Romeinsche Kroniek.
Ontmaskerd.
Bc-J StSi ttS&ö
BUITENLAND.
Rome, 20 April 1914.
Een bericht dat te Berlijn de kapelaan-
majoor van het Duitsche leger tot Bisschop
werd gewijd episcopus castrensis riep in
mijne gedachten terug wat ik een dertig jaar
geleden in Straatsburg bijwoonde en mij telkens
een verkwikkenden indruk gaf nl. het bijwonen
van de godsdienstoefening in de garnizoens
kerk. Wel was het een Lutherscbe dienst, maar
dat doet er in dit geval niets toe af. Die groote
massa troepen, van allerlei wapens, in parade
tenue, met militaire stiptheid en regelmaat, in
eerbiedige houding den dienst te zien volgen, is
mij onvergetelijk gebleven. Ik meen dat toen
nog dit bijwonen verplichtend was, terwijl het
uu vrij staat zich er aan te onttrekken.
Het bericht dier bisschopwijding gaf mij aan
leiding eenig onderzoek in te stellen naar de
vijze waarop het geestelijk herderschap onder
de militairen in Duitschland functioneert. Het
getal katholieke soldaten in het geheele leger
jedraagt 161,000 man, van welke ruim 11,000
te Berlijn bij de keizerlijke garde. Aan het hoofd
der geestelijkheid staat de zooeven genoemde
militaire bisschop, die te Berlijn resideert, en
een vicaris-generaal naast zich heeft. In Prui
sen zijn de roomsclie militairen ingedeeld in
negen parochies, elk met hun clerus; in de
andere provincies zijn er diocesane priesters
aangesteld bij de verschillende kazernes. In elke
garnizoensstad zijn één of meer kerken voor de
verschillende belijdenissen en Zondags begeven
de katholieke soldaten, onder aanvoering hun-
aer officieren, zich naar de kerk, wonen er de
Mis bij, en verscheidene malen per jaar naderen
zij tot de H. Sacramenten. Natuurlijk worden
zij tot bijwoning niet gedwongen. Maar het is
toch in de kerk dat de recruten telkenjare aan
den keizer en hun vaandel trouw zweren.
De Bisschop heeft als zijn orgaan het „Pas-
toralblatt" voor den katholieken clerus, en zijn
lerderlijken Vastenbrief wordt in alle garni
zoenskerken voorgelezen.
Behalve de clerus houden vele katholieke
leeken zich bezig met de godsdienstige belan
gen der soldaten. Zoo worden elk jaar in elke
parochie de jongens der nieuwe lichting bij
elkaar geroepen en hun godsdienstig onderricht
verstrekt. De „Volksverein" verricht daarbij veel
goeds. Dan bestaat er een Centraal Bureau voor
inlichting en hulpbetoon voor alle soldaten
die tot de verschillende vereenigingen behooren.
Ook bestaan er clubs onder gezamenlijk bestuur
/an priesters en leeken, die de hand houden aan
'le jonge soldaten zoolang zij onder de wape
nen zijn, en waar zij gelegenheid hebben zich
te ontspannen zonder tot uitspattingen hun toe-
ducht te nemen.
En hoe gaat het hier? Van eene regeling als
in Duitschland is natuurlijk geen sprake en
wen min van gezamenlijk kerkbezoek. In de
parochie waar de groote kazernes gelegen zijn
het H. Hart voor Castro Pretoria, S. Joa-
';him in de Prati, S. Franciscus in Trastevere,
wordt vee] voor de militairen gedaan. Zoowel
tie Sales iaa en van de eerste ais de Redempto
risten van de tweede hebben door het oprichten
van een clublokaal, waar zij aangenaam en nut
tig worden bezig gehouden, en men, om hen te
trekken, bijv. sigaren uitdeelt veel nut ge
sticht. Daar wordt ook cathechismus-onderricht
verschaft nu en dan niet-gedoopten gedoopt
verscheidenen tot hun eerste Communie voor
bereid en allen aangespoord om hun Paasch-
plichten te vervuilen. In de heilige week krijgen
zij dan van hun officieren verlof hunne Commu
nie gezamenlijk te doen. Er wordt dus aan die
arme jongens de hand gehouden, van welke
het meerendeel, en zeker die van het land ko
men, goede, vrome principes hebben. De ste
den leveren het socialistisch, het godsdienstloos
element.
