DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND.
De oorlog.
■V£l
K
BLAD.
Witte Schoentjes
P. W. TWEEHUIJSEN,
Berichten van Elders.
NEDERLAND
°/V
DOKDEiSDAG G AUGUSTUS 1914
39stfi Jaargang No. 8506
Bureaux van föed&etia en Administratie
Afzonderlijke nummers 0.03 I intercomraunaaS s©lefoonnumi*ier 1499a
hand of voet. 8 §1x8 Wn oog. f |J| één duim. HU wijsvinger.
GULDEN bü
overlijden.
GULDEN by
verlies van
één anderen
vinger.
De uitkeerïng dezer bedragen wordt gegarandeerd door de MAATSCHAPPIJ „HOLDANDSCHB AIAJEMEENE VERZEKEItINGSBANK" te Schiedam.
if nummer
twee bladen.
begtaat uit
de TOESTAND VAN HET OOGENBLIK. AAN DE MAAS BOVEN LUIK. DE
GROOTEN SLAG IN BELGlë GEWACHT. ENGELAND ZENDT TROEPEN NAAR
De maas oveb te trekken.
Haarlemsche Ailedarjes No, 1399.
De overige bewoners werden met de kolven
der geweren binnen het restant der woningen
gedreven,
DE HOOFDMACHT DER
DUITSCHERS.
Wat de hoofdmacht der Duitschers betreft,
ovetv
'^LUÓÓ
&4{4cU.ru
A\
'fcvhyitoo
Jut/hm
-V
wnc
ABONNEMENTSPRIJS»?
Voor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gem,) - 1.35 1 Kisic3®riiiiistr@®i 29-31-33, Haarlem
Voor do overige plaatsen in Nederland franco per post 1.80
PRIJS DER ADVERTENTIëNt
Van 6 regels 60 cent (contant 50 cent). Iedere regel meer 10 ofe
Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 ct per regel. BuitenL 20 ct.
Dienstaanbiedingen 25 ct, (6 regels), driemaal voor 50 ct. contant).
GULDEN bij
levenslange onge
schiktheid tot
werken.
Alle betalende nhonné's op dit blad. die In bet bezit eener verzekeringspolis ziln. ssiln volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor»
GULDEN bij il®fl GULDEN bij ~'.flüÉ$S GULDEN bij ,p|| GULDEN bij
verlies van een l|l| verlies vnn verlies van j yer^s van
400
300
BELGIë.
Dl toestand van het oogenblik is nog niet
door ons te overzien.
V ij kijken alléén op dat kleine stukje grond,
t a aan de Hollandsche grens, bij Visé en
ys en, doch natuurlijk is dit maar een
em deel van het oorlogsveld, dat zieb op het
oogenblik wel langs heel de Oostgrens van
België, en ook langs den Elzas, uitstrekt.
Intusselien hebben de Belgen aan de Maas
boven Luik zich kranig gehouden.
In aansiuiting aan het korte officieele tele-
giam, dat wij reeds hedenmorgen publiceerden,
vernemen wij nog in den loop van den ochtend
uit Brussel het volgende:
Augustus. De Duitsche troe-
ben gisterenmiddag een algemeenen
benVv fec]aan °P Luik. Alle krachten heh-
mo ingespannen, doch de Duitschers
esten met enorme verliezen wijken, terug
geslagen door het moorddadige vuur der Bel-
Reif ^°i'ien. De gevechtslinie was zeer uit-
inerTv, en °1) verschillende plaatsen werd
7c n •indgeinieen met het blanke wapen. Het
JJU'itsche legercorps. 40,000 man tellende,
voor Luik tot staan gebracht.
vervolging zijn de Duitsche troepen
verstrooid.
OiU 9 uur gisterenavond is de Engelsche
militaire attaché op het Ministerie van Oor-
log geweest, om de regeering geluk te wen-
schen met de schitterende zegepraal. Dez.e
gelukwensch werd ook aan den koning mede
gedeeld. die in een. in warme bewoordingen
gesteld telegram, antwoordde.
De Belgen kunnen inderdaad roet trots op
nun strijd hij Vt'sé en Luik terugzien.
Want al zullen zij er niet, in kunnen sla
gen de Duitsche strijdmacht te verslaan, zij
nebben dan toch de eer, die een anderhalven
>ag te hebben tegengehouden, en elk vtc-r-
yTnr, ,kent voor de Duitschers verlies!
(issclien is bet 't Duitsche leger in den
611 avo"d blijkbaar gelukt
Wij ontvingen hedenmorgen (per bulletin
18 ^ef ook reeds in de stad bekend gemaakt)
v°lgende telegram uit Maastricht:
Men seint ons uit MAASTRICHT:
v..,? Duitschers zijn gisterenavond do Maas
en u,nen* versc'iillende punten lig-
>en t rckk('i,ë QCn" ^el,sacI,Dê'e eolonnes troc-
tele^nfS' wo,'f/,cyfs%d door de volgende
rraaf dTr "m 6 nSen aan „De Tele-
na half elf "astricht den laten avond
na half elf geseind kreeg:
1 roefel' ^'jtschers tot' driemaal toe be-
lac'den bij Visé een brug over de Maas
s aan. en de Belgische forten driemaal deze
'e i)'UI?Sö1 stukgeschoten hadden, slaagden
wc ".l'scJ,ei troepen er ten slotte in met booten
r do rivier te komen.
kitsch e officieren deelden mede, dat heden-
acht de Duitsche kroonprins met nog 13.000
nabij Visé verwacht wordt, zoodat dan een
strijdmacht van ongeveer 90.000 man
U''v 7B' staan-
te','^C'?en vorzekeren. dat een sterke Fran-
o ,10pP-6Dmacht Charleroi gepasseerd is om
En hulp te komen,
litt ct'''" aiK'cr bericht meldt* De Duitschers
ersrfti 1 l'T' 'Ues^aagd de Maas over te komen. Op
rokken PUT|ten zijn zij de rivier over ge-
°'giseb ."r antwp°rden weinig op 't vuur der
De 'n'o lortei'.
(fgj» i
ozen z" ok,fen terug op Boirs. Hun ver-
>or ver'sfl ^er'nb'- Do Duitschers, versterkt
fnnterie l° *roePen> trekken met cavalerie,
ng van°j°n. ai'tiHerie langs Eben in de rich-
-Ulk als noordelijke aanvalskolonne.
SCHRKKELIJKE BIJZON-
Aan de n DERIIEDEN.
11 fn wij .c°nespondentie van de Tel. ont-
n 'u,tanten„ verband met het stukje „Non-
i in°8 de vni °?^er Binnenland is opgeno-
llen bei jci,fJ=enc'e vreeselijke bijzonderheden
^n,rent het itVerLter P^atoe, die seint:
,CCn ant0 vecbt bij Visé werd mij, toen
n ^cllt aan r? ^°°de Kruis" een be-
te plaats n0o- a p a^&ebrande en thans ont-1
gedeeld: e volgende bijzonderheid me-
Nadat -
a
de
'r' brand gesbu'16 arBllerie eenige huizen
°ftensief over. <en' de infanterie tot
Wei'd echter niet
niseerde combattanten geplaatst, ook de niet-
militaire bevolking nam aan het gevecht deel.
Uit de huizen werd geschoten, knapen en
vrouwen smeten de soldaten met steenen en zelfs
grijsaards vuurden van achter deuren op de
aanrukkende soldaten.
Deze schoten neer wat hun in den weg kwam,
naar de gebruiken van het oorlogsrecht.
Toen het scheen alsof de nog niet gevluchte
Central News meldt, dat de Duitschers van
uit Luxemburg in drie colonnes voorwaarts
rukken, een in de rich Eng van. Longwy, de
tweede naar Villerupt en de derde naar
Thionville.
Villerupt is een Fransch dorp, gelegen op
8 KM. ten Z.O. vnn Longwy; Thionville (in
het Duitsch Diedenhofen) ligt in Elzas-Lo-
thariiingen, 16 K.M. ten Noorden van Mfetz.
Het is echter niet bekend, in hoeverre de
Duitsche troepen ook van uit den Elzas in
Frankrijk zijn binnengetrokken.
Een telegram uit Brussel meldde echter
gisterenavond reeds, dat Namen heftig onder
vuur genomen wordt: ten Zuiden van Luik
is dus de actie der Duitschers óók krachtig.
OP ZEE.
De Duitsche vloot is de Noordzee in-gegaau
en er is dus slag te wachten.
Vanmorgen ontvangen berichten uit Har-
wieh melden, dat in de Noordzee reeds een ren.
OOSTENRIJK EN SERVIë.
WEENEN, 5 Aug. Volgens berichten van de
aan-lcan, óf.... dat dit.een wanhopige zet is
op het schaakbord: er op of er onder! Red.)
OPSTAND IN RUSSISCH POLEN.
WEENEN, 5 Aug. De „Reichspost" verneemt
uit Krakau van 3 dezer:
In Russisch Polen werden gisteren uit War- ARTE L. JÖBlSS'f HAAT 27,
seliau gedagteekende oproepingen verspreid TELFFOON 1770
tot opstand der Polen, door vele Poolsche par
tijen onderteekend. De oproepingen zeggen, dat
de eerste actie der opstandelingen, ook van de
vrouwen, moet zijn de Russische autoriteiten
en troepen zooveel mogelijk te hinderen en te
belemmeren.
De Poolsche organisaties zullen nauwkeurige
berichten ontvangen over de bewegingen der
Russen. Iedere gemeente wordt verzocht een
gemeentebestuur in te stellen en de onafhan
kelijkheid van het Poolsche rijk te proclamee-
bewoners zich niet meer verzetten, werd op com-!sjaff ge]cvcrj WOrdt. Een zwaar vuren wordt
mando van den bevelvoerenden officier een carré daar gehoord, doch bijzonderheden zijn nog
gevormd, dat de menschen omsloot. Nadat de j n;et bok end.
soldaten onder het resteerend deel der bevolkingOp verscheidene Duiteche stoomschepen,
een manifest hadden uitgedeeld, waarin, in de die zfch in de Engelsche havens bevinden, is
Fransche taal, namens den maarschalk der ope-j beslag gelegd: Onder deze schepen was ook
reerende armée werd medegedeeld, dat de Duit-1 de „Gelria" (niet de Nederlandsche!) die te
schers niet waren gekomen om te veroveren en]New-Port voor anker lag met 73 Duitsche
zij de eigendommen en rechten der Belgen zou-reservisten aan boord en 250,000 pond sterling.
den eerbiedigen, trad de militaire commandant i Bovendien vervoerde het schip een aanzien-
naar voren. Hij wendde zich in het Fransch tot i ljjke hoeveelheid voedingsmiddelen en vel© Oostenryksche zyde te verhinderen
de burgerlijke bevolking, herhaalde andermaal 1 wilde dócren voor den zoölogisch en tuin te j Dit was voor de Ostennjksche troepen gis-
dat de Belgen in de Duitschers geen vijanden j Hamburg. j teren aanleiding om een artillerievuur te ope-
moesten zien en alleen de dringende noodzake- J Volgens een telegram, ontvangen uit Greatnen. De strijd eindigde, nadat de Servische ka-
lijkheid tot het betreden van den Belgischen bo- Yarmouth, is gisteren vandaar in allerijl een j nonnen tot zwijgen gebracht waren. De vesting-
aan de Servische grens staande troepen, begint
daar een verhoogde activiteit in te treden. Bij
Belgrado beproefde liet vestinggeschut van de
hooger en de lager gelegen vesting en van de
Nu JUIST DE TIJD
De adresbeweging tegen liet dwaze plai,
om in Haarlem zonder eenige noodzakelijk
heid een gemeentelijken Schouwburg te bou
wen, i de stad met een groot» jaarlijksehe
uitgave te belasten, aan ingezetenen een
woedende concurrentie van gemeentewege aan
te doen, het uitgaan en pretmaken van
gemeentewege te bevorderen, de adres
beweging tegen dit alles moet juist nü, in
deze dagen van ernst, met kracht aangepakt
worden.
Juist nü is het daarvoor de tijd.
Wij begrijpen wel, dat degenen die het
schouwburgplan a tort at a travers wLi-
scheepvaart op de Save en den Donau aan de
dem had geleid.
De bewoners zouden zich thans naar de Duit
sche krijgswetten moeten schikken en eiken aan
val op de Duitsche troepen of eenig deel er
van, zou als hoogverraad met den kogel worden
gestraft.
Toen de officier het laatste woord had uitge
sproken, werd er plotseling op hem gevuurd en
zeeg hij ontzield ter aarde.
Onmiddellijk werd een achttal personen, uit
wier groep het schot was gelost, gearresteerd
en op de plaats gefusilleerd.
Ibospi taaischip
trokken.
in noordelijke richting: ver-
In den loopvan den morgen bereikten ons
nog de volgende berichten en depêches, die
wij hier achtereenvolgen» plaatsen.
DUITSCHLAND VORDERT ITALIë OPf
BRUSSEL, 6 Augustus. Volgens hfer ont
vangen berichten heeft Duitschland een ul
timatum aan Italië gezonden, om zijn ver
plichtingen als lid van den Driebond na te
komen en mede ten strijd,© f© trekken.
(Als dit bericht waar i©, kunnen wij slechts
twee dingen veronderstellen; óf dat Duitsch
land zóó enorm gereed i© en vertrouwt op
werken werden ernstig beschadigd, de stad
heeft niets geleden.
Aan de Drina heerscht volkomen rust.
De activiteit van de voor den veiligheids
dienst gebruikte troepen, vooral van de infan
terie en de grensjagers, wordt ten zeerste ge
prezen.
PRESIDENT WILSON BEMIDDELAAR.
WASHINGTON, 5 Aug. Wilson heeft z(jn
goede diensten aangeboden aan alle Europee-
sehe mogendheden, welke bij den oorlog betrok
ken zijn.
HET DUITSCHE GEZANT
SCHAPSGEBOUW IN ST.
PETERSBURG VERNIELD.
WASHINGTON, 6 Augustus. Volgens by
daarover z'ijn de mededeelingen scha ars eb. zijn macht, dat het de heel© wereld desnoods j liet Staatsdepartement ingekomen mededcc-
VUÓ6
nabijgelegen hoogten door een hevig vuur de i doordrijven, zich er liefst nu maai- van
6 af zouden mak-en met de opmerking, dat we
wel andere dingen hebben in dezen tijd, dan
daarover te denken....
Och ja, als we er mede wachten tot later,
dan is er geen reden meer om te ageeren,
en dan zou men heel terecht zeggen„mosterd
na den maaltijd!"
Doch dat handigheidje moet nu toch maar
eens niet gelukken.
Het is wel duidelijk, dat ieder weldenkend
mensch, die weet hoe zwaar de tijden na den
oorlog zullen worden, hoe de belastingen op
vreeselijke wijze zullen moeten stijgen, hoe
de nood allerwege dan eerst recht aan den
man zal komen, een volkomen onnoodige
luxe-uitgave als die voor den nieuwen Schouw
burg moet veroordeelen als geldverspil-
1 i n g.
Geldverspilling, zoowel van den kant des
onbekenden gevers, als van den kant der ge
meente die daardoor op groote lasten zal ko
men.
Wij kunnen ons dan ook levendig voorstel
len, dat verschillende Haarlemmers, die tot
nogtoe wel iets voelden voor de bekoring van
zoo'n vorstelijk geschenk van een kwart mil-
lioen, juist in dezen tijd, en juist door de
huidige tijdsomstandigheden, zich genoopt ge
voelen aan H. M. de Koningin alsnog vernie
tiging van het onzalige raadsbesluit om don
Schouwburg te accepteeren, te vragen!
Men weet het adres van den eersten adres
sant, den heer Mr. Wil!ekes Mac Donald, aan
den Kleinen Houtweg No. 13?
Verschillenden, die aan den heer Willekes
Mac Donald hun kaartje zonden als bewijs van
instemming, hebben nog niet gete kind, daar
hun woonplaats er niet bij vermeld was, en
ze dus niet konden worden bereikt.
Vooral dames geldt dit.
Welnu: men doe dan zélf even de moeite
den Kleinen Houtweg langs te gaan en op het
kantoor van den heer Mao Donald te teeko-
nen
'tbs nü de juiste tijd, om alle pogingen
in liet werk te stellen, alsnog van zulk een
onnoodig en ongewenscht cadeau vrij te ko
men 1
Wellicht dat do onbekende gever, als hij
zijn kwart-millioen met alle geweld kwijt
wil wezen, in dezen droeven, ernstigen tijd
toch nog misschien een beter doel ervoor kan
opzoeken, dan Haarlem met een volstrekt-
onnoodigen tempel van vermaak te bezwa
ren
Het Roode Kruis, de hulp aan de hon
gerlijdende huisgezinnen, het lenigen van
zooveel anderen noodwe geven maar een
paar dingen aanl
a|leen tegenover georga- -
SCHETSKAART VAN HET OORLOGSVELD BIJ LUIK EN OMGEVING.
Onze lezers krijgen door beschouwing van dit kaartje een duidelijk begrip van de wijze waarop de Duitsche
troepen België binnenvallen. Luik met de omliggende jorten is een geweldige sta-in-den-weg voor den Duitschen
opmarsch naar het Zuiden, vandaar dan ookdat Duitschland alles er op zet, om die barrière ie overkomen.
LORD KITCHENER.
lingen is het Duitsche gezantscliapsgcbouW
te Sint Petersburg door een oproerige me
nigte bestormd en gedeeltelik vernield. Vele
personen zijn by de ongeregeldheden gedood.
LONDEN, 6 Augustus. Lord Kitchener is
benoemd tot Minister van Oorlog.
ENGELSCHE STRIJDMACHT
NAAR HET VASTELAND.
LONDEN, 6 Augustus. De Daily TeL en d«
Daily News declen mede, dat een expedition
naire strijdmacht naar htet vasteland wordt
gezonden.
Uit BELGIë. Duitsche aviateurs vlogen
gisteren boven Luik. Een Belgische vlfe*
ger stortte zich op een Duitsche aêroplane,
sneed dit toestel in tweeën en vervolgde daar
op zijn weg. De Duitsche vlieger werd gedood.
Volgens de Soir, werd de prins de Croy,
een oud-officier der Guides, wegens spion-
nage gearresteerd.
(Zie voor vervolg Buitenland elders in dit Blad)
