BINNENLAND.
Van hef
Ooriogsterrein,
KERKNIEUWS.
1
VLUCHTENDE LANDGENOOTEN.
Scheepvaartberichten.
^.n antwoord op uw beroep op mijn
vriendschap en uw verzoek om mijn huïp
ondernam ik een bemiddelende actie tus-
achen de Oostenrijkscli-Hongaarsciie regee
ring en de uwe. Terwijl deze actie aan den
f'ang was, werden uwe troepen gemobili-
eerd tegen mijn bondgenoot Oostenrijk-
Ho ngarijc, ten gevolge waarvan zooals ik
p alreeds mededeelde, mijn bemiddeling
yrjjwel illusoir werd gemaakt. Niettemin
heb ik haar voortgezet. Nu echter ontvang
ik betrouwbare berichten omtrent uwe ern
stige oorlogsvoorbereidingen, zelfs aan mijn
oostelijke grens. De verantwoordelijkheid
voor de veiligheid' van mijn koninkrijk
dwingt mij tot besliste represaillemaatre
gelen. Mijn pogingen om den wereldvrede te
handhaven zijn nu aan de uiterste grens
gekomen. Niet ik zal het zijn, die verant
woordelijk is voor de ramp die de geheele
beschaafde wereld bedreigt. Zelfs op dit
oogenblik ligt het nog in uw macht die te
voorkomen. Niemand bedreigt de eer en
macht van Rusland, dat zeer wel kon wach
ten op het resultaat van mijn bemiddeling.
De vriendschap die ik van mijn grootvader
erfde op zijn sterfbed voor u en uw rijk
zijn steeds heilig voor mij. Ik ben trouw
geweest aan Rusland, wanneer het in moei
lijkheden verkeerde, met name in den laat-
sten oorlog. De vrede van Europa kan nog
bewaard blijven door u, indien Rusland be
sluit zijn militaire maatregelen te staken,
die Duitschland en Oostenrijk-Hongarije
bedreigen."
Aldus Keizer Wilhelm.
Daar gloeit een vonk tragiek door deze te
legrammen.
De Czaar 'heeft dit laatste telegram niet
beantwoord en is onmiddellijk voortgegaan
met zijn troepen op oorlogsvoet te brengen.
De redenen die Duitschland ertoe gebracht
hebben om den oorlog dan toch liever te for-
eeeren, komen hierdoor wel duidelijker aan
het licht.
DE DUUR VAN DEN OORLOG.
In de Westminster Gazette vinden wij van
deskundige hand een beschouwing over den
vermoedel ijken duur van den Europeeschen
oorlog. Sommige beweren zegt de schr.
dat de strijd in enkele weken beslist zal zijn,
maar ik heb geen vertrouwen in die voor
spelling. Het moge moeilijk te begrijpen zijn,
hoe de groote Westersche landen, met hun
volkrijke steden, de ontwrichtng van het kre
diet en van de nijverheid langer dan enkele
weken kunnen doorstaan, doch Rusland, met
zijn onmetelijke boerenbevolking en betrek
kelijk primitieve levensvoorwaarden, heel't
n dit opzicht een voordeel, dat liet in staat
stelt den oorlog voor onbepaalden tijd te rek
ken.... indien het volk tenminste, zooals men
hoort, werkelijk met hart en ziel de verde
diging van de Slavische zaak voorstaat.
Het kan daarom zeer goed zijn, dat Europa
lang, heel lang onder het oorlogswee zat zueh-
teu.
DE BEZETTING VAN LUXEMBURG.
Iu het te Brussel verschijnende blad Le Soir
ïju thans opgenomen de volledige bijzonder
heden betreffende de bezetting van Luxemburg
foor de 'Duitschers.
Daar het hertogdom geheel ontbloot was van
alle telegrafische en telefonische verbindingen
met alle andere landen, zoo blijkt daaruit,
was het onmogelijk, deze ernstige gebeurtenis-
-eu dadelijk naar Brussel te melden. Het ge
heele groot, Groothertogdom is thans bezet
door do Duitsche troepen. De overblufte be
volking meent in een benauwde droom te vcr-
keeren. Men ziet niet anders dan bleeke, ont
dane gezichten.
