VIERDE BLAD.
BINNENLAND.
STA 0 8 W E II W S
NIEUWS UIT OEN 01MK.
Lefterkundige kroniek.
Brieven uit Borneo*
ZATERDAG 21 SiA&RT S8I4
Van S.
NIEUWE
COURANT
Kinuta), 9 Febr. 1914.
Wat nu? Zal ik de Papar-schetsjes voort
zetten, want er is nog genoeg hier, voor we
over het eigenlijke Missiewerk beginnen?
Voor vandaag zullen we maar een praatje
houden over koetjes en kalfjes, dat mag toch
wel, niet waar Mijnheer de Hoofdredaleteur?
Zooals de lezer boven dezen brief ziet, is
de naam Pap ar overgegaan in Kinufca.
We zullen hier nu nïaar niet beschrijven wat
dat betoekent, doch ik zal u even vertellen
hoe dat komt.
Niet omdat Papar zelf veranderd is in Ki-
uuta, zooals onlangs de Haringpakkersteeg in
Amsterdam herdoopt werd en weer den ouden
naam heeft, neenl Ook niet dat ik nu eens
wil bluffen met Doessensch, dat Papar en
Kinulx 't zelfde zouden beteekeneu, ook niet,
omdat,... ja waarom niet.?....
Doch heel eenvoudig omdat oudergeteekende
zelf zijn matten opgerold heeft te Paparzes
mijlen venier het binnenhuid is iugemar-
cheerd en zijn tenten heeft opgeslagen te Ki
nuta.
ik heb het niet gedaan als een of andere
rijke mijnheer, die zomers buiten op z'n villa
gaat wonen. O neen, maar heel eenvoudig:
omdat onze Overste-Praefectus Apostolicus
me hier heen gezonden heeft: 't ging alles
kort en vlug.
„Na Kerstmis moet ge maar in Kinuta den
boel weer wat op zien te halen."
„Ik boog mijn hoofd en zei: heel goed" en...
rooide weer door. 't Is 't missielevenl
Dus waarom zou ik denken: nu moet ik
Tnijn lekkeren groententuin achter laten, geen
Andijvie en bloem- en andere kooien meer,
:n daar is alles wildernis!....
Ik leefde nog een paar daagjes, zong nu en
dan een wijsje uit „de Leeuwerk" werkte en
rookte Borneotabak van 10 cent een spoor
wagon vol.
Met Kerstmis mijn eerste Kerstfeest op
ie missie had ik het heel druk. Ik was
Het de Chineezen hier 8 mijlen vandaan, en
t zijn me rare Chineezen. Ik had daar
Nachtmis om 12 uur: dan om half zeven
Jn acht uur, met een 30 H. Communies.
's Nachts absoluut niet geslapen. Eerstens
!een bod, geen dekens, niets om 't moede
hoofd op te leggen, niets, alleen een stuk
vloer vain 8 bij 4 voet! Groot genoeg' Doch
niet daardoor was 't, dat Klaas Vaak geen
£and strooide in mijn oogen,- want dat alles
hindert me niets, doch dat oorverdoovend ge
raas den heulen nacht van zevenklappers
en donderbussen en ritsen rotjes; 't begon
en 't wa3 niet stil alleen juist onder de H.H.
Missen.
Herrie en schreeuwen en goed eten, met
een paar H.II. Missen, ziedaar 't Kerstfeest
van onze Chineezen, geen langstaarten hoor;
allen hartig republikein!
's Middags kwam ik thuis en daar hadden
de Doesoens ook nog wat. Den volgenden
morgen stapte ik na inijn ontbijt op, om
een zes mijlen af te loopen in vaderiandschen
J'-fu ]>aur Christenen brachten mijn „ba
gage met een boot, die versierd was. Ik
zal u maar niet mee op wandeling nemen
naar Kinuta, want 't was 'fc laatste weekje
van 't natte seizoen, en dan zegt 't wat,
zes mijl Ie loopen hier! U zoudt vast vuile
6clioenen krijgen, en schoenpoe sars zijn er
hier niet. In kinuta stonden een paar Chris
tenen me op te wachten. Blijheid straalde
dit hun oogen, nu zij weer een „Toean" had
den.