Zooals met alles wat van onzen kant gedaan
wordt, dreigt ook hier het protestantsch gevaar,
in de Prati bijv. is een alleraanlokkelijkst club
lokaal door dezen geopend., en menige ziel zal
voor ons, voor de Kerk verloren gaan. 't Is al
tijd de dubbeltjes-quaestie. Men kan nu eenmaal
niet met één frank hetzelfde doen waar de
Protestanten er honderd te hunner beschikking
hebben, 't Is steeds hetzelfde lied: een karig
beetje om goed te doen en zielen te behouden;
tonnen gouds om zielen te verderven.
Uit Weenen komt een bericht dat werkelijk
verblijdend is. In het Paleis van den Nuntius
zijn gedurende de vasten, retraites gepreekt
voor den adel, de ministers en de mannen der
politiek, waarbij ook Graaf Berchold tegen
woordig geweest is.
Ook in de Officiersclub is door een profes
sor der theologie van de Universiteit eene re
traite gepreekt voor officieren, ook door den
Minister van Oorlog bijgewoond. 300 Officie
ren volgden de retraite, waarbij verscheidene
generaals.
Over 't geheel werden in 16 parochies in
Wecnen retraites gehouden, waaruit blijkt dat
het enthousiasme bij het Eucharistisch Congres
niet maar een opvlammen was.
Is verschenen de 3de herdruk der Evangeliën
en Handelingen der Apostelen, in Italiaansche
vertaling, zoodat de Ver. v. d. H. Hieronymus,
op wensch van Leo XIII opgericht, in een vijf
tien jaar tijds meer dan 2,000,000 ex. in om
loop gebracht heeft.
Op verzoek van Pius X is nu aan dit deeltje
toegevoegd, zonder prijsverhooging, de kleine
Catechismus, benevens een kort begrip van de
geschiedenis der Openbaring, eenigen uitleg
over de Christelijke feesten en wenken aan
ouders en onderwijzers. Deze nieuwe uitgave
verscheen wijl de vroegere uitverkocht waren,
wel een bewijs hoe gelasterd wordt door de be
wering dat den eenvoudigen Roomschen de EI.
Schrift en de Evangeliën onthouden worden.
Is men in Holland ook zoo ijverig met het
verspreiden hiervan
Heb ik mij verbaasd een jaar of vijf geleden
toen ik, te Jeruzalem zijnde, daar het Nationaal
Italiaansch pelgrims-gezelschap zag aankomen
een dertig a veertig personen sterk, meest uit
Noord-Italië er was één professor bij uit
Rome nu schijnt er meer animo te zijn. Een
Katholiek genootschap van studenten te Ge
nua zet een populaire pelgrimstocht naar het
Heilig Land op touw, waaraan zelfs de spaar
zame werkman zal kunnen deelnemen. Als tijd
stip is bepaald 20 Juli tot 10 Augustus, wan
neer ook de landman daar liet voornaamste ak
kerwerk achter den rug is, vrijer is aan den
tocht deel te nemen. De prijzen, zeereis, trein
reis en verpleging inbegrepen zijn 200 francs
voor de groep der werklieden, 250 voor de groep
der studenten en 500 voor die der patroons. Het
comité, na den Paus van dit plan in kennis
gesteld te hebben, ontving een eigenhandig
schrijven waarin Z. H. Zijne hooge ingeno
menheid er mede betuigt en den deelnemers den
Apostolischen Zegen schenkt.
Er is den vorigen zomer hard gewerkt om de
huisvaders eene petitie te doen teekenen waar
bij zij op de gemeentescholen godsdienstonder
wijs verlangen voor hunne kinderen. De alg.
Presidente van den R. K. Ital. Vrouwenbond
maakte zich daarbij, door het houden van le
zingen in de verschillende parochies zeer ver
dienstelijk. Men heeft, om de petities onaantast
baar te maken, de onderteekening ten overstaan
van notarissen doen plaats hebben. Zoo waren
in de wijk Tesfaccio een broeinest van anti-
clericalen, teppisten, anarchisten 1407 onder-
teekeningen verkregen, geratifieerd door de no
tarissen. Het getal der onderteckenaars zou
grooter geweest zijn, zoo alle huisvaders tijd
beschikbaar gehad hadden voor deze ratificatie.
