DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. sLaa." tv. srweenuijs en '(BartejjorJssj-r FeJe/.rna MEDE-ARBEIDERS Kinderhuisvest 2§9«3!f«88f Haarlem Over Kiesrecht, ei? nog wat. ST ADS NIEUWS L. A. KLEIN en PETRIE. L. A. KLEI». mmiEK fRIJDM 5 J UN! I3S4 SSj &o. 8456 ABONNEMENTSPRIJS i Per 3 maanden voor Haarlem KJ-Sjj I) Voor de plaatsen, -waar eon agent is gevestigd (torn der gem.) 1.35 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post - 1.80 Afzonderlijke nummers "3 filureaux van Redactie an Administratie IntePGommunaal T-sfctoonnumirter 641®. PRIJS DER ADVERTENTIëNt Van 6 regels 60 cent (contant 50 cent). Iedere regel meer 10 ct. Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 ct per regeL Buitenl. 20 ct Dienstaanbiedingen 25 ct (6 regels), driemaal voor 50 ct (a contant). GULDEN bij levenslange onge schiktheid tot werk on Alle betalende abonné's op dit blad, die in fiei bezit eener verzekeringspolis zdn, zijn volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voori GULDEN bij i Cf! GULDEN bij f GULDEN bij [verlies van een ij verlies van lifill 1» verlies van GULDEN bij overlijden. hand of voet één duim. GULDEN bij verlies van één •wijsvinger. één oog. De nitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de MAATSCHAPPIJ „HOLLANBSCHE ALGEMEENE VERZEKERINGSBANK.,• te Schiedam. GULDEN bij verlies van één anderen vinger. ..if nummer bestaat uit ïm S biaeSeira. AGENDA. 6 Juni. Gebouw Sint Bavo 8 uur Hulpspaarbank Scho-terk wartier. Half 9 spaarkas St. Nicolaas (winterprovisie). Spaarbank. Steuncomité. Inschrijving Coöp. bakkerij. Teyler Museum Tentoonstelling van teekeningen, behoorende tot de kunstverzame ling van Teyler's museum, portretten, portret schetsen en figuurstudies. Weliswaar is door het bestuur van den Alg. Bond van R. K. Kiesvereenigingen beweerd, dat voor de Katholieken de zaak van het kiesrecht afgedaan en uitgemaakt is sinds het kiesrecht rapport van de bekende Commissie en de aan vaarding van 't huismanskiesrecht, maar de practijk leert, dat deze apodictische bewering toch volkomen onjuist is. „Het Wolk" heeft wel gepoogd, in een artikel dat droop van propagandistische tendenzen, den indruk te vestigen alsof de R. K. Staatspartij zich zou hebben neergelegd bij een uitspraak, dat algemeen kiesrecht in de tegenwoordige om standigheden niet kan worden aanvaard, doch wij hebben dadelijk erop gewezen, dat deze bewe ring onjuist is en gerevendiceerd de vrijheid der Katholieken om in zake het algemeen kiesrecht een objectieve houding aan te nemen. En ons oordeel is bevestigd door hetgeen an derzijds is en nog wordt geschreven over deze ZaZoo komt in Het Centrum." een artikel voor van ,Mr. Henri", die zijn familienaam niet noo- dig heeft, om bekend te zijn als een gezagheb bend politiek schrijver, en die eveneens de adviezen van het bestuur van den Alg. Bond niet heel afdoende vindt. De schrijver behandelt in dat artikel het voor- stel-Zwolle om bij de komende regeling van het kiesrecht vanwege de katholieke partij erop aan te sturen, dat aan kiezers die gehuwd zijn of weduwnaar met een of meer kinderen, een tweede stem worde toegekend. Over deze belangrijke kwestie spreken wij straks nog. Vooraf zij opgemerkt, dat ook Mr. Henri blijk baar niet meegaat met de wijze, waarop door het bestuur van den Alg. Bond ongeveer alle voorstellen, door de aangesloten kiesvereenigin gen gedaan, zijn afgemaakt. Althans het prae- advies over dit voorstel noemt de schrijver „niet zeer afdoende", en ook „niet juist", terwijl hij in het algemeen zeer terecht het volgende op merkt Les idéés marchent. Een stelsel, dat enkele jaren geleden, als nog