Het eerste onrustbarende gerucht werd tegen
10 uur in den avond in de stad verbreid. Men
zeide, dat Trois Vierges door de Duitsche troe
pen bezet was. Eerst hield men bet bericht voor
een loos gerucht, maar in den ochtend werd
de stad opgeschrikt door de kreten: „Daar ko
men de Pruisen!"
En zij kwamen inderdaad! Automobielen
vol luitenants en soldtiten der genie kwamen
bij het spoorwegstation aan. Met de revolver
in de vuist trad een luitenant het telegraaf
kantoor binnen, waar de stationschef zich be
vond, en gaf dezen zijne bedoeling te kennen,
de toestellen in beslag te nemen.
De stationschef verzette zicli hier krachtig
.tegen, en er ontspon zich een vrij heftig twist
gesprek. In een aanval van woede wierp de
chef de tafel omver, waarop liet, telegraaftoe
stel was bevestigd. De luitenant liet daaTop de
rails over een lengte van 150 meter in de rich
ting van de Belgische grens losschroeven.
Twintig minuten lang kwam er opnieuw een
"auto aan suizen, eveneens met Duitsche mili
tairen bezet, die aan het eerste detachement
het bevel kwam overbrengen, zich terug te
trekken, benevens de verklaring, dat het- eerste
bevel verkeerd was begrepen.
-- Niettemin had een stationsbeamte. die onder
bet vernielen van den spoorweg aan den luite
nant en een sergeant vroeg: ..Maat weet gij
dat niet, dat gij bier r,p onzijdig gebied zijt?"
hierop (en antwoord gekregen..Dat weten wij.
rr.Bemoei u met uw eigen zaken!"
Zij vertrokken weder op Zondagochtend, om
3 uur. De militaire auto reed de brug over den
Moesel over. Een gendarme, die do auto wilde
doen stoppen, werd door de soldaten, die zich
in den wagen bevonden, bij de schouders gegre
pen en achter in den auto geworpen, die in pijl
snelle vaart opnieuw voortsnelde, het hertog
dom in. In den loop van den dag kwamen er
^rrog eenige en tusschen 8 en 4 uur telde men
41 auto's, en een groot aantal militaire motor
en gewone wielrijders.
De motorwielrijders kwamen tot voor de
"•-'.poorten van Luxemburg, inspecteerden vlug de
spoorlijnen en de viaducten en vertrokken we
der in allerijl. Majoor van Dfjck, bevelhebber
Óver de Luxemburgsche striidmaelit, zag de
automobielen vertrekken en begaf zich naar
het regeeringspaleis, waar de ministers in per
manente zitting vergaderd waren, om hun
daarvan in kennis te steJlen. De majoor liet nu
een zeer grooten auto dwars over den straat
weg plaatsen. Even later kwamen er vijf Duit
sche auto's terug, die zich naar het regeerings-
gebouw begaven.
Met de revolver in de vuist bevalen de offi
cieren, die den eersten auto bezetten, den scliauf-
feur van den dwars over den weg geplaatsten
wagen, op zij te gaan, en de man moest wel
gehoorzamen.
Twee Duitsche militaire treinen, komend
van Treves, reden het land door. De locomotie
ven waren geblindeerd en ook de waggons wa
ren met stalen platen gepantserd. De soldaten,
die uit deze treinen stegen, bezetten het sta
tion, waarna eenige detachementen de stad
door marcheerden en de brug over de rivier en
het postkantoor bezetten.
Om 10 uur in den morgen begaf majoor von
BaerenSprung, die het bevel voerde over de
Duitsche troepen, zich naar het regecrings-
gebouw en verklaarde den premier, dat. hij be
vel had, alle gewichtige punten van het groot
hertogdom te bezetten, en dat alle rechten der
Luxemburgsche burgers zouden worden geëer
biedigd. Verdei' verklaarde hij, dat de treinen
in het binnenland mochten blijven loopen.
Alle stations in het groothertogdom zijn
thans door Duitsche militairen bezet. Dc hoofd
stad wemelt van Duitsche soldaten, die tegen
afgifte van oorlogsbons alles lcoopen wat zij
noodig hebben. De Duitschers vorderden ook alle
auto's op die zich in de openbare garage be
vonden, benevens alle voorradige benzine.
OP WEG NAAR HET VADERLAND.
Vier Belgen, die op do terugreis uit Duitsch
land bij de bezetting van Luxemburg tegen
woordig zijn geweest, hebben aan liet Handels
blad van Antwerpen hun wederwarigheden als
volgt beschreven.