Kinuta is een oude post. Vier jaar zonder
Priester geweest en dusnu ja., u oor
deelt zelf. Alles en alles heeft er onder te
lijden gehad. De grond is 'n echte wilder
nis!
Er zijn ongeveer 100 Christenen, doch maar
14 of 15 goede. Nu moet u dat „goede" niet
•net, te cristischen blik beschouwen, anders
komt er een getal vast onder vier! Er zijn
nog heidenen volop en gelukkig maar twee
kuisgezinnen Mabomedaansch, 't wordt tijd
dat de heidenen en de slechte Christenen
in den waren schaapstal binnen komen en
^veerkeeren, want als ze volgers van Mo
hammed worden is het verloren. En dat wint
Veld hier onder de Doesoens!
Zij zijn rijp en menschel ij kcrwijs gesproken.
'1 is God's tijd nu om de grooto genade des
H. Goloofs te geven, doch zachtjes aan
©aat 't. Maar hier komen we later nog weer
°P terug hoop ik.
Kinuta ligt aan dezelfde rivier, als Papar;
't is een half hooge heuvel en omringd^aan
twee zijden door bosselien, waar het ever
zwijn kan gejaagd worden en apen en kleine
oraugoetangs; aan de zijde rijstvelden en
woningen.
Het volk is ruwer en nog niet gepolijst
als reeds in Papar. Kledingmagazijnen vindt
men er niet, do grooten zijn gekleed, noch
volgens de Paradijsche, noch volgens de Pa-
rijsche mode! Kinderen tot een jaar of tien
volgens de allereerste model
't Ls een heele aanpak, zoo'a rommelboel,
ik weet niet waar mee te beginnen. De
mannen en jongens komen nog al buurten
en heidenen ook. Eén avond had ik hier
een stuk of tien heidenen alléén voor een
praatje. Gisteren in de H. Mis, waren on
geveer 20 heidenen. Een goede preek naar
aanleiding van het H. Evangelie op Septua
gesima Zondag. Zachtjes aan zullen we wel
wat winnen, de goede lezers zullen mij en
mijn volk wel eens willen gedenken in hun
godvruchtige gebeden? Ik ben nu .alweer
bijna zes weken hier en goed ingeburgerd. Ik
kreeg juist een idee om u op een Kinuta'schen
maaltijd te noodigen, doch dat zou juist in
de. Vasten vallen en dan zoudt u allen mis
schien flauw en do heele maaltijd zou in
't water vallen; daarom een andere keer. Dit
zeg ik u: dat ik liier al voor zes weken
vast; doch juist in omgekeerde orde als het
gebod der H, Kerk, want ik heb nog geen
enkelen vollen maaltijd gehad!
Van 's morgens na 8 uur tot 's avonds half
zes, zie ik mijn kok nergens. Ik heb hem
al de huid vol gescholden en ook al zoete
woordjes gebruikt, om hem aan 't verstand
te brengen dat ik juist 'smiddags flink
iets te eten moet hebbenéen keer, ja
daar kwam hij om 12 uur eu kookte; doch
daarna niet meer! Ik moet nu 'smorgens
altijd iets bewaren, en 's middags zelf aan
den gang. Ik ben wel geen keukenprins en
bezit ook geen boek getiteld „Aaltje de. Keu
kenmeid" of iets dergelijks doch rijst is gemak
kelijk en groenten ,als gras en stroo en hooi
en klaver smaakt goed, als het maar goed
klaargemaakt wordt, en dan, water kan
iedereen koken .als er tenminste een pot of
pan of ketel is en water-zelf l
Doch 't gaat best. Ik houd zoo gemakkelijk
ziel en lichaam samen en laat 't dan maar
waaien waar het wil.
Kinuta is een aardig plaatsje en ik ben hier
graag. Ik geloof dat ik wel op zal schieten
met de menschen, en dan gaat 't wel, als
zo me vertrouwen.
