bekeeringen in engeband.
Posterijen en Telegrafie.
ESPErtANTD.
STADSNIEUWS.
Sport en Wedstrijden.
loekbeoordeeBing
KERKNIEUWS.
ONDERWIJS.
Letteren en Kunst.
Van ons Kantongeresht.
Laterijwet-overtredingen.
S. V. z.
flere namen ook de mijne vermeld stond als
van een der spelers, die hun toestemming
tot het verspreiden van hun foto door een
zekere tahaksfirma daar ter stede gegeven
hadden.
Ik kende de firma zelfs niet eens bij name!
Onmiddellijk verzocht ik om opheldering
(n men durfde waarachtig te probeeren mij
wijs te maken, dat ik voor dit doel aan die
Haagsche firma een foto had afgestaan.
Er volgde eenige correspondentie over en
weer, waarna de firma in kwestie de bru
taliteit zoover dreef, dat zij mij voor de ver
oorzaakte moeite en onaangenaamheden een
paksigaretten toezond!
Welke natuurlijk dadelijk werden gere
tourneerd. .7.
De heeren mogen inderdaad van geluk
spreken, dat zij op het oogenblik van ont
vangst niet in mijn nabijheid waren, want
ik geef n de verzekering, dat zü met sigaret
ten en al de deur waren uitgegooid.
Alhoewel ik reeds verkregen had, dat men
mijn portret niet meer zou verspreiden,
meende ik, zekerheidshalve, dit nog per aan-
geteekend schrijven te moeten verbieden. Zoo
ging het mij.
En 'tis mij hekend, dat allen, die op de
circulaire vermeld staan, het evenzoo is ver
gaan; daarvan zijn overtuigende bewijsstuk
ken in mijn bezit.
De geheel opzet van de zaak is gemakke
lijk te begrijpen.
Men liet door een andere firma portretten
verzamelen van de bekendste spelers. Met de
namen dezer spelers prijkte de circulaire,
«elke een andere, minder bekende spelers
werd toegezonden, terwijl als bewijsstuk een
reproductie van een der in de circulaire ge
noemde spelers mede werd ingesloten.
Menigmaal werd dan gedacht: „Als die en
lie groote spelers hun toestemming geven,
dan zal ik het ook maar doen".
Ik heb het mijn plicht geacht tegen deze
prnetijken te moeten opkomen, de laatste
vier weken strijd ik in stilte tegen de firma
in kwestie en met succes, want reeds menig
speler verbood haar, nadat het juiste doel
van het zenden van de foto hekend was ge
maakt, het verder verspreiden.
'n Vrouweiyke dctcctief. 'n Spinner in E.
had de gewoonte z'n vrouw twee gouden vijfjes
te geven, met de boodschap erbij natuurlijk dat
hij met dat beroerde werk nooit méér ver-
Bende.
Vrouwlief vertrouwde 't op den langen duur
niet ineer.
Ze zocht eerst er achter te komen, wie 't
dichtst bij haar man werkte. En den tweeden
of derden keer, dat zij dien buurman sprak,
vroeg ze zoo langs baar neus weg, hoeveel
haar man verdiende.
„Maar als hij u dat zelf niet zegt, vertel ik
't, ook niet," was 't antwoord.
„Och 't is 'n schrander beetje," zei de vrouw
daarop, „en daarom zal hij het niet willen zeg
gen; hij geeft me eiken week maar vijf riks,"
loog ze.
„Maar dan moet je blij zijn," troostte de
wever, hij staat hier gemiddeld maar op veer
tien gulden!"
Wat er toen verder thuis met den man ver
handeld werd, zeg ik niet.
(„Hoog-Ambacht".)
Ontginningswoede. Een Drent, de heer
Buiskool te Emmen, klaagt over „ontginnings
woede," in 1911 tot „razernij" gestegen over
den invloed van de ontginningsbaeil."
En deze klacht staat in een „weekblad voor
land- en tuinbouw," in „De Veldbode"' van deze
week.