We waren met ons vieren twee Walen en
twee Vlamingen die op 26 Juli, opgeruimd
en vroolijk, het vaderland verlieten om van het
verrukkelijk schouwspel in Zwitserland te
gaan genieten. In touristen-tempo ging het
over het Alpengebergte, en Vrijdagmiddag nog,
stonden we de „Barengrube" te Bern te bekij
ken. onwetend van alle gevaar. Daar ons reis
plan meldde dat er 's Vrijdags te Straatsburg
zou vernacht worden, vertrokken we omstreeks
vier uren naar deze stad, nadat men ons be
richt had dat er te Bazel moest overgestapt
worden. Op deze grensplaats kwamen we al
reeds met een paar uur vertraag aan, en op
onze vraag waar de trein naar Straatsburg
stond werd er geantwoord, dat er geen middel
bestond nog per spoor Duitschland of België
te bereiken. We kondeu wel langs Parijs om,
maar of we daav zouden aankomeu kou met
worden bevestigd, men vreesde zelfs dat. aan
die grens ook alle verkeer onderbroken was.
Met dit koud stortbad konden we verder! De
Belgische consul te Bazel zou ons wel inlich
ten over den waren toestand meenden we. en
zoo togen we naar de Wallstrasse waar onze
vertegenwoordiger gehuisvest is. Uit volle
borste we namen ons geluk niet te treurig
op zongen we een „Brabangonne in Belgi
sche "taal natuurlijk, en getroffen voor de „ge
wapende" deur van onzen gezant nog meer
landgenooten aan,, waarbij nog een drietal Ant
werpenaren. Daar vernamen we van eenc go-
buurvrouw dat de beer consul op spelevaren
was. en de deur voor ons gesloten bleef. Zijn
plaatsvervanger was echter ook op spelevaren,
docli deze zou alreeds 's anderdaags terug zijn.
Beide heeren moeten alreeds zeer gewichtige
vaeantic-vedenen hebben om in bewogen tijden
hunne landgenooten in den.... brand te laten.
Zaterdagmorgen kwam er echter gunstig be
richt. We mochten te voet naar de eerstvolgen
de Duitsche plaats gaan. Oh! een koppel uur
tjes slechts onder brandende zon en onder het
ernstig toezicht der Duitsche schildwachten
die op ongeveer 200 meters afstand bruggen,
spoor- en steenwegen bewaakten. Deze laat
st en waren gebarrikareerd met alle mogelijke
huisraad-artikelen als tafels, stoelen, waarbij
nog stukken liout. strunkén, hoornen en wat al
meer.
We sukkelden dan per spoor, zoo goed of
kwaad het ging tot Straatsburg, militair bezet,
alwaar alle zalen in het ..Bahnliof" tot kazerne
wnren ingericht. Los stroo diende tot rustlegcr,
en uit hun blikken gamellen lieten de landver-
dedigers het hun best smaken. Opmerkzaam is
het, dat tusschen de soldaten reeds personen
zijn van gevorderden leeftijd. De uitrusting is
dan ook verre van goed. Zoo zagen we een
brave „oude" vijftig jaar geschat die een
vest droeg tot aan de knieën, en wiens broeks
pijpen een handbreed waren omgeslagen. In
Straatsburg vernameu we verder dat het door
keizerlijk besluit aan Le Nouvelliste d'Alsace
Lorraine, Le Journal d' AL. en Neue Presse
verboden was nog dagbladen te laten verschij
nen. Herbergen moesten om 10 ure sluiten, en
samenscholingen van meer dan vijf personen
waren verboden.
In Straatsburg zagen we het 124e infanterie
te velde trekken, en het volk juichte de in
flinke houding stappende soldaten, luide toe.
Na een uurtje wachten konden we verder
naar Metz en Diedenhofen. Op deze baanstreek
ziet ïhen van nadeelig de Fransch-Duitsche
grens. Overal soldaten en nog eens soldaten,
ginds onder tenten en in grachten verscholen;
daar in st.atie-huizekcs of dorpen en in houten
barakjes in der haast opgetimmerd. TTier en daar
waren uitkijk-stcllingen opgeslagen, waar
rond officieren en mindere gegradeerden al
reeds in beweging waren.