Nu zijn echter door de bloccards 757 dier on-
derteekeningen nietig verklaard, wijl de school
niet genoemd werd, waar men de kinderen wil
heenzenden, en worden ook allen, die twee
nieuwe, sinds verleden zomer geopende scholen
bezoeken, uitgesloten. Zoo wordt er altijd iets
op gevonden, wetten, gunstig voor de goedge-
zinden, tot een doode letter te maken.
Tot de Presidente van den R. K. Vrouwen
bond, werd op wcnsch van den Paus, door den
Kardinaal-Vicaris een vleiend schrijven gericht.
In allen deele is het moeilijk hier iets goeds
tot stand te brengen door het gebrek aan mid
delen en de karigheid der Italianen. Op de vreern
delingen wordt geaast, waar die ontbreken,
krijgt men niets bijeen. Bij eene Stabat-Mater-
uitvoering door uitnemende altisten, maakten
wij niet eens de kosten goed. Eu dan uit men
zijne verwondering niet door er op te wijzen dat
ieder die iets is, of voor iets wil doorgaan
cr een auto op nahoudt, dat de theaters vol
zijn, avond na avond, zelfs gedurende de passie
en stille weken, dat de dames met bont beladen
zijn als boden zij pelswerk te koop aan, maar.
Hoe is 't mogelijk, Rome is toch op dit oogenblik
vol vreemdelingen? Alsof men naar Rome komt
mn de werken van locale liefdadigheid te steu
nen!
Op Witten Donderdag wordt door de Dames
der Vincentius-Veréeniging in de verschillen
de parochiekerken gecollecteerd. Men begint om
O uur s-morgens en gaat door tot 9 uur des
avonds, elke twee uur twee andere dames aan
de deur. In mijne parochie werd 67 francs op
gehaald. De armen gaven één a twee soldi, de
bemiddelden niets, 't Is alles koper met 'een
enkelen franc er tusschen.
Maar weet ge waar geld voor over is? Voor
de dierenbescherming! De Vereeniging voor dat
doel opende een inschrijving om meerdere in- wordt. Zoo ook o. a. eene reproductie van het
specteurs aan te stellen. Binnen weinige dagen masker der heilige, in een Carmelietessenkloos-
werd voor elf duizend 603 francs ingeschreven!
En dat, terwijl zooveel armen dakloos zijn, aan
alles, kleeding, voedsel, schoeisel gebrek hebben,
voor de zieken geen hospitalen zijn.
Volgens de laatste vindingen zijn de
lokalen der Vereeniging ingericht. Opdat een
kat, die gechloroformeerd moet worden, toch
geen onaangenamen indruk krijge, wordt de
kast, na elke afmaking, op 't allerzorgvuldigst
gereinigd en ontsmet. Verre zij het te beweren,
dat die Vereeniging niet een goed en nuttig
werk doet, want ergerlijk is hier de dierenmis
handeling in hooge mate, en de zaal waar de
in beslag genomen martelwerktuigen tentoon
gesteld zijn, heeft veel weg van een middel-
eeuwsche folterkamer. Maar aan alles is een
grens, en de mensch gaat toch boven het dier.
ik ben overtuigd dat indien men morgen voor
een in wanhopigen toestand verkeerend gezin
een aalmoes vraagt, men nog geen 5 fres. krijgt
van wie 500 fres. voor de dieren inschreef. Ik
kan dit trouwens uit ondervinding verzekeren.
Een der dames welke nu die som gaf, weigerde
mij twee jaar geleden één enkelen franc voor een
liefdadig doel te offeren.
Al zijn ook Amerikanen met die apenliefde
behept wordt door hen toch ook voor de uit
breiding van het geloof veel bijgedragen. In
zijn Diocees New-York heeft Kardinaal Farley
het vorig paar 157.000 duizend dollars voor
de missies ingezameld; voor de laatste twee
jaar bedroeg de inzameling een millioen 66,995
dollars, uitsluitend in dit diocees.