„Drente legt het heikleed af." „Vele boeren,
bezitters van groote heidevelden, werden sla
pende rijk." In 1912 kwam van de duurver-
keehte heiden een overvloedige aardappel
oogst. doch waar slechts spotprijzen voor
werden bedongen. Men wil het nu in het wei
land gaan zoeken. Of nu, zoo besluit de
ver. „de zin voor de ontginningen in de vol
gende jaren ieder zal bevredigen, lijkt mij een
wisel van dubieuse waarde, die niet zoo lich
telijk te diseonteeren zal blijken te zijn. De
Drentsche luchten, de wisselende lijnen aan
den horizon, de weergalooze zonsopkomsten en
-endergangen, de scheper met zijn hond en
schapen, zullen eerlang verdwijnen, een Drent-
eehe poëzie gaat verloren. Kalme gehuchten,
rustige dorpssehoonheid, plechtige heidestil-
ten, vindt men nergens zóó als in Drente. Hoe
lang nog?
op B Aprii a.s. gespeeld te Amsterdam, in het
„Nederlandsche Sportpark," dat echter nog
niet geheel voltooid zal zijn. Daarom zijn voor
dezen wedstrijd alleen ter beschikking een niet
overdekte tribune voor zit- en de niet over
dekte tribunes voor staanplaatsen.
Aan verschillende plaatsbureaux in den lan-
de zijn kaarten te verkrijgen. Te Haarlem bij
Joh. Maas, Groote Markt; te Alkmaar bij den
sigarenhandel de Frenne; te Leiden bij den
sigarenhandel O. Voet, Botermarkt; te Zaan
dam bij den sigarenhandel H. ten Hove, Dam
straat 7.
De kaartverkoop begint op 15 Maart, of zoo
spoedig mogelijk na dien datum.
VOETBAL.
NEDERLAND—DÜITSCHLAND.
Deze internationale voetbalwedstrijd wordt
Indien er een God bestaat,
waar komt die God dan weer
vandaan? door Th. Famulus
R. K. Boek-Centrale, Am
sterdam.
Ecu broclniretje van Famulus.
Zou het nog' aanbeveling noodig hebben na
al hetgeen deze bekende apologeet nu reeds ja
ren en jaren het licht heeft doen zien?
We meenen van niet en achten liet voldoen
de aanprijzing, wanneer we van dit kleine
werkje van elf bladzijden zeggen, dat het even
goed en duidelijk en dus voor elk bevattelijk is
als zijn voorgangers.
In dit mooie geschriftje wordt een heerlijk
brokje apologie over liet bestaan van God
voorgezet, waaraan men smullen kan en waar
mede men zijn voordeel kan doen, wanneer
soms de een of ander dit voorname punt van
ons H. Geloof wil aanvallen.
Op blz. 8 bovenaan, is een regel uitgevallen,
waardoor de zin geheel onbegrijpelijk wordt
en velen misschien niet begrijpen zullen waar
't op aan komt.
Overigens ziet het boekje er goed uit: zoo
wel inhoud als uiterlijke vorm zijn eenvoudig
en dit is immers het zegel der waarheid!
Over de grondslagen van ons
katholiek geloof door Jac J.
Zey S. J. G. Mosmans, Venlo.
Een omvangrijker werk is het bij G. Mos
mans te Venlo uitgegeven apologetische boek,
bevattende apologetische opstellen van den
bekenden schrijver van geloofsverdedigingen in
verschillende bladen. Pater Zey.
Pater Zey heeft ons ongetwijfeld een dienst
bewezen met deze opstellen in boekvorm uit te
geven; dat zal voor velen juist een aansporing
zijn zich dit werk aan te schaffen, omdat hij
weet dat het degelijke kost is en geschreven in
prettigen, bevattelijken stijl.
Veel behoeven wij over dit boekje niet te
zeggen, doch aanbevelen kunnen wij het ten
zeerste.
Het zal menigeen nuttige dieusten kunnen
bewijzen, wanneer hij opwerpingen tegen de
grondslagen van ons katholiek geloof te hooren
krijgt.
Hij behoeft dan slechts do apologetische
opstellen van Pater Zey erop na te slaan en
hij vindt de antwoorden kant en klaar.
De lieer Mosmans zorgde voor een duide
lijke letter en stevig papier.