Te Diedenhofen oponthoud. Hier ook hadden
we een oorlogs-krjkje te nemen. Een persoon
als werkman voorkomend met bloedend
hoofd, liep tusschen twee soldaten en werd als
spion naar de post gebracht. Men verzekerde
ons dat zijne gapende wonden het gevolg waren
zijner aanhouding die niet gemakkelijk ging.
Als we dan per spoor weer vorder mochten,
ging liet slechts tot Stnftger aan de grens. Dan
weer te voet! De wegen waren ons onbekend,
en de duisternis volkomen. Nu en dan kwam
do maan eens over een wolkje loeren, en met
een twintigtal mensoheu. als zoovele landver
huizers, met reistasck en koffer beladen, volg
den we getrouw de spoorlijn, loopend in moeras
en over de velden. Van tijd tot tijd moesten
grachten overgesprongen worden tot groot on
genoegen der zeldzame dames die toch gedwon
gen mee moesten maken. Nagenoeg twee en
een half uur was de weg lang en na nog een
kwart-uur sporens in het Groothertogdom kwa
men we behouden in de stad Luxemburg aan.
's Morgens wachtte ons de laatste ontgoche-
ling. We werden gewekt onder het geschreeuw
van „Die Preussen sind daLes Prussiens sont
la!" Bang klopte ons 't liarte en angstig blik
ten we naar de statie waar een militaire trein
een heel regiment ontscheepte. Onmiddellijk
werd het spoorwegnet bezet, het hooge com
mando over de stad genomen, en lastiger was
het niet om het Groothertogdom te bezetten!
Gelukkig konden we nog den laatsten trein
naar België nemen. In onzen wagen zat ook een
Duitscher wien aan de Belgische grens door
twee gendarmen verzocht werd naar liet kan
toor te komen. Zijne papieren werden echter
niet in regel bevonden, want er werd bevel ge
geven te vertrekken zonder hem! De Belgische
posten doen dus goed hun werk en onze grenzen
zijn goed bewaakt! Slaap rustig!
Het is nu echter niet te ontkennen dat het
een overgroot genoegen doet zijn vaderland
weder te vinden, na twee dagen en twee nach
ten in twijfel te hebben verkeerd het nog voor
den oorlog terug te zien.
zicjU met eigep opgeu overtuigde. j verkocht; ecu maatregel die. gezien de op-
Het was duidelijk merkbaar, dat het Fran-winding, welke zich van de menigte had ineasl
sehe volk door de plotselinge afkondiging ter gemaakt, volgens onzen zegsman, ten zeer-l
verrast was. De ontroering was algemeen.-ste toe te juichen viel. Alle stations waren!
Aaast geestdrift heemehte bij velen een ge-'door soldaten bezet- Bij 't passie reu van do
voel van wrevel. Ieder besefte, dat deze mo- Rijnbrug moesten de portieren gesloten wor-|
t-ilisatie den oorlog beteekende. Het was dan den, hetgeen soldaten met gevelde bajonet
ook niet de weerbaarmaking, waarover ge-kwamen melden.
sproken werd, lret was „la guerre", van bet' Eenmaal in Zevenaar ging de rei- betrek-I
eerste oogenblik af aan. Of die noodzakelijk kelijk gemakkelijk. Te elf uur 's avonds vei]
was, daarover behoeft niet meer te worden trok men van het Ncderlandsche grenss-a-l
gepraat; hij was onvermijdelijk. j tion en om 3 uur 's nachts kwam men tel
Bat de stemming aangaat, heeft dit be-Amsterdam aan, niet weinig verheugd den hui-1
richt geen betrekking op Parijs. De Fransche selijken haard ten slotte behouden te lieb»
hoofdstad en hare dagbladen plegen op ze- ben bereikt
kere zaken anders te reageeren dan het land,
en dan liet volk. Men is wel eens geneigd dit
Em tig auto-ongeluk. Te Rotterdam
te i ergeten. Het is besl mogelijk, dat te Pa- heeft een auto, waarin een militair werd vei
rijs geen tegenzin hoegenaamd merkbaar voerd op het Hofplein een vrouw en twee
was, en de opvvinding rs er allicht grooter kinderen aangereden. De vrouw, mei H-V
geweest. Het hier meegedeelde berust op genaars geheeten, droeg een kindje van A
waarneming m het'zuiden van Frankrijk. half jaar op den arm en lmd een jonget je
Zondag 2 Augustus was. zooals men weet van bijna 3 jaar naast zich. Toen zij ten
de eerste dag der mobilisatie, doch reeds Za- gevolge der aanrijding viel, geraakte hm
terdag na 12 uur smiddags (op sommige'jongste kind onder een der wielen Feu
plaatsen vroeger) was het verkeer naar de,paard van een vrachtwagen werd door hel
Duitsche grenzen geheel versperd. Treinen rumoer schichtig en trok plotseling den wa-
van Lyon over Bourg en Belfort naar Muhl- gon verder, zoodat de vrouw ook nog gedeel-
hausen liepen met eens meer door tot Besan- teiijk onder dit voertuig kwam. Door do
(jon, laat staan dal ze de grensvestingen be- auto was ook een meisje gewond en wel de
reikten. Zaterdagnacht hebben reeds groote lö-jarme Marie Serrierse
troepentransporten uit bet zuiden van Frank, j Het 3-jarig knaapje werd aan het rechter»!