te weinig bekend, is verworpen, kan zeer goed, na enkele jaren van toepassing elders b.v., ook hier ten slotte eene meerderheid verwerven. Wanneer men dit onderschrijft, moet men van zelf tot de conclusie komen, dat ook verschillende overige voorstellen, op de vergadering van den Alg. Bond door het bestuur ontraden en niet van pas verklaard, volle reden van bestaan had den, o. m. dat van Nijmegen, om, gezien de huidige politieke omstandigheden, het algemeen kiesrecht voor wog-g^-aannemelijk te verklaren. Trouwens, Mr. Henri acht algemeen kiesrecht niet slechts, zooals in de motie-Nijmegen werd uitgedrukt, voorwaardelijk voor onze partij aan nemelijk, maar hij beschouwt de totstandkoming ervan zelfs als een uitgemaakte zaak! Hij schrijft toch: Al is het meervoudig kiesrecht al eens eerder behandeld, dit behoeft geen reden te zijn, om het thans niet zijn volle aandacht te wijden, nu ons te wachten staat, dat eer lang door de invoering van algemeen stem recht en proportioneele vertegenwoordiging ons kiesstelsel fundamenteel zal worden ver anderd. Het bestuur van den Alg. Bond neemt blijk baar alleen de invoering aan van proportioneele vertegenwoordiging, de schrijver in „Het Cen trum" twijfelt echter bovendien niet het minst aande invoering van algemeen stemrecht. Wie aldus oordeelt, zal ongetwijfeld de uit spraak, dat de katholieke staatspartij in deze omstandigheden het algemeen kiesrecht althans aannemelijk kan verklaren, gaarne onderschrij- 'Al?£0tl>ZwolIe is °P de vergadering van den fdfies van iniet behandeld. Weliswaar was het ^0nri rmiLet-,bestuur' zooals wij al zeiden, af wijzend doch de geheele behandeling is achter-! wege geblev omdat zooals de schrijver in „Het Centrum verklapt de aangewezen verciediger van het voorstel-wegens de feboorte' van een zoon niet ter vergadering kon zijn." Onze gelukwenschen Niettemin is Mr. Henri door het afwijzend praeadvies volstrekt niet overtuigd, en hij bepleit dan ook in een lezenswaardig artikel alsnog de aanneming van het stelsel van meervoudig kies recht voor gezinshoofden. Mogelijk in de practijk is dit stelsel natuurlijk heel wel. Op het stadhuis is zonder eenig be zwaar na te gaan, welke kiezers gehuwd of we- duwnaar met kinderen zijn. j Van katholiek standpunt is tegen een dubbele stem voor huisvaders óók geen bezwaar. Mr. Henri betoogt dat als volgt: Bij de bescliouwing van dit voorstel dient vooraf de .vraag gesteld: wat wil men met het kiesrecht bereiken? Waartoe dient het kiesrecht? Nu kan men van katholieke zijde bijna onveranderlijk vernemen, dat het doel moet zijnde best mogelijke regeering te waarbor gen: een utiliteits-grond dus. Deze regeling van het kiesrecht is de beste, die het zekerst een deugdelijke regeering waarborgt. Niet omdat van nature aan iedereen invloed op den gang van 's lands zaken zoude moeten toekomen, wil men medewerken tot invoe ring van het algemeen kiesrecht b.v., maar om aan de agitatie voor deze, ten slotte slechts louter formeele zaak, een einde te krijgen. Hoofddoel van onze kiesrechtregeling moet dus zijnte bewerken dat van de kies bevoegdheid een goed gebruik worde ge maakt. En nu zal het wel geen tegenspraak wek ken, dat bij hen, die de verantwoordelijkheid dragen voor een gezin, bij hen, die kinderen hebben, de meeste waarborg bestaat, dat zij ernstig zuilen overwegen, hoe hunne stem uit te brengen. Meer dan zij, die alleen voor zich zelf hebben te zorgen, hebben zij be lang bij een rustig en deugdelijk bestuur van den staat. Naast het verantwoordelijkheidsgevoel, dat de huisvader heeft, staat ook, dat hij méér dan de enkeling bijdraagt in de huishouding van den Staat, maar vóóral laat Mr. Henri gelden, dat dé toekomst van land en volk bijna geheel af hangt juist van de huisvaders. Schrijver gaat dan de geschiedenis van het meervoudig kiesrecht elders na en toont aan hoe het in België door alle partijen is voorge staan en met aller instemming ingevoerd. En hij besluit: „Al moge er (óók) veel te zeggen zijn voor het toekennen van meer stemmen aan de meer bekwamen, en nog meer voor het geven van grooteren invloed aan de kiezers van hooge moraliteit afgezien van de moeilijkheid om voor beide een goeden maat staf te vinden het allermeest verdient zeker aanbeveling het stelsel, dat aan hen een tweede stem toekent, die door hunne verantwoordelijkheid voor een gezin eens deels zooveel meer belang hebben bij een deugdelijke regeering en anderdeels zooveel meer waarborg opleveren voor ernstige be hartiging van 's-lands zaken, te meer nog waar dit stelsel geen oractische moeilijkheid medebrengt." Wij onderschrijven dit betoog ten eenenmale en bevelen het onderwerp aan in de aandacht der kiesvereenigingen. Al bestaat ongetwijfeld bij het bestuur van den Alg. Bond de toeleg, om op dit stuk alle zelfstandige wenschen van het katholieke kiezers korps op den achtergrond te schuiven (de „Geld. Koerier" merkte dat in haar artikel, dat we gis teren onzen lezers voorlegden, zeer juist op) toch is en blijft op dit oogenblik de kwestie van het kiesrecht ook onder het katholieke kiezersvolk een drukbesprokene. Wie onder het volk leeft, weet dat. Welnu, bij die besprekingen moge dan volle aandacht geschonken worden aan het door de motie-Zwolle aanbevolen stelsel van een tweede stem voor gehuwden en weduwnaars met een of meer kinderen. Wie algemeen kiesrecht wenscht, zal in dit meervoudig stemrecht een uitmuntende aanvulling, een rechtvaardig toevoegsel en een soms noodzakelijk correctief vinden. Laat men deze wijze van propaganda niet overlaten aan de leden der R.K. Politieke Propagandaclub, alleen: neen, ieder is wel kom en dus sporen wij ieder ten krachtig ste aan morgenavond deel te nemen aan den fietstocht, die te halfaeht van het gebouw St. Bavo vertrekt. De dames, die ook mede willen werken om onze rechtsche candidaten gekozen te krijgen zijn ook welkom, dat spreekt. De arbeiders moeten vooral bij deze ver kiezing toonen, dat het bun niet onverschil lig is door ^wie de gemeentebelangen, ook hunne belangen dus, behartigd worden en zij mogen dus niet op het appèL ontbre ken, waar hei geldt propaganda te maken voor den werkman-candidaat en dien onzer coalitie-vrienden. Oud en jong, vertegenwoordigers van alle standen moeten morgenavond door in groo- ten getale aan dezen propagandatocht deel te nemen_toonen, dezen maken tot eengroot- sche en indrukwekkende manifestatie voor onze christelijke beginselen en voor dege nen, die deze op zoo uitnemende wijze in de stads vergaderzaal zullen hooghouden. Haarlemsche Alledagjes No, 1347. DE £ROPAGANDA-FIETSTOCHT. Morgenavond zal weer als de vorige week een propaganda-fietstocht worden gehouden door District I ter aanbeveling onzer beide kranige candidaten de heeren Klein en Petrie. Dat moet nu eens worden een lange trits fietsen, waardoor op den drukken Zaterdag avond, dat zoovelen zich door de straten be wegen, duidelijk uitkomt, dat de rechtsche partijen niet stil zitten, doch de actie voor hun candidaten stevig ter hand genomen hebben. i Hoe grooter het aantal deelnemers aan dien projjagandatocht, hoe beter zal worden bijgedragen tot de bereiking van het beoog de doel: propaganda voor onze uitstekende candidaten voor denjjemeenteraad. PERSONALIA'. Vooï1 het Examen van 'den Ned. Bond voor Ziekenverpleging, gehouden op 3 en 4 Juni in hef Sint Elisabeth's of Groote Gasthuis slaagden de Zusters: J. D. A. Hellema; B, M. van Rossem; O. W. Schrieke; V. A. Stlruijs en O. A. M. A. iVos. NED. R. K. KALK- EN STEENBEWÈRj- KERSROND. Wij vernemen 'dat tot tweede vrijgestelde van 'den Ned. R. K. Kalk- en Steenbewerkers- bond bij referendum ia gekozen de héér A. Allessie, voorzitter van genoemden Bond en raadslid der gemeente Hilversum. It. K. MIDDENSTANDSVEBEENIGING. Gisterenavond vorgw.dercie de R. K. Mld- dcnstandsveireeniging „Sint Jozef". De voor zitter, 'de heer Basse, opende de vergadering met gebed. De voorzitter herinnerde er aan dat nog steeds het bedrag voor de stichting van een altaar voor het H. Hart in de Ka thedraal, alhier, nog niet bij elkaar is en beveelt het stichtingsfonds daarvan in de offervaardigheid der leden aan. De notulen worden gelezen en goedgekeurd. Van 'de afdeeling Zierikzee wa.ben mede- deelingen ingekomen betreffende de Centrale vergadering, die op 13 en 14 Juli aldaar zal worden gehouden; van het algemeen jubi leum-comité voor de zilveren feesten van den Ned. R. K. Volksbond was een dankbetuiging ingekomen voor de geschonken oere-me daille. Besloten werd twee afgevaardigden te zen den naar de algemeene vergadering te Zierik zee. Daarvoor werden aangewezen de heeren J. Hensen en A. Pielage, tot plaatsvervangers de heeren H. v. Pi nx teren en Th. Dusseldorp. Tevens gaat de voorzitter daarheen ex- officio. Benoemd, werd een commissie om te on derzoeken op welke voorwaarden hetzij voor eigen rekening, hetzij in vereeniging met an deren de vereen, kan komen tot 'n eigen ver- eenigingsgebouw. In deze commissie werden benoemd de heeren W. Saeijs, H. Koehorst, J. Timmer, J. Lauw en Alders. Bij de bespreking van den beschrijvings brief werd o.m. aan de afgevaardigden op dracht gegeven te stemmen vóór wijziging van de Boterwet. Over de bijdrage voor het orgaan ontstond een langdurige gedacht enwisseling. Men bad meer licht in die zaak gewenscht. Aa.n de afgevaardigden werd opgedragen deze grie ven over te brengen en daarna te handelen naar bevind van zaken. Overigens gaf de beschrijvingsbrief geen aanleiding tot op- of aanmerkingen. Bij 'de rondvraag werd door een der heeren opgemerkt 'dat pieer toelichting gewenscht wordt op den beschrijvingsbrief van de Cen trale Raadsvergaderingen. Hierna werd de vergadering gesloten. HAARLEM'S MUZIEKKORPS. Het koude weer in aanmerking genomen, wa3 de belangstelling voor het tuinconcert, gisteravond door Haarlem's Muziekkorps ge geven, vrij groot. Eu dan is er ook al dade lijk alle reden te verwachten, dat met een gunstige verandering van het weer, de zo- merconcerten veel talrijker zullen worden be zocht. En zelfs gelooycn we, dat de leden der Concertvereeniging, die gisteravond het tuin concert hebben bijgewoond, van dit bezoek geen spijt zullen hebben, want er waren meer dere, zelfs zeer vele momenten, dat we ons door de prettig-boeiende muziek niet koud voelden en met genoegen luisterden. Zoo herinneren we ons allereerst de uit voering van Liszt's tweede Ungarische Rhap sodie, die als werk in ieder geval verre bo ven de andere nummers uitstak, en wat uit voering betreft, zeker tot het allerbeste van den avond behoorde. En dit zeggen we nu niet omdat Liszt de eenig-wezenlijk-klas3ieke en belangrijkste van al die componisten is, wier namen op dit programma voorkwamen, (want dan zou deze Rhapsodie daar toch niet het beste bewijs voor zijn), maar wel om dat we overtuigd zijn, dat voor den aard van een tuinconcert, een gezond werk als deze Rhapsodie de allergeschiktste muziek is. On eindig veel meer dam de slappe Priester- marsch van Mendelssohn, en ook meer dan een Fantasie naar Wagner's „Lohengrin". Zelfs meenen we, dat zeker de meeste be zoekers het meest van Liszt's Rhapsodie heb ben genoten. En dan komt dit, omdat, dit werk de meest ware volksmuziek is; want deze Rhapsodiëen komen voort uit de uitge laten vreugde en den humor van bet volk. In een Rhapsodie van Liszt kunt een kleurrijk volksfeest hooren en zienl D'ie muziek is alleen ware volksmuziek, die uit de levende ziel van het volk is voortgekomen. Er is niemand die niet met oprecht genoegen naar een zoo levensrijke Rhapsodie van Liszt luis tert. Daarom lijkt ons dit de meest gezonde kost voor een tuinconcert. Meteen hebben we hier dan onze bewondering over de uitvoe ring uit te spreken. Die was uitstekend) overal zuiver en helder van klank; (het ko per was schitterend!) een uitnemende ver zorging van het tempo: de afwisselingen wa ren muzikaal en expressief en deden alzoo het effect bereiken, dat vereischt wordt. Maar niet alleen voor deze Rhapsodie, ook voor de uitvoering der andere werken heb ben we het orkest en den directeur, den heer Kriens onze oprechte hulde te brengen. En darn wel vooral voor de vlot-rythmisehe, niet zoo heel eenvoudige „Loheng*rin"-fantasie, waarbij we gelegenheid hadden, de afzonder lijke groepen om hun muzikale en technische hoedanigheid te bewonderen. De overige wer ken werden, alle naar de eischen van "hun aard heel goed uitgevoerd. H. F. A. SUBLIMAAT-P ASTILEES. (Vervolg der zitting Bij de verdere behandeling dezer zaak voor het Hof te Amsterdamtegen K. van Euen (■gister reeds vermeld) vc-rklaarden de lioog- leexaren Pel en Van der Wielen, als deskun digen gehoord, dat sublimaat een geneesmid del is zoowel voor in- als uitwendig gebruik. De pastilles zijn echter voor inwendig gebruik niet betrouwbaar. Dat sublimaat slechts een desinfeotiemiddel zou wezen, gaven deskun digen niet toe: ihet is een geneesmiddel, n.J. een middel dat wordt aangewend tot voor koming, genezing of verlichting van ziekten, betzij in- of uitwendig gebruik. Onopgelost zijn sublimaat-pastilles geen geneesmiddel, opgelost echter wel. Adv.-gen. mr. De Josselin de Jong was in zijn requisitoir van oordeel, aldus Alg. H„ dat de kantonrechter door een deskundig onderzoek te bevelen naar de vraag of sublimaat-pas tilles al dan niet een geneesmiddel zijn, e«a onwettige daad deed. Immers) wat genees middelen zijn, wordt uitgemaakt door een j wetenschappelijke commissie, krachtens wet- j lelijke voorschriften benoemd. Deze commi's- I sie heeft ook in 1906 de sublimaat-pastilles op lijst C geplaatst. De kantonrechter sprak om slag van rechtsvervolging uit, omdat subli maat-pastilles geen geneesmidel zouden zijn. Spr. meende dat men hier wel degelijk met een geneesmiddel te doen heeft. Ook nam Ihij aan, dat hier daderschap is. Waar de kooper toet verklaart, staat het verkoopen vast, nu bekl. erkende wel meer pastilles verkocht te hebben. De vraag of hier de bediende manus ininistra kan zijn geweest, beantwoordt spr. ontkennend. De bediende wist, dat de pas tilles op lijst C stonden en dat de drogist niet in die hoeveelheid mocht verkoopen. Ver kocht hij nu toch, dan handelde hij niet als machine. Verkoopen door mi d del van anderen is ook daderschap (arrest Hooge Raad van 3 Maart 1913 W. v. h. R. 9174). Spr. vraagt vernietiging van het vonnis der rechtbank en, opnieuw rechtdoende, op legging van 50 boete of 10 dagen hechte nis. Z.i. moeten de drogisten nu eindelijk eens doordrongen worden van het gewicht, dat zij de wet eerbiedigen. Beklaagde hield vol, dat sublimaat-pastil les geen geneesmiddelen, maar een desinfec- tiemiddel zijn, daarbij zich beroepend op een attest van twintig geneesheeren. Ook wees hij er op, dat geenszins vast staat,. dat wat de kooper uit zijn winkel be trok, sublimaat-pastilles waren; 't kunnen evengoed zuurtjes zijn geweest, dtie ook in een glazen verpakking voorban''en ziin. Uitspraak 18 Juni a.s. Van onze iechtbank (Zitting1 van gisteren.) VERDUISTERING EN BRANDSTICHTING. (Vervolg.) Na de pauze werd om half drie de be handeling vervolgd. De ambtenaar van het O. M., Mr. Hoyer, requisitoir nemende, wees er op, dat bekl. zich heeft schuldig gemaakt aan verduiste ring in dienstbetrekking en opzettelijke Indien U niet de verantwoording cy* U wilt nemen voor de gevolgen, dat de Soc.-Demoer. fractie, de verklaarde vijai I van ons bestaan, in den Gemeenteraad wordt verste: kt, zet dan dezen keer alle laksheid op zij en steunt met alle U ten dienste staande middelen, en die zijn er vele, de candidaten der Rechtsche partijen EENIGE MIDDENSTANDERS. Er is eun werkman Candidaat gesteld voor den Gemeenteraad. Die werkman is Een flinke vent die voor z'n overtuiging durft uitkomen. Geen rooie koeien-met-gouden- horens-belover, maar een man me een koel hoofd en een warm hart. itemihsm, hij is een &sasüs« z$iei waardig. brandstichting. Den eersten dag, dat hij bij den officier gekomen was, had bekl. onmid dellijk bekend de verduistering te hebben gepleegd. De brandstichting is, volgens spr. een di rect gevolg van de verduistering. Spr. wijst er op, dat er, doordat er geen luclit of tocht bij het vuur is gekomen, het doel, de verbranding der boeken, niet is bereikt, maar dat er toch behalve gevaar voor het kantoor, ook gevaar voor het liuH van den patroon was. De ambtenaar meent, dat de fei ten wettig en overtuigend bewezen zijn. Spr. eisbht wegens verduistering begaan in dienstbetrekking en wegens brandstichting, waarvan gemeen gevaar van goe'deren "te duchten was, drie jaar gev.straf met aftrek der prev. hechtenis. De verdediger van den bekl. Mr. A. Bruch zijn pleidooi aanvangend, meent dat het niet meer de kwestie is, of bekl. schuldig of onschuldig is, strafbaar of straffeloos, maar dat het gaat om de strafmaat. Spr. meent vooral dat het feit dat bekl. zich vrijwil lig heeft aangemeld, een punt van belang is, wat in aanmerking moet komen bij de straf maat. Bij bet bepalen der straf wil de verdediger nagaan de gevaarlijkheid van den dader en de gevaarlijkheid van de daad. Vooral het eerste gaat spr. uitvoerig na. Hij meent, dat bekl. geen geroutineerde dief is. Hij was zeer arbeidzaam en ook te Hille- gom algemeen geacht en geëerd. Het feit, dat de verleiding zoo groot was, werpt vol- 'gens spr. een gunstig licht op de meer of 'mindere misdadigheid van den beklaagde. Zijn daad is natuurlijk niet te verdedigen, maar verklaarbaar. Bekl. bad een groot huis houden en z'n vrouw moest zich dikwijls onder geneeskundige behandeling stellen, j Verder voortgaande wees spr. op de uitdruk - j king: „gemeen gevaar voor goederen is te duchten", Daarmede, zoo zegt Mr. Bruch, moet men voorzichtig zijn. Wanneer men nagaat, vervolgt spr., dat het brandje 4Vs uur duurde, en nog maar zoo weinig schade aanrichtte, mogen we aannemen, dat het een zeer klein brandje is geweest, waarvan het resultaat niet groot zou kunnen zijn. De wind was van de villa af concludeerde spr. Hij meent dan ook, dat het gevaar zeer gering was. Dit feit moet volgens spr. bij de strafmaat in aan merking komen. Mr. Bruch meent, dat de eisch zeer streng mag worden genoemd. i Wordt de straf zoo uitgesproken, dan zal, 1 zegt spr. bewaarheid worden wat de officier 400 300 160 SB 15 I T

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1914 | | pagina 1