DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. Kinderfriiisirest 29»3f*3®y Haarlem EER3?i£ BLUB. Opraap flasde Iras-Samite's ïfisr Maren) en fimsireken. BUITENLAND, De Oorlog. en om Haarlem. Intercommunaal Telefoonnummer 1426. 'MAAÜDAG 3 AUGUSTUS £914 39ste Jaargang Ho8509 Snreaos van Aëtiaotie an Administratis Bit ntdmroiei* bladen. bestaat uit Haarlemsche Alledarjes No. !398. ABONNEMENTSPRIJS! Per 8 maanden voor Haarlem Voor de plaatsen, waar eeu agent is gevestigd (kom der Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post Afzonderlijke nummers 71.85 1.35 1.80 0.03 PRIJS DER ADVERTENTIëNr Van 6 regels 60 cent (coDtant 50 cent). Iedere regel meer 10 of Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 ct. per regel. Buiten! 20 ct Dienstaanbiedingen 25 ct (6 regels), driemaal voor 50 ct contant). GULDEN bU levenslange onge schiktheid tot werken. Alle betalende abonné's op dit blad, die in fiel bezit eener verzekerings.nnlis zün, «Ba volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voori GULDEN ba i Efl GULDEN by fflÜ GULDEN by (verlies van een BgSj| verlies van 1PPH verlies van hand of voet. V SÉ ijl één oog. ËM één duim. lil GULDEN by overlijden. 300 SS GULDEN bij verlies van één Wijsvinger. GULDEN bij verlies van één anderen vinger. De Kiikeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de MAATSCHAPPIJ „UOLLiANBSCHE AIJJEMEENE VERZEKERINGSBANK** te Schiedam. •29 68 De omvangrijke bemoeiingen van het Roode Kruis tot oprichting van een hulp-hospitaal te Haarlem, waartoe het gewezen instituut Prins wordt ingericht, vorderen aanmerkelijke kosten Wij doen een beroep op U allen ons daarbij te helpen. De dames van het Vrouwencomité zullen deze week eene collecte aan de huizen houden, zoo wel in Haarlem als in omliggende gemeenten en zijn voorzien van Roode Kruisband en identi teitsbewijs. Ook kunnen gewenschte toezendingen geschieden aan het adres van Mej. M. Pijnacker Hordijk, Dreef 42. De Commissie van Uitvoering der beide Comité's, Dr. L. C. PROOT. Dr. A. A. G. LAND. W. M. TEN HOUTE DE LANGE. Mevrouw F. GUéPIN. Jonkvr. C. C. Ph. v. d. WIJCK. Generaal W. HING MAN. Zoo is de Europeescthe oorlog dan tödhi uit gebrokenalthans: er schijnt geen ontko men meer te zijn aan de gruwelijke slachting, nu millioenen in Europa gewapend tegen over elkaar geplaatst worden, en één klein incident tot ontzettende hotsingen kan aan leiding geven. Het lijdt geen twijfel: de méér dan schan delijke, dubbelzinnigste, verraderlijke tac tiek van de Russische regeering is hiervoor verantwoordelijk. De zwakke, onzelfstandige Czaar blijkt een stroopop te zijn in handen der oorlogspartij, die door enkele grootvorsten, met name Ni- colaas Nicolajewitsj, wordt aangevoerd. En vandaar dan ook, dat de Czaar-zelf, wiens karakter heelemaal niet naar oorlogvoeren staat, nog herhaaldelijk weifelt, nog herhaal delijk telegrammen wisselt met den koning van Engeland, vandaar al die geruchten en verhalen van kans op het behoud van den vredewaarvan we mochten hopen dat ze vervuld worden! Het staat vast intusschen (men zie h.v. ie dépêche van Zaterdagavond, die de «schuld der Russische regeering wel hoven allen twij fel zetten) dat de Russische oorlogspartij op de meest perfide wijze, terwijl zij verzekerin gen deed van vredelievendheid; terwijl de Czaar notabene zélf de hulp van keizer Wil helm inriep om den vrede te bewaren, Rus land op voet van oorlog bracht! Oostenrijk moest er onder, en de slag moest verraderlijk worden toegebracht Dat wordt óók weer duidelijk uit een hel der artikel in de officieele Duitsche „Nord- deutsche Allgemeine Zeitung", die Zaterdag avond kwam met een afzonderlijke uitgave. Dat artikel geeft weer: de voorgeschie denis van. den oorlog. IJLÜB—mmm Het blad gaat hierin na. allereerst de ont- j over de Warthe nabij Elsohenried op het baan- f Zij zal haar diplomatieke pogingen voortzet- DE WINKELIERS EN DE CRISIS. ipiirmii Werkelijk ergernis-waardige dingen zijn het, onbékmd7Éto d7ordrRussen°tegeni^.opdf vaderlandsliefde van aHe Fransöben. die Zaterdag zijn voorgevallen in vele, vooral /.ll WAAT flflT. flT YllPl. APT1 15. HIP lllPr hPl'Pl n 19 1/nn Hon lore.nnnl'ale in nnro otorl wikkeling van het conflict tusschen Oosten- j JarotsohinWiesche plaats gehad. De aan-ten en rekent op de edele koelbloedigheid van rijk en Servië, en doet uitkomen, dat voor val is teruggeslagen. Aan Duitsche zijde waren de natie, opdat zij zich niet tot een ongerecht- het geval Rusland de rol van beschermer der j twee lioiltgewonden. De verliezen van de Rus- j vaardigde ontroering jzal laten meesleepen, gen die op vernietiging der Ooistenryksch-®en z)jn uuul ""T."{Zij weet dat er niet een is, die niet bereid is kruideniers-winkels in onze stad Hongaarsche monarchie zijn gericht, daar-Nation Miloslaw ondernomen tocht is ver- pl;(M te doen_ SlecMs bestaat het eeu- door een levenskwestie voor Duitschland ter hinderd geworden, sprake komt, namelijk het onverzwakte be-Ten tweede. De stationschef van Johannis- hond van de met Duitschland verhonden mo- j berg en het houtvestersbestuur van Bialla mel- narehie, die de Duitschers voor het beihoud den dat hedennacht (tusschen den eersten en van hunne positie als groot© mogendheid, j tweeden Augustus) sterke Russische afdeelin- tussehen tegenstanders in het Oosten en in het Westen, noodig hebben. Vervolgens wordt uiteengezet, dat Duitsch land met de grootste toewijding deelnam aan alle pogingen tot behoud van den Europee- sdhen vrede; en vooral aan de Engelsche stappen tot bemiddeling tusschen Weenen en St. Petersburg de helpende hand bood. Eindelijk wordt er op gewezen, dat reeds i begonnen. gen met geschut de grenzen ten zuidoosten van Bialla overgetrokken zijn, dat twee eskadrons Kozakken in de richting Johannisberg optrek ken. De telefoonverbinding tusschen Lyck en Bialla is verbroken. Hierdoor heeft Rusland het Duitsche rijks gebied aangevallen en heeft Rusland de oorlog Het dwaze publiek, dat zich laat meesleepen wige en vredelievende, vastberaden Frank- en gaat meenen dat er eerstdaags hongersnood rijk. Het vaderland, het recht en de gerech- voor de deur staat, is daar óók voor een goed tigheid zijn één in kalmte, waakzaamheid en j deel schuld aan. vaardigheid. j Dat kwam, op de onzinnigste wijze, massa- i inkoopen doen van allerlei artikelen, waardoor Wij geven hieronder een aantal berichten,1 bet leek alsof de winkels werden bestormd, welke een overzicht geven van de eerste j precies als bij den „run" op de Spaarbanken, krijgsbedrijven. gaat het ook hier: de een steekt den ander aan. j En jammer was het, dat de winkeliers die héél goed weten dat er van al die eetwaren voorraad genoeg is in ons land, hier en daar op méér dan ergerlijke wijze een profijtje wilden trekken uit op 26 Juli vertrouwbare berichten over Rus sische toerustingen werden ontvangen, die de Duitsche regeering denzelfden dag tot de verklaring aanleiding gaven, dat voorberei dende maatregelen van Rusland, Duitschland tot tegenmaatregelen zouden dwingen, d'ie in mobilisatie van het Duitsche leger zou be staan. De mobilisatie echter zou oorlog beteeke- nen. De Russische minister vau oorlog ver klaarde daarop aan den Duitsohen militairen attaché, dat nog geen besluit tot mobilisatie was uitgevaardigd, geen paard gcrequireerd, geen reservist opgeroepen. Deze verklaring werd op 29 Juli door den chef van den Russischen generalen staf als nog volkomen juiist aangemerkt, ofschoon vertrouwbare berichten geen' twijfel! meer lieten, dat ook aan de Ihiiteohe Kroos door Rusland militaire toebereidselen werden ge maakt! Zulke leug-entactiek van Rusland zal voor altijd een schandvlek blijven op den naam der natie. Eu als wat bijna niet meer te betwij felen valt de groote strijd losbarst, en honderdduizenden moeten vallen, dan is Rus land daarvan voor God en de wereld aan sprakelijk! VERDERE VERKLARING VAN DUITSCHLAND. AAN DE RUSSISCHE GRENS. Aan de Russisch-Duitsche grens zijn vol gens de telegrammen uit Berlijn sterke co- tonnes kozakken met kanonnen bij Bialla dje panische opwinding, en de prijzen op de Duitschland binnengetrokken. meest hnitpnsnnrio-p wiizp vprhoocrdpn Want De Duitsohe regeering laat voorts nog ver klaren: De door Reuter verspreide uitlatingen meest buitensporige wijze verhoogden. Want -rr -L j zoodoende verhoogden ze de emotie, en versterk- Uit Allenstem (district Koningsbergen) 11 d van de Russisehe ambassade te Londen stellen jwordt gemeld, dat tot dusverre in het al- j Gelukkig heeft de regeering reeds met spoed de gebeurtenissen onjuist voor feu^een afn dc grens nog ^ebte weinig be-maatregelen genomen (die morgen al kracht van de geneurie en onjuist voor taekenende cavalene-gievechten plaats heb-f zunen hehlirnt nm diweliikr pllendive nrac- Dat Rusland slechts aan de Oostenryksohe H d Johannisburg dat bezet isa J P I "f611 P|aató genaa. oonapnibnuig, uai nezei is tijken voor den vervolge te voorkomen. Men zie grens voorzlohtigheldsmaatregelen nam, is een doo een eskadron van het 17de dragonders- Binnenland" hierover meer. De misleidende en door de gebeurtenissen reeds regiment, wordt op net oogenblik aangeval- - - - - - - - - --- - weerlegde bewering. De totale mobiliseering I len. De spoorweg Jo'hannisburg—Lyck is bij was gelast en reeds aan den gang, toen Duitsch- Gutten versperd, de weg naar Diotowen even- land het ultimatum stelde. Rusland deed een)eene. De verliezen der Rueeen bedragen tot aanval op Duitsch gebied, zonder dat het ulti-dusverre ongeveer 20 man, aan Duitsche zyde matum was beantwoord, dus terwijl er nog i<36nlge hcht gewond, vrede heersehte. De gebeurtenissen zijn in flagante tegen- zekeringen PRANKRIJK'S OOREOGS- PROCLAMATIE. PARIJS, Aug. President Poincaró en de leden van de regeering hebben Zaterdag avond den volgenden oproep tot de Franscbe natie gerlohti Sedert eenige dagen wae die toestand van AAN DE FRANSCHE GRENS. sobers zijn van den kant van Long- wy Frankrijk binnengetrokken De verbin dingen van het groothertogdom Luxemburg vrees van vele huismoeders die hen levensvoor- met België zijn verbroken j raad doet inslaan, alsof we een hongersnood te In de buurt van Nancy heeft volgens een i doorstaan zouden hebben, spoedig zal ophou- hevig gevechtden win keliers in andere plaatsen hebben zélf al onder ling besloten, degenen die volkomen ongemoti veerd de prijzen opslaan, desnoods te boycotten. Wij hopen van onze Haarlemsche winkeliers, dat ze die leelijke speculatie op een paniek eensge zind zullen nalatenhet zal natuurlijk niet kun nen worden voorkomen, dat de prijzen van som mige artikelen eenigszins stijgen, doch men late na, voordeeltjes te zoeken uit den critieken toe stand. Dat zal tevens bewerken, dat die dwaze part bericht aan de Tel. een