rijk m N.O. richting plaats gehad. Lange trei- been verwond. Alle gekwetsten werden naar!
nen met paarden en geschut passeerden reeds den politiepost aan de Galerij geleid of «re-
voor het aanbreken van den dag de stations dragen, waar twee doctor<
DE VLAGGEN UIT.
Om vreemde vliegers buiten de grens te
benden en hun duidelijk den loop der Neder
landsche grens aan te duiden, zal zoolang
do gespannen toestand duurt van kerktorens,
scholen en gemeentehuizen van de grensge
meenten en van zoo mogelijk alle wonngen,
gelegen langs de grens, de nationale vlag
CHEMICALIëN EN GENE ESMIDDE
van Dole en Dijon.
IN DEN DUITSCHEN RIJKSDAG.
In aansluiting op hetgeen reeds is gemeld
aangaande de opening van de buitengewone
zitting van den Duitsclieu Rijksdag op Dins
dag, zij nog het navolgende vermeld:
De regeeringsbanken waren bezet door alle
ministers en hooge militaire en civiele auto
riteiten. De rustige, maar in zijn soberheid en
om zijn vorm krachtige rede van den Rijks
kanselier, werd herhaaldelijk door storm
achtige betuigingen van instemming van de
algevaardigden en het publiek onderbroken. -
Vooral toen de kanselier zeide, dat Duitsch- j wapperen,
land slechts tot verdediging van een recht
vaardige zaak het zwaard uit de scheede ge
trokken bad, weerklonken luide toejuichin
gen.
De
op lvun_
huid sprak en er de aandacht op vestigde diet hoofdbestuur der Nederlandsche Maat- j
dat dit land zijn geheele leger mobiliseerde! (schappij ter bevordering der Pharmacie een1
daar 1 - i
gen
klonk
digden
gen, nam lwub uucioren onmiddellijk de
eerste hulp verleenden. Voor het jongste
kindje mocht deze hulp helaas niet meer
baten, het stierf op het politiebureau. Na
verbonden te zijn, konden de overige ge
wonden per auto, naar hunne woningen ver
voerd worden.
De. chauffeur der auto waarmede de aan
rijding plaats had, werd dadelijk naar den
politiepost overgebracht, waarbij de politie
hem in bescherming moest nemen tegen de
woedende menigte. Op het bureau werd bij1
aan een ernstig verhoor onderworpen.
Een afscheid. Te Dinxperlo heeft Dins.
dagavond zekere B., omdat hij in militairen
dienst moest treden, bij zijn ouders al het
sLEN. aanwezige huisraad kort en klein geslagen.
Naar aanleiding van bet feit. dat de '1,nv,;Uik onder eigenaardige ©in»
grootbandelaren in chemicaliën en genees- standigheden. Een huwelijk onder eigenaar-
e rijkskanselier sprak bijna voortdurend middelen besloten hebben om den prijs van «'ge omstandigheden is te Nijmegen gesloten,
zachten toon. Toen hij echter over Rus-'deze artikelen met 20 pet. te verhoogen, beeft jE sergeant le klasse van 'het li» reg. inf.
1 sDrak en er d« nn.uW.i.t ..i* llhel hoofdbestuur der Nederlandsche Maat-1P» was sedert eenige weken in ondertrouw.
eenige
mobilisatie baalde
ondertrouw,
echter een leelijk»
dat slechts een Duitsche patrouille de Fran
sche grens oversell reden had tegen 't streng
ste bevel.