Ik hoop nu echter dat de goede lezers
den naam weten, zoodat als er misschien
eens iets te missen valt als blanke guldens
(vuile v.orden ook geaccepteerd in dank) den
naam der plaats dan geen bezwaar is.
Mij aanbevelend in uw aller gebeden.
J. STAAL,
Pr. Miss.
„eeuwen en de Moderne in onze dagen. De tist was, een degelijke muzikale opleiding
„wederkomende Christus van het Evangelie ontvangen. Hij speelde goed viool, biies ver
der Moderne steunt op de gedachtenwereld dienstelijk fluit en clarinet en had in zijn
„van het concrete monisme in den persoon ï°nge jaren naam als saxophonist,
„van Prof. Bolland en heeft niet Krisjna-1 7 h,eeff Robert zich te Haarlem gc-
rx ,r1 n vestigd en hu is de Spaarnestad tot zyn docd
„moerL maar Droevaan ter Vlugt. De leuze gebfeven. Hjj kende er ierJereen eil
„waarmede Droevaan ter Vlugt in Nederland i6fjereea kende hem. Robert was er een po-
„optreedt, luidt: „Keert aan het Derde Rijk pQ]ajr man, een noeste werker, eeu gulhar-
„in tot U zelve, want God verlost zich in Dtig, joviaal menseli
Zooals onze lezers uit bovenstaanden brief
zien, had father Staal natuurlijk bij het schrij
ven ervan het bedrag dat goede vrienden hem
hebben willen schenken voor zijn Kerk cn
Missie, nog niet ontvangen. De brief-zelf toont
overtuigend, hoe goed besteed die bijdragen
zijnl Redactie N. Haarl. Ct.
,Spr. besloot zijn lezing met eenige stukken
„uit dit Evangelie."
Voor zoover we hiervan iets begrijpen, komt
hier de heer Bolland Jr. (naar wij meenen een
zoon van den befaamden Leidsehen professor)
een. „wederkomenden Christus" annoneeeren,
wiens profeet de heer Bolland Sr. moet wezen,
't Is een verwonderlijke historie!
We zijn benieuwd om dezen nieuwbakken
Messias en zijn profeet wat méér te hooren!
HOOG WATER.
Men seinde gisterenmiddag uit Grave:
In 1881 heeft Robert de leiding aanvaard
van de Zangnfdeeling van Toonkunst; eu in
Juni 1883 volgde zijn benoeming tot directeur
van Zang en Vriendschap, thans de Konink
lijke Liedertafel. Toen Leander Scblegel in
1898 afscheid nam, vertrouwde men Robert
bovendien nog het bestuur der Toonkunst-
tnnziekséhool toe. Niet alleen nam de over
ledene al deze betrekkingen met nauwgezet
heid en animo waar, doch hij was ook een
zeer verdienstelijk musicus.
Op één gebied echter, zoo merkt „Het Mu
ziekcollege" op, was Robert meer dan een
verdienstelijk musicus, en had hij waarlijk
De kisting is doorgebroken bij de Tempel zeer bijzondere kwaliteiten: als leider van
(een aanlegplaats by Ovcrasselt). Over een 6en mannenkoor. Zoodra hy voor zijn man-
u a<.~ inn itr„» i.ri «en stond, toonde hu een kracht van tempe-
breedte van 100 Meter stroomt he water met ramenti overmaclit, die de bewondering
geweld binnen. Alen hoopt evenwel het gat te wekken nlOPst. Hij scheen te hebben datgene,
kunnen stoppen. Eeu honderdtal infanteristen wat ook Riehard Hol in zijn goeden Hid be-
zijn uit Nijmegen aangekomen. j zat: de kracht van wil, die anderen dwong
Op do Beerseheweg, dat is de weg tusschen hem te volgen, zich naar zijne hevelen te
Grave en Cuyk, staat het water 20 c.M. hoog.richten. Hij bezielde de zangers van de Ko-
Een bijzondere verslaggever van het „Hbld."
seinde nog gisteravond uit Nijmegen:
Om en bij Grave aan de Maas heeft de
hoogwaterstand thans bepaald een crisis be-
ninklijke Liedertafel door den blik van 2ijn
oogen, door het vuur van zijn bewegingen.
