r DAGBLAD voor NOORD" Sn ZUID-HOLLAND. De oorlog in het Oosten. Witte Schoentjes P. W. Tf EEHUIJSEN, BINNENLAND. SCiatsieriiuSsvesf 29-31-33, EEÜ3TE 3LAD. VRIJDAG 31 JULI 1914 39ste Jaargang Mo. 85Ö1 Bureaux van ftedaotis en Administratie Intercommunaal Telefoonnummer 1436. De nitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de MAATSCHAPPIJ „HOLLANDSCHS AI/GEMEENE VERZEKERINGSBANK'' te Schiedam. üi nummer bestaat uit twse bladen. BARTSELJORISSTRAAT 27, Haarlemsche Aliedagjes No, 1394. KORTE BERICHTE*. in' 'i" i ir i i &BONNEMENTSPBIJSt Per 8 maanden voor Haarlem t Voor de plaatsen, waar een agent w gevestigd (kota der ge: Voor de overige, plaatsen in Nederland franco per post Afzonderlijke nummers 1.35 1.80 0.03 PRIJS DER AD VERTENTIëNi Van ï—6 regels 60 cent (contant 50 cent). Iedere regel meer 10 cfc Buiten Haarlem en tie Agentschappen 15 ct per regel. Bnitenï. 20 et Dienstaanbiedingen 25 ct. (6 regels), driemaal voor 50 et. contant). ip rAlle betalende abonné'a op dit blad, die in GULDEN bil levenslange onge schiktheid tot werken. 400 GULDEN bij overlijden. 300 bezit eene* verzekeringspolis ziin, zijn volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor» GULDEN bij tl HPÖfS GULDEN by II ÉSiii GULDEN bij verlies van een band of voet. 150 verlies van één oog. verlies van één duim. GULDEN bij verlies van één ■wijsvinger. GULDEN bij verlies van één anderen vinger. propaganda in zijn Oostzee-provinciën on- 1 Augustus. mj^delijk met kracht zou hebben onderdrukt, 1 zou de Russische regeering niet aarzelen, op .jo..,.., K. K. volksbond c|a£ 00g,enblik en in het bezit van een zoo Hulpspaarbank Schoterkwartier. Half ne- j verpletterend bewijsmateriaal, Duitschland gen Spaarbank. Steuncomité. Inschrijving onmiddellijk den oorlog aan te doen! AGENDA. Gebouw Sint Bavo Bakkerij. Spaarkas St. Nicolaas. DUITSCHLAND WIL OPHELDERING BR ENGEN! WILDE GERUCHTEN OVERAL. KALMTE IS NOODIG. Do wildste geruchten doen de ronde, en iet is duidelijk dat wij heden staan op het keerpunt van de groote crisis. In deze omstandigheden willen wij toch een enkel woord spreken van kalmeering. Zeker: vandaag kan de beslissing komen of er vrede of oorlog zal zijn in Europa. Doch men hoede zich voor alarmeerende, sensationeele berichten: dat de Duitsche Kei zer Rusland om opheldering gevraagd heeft, is eenvoudig een bewijs, hoezeer keizer Wil helm den vrede en de rust wil herstellen. En hoe langer de onzekerheid duurt, des te groot,er wordt de kans op vredesbehoud. Duitschland en Oostenrijk zijn gereed, Frankrijk is gedemoraliseerd, Rusland heeft de handen vol met binnenlandsche onlusten neon, wij gelooven nog steeds niet aan oorlog! DUITSCHLAND VRAAGT OPHELDERING. Zooals uit de tolegrammen (in ons Twee de Blad) blijkt, wil Duitschland een poging doch om den normalen toestand te herstel len. dWgoriseh is Rusland de vraag gesteld, of liet militair zal optreden of niet. Daarvan zal de vrede in Europa afhangen. Tot hedenmorgen is daarop door Rusland nog niet geantwoord. Wel is een gedeeltelijke Russische mobi lisatie afgekondigd, doch dat was al eenige lagen bekend: hiertegenover staat ander zijds de mededeeling van een der Fransche ministers (zie de telegrammen) dat er hoop is op een vredelievende oplossing. Een Reuterdepeche van heden meldt nog: De aanvraag van Duitschland te St. Peters burg omtrent het doel van de Russische mobilisatie is nog niet geschied, deze maat regel wordt echter elk oogenblik verwacht. Te Berlijn loopen allerlei geruchten over de reeds besloten mobiliseering en veroorzaken grootö opgewondenheid. Op de Beurs werd het gerucht verspreid, dat het eerste legerkorps reeds gemobili seerd .is. Reuter verneemt, dat de geruchten