Men luisterde niet, men verslond ieder
woord. De stille was buitengewoon groot-
De woorden: „Duitschland bevindt zich in
noodweer, nood kent geen gebod", werden
stilzwijgend aangeboord, evenals: „Onze troe
pen hebben Luxemburg bezet, misschien ook
Belgisch grondgebied moeten betreden. Wij
waren gedwongen ons over liet protest van
Luxemburg on België been te zetten."
De kanselier y.ci<fce met nadruk en onder
stormachtige icekcuen van instemming
gevrijwaard.
■Wij lezen in de Tel.:
Een onzer bekende artsen, do heer G. H.
geconsig
neerd, maar na eenige moeite werden hem
toch enkele uren vrijaf gegeven, zoodat bij
nu toch nog in 't huwelijksbootje is terecht
■L. - ^gekomen. Intussehen, dit was nog niet in zee
de Jong", deelt ons mode, dat hij van Hou net'gestoken, of de echtgenootcn moesten »f-
lang'durig handgeklap van liet gelieele huis
on de tribune: „Als om het (hoogste gestreden
wordt, kan men slechts daaraan denken hoe
men zicli een uitweg baant. Dit is een van
zelf sprekende en glasheldere waarheid. De
neutraliteit wordt geëerbiedigd zoolang deze
ons géén hinderpaal in den weg stelt en de
neutrale staten zelf bij machte zijn bun neu
traliteit in ieder geval te handhaven."
Toen de rijkskanselier aan (het eind van zijn
rede gekomen was, klonk ziju stem licesch
en trillend. Blijkbaar was bij zeer opgewon
den. Ouder stormachtige toejuichingen besloot
hij: „Het gelieele Duitsche volk (nu maakte
'hij een handgebaar naar de sociaal-democra
ten) staat achter ons leger, dat gereed lot
den strijd te velde staat en achter onze vloot,
die gevecht skiaai- is."
ENGELAND KAN OP ZIJN KOLONIëN
VERTROUWEN.
De gouverneur van Nieuw-Zeeland heeft
aau den minister van Koloniën geseind, dat
de eerste minister met instemming van alle
partijen in het Parlement (heeft gezegd, dat
Nieuw-Zeeland bereid is het rijk tot 't uiter
ste te helpen.
.Men herinnert zich, dat Nieuw-Zeeland
laatstelijk ontevreden was over de regeling
betreffende zijn aaudeel in de bescherming
van de Engelsche vloot.
De gouverneur-generaal van Canada heeft
uit naam van zijn regeering aan den minis
ter van Koloniën geseind, dat zijn .regeering,
schoon nog hopende op den vrede, alles voor
de integriteit en de eer van (het Britsche rijk
over heeft.
Uit Kaapstad seint Reufer. dat generaal
Smuts, als minister van verdediging, aller
lei voorzorgsmaatregelen neemt om een aan
val op de Tafelbaai ie verijdelen. Geen schip
mag zonder bizonder verlof binnenvallen,
's Nachts mogen ook geen kleine vaartuigen
in de baai varen. Bij overtreding wordt er op
geschoten.
Franschen, Duitschers en Oostenrijkers in
Zuid-Afrika gaan scheep ter mobilisatie. In
het binnenland zijn de Duitsche consuls op
hun post gebleven. Te Kaapstad is hel con
sulaat in handen van oen Duitsche reederij
gelaten.
Een Reutertelegram uit Simla van Maan
dag zegt: Algemeen wordt hier de meening
uitgesproken, dat Engeland in alle; omstan
digheden kan vertrouwen op de aanhankelijk
heid van het Indische volk.
Renter's Agentschap te Londen teekent
bierbij aan. dat dit slechts oen stuk van liet.
telegram van haar correspondent is, en de
censuur de rest (heeft geschrapt.
DE MOBILISATIE IN FRANKRIJK.
Men schrijft aan de N. R. Ct.:
De uitvaardiging van liet besluit tot de
algemeeno mobilisatie der land- en zeemacht
is Zaterdagmiddag om vijf uur in de Fran
sche Kamer bekend geworden. Reeds om zes
uur was het manifest aan de openbare ge
bouwen en de stations van geheel Frank
rijk aangeplakt. De reizigers van de treinen
in het zuