DAGBLAD voor NOORD-ten ZUID-HOLLAND. AtltüSTIKDS JOSEPHUS CAHIER R. K. Pol. Propagandaeiub STADSNIEUWS iCisiifeg'iitiiswe&i 2@*8i»i39 Haarlem EERSTE BLAD. {MAfllDAG 23 'FEBRUARI 9914 38ste Jaargang Ho. 337f ABONNEMENTSPRIJS! Per 8 maanden voor Haarlem J-j® Voor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (koin der gem 1.85 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1.89 Afzonderlijke nummers 0 03 Bureaux van Hedaetie an Administratie Van PRIJS DER ADVERTENTIëN» 1—8 regels 80 cent (contant 50 cent). Iedere regel meer Ï0 ei Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 ct per regeL Buitenl 20 et Reclames dubbel tarief, Int^rCOmntMBiaai Telefoonnummer 1426. t Dienstaanbiedingen 25 ct. (6 regels), driemaal voor 60 ct tft contant). HULDEN bij levenslange onge- scbiktheid tot werken. Alle betalende abonnê's op dit blad, die in Eel bezit eener verzekeringspolis «Sm zijn volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voori GULDEN bil i g*U GÜLDEN b« f HH GULDEN bij verlies van eer S »n| 11 verlies van 1 '1131 verlies van band of voei I tsf U één oog i Hl één duim. GULDEN bij overlijden. GULDEN bij verlies van één wijsvinger. GULDEN b3 verlies van één anderen vinger. De nitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij „Hollandscbe Algemeene Verzekeringsbank" te Schiedam. Dit nummer bestaat uit (wee bladen. AGENDA. 24 Februari. Gebouw St,Bavo - Ned. R.K. Volksbond Bloemisten. Groote Kerk 1—2 uur Orgelbespe ling door den heer Louis Robert. (Zie Progr, onder stadsnieuws). Bibliotheek Kleverpark llA— 854 uur v- Geopend. Tey Ier Museum Tentoonstelling van teekeningen, behoorende tot de kunstverzame ling van Teyler's museum, portretten, portret- schetsen en figuurstudies. Bisschoppelijk Museum Jansstraat ,9 Geopend eiken dag van 10—5 uur, tegen betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zaterda gen en R. K. Feestdagen. VOOR DE MISSIE VAN FATHER STAAL. Wij ontvingen nog: Uit de spaarpot van kleine Jet 0.30 J. P. en M. L. 0.50 voor de toekomst, verboden is; immers God ons bet meerdere: ons lichaam, ons leven, zelf verwijst den zorgeloozen menseh naar de mieren, die in den zomer voedsel vergaderen voor den winter; van den Zaligmaker zeiven verbaalt het H. Evangelie, dat Hij de aal moezen Zijner volgelingen door den Apostel Judas liet bewaren; en de Apostel Paulus waarom zou Hij het ons aan het mindere: voedsel en Meeding laten ontbreken 1! Hij, onze Vader, weet toch dat wij dit alles noodig hebben. Scit enim Pater vester- quia his om nibus indigétis. Het is heidensehe twijfel aan Gods vaderlijke voorzienigheid, wanneer wij zegt, dat hij, die geen zorg draagt voor de j uit bezorgdheid voor het aardsehe verzui- zijnen en vooral voor zijne bui sgen o oten, er ger is dan een ongeloovige, omdat hij een „zult eten» noch voor uw lichaam, waarmede „gij u zult kleeden; zoekt eerét het Rijk Gods „en Zijne gerechtigheid" 1) Om echter niet verkeerd te worden ver staan, willen wij de verklaring laten vooraf gaan, dat natuurlijk met die woorden des Heeren niet alle zorg voor onze aardsehe behoeften en voor ons huisgezin, zelfs niet plicht verzuimt, door de liefde opgelegd. Niet alle zorg is dus verboden, maar al leen de ongeregelde zorg, en zoo rijst van zelf de vraag: wanneer is onze zorg ongere geld! Het woord: ongeregeld, geeft eigen lijk reeds het antwoord op die vraag,. Im mers het is in strijd met een goeden regel, wanneer wij bij onze zorg wat het zwaarste is niet het zwaarste laten wegen, wanneer wij het eerst noodige ten koste van het min- men Hem te dienen of meenen dat wij wel het onmogelijke doen kunnen, meenen twee