Vooral voor Zang en Vriendschap betee-
kent Robert's heengaan dan ook een enorm
verlies. Trouwens ook voor Toonkunst heeft
reikt, Een blik op de kaart doet den leek reedsRobert veel gedaan: onder zijn leiding is de
zien hoe kritiek het daar kan worden. In bijna afdeeling Haarlem stellig tot een der beste in
rechte lijn komt van Mook de rivier, via Over-1 den lande geworden, die in den loop der ja-
a8selt, op Grave aan. Beneden Grave beginnen ren zeer belangrijke uitvoeringen heeft ge-
de kronkels, die het water opstuwen tot Ap- geven. Het muzikale leven te Haarlem heeft
pel tern toe. De veelbesproken Beersche Maas j Robert dan ook veel verloren.
FEEST IN DE KAZERNE.
De kazernehranden brengen feestjes in de
kazerne! Op initiatief van den commandant
laat men maar loopen over de landen van
Linden, Gassel en Cuyk, Maar na 15 Maart
mag dat water gekeerd worden.
Zoo is thans ook geschied, en daardoor is van het 10e Reg. Infanterie, luitenant-kolonel
de geweldige wateraandrang enorm vermeer- J. A. J. Smit, zal de opening van de nieuw
derd. Thans staat die Beersche Overlaat op opgebouwde cantines voor onderofficieren,
10.87 meter, en werkt dus reeds lang. Door een korporaals en manschappen, die bü den eer-
en ander heeft de djjkkisting heel wat tegen i sten 2 3 Apnl
te houden, en by Gassel schijnt het te ziin teestelyk karakter diagen.
v ubsei scnynt net te zijn. Onder presidium van den adjudant-onder
gaan spannen. an een doorbraak is echter bij officier Roozeboom heeft zich een commis-
Overasselt nog geen sprake. Hiervan hebben sie gevormd waarin zitting nemen de heeren
wij ons ter plaatse overtuigd. Tegen 8 uur Bok, van Ommeren, Lame, Rosenland en
waren wij aan de dijkpunt bij Overasselt. Er Schuurman. De algeheele leiding berust bü
was daar wel zeer hoog en zeer veel water den voorzitter der cantine-commissie, kapi
tein Canaar. De commissie stelt zich voor
een feestrede te doen uitspreken, waarvoor
mm a n r wns Wel „-n„ een spreker zal worden aangezocht, eeu
..;t at;- eu cr een Paar honderd bloemverkoop en een verloting te doen hou-
maar de rivieidijk had het nog goed gehouden,1
en de burgemeester verzekerde ons, dat er geen
nn i airen - 'J me gen geweest, maar die den fen bate van bet onderofficiers-sanato
moesten te basset Zijn, aan den overkant, om riumfonds, terwül het programma met zang-,
aan de versterking dor kisting te helpen. Zij voordracht-, scherm- of gymnastieknummers
konden niet over, en keerden onverrichterzake 1 zal worden aangevuld.
terug, om ook morgenochtend terug te keeren. j Bi.i circulaire worden de officieren en on-
Wij zullen dan beter kunnen zien.
PRINSES JULIANA.
Van betrouwbaren kant wordt tevens tot te
genspraak van een desbetreffend dagbladbe- ^°°r den Zeereerw. I ater S:cgfridus Eller
richt medegedeeld, dat er volstrekt geen plan-
TRIDUÜM VOOR PATEONAATS-
LEERLINGEN.
Zooak) onze lezers in de Officie-Me Kerk-
lijst kunnen zien, zal er van 25—29 Maart a s.
in do Parochiekerk van den H. Antonius
van Patina een tridnnm worden grliouden
i heek.
nen bestaan tot oprichting van een speciaal
liuis voor Prinses Juliana. Ook het bericht be-
j treffende den bouw van een chalet te Bergen
voor Prinses Juliana, wordt van bevoegde zij
de tegengesproken: er bestaan volstrekt geen
plannen in dezen zin.
