DAGBLAD voor NOORD» en ZUID-HOLLAND Sfjnderfauisvest 2fS«@f-33y üaapfciti Oproep Isode Kruis-Comité's vüor Haar'es en Omstreken. Ontspanning BUITENLAND. De Oorlog. Witt e Schoentjes P. W. TWEEHUIJSEN, EEÜSTE BLAD. DINSDAG 4 AUGUSTUS 1914 39stc Jaargang No. 8506 SisF£ii3i& wstn il©sisa-sfi© ®bs Admisigsi^afia Bntereeminuiiaai TeiafaaBsaMiiisaer I4S6. Dit wra «iiïïisvssr bladen. bestaat uit Oosp de Hollandsche Algtmeene Ver zekeringsbank is aaa onzen aiiosné- oiishouder CHR, KOSTER, alhier, een jiikeerinij toegekend van dartïg gulden, wegens een aan hem over tomen ongeval. DE ADMINISTRATIE. Dr. L. C. PROOT. i 3&aT£LJ9jllSST«AAT 27. f 'Y_/ - ABONNEMENTSPRIJS!) Per S maanden voor Haarlem ..„r y 1-35 Voor do plaatsen, waar een agent Is gevestigd (kom der gem,) - 1.35 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1.80 Afzonderlijke nnmmers 0.03 PRIJS DER ADVERTENTÏëNi Van 1—5 regels 00 cent (contant 50 cent). Iedere regel meer 10 cfc Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 et per regel. Bnitenl. 20 ct. Dienstaanbiedingen 25 ct (6 regels), driemaal voor 50 ct contant). GULDEN bij levenslange onge schiktheid tot werken. Alle betalende abonné's op dit blad, die In het bezit ecner verzekeringspolis ziin, zijn volgens de bepalingen op dc polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor: GULDEN bij f GULDEN bij f f!#*! GULDEN bij 400 GULDEN bij overlijden. verlies van een hand of voet 101 verlies van één oog. verlies van één dnim. GULDEN bij verlies van één wijsvinger. GULDEN bij verlies van één anderen vinger. De nitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de MAATSCHAPPIJ „HOLIiANDSCHE ALGEMEENE VERZEKERINGSBANK'' te Schiedam. De omvangrijke bemoeiingen van het Roode Kruis tot oprichting van een hulp-hospitaal te Haarlem, waartoe het gewezen instituut Prins wordt ingericht, vorderen aanmerkelijke kosten. Wij doen een beroep op U allen ons daarbij te telpen. De dames van het Vrouwencomité zullen deze veek eene collecte aan de huizen houden, zoo wel in Haarlem als in omliggende gemeenten en rijn voorzien van Roode Kruisband en identi teitsbewijs. Ook kunnen gewenschte toezendingen geschieden aan het adres van Mej. M. Pijnacker Hordijk, Dreef 42. De Commissie van Uitvoering der beide Comité's. Dr. A. A. G. LAND. W. M. TEN HOUTE DE LANGE. Mevrouw F. GUéPIN. Jonkvr. C. C. Ph. v. d. WIJCK. Generaal W. HINGMAN. o Er kan gezegd worden, dat de sombere, magische stemming van gisteren, die haar hoogtepunt bereikte toen in den namiddag ,iet (vrij dwaze!) telegram kwam dat de burgemeester van Antwerpen verklaard zou hebben dat Hollandsch Limburg al door de Duitschers bezet was, er kan gezegd wor den dat deze stemming door de latere be richten is omgezet in eenige ontspanning en eenig optimisme. We hebben reeds vanmorgen in onze bul letins gemeld: de berichten over een Duit- schen inval in België zijn... sensatienieuw- tjes geweest. Wij zijn hier te lande blijkbaar minder juist ingelicht geweest dan dp Bel gen, want de Belgische bladen uit Brussel van gisterenavond, die wij vanmorgen weer eens ontvangen hebben (in de laatste dagen waren ze spoorloos zoek) weten van dien z.g. inval bij Visé absoluut niets. Daar staat echter weer tegenover de pi ramidale dwaasheid van den Antwerpschen burgemeester, boven gemeld. Daar is dus wat gefantaseerd, en dit voor opgesteld, zal men erkennen dat het dege lijke nieuws wat heden tot ons komt, eeni ge hoop geeft. Eenige hoop althans op beperking van den oorlog, en óók op een vrijloopen van ons vaderland. De gewichtige verklaringen van Sir Ed ward Grey in het Engelsche Lagerhuis zijp zelfs in het vrij onvolledig en hier en daar cytsamenhangend overzicht dat Reuter er van geeft in dit opzicht van het aller hoogste belang! En al lezen we hier en daar van „groota geestdrift" voor den oorlog te Parijs, en „ontroerende betogingen" van het volk, het is duidelijk genoeg, dat cle Fransche regeering allerminst gesteld is op oorlogvoe ren, en ook Duitschland, ondanks alle sen satienieuwtjes, onthoudt zich van aanvallen. Als het ertoe zou kunnen komen, dat men elkaar zoo ongeveer in bedwang houdt dan zou Duitschland zijn grootste macht overhouden om samen met Oostenrijk den Verraderlijken Rus te breidelen... wie weet of dan niet binnen den korst mogelijken tijd "rk? .Leuven en/iera PGR .HER lTOGDOM S '4-UXE.MBURGJ.' Arloi »Sedan Verd.iL n CofTrclM* k Stttyhtura >vJk TamsMsaanrvr^taai^Mm KAARTJES VAN HET OORLOGSVELD. Een overzicht van het terrein waar men den Duitschen aanval op Frankrijk verwacht. Verschillende plaatsen wor den al in onze berichten genoemd. Intusschen, dit alles hangt in de lucht. Ook Duitschland's tactiek tegen Frankrijk is een geheim, duidelijk is alléén, dat Engeland niet bijster gesteld is op vechten, dat Duitschland Engeland blijkbaar ontzien wil, dat de neutraliteit van Belgie e n v a n ons Vaderland minder gevaar loopt dan eerst werd gedacht. En wellicht kan hierbij worden gehoopt, dat de strijd zich hoofdzakelijk zal beperken tot Post-Europa, dat West-Europa dus van ontzettende veldslagen althans vrij zal blij ven Dit alles meenen wij te mogen afleiden uit de tijdingen, die hedenmorgen tot kwamen. Hebben wij geen gelijk, te spreken eenige ontspanning? Een ontspanning, die bij ons volk dat wel door een paniek leek aangetast in de vorige dagen ongetwijfeld ten bate van de rust en van den algemeenen toestand weerklank zal vinden! ons van de oorlogsbrand n zou gebluseht kunnen IS ER ONTSPANNING? WAT WIL DUITSCHLAND? OOSTENRIJKS ACTIE IN HET OOSTEN. WAAROM DÜITSCH LAND AAN BELGIë EEN ULTIMATUM 250ND. In ons hoofdartikel spreken we er van, dat er ontspanning is gekomen. Is dat geen ver beelding, zal men zich afvragen? Wij gelooven van neen. Ziehier den tekst van de belangwekkende verklaringen, die minister Grey gisteren in het Lagerhuis heeft afgelegd, volgens Reu- ter's telegrammen. In ons le bulletin hebben we van morgen al een overzicht van deze rede gepubliceerd. MINISTER GREY'S VERKLARINGEN. Geen enkel land zeide de Engelsche mi nister was minder geneigd in het Oosten- rijksch-Serviseh conflict dan Frankrijk. Het was er echter bij betrokken door verplich tingen van eer (toejuichingen). Groot-Bri- tanje verkeert met Frankrijk in langdurige vriendschap. Hoe ver die vriendschap ver plichtingen oplegt? Laat ieder zijn eigen hart laten spreken (toejuichingen). De Fran sche vloot is in de Middellaiwlsche Zee en de overige Fransche kusten zijn onverde digd. Indien een vijandelijke vloot die kus ten aanviel, zou Engeland niet werkeloos kunnen blijven (luide toejuichingen). Frank rijk had er.recht op, onmiddellijk te weten of hot in dat geval op Britschen steun kon rekenen. Daarop deelde Grey mede, dat Engeland aan Frankrijk de verzekering had gegeven, dat indien do Duitsche vloot in het Engel- jsche Kanaal of door de Noordzee kwam om de Fransche koopvaardij of de Fransche kust aan te vallen, de Britsche vloot alle be scherming zou verleenen waartoe zij in staat was (luide toejuichingen). Deze verklaring voegde de minister er bij vereischt de goedkeuring van het Parlement. Het was geen oorlogsverklaring en hij wilde aannemen, dat Duitschland be reid zou zijn te begrijpen dat Engeland zich niet zou willen verbinden tot neutra liteit indien de Duitsche vloot de noordkust- van Frankrijk aanviel. Dat ware te veel verlangd van Engeland (toejuichingen). De neutraliteit van België besprekende, zeide Grey, dat Engeland daarbij even groot belang had, als in 1870 en dat wij onze verplichtingen niet minder ernstig konden opvatten, dan dit in 1870 geschiedde. Toen de mobilisatie begon had de minister naar de Fransche en Duitsche regeeringen ge telegrafeerd om te weten, of de neutraliteit van België zou geëerbiedigd worden. Frankrijk antwoordde, dat het bereid was ze te eerbiedigen, indien ze niet door een andere mogendheid werd geschonden. De Duitsche staatssecretaris van buitenland- sche zaken antwoordde, dat hij geen antwoord kon geven alvorens den rijkskanselier geraad pleegd te hebben, maar hij gaf te kennen, dat hij twijfelde, of een antwoord mogelijk was, daar dit de plannen van Duitschland zou ont hullen. Grey zeide verder, dat de Engelsche regee ring de vorige week gepolst werd, of, zoo België's integriteit na den oorlog hersteld werd, dit En geland zou bevredigen. Wij antwoordden overeenkomstig onze belan gen en onze verplichtingen. (Toejuichingen). Grey las daarop een telegram voor van den koning van België aan koning George, waarin een beroep werd gedaan op diplomatieke inter ventie om de onafhankelijkheid van België te waarborgen. Deze interventie had de vorige week plaats. Als de onafhankelijkheid van België te niet gaatzoo zeide Grey, verdwijnt die van Holland eveneens. Indien in een oorlog, welke thans Europa be dreigt, de neutraliteit van deze landen geschon den wordt, indien troepen van een der strijdende partijen de neutraliteit van België schenden en geen tegenactie wordt ondernomen, dan zal de onafhankelijkheid van dit land, hoedanig ook de toestand er van op het einde van den oorlog moge zijn, te loor zijn gegaan. (Toejuichingen). Ik vraag het huis uit het oogpunt van de Engelsche belangen te beraadslagen over het geen gedaan moet worden indien Frankrijk op zijn knieën geworpen wordt en ondergeschikt wordt aan den wil en de macht van een mogend heid, grooter dan het zelf is, gevolgen, die ik niet voorzie (toejuichingen) omdat ik er zeker van ben, dat Frankrijk de macht heeft, zichzelf te verdedigen met al de macht, de flinkheid en de vaderlandsliefde, die het zoo vaak getoond heeft. (Toejuichingen). En indien België, Holland en Denemarken onder denzelfden ovërheerschenden invloed kwa men, zouden wij in een crisis gelijk deze moeten verdwijnen. Men weet, dat indien een groofe mogendheid onzijdig blijft in den oorlog gelijk deze, zij daardoor in de gelegenheid zal zijn om op het einde haar invloed uit te oefenen. (Toejuichin gen). Indien de toestand in België werkelijk is zooals uit de inlichtingen der regeering blijkt, is Engeland verplicht alle pogingen in het werk te stellen om de gevolgen, waartoe genoemde feiten zouden kunnen leiden, indien men geen weerstand bood, te voorkomen. Tot dusverre heeft Engeland nog geen enkele verplichting op zich genomen om een expeditie corps van Engeland naar het vasteland te zen den. Engeland heeft alle pogingen in het werk ge steld om den Europeeschen vrede te bewaren, op het oogenblik is het echter duidelijk, dat die vrede niet langer kan bewaard blijven. Betreffende de Engelsche verplichtingen zeide Grey: tot op gisteren hadden wij aan Frankrijk nog geen enkele belofte gedaan dan van een diplomatieke hulp. Daarna las hij een brief voor van den 23sten December 1912, waarin hij de toestemming gaf, dat indien een van beide regeeringen een ern stige reden had om een niet geprovoceerden aan val te verwachten, zij er over zouden beraadsla gen, of beide regeeringen te zamen zouden han delen om den aanval te voorkomen. Tot zoover do redo van minister Grey... V/at blijkt hieruit? Wij meenen vooreerst dit: clat Engeland niet zal ingrijpen met de wapens, a!s de Fransche kusten niet door een Duitsche vloot worden aangevallen en België's en Ne- derland's neutraliteit niet wordt geschonden. Voor Duitschland is dit ontzaglijk veel waard, hetgeen al blijkt uit een mededeeling van den kanselier van de Duitsche ambas sade te Londen, waarin wordt gezegd, dat Duitschland bereid