Een nieuw bewijs, dat zij die willen volhou
den, dat de Paus gemengde vak-organisaties
rganisaties
FEUILLETON
goedkeurt, en niet slechts in bijzondere gevallen
toelaat, levert het schrijven van Z. H. aan kar
dinaal Mercier, waarin als antwoord op het
rapport van den Belgischen Eminentie betref
fende de verschillende katholieke vereenigingen,
voornamelijk die voor de scholen der werklieden,
de staatssecretaris de hooge ingenomenheid des
Pausen vertolkt met het door Kard. Mercier tot
stand gebrachte.
De Congregatie der Riten, die op den 22sten
dezer de vergadering had moeten houden, waar
bij de wonderen, door de Z. Jeanne d'Arc ver
richt, besproken zouden worden, heeft deze uit
gesteld, daar de heiligverklaring toch dit jaar
niet zal kunnen plaats hebben. De werkzaam
heden in de Absis van Sint Pieter zullen eerst
met het feest der Apostel-vorsten, 29 Juni, vol
tooid zijn, en dan is de tijd voor groote plech
tigheden voorbij, en begint het doode seizoen.
Men hoopt dat het mogelijk zal zijn tegen het
eind van Mei, misschien zelfs eerst in Juni, het
Consistorium te kunnen houden. De gezondheid
van den Paus is goed maar zoolang de tempe
ratuur in de private vertrekken niet gelijk is aan
'die der lo«'es en der andere zalen, is aan geen
verplaatsing van Z. H. te denken, die sinds Sep
tember zijne vertrekken niet verliet.
Op den 11 den April onderteekende de Paus
het decreet waarbij de zaligverklaring van den
jeugdigen Dominico Sgvio, een leerling der
Salesianen van don Boseo, wordt ingeleid. Het
zal de jongste zijn aan wien de eer der altaren
te beurt valt binder-martelaars in vroegere
tijden uitgezonderd tot de kleine Zilly aan
f „U1/' za' komen. Wel een bewijs dat op eiken
leeuijd ïiet beoefenen der deugd in lieroïschen
graad mogelijk is. Hadden jonge studenten tot
nog toe in Joannes Berchmans, Luiz Conzago
en Stanislaus Kostka hun patronen, nu zullen
ook de schooljongens den hunne hebben.
In Turijn heeft ter viering van de inleiding
dier zaak eene plechtigheid plaats gehad, waar
bij de Bisschop van Bergamo het woord voerde
en zoowel de Kardinaal-Aartsbisschop Richelmy
als de hertog en hertogin van Genua feo-en-
v.oordig waren.
Aan een Hollandschen Franciskaan, Mgr.
Giesen, apostolisch vicaris van noordelijk
Chantung, zijn namens den President der Chi-
neesche Republiek door' den gouverneur van
Chantung de insignes ter hand gesteld van de
Nationale Orde van de Rijstbloem, in 1912 in
gesteld. Dit apost. vicariaat werd in 1839 ge
sticht; in 1885 maakten de vorderingen van het
katholicisme eene splitsing gewensclit, welke in
1894 door eene tweede gevolgd werd.'
De laatste Actae Apost. Sedis bevatten een
schrijven van den Paus aan de Orde der Car-
melieten bij gelegenheid van het derde eeuw
feest van de zaligverklaring der H. Theresia.
Dit schrijven, waarin de Paus uitwijdt over dé
groote gaven der Heilige, wordt opgenomen
vei taal a in een feestnummer dat ter perse is
en waarin allerlei merkwaardigs gepubliceerd
ter te Besangon onlangs teruggevonden. Men
zal dus eindelijk hare trekken kennen, zij het
dan ook met de strakheid des doods. Het is
echter nageteekend en gekleed en men heeft het
oogen gegeven.
Bij gelegenheid van dit eeuwfeest verleent de
Paus viermaal een vollen aflaat aan wie een
kerk der Carmelieten bezoekt op de gewone
voorwaarden.
De Congregatie der Riten publiceert een de
creet, dat ook voor'anderen, dan voor wie het
nu betreft, nuttig kan zijn. Het beantwoordt de
vraag of het veroorloofd is een altaar te wijden
aan hei H. Eucharistisch Hart van Jezus, en
of een beeld, aan dezen titel beantwoordend, op
dit altaar inag geplaatst worden.