valsch zijn. In de gisteren te Potsdam gehouden conferentie werd niet besloten te mobilisee- ren. De militaire conferenties duren echter nog voort. Gisteren heeft een conferentie plaats ge luid bij den Rijkskanselier, waaraan behalve deze ook dc chef van den generalen staf Von Moltke, de minister van oorlog Von Falkenhayn, de inspecteur-generaal van de vloot prins Heinrich van Pruisen en andere ministers en prinsen deelnamen. De officieren, die met verlof zijn, hebben aanschrijving gckregÜi terug te keeren. OOSTENRIJK'» RECHT. Een Amsterdamsche correspondent schreef ons dezer dagen we hebben het verhaal niet opgenomenover een zeer eigenaardig voorval. In „Palais Royal," het bekende koffiehuis achter den Dam (we noemen „man en paard") is een strijkje, dat er dagelijks mu ziek maakt. Dat strijkje speelde het Duitsche en het Oostenrijksche volkslied, doch hoewel er „handgeklap was dit werd met gefluit begroet, 't Publiek wilde de „Marseillaise", en toen deze gespeeld was, hield het applaus en het hoerageroep niet op Je kunt wel zien zoo schreef onze cor respondent aan welken kant de sympa- thiën van het publiek zijn!... Het kan wezen, dat het Amsterdamsche Palais-Royal-publiek op dien bewusten avond inderdaad anti-Oostenrijksche symna- thiën had. Of liever: dat is heel waarschijnlijk. Waarschijnlijk' zou ook de „Internationa le" bij dit publiek nóg méér toegejuicht zijn dan de „Marseillaise". Maar het is eenvoudig een onwaarheid, om „het publiek" verantwoordelijk te stellen Vo°r deanticlericale manifestaties van een zeer bepaald gedeelte „publiek", \jan de uitgaande wereld, in een Amster- damsch koffiehuis! t Wij pretendeeren: „het publiek," weet be de hand van Oostenrijk en Oostenrijk's recht. Daar is geen verstandig, onpartijdig-den- kend man, die niet verafschuwt het erger lijk bedrijf der Servische moordenaars, die koningsmoord zoo langzamerhand als een gewoon wapen in den strijd zijn gaan be schouwen. Integendeel: de afstraffing van Servië is rechtvaardig, zóó oordeelt de publieke opinie En toch, ondanks dit alles, ontstaat er bij een deel van het publiek, dat door de groote liberale pers wordt voorgelicht, een neiging om aan Oostenrijk en Duitschland) de schuld te geven van het algemeen oorlogsgevaar. De Fransche pers, die ronduit zegt dat de Duitsche keizer den oorlog wil, gaat hierin voor. Doch die tactiek is toch wel to doorzichtig. Vooral heden blijkt uit alles, dat Rusland de beslissing heeft over vrede of oorlog. Rusland alleen heeft het beslissende woord te spreken. Rusland alleen drage de verant woordelijkheid voor alle gevolgen! Men zal in Frankrijk wel niet gedacht hebben, zoo schreef de Vossische Zeitung gisteren, dat het bondgenootschap dienen moest oin Rus land's machtsaspiraties te on dersteunen. Voor Frankrijk zou de Ozaar geen vinger verroeren, niet één kozak laten marcheeren. Maar Frankrijk moet of lie ver meent te moeten medestrijden, om dat Rusland zijn heerschappij over het Zuid- Oosten van Europa wil uitbreiden en daarom in de eerste plaats Oostenrijk-Hongarije moet vernietigen. Zijn doel is duidelijk in het testament van Peter den Groote voorspeld en de Pan-Slavisten hebben sedert eeuwen gepredikt: Konstantinopel moet over Berlijn en Weenen veroverd woi'den. Wee den zelfstandigen Balkanstaten, wee in het bijzonder Roemenië, wanneer Rusland over de Habsburgsche monarchie zegeviert! Zij zullen allen te zarnen over korteren of langeren tijd door Rusland worden inge palmd. Een wee ook den grooten mogendhe den van Europa: zij zullen deemoedig ko men te staan vcor het Czarenrijk. Het is daarom te hopen, dat de démar che van Duitschland te St. Petersburg vrucht zal hebben. Vandaag zullen we het