TWEEDE BLAD
FtYee/yujjs
IBarteJjorJssfr 27.
FeJe/.ma
BINNENLAND.
Sucia'e Berichten.
Kerknieuws.
De Doodstraf.
BUITEN LAN D~
BfoemboM0r?cu tuur.
30
IJ
MAAMDAG 30 MAART 1914
ergerlijk.
HOLLANDSCHE BLOEMBOLLEN.
FEU I LLETüN,
NIEUWE HAARLEMSCHE
De Belgische regcering en (Ie vervlaamsching
der Uentsche iloogeschool.
„Iemand, dio het best weten kan", zegt
het „Hbld. v. Antw." „machtigt ons het
nieuws van het Gentsclie studentenblad, betref
fende verklaringen, door volksvertegenwoordi
ger dr. Delbeke, afgelegd, tegen te spreken.
„Onze zegsman verklaarde.
„De regeering heeft hare inzichten, in zake
'orvlaamsching der Hoogeschool nog niet laten
kennen dat. moogt ge gerust verklaren.
„Dat de leden der regeering hunne meening
over de zaak hebben, is klaar; hoe zouden an
ders ministers Helleputte en Van de Vyvere
uitdrukkelijk vóór, andere tegen hebben ge
stemd in de afdeelingen; men stemt toch niet
sonder eene meening. te hebben, denken wij,
vooral als men minister is.
„Doch dat de regeering sedert dien of vroe-
ger eene formule vastgesteld en officieus zou
openbaar gemaakt hebben, is onwaar.
„Wat echter wel mag gezegd worden, is, dat
dag voor dag de vervlaamsching der Hooge
school met reuzenschreden vooruitgaat in de
hoogste gezagskringen.
„Hiermee bedoelen wij de geestesgesteltenis
h( die den doorslag te geven hebben en
geenszins afleidingen uit openbare handelin
gen, zooals b.v. de stemming in de afdeelingen.
„Gerust mogen wij zeggen, dat op dit oogen
blik de afstand, die do wetgeving op het pad
der vervlaamsching heeft afgelegd, zóódanig
Is. dat, moest het tot eene beslissing komen op
het oogenblik, de uitslag tot iets zou leiden,
'at wel het stelsel der Hoogeschoolcommissle
n'ot bereikt, maar toch haar grondbeginsel niet
uitsluit en den weg der toekomst open laat.
„Kortom, wat wij nu reeds zeker zouden be-
reiken, zou in elk geval, in princiepswaarde,
de oplossing-Mac Leod, die destijds door vele
'iberale flaminganten werd aangenomen, verre
°vertreffen.
„Onze zegsman drong er op aan dat er zou
gewerkt worden met het oog op een beslissen-
den slag binnen een goed jaar".
Prinses Charlotte.
Te Brussel loopt het gerucht, dat het tes-
-ainent van de krankzinnige prinses Charlot-
*0 (de voormalige keizerin van Mexico) ver
dwenen is. Het was 30 jaar geleden opge
beld on ye.es .koning Leopold, XL het toou-
mange hoofd van het huis Coburg, tot eenig
''rfgenaam aan. In diens plaats zouden thans
de dochters van den overleden koning tre
den. Als het testament echter inderdaad zoek
ls> kan dal aanleiding geven tot geschillen.
De Brusselsche tentoonstelling.
De aandeelhouers der wereldtentoonstelling
v®n Brusel van 1910, hebben naar
het Brusselsche „N. v. d. D." meldt, een
a'gemeene vergadering gehouden. De voorzit
ter, Lepreux, gaf verslag over den finaneieelen
'pestand van de maatschappij der tentoonstel-
"ng, thans in likwidatie. De toestand is nogal
kunstigal de processen zijn geëindigd. Het
tegenwoordige tekort bedraagt nog slechts
2Sl.lOO fr., zoodat er bij hetgeen door de aan
deelhouders gestort werd, niet meer zal moeten
bijgevoegd worden. De aandeelhouders hadden
Uiet verwacht, dat de uitslagen zoo betrekke
lijk gunstig zouden geweest zijn, na al de tegen-
*'agen door de tentoonstelling beleefd.
Bisschop en Minister.
Do bisschop van Saint Dié heeft een open
brief yericht aan den heer Viviani, minister
v"u Onderwjjs in Frankrijk naar aanleiding
rener door dezen gehouden rede, waarover wij
reeds spraken.
De prelaat bestrijdt de meening van den mi-
tester, dat de Kerk zich niet met den republi-
■teinschen regeeringsvorm of met de democra-
tlc zou kunnen verdragen. Er zijn groote en
h'öine republieken, welke met Rome en de Kerk
zeer goede betrekkingen onderhouden. Wan-j
neer dus Frankrijk niet op goeden voet staat!
met den H. Stoel, zegt hij, komt dat niet daar-
uit voort, dat de regeering in Frankrijk repu-
blikeinsch is ingericht, maar wel daaruit, dat
zij onder den invloed staat der Vrijmetselarij
en wel van eon mac-ormerie van de ergste soort,
want er zullen ook wel mapons zijn die begrij
pen, hoe onbillijk cn gevaarlijk de godsdienst
vervolging i3.
Men moest het bestuur der Fransche Repu
bliek eens aan Amerikaansche Stataslieden
toevertrouwen, binnen zes maanden ware de
verzoening tussclien Kerk en Staat tot stand
gekomen.
In Frankrijk echter wil men den strijd; wel
nu, zegt de prelaat, wanneer een der heide
tegenstanders bezwijkt, zal het niet de Kerk
zijn
Landbouw in Bulgarije.
Van de (in ronde cijfers) 9.570.000 H.A.,
dio Bulgarije's oppervlakte uitmaken, zijn on
geveer 4% millioen geschikt om in cultuur te
worden gebracht, waarvan in het jaar 1908
ruim 36/10 millioen H.A. als graanland was
ontgonnen (tegen 29/10 millioen in 1897), het
overige wordt aangewend voor gras- en wei
land, wijnbouw, rozenkweekerij en boomgaar
den, terwijl in genoemd jaar ruim millioen
H.A. nog niet in ontginning waren gebracht.
In Bulgarije heerscht voornl. het klein grond
bezit; onder do pl.m. 550.000 landeigenaren
bevindt zich slechts een 000-tal, dat meer dan
100 H.A. pro capite bezit, terwijl er ruim
85.000 eigenaars zijn met een bezit van 57
H.A. per hoofd.
De Bulgaarsche boer werkt volgens verouder
de methode, maar gestadig en vlijtig; dit feit,
gepaard met goede oogsten, heeft het dan ook
mogelijk gemaakt, dat in de jaren 19011909,
van de door de Landbouwbank voorgeschoten
60 millioen franc 1/3 door do boeren is kunnen
worden terugbetaald. Bulgarij's graanproductie
varieerde iu het decennium 18991909 van
pl.m. 15% tot pl.m. 25% millioen (in 100 K.G.);
de graanuitvoor richtte zich (19051910)
hoofdzakelijk naar Turkije. België en Groot-
Britannië; naar Nederland was de graanpit-
voer in de laatste jaren van iets meer beteeke-
nis dan vroeger.
Tegen de moderne dansen.
De aartsbisschop van Montreal, Mgr. Bru-
cberi, heeft zich in een herderlijk schrijven
aan zjin geloovigen, dat verleden Zondag,
onmiddellijk voor zijn vertrek naar Rome, in
alle kerken van het diocees voorgelezen is,
op zeer scherpe wijze tegen de onzedige dan
sen uitgesproken.
„Een zekere dans", zoo zegt Mgr. Brueheri.
„is onze maatschappij binnengedrongen; ik
weet niet, vanwaar bij stamt, maar hij heeft
zich met ongelooflijke snelheid over bijna ge
heel de wereld verspreid. Qleen woorden kun
nen scherp genoeg zijn om deze onbetame
lijke bewegingen, welke elk fatsoenlijk
mensch walging moeten inboezemen, ten
sterkste te veroordeelen. Ik doe een beroep
op alle christelijke vrouwen, en smeek haar.
zich tegen deze onzedelijke dansen, gelijk ook
tegen de tegenwoordige oneerbare mode ten
strijde te trekken."
Over de moderne mode zegt de aartsbis
schop nog: „De eenvoudigste en meest ele
mentaire begrippen van eerbaarheid worden
hier geheel vergeten; de frivoliteit der vrou
welijke kleeding wordt meer en meer merk
baar; vrouwen en jonge meisjes worden ge
willig slaven dezer modes. Denken zulke
vrouwen en meisjes dan in het geheel niet
meer aan de ergernis, welke zij geven, en
waardoor zij ook anderen verleiden?"
Dit herderlijk schrijven is in Montreal in
alle wei-opgevoede kringen, van welke gods
dienstige overtuiging ook, met dankbare vol
doening ontvangen. Want de onbetamelijke
dansen en costuums waren ook in de koogere
standen reeds bedenkelijk ingedrongen, en
een krachtige vermaning van gezaghebben
de zijde was dan ook dringend noodig.
HOFBERICHT.
Naar aanleiding van het onder het opschrift:
„Een geschenk aan de natie", verspreide ge
rucht, betreffende de redenen voor de uitnoo-
diging voor een diner ten Paleize te Amster
dam. van eenige chefs van belangrijke bank
instellingen in de hoofdstad, welk gerucht
reeds terstond en ten rechte als geheel onge
grond werd gekenmerkt, zijn wij gemachtigd
mede te deelen, dat de uitnoodiging dezer hee-
ren in onmiddellijk verband stond met het be
zoek, Maandag den 23sten Maart door H. M.
de Koningin te brengen aan de nieuwe beurs
der vereeniging voor den effectenhandel te
Amsterdam.
Zooals reeds herhaaldelijk is bericht, is het
doel van Hare Majesteit om zich in de verschil
lende deelen des lands te laten inlichten om
trent onderwerpen, verband houdende met de
verschillende takken van volksbestaan en om
trent de verschillende belangen in die streken.
VERLEVENDIGING VAN HET
NATIONALITEITSGEVOEL.
De huldebetooging, die tijdens het verzoek van
H. M. de Koningin verleden jaar te Amsterdam
op den Dam gehouden is, en waaraan ruim 60
vereenigingen met circa 5000 leden hebben
deelgenomen, zal tot gevolg hebben, dat er een
bond, of unie wordt opgericht tot verlevendi
ging van het nationaliteitsgevoel. De bedoe
ling is, dat deze bond vertakkingen zal krijgen
over het geheele land. Binnenkort zal er
een vergadering worden gehouden, waarin de
statuten zullen worden vastgesteld.
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij Kon. besl. is met 1 April, tot commies bij
het Rijksarchief in Friesland benoemd S. A.
Waller Zeper, thans adjunct-commies bij dat
Rijksarchief.
Bij Kon. besl. 13 met 1 Juni, aan den kolo
nel L. H. A. Bonemeijer, op zijn verzoek, eer
vol ontslag verleend als militie-commissaris
in het eerste militie-district van Limburg, met
dankbetuiging voor de goede diensten door hem
in de betrekking van militie-commissaris be
wezen.
Bij Kon. besl. is met 1 April: de directeur
van scheepsbouw J. F. van Beek eervol onthe
ven uit de hem opgedragen betrekking van chef
der afdeeling materieel bij het departement van
Marine, onder dankbetuiging voor de door
hem in de betrekking bewezen diensten; den
kapt. t. z. W. T. de Booy, evengenoemde betrek
king opgedragen.
Men schrijft uit Leiden aan de Maasbode:
Op het eind dér vergadering, waarin Baron
Van Wijnbergen verleden Donderdag voor de
Studentenvereeniging alhier zijne voordracht
hield over het Liberalisme, deed zich een zeer
ergerlijk incident voor.
Terwijl het daarop, volgend debat een zeer
zakelijk en hoffelijk karakter droeg, zeide Prof.