De Congregatie bepaalt, dat elke Bisschop
het recht heeft, aan kerken, beelden en schilde
ringen een liturgischen titel te verkenen, met
een daarop betrekking hebbend feest en officie,
op een bepaalden dag te vieren. Zoo kan hij
bijv. den titel nemen van den H. Verlosser, van
het H. Hart van Jezus, van liet H. Lichaam van
Jezus; maar in alles moet hij zich houden aan
de voorschriften van Pius IX, van 1875, en aan
het Decreet der H. Inquisitie van 1891verder
steeds in acht nemend het Decreet van het Con
cilie van Trente: „De veneratione sanctorum et
imaginum en de Constitutie Sacro Sancta Tri-
dentina van Urbanus VIII van 1642.
Eenigen tijd geleden meldde ik dat als offi
ciéél vertegenwoordiger der Italiaansche regee
ring bij de Wereldtentoonstelling van San Fran
cisco de oud-sindacus van Rome, Nathan, be
noemd is. Ziehier op welke wijze de Amerikaan-
sche katholieken daartegen verzet aanteekenen.
Het uitvoerend bestuur der Arnerikaansche
Federatie der Katholieke Vereenigingen, in
zijne halfjaarlijksche vergadering te Chicago
verzameld, protesteert tegen de komst in de Ver.
Staten van Ernest Nathan, den oud-burgemees
ter van Rome, als Jtaliaansch commissaris der
Panama-tentoonstelling in het volgend ja/ft" te
San Francisco te houden.
„Ernest Nathan heeft als Sindacus van Rome,
bij verschillende gelegenheden het Opperhoofd
der Kerk beleedigd, en daardoor de gevoelens
van 18 millioen katholieken der Ver. Staten en
van 300 millioen katholieken der geheele wereld
gekwetst.
„Het Bestuur noodigt mitsdien alle nationale
vereenigingen, alle verschillende bonden, alle
aangesloten vereenigingen en instituten uit, om
mede te werken ten einde de komst van Nathan
in de Vereenigde Staten te verhinderen als offi
cieel vertegenwoordiger van Italië bij de Pana
ma-Tentoonstelling, en om hun protest aan den
algemeenen president van genoemde tentoonstel
ling toe te zenden."
AI mogen de 18 millioen katholieken slechts
een gering deel der bevolking der Ver. Staten
uitmaken, worden zij daar niet, zooais elders,
als quaniité négligeable beschouwd, en de over
heidspersonen, te beginnen met den President,
gaven zoo herhaaldelijk blijk van hunne waar
deering en eerbied voor de hoogwaardigheids-
bekleeders der Kerk en voor de belijders van het
katholiek geloof in het algemeen, dat het mij
zeer zou verwonderen, zoo dit protest niet met
goed gevolg bekroond werd. En Italië heeft,
vooral wat zijn emigranten betreft, te zeer de
gunst van Amerika noodig om met zulk een
stemming geen rekening te houden.
Voor ik eindig nog een tvpisch staaltje van
anticlericale zotheid. Er is een school voor zie
kenverpleegsters opgericht en ik geef u te raden
hoe de gediplomeerden genoemd worden oin ze
van de katholieke liefdezusters te onderscheiden
Sisters!!.'
Of men nu zuster in het Italiaansch zegt of
m het Engelsch, in liet Mongoolsch of het Hor-
tentotsch vertaalt, zou een nuchter verstand zeg
gen dat dit hetzelfde blijft, maar die heeren
schijnen er een extra soort verstand op na te
houden. Zij doen inij denken aan een voornaam-
doen-wülend winkelbediende in mijn jongen tijd
te Arnhem. Naar de qualiteit van zekere hand
schoenen vragend, kreeg ik ten antwoord: Zeker
ireule, het is prima-qualiteit, de Engelschen
noemen ze gloves (op zijn Hollanclsch uitge
sproken).
A propos, van ziekenverpleging gesproken
telkens verneemt men nieuwe staaltjes van het
wanbeheer der hospitalen en hoe de kapitalen
verdwenen. Een ernstig geneesheer is ditmaal
mijn zegsman. Bij honderden werden de ther
mometers in rekening gebracht, bij dozijnen de
caoutchouc handschoenen door doctoren, dien
naam onwaardig. Wat deden ze er mee???
Terwijl behoeftige zieken geweigerd werden
zoogenaamd wegens plaatsgebrek, verbleven
vriendjes, beschermelingen van doctoren en be
ambten weken en maanden in de hospitalen, ge
koesterd en gevoed geheel gratis, al bezaten ze
ruimschoots de middelen om te betalen en al
waren ze reeds lang hersteld.
Maar stervenden werden geweigerd, als hun
papieren niet in orde waren. Menigeen, die bij
dadelijke hulp nog gered had kunnen worden,
stierf na uren, dagen, wachtens. Alleen wie
koorts heeft wordt opgenomen, en nauwelijks is
de koorts af, of men wordt op straat gezet. En
hoe menigmaal is een zieke niet tot geheele
bewegingloosheid veroordeeld zonder een halve
graad tempera tuursverhooging! Zoo ging het
mij het vorig jaar. Wat ware het lot van een
arme geweest in mijn geval zonder pleeg
zuster, in een bed met anderen te deelen? Ik
heb nu, onder mijne armen, eene zeventigjarige
vl'ouvv 111 et een gebroken heupbeen, die sinds
anderhalf jaar te bed ligt, en geheel hulpeloos
is, daar zij ook een paar maal eene kleine be-
10l i i Pe ouc!e vrouw jammert: Wanneer
ui V- ,£eclaan zijn? De schoondochter, met
acht lcindeien ten haren laste is disperaat. Het
oudje heeft geen koorts, ergo is er voor baar
geen plaats in liet hospitaal. Maarer ko
men nu gediplomeerde Sisters. Of het dan iroed
zal gaan!! 45
B. T. P. WASZKLEWICZ
VAN SCHILFGAARDE.
zal
Naar het Duitsch door
August E w a I d K u i g.
1
Niets. Ge hebt naar mijn overtuiging al
les gedaan, wat ge doen kondt; ge moet de
zaak haren loop laten.
Moet ik dat! Het is nu toch bewezen, dat
Delattre de aanvoerder der Eranetireurs was.
Wie heeft dat vastgesteld?
Kaatje Verschuur. Ik lmh z00 even met
haar gesproken; zij beeft in Delattre den man
herkend, dien Martin Reimer als bedoelden
Francfireur aanduidde.
Dus toeb! sprak de justitievaad naden
kend. Hml
Met betrekking |0j Reimer kan deze ontdek
king van nut zijn, maar ten opzichte der an
dere zaak helpt zij u in 't geheel niet.
Geloott ge dat werkelijk met?
-Neen! Dat Delattre naar de wapens -reen
om zm vaderland te verdedigen, 4l hem in
de oogen der dames eerder verheffen, dan ver
nederen; persoonlijke moed on vaderlands-
helde weet ieder vrouwenhart te waardeeren
En gesteld ook, dat er van de zijde der Franc-
ureurs in Maisonronge een eerlooze haiide-
ing had plaats gegrepen, dan zal Delattre
niet zoo dom zijn dat te bekennen; en andere
«etuigen hebt ge niet.
"!h 'l(t indeed"nd waar; maar in den loop
IIET ZWITSERSCHE LEGER
welhaast door den Duitsch Keizer in
ec-n uniform worden gestoken.'
lattre zullen niets verraden en'Martin Reï-aangeboden en
nier heeft reeds verklaard, dat hij het duis-
e-emaakl die nllc hoop dei/tmdf keus met had j houden om te zien met wien ik spreek. Ik
tere raadsel niet weet op telossem^ém ?k de aangenaamste, soliedste enlSiJte j wisselen'"""h De,8ttre W00rden
"iM; Ueot K -".in,,--,
ai li -r\ "u i i t *J i&cin© JidiicJU Dieet staan om de Zijn v&lkenoogrcn ontdekten snoedie* 'thrnidc-
-Als men den heer Darbon konde overha- doos uit den zak te nemen en ziel. met een paar ën de koele
en om de dames die.inlichtingen nopens De- snuifje te verkwikken, wat bij met zeer veel beide heer
iattie te geven, die 'luj ons verstrekte? [bewegelijkheid deed. i
Hij woont te Lyon en kent Delattre per-
- ^erzelMer tijd ging ue graaf van Maison-
soonüjk, uit dat oogpunt zou zijne waarsohu-rouge, die den assessor groette, ben voorbij
wliL tlamCS meer gewicht in <le scll«al- Dat is mijn graaf, sprak Emile zacht,'ik
- En ten slolf. j ,w()u'. (l,at dij hierheen kwam „m Delattre te
ton slotte toch met zwaar genoeg, om'bespieden. Misschien herkent hij in hem den
zoon zijns tuiniers.
haar tot ontbinding der verloving te brengen,
sprak de oude heer.
