m
BUITENLAND.
BINNENLAND.
deX" DER
Staten-GeneraaÏÏ
ALGEMEEH OVERZICHT.
leden de Kamer om te zien wat er gaande was.; KONIGIN IN LlHM lil.
zegt ze, groote fondsen voor de kiesrechtwijven,den kamerheer in buitengewonen dienst van H.
en men zal nu de personen die deze bijeenbren-de Koningin,
gen, persoonlijk aansprakelijk stellen voor alle
aangerichte schade. De bijdraagsters tot de be
wuste fondsen zijn hoofdzakelijk rijke vrouwen,
die aansporen tot het bedrijven van misdaden en
dan anderen, armelijk betaalde agentessen de
straf daarvoor laten ondergaan, terwijl zij zei
len in weelde leven.
Indien het door deze door de regeering in
overweging genomen handelwijze gelukt, de
oronnen van inkomsten der „Women's Social and
Political Union" te verstoppen en daarmede van
de militante organisatie, dan zou de macht van
mevrouw Pankhurst en de haren voorgoed ge
broken zijn.
KORTE BERICHTE#*.
Siai
-
mm»
In de ITALIAANSCIIE Kamer heeft Giu-
fiano, de minister van buitcniandsche zaken,
gisteren een interpellatie beantwoord inzake
ALBANIë. Hij wierp geheel de scliuld op
majoor Thomson.... de Italianen zijn enge
len van onschuld, heet het!
Jawel. -
Men leze b.v. maar eens het volgende re
laas, dat de bijzondere correspondent der
„Neue Freie Presse" te Durazzo van authen
tieke zijde over de geheime relaties tusschen
de Italianen en de opstandelingen heeft ver
nomen:
Eenige te Durazzo wonende Duitschers
hadden reeds sedert eenige dagen opge
merkt, dat van den heuvel bij Rastbul, wel
ke door de voorposten en rebellen bezet,
wordt, lichtsignalen met Durazzo gewisseld
werden, welke signalen werden beantwoord
van uit een huis in de stad, dat de Itaüaan
sche viag droeg.
Ka verhaald te hebben, dat kapitein Fa-
bius deze lichtseinen ook had gezien en hoe
de arrestatie der verdachte Italianen daarop
plaats had, gaat de correspondent van het
We ener blad aldus voort:
Het Itaüaansche gezantschap neemt, ten
opzichte van dit incident, een merkwaardige
houding aan. Het heeft ook twee andere Ita
üaansche officieren onder zijn bescherming
genomen en dreigde elk verder ingrijpen
tegen de verdachte Itaüaansche onderdanen
met de landing van afdeelingen matrozen
te zullen beantwoorden, die do door de com
missie van onderzoek voorgenomen huiszoe
kingen zouden verhinderen.
De bevolking, en vooral het inteliectueelc
deel daarvan, de nationalisten, kan zich dit
optreden der Itaüaansche autoriteiten niet
verklaren. Men vraagt zich af, welk belang
Italië er bij heeft, om de Albaneesche regee
ring te dwarsboomen in haar plannen tot
handhaving der orde, en om een rechtma
tig onderzoek te bemoeilijken.
Uit het binnenland komen berichten, vol
gens welke een als agent voor een ver-
moutlifabriek reizend Italiaansch officier,
Coro geheeten, onder de Albaneezen werk
zaam is ten eindeden hertog der
Abruzzen op den troon te brengen; Ooro
zou met kolonel Muricchio in verbinding
gestaan hebben.
Daar zit dan voor een deel de sleutel
van het raadsel in!
den onderzoekingstocht dien Roosevelt on
langs door Brazilië gemaakt heeft.
AUSTRALÏë. Eergisteren hebben twee roe
vers te Sydney een kantoorlooper, dië op een
bank 60,000 gulden, waarmede de salarissen
zonden worden uitbetaald, gehaald bad, ge
welddadig van het geld beroofd.
Zij sprongen daarop in een automobiel,
welke voor een huis stond, en wisten aldus
te ontkomen. De politie heeft tot dusver nog
geen enkel spoor van de autobandieten ge
vonden.
KONINKLIJK BEZOEK AAK TWENTE.
Dc autocht, dien het Koninklijk echtpaar
met gevolg, waaronder dc Commissaris der
Koningin in Overijsel, gisternamiddag na be
zichtiging van de fabrieken van de firma H.
P. Gelderman en Zonen te Oldenzaal heeft
gemaakt, werd door heerlijk weer begun
stigd. Bij den rit door Oldenzaal stond een
dichte haag van menschcn in de straat,
waar de auto's passeerden.
In het dorp Denckamp stond eveneens
een groote menigte langs de straat ge
schaard. Het Denekamper muziekgezelschap
deed fanfares schallen.
Op den tocht van Denekamp naar £)ot-
marsum hadden H. M. en Z. K. H. de hulde
in ontvangst te nemen van de leerlingen
van het pensionaat van het St. Nicolaasge-
sticht te Noord-Deurningen, van de leerlin
gen der school te Dilligte en van een groep
je weeskinderen.
Even buiten Ootmarsum, op den Kuijper-
berg, werd halt gehouden en stapten H. M.
dc Koningin, de Prins en gevolg uit.
Verder ging de tocht naar Almelo, waar
een groote menigte het Koninklijk echtpaar
toejuichte. Te halfvijf reden de koninklijke
auto's voor den huize Almelo, waar het lioo-
ge gezelschap uitstapte om bij mr. graaf
Van Regteren Limpurg, commissaris der Ko
ningin in Overijsel, de thee te gebruiken.
Om 6 uur werd de terugreis per extra-tram
naar Het Loo aanvaard.
KONINKLIJK BEZOEK AAN AMSTER
DAM.
H. M. de Koningin heeft het voornemen,
in den loop der maand September het offi
cieel bezoek aan Amsterdam te brengen.
DEENSCHE ONDERSCHEIDING.
Benoemd zijn in de orde van Oranje-Nassau
tot officierde heer Rüsager, officier van ge-
De suffragettes in ENGELAND-gaan met hun j zondheid der Deensche Marine; en tot ridder:
krankzinnige daden maar geregeld door. de luitenants-ter-zee van de Deensche Marine
Gisteren hebben ze wat uitgehaald, dat in heelAckerman en Eric Garde, alsmede de heer
Engeland groote ontsteltenis zal teweegbrengen.Jonas Lind, redacteur-correspondent van het
Om zes uur gisterenavond is er nl. een bomKopenliaagsehe Dagblad „National-tidende."
ontploft dicht bij het hoogaltaar in Westminster j Voorts zijn verleend een zevental medailles
Abdij. De zetel, waarin de koning plaats neemt! van „enoemc]e orde aan het personeel aan boord
bij de kroning, is beschadigd Den geheelen om- v£m KoJlin]dijk Deensche jacht Dannebrog.
vang van de aangerichte schade kent men nogi
niet- I GIFT VOOR HET KANKERINSTITUUT.
Tot aan Westminster Bridge kon men tweeTT
hevige sicken hooren I rms scnonk j ou &&11 tiGt rjj-
Er zijn tot dusverre nog geen inhechtenisne-8°he comité van de Vereeniging Het Neder-
mingen gedaan. landsehe Kankerinstituut
De politie heeft de Abdij onmiddellijk ge- Bij Kon. besluit van 10 Juni is, met ingang
sloten. van J Aug. a.s., benoemd tot commissaris der
In de officiëele verklaring van de politie om-. Koningin in de provincie Utrecht, mr. dr. F.
trent de misdaad wordt gezegd: „Een kleine; c f van Lyndcn van Sandenbuvg, lid
bom is ontploft in de onmiddellijke nabijheida d Gp(] Staten dier provillc;e.
van den troonzetel Men veronderstelt, dat zij. D benoemde commissaris der Koningin in
daar is neergelegd door iemand, behoorende tot t T, n
een groot gezelschap, dat de abdij heeft bezich-rlc provincie L trecht, mr. r. g
tigd. Er is slechts weinig schade aangericht.Lynden van Sandenburg, wer in e
Een stuk gesneden hout van den rug van den's-C^-avenhage geboren en is dus 41 jaar oud.
stoel is afgebroken, en eenig beeldhouwwerk inHij is de zoon van wijlen den staatsman en
de nabijheid beschadigd, door stukken ijzer vanoud-minister graaf van Lynden van Sanden-
de bom. Deze was vervaardigd uit dun metaal burg en promoveerde in 1899 aan de Universi-
en tot ontploffing gebracht door een lont. Een teit te utrecht in de rechts- en staatsweten-
damesboa, een reisgids en een zwart taschjesc]iaprien
lagen in de nabijheid. In 1909 als anti-revolutionair gekozen tot lid
Particuliere berichten spreken echter van
grooterc schade. Twee vreemde vrouwen zijn
gearresteerd, doch men gelooft niet de rechte te
pakken te hebben.
De regeering heeft toevallig gisteren in het
Parlement mededeeling gedaan, hoe zij de suf
fragettes denkt machteloos te maken. Er zijn,
van de Tweede Kamer voor het kiesdistrict
Kampen, maakte hij in de volksvertegenwoordi
ging slechts de vierjarige zittingsperiode mede
daar hij zich in 1918 niet meer verkiesbaar stel
de.
Sedert 31 Augustus 1903 is graaf van Lyn-
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij K. B. is aan de heeren P. R- Mees, Rot
terdam, en mr. Th. H. de Meester, 's-Graven-
hage, op verzoek, eervol ontslag verleend als
lid van het Hoofdcomité van de Ver. „Het
Ned. Roode Kruis," onder dankbetuiging voor
de door ben in die betr. bewezen,
INTERNATIONALE
OPIUMCONFERENTIE.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot afgevaar
digden van Nederland en zijne koloniën op de
in deze maand te 's-Gravenhage te houden
i intern, opiumconferentie, de heeren
DUITSCHLAND. Keizer Wilhelm is met! J- T- Oremer, oud-minister van koloniën,
gevolg naar Konopischt (in Bohemen) om j oud-president van de Ned. Handelmaatschappij,
een bezoek te brenken aan den Oostenrijk-lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal,
6chen troonopvolger.
De groothertog van Mecklenburg en Stre-
11 tz is gisteravond te 8'u. 17 overleden. Adolf
Eriedrieh, groothertog van Mecklenburg werd
geboren op 22 Juli 1848. Uit zijn huwelijk met
Elisabeth prinses van Anhalt zijn gesproten
twee dochters en één zoon, Adolf Friedricb,
geboren 17 Juni 1882, die Ihem nu opvolgt.
ENGELAND. Onder de eerste groep van
geredden van de „Empress of Ireland die
te Glasgow is aangekomen, bevindt zich de
stoker William Clarke, die eveneens gered
werd bij de ramp van de „Titanic." De man
verklaarde datlhij Ivan beide rampen, die van
de .„Titanic" de vreeselijkste vond. De on
dergang van de „Titanic" ging niet zoo
snel in zijn werk, en juist dat wachten
was het meest gruwelijke. Bij de „Empress"
was er geen quaestie van afwachten, hier
was alles in enkele minuten geschied. Het
Is zeker wel merkwaardig, dat iemand twee
van zulke groote scheepsrampen heeft over
leefd.
SPANJE. Koning Alfons van Spanje heeft
te Santpoort;
mr. C. Th. van Deventer, lid van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal, te 's Gravenhage,
en
A. A. de Jongh, oud-hoofdinspecteur, chef
van den dienst der opiumregie in Ned.-Indië,
burgemeester van Hiorn. (St.-Ct.)
PENSIOENWETTEN VOOR GEMEENTE
AMBTENAREN.
Gedeputeerde Staten van Friesland heb
ben aan bijna alle verordeningen, door de
gemeenteraden ter uitvoering van de Pen
sioenwetten voor gemeente-ambtenaren vast
gesteld, hunne goedkeuring onthouden.
Verschillende dier gemeenteraden, die niet
wenschten te voldoen aan de, door Ged. Sta
ten voorgestelde wijzigingen zijn in hoo-
ger beroep gegaan bij H. M. de Koningin,
zoodat deze zaak voor den Raad van State
zal worden behandeld.
Op initiatief van den burgemeester van
Wonseradeel hebben zich 7 Fnesche ge
meenten vereenigd tot het voeren van ge
Woensdag den Amerikaansehen ex-preeident zamenlijk verzet tegen de niet-goedkeunng
Roosevelt in het sehoone paleis van La Gran- door Ged. Staten en verder besloten daar-
ja ontvangen, waar hij hem met zijn familie- Ivoor de bemiddeling in te roepen van het
leden aan een dejeuner genoodigd had. De Bureau voor Staatsrechterlijke Adviezen van
soiling toonde zeer veel belangstelling voor mr. Blaupot ten Cate, te 's Gravenhage.
EVENREDIGE VERTEGENWOORDIGING
Het dezer dagen aan H. M. de Koningin
aangeboden verslag der Staatscommissie, in
gesteld tot onderzoeik naar de vraag, wtelk
stelsel van evenredig kiesrecht voor onze ver
tegenwoordigende lichamen het verkieslijkst
is, is thans op verzoek der Commissie open
baar gemaakt, ook opdat de openbare mee
ning zich kan uitspreken over deze hervor
ming, van zoo groot belang in het staatkun
dig leven.
Als vrucht van haar arbeid biedt zij aan:
in de eerste plaats drie ontwerpen van wet
tot wijziging onderscheidenlijk van de Kies
wet, de Provinciale _wet en de Gemeentewet,
waarin belichaamd is het door haar ontwor
pen stelsel van evenredig kiesrecht voor de
verkiezing van de leden der Tweede Kamer
van de Staten-Generaal, der Provinciale Sta
ten en der Gemeenteraden; vervolgens een
ontwerp van wet tot Vijziging van de Kies
wet en de Prov. wet, dat een regeling inhoudt
van de verkiezing ook van de leden der Eerste
Kamer naar een evenredig stelsel, en ten
slotte een ontwerp van wet, houdende de wij
zigingen, diq, in de Grondwet dienen te wor
den gebracht om invoering van het door de
Commissie ontwoi'Pen stelsel mogelijk te ma
ken.
Overeenkomstig de afbakening van haar
taak, heeft de Commissie de vraag, of invoe
ring van een stelsel van evenredige verte
genwoordiging wenschelijk is, niet in haar
beschouwingen betrokken. Zij heeft zich be
paald tot een keuze uit de verschillende stek
seis en de uitwerking van hiet stelsel harer
voorkeur.
Bij de regeling van haren arbeid heeft de
Commissie aanvankelijk uitsluitend zich bezig
gebonden met die vertegenwoordigende Ijchfa-
men, die rechtstreeks worden gekozen door
de kiezers. En bij de behandeling van dit
deel van haar taak richtte zij vóór alles het
oog op de Tweede Kamer der Staten-Gene
raal, om daarna zich af te vragen, in hoever
de verkregen resultaten ook bruikbaar zou
den zijn voor de verkiezing van Provinciale
Staten en Gemeenteraad en in hoever ten
aanzien van deze verkiezingen bijzondere ge
zichtspunten zidb voordoen.
Ten slotte heeft de Commissie stil gestaan
bij de Eerste Kamer, ten aanzien van welk
lichaam het vraagstuk der evenredige ver
tegenwoordiging verschijnt in een geheel an
der licht, uit hoofde van de verkiezing van
dit college door de Staten dér Provinciën.
Voor alle politieke partijen, juister gezegd,
voor alle groepen, waarin, dé kiezers zich in
deden, éénzelfde verhouding in het leven te
roepen tusschen het aantal stemmen, dat de
partij of groep heeft uitgebracht en het aan
tal zetels, dat zij zal innemen in het verte
genwoordigend lichaam, zoodat aan alle par
tijen of groepen op hetzelfde gemiddeld aan
tal stemmen een zetel wordt toegekend, al
dus omschrijft de Commissie het doel der
evenredige vertegenwoordiging.
Van de in de gepubliceerde literatuur, niet
openbaar gemaakte verhandelingen en gege
vens, die haar in groote hoeveelheid zijn toe
gezonden en de daarin neergelegde bouw
stoffen, heeft de Commissie partij getrokken.
De onderzoekingen en beschouwingen dei-
Commissie liepen voornamelijk over de on-
(lersl hhtkW. vragen <jf stelsels.
Vatriabél of vast quotient.
Te dien opzichte kan de Commissie met
ontkennen, dat alle stelsels waarbij wordt uit
gegaan van bet variabel quotient, hebben1 te
arbeiden met berekeningen, die niet aan
stonds zoo gemakkelijk kunnen worden ge
volgd en getoetst. De toepassing der even
redige vertegenwoordiging loopt- daardoor ge
vaar onbegrepen en dus impopulair te blij
ven. Aan dit gevaar ontkomt het selsel van
het vaste quotient, Eén zetel op een vooraf
vastgesteld aantal stemmen houdt de Com
missie voor een denkbeeld, dat iedereen on
middellijk vqt.
Intusschen zou in bet beginsel van verte
genwoordigende lichamen, niet een bepaald
aantal leden, ingrijpende wijziging moeten
worden gebracht hij invoering van een kies
stelsel, dat het aantal vertegenwoordigers
doet wisselen: niet slechts met, het aantal kie
zers, maar ook met hnnne meer of minder
trouwe opkomst aan de stembus. Zoodanige
wijziging aclit de Com missie niet gerecht
vaardigd alleen door de meerdeie bevatte
lijkheid van 't stelsel van het vaste quotient.
Personen- of Ui sten stelsel.
Het lijsteuslelsel ontleent zijn naam hier
aan, dat iedere politieke partij, of andere
zich daartoe vormende groep van kiezers,
vóór de verkiezing een lijst van eandidaten
opstelt en inlevert. En het kenmerk van het
stelsel is, dat elke uitgebrachte stem in de
eerste plaats telt voor de ingeleverde lijst,
d.w.z. doet toenemen het aantal «temmen, dat
beslist over de vraag, hoeveel zetels aan de
lijst, d.i. dus aan een partij of een kiezers-
groep, zullen worden toegekend. Eerst daar
na komt aan de orde de vraag, wie van fle
op de lijst geplaatste eandidaten de toege
kende zetels zullen innemen.
Daar entegen bij het personen stelsel is het
uitsluitend de kiezer zelf. ^ie de mogelijke
overdracht van zijn stem regelt. Nimmer kan
zijn stem medewerken tot de verkiezing van
andere eandidaten dan die hn ze lx op zijn
stembiljet heeft aangewezen. Kan de Com
missie niet ontkennen, dat m theorie het
personenstelsel in zoover de voorkeur ver
dient, dat het de vrijheid yan keuze en de
onvoorwaardelijke eerbiedigi11# v£m kie
zers wil waarborgt en den kiezer met voor
het alternatief plaatst zich te onthouden of
te stemmen voor een groep van eandidaten
onder wie er kunnen voorkomen. e em
onwelgevallig zijn - daar staat tegenover,
dat de in ons land aangenome wu
stemmen, waarhij de kiezer ze 1 J
moet invullen op het stembureau, de operatie
van het uitkiezen en rangschikke r verre
weg de meesten ondoenlijk maak eze wijze
van stemmen zou dus moeten en Prbs
gegeven, wat der Comniifio v v X1t een
zeer ernstig bezwaar te zijn-
De Commissie meent daarom voor de ver
kiezing van de Tweede Kamer hex personen-
stelsel niet te mogen aanbevelen. Zq geeft de
voorkeur aan het lastenstelsel, nat de kiezer
tegemoet komt in de regeling van de over
dracht zijner stem, zij het ook dat dit ge
paard moet gaan met beperking van zijn vrij
heid zelf die overdracht te regelen. Door het
lij stenstelsel te aanvaarden, zal het nieuwe
kiesstelsel den kiezer de vervulling van zijn
taak zoo gemakkelijk mogelijk maken en de
thans geldende wijze van uitoefening van bet
kiesrecht onveranderd in stand kunnen wor
den gehouden.
Wat betreft de verdeeling der zetels tus
schen de lijsten, ontwikkelt de Commissie als
de h.L juiste methode van verdeeliug, die,
welke 't kiesquotient zóó weet vast te stellen,
dat hij deeling daarvan op de aantallen stem
men van elke lijst dc som der uitkomsten
gelijk is aan het getal der te vervullen plaat
sen, zoodat alle zetels kunnen worden toesre-
deeld.
Deze methode handhaaft de evenredige ver
deeliug van het aantal zetels, zoover als mo
gelijk is bij de ondeelbaarheid van den zetel.
Tegen het denkbeeld der evenredigheid zon
digt de methode, die de onverdeelde zetels
toewijst flan de lijsten met de grootste over
schotten aan stemmen, waardoor aan de klei
ne partijen de kans wordt gegeven op verte
genwoordiging ver boven haar sterkte.
De commissie aarzelt dan ook niet, de me
thode der gemiddelden aan te bevelen.
IVat de wijze van vaststelling van het kies
quotient betreft, gteeft de Commissie dé voor
keur aan de formule-d'Hondt, omdat die be
rekening door bet publiek gemakkelijker
zal worden begrepen en vooral, dat zij een
duidelijker en daardoor gemakkelijker te con
troleeren resultaat oplevert, door haar tabel
len van quotiënten, waarop die, welke recht
geven op een zetel, zonder moeite kunnen
worden afgelezen.
De Commissie weusebt niet te zien voor
geschreven, dat de kiezer slech'ts tusschen
lijsten, niet ook tusselhen eandidaten heeft
te kiezen. Ten aanzien van deze wordt hem
de wet geheel voorgeschreven door hen, die
de lijsten inleveren, dat zijn in de praktijk de
politieke partijen en haar leiders
Eruïtig.» mishandeling. Naar de Dordr.
Ofc. meldt, heeft er in de Hoeksehc Waard
een ernstige mishandeling plaats gehad. Ze
kere v. d. S., te Westmaas, heeft iemaun
vijfmaal gesneden: één maal in het hoofd,
zoodat dc kiezen bloot liggen, en driemaal
in den romp.
De dadei' zal door de rijks veld wacht van
Klaaswaal gevankelijk naar Dordt worden
gevoerd.
Diefstal in den trein. Een reiziger heeft
bfj de Haagsche politie aangifte gedaan dat
hem op zijn reis van Brussel tusschen Brussel
en Esscken een pliototoestel ter waarde var
350 is ontstolen.
Nogal brutaal. Tusschen half twee en vijf
uur is Woensdag op de Raamgracht een ver
dieping leeggeplunderd.
De lieer des huizes, een 70-jarige koopman IK
manufacturen, zijn vrouw en dochter waren
in dien tijd afwezig- en daarvan heeft een in
sluiper gebruik gemaakt, om uit een drieta'
kasten een bedrag van 145 aan geld en ver
scheid en o gouden en zilveren voorwerpen, rin
gen, knopjes en horloge weg te lialen. Ondei
de geldstukken waren vele stuivertjes, in een
bus opgeborgen en „gouden tientjes met los
hangend haar." Alles wat waarde had, werd
meegenomen, zegt het Hbld., een geldkistje
werd eerst stuk getrapt en daarna leeggehaald
Toen do familie thuis kwam, werd eerst nieti
ontdekt, daar de kamerdeur op slot was. Ver
moedelijk was de Inbreker met den toestand
op de hoogte. De familie is door deze brutale
inbraak zoo goed als gerumoerd.
De brand van het gymnasium te Katwijk.
De Minister van Oorlog heeft zijn bijzondere
Naar de meening d'er Commissie komt den j tevredenheid betuigd aan bet 15e regiment in
kiezer ook invloed toe op de ueslissing, wie fanterie voor de wijze waarop het hulp heeft
de vertegenwoordigers van zijn partij zullen verleend bij den brand in het E. K. Gymna
zbn- sïum te Katwijk, toen het, juist in het kamr
Tegenover de stelsels, waarin de kiezer aldaar gelegen was. Dit naar aanleiding va>
evenveel stemmen uitbrengt als plaatsen te een schrijven van den rector aan den minister
vc-rvnllen zijn, hetzij zonder bevoegdheid tot
eimmleeren, behandelt de Commissie de me
thode, welker grondgedachte verwant is aan
die van het Hare-stelsel. Evenals in dt stel
sel heeft de kiezer fcier slechts één stfem, die
hij uitbrengt op den candidaat van zijn voor-
kettr. En ook hier gaat de -stem, als zij over
tollig is voor de verkiezing van dien candi
daat, over op een anderen candidaat.
Maar terwijl het Hare-steleel den kiezer
zelf laat beslissen op wien zijn stem, zoo noo-
dig, zal overgaan, wordt hem in het stelsel,
waarvoor de Commissie de aandacht vraagt,
deze beslissing ontbonden. De stem komt ten
goede aan een van de andere eandidaten der
lijst. Maar aan wien, daarover beelist de kie
zer niet.
Ook indien werd aanvaard een stelsel, waar
in de kiezer meer dan één stfem uitbrengt,
zou daarom, naar liet oordeel der Commissie,
toch de vi-ijhe,id om te stemmen op candida-
waarin hij zijn bewondering te kennen geef
over de houding van officieren, onderofficie
ren en minderen.
Zonderlinge nestplaatsen kunnen de vo
gels zich soms kiezen. In de gemeente Pul
ten staat een villa, waar boven fle brie
venbus een vriendelijk verzoek in geplaatst.
niets in de brievenbus te werpen, omdat er
een nest met jonge vogeltjes in huist. Een
meezenpaar heeft er zijn huishoudentje in
gericht en verheugt zich thans in het bezit
van tien kleintjes.
TWEEDE KAMER.
(Zitting van gisteren).
De stuwadoorswet,
Gistermiddag kwam de heer EERDMANS
ten van verschillende lijsten (het zoogen. pa- aan het woord en was het wonder, dat de
nacheeren) aan den kiezer moeten worden goede christenen vau dezen hooggeleerden
onthouden. [spotter met al wat heilig is, een veeg uit de
Een lichtzijde van het si»'Is el der enkele pan kregen!
stem is voor dé Commissie de nagenoeg vol- j De rechtsche partij, zei spr., beweren zich te
komen zekerheid, dat de voormannen! dér j baseeren op „Gods woord", hetgeen-letterlijk
partijen worden gekozen, wat niet slechts een niet spreekt van den Zondag, maar van den
partijbelang, maar stellig tevens oen alge- Sabbathdag, die den zevenden is, maar men
meen belang is. Zij zullen in den regel het heeft nu eenmaal aangenomen, dat de Ztm-
aantal stemmen beh,alen-yöor veilriezing ver-dag daarvoor in de plaats is getreden. Op
eischt. De mogelijkheid voor de tegenpartij den Zondag' wordt alle arbeid verboden
om hen uit de vertegenwoordiging te weren zelfs arbeid door zoon of dochter, os en ezel
(decapiteeren) is volkomen uitgesloten. Maar enz. Hier is een stellige uitspraak. De ker-
wat in dit stelsel bovenal aantrekt is de een- j kelijke partijen, ook de kerkelijke minister
voudiglheid van zijn toepassing, zoowel voor Talma hebben evenwel nooit getracht bij di'
den kiezer als voor ben, die den uitslag der wetsontwerp Gods woord te volgen. Ze her
verkiezing hebben vast te stellen.
Op deze en andere gronden is de Commis
sie eenparig van oordeel, dat voor de recht
hen gezien, dat het niet ging-, dat er koopwaar
is, dië heclerft, enz.
Ook heeft de rechterzijde steeds afgekeurd.
streeksclie verkiezingen ten onzent alleen het dat men de zonde „reglementeert": welnu,
stelsel der enkele stem in aanmerking moet 1 wat doet men nu anders dan de zonde van
komen. Intusschen bestaat bij haar die een-den Zondagsarbeid reglementeeren?
stemmigheid niet als het aankomt op nadere j Spr. verklaart zich natuurlijk ttegen het
uitwerking, die aan het stelsel moet te beurt amendement.
vallen. i De heer DE GEER wilde zich niet bezig
Het Belgische stelsel, volgens hetwelk de houden met het gepraat van den heer Eerd
kiezer zijn voorkeur uitdrukt voor een be
paalden candidaat, maar dat zijn stem, In
den zij overtollig is voor de verkiezing van
dien candidaat, overgaat op een ander, wen-
schen eenige leden der Commissie te volgen.
Zij zien in de bevoegdheid om te stemmen
aan het hoofd der lijst de juiste indrukking
van de juiste gedachte, dat de verkiezing»
mans en richtte zielx slechts tegen diens prac-
tisohe bezwaren. Hij stelt voor het amende
ment zoo te wijzigen, dat gezegd wordt dat
het Zondagsloon een zeker percentage hon
ger moet zijn.
De heer ROODENBURG gelooft niet, dat
inderdaad de bepaling omtrent hooger Zon
dagsloon noodig en gewensöh t s.
strijd moet loopen over beginselen, niet over De heer VAN DER VOORT VAN ZIJP
personen. j beeft al gezed, dat hem het hooger loon niet
Bij de meerderheid der Commissie bestaatsympathiek is, maar dat de bepaling zich aan-
echter tegen dit stelsel ernstige bedenking.sluit bij de praktijk. Daarbij vergeet met
Een stelsel, dat den kiezer als het ware een
aanwijzing gteeft om alleen voor een partij
te stemmen, gaat, naar het oordeel der meer
derheid van de Commissie, te ver. Zii wil den
kiezer niet eiken prikkel ontnemen om zicli
rekenschap te geven, niet alleen van de par- A
tij, welke hij steunt, maar ook van den per- rede gehoord van den heer Berdmans, omdat
Knmi flipn hü als afgevaardigde begeert. Zij hij vreest, dat er nu een theologisch-politiek
evenwel, dat thans de praktijk is, dat toe
stemming voor Zondagsarbeid steeds wordt
verleend, wanneer zij wordt gevraagd. Wan
neer het ontwerp echter wet zal zijn gewor
den, wordt dat heel anders.
De (heer SPIEKMAN heeft met schrik de
debat zou worden gevoerd, waarvan de ba-
venarbeiders dupe zouden kunnen worden.
Wat nu evenwel het voorstel van den heer
De Geer aangaat, om in het amendement t*
zeggen, dat het loon „percentsgewijs" moei
worden verhoogd, daarin kan spreker niet
goed komen.
Dat zal moeilijkheden geven.
De (heer SCHEURER richtte zieli tegen de
rede van den heer Eerdmans, vooral tegen
diens spreken over reglementeering der zon
de.
- De MINISTER verklaarde de amendemen
ten onaannemelijk.
Avondzittlng,
Des avonds zelte de MINISTER zijn des
wenscht vast te houden aan deze grondge
dachte van het stelsel der enkele stem, dat
de kiezer zelf den candidaat zijner voorkeur
aanwijst.
De overdracht der stemmen op een candi
daat hoven het kiesquotient uitgebracht, be
hoort, naar het oordeel van de meerderheid
der Commissie, aldus te worden geregeld, dat
de overtollige stemmen strekken tot verkie
zing van de eandidaten, die het kiesquo ïen
niet hebben bereikt naar de rangor e,
deze eandidaten op de lust innemen.
De vrees van de meerderheid der commis
sie, dat dit stels'el, eerder dan bet Belgische,
kan leiden tot een ouderlingen' strijd tus
schen de eandidaten van dezelfde partij om
de meeste stemmen tot zich te trekken, waar-middags afgebroken rede voort. Hij zeide,
bij allicht de minst, scrupuleuze elementen dat het amendement-van der Voort onaan-
een voorsprong zullen hebben op hun mede- nemelijk was.
eandidaten, deelt de meerderheid niet. De heer NIERSTRASZ bestreed the t arnern
Ten slotte wiist de Commissie voor het dement, waarna de heer v. d. VOORl VAN
stelsel, dat baar meetd^held SShUZ
stem aan het hoofd der lijst en een stem op de or'
een bepaald candidaat, in de wijze van uit- garner regeling tot, stand
oefening van het kiesrecht een complicatie van oordeel,flat een b interT,ati0naal
brengt, die men thans ten onzent niet kent. dient te komen voor Zondags-
En daar het vooral van het grootste be- goederenvervoer, en8 kan worden ge-
lang is, dat bet nieuwe stelsel althans van j rust ook in onz
den kiezer niets meer vergt dan ook het thans j
geldend stelsel doet, wordt dit in het door de
meerderheid der Commissie voorgestaan "LILT gegeven wijziging in zijn amen*
stelsel volkomen bereikt. Daarin kan ook betoverw om )VerhoogJ
artikel der Kieswet, dat thans de Jflzev hoon" te spreken van „naar evenredigheid
stemmen regelt, geheel ongewijzigd hluven. loon„
hagaabtaove'r tot de orde van d endag"-
Hii brengt do door den .teer De Geer in
.„«oTTQn vnini.rvvn o man.
ff!
M
3»
[{«ai
CM
♦i«J-
iiijl!
Rij"
•it*",!'
(Wordt veré
olgd). Op voorstel van den VOORZITTER zal df