weten! EEN VRAAG AAN RUSLAND. Uit de kringen van den Duitsdhen Rijksdag is een brief gericht aan het Russische volk, welk schrijver door bemiddeling van een eor- respondentiebureau is gepubliceerd. Wij vin den haar in de N. Rott. Ct. De brief luidt: Wat zou Rusland doen; indien in de naaste toekomst bet volgende ware gebeurd? Sinds jaren gist het in de j avond bekend en door extra-edities van de Russische Oostzee-provinciën. De Russische j „Novoie Vremia" verbreid, regeering heeft bewijzen in handen, dat in j De indruk was ontzettend, en voor de eer- Oost-Pruisen vereenigingen bestaan, welke jsl)e maal hadden werkelijk machtige betoo- tot doel hebben de ihereeniging tot stand te Kingen plaats. Het uitgangspunt was het re- brengen van de oorspronkelijk Duitsdhe he-dactiebureau van de „Vremia-News'ki". Hier Maar wat voor Rusland rechtmatig zou wezen, is ook billijk voor Oostenrijk-Honga rije! OORLOGSNIEUWS. De telegraaf staat onder censuur. Veel oorlogsnieuws hooren we niet: onze telegrammen geven enkele berichten. Hier volgt nog iets, allereerst een ver baal van heldhaftig optreden van een Oos tenrijksche sleepboot vóór Belgrado. Wij ont- leenen bet aan de N. R. Ct. Het verhaal speelt in den nacht der be schieting van Belgrado. Om 4 uur 's nachts kwam een Hongaa.rsehe sleepboot te Semlin aan. Toen hij zijn sleep losgemaakt had, maakte hij een groote zwen king om het groote eiland, voer onder volle stoom naar den Servischen oever en volgde op 200 meter afstand de kust. Uit het struik gewas op den oever en uit de kazematten van de vesting brak een moorddadig geweer vuur over het schip los. Tot de monitors deze plaatsen beschoten hadden, had men nog niets van verdediging bemerkt. Door het 6terke vuur op het schip was thans het geheim ver raden, dat de vesting Belgrado nog vele ver dedigers had en niet ontruimd was. De sleep boot vervolgde nu zijn weg onder het vuur van den Servischen oever. Men zag, hoe met een dichte rookwolk een van de beide schoor- steenen omkipte. Er kwam rook uit 't schip, zoodat men dacht, dat (het in brand geraakt was, maar het gelukte de bemanning snel den schoorsteen weder overeind te zetten, en met een groote boog, maar veel langzamer, voer de boot nu om bet groote eiland Ibeen en ver volgens naar den Oostenrijk&ehen oever terug. Een ander schip was haar tegemoet gegaan, doch hulp was onnoodig. Door het vuur van de Serviërs waren van de 5 man der beman ning 2 gedood en 1 gewond. De vermetele vaart van de sleepboot had het doel bereikt en den tegenstander uit zijn schuilplaats gelokt. Verder verliepen de mor genuren rustig. Uit Semlin wordt nog aan de Lokal-Anzei- ger geseind: De Oostenrijksche infanterie hield zich Woensdag voortreffelijk. Meer dan 24 uur lang was een Oostenrijksche compag nie op de Burma, het eiland voor Belgrado, aan een hevig vuur blootgesteld. Toen de manschappen Woensdagavond afgelost wer den, hield de brigade-commandant een vleien de toespraak tot hen. Bij de brug over_ de Save beproefden één korporaal en drie infanteristen in een boot den kameraden op het eiland schietvoorraad te brengen. Door het hevige vuur van Ser vische zijde werd de korporaal zwaar gewond. De soldaten sprongen in bet water en waad den in den kogelregen naar den oever. Een inwoner van Semlin zwom toen de drijvende boot na en bracht deze met den gewonden korporaal naar den oever. DE STEMMING IN RUSLAND. Over den indruk, welken de oorlogsverkla ring van Oostenrijk in St. Peterburg gemaakt heeft, schrijft de correspondent van de „Köln. Ztg." aldaar idt. gisteren het volgende. De officieele oorlogsverklaring van Oosten rijk-Hongarije werd_ hier tegen 9 uur in den TELEFOON 1770. Duitschland openlijk uit. Duitschland heeft dezen oorlog uitgelokt, en Oostenrijk-Honga rije is slechts de wisselwachter bij de groote catastrofe, welke over de Germaansehe volles- stammen zal losbreken. Het ministerie van buitenlandse!