plaats gehad, waarhij de Duitschers zouden zün teruggeworpen. Wij ontvingen voorts de volgende tele grammen: Europa aanmerkelijk verergerd. Ondanks de BRUSSEL, 8 Aug De Duitsche troepen pogingen van de diplomaten werd de horizon trokken niet op tot Lunville, doeh_ hieven donkerder. Op het tegenwoordige oogenhlik hebben de meeste natiën hun strijdmacht ge mobiliseerd. Zelfs onzijdige landen hebben het hun plicht geacht maatregelen van voor- jzorg te nemen. met te Longwy, diciht bij de Bejgiscb-Luxiem burgsche grens. Zij hebben vijftigduizend man per Luxemburgsehen spoorweg er heen gebracht. De Fransche gezant te Brussel verzekerde Na het bekend worden te Berlijn van de alge- j De mogendheden wier grondwettelijke be- onzen correspondent dat op het oogenhlik meene Russische mobiliseering heeft de Duit-palingen of militaire wetten niet op de onze dat Duitsche troepen Fransch grondgebied sche gezant te St. Petersburg volgens Reuterlijken, begonnen zonder besluit mobilisatie-i betraden, een casus belli intreedt en de oor- de opdracht gekregen van de Russische regee- j toebereidselen gelijkstaande met mobilisatie, log automatisch aaniang ring te eischen „de mobiliseering die tegen ons en onze Oostenrijksche bondgenooten gericht is op te heffen en hieromtrent een bondige ver klaring binnen 12 uren af te geven." Deze op- te nemen en zetten die voort, toebereidselen, die niet anders dan een uitvoering hij voor baat zijn. Frankrijk, dat nadruk had gelegd op zijn vredelievende gevoelen», in deze droevige da- dracht werd volgens mededeeling van graaf gen aatl Europa Taadslagen tot matiging had Pourtalès in den nacht van 31 Juli op 1 Augus- gegeven en zijn pogingen om den vrede van tus te middernacht uitgevoerd. Mocht het Rus sische antwoord onbevredigend zijn dan werd den Duitschen gezant verder gelast de Russi sche regeering te verklaren dat wij ons be schouwden op voet van oorlog met Rusland te OTTOWA, 3 Aug. Canada zal, ingeval En geland in conflict betrokken wordt, alle schepen van vijandelijke naties in beslag doen nemen die zich in de St. Laurensrivier bevinden. LONDEN, 3 Aug. De Bïitsche admiraliteit T- 'volledige toebereidselen te treffen, indien er zyn. De mededeeling van den gezant over het uiet Mrst een bes]ult tot mobilisatie getee- de wereld te handhaven verdubbeld Ibad, be- reidde zich op alle gebeurlijkheden voor en j besloot op alle schepen die installatie voor trof toen de eerste onvermijdelijke beschik-1 draadlooze telegraphie aan boord hebben, een kingen om zijn grondgebied te bescherben, j man voor controle te plaatsen, daar onze wetten de regeering niet toestaan PARIJS, 3 Aug. De Matin wijst er op, dat Rusland het Duitsche leger rustig zal laten bin nentrekken en niets in den weg zal leggen en eindigt zijn beschouwing: Duitschland vangl aan, waar Napoleon is geëindigd! PARIJS, 3 Aug. Uit de provincie komen al- lerwege berichten van geestdriftige betoogingen. LUXEMBURG, 3 Aug. De Minister van Staat ontving een telegram van den Duitschen Rijkskanselier waarin wordt verklaard dat de inval der Duitschers plaats had om de spoor wegen te beschermen tegen een eventueelen aanval van Fransche troepen. OSTENDE 3 Aug. De Engelsche oorlogsche pen kruisen voor do kust met gedoofde lich ten. Een der greuscorrespondenten van de agence- Vaz Dias in Belgie seint uit Arlon: het was den ganschen dag een drukte van belang door geheel Luxemburg. Ook liggen hier twee rege- menten artillerie en dan nog een regiment ulanen in Diekrirch; vier legerafdeelingen zyn binnen korten termijn verlangde antwoord van den Russische regeering op onze vraag is hier kend is. Uit zorg voor haar verantwoorde lijkheid en in het besef dat zij in haar heili- niet aangekomen, evenmin is eenige tijding gen plicht te kort zou sdbieten. door de za over de uitvoering van de tweede opdracht, hoe wel wij geconstateerd hebben dat het telegra fische verkeer met Rusland nog werkt, ingeko men. Daarentegen zffn hedenmorgen tot vier uur 's ochtends bij igroote generale staf de vol gende mededeelingen binnengekomen Ten eerste. Hedennacht heeft een aanval van PARIJS, 3 Aug. Tienduizend Italianen, al hier woonachtig, namen dienst in het Fransche leger. ken op haar beloop te laten, heeft de regee ring een besluit genomen, dat de toestanden noodzakelijk maakt. Mobilisatie is geen oorlog. In de tegenwoordige omstandigheden schijnt zij integendeel het beste middel om den vrede LONDEN, 3 Aug. Als eenig feit in de ge- met eere te verzekeren. j schiedenis vergaderde Zondag de Ministerraad. Steuk in het vurige verlangen om de crisis Ons werd verzekerd dat er anderhalf uur over tot vreedzame oplossing te brengeu, heeft de gesproken werd over den inval der Duitschers PARIJS, 3 Aug. De „Matin" zegt gemach- tigd te zijn tot de verklaring dat op het oogen- j door Luxemburg getrokken en trekken op naar blik dat Duitschland aan Rusland den oorlog j Longwy om zich te voegen bjj het daar liggende verklaarde, erheen verzoening intiad tusschen groote leger. Nu is Longwy omringd door een groot aantal Fransche forten waarin minstens vijf-en-twintig duizend Fransche soldaten lig gen. Een ontmoeting tusschen de beide legers heeft nog niet plaats gehad doch een treffen kan niet uitblijven. Oostenrijk en Servië. een Russische patrouille op de spoorwegbrugregeering de noodige voorzorgen genomen.'in Frankrijk. Berichten omtrent Fransche luchtschepen in Neutenberg, die bommen wierpen, en langs den Rijn, doen zien hoe de Fransehen van alle kan- ten opdringen. (Nieuwe reeks No. 8.) Mobilisatie. Zooals het weêr was, zoo de stemming Loodgrijze luchten hingen er, en zwoel-zwaar lag bovenop-je de nare, drukkende warmte, die meer dofheid gaf aan je hersens, dan dat-ie nog den thermometer opdreef Het was gisteren in Haarlem ook de stemming van vóór een onweersbui. D'r hing wat in de lucht, en het loopen matte je af bij de eerste vijf stappen, en die akelige drukkende atmosfeer van onheil-dat-kom, lag over ieder's ziel als 'n nare nachtmerrie in een boozen droomnacht die moê maakt In den morgen waren voor de winkelruiten de bulletins opgehangen, die verkondigden dat „de oorlog verklaard" was, en het volk liep er voor te hoopd'r stonden vóór zevenen al menschen vóór 't bureau van onze krant op de Kinderhuisvest, die nieuwsgierig waren, wat luguber nieuws er nu wel wezen zou Oorlog Maar dat was dan toch in ieder geval nog Vér weg. Hier vlakbij evenwel, ook dat was luguber: me mobilisatie die de stemming zoo zwart •uaakte, en de opgewondenheid -zoo opdreef, naarmate er méér soldaten overal werden opge- als de dik-zwoele lucht van tijd tot tijd opklaar- jhoe langer hoe grooter, doch nu niet meer zoo, Kruisweg en Jansweg, en dat afscheid en masse tast, als levende waar in menschenpakhuizen, kris en kras door heel de stad heen! Inderdaad, het was zoo! De jongen moest »°P". de vader, de kostwinner, was al „onder de wapens", en je wist en weet niet voor hoe de door een doorbrekende zonnestraal, zoo was treurig en bang als in den ochtend. och, ook aan er ock telkens hier of daar het zoo zwaar niet nemen ming wat opfleurde. En zoo zag-je, bij de geïmproviseerde kazer- lang, je weet niét