De prijs is slechts 50 ct. en bij getallen
aanmerkelijk minder.
P.
Up tegen de Zedonontaar-
ding! door P. van Dorp pr.
R. K.Boekcentrale Amsterdam.
Kapelaan van Dorp te Amsterdam wordt ook
langzamerhand een oude bekende.
Men herinnejt zich zonder twijfel zijn apolo
getische brochuren en vlugschriftjes, die wij
hierbij nog eens warm aanbevelen.
Thans is bii de R. K. Boekcentrale te Am
sterdam verschenen een door Kapelaan van
Dorp bijeengebrachte „verzameling van offi-
ciëele bisschoppelijke stukken en Pers-artikelen
over de moderne dansen."
Een actueel werkje dus bovenmate!
„Op tegen de Zedenontaarding! In woord
en daad; in boek en beid; in dans en klee
ding," ziedaar het motto waaronder deze
brochure, die tot een boek van bijna 50 blad
zijden is uitgedijt, verspreid wordt.
Dit werk bevat de Herderlijke brieven van
het Duitsche en Belgische Episcopaat en van
Z.Em. Kard. Amette, aartsbisschop van Parijs
over de ontaarding der zeden.
Vervolgens het ernstige woord door Mgr.
Gallier gesproken te Rotterdam bij de inwij-
ding van het retraitehuis voor vrouwen en
het schrijven van de Eerw. geestelijkheid uit
het bisdom Roermond tegen het slechte dans-
vermaak.
Dan heeft de Eerw. schrijver een aantal pers
artikelen of uitspraken van christelijke en
liberale bladen verzameld, waaruit duidelijk
blijkt het bestaan van slechte, zedelooze dansen
en het gevaar, dat er in schuilt.
Vooraf stelt schr. vast, dat de slechte dans
niet slechts door het kerkelijk gezag is ver
boden, doch hij haalt verschillende uitspraken
aan van personen, met wereldlijk gezag be
kleed, die de tango en dergelijke dansen ver-
oordeelen.
De brochure eindigt met een beroep op de
christenvrouwen (ontleend aan „Rome") om
zich hare eerbaarheid niet te laten ont-
rooven.
Kapelaan van Dorp heeft een prachtig
werk gedaan. In deze uitgebreide brochure
vindt men alles wat tegen de moderne zeden
ontaarding van gezaghebbende zijde is inge
bracht bijeengebracht en geordend, zoodat de
Eerw. schrijver door deze uitgave christelijk
Nederland ten zeerste aan zich heeft verplicht.
We zijn den ijverigen zielzorger, die zijn zorg
voor het zielenheil verder uitstrekt dan de
grenzen van zijn drukke Amsterdamsche pa
rochie, zeer dankbaar en gelooven zeker, dat
deze brochure zijn weg zal vinden, naar we
hopen in zeer vele duizendtallen! P.
Beati. Naar het Franscli
door P. J. van Santen S. J.
R. K. Boekcentrale Amsterdam.
Pater Paul Doncoeur S. J. de schrijver van
dit mooie boekje wijst in de inleiding erop,
dat er zoo weinigen zijn, die „Christelijk den
ken" en spreekt dan de verwachting uit dat
„deze bladzijden, die den geest van het chris
tendom blootleggen, het aantal der Evange
lische, waarlijk christelijke zielen (mogen)
doen toenemen."
In Frankrijk werd dit werkje met zeer veel
sympathie ontvangen, en we kunnen het ons
begrijpen. Pater van Santen S. J. heeft zeker
een goed werk gedaan dit boekje met zijn
heerlijke, diep-gevoelde overwegingen in het
Nederlandsch over te zetten.
Het bevat een schat van diepe gedachten,
bij voorkeur ontleend aan en weergegeven met
de eigen woorden der H. Schrift, wat de waar
de van dit werkje voorzeker nog verhoogt.
De uitgave in zwartlinnen bandje, met rood
op snee toont, dat de R. K. Boek-centrale zich
niet behoeft te bepalen tot het uitgeven van
brochures en vlugschrifenhet boekje ziet er
keurig uit. p.