heeren: èn God èn den mammon te kunnen dienen; het is niet meer christelijk, maar heidenscli ongeloof te meenen dat de natuur voor het voedsel der vogelen en voor de heer lijke ldeedij der leliën zorgt en dat de zoo veel koogerstaande menseh huiten God om voor ziehzelven moet zorgen; het is heiden dom te meenen of te handelen alsof gij nieen- det, dat al uw zorg u iets zal baten, wanneer God niét voor u zorgt, en dat aan Z ij n ze gen niet alles is gelegen, een christen toch, weet en denkt er aan, en handelt er naar, dat hij zonder Gods hulp ziehzelven en de zijnen niet voor schade behoeden, niet in het leven houden kan, evenmin als hij zijn lengte met een el kan vergrooten; een christen denkt er aan, dat hij te vergeefs werkt als God zijn huis niet houwt» dat zelfs wanneer hij door de genade Gods en de gunst van den Apostolisehen Stoel. BISSCHOP VAN HAARLEM, Assistent-Bisschop bij den Pauselijken Troon, nan de geestelijkheid en de Geloovigen van ons Bisdom Zaligheid in den Heer. Wij nebben de lichten aan den hemel uitge loofd, zoo beroemde zich een bekend onge loovige. Deze woorden B. G. bevatten wel ïs waar een dwaze grootspraak, want waarlijk zóó boog reiken de krachten van ongeloof en ongeloovigen niet; maar toch in zooverre ligt er waarheid in, dat door het ongeloof de oogen zijner volgers worden verduisterd, zoo dat zij onbekwaam worden om het licht der heinelsche waarheid te zien, en dan, is het voor hen inderdaad alsof dat hemelscne licht zelf gedoofd ware. Maar dan volgt daaruit ook noodzakelijk, dat zij voortaan alleen naar de aarde zullen zien; immers wanneer zij meenen geen hooger geluk te mogen verho pen of verwachten, dan moet noodwendig al hun streven uitgaan naar hetgeen hun de aarde geven kan: aardsehe genoegens, aard sehe eer en de bron van alles aardschen rijkdom. Dat ongeloof nu is du de laatste tijden op schrikbarende wijze toegenomen, en zoo is 'mt niet te verwonderen dat een wilde jacht l'uar geld door de oude heidenen reeds ge- m-Pinrt; de gevloekte honger naar goud zich j1' eral meer en meer vertoont. Omdat ook wij 3n die ongeloovige wereld leven, loopen wij, ^eeda daardoor alleen, groot gevaar van in dien stroom te worden medegesleept, niets tor a werkt meer aanstekelijk dan het voort- o urend aanschouwen van een slecht voorbeeld. (ju dat gevaar wordt nog grooter, omdat de ■mslelooze werkzaamheid van die wereldsche Ifiouschen ook de betergeainden willen zij al te zeer achteruitgedrongen worden tot grootere inspanning van al hun vermo- prikkelt, en dus hunne aandacht op het vestigt meer dan anders noodig dat °*eer dan vroeger noodig was, zoo- veel ui^ieht hun hoogere bestemming al ie die zij i" °°g gaan verliezen en de schade >mdat w611 aan hunne ziel hun ontgaan zal, dreigend 1 Wo°rd Gods, wat hen voor het H. Evangeie-Vaar zou behoeden, volgens het. wordt, maaru door hen nog wel gehoord An als ftATl is. flat tufisch-cn der noodige of van het wenséheliike zouden j zich door veel zorg en arbeid rijke goederen verwaarloozen. En nu kennen wij de woorden j verzameld zou hebben, de Heer van dat alles van Onzen Heer,, Die ons op het unum ne- deze rijkdommen op allerlei wijzen kan ver- cessarium, het eenig noodige heeft ge- loren doen gaan, ja dat God, de Heer van wezen. Die ons geleerd heeft eerst en leven en dood, op het oogenblik waarop wij vooral het rijk Gods en de gerechtigheid te 0ns tevreden en gelukkig gevoelen over het zoeken, Die ons heeft gewaarschuwd voor j welslagen van onze zorgen, tot ons kan zeg de dwaasheid, schade te lijden aan onze gen: Stulte hac nocte animam tuam repetunt ziel, zelfs al konden wij daardoor de geheele a te: Dwaas! nog dezen nacht zal uw leven wereld winnen. Welnu, dat eenig noodig is dat beste deel waai van de Zaligmaker zegt, dat het ons niet kan ontnomen worden; en nu zou het toch zeker wel een ongeregelde, dus een verboden zorg zijn, als wij de onvergankelijke goederen des hemels in de waagschaal zouden stellen voor de zeker voorbijgaande goederen dezer aarde; het zou toch zeker wel een ongeregel de, dus verboden zorg zijn, als de bevorde ring van het rijk Gods door de gerechtigheid, d.w.z. de heerschappij van God over ons eigen hart en over de wereld huiten ons door de heiligheid, ons minder zou wegen dan al het ander, wat door God zeiven den eenige, die de werkelijke waarde van alles kent beschouwd wordt als een toegift; het moet toch wel een ongeregelde dus een verboden zorg genoemd worden, als wij het bezit der wereld en welk een klein gedeelte der we reld kunnen wij slechts bezitten! als wij het bezit der wereld stellen boven onze ziel, alsof welk bezit ook nog eenige waarde kan hebben voor den bezitter, die ziehzelven ver liest en daarmede zelfs de mogelijkheid van te bezitten. van n worden opgeëisebt; quae autem pa- rasti, eujus erunt? en al wat gij gewonnen meendet te hebben, zal bet uwe niet meer zijn. Daarom B. G., alleen christelijk en dus ge lukkig en wijs is bij, die vóór en boven alles Gods rijk zoekt en Zijne gerechtigheid m het vertrouwen op de goddelijke belofte, dat al het andere hem zal worden toegeworpen; christelijk en dus gelukkig en wijs alleen bij, diie zich hier in dit leven schatten weet te vergaderen voor den hemel, schatten die door niets kunnen verloren gaan, die door niemand kunnen worden geroofd; voor die schatten moeten wij zorgen, voor die schat ten moet ons niets te zwaar vallen, moeten wij all© offers over li^uben, want niets hier op aarde kan in vergelijking komen met het geen God heeft bereid voor degenen, die Hem alleen hebben gediend en vóór alles Zijn rijk. Zijn verheerlijking hebben gezocht. In den aanstaanden Vastentijd, dien tijd van gebed en van versterving, welke het ge bed zoo krachtig maakt, zult gij B. G. naar Wij vertrouwen veel bidden, veel voor u zei ven, maar ook veel voor de u omringende huiselijken kring, vooral ten plattelande, de vastenavond nog veel gevierd vooral met kaartspelen, doch in het Zuiden en ook bij onzë Oostelijke naburen zijn de Carnavals feesten in grooten trek. Wij weten niet wat liet best van de twee is, of liever wij weten het wel en met het oog op de uitspattingen, die met deze fees ten gepaard gaan, zal iedereen het eens zijn met ons dat de eerste manier van vas- telavondvieren het meest gewenscht is en het onschuldigst is. Dat vastelavond-vieren is een oud gebruik. Alsdan was het oudtijds feest, vetpot enz. waaruit o.a. de oud-Ne- derlandsche uitdrukking stamt: „het is al tijd geen vastenavond." Om zich voor den volgenden tijd van ver sterving, voor de vasten schadeloos te stel len, was het reeds in de middeleeuwen ge woonte om de dagen, die de Vasten voor afgingen, met feesten, optochten, danspar tijen enz. te vieren, en zelfs de Protestanten die zich niet aan Vasten houden, deden daar aan mede. In den beginne noemde men Carnaval den geheelen tijd vanaf Driekoningen tot Asch- woensdag; later werd die tijd bekort tot de laatste acht dagen en ten slotte tot de laatste drie dagen voor Aschwoensdag. Be boeren vierden oudtijds ip verschil lende streken den Vastenavond met Berg- vuren te ontsteken. Beroemd waren de feesten te Venetië, later die te Rome, en nog later die te Mun- ke, Dusseldorf, Mainz, Keulen en Bonn. Vooral den laa-tsten tijd kregen zij meer het karakter