waarheen: een toekomst vol! nes in de scholen vooral, allerlei leuke tafreel- konden weer grapjes maken,, onzekerheid van gebeuren, maar zekerheid vantjes, en moesten de zwartgalligsten wel lachen „mobilisatie" wen-je gauw! ellende!bij de luchthartigheid waarmede 't opgekomen Toen kwam er een leuk moment. In den na- 't Lag zwéar over de stad, die lugubere stem-soldatenvolk den zwaren militairen last opnam, middag, ndng. j Dat teekent inderdaad. Want 't is werkelijkDe landweermannen héél 't contingent En je zag het aan de menschen die in denverblijdend, zoo berustend en flink als de grootehaast uit Haarlem of daaromtrent moesten ochtend naar de kerken gingen, en vol zorg; massa (mopperaars zijn er altijd!) den zwaren, i op den trein, om naar de stellingen te gaan binnenkwamen, nadat ze bii den sigarenwinke-nnaanorenampn nlicht van rm-d vAr.velen nlotsp-die ..'t 21ste-landweer" heeft in te nemen. en lu lie ver gedacht: 't is oorlog dan!) het land.... zóó denken ze erover, eh de waar- j Op 't perron van den kleinen spoorweg En de dwaze onrust, die op zoo belachelijke dige, ordelijke, berustende stemming van 't sol- j de Aleer stonden en zaten en lagen ze, hutje wijs de menschen ertoe had gebracht om etens- j datenvolk is een blije factor bij al dit droef-hij mudje, gepakt en gezakt, klaar voor de reis. was heel wat luchtiger en lichter, en aardige waardevolle bankpapier te gelooven of de post-hitte, na 't plotselinge storm-onweêr, dat gierend zag-je tersluiks dat-ie z'n oogen moest afvegen spaarbank niet meer te vertrouwen, die dwaze vloog over de stad en alle hoornen deed buigen en op z'n snor beet, en als-ie wat ruw-verlegen nig- 'en sommige zwichten voor z'n druk. i't meisje of de vrouw die hem wegbracht, gedag- onrust, die nu wel gauw luwen zal, zat menig een in de beenen en verzwaarde de stemming. Zoo was het dan gistermorgen. nge En zóó was 't nèt ook met de nare bangheid [van de burgerij. Gok die week in den middag, een leutige geest, die j De gezelligheid kwam erin, en de meiskes die stelletjes zag-ie er, toen met lange touwen flesch« kon en die de stem-d'r vrijers onder al die soldaten, welke immers zoo jes bier ten afscheid werden opgetrokken, of precies op elkaar lijken in dat dikke blauw onderminnebriefjes op toegevouwen papiertjes de képi, dan toch maar gauw hadden gevonden, wat wou 't anders zijn, dat de meiskes nog even te schrijven hadden in de drukte van die menigte die heel het Stationsplein stelde? Om half zes was 't aantreden. Heel de lange trein stond al klaar, en de officieren, die zotf gemoedelijk en kalm en joviaal omgaan met hun mannetjes, hadden ze gauw in de rij Een fluitje van den stationscommandant, en daar ging de lange trein de richting vafl Amsterdam op, en heel de massa volk op dep hoek van den Jansweg zwaaide en juichte tea afscheid Eén moment was dat uit den mobilisatiedag^ dat menigeen nog lang zal heugen. Maar zt komen immers allen, 'God geef het, ongedeerd terugLaten we 't bidden En 's avonds in de stad waren er weer an de*, ren: huzaren uit den Haag, en veel mannetje» van het 10e, die nog niet zijn voorzien van al 't benoodigde, en vreemde gezichten, je weet niet waarvandaan Zoo gaat het door, en zoo ziet Haarlem het mobi liseeren F. S. zei, dan hoorde-je zoo'n vreemde klank in de stemof-ie wat moest wegslikken voor-ie 't en 't werd zelfs amusant op straat, en de drukte zeggen kou D'r waren er ook, die de vrienden en vrien- hadden gelaten, op het Stations- hingen over de perron-hekken, bij

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1914 | | pagina 1