Ge hadt dail verder niets bereikt; ge liadt
het zaad des wantróuwens uitgestrooid, waar-
van de vruchten eerst later in den echt zou-
oo-ste^?8?' g0 uu u°£ Uleer ondank
wihen i'p j ge verJangen later u zelf ver-
maal; laaA™ din'im"* 11 "T" '1 M?
.ais 7.0» spoedig Lwl'S;1001'
Als de jonge dame uit eigen aandrift de
veilovmg afbrak dan maar naar ik geloof
valt daar aan met te denken en ook de moeder
zonde dat zoo grif met toeslaan: de fabrikant,
die eerstdaags te Parijs een groot buis zal
vestigen, is eene goede partij.
Ik had de oude dame voor ernstiger en
verstandiger gehouden, wierp Emile met her
nieuwde ergernis in 't midden.
Wanneer het de toekomst van dochters
betreft, dan zijn alle moeders blind, schertste
de jnstitiéraad. Toen ik nog assessor was.
Ook daarmede zult gjj py (]e dames geen
indruk maken, antwoordde de oude heer
hoofdschuddend. Of is het in uwe oogen een
schande den zoon eens werkmans te zijn? Kom
zeg het maar rondweg ik zal 't u niet euvel
duiden, hoewel ik de zoon. vau een jenever-
stoker ben. Ik reken het mijnen vader zelfs
als geen verdienste aan, dat hij later door
een prijs uit de loterij gen rijk man werd
iedereen kan in de loterij winnen en in den
mond der spraakmakende gemeente heet het
dat de domuien liet geluk deelachtig worden.
Nu moest Emile ook lachen.
Den tuinmansknecht veracht ik niet,
sprak hij, maar als Leon Delattre werkelijk
de zoon was van des graven tuinier, dan zijn
uit deze familieverhouding met betrekking
tot de overrompeling en de misdaad conclu
sion te trekken, die het proces tegen Reimer
eene gunstige wending kunnen geven.
Dat is toch slechts een vermoeden-
groet, waarmede Delattre
en ontving, liet hen geheel en al
onverschillig. Hij nam plaats aan de zijde dei-
oude dame, met wie hij dra in levendig ge
sprek was; het deed hem genoegen haar de
bediening en don schotel van de dien mid
dag opgedragen spijzen uitvoerig te schil de
len en daar zij zijne zwakke zijde kende, ging
zp bereidwillig op dat onderwerp in.
Emile wisselde eenige woorden met Delattre
en verontschuldigde zich bij Hertha, dat hij
haar dien ochtend in het Mauritshuts slechts
vluchtig had begroet.
K meende, dat gij de eopie reeds lang
gore&d had, zei 'hij; te meer was ik dus ver-
rast u weer voor den ezel te zien.
Het beeld zal morgen gereed zijn, ant-
woord de Delattre in zoo onbeleefd en toon,
alsof hij daarmede wilde te kennen geven,
dat hij met dit antwoord het gesprek als ge
ëindigd wenschte te ziien.
Mogelijk, zeide Hertha. en ook uit haren
toon klonk een gejaagdheid, die Emile be
vreemdde. Hoe meer de copie haar einde na-
hij is, des te minder bevalt ze mij.
Maar mij is het alles behalve aangenaam,
dat je je tentoonstelt aan de gapende nieuws
gierigheid der museumbezoekers, protesteerde
Delattre. Zult ge me dit niet willen toegeven,
heer assessor!
gesprek, dat hij met Delattre over
hetzelfde onderwerp had gevoerd.
Ik heli reeds meermalen den wensch uit
gesproken je niet meer in 't museum te z:en
ging de Fransehman voort, terwijl hij met
zenuwachtige haast de glazen van zijn' lorg
net wreef. Je hebt liet steeds geweigerd, fk
hoop dat je me nu de belofte daartoe wilt
geven.
Zoodra mijn schilderij is afgewerkt, ant-
voorode Hertha zonder tot liem op te zien.
Dan moet ik er op aandringen, dat mor
gen de laatste penseelstreek er aan geschied.
Gij moet niet zoo streng zijn, sprak Emile,
wien de toon, waarin dit gesprek gevoerd
werd, pijnlijk aandeed. De bezoekers van het
museum zijn toch bijna zonder uitzondering
welopgevoede menschen.
Bah! Juist die klasse is nieuwsgieriger
en meer indringend dan iedere andere, viel
Delattre scherp in: zij is de onheschaamdstö
van allen!
In den toon, dien hij thans had aankla
gen, lag eene persoonlijke terugww/i<m die
aan heleediging grensde.
Emile voelde^ dat de bedoeling op hom ge
weest was; toch zou hij ook dan gezwegen
hebben, als hij niet den half waarschuwen
den, half vleiend en blik van Hertha had op
gevangen. Hij wilde in hijzijn der dames den
toorn van Delattre niet opwekken. Hij sprak
thans van zijn voorgenomen reis. Met zeld
zame haast vroeg hem Delattre waarheen hij
dacht te reizen.
Naar huis, antwoordde hii, mijne vacan-
tie is haast ten ©inde.
NIEUWE HftARLEMSCHE COURANT
ERNSTIGE ONLUSTEN.
worden gemeld uit Colorado, waar de mijnwer
kers in staking zijn. In on3 vorig nummer meld
den wij daarover reeds een en ander. De sta
kers hebben tentenkampen opgericht die in da
laatste dagen meermalen door de troepen be
schoten of in brand gestoken zy'n, waarbij
vele personen om het leven kwamen. De arbei
ders zijn voor een groot gedeelte goed bewa
pend, zoodat nog bloedige gevechten verwacht
kunnen worden.
Bij de gevechten van Woensdag werden ze
ven stakers en zes mijnbeambten gedood.
Dinsdag werden bij Ludlow twee vrouwen,
negen kinderen en negen arbeiders door de
mitrailleurs neergeschoten. De Italiaansche,
Grieksche en Oostenrijksehe mijnwerkers heb
ben hun consuls bescherming gevraagd.
Niet ver van Trinidad, werden 200 soldaten
door een 600-tal gewapende stakers omsingeld.
Op de „Empire"-mijn bij Trinidad werden de
opzichter Sipple, twee vrouwen, tweee mannen
en con kind in een schacht opgesloten, die daar
op door stakers in brand gestoken zou zijn.
ju het Huis van Afgevaardigden is Woens
dag door den afgevaardigde Seloinridge ver
slag uitgebracht over den stakingstoestand in
Colorado en hij verklaarde, dat een interventie
der bondstroepen niet geoorloofd wa3.
Keizer Yilbelm, die sedert zijn tegen won-
djgheid bij de Zwitsersche manoeuvres, onge
veer twee jaar geleden, Voortdurend zijn be
langstelling- heeft getoond in de ontwikkeling
van het Zwitsersche volksleger, heeft de bondZ
regeering door bemiddeling van den Duitschea
gezant te Bern bij wijze van proef, 100 vier-
kante meter van liet bij het Duilsche leger in
gebruik zijnde grijze veJdtenue-lnken doen toe
komen. De Zwitsersche regeering heeft deze
zending onder dankzegging aanvaard en zal
daarvan uniformien voor een compagnie berg
troepen laten maken. Tijdens de manoeuv
heeft den keizer den Zwitserschen chef van
den genei'alen staf, overste Muller, herhaalde-
uk er op gewezen, dat de tamelijk donkere
uitmonstering der Alpentroepen, vooral in een
sneeuwlandschap, zeer ondoelmatig is. het
hinkt dus uit bovengenoemde proefzending, dat
de keizer deze gesprekken nog niet vei" u
heeft.
Een zonderlinge staking
wordt uit Rusland gemeld. Het is daar name
lijk met Pasehen, integenstelling met and re
jaren, erg matig geweest in het gebruik vau
sterke dranken. Dit viel vooral op te merken in
de groote steden, waar de verkoop van spiritua
liën gedurende do drie eerste dagen van de
Paaschweek geheel was opgeheven.
Nu heeft deze min of meer vrijwillige ont
houding echter een onverwacht gevolg gehad
want verscheidene fabrieken en werkplaatsen
van het proces tegen Reimer konden bewijzen heb ik op dat gebied heel wat ervarineen nn I vrnm
ZOOJ«u& JK 11111 lie kens nief hml fmn/lan