De „Tablet" geeft een overzicht van het
aantal bekeeringen tot. het Katholicisme gedu
rende 1912, in dertien van de 16 Engelsche
diocesen.
Wij laten de belangwekkende statistiek
hieronder volgen:
Diocees Aantal Kath. bekeeringen
Westminster 256.200 1359
Northampton 14.859 253
Nottingham 37.000
Portsmouth '51.388 310
Southwark 150.000 911
Clifton 20.750 189
Birmingham 85.000
Menevia 9.987 29
Newport 59.890 200
Plymouth 23.000 190
Shrewsbury 58.641 262
Liverpool 371.767 1102
New-Castle 200.787 931
Leeds 119.281 637
Middlesbrough 51.856 138
Salford 295.000
In het geheel zijn dus alleen in deze der
tien Engelsche diocesen 6511 personen in,
één jaar tot het Katholicisme overgegaan.
Moor geheel Engeland en de Schotsche dio
cesen wordt dit aantal op ruim 10.000 geschat.
DE ST. VINOENTIUS-VEREENIGING IN
BELGIË.
Woensdagavond hebben de St. Vincentius-
vereenigingen van Brussel, haar algemeene
jaarvergadering gehouden, waarbij o.a. tegen
woordig was de nieuwe voorzitter van de in
ternationale organisatie, graaf d'Hendecourt.
De Belgische voorzitter heette hem uit naam
van de 20.000 leden en de 1300 conferenties,
welke in België bestaan, hartelijk welkom,
en dankte, dat hij zijn eerste bezoek buiten
Frankrijk aan België had gebracht.
In zijn antwoord gaf graaf d'Hendecourt,
een algemeen overzicht van 'den stand der
conferenties over de heale wereld. Deze stand
was prachtig, zoo zeide hij. Op het oogenblik
bestaan niet minder dan 8000 conferenties,
welke over de geheel© wereld verspreid zijn.
Steeds neemt "het heerlijke werk in omvang
toe. Alleen in het jaar 1913 zijn er 337 nieu
we conferenties bijgekomen, en men moet
tot 1854 teruggaan om een dergelijken groei
te vinden. In Frankrijk zelfs, waar het werk
zoozeer bemoeilijkt wordt, zijn gedurende het
afgeloopen jaar nog 67 nieuwe conferenties:
opgericht.
België slaat een record; Het heeft meer
conferenties dan Frankrijk, welks bevolking
vijfmaal zooo groot is. In Brazilië zijn in het
afgeloopen jaar 50 nieuwe conferenties ge
sticht. Zelfs in Portugal, waai* de Katholieken
ten zeerste vervolgd worden is het getal
met 22 vermeerderd.
Er bestaan op het oogenblik conferenties
in Chili, Oeylon, Marokko, ja zelfs in Daho
mey, waar twee conferenties van jonge lieden
do oude negers bezoeken. En binnenkort zul
len ook in Japan en in Nederlandsch-Indië
St. Vincentiusvereenigingen worden opgericht.
Tenslotte wees graaf d'Hendecourt erop,
dat deze machtige groei samenviel met de
eeuwfeesten van Ozanam.
congres der Algem. Kath. Esp. bond. Te
Parijs wordt in Augustus het 10e congres
der algem. Esp. vereeniging gehouden, al
les wijst er op dat de deelneming aan dit
j congres dit jaar nog grooter zal zijn dan
de vorige jaren; reeds nu zijn bijna 1300
congreskaarten verkocht. Den vorigen winter
zijn in deze stad 72 cursussen in Esp. ge-
geven tegen 54 het jaar te voren. Den 12en
van iederen maand heeft een diner plaats,
waaraan de élite der Esp.isten der Fransche
hoofdstad deelnemen. Tevens telt het diner
geregeld eenige genoodigden uit de kringen
van invloedrijke personen en geleerden, die
zich gedurende het diner kunnen overtuigen
van de welluidendheid van Esperanto en van
het geniale, waarmede de tafelgenooten zich
daarvan bedienen. Het is nu wal interessant,
dat uit de deelname aan die diners is waar te
nemen, dat Esp. goede vorderingen maakt on
der de invloedrijke en geleerde kringen. Aan
het diner van 12 Jan. j.l. namen 80 perso-
Inen deel, waaronder verslaggevers der voor
naamste Parijsche dagbladen, die daarover
in waardeerende woorden berichtten. De lijst
van personen die het „Comité de Patronage"
vormen van het '10e Esperantocongres bevat
pl.m. 120 personen, waarvan zeer vele leden
van het Parlement en den senaat en mannen
van de wetenschap.