van uitgelaten volksfeesten. Bij onze zuidelijke buren zijn de feesten in groote ee-re, en vooral Nizza aan de Mid- dellandsche Zee is beroemd om de carna valsfeesten. Deze carnavalsfeesnten z'ijn ont aard, zoeals zoovele oude gebruiken. En tot God wordt dezer dagen veel gebe den om eerherstel te geven voor al het leed, dat Hem dezer dagen wordt aangedaan. In vele kerken is het Allerh. Sacrament uitgesteld en in de streken, waar carnavals feesten in zwang z'ijn, staan de deuren van schier alle Godshuizen open om Hem te komen troosten. Wij wekken daarom warm op om, in deze dagen, waarin voorzeker een gematigde vreugde geoorloofd is, niet te vergeten den grooten smaad die God wordt aangedaan op zoovele plaatsen, en op bijzondere wijze daarvoor in deze dagen onze gebeden tot Hem te doen opstijgen. N. V. Het Haarfem8Che Assurantie- er Commissiekantoor. Directeur: EDUARD BRANTJES. DASlSTRJt&T 27 - HAARLEM TELEFOON 899. belast zich met het verzekeren van alle soor ten van Assurantiën. De iaatste week, om Uw Belasting over het dienstjaar 1913 te betalen. De R.K. Kiezers, welke zijn aangeslagen in de Belasting, moeten deze vóói* I Maart a.S- hebben betaald, anders blij it plaatsing op de Kiezerslijst achterwege. De Belastingbiljetten, betaald tas- schen 1 Febr.en 1 Maartmoeie n op het Stadhuis vertoond worden. Het is bijna zoo goed als zeker dat dit jaar voor Haarlem een VERKIEZING voor de TWEEDE KAMER plaats heeft. Dit alles is duidelijk, zoo duidelijk zelfs, wereld; zij dan uw voortdurende gebed: ad- dat wij geneigd zijn te zeggen: ook al had veniat regnum Tuum: Laat toekomen Uw onze Goddelijke Verlosser ons niet daarop rijk; maar zij dit dan ook werkelijk een ge- gewezen, dan nog zouden wij het wel gewe-bed, d.i. een begeerte des harten, een ernstig 1 ten hebben. Zeker, B. G., het is overduidelijk verlangen naar Gods rijk, naar de heerschap en toch hoevelen zijn er belaas! ook onder j pij van de gerechtigheid op aarde, en begint ons voor wie winst behalen het meest althans zooveel in uW vermogen is, bij n zel- nocdzakelijke schijnt, en diie zich daarom al-ven die heerschappij van God te vestigen of 1-erlei onrechtvaardige handelingen veroorlo- tè versterken; dan zal,Gods rijke genade u ven, somtijds onder-bet voorwendsel dat dit j verdér helpen, omdat die begeerte, die wensen gebruik is; een gebruik natuurlijk inge-in volkomen overeenstemming is met Zijn H. voord juist door degenen, voor wie geen be-1 Wil; en wanneer die wenscli, die H. Wil Gods ter deel, dat hun nooit zal ontnomen worden,vervuld is in u, dan zult gij niet alleen den bestaat; hoevelen ook onder ons, voor wie verderfelijken invloed der wereld voor u zel- winst behalen zoozeer hoofdzaak ós, dat zij Ven niet behoeven te vreezen» maar zal ook Gods gebod vergeten: weest indachtig dat gij van u een gezonde invloed uitgaan over ge- den Sabbathdag heiligt; dat zij handelen ]ieei UWe omgeving en kraclit bijzetten aan alsof zij niet de eer en het geluk genoten te ]iet gebed, wat gij voor anderen stort. I belmoren tot de H. K>erk, door God gesteld j Voorts bevelen Wij 'n uw gebed aan: onze om ons te leeren al wat Hij wil» dat wij zul- h Moeder de Kerk, die onder bet herleveu- I len onderhouden. I iieiGenclom zoozeer lijdt, ons vaderland, i Zeker overduidelijk is de regel, dien wij waarin zoovelen er tvotsoh op gaan, tot geen moeten volgen bij onze zorg voor liet aard- godsdienst meer te belmoren, onzen II. Vader sche, en toch hoevelen zijn er niet, die er des-jen Paus, die zoo gaarne alles in Christus noods bet rijk Gods, de heerschappij van God hersteld zon zien, onze geliefde Koningin, die over de