CURIOSUM.
derofficieren verzocht bijdragen voor de ver
loting af te staan en op aller medewerking
een beroep gedaan. De stafmnziek zal de
feesten opluisteren. 2 April worden de onder
officieren met hunne dames geïnviteerd; op
3 April de korporaals en manschappen even
eens met hunne dames. Gezien de animö die
voor -de feestplannen heerscht en de mede
werking reeds in ruime mate toegezegd, be
loven de feesten goed te zullen slagen.
CHRISTEL. GEMEENTEWERKLIEDEN.
Deze week vergaderde de afd. Haarlem
van den Christel. Bond van Ncd. Gemeente-
is, wordt voornamelijk gegeven voor de jon
gens van liet St. Jozefs- en St. Antonius-
patronaat; voor die van het liefdewerk der
St. Jozefs Amhaébjsleerlingen en voor de
leden van het Meisjespatronaat St. Rosa.
Wü wekken hierbij de ouders der betreffen
de jongens en meisjes op, zooveel in hun
vermogen is, zorg te dragen dat lninne kln-
•n-.i deren deze geestelijke oefeningen zullen bij-
\vy vinden onder de merkwaardige rubriek wnnen
„Kerknieuws" van de „Nieuwe Rott. Ct." het
Dit triduum, dat voor iedereen toegankelijk werklieden. Medegedeeld werd dat de heer J.
navolgende curieuze bericht uit Amsterdam:
„Gisteravond sprak de heer A. E. K. Bol-
„land in de Vereeniging voor Wijsbegeerte
,over Professor Bolland en het Evangelie
wonen.
ROBERT f.
De redactie van „Het Muziekcollege" wijdt
in de 15 Maart-aflevering eenige waardee-
rende woorden aan de nagedachtenis van
Willem Robert Sr., den
G. Tiggelman wegens drukke werkzaamhe
den als seertaris heeft bedankt.
Op de hondsvergadering zal de wensche-
lijkheid uitgesproken worden door de afdee
ling, dat bü overlüden van een hondslid door
ieder lid 10 cents worde gestort voor een uit-
keering aan de weduwe.
Besloten werd om voor te stellen de vol
gende bondsvergadering te Haarlem te hou
den. Als nieuwe bestuursleden werden ge
kozen de heeren J. Bronsema en N. van der
Leden.
EEN FIETSPAD LANGS DEN ZIJLWEG.
De Alg. Ned. Wielrijdersbond hoeft een
adres gezonden aan B. en W. dezer gemeente,
mum uuucn u»., voor korten tijd,
der Moderne. Aan de hand van een reeks overieden djrecleur der afdeeling Haarlem meldt de Kampioen, waarin te kennen wordt
„aanhalingen toonde spr. het verband aan van de Maatschappij tot Bevordering der gegeven dat naar aanleiding van een verzoek-
„tussehen de Moderne en het Nieuwe Testa. Toonkunst. Robert, in 1848 te 's Hertogen- j schrift dd. 20 Juni 1912 van B. en W. de
„ment, tusschen de Moderne jn de Middel- bosch geboren, had van zijn vader, die f lui-1 mededeel ing ontvangen werd, dat er bezwa-
ren hestonden om een gedeelte van den even»
tueel te verbroeden Zülweg tot r'ijwielpad in
den zin der Motor- en Rijwielwet te bestem
men;
dat adressant thans heeft vernomen, dat
de verbreeding van dien weg binnenkort zal
tot stand komen;
dat langs den Zülweg zeer veel verkeer met
rüwielen plaats heeft;
dat dit verkeer zeer zou worden veraange
naamd en vergemakkelükt, indien aan weers
kanten van de te maken verharding op een
strook van 40 a 00 cM. breedte, een verhar
ding werd aangebracht, meer speciaal ge
schikt voor wielrijders, welke verharding dan
zou kunnen bestaan uit klinkerpnin met leen
en grint, uit sintels enz., en waarvan de kos
ten uiterst gering z'ijn;
dat op deze wüze aan het bezwaar van het
niet hebben van een officieel rijwielpad langs
den Zülweg ware te gemoet te komen.