RIJKSPOSTSPAARBANK.
De directeur der Rijkspostspaarbank brengt
ter algemeene kennis, dat alle spaarbankboek
jes, uitgegeven in de maand Maart, en waarop
de rente over liet afgeloopen jaar nog niet
werd bijgeschreven, zoo spoedig mogelijk ter
verificaltie en rentebijschrijving bij hem wor
den ingewacht.
Voor de toezending daarvan kan gebruik
gemaakt worden van omslagen met gedrukt
adres, kosteloos aan de kantoren der poste
rijen verkrijgbaar.
Desverlangd kan voor de toezending de tus-
sclienboimst van .deze kantoren worden inge
roepen, welke alsdan bij 'de overname van
het boekje een ontvangbewijs afgeven.
EINDEXAMENS DER GYMNASIA EN
DAARMEDE GELIJKGESTELDE EXAMENS
De minister van binnenlandsche zaken noo-
digt hen, die zich in 1914 aan een dezer
examens wenschen te onderwerpen uit, daar-
daarvan bij niet aangeteekend schrijven vóór
1 April te doen blijken aan den inspecteur der
gymnasia te 's Gravenhage, met duidelijke en
volledige opgave van hun geslachts- en voor
namen, van hun woonplaats en van de fa
culteit, waarvoor zij het getuigschrift ver
langen, alsmede van de vrijstellingen, waarop
zij recht hebben.
Tevens moet worden vermeld, of men leer
ling der zesde klasse van een openbaar gym
nasium of van een overeenkomstig art. 157
der Hooger-onderwijswet aangewezen bijzon
der gymnasium ie. (Stct.)
DE KATHOLIEKE ILLUSTRATIE
van deze week bevat de volgende
PLATEN: Z. D. H. Mgr. Edmundus Sy-
hrandus Luypen S. J. Bij 't gouden jubileum
van de Aartsbroederschap der H. Familie te
Steenbergen. Ontzettende ontploffing in een
anilinefabriek te Rammelsburg in Duiteek-
land (2). Het 100-jarig bestaan van de Kweek
school voor de Zeevaart te Amsterdam (2).
Een beeldhouwer van10 jaar te midden
van zijn kunstvoortbrengselen gekiekt. Een
verbazingwekkende durf en een merkwaar
dige uitvinding op luchtvaartgebied. Ontzet
tende orkaan te Lyon. Boeren uit Altenburg
aan het kaarten. Kijkjes van den Rijn (2).
Mooi Gelderland (8). Velo-sledekiennen I'm
het Gründewald in Zwitserland. "Van de On
afhankelijkheidsfeesten in Gorinchem (4).
Voor 't eerst in de broek! Dr. C. W. Bollaan f
Kapelaan A. J. A. M. van Loonf. De heer
E. Botti, Vastenavond-komedie in het Sint
Ignatius-College te Amsterdam.
TEKST: Z. D. H. Mgr. Edmundus Sybran-
dus Luypen S. J„ titulair bisschop van Örope,
Apostolisch Vicaris en pastoor van Batavia.
De Kroon van Alviara (vervolg). De bevoor
rechte (slot). Vogelzang. Aan den Rijn.
Een eenvoudig landschap met een merkwaar
dige torenburcht-, kerk- en markegeschiede
nis, enz. Haar lievelingsdichter. Bij pnze
platen. Bericht. Inhoudsopgave.