wereld, aan wagen, als zii maar geen Ook tot richtsnoer koos: Christus vóór alles, schade Ijiden of als zij meenen winst te kun- jjaar en Haar Koninklijk Huis, in één woord nen behalen aan die dingen, welke God ons a| w wereldlijke en geestelijke overheden, wel in voldoende mate zal toewerpen, wan- en ver-geet daarbij Ons niet, die uit bezorgd- neer wij op de eerste plaats Zijn rijk, de ge- heid voor uwe hoogste goederen iederen dag reebtigheid zoeken, Zeker, nog eens, het is overduidelijk dat onze ziel ons meer waard moet ziin dan een 4e doornen vau1 a's 6en zaad is, dat tusscbon kt aardsehe de bezorgdheid voor Tegen dat geyaaJ £e[ttlkt' ten ernstigste te hfbben Wy ?emeeüd' de moeten waarschuwen met voi>r uw leven, wat gij al onze gebeden aan God opdragen. Eu zal dit ons herderlijk scbriiven op den Zondag Quinquagesima in alle tot ons Bis 1) Matlh. VI, 25 en 33. waarover een Rector is aangesteld, op do ge bruikelijke wijze worden voorgelezen. Gegeven te Haarlemen, den 16en Febr. 1914. f AUGUSTINÜS JOSEPHUS, Bisschop van Haarlem. Op last van Z. D. Hoogwaardigheid, H. A. TH. VAN DAM, Secretaris. heele wereld; maar waarom ziin er dan zoo- dom behoorende kerken, alsmede in kapellen velen en ook onder ons schijnen het hier en daar geen zeldzame uitzonderingen meer te zijn die liever- hunne ziel verspelen, dan hun kleine wereld te moeten deel en met een talrijk nageslacht! Doch genoeg, ieder uwer, B. G., kan voor zichzelve genoegzaam aanvullen, wat wij hier slechts aanstipten; en daarom roepen wij U liever toe met al den ernst, die in ons is: dit alles is niet meer christelijk, 'tis zuiver •heidendom, en dit is niet een persoon lijke opvatting van ons, of van een of ander- ren al te strengen geestelijken schrijver, waarover men zich gerust heen kan zetten; neen, het zijn de woorden van Christus zelf: haec omnia gentes inquirunt: voor dit alles zijn de heidenen bezorgd. Een christen moet er zijn eer in stellen, dat bij God zijnen Va der mag noemen; en die God» onze Vader, gaf Haarlemsche AUedafijes £4o. 1262. CARNAVAL'. Wij leven in de dagen van Carnaval of Vastenavond, vastelavond: de avond vóór de groote of veertiigdaagsche vasten. In onze streken merkt men er, althans in 't openbaar, niet veefvan. Wel wordt in PERSONALIA. De dames C. J. C. Paase, M. G. v. Strien, J. de Bruijn, allen alhier zijn te 's-Gravenhage geslaagd voor het examen nuttige handwer ken. Voor het overige gedeelte van het loopen- de studiejaar, te rekenen met ingang van 16 Februari j.l. is mej. M. Baning alhier benoemd tot assistente van een hoogleeraar, dr. E. Verschaffeit bij het onderwijs in do phar- macognosie aan de universiteit van Amster dam. güligiEU LEERLINGEN VAN E. A. CATS. Een aantal der leerlingen van den violist E. A. Cats heeft zich Zaterdagavond in de bovenzaal der sociëteit Vereeniging doen hooren. Als altijd had deze voordrachts oefening een zeer geanimeerd karakter: de i aardige indeeling van het programma, de vlotte opeenvolging, maar vooral de praes- taties der optredenden maakten den avond l heel aangenaam, soms wel boeiend. Het heeft 'geen zin zéér uitvoerig te zijn over een leerlingenavond en we kunnen met enkele mededeelingen wel volstaan. De nummers 7 tot en met 17 (het laatste solonummer) heb ik gehoord, daarvan waren de nos. 7, Air de Ballet van Dancla en 8. Introductie en Rondo van denzelfde heel aardig. Ook herinner ik me met genoegen no. 9, ie deel He Concert van Rieding; no. 11, Finale van Seitz He Conctert; no. 13, le deel van het Concertino van Schatz. De voordracht van Vieux temps Romance was mij wat al te lief ik heb meer vertrouwen in den kleinen man die