Om deze redenen wordt aan Burgemees
ter en Wethouders verzocht aan weerskanten
van de verharding bestemd voor voertuigen,
een pad van 40 A 60 cM. breedte te doen ver
harden met een soort materiaal, welke zich
meer byzonder eigent voor het verkeer met
rüwielen.
AANBESTEDING VAN BRANDSTOFFEN
Bü de gisteren gehouden aanbesteding voor
de levering van brandstoffen voor het -gar
nizoen is de inschrijving van den heer G. U.
Voorham alhier, ongecorrigeerd in dit blad
gekomen. Hieronder volgt de verbeterde op
gave: Ruhrkolen 13.50 per 1000 K.G.; Wilhet-
minakolen 15.50 per 1000 K.G.; lange tur
ven 70 cent per 100 stuks; Belgische gascokes
70 cent per ILL.; vuurmakers 22 cent per 100
stuks; Limburgsche anthraeiet 1.70 per H.L.
VAN DE G ROE NTENMARKT.
Gisteren is alhier door den tninder Stap
pers. wonende te Heemstede bü de Glip, de
eerste rabarber van den konden grond aan
de grentenmarkt gebracht. Ze is door den
commissionair Hoogeboom verkoeht aan A,
de Vries, wonende Hagestraat en P. van der
Hoes, wonende Rustenburgerlaan, alhier.
BADEN.
In het douchebadhuis aan den Kondenhorn
zün in den afgeloopen week 1047 en in dat
aan het Leidseheplein 1081 baden genomen.
NOORDWIJK.
Oranje-vereeniging. Donderdagavond ver»
gaderde de Noordwük-Binnensehe Oranje-
Vereeniging in de zaal van het „Hof van
Holland". De voorzitter deelde mede. dat de
heer W. de Ruijter zün bestnnrsfunetie heeft
neergelegd. Voorts zette hü uiteen de misère,
die het bestuur beeft gehad met het planten
van den onafbaDkelükheidsboom.
D« vergadering ging aecoord met het be
stuur, dat men geen hek om dien boom zal
zetten. Tot. leden der commissie van controle,
die de rekening en verantwoording over 1913
j moeten nazien, werden benoemd de heeren
i C. Th. v. d. Berg, G. C. Besfebroer en K.
Sanders.
Ter voorziening in 2 bestuursvaoatures wer
den gekozen de heeren W. A. P. M. Peters en
C. Wassenaar.
Omtrent de feestplannen voor dit jaar deed
het bestuur het volgende voorstel:
„Er wordt dit jaar op Jnlianadag, dat is
op Donderdag 30 April, een heelen dag feest
gevierd.
„Het feest begint om 8 nur met een muzi
kale wandeling door Noordwük-Binnen, ten
einde de inwoners in de stemming van een
heelen dag feest te brengen.
„Verder wordt de voormiddag gevuld met
een kinderoptocht door de straten van het
dorp.
„In den namiddag wordt er een riugrijderjj
gehouden op de Voorstraat. Er worden ook
prüzen beschikbaar gesteld voor mooistver-
sierde tilbury's.
„Volksspelen als: broodje-happen, tobbetje-
steken, prijsknippen en eierdragen (de twee
laatste voor meisjes) vullen den namiddag.
Des avonds concert op het Lindenplein".
Na eenige discussie werd het bestunrs-voor-
stel in zün geheel aangenomen.
Naar aanleiding van een ingekomen schrij
ven van de voetbalclub N. V. C. werd nog
besloten in den voormiddag, zoo mogelük,
op het veld van Rapiditas een voetbalwed-
XIV.