Frankrijk zal dit jaar een bijzonder aan-
trekkingispunt vooir Esperantisten zijn. Te
Lourdes zal dit jaar gehouden worden het 5e
Na de pauze werd gisteren voortgezet de
behandeling der loterijwèbovertredingeu, Al
lereerst had zich te verantwoorden een ar
beider te Jan Gijzenvaart, agent der -Spaar-
vereeniging „Sparen vergeet Zorgen", geves
tigd'te Rotterdam. De man erkende, dat hij
de stukken, die in beslag genomen zijn en
die genoemd werden: inschrijvingen op obli»
ga,ties, in voorraad hacl; doch dat hij niet
wist, dat het niet mocht.
Het O. M. wees erop, dat hier een nieuwen
vorm van loterij is: van een. deugdelijk
schuldbewijs is geen sprake. Er is geen sprake
van obligaties, doch nu wordt het genoemd;
inschrijving op obligatie.
Spr. naim aan, dat de bekl. geheel te goe
der trouw was en vroeg dus slechts eon
boete van f 5.subs. 2 dagen.
FORTÜNA.
De volgende bekl. was een koopman te
IJmuiden, die zich he verantwoorden had we
gens het ten verkoop in voorraad hebben van
z.g. Foïtuna-loten.
Hij was hoofdagent van deze maatschappij.
Zij geeft uit een 3 pet. premieleening op
obligaties ter waarde van f 3.50 verdeeld
over 5 klassen.
Het O. M. noemt dit een nieuw en moeilijk
geval. Door het Hof van Arnhem is uitge
maakt en bevestigd door den Hoogen Raad,
dat ook bij deze obligaties sprake is van een
loterijet is geen .deugdelijk schuldbewijs
De bedoeling van het stuk is geen premie
leening, omdat het recht op rente eerst in.
gaat, wanneer de laatste coupon niet be
taald is. Spr. Vraagt idan een boete van f 25.
De bekl. lais hierna eén verdediging voor,
waarin hij trachtte duidelijk te maken, dat
hij geheel te goeder trouw is geweest.
For tuna heeft hare betalingen gestaakt en
is failliet verklaard, waardoor bekl. een scha
de heeft geleden vaar ongeveer f 450.—
„ZONDER BAATZUCHT".
De volgende bekl., een lompensorteerder
alhier, was agent van de epaarkasvereeni-
ging „Zonder Baatzucht" te Rotterdam.
De man verklaarde er geen verstand van te
hebben, hoe de zaak in elkaar zit: hij had
het voor het eerst gedaan en was er nu
ingeloopen.
De ambtenaar van het O. M. aan het woord
komende zeide, dat deze vereeniging obliga
ties uitgeeft met coupons. Zij geeft 3 pet.
rente, wanneer alle termijnquitanties getoond
worden. Doch de bedoeling is dit stuk als
lot te verknopen. Er is geen aanwijzing, dat
hier sprake zou zijn van een premieleening,
doch hier moet gedacht worden aan een lo
terij.
Spr. vraagt dan twee geldboeten van f2.50,
subs. 2 dagen hechtenis.
PRINSES JULIANA.
Een vertegenwoordiger der N. V. „Prinses
Juliana" te Rotterdam had zich nu te ver
antwoorden wegens het ten verkoop in voorv
raad hebben en den verkoop bevorderen, van
obligaties.
De man had slechte een 1/40 obligatie ad
f 1.75 verkocht. Rente wordt niet betaald,
tenzij men een groot bedrag bijstort tot f10.
,Van een premieleening is geen sprake: de
obligaties zijn zuivere loten als die van de
lig offer gelden op -het altaar des vaderlands.
Juffrouw Willifred achtte zich verplicht,
Irma te verwittigen van Egon's besluit. Het
meisje weeude niet, het klaagde niet, toen
zij de tijding ontving, zij zat slechts peinzend
een geruimen tijd voor zich uit te staren en
prevelde zacht: „Dus vader en verloofde!"
Het bataljon, waarover haar papa het be
vel voerde, was ingedeeld hij het leger van
prins Friedrieh Karei en stond reeds voor
den vijand. Irma bevond zich daarom alleen
met hare mama, mevrouw von Helmberg,
wier fijn gehoor de laatste geuite woorden
niet ontging en die het aan haar blauwe
bloed meende verschuldigd te zijn ze niet on-
berispt te laten.
„Ik beklaag u, vrouw mama," gaf Irma
fier opgericht ten antwoord, „dat u nog ver
schil van stand weet te vinden tusschen hen,
die een dood en verderf spuwende batterij te
gemoet gaan. Wanneer n echter in mijn bij
zijn Egon nogmaals geringer acht dan eenig
ander sterveling, verlaat ik oogenblikkelijk
dit huis, 0111 tot het einde van den oorlog
naar oom Willifred te gaan. Daar mag ik
ten minste hidden, zonder dat men mij laakt,
voor hen, die mij na aan het harte liggen."
En met de majesteit van een beleedigende
koningin verliet Irma het vertrek.
XX.
MAJOOR EN JAGfift,
Plet was op 't einde van Augustus. Nog
ronkte de aarde van het bloed, dat zij bij den
slag van Gravelotte had gedronken. Een ge
deelte ran het Duitsche leger was reeds op
gerukt tegen Clialons, waar Mae-Mahon het
avcrschot zijner strijdkrachten organiseerde
en allen, die nog verstrooid ronddoolden, om
zich vereenigde. Een ander gedeelte omsin
gelde Metz, waarheen Bazaine zich terugge
trokken had, nadat het hen na 'n vreeselijke
bloedige worsteling niet gelukt was, zich een
weg te banen naar Mac-Mahon.
Tot dit laatstgenoemde gedeelte der Duit
sche armee behoorde ook het 29e bataillon
jagers, dat met andere lichte troepen de taak
had, voorposten dienst te verrichten in den
rug der Duitsche troepen, welke de reusach
tige vesting insloten, want alhoewel het Duit
sche leger alle belangrijke punten van den
omtrek bezet hield, was het land toch geens
zins rustig.
Rondom zwierven verstrooide af deelingen
der Fransche armee, kleine troepen, die ge
holpen door de inwoners, door de vijandelij
ke legers hadden weten te sluipen, andere
die, sedert de verliezen te Saarhriicken, Weis-
senburg en Wörth geleden, oorlog voerden op
eigen hand. Dat waren de zoogenaamde franc-
tireurs, die reeds toen vrij aanzienlijke ben
den uitmaakten. Transporten levensmiddelen
soms ook gewonden of gevangenen werden
menigmaal door hen opgelicht, ook weieens
veldwachten overrompeld en dergelijken. Dat
alles was wel is waar niet van invloed op de
groote oorlogsvoering; maar dat voortdurend
verontrusten zou ten leste het leger hebben
afgemat, en het was daarom zeer natuurlijk,
dat men ook het leger in den rug bescherm
de door het uitzetten van voorposten en wel
zoo sterk mogelijk.
Bovendien doorkruiste lichte cavalerie de
geheele streek zelfs op een afstand van ette
lijke uren in de omtrek.
In het dorp Bossiers, ten zuiden van de
groote heirbaan van Metz naar Chalons, had
majoor von Helmberg zijn hoofdkwartier
opgeslagen. De mairie (stadhuis) diende hem
tot woning en bureau, en hij had zieh daar
gevestigd zoo gemakkelijk als het hem in
der haast mogelijk was geweest. Hier lag te
vens ook de vaandelsectie en in de onderste
vertrekken was de wacht van de staf. In het
laatste huis van het dorp lag een veldwacht,
die het huis in staat vean verdediging had
gébracht. Verderop, meer naar buiten en op
plaatsen waar men een vrij gezicht om zich
nad, lagen de enkele dubbelposten, die zich
zeiven achter takkenboshoopen of in kleine
greppels zooveel doenlijk onzichtbaar hadden
gemaakt.
De dienst was zwaar; om den anderen dag
moesten de manschappen de wacht betrek
ken, aangezien de laatste bloedige veldslagen
de gelederen sterk hadden gedund. Men zag
dan ook verlangend uit naar do aanvullings-
troepen, die eiken dag konden aankomen. Ein
delijk daar waren ze! Louter jonge, stevi
ge klanten, die echter wel vroolijker naar 't
spoorwegstation van vertrek zullen zijn ge
gaan, dan ze nu keken. Ja, ze zagen allen er
zeer ernstig uit, en als er eens een hunner
lachte, keken de anderen hem hoogst ver
wonderd aan. Deze lieden kwamen voor de
eerste maal in een land, waar de oorlog had
gewoed, als was het ook maar kort. Want se
dert de slag bij Saarhriicken was er ternau
wernood een maand, verstreken, en hij het
geen zij zagen was het vroolijke lied op hunne
lippen verstomd.
Reeds in Duitsohland hadden zij transpor
ten gevangenen ontmoet, menschen in ge
scheurde smerige uniformen en met woest
vertrokken, door kruitdamp zwart geblakerde
i gezichten. Welk een ongelukkige, beklagens-
j waardige schepsels zagen zij daar! Alles vol
j bloed, de gekwetste ledematen gedeeltelijk in
i zwachtels, die nog bloederig waren, kermen-
!de mannen werden door leden van de brand1-
weer op baren weggedragen. Twee hunner
waren onderweg,nan hun wonden bezweken;
een jammerde onophoudelijk om vrouw en
kind, een andere, die half bewusteloos uit den
waggon getild werd, kreunde zacht en pre
velde nauwelijks hoorbaar: „Moeder! Moe
der!"
„Maar hoe kan men zulke menschen trans
porteeren?" vroeg de burgerdokter aan een
militair collega, die met verscheidene lief
dezusters den trein had vergezeld; „er zijn er
immers bij, die op het transport sterven."
„Er moet ruimte gemaakt worden," gaf de
officier van gezondheid ten antwoord* te
Mars-la-Tour en St. Privat zijn alle veld
hospitalen meer dan vol."
En al de mensehen, die hier verminkt jam
merden, en allen, die in de overvolle lazaret
ten lagen, waren eenige dagen geleden nog
gezonde mannen, ln het volle bezit van hun
ne geestelijke en lichamelijke krachten.
Toen de aanvullingstroepen naar Frankrijk
kwamen vertoonden ziob aan hunnen "blik
nieuwe tafereelen van hetgeen de schitterende
courantenberichten ,,'n flinken prettigen oor
log" noemden. Waar een troep had gebivak
keerd, waar een slag was geleverd, zag men
platgetrapte velden met wachthuisjes en
verwoeste huizen, waaruit half verkoolde bal
ken ijseljjk omhoog staken. Nn en dan ont
waarde men om die woningen eenige gedaan
ten, die hunne vuisten tegen den trein schud
den, of bij zijne nadering ten spoedigste ver
<1 wenen.
Bij Metz zelf was er niets meer van een ze
vsnrijke oogst te zien, zoover het oog reikte-
daar was alles in de vorige dagen vertrapt
en vertreden; nu werden de boomen geveldt
om tot wachtvuren of legerhutten te dienen.
In alle omliggende dorpen woei de witte vlag
met het rood© kruis; ja, er waren uitgebreide
maatregelen genomen om de gekwetsten en
zieken te verplegen, maar tegenover zulk een
massa lichamelijke ellende bleken alle maat
regelen ontoereikend.
Hier zagen de krijgers van het Elbestrand
ook de eerste Jesniten, die daar in hospitalen
de zieken verzorgden. Menigeen hunner leer
de deze mannen, die zij in den beginne met
een soort vreesachtige nieuwsgierigheid be
schouwden, later nog nader kennen, toen zij
onder een regen van vijandelijke kogels de
gekwetsten van het slagveld opnamen en ln
veiligheid brachten. Ja, niet weinigen kwa
men in den loop van den oorlog onder hunne
verpleging of onder de zorgzame banden van
andere ordegeestelijken en zij gedenken wel
licht nog heden hunner, nu zÖ met hun gezin
rondom den gezelligen, hui selljken haard zit
ten te verhalen, hoe de zieke, gekwetste va
der of broeder of «x>n genezen en opgepast
werd, met een gemoed vol dankbaarheid. En
nauwelijks was de oorlog geëindigd, ol
het vaderland heeft zijn dank gebracht
voor al hetgeen deze wakkere, edele
mannen vreedzaam en onbaatzuchtig hebbeD
genezen aan wonden door den oorlog gesla
gen
("Wordt vervolgd.)