*© zaken heeft de Russische pers aangemaand om de regeering te ondersteunen bij haar pogingen om het conflict op vredelievend© wijze op te lossen. Tevens is tot de bladen het ver zoek gericht om den toch reeds do benar- den toestand door ophitseiijen nog niet meer 1 te verscherpen. Nog hooit is do toestand zoo I kritiek en gevaarlijk geweest. Rusland moet zijn geheele zelfbeheersching bewaren om zijn plicht ten einde toe te kunnen vervullen. GENERAAL PUTNIK. De naam van den chef van den Servischen ,Tr generalen staf, generaal Putnik, is, door zijn i ,Wclnu.: aarzelen niet liet te zeggen: gevangenneming en zijn ridderlijke vrijlating!?1® opwinding is ongemotiveeid, en ze vei door-Oostenrijk: nog vóór het eigenlijk© uit^zonder eenige reden, dat men zijn geld breken van den oorlog; op aller lippen g6J niet veilig zou achten bij do Postspaarbank veest Ook in de komende dagen zal men I °,ns ^erd al gevraagd, of in geval van zijn naam nog.dikwijls vermeld zien, want hij ?01J?ë (men praat daaiovei a.sof de vijanu is de ziel van het Servische leger en hi im ^dvoort al op de kust zit!) de Staal zal de oorlogsoperaties van Servische zijde nle,t do gelden der RykspostspaarBank zou leiden jinslikken! Natuurlijk moet hierop geam- Als zijn persoonlijkheid tot dusverre in Wes- woonl: neen, en nogmaals neen! De inleg en telijk Europa nog weinig bekend is, moet ide r?r?.e der postspaarbank zijn gegaran- dit vooral toegeschreven worden aan het feit, |deerd b«d<! wej> °®k g^eure en zoa dat deze officier zich geheel buiten de po- v001 behoud: de S.aat-zeh is daar hoig litiek gehouden heeft. i V0Sr' In een uitvoerige karakterschets noemt een' ^ooda'; die opwinding om gcid in huis (e correspondent van de „Daily Tel.", die hem halen dat vediger en secuurder door den Maar, in den Balkanoorlog persoonlijk leerde kennen, i v'orL beheerd, zoo ongemotiveerd moge ij n; hem een der voortreffelijkste en knapste mi- 1S' ONGEMOTIVEERDE OPWINDING. Daar zit electriciteit in de lucht Ook on3 Haarlem is in opschudding, en de „run" op de spaarbanken gisteren en vandaag bewijst, dat de opwinding onder de burgerij werkelijk groot is. litaire bevelhebbers van den tegenwoordigen tijd". Aan zijn strategische en tactische be kwaamheden dankt Servië vooral het over weldigend succes tegen de Turken en later tegen de Bulgaren. Op den dag van den slag bij Kumanove, toen de groote kracht en moed dor Servi sche soldaten aan de geheele wereld ge openbaard werd, heeft de Engelschman ge neraal Putnik voor het eerst gezien en ge sproken. Hij kreeg den overweldigenden indruk van Intusschen dient óók gezegd, dat in het algemeen de opgewondenheid en de zenuw achtigheid, die blijkbaar heerschen, en die door de eenvoudige vo o r z or g s m a a t r.e-j gelen der regeering (de oproeping der land weer enz.) worden vergroot, toch géén vol doenden grond hebben. Zeker, de tijden zijn ernstig. Maar zooals wij reeds herhaaldelijk heb-) ben verklaard, b 1 ij v e n wij vooralsnog ge looven aan een vredelievende oplossing. Doch ook al ware onze opinie verkeëruj en al blijkt het onmogelijk om den vrede een persoonlijkheid, die zich zelf volkomen meester is en de capaciteiten bezit om snel!11} Europa te^ bewaren, dan nog dienen wij' te combineeren en onmiddellijk daarop een die lue'; onmiddellijk in het geschil zijn m- definitieve beslissing te nemen. j trokken, onze kalmte te bewaren. Een ui- Verrassend was het groote vertrouwen, dat j j61"8? m°eielijke tijd zou dan aanbreken En de sympathieën van „het publiek 'Jn zonder eenigen tvviifel en overal op volking dier provinciën met Duitschland. De Oostzee-provincies worden door die vereeni gingen overstroomd met vlugschriften, Duit sche organisatoren doorkruisen het land en verlangen van de bevolking, dat het zich door een opstand van Rusland zal losmaken en zich bij Duitsdhland zal aansluiten. Het pan german: sme viert orgieën in de Oostzee-pro vinciën. Aan de spits van deze vereenigingen staan hooggeplaatste Duitsche officieren, de Duitsdhe gezant te St. Petersburg steunt die pogingen; de Duitsche regeering steekt geen vinger uit; zelfs schijnt zii de beweging te bevorderen. De Duitsche bladen bevatten da gelijks opruiende artikelen tegen Rusland en den Ozaar. In St. Petersburg wordt bet be kend, dat in Riga met Duitsch geld de be weging wordt gesteund. Daar en in andere steden der Oostzee-provincies vinden geheime vergaderingen plaats. Zelfs zouden in Libau, Dorpat en Mittau Duitsche wapenen verbor gen liggen om hij het uitbreken van den op stand t© wordten uitgedeeld. Alles is voorbe reid om de Oostzee-provincies tot afval van Rusland en aansluiting bij Duitschland te brengen. De Russische troonopvolger komt op zeke ren dag om de een of andere reden naar Riga. Een Duitsch student uit Koningsbergen werpt bommen naar Ihem, die te Spandau aan de militaire werf zijn vervaardigd. Wat zon Rusland op zoo'n oogenblik doen?.... Het antwoordt luidt: Afgezien van het feit, dat Rusland de Duitsche pan-germanistische stond den geheefcn nacht ©311 buitengewoon g'roote menigte, aldoor nationale liederen zin gend. De politie liet de menigte zoolang begaan, als geen demonstraties tegen het Duitsche en het Oostenrijksche gezantschap beproefd wer den. Zoodra zioh een stoet in die richting be gaf, werd hij door de politie met de blanke sabel uiteengedreven. De Servische gezant hield ©en korte toe spraak tot de betoogers: Et waren daden, geen betoogingen noodig. Servië rekende öp de Russen en op de hulp van den beschermheer aller Slaven, den Czaar. De gezantschapssecretaris verklaarde, dat hij tHis medestrijder uit den laatstten oorlog kon verzekeren, dat de Serviërs als leeu wen zouden vechten. Een bekend medewerker van de „Novoie- Vremia" hield een oorlogzuchtig© rede, waar in hij voor .Woensdag een plechtige godsdienst oefening voor de overwinning der Serviërs aankondigde. Buitengewoon veel officieren van de hoog ste rangen namen aan deze betoogingen deel; zij werden geestdriftig toegejuicht. DÓ Pansla.vistisc.he bladen zijn eenstemmig in hun verklaring: De Germanen hebben dien Slaven den handschoen toegeworpen, en de zen moeten hem opnemen. Hierbij zinspeelt men op een woord, dat de Ozaar in den mi nisterraad van verleden Vrijdag zou gespro ken hebben. De JSwjet" spreekt haat haat jegens hij in zijn leger en in de overwinning had. D© organisatie van het Servische leger is eigenlijk het levenswerk van Putnik. Vóór meer dan 60 jaar in Zuid-Servië geboren, heeft hij zijn geheele leven in den krijgs dienst doorgebracht. Nadat hij aan de mili-1 tiaire academie van St. Petersburg zijn stu dies beiëindigd had, ging hij naar Frankrijk, om daar aan de krijgsschool van St. Cyr en de polytechnische school zijn militaire vor ming te voltooien. In zijn vaderland teruggekeerd, werd hij on- middellijk aan den generalen staf verbonden waar hij een actief aandeel nam in de vor ming en de organisatie van 't Servische leger De artillerie organiseerde hij naar Fransch voorbeeld, terwijl de invoering der Mauser- geweren in 1899 ook voornamelijk zijn werk was. Sindsdien heeft hij onvermoeid gear beid om het Servische leger op die hoogte te brengen, als het zich in den oorlog