het Concert in A. min. van Acco- lay voordroeg. Een muzikale, handige jon gen is ook de speler van het Carnaval de Venice van Dancla. Hij is wel betere muziek waard; dit stuk vind ik verschrikkelijk lee- lijk. Zeker de meest-begqafde bleek te zijn cle laatste optredende, die 2 dee len van het Concertino Seybold speelde: muzikaal en energiek. Na de pauze werden ensemblestukken ge speeld, o.a. een intermezzo uit Mascagni's Cavalleria Rusticana" en de humoristische schets „Ter Bruiloft" van Ph. Loots. H. F. A. ORGELBESPELING. De heer Louis Robert voert in zijn orgel bespeling van a.s. Dinsdag een belangrijk werk uit: Passacaglia und Finale über B. A. O. II(bes, a, c, b,) van Georg Schumann, den componist van „Ruth." Het is een on- vervalscht product van de echt-Duitsche school, d.w.z. een van die krachtige, moder ne scheppingen, die een eer zijn voor de Duitsche traditie en cultuur. We mogen er in zien een nieuwe, zéér individueele be handeling van een ouden kunstvorm, een gezonde uiting van liefderijke vereering voor den vader der moderne muziek, Johann Se bastian Bach. Het zou een domme misken ning zijn dit werk een virtuosenstuk te noemen; een ernstig© bestudeering van deze muziek doet dadelijk zien uit hoezéér bij zondere inspiratie is ontstaan. Na een grootsche inleiding, komt de ex positie van het Passacaglia-thema in 't pe daal, Dan volgen zonder pauzen de varia ties, die natuurlijk door het Passo ostinato goed te onderscheiden zijn. Een schitteren de climax in rythme en klank wordt ge volgd door eenige karakteristiek rythmische variaties, waarna plotseling een nieuwe te- genmelodie wordt geëxposeerd (pianissimo). Na een Stemmingsvolle harmoniatie van 't hoofdthema (Fernwerk) komt een nieuwe zangerige melodie, die weer schitterend con- trapunctisch wordt bewerkt. Dan volgt de Finale met een rythmische verandering van 't hoofdthema (Allegro). Het slot is buiten gewoon imposant. A. GYMNASTIEKVEREEN. „SPARTA". Zaterdagavond gaf deze vereeniging een soiree in de schouwburgzaal „De Kroon". Na i den opmarseh opende de voorzitter den feest- avond. Daarna begon men met de gymuas- i tiek, Staafoefeningen en aan hoogrek, tramp- lin, boklijn, boogbrug, die alle op uitsteken- de wijze werden uitgevoerd. Tusschen de nummers door gaven enkele leden voor drachten. Door de gymnasiasten werd een stukje gespeeld, getiteld: „De gymnastiek- vereeu. „TOOS" van Koestaart", wat veel bijval verwierf. Een woord van hulde mag niet ontbreken aan den kranigen directeur der vereeniging, die de gymnastiek zoo cor rect leidde. Na de uitvoering bleef men nog gezellig bijeen. EEN HULDEBLIJK. Door de leden van Comité Plan 1913 voor Haarlem is aan den voorzitter en den seere- taris, de heeren Vineent Loosjes en J. C. Pee reboom, elk een fraaie bokaal aangeboden, j imitatie van de bekende 17de eeuwsche ven- I drigboltaal, als blijk van hulde voor hun ar beid in het comité; deze aanleiding zal op de bokalen gegraveerd worden. De heer G. S. de Clercq hield daarbij een waardeerende toespraak: GEEN VERBAND. De heer M. L. A. Klein verzoekt ons den nadruk erop te willen leggen, dat er geen verhand bestaat tussehen liem en het stuk „Blinde haat" in ons nummer van Zaterdag avond, waarin P. J. J. Klein k faire wordt genomen. Er konden sommige lezers zijn, die dit meenen, doch de heer M. L. A. Klein heelt geen schuld aan de praestaties in dezen van P. J. J. Klein. LADELICHTING. Zaterdagavond is in een melkhandel aan de Essenstraat de lade gelicht en een bedrag van fi k' 7 ontvreemd. KWE HURLEMSCHE MUIT 1000 400 300 00 15 14

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1914 | | pagina 1