Felix Rutten. Goede Vrijdag.®)
Verleden herfst gaf dr. Felix Rutten den
buudel „Avondrood" in het licht, en nu reeds
Verscheen er wêer een bundeltje, dat tot ti
tel draagt: Goede Vrydag.
In eon „Voorrede" vertelt de .dichter, dat
deze nieuwe verzenreeks ontsiond uit het
„verinnigd bepeinzen" van de symbolische
teekening, die Toorop outwierp voor den om
slag van „Avondrood". Daarom kreeg be
doelde teekening ook in dit bundeltje een
Plaats. Er wordt tevens van de symboliek
een verklaring gegeven, die volstrekt niet
Overbodig is. De verzen, zegt de dichter,moe
ten beschouwd worden als een „drama in
lyriek."
Meu leest dit hoekje allerminst mot on
gemengd genoegen. Voor een „drama in ly-
r'ek" is het vrü poover. Men weet. dat de
dichter aldoor zingt van zün gestorven liefde,
■^ijn gemoedsleven is edel en innig, doch de
'Verzen, wnarin hü ditmaal daarvan gewaagt,
2Ün op zün hoogst middelmatig. Hü weet
gelden te. ontroeren, hij treft niet door een
"Üzoiideren rythmus, die ons onfeilbaar, aan
kondigt, dat eeu echt dichter tot ons spreekt,
dij roept geen heerlükheid van verbeeldingen
voor uw oogen, die ons gelukkig maken
door lmar schoonheid. In deze gedichten be-
te°rkt men bovendien vaak een gewilde duis-
J-rheid, en dat stemt tot wrevel, doet u den-
Uitgegeven door de N, V. R. K. Boek-
v-entrale F. Jansen en L. Winkeler. Amster-
'Stm 1914.
ken aan aanstellerü- Men vindt er ook hana- gemerkt, dat vaêu Middelnederlandsch is Alleen is „bedruktvan de ondergaande zon
liteiten in van omstreeks liet jaar 1840. Ver- en bellend een germanisme, of desnoods gezegd, wat te gemoedelyk. Ook v 111 is een
der zyn er slordigheden in de uitdrukking, óók Middelnederlnndsc'h. Do regel, waarin goed gedicht.^De eerste strooi luidt:
die haar ontstaan blükbaar te wüten hebben dat „vaên" voorkomt, („dat geen haar
j aan het rijm, en allerlei onhollandsche woor- vaên is bovendien, nog afgezien van dat j
den. En wat heeft een deel dezer verzen toeh geheitnzinnigo vrouwelijke jwezen, een onop- j
uit te staan met Goeden Vrydag, welk motief losbaar raadsel.
in paarse letters trouw bovenaan op elke Het daarop volgende vers is een van de
bladzijde prijkt? Dat zal moeilük te veraut- weinige mooie,
woorden zün.
Er gaal een opdracht aan Toorop vooraf, De groote roode zon,
een vrü onbekoorlük vers, waarvan de twee- Die als een bolle lamp brandt door de boemei:,
de strophe gerust onzin kan genoemd wor- Ziet, waar zy langer 't hoofd niet bieden kon,
den. Die stroof luidt als volgt. De dichter Den nevel over veld en beemd gekomen,
spreekt den schilder toe:
Het vroeg berooide woud
„Die de asch van aardsche vreugd op uwe han- Plant tegen lichte lucht zün dorre staken.
den
En 't doornenhout waarvan de bloesem viel
Gelaten draagt, daar 't paars der avondlanden
U de' eeuwgen zomer spelt der christen
ziel,
Aeh, onder 'tavondroode hemelhlaken
Hoe droef de herfst, 'hoe winteroud!
Het avondt onder 'lloof,
Dat gouden gloeide, en dof nu hangt gestor- treffende slot aldus:
ven.
De stad, in 't landschap kleurig ingekorven,
Zoo traag de tocht door 't brakke zand
Der felle woestenü..
De weg is zonder medelü
In 't schaduwlooze land.