zou zijn zich te ver plichten om Frankrijk niet op zee aan te vallen en de kusten van Holland en België niet voor oorlogsdoeleinden te gebruiken, wanneer Engeland zich neutraal zou verkla ren! Eén gevolg daarvan zou wezen, dat al thans óns land vrij liep, en ten tweede dat de oorlog zéér gclocaliseerd zou worden. HET ULTIMATUM i AAN BELGIë. Wat hebben we hierbij te denken van het ultimatum aan België, dat gisteren tot zulke opzienbarende en verontrustende dingen ge leid heeft? Eenvoudig:, dat Duitschland niet zoozeer Bel gië heeft willen attaqueeren, dan wel Enge land uit z$n tent lokken! En dat is dan precies gelukt! Engeland's houding is voor Duitschland van het allergrootste gewicht, en dat wéét En geland ook zeer goed. Niet alleen voor de macht ter zee, maar ook voor den Ihandel van Duitschland, die enorm zou lijden onder ©en algemeenen we- reldaanval van het Engelsche ras. Het blijkt intusschen óók, dat het ulti matum aan België niet zoo maar klakkeloos is doorgegeven. In het ultimatum stond dat de Fransehen bij Givet (onder D'inant) in het Maasdal al de grens o vergetrokken waren, en dat Duitsch land daartegenover zijn troepen dóór België voeren wou. TELEFOON 1770. H aarletnsche Ailedagjes No. 1397. GEEN KERMIS. Met groote voldoening heeft ieder Haarlem mer ongetwijfeld het besluit van den Raad ver nomen, dat er dit jaar géén kermis zal zijn. Geen kermis, die zou tóch wel niet „ge vierd" worden, dat spreekt onder deze omstan digheden. Maar de beteekenis van dit raadsbesluit zit meer hierin, dat we nu vooréérst bevrijd zullen zijn van zelfs een poging om een kunstmatige pretniakerij op touw te zetten, en dat ten tweede de kermisreizigers weten waar ze aan toe zijn. Doch met dit raadsbesluit zijn we er nog niet. In den Raad is gisteren incidenteel nog wat anders besproken, dat in dezen tijd toch wel behoort bij het niet-vieren der kermis: het steu nen van degenen die door dezelfde oorzaken welke de kermis deden afstellen, gevaar loopen in ellende te raken. Als straks de Commissie, die tot dat doel wordt samengesteld, een beroep gaat doen op de ingezetenen, dan moge niemand, letterlijk niemand achterblijven, z'n offertje te brengen, Door 't besluit om géén kermis te houden wordt heel wat bespaarddaarvan sta ieder dan weder een deel af aan degenen die zoo zwaar worden getroffen DUITSCHLAND'S CORRECTE HOUDING. Duitschland schijnt er vóór alles voor te willen zorgen, correct pp te treden. Het (officieuze) bureau van Wolft' maakte b.v. gisteren bekend, dat terwijl zich nog geen Duitsch soldaat op Fransch grondgebied' bevond, de Franschen volgens ambtelijke be richten, voordat een oorlogsverklaring was( geschied, eompagniegewijs de grens zijn over getrokken £n de plaatsjes Gotbesthal, Net- zeral en Markirch (ten N.W. van Colmar) benevens den Schluchtpas (ten W. van Col mar) bezet hebben. Voorts is het een schendingvan de onzij digheid geweest, dat Fransche vliegers in igrooten getale over België en Nederland naar Duitschland zijn gevlogen, zoo zegt men in Duitschland. Trouwens, ook tegenover Rusland heeft Duitschland de correctheid betracht. Stipt volgens de voorschriften van het vol kenrecht zijn den Russrsehen gezant zijn pas sen overhandigd: Swerbejew zal met zijn per soneel met ©en extra-trein naar Eydkuhnen reizen. Groot opzien wekte daartegenover het be richt, dat Fransche vliegers bomme» hebben geworpen in den omtrek van Neurenberg op het traject NeurenbergKissingen, zonder zonder schade aangericht te hebben. Men is' verbitterd over de onhoffelijke behandeling,' manrxi i J-* «/bfc.-mnGlu-g- ^Kjr/Ac t KAARTJES VAN HET OORLOGSVELD. Het oorlogsgebied in het Oosten van Duitschland, waar zoowel Russen als Duitschers reeds de grenzen overschreden hebben.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1914 | | pagina 1