tegen Turkije heeft doen kennen. Generaal Putnik is een uitstekend kenner van de legero'rganisaties in de moderne cul tuurlanden; vaak heeft hij de manoeuvres in Duitschland en Frankrijk medegemaakt. Hij spreekt vloeiend vijf talen. De officieren en soldaten van het leger hebben dan ook een onbegrensd vertrouwen in de groot© hoedanig heden van hun aanvoerder. DE BEWIJZEN VOOR SER- Vlë's SCHULD. Het .Fremdenblatt, een der officieuze or ganen "der regeering t© Weenen, komt nog eens uitvoerig terug op de voorbereiding van den moord, gepleegd op den Oostehrijksch- Ilongaarschen troonopvolger en diens echt genoot©. Volgens de bekentenis van den dader Prin- cip had Tsjiganowits aan Tsjabrenowits, Gra- ber en P'rineip opgedragen, zich naar Tuzla te begeven over Sabatz en Loznioa. Daar hadden zij zioh te wenden tot Misko Jo- wanowitis, die hun de wapens zou verstrek ken; maar, eerst moesten zij zich aanmelden bij 'den grensofficicr majoor Popowits, te Sa batz die hun aan de noodig© papieren zou hel pen. Diat is ook geschied en Popowits zorgde ook voor de noodige spoorkaartjes. In Loznica lieten zij aan den daar functioneerenden grens1- officier een briefje van Popowits lezen, be helzende,. dat de drie mannen „moesten wor den doorgeloodst naar gij weet .waar." De bewuste officier stelde de drie mannen on der "de jhoede van douanebeambten die hen over de grens wisten te brengen. D© wa pens die de samenzweerders bij zich had den waren door de douanebeambten gezien. Eenmaal in Bosnië werden de mannen door boeren en onderwijzers voortgeholpen tot in Tuzla, waar zij zich bij' Mis'ko Jowanowits aanmeldden. Die oüdën^isor TsoebWetewite. die in Bos hoen juist dan is koelbloedigheid een eersio vereischte nië de moordenaars had geholpen om van de grens naar Tuzla te komen, is in acu te 11 is en heeft volmondig bekend. Misko Jowanowits was de agent van do groot-Servische vereer,iging Narodna Obra- na in Tuzla. De boer, dia de samenzweerders behulpzaam geweest was bij 't af eggen van jdo eerste étappen over de grens, w„s ook 1 een handlanger van de Narodna. Van overal in het buitenland komen be richten van „runs" op banken en spaar banken. Kardinaal Piffl te Weenen heeft een herderlijk schrijven uitgevaardigd, waarin hij den oorlog gerechtvaardigd noemt, Het Engelsche Lagerhuis heeft besloten, de behandeling van de Iersehe Home Rule- voorstellen te schorsen, om geen binnenland sche oneenigheden te krijgen in deze ernstige dagen. Bij de overhandiging van het verzoek om ontslag van de Nederlandsehe missie ver klaarde generaal De Veer aan den mbret van Albanië, dat de Nederlandsehe officieren Al banië op het huidige oogenblik niet zouden verlaten, maar nadat verbetering zou zijn in getreden, dit en corps zouden doen. Vandaag zouden de kinderen van den vorst naar Sinaja worden gebracht. NEDERLAND EN DE OORLOG. Op de gemeenschappelijke voordracht van de ministers van Marine, van Oorlog, vani Buitenlandsche Zaken en van Justitie va» 30 Juli 1914: Gezien het Koninklijk besluit van den SOetf October 1909, houdende vaststelling van nieu we regelen, ten aanzien van de toelating van' oorlogsschepen van vreemde mogendheden im Nederlandsehe territoriale wateren en het daarbinnen gelegen Nederlandsehe waterge bied; overwegende, dat het met het oog op den algemeenen politieken toestand in Europa; wenschelijk is, gebruik te maken van het voorbehoud, bedoeld in het tweede lid van' artikel 14 van het Kon. hesluik voornoemd;' ie goedgevonden te bepalen: Art. 1. Het Koninklijk besluit van 30 October 1909 (Staatsblad no. 351) wordt tot nadere aan kondiging tijdelijk huiten werking gesteld.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1914 | | pagina 1