Eerdmans in zijn dupliek zonder eenige
aanleiding en zonder eenige motiveering tot
Baron van Wijnbergen: „Uwe Katholieke
werelcïbeaeiiouwjng' ïs til' oouü van vyfhonderd
jaar terug."
De geheele vergadering was blijkbaar veront
waardigd over deze lompe, onhebbelijke, grie
vende, kwetsende uitlating, die reeds in strijd
was met de eerste regelen van burgerlijke wel
levendheid.
Prof. Eerdmans is nu eenmaal blijkbaar zóó
van Katlioliekenhaat vervuld, dat hij tegenover
een Katholiek zich zelfs niet fatsoenlijk go.
dragen kan. Terecht dan ook weigerde Baron
van Wijnbergen, met een hoogleeraar, die zich
zóó vergat, te debatteeren.
Prof. Eerdmans heeft een lesje kunnen ne
men aan de houding der studenten, die hoe
wel in overgroote meerderheid met-Katholiek
zich tijdens het incident onberispelijk go-
droegen. en duidelijk niet de partij van Prof.
Eerdmans kozen.
BELLO HORIZONTE.
Wij kunnen nu eens iets bemoedigends uit
Zaandam vermelden en er zelfs eenigen na
druk op te leggen spot de Tijd. Immers, een der
eerste daden van het Gemeentebestuur, onder
burgemeester Ter Laan, was een bij uitstek
kapitalistische, zoodat geldbezitters zullen moe
ten erkennen, dat een socialistisch Gemeente
bestuur nog zoo kwaad niet is. Renteniers, die
van hun geld moeten leven en het permanent
soliede willen beleggen, zullen weldra den ren
tevoet heel wat zien klimmen. Konden zij tot
dusver bij liet koopen van Nederlandsche fond
sen, Staats-, Provinciale of Gemeentestukken,
slechts 4 en hoogstens 4 Vt proceat rente beko
men van Zaandam begon do victorie,
en zijn voorleeld zal nu wel door anderen moe
ten gevolgd worden. Zijn Vroedschap besloot
geleidelijk, naar behoefte 600.000 te leenen
tegen een vergoeding van 6 pCt. Dit is één
derde hooger dan het hoogste bedrag in Neder
land. De Zaandammers zullen in plaats van
27.000 gaarne 36.000 per jaar rente beta
len, natuurlijk met de aflossing.
Tot dusver waren nog maar enkele land
streken in de wereld zoo goed voor den geldbe
legger. Bulgarije geeft 6 en China gaat zelfs
voor een zilverleening tot 7 proeent. Ook de
stad Buenos Ayres (Goede lucht) in Argen
tinië (Geldland) betaald 6 procent, evenals in
Brazilië Bello Horizonte, alle welke fondsen
bovendien nog te krijgen zyn een heel stuk
onder pari.
Bello Horizonte.... Schoon verschiet 1
HOOG WATER.
Als een staaltje van de ellende van het hooge
water nemen wij het volgende over uit de
Telegraaf aan dat blad uit Zevenaar d.d. 28
Maart geschreven:
Wat al een ellende en misère met den hoogen
waterstand! Van dag tot dag wordt in de heele
streek hier de loop gevolgd; met spanning
worden de berichten omtrent hernieuwden was
van dorp tot dorp verspreid. Thans komen uit
Keulen wederom slechte tijdingen, n.l. 44 e.M.
was. Al treedt 'n geleidelijke val in, dan nog
is de schade reeds nu aangebracht niet te
overzien. De Ijjukoekenfabriek te Emmerik
moest het werkvolk uitbreiden, om aan alle be
stellingen van veevoeder te kunen voldoen. De
voorraad bij de landbouwers is op en wat dit
beteeken t is niet gering.
Het ergste er aan toe zijn nog de dagloo-
ners, die nu ook tot lijnkoek hun toevlucht moe
ten. nemen. Wat een verschil bij de anders zoo
vruchtbare weilanden, waarop om dezen tijd
het jonge vee al rustig graasde, en thans, zoo
ver het oog reikt een onafzienbare watervlakte.
Treurig ongeluk. Naar wij vernemen heeft
in het naburige Dodewaard een treurig on
geluk plaats gehad. De knecht van Sclaaik,
in dienst hij den landbouwer van 01st te
Wely, was bezig op den Waalbandijk paar
den af te rijden. Bij de Hiensche kerk schrok
het jonge achterste paard, waardoor de be
rijder en de beide paarden van den dijk stort
ten en verdronken. De ongelukkige laat een
weduwe met drie kinderen na.
ST. RAPHAEL.
Het „Rechte Spoor" deelt mot voldoening
mee, dat de Vo vakafdeeiing van St. Raphael
- leden die op de werkplaatsen werkzaam
zijn do 1000 heeft .overschreden; het be
draagt 1UX7, als volgt verdeeld: Amersfoort
40, Blerick 83, Gennep 41, Haarlem 104,
Tilburg 433, Utrecht S.S. 151, Utrecht N.
O. S. 10, Zwolle 155.
DE PATROONSORGANISATIE
IN DUITSCHLAND.
Deze gaat in den laatsten tijd in Duitsch-
land welhaast nog sterker vooruit dan de
arbeidersorganisatie. En dat wil wat zeggen.
Blijkens een pas verschenen statistiek klom
't aantal patroonsbonden in de laatste drie jaar
van 2613 op 3431 en van 115.059 leden op
145.207 leden.
Er zijn bij deze werkgevers ruim 4% mil
lioen arbeiders in dienst.
De grootste patroon sve ree n i gi ngen zijn die
der metaalfabrikanten met 2366 leden en
484011 arbeiderssde textielnijverheid met 1918
leden en 317.500 arbeiders en de bouwvakken
met 19.328 patroons en 300,000 arbeiders. La
ten wij van ons naburen leereu!
H. WIJDINGEN.
Z. D. H. Mgr. H. van de Wetering diende
Zaterdagmorgen in de kerk van het Groot-
Seminarie te Roermond de volgende H. Wij
dingen toe aan Eerw. heeren van het Groot-
Seminarie
Het H. Subdiaconaat aan de eerw. heeren:
M. Alberts, Einighausen, Th. Berendsen, Hel
mond. M. Bours, Broeksittard, Ed. Haeren,
Gulpen, E. Hennekens, Roermond, J. Jans-
sens, Velden. W, Jaassens, Roermond, H. Jon
gen, Schaesberg, H. Knop, Heerlen. G. Lit
jen3, Wanssum, J. Mctscmakers, Roermond.
J. Schreurs, Horn. H. Seelen, Venlo. J. Simo-
nis, Montfort, G. Slassen, Schimmert, A. Ter-
stappen, Neer. P. van Montfort, Maasbracht.
W. Weijs, Horst, Fr. Welters, Echt, H. Wino
kers, Maastricht
Het H. Priesterschap aan de Eerw. heeren
van het Groot-Seminarie: J. Franck, Schaes
berg, H. Haenraets, Venray, L. Joosten, Hel
den, J. Keuters, Lutterade, R. Klep, Oud-
Vroenhoven. M. Knapen, Nederweert. M.
Leesens, Belfeld, E. PriekaerLs, Spekholzer-
heide, A. Reulen, Roermond. J. Riga, Beek,
Corn. Schreurs, Haelon, F. Sittartz, Venlo, J.
Steinhart, Bleierheide, A. van Hacff, Meerlo,
A. Welters, Echt, en aan den Eerw. Frater
II. Franke, uit Essen, uit het klooster der
CamilLanen te Roermond.
PASTOOR J. P. A. M. CREMERS f.
De Z.Eerw. heer J. P. A. M. Cremers, pas
toor te Grathem, is aldaar, na voorzien te
zijn van de H.H. Sacramenten der Stervenden,
overleden.
DE AUTO VAN KARDINAAL VAN
IiOSjSUM.
De redacteur vau de „Msb." te Rome seint
d.d. 28 dezer:
Hedenavond heeft do heer Leeuwenberg
iu naam van het comité, de auto, geschenk
van Nederlandsche Katholieken, en het bijbe-
hoorende album aan Z.Em. kardinaai v. Ros-
sum aangeboden. De plechtigheid had op het
binnenplein van het Redemptoristenklooster,
in tegenwoord.gheid van enkele genoodignen,
plaats. Kardinaal van Rossom bedankte voor
het geschenk en bood een zilveren penning
ais herin neringsmedaille aan.
De heer Leeuwenberg heeft vastgesteld, dat
de auto door do reis niet in het miust ge
leden heeft.
DE NIEUWE BREVIER.
De Vaticaansche drukkerij heeft, naar de
Kölu. Volkszig. meldt, in bijzondere opdracht
van Z. H. Pius X, een zeer prachtig-uitge-
voerd brevier uitgegeven, waarvan de heel
moderne letters duidelijk tegen den goelach-
tigen toon van het echt-Indische papier af
steken, Door de smaakvolle indeeling van
den tekst wordt het oog zoo weinig mogelijk
vermoeid. Het geheele brevier is in één deel
bijeengebracht, terwijl de lastige verwijzin
gen zooveel mogelijk beperkt zijn; nochtans
is het niet grooter dan de tot dusver ge
woonlijk gebruikte 12o. uitgave.
Het voordeel van dit nieuwe brevier tegen
over de vroegere uitgaven ligt vooral daar
in, dat het uitgeven in vier deelen vermeden
is, waardoor de prijs moest verviervoudigd
worden, zonder dat eenige ruimte gewonnen
werd.
Naast deze editie typica Vaticana Breviarii
Komani, zal ook binnenkort een editio typica
der Horae Diurnae, alsmede van het Missale
verschijnen. Opdat men echter de vroegere
uitgaven van het Brevier ook in de toekomst
zal kunnen blijven gebruiken, is aan de Va
ticaansche drukkerij ook een uitgave in bro
chure-vorm verschenen, met alle tot dusver
in het Brevier aangebrachte ve rand e vingen.
Hij is voor den prijs van 6) centcsinu ver
krijgbaar.
Op 1 Maart werd te Halle alSaale eene
groepsvergadering gehoi ileu van de aldaar
gevestigde groep „Miitlerer Saalkreis" van
den Bond HaudeTsgartner Dcutschlands. Op
deze vergadering werd o.in. zeer uitvoerig
gesproken over de resultaten verkregen in
1913 met den broei van Hollandsche bloem
bollen. Vele leden klaagden over den slech
ten uitslag, die huns inziens bij de tulpen
moest worden toegeschreven aan de door
zwammen aangetasie hollen. In sommige ge
vallen vloeiden zeer langdurige processen
daaruit voort; ongelukkigerwijze wezen de
Duitsche rechters dikwijls een vonnis ln het
nadeel van den Duitschen kooper. Ten einde
zich voor gelijksoortig verlies te behoeden,
verdient het aanbeveling terstond na ont
vangst te doen onderzoeken of de bollan al
of niet door zwammen zijn aangetast; het
landbouwkundig instituut te Halle a/S. wordt
daarvoor als proefstation aanbevolen. Bij
genoegzame deelneming bestaat het voorne
men hij de groep „Miitlerer Saalkreis" om
in 1915 tot eenen collectieven aankoop van
bollen over te gaan.
De redactie van bet Handelshlatt f. d. D.
G., waaruit dit bericht, is overgenomen, tee
kent daarbij aan:
zijn makker aan en mompelde tusscben de
tanden:
Gij wilt mij tot een misdaad verleiden
ik wil u met volgen.
Hm! hernam Homburg met een honen-
den glimlach; ja, er is aan u nog al wat te
verleiden. Gelooft gij mogelijk wel, dat de
mensehen u nog voor een voorbeeld van
Het was een koude winternacht. De noord
westenwind dreef dichte massa's van wolken
atigs den hemel, die het laatste kwartier deugd houden? Gelooft gij mogelijk, dat uwe
ei maan nu eens bedekte, en dan weder oude moeder van vreugde over u gedrag ge-
oor breken liet, zoodat een bleek licht de storven is? De menscheu schelden u voor een
v *jl, bedekte omstreken flauw ver- dronkaard en een speler, en die het weet,
derde. j dat gij eiken avond in de kroeg zoo lang zit
wee mannen ontmoetten elkaar in den te spelen en te drinken, tot gij waggelend
ovriende]ijken nacht; de een kon zoo wat huiswaarts keert, zal het waarachtig niet
«oe-en-twintig jaren oud zijn geweest, zijn tegenspreken.
was los, zijn halsdoek fladderde in den j Sieper knarste op de tanden van woede hij
tl.md en hing hem achteloos om den hals, die woorden. Gij hebt gelijk, gelijk er is
bh gang was onzeker en waggelend het geen uitkomst meer wat moet dk doen?
as duidelijk te'zien, dat hij te veel gedron- j Stil! sprak Homburg-, en trok hem zij-
au had. De. andere was een oud man, die waart,s achter een steenhoop op den weg,
bh afgedragen jas hoog dichtgeknoopt en stil hoort gij die voetstappen door de stilte
•h' zakdoek om hals en ooren gewonden liad. van den nacht? Dat is Andersen. Hij komt
heinde zich tegen de koude te besehermen, van de markt en heeft dén vollen geldriem
Hei, wat rent gij! sprak de een, terwijl om het lijf; ik heb het gezien, toen hij in de
b den ander bij den arm greep en tot stil- herberg zijn avondmaal gebruikte. Daar is
han dwong; zijt gij zoo begeerig om voor genoeg in voor ons beide, en wanneer hij he-
laatste maal binnen uwe vier muren te denavond hier op den weg zijn leven verliest
apen? jZ00 ];an jjjj je morgen niet uit je huis zetten
Eaat mu\ antwoordde de eerste wild om met het geld beu je geholpen. Wilt gij?
Ik wil, steunde de ongelukkige, wien ver
twijfeling en dronkenschap de zinnen zoo
j verward hadden, dat hij niet in staat wne
freh heenziende; ik 1>-m verloren.... Ik ga
/■chtuit; het is mij hetzelfde, waar ik aan-
hd; slechts voort, voon, dat mij niemand
"teer ziet.
ri-- Gij zi.it een gek: riep de ander lachend,
fe«(Waar Homburg heet. Waarom zoudt gij
mij niet medegaan?
He jonge man. die Sieper heette, staarde
een vast besluit te nemen.
Die om dien tijd de streek der boveu We-
zer bereisde, kon zeker zijn overal waar hij
kwam van den schrikkelüken moord te hoo-
-ren spreken, die kort geleden daar plaats
had gehad. Een rijke pachter, dien de lieuen
voor hardvochtig en gierig hielden, was des
nachts overvallen en op wreede wijze vau
het leven beroofd. De algemeene verdenking
was evenwel dadelijk op twee personen ge
vallen, zij waren gevangen genomen en had
den de begane misdaad bekend. Het daardoor
zeer eenvoudige proces was spoedig al'geloo-
peu; over beide misdadigers wras de doodstraf
uitgesproken en ook door den vorst bekrach
tigd.
Een jong koopman, die zich op dat tijdstip
in die; streek ophield moest, overal waar hij
kwam van dezen moord kooren spreken en
zelfs medespreken. Toen hij naar R. kwam.
vernam hij zelfs, dat den volgenden morgen
aldaar de terechtstelling der beide misdadi
gers zou plaats hebben, en slechts met moei
te kon hij een plaatsje in een der logemen
ten bekomen. Van wijd en zijd waren men-
sdben gekomen, om de halsstraf te zien uit
voeren. De koopman echter wilde de executie
niet bijwonen, ja het was hem drukkend iu de
stad te zijn, waar zoo iets zou plaats hebben,
en daar hem zijne bezigheden in R. niet op
hielden, gaf hij last, om hem den anderen
morgen voor hei aanbreken van den dag
te wekken en zijn auto gereed te zetten.
Nauwelijks was het dag, of hij was reeds bij
de hand. Anders lieerschte op zulk een vroeg
morgenuur doodelijke stilte, thans was het
zoo levendig, alsof het jaarmarkt ware. En
toen de reiziger de poort bereikte stroomden
hem van buiten de nieuwsgierigen tegemoet.
Den reiziger oviervieil een weemocd/ig ge
voel. Hem dreef het van de eene plaats weg
waar twee mensehen door de hand van den
scherprechter zouden sterven terwijl honder
den andere tot dit schouwspel als tot een
vreugdefeest ijlden. Hij kon de gedachte aan
die terechtstelling niet uit zijn hoofd ver
bannen, gestadig stond hem het beeld der
beide veroordeelden voor den geest. Hij
mocht omtrent twee uren gereden hebben,
de weg was eenzaam geworden en voerde
door bergstreken, toen hij zich plotseling
van ter zijde hoorde aanroepen. Eene jonge
vrouw stond aan den weg, naast hem op een
steenhoop zat een jonge man in eenvoudige
kleeding, over welke hij de gewoonlijk daar
te lande in gebruik zijnde kiel droeg. De
jonge vrouw trad nader toen de vreemdeling
stil hield, en smeekte hem, haar man een
eind weegs mede te nemen. Deze had eenige
uren van daar, in M. eene gerechtelijke oproe
ping, die hij niet verzuimen mocht; zij had
hem een einde ver begeleid, toen hij geval
len was, hij ihad zich de voet verstuikt, en
zat nu daar, kon niet verder en wist niet,
hoe hij naar M. zou komen.
De koopman was dadelijk bereid haar ver
zoek toe te staan. De man stond op, hinkte
naar de auto en wendde zich nog eenmaal om
terwijl hij de jonge vrouw de hand tot af
scheid reikte. Luid weenend wierp deze zich
aan zijn hals, omhelsde hem innig, drukte
hem toen van zich af en riep: Voort, voort,
het wordt tijd!"
De jonge man sprak met een half gesmoor
de stem: „Vaarwel, Justine!" plaatste zich
in de auto, en deze reed voort Dit in hei
oog vallend teeder afscheid voor eene zoo
korte scheiding als volgens opgave der vrouw-
de beide mensohen te wachten stond, verwon-
1 derde den koopman eeuiaszins. en toen Ihij
zich omkeerde, zag hij de vrouw biddend op
den weg geknield liggen. De koopman was
te goedhartig om een bedroefd mensch mei
vragen lastig te vallen, en reed sneller, oin
spoedig de grenzen te bereiken, waar hij zijn
bagage moet laten visiteeren. Hij mocht zoo
omtrent een kwartier gereden hebben, toen
hij een anderen auto achter zich hoorde.
Nieuwsgierig zag hij om en ontwaarde twee
gendarmes, die in vollen gang bij een krom
ming van den weg op 'hem aanjoegen.
In dit oogenblik vatte de jonge man, dien
bij opgenomen bad, krampachtig zijn hand en
riep.
Om Godswil, verraad mij niet! en ver
borg zich onder de bank van het voertuig.
Eer de koopman nog wist, wat bij van dit
alles denken mocsi, hadden de gendarmes
zijn auto bereikt. Zij hielden hem staande en
vroegen haastig of hij niet. een jong mensch
op don weg gezien had. Hü antwoordde
„neen", en beiden snelden weg.
Toeu de auto verdwenen was, kwam do
jonge man -weder te voorschijn en zag zijn
redder smeekend en twijfelend :n het gezicht»
Deze wist niet oogenblikkelijk waamoe hij
besluiten zou. Hij kon niet meer twijfelen
dat hij den ter dood veroordeelden ontvluch
ten misdadiger voor zich had. Deed hij er
wel aan, dien aan de gerechterlijko straf te
onttrekken? Van de andere zijde beschouwd,
had hij een mensch voor zich, die met moeite
den dood ontkomen was zou hij hem verra
den? Was het zijn ambt een ontvluchte te
vatten en aau het gerecht over te leveren?
Al deze denkbeelden kruisten door ihet hooicl
van den jongen koopman, en eer hij nog tot
een besluit komen kon- waren do gendarmes