Vers XIII is goed gerhythmeerd, doch nipt
vrü van banaliteit. Overigens valt er weinig
te roemen en veel te laken. In ni vinden
we hel vreemdsoortige rum: rondom me
bekom'ren, en het rare woord: poorthuis.
IV is heel banaal. Eén strophe luidt:
Plots komt Gü weer gesneld
En stort U met geweld
Op zyn ontrouwbrewegen....
O God, hou mü niet tegen!
Fan VH luidt het door oorspronkelykheid
De dichter heeft ^zich hier klaarblijkelijk in
uwn.geforceerde stemming gebracht en schrijft Een purpre schemer overschoot
er dan maar op los.
„Goede Vrijdag" heet het motief des hoeks, Het avondt purprig door
en vérder: Haec meta doloris: Dit is de eind- Mijn lichtdoortrilden dag van gulden.droo-
paald der smart, hetgeen gezegd wordt van men.
'net Heilig Kruis. De dichter doet bierbü de Daar heeft en Weekt de laatste gloor
belangrijke mededeeling, dat hij dit gelezen De Dood waart in den doom onder de boo-
heeft „op een oude kerk te Hoven". U16n-
Er volgt dan „Voorspel". De dichter heeft;
het hier over een vrouwelijk wezen, want de Men ziet, hier is de dichterlijke zien mg luut niets; het is duidelijk, dat er maar wat
eerste regel luidt: „Zaagt gij haar niet? Zaagt voortreffelijk volgehouden. Ook VI is een van gemaakt is. Van de volgende strophe
En zoo ik al niet wist te leven.
Zoo leer mij hoe ik sterven moet.
Vers IX begint als volgt:
Boven 't misten onzer feilen,
Waar wij staag in kommer dolen,
Staan Uw oogen, nooit verscholen.
Starren die den weemoed peilen.
Het laatste heteekent. in dit verhand abso-
gü haar niet!" Doch het blijft duister, wie schoon gedicht. Het begint aldus:
hü daarmee bedoelt. Men kan er wel naar
gissen, maar het is verre van duidelijk. In De hoornen strepen met verheugde schauw
dit vers staan te lezen de zonderlingo woo-r- j De groene beemd,
den: vaên en behend. Ik wil niet voor' Een leeuwriK neemt
ondermeester Boelen, maar e»- dient toch op- Zijn late vlucht naar 1 overhloosde blauw.
luiden de twee eerste regels:
Lampen wier vergulde branden.'
't Koelen warmen onzer zielen,
Dit. „brand" mag natunrlük niet in 't meer
voud gebruikt worden. Grenzeloos is ook
van dit vers de banaliteit, die culmineert la
de slotregels. In IX wordt zeer onfraai ge
zegd, dat „glans van duizend sterren *t
donker baten" zal. In XI zien we een sin
gulier werkwoord: helderen. Het eind»
van XII luidt als volgt:
Ik weet té wel, dat wie, uw huis ont
vreemd,
Niet langer aan uw Hart zün toevlucht neemt.
Den dood gewint, schoon hij om 't leven slave.
Het door mü gespatieerde germanisme ij
toch wel wat al te har. In XIII zingt do
poëet van zün „trotsche hooglüklieid". Do
'tweede stroof van dit vers lijkt nergens op,
De dichter spreekt den passietüd aan.
Tyd der rouwe, tüd der boete,
Nn de doornen zün verhoogd,
Tree mün trots die nooit gedoogt.
Tree mün rozen vo#r nw voeten.
Wie kan daaruit wij6T Vers XIV is ge
ïnspireerd op het „Stabat Mater"; het is een
grenzeloos onbeduidend gedicht. Volstrekt
overbodig is het, hier zeven strophen van het
Latünsohe poëem te laten afdrukken. Elk
Roomsch mensch heeft het immers in zün'
kerkboek staan.
Zoo stelt ons dit boekje na den büna vlek-
keloozen bundel „Avondrood" niet weinig te
leur. Voor den gevestigden naam des dich
ters ware het beter geweest, dat het niet was
uitgegeven. Wü hopen op treffelüker werk
i van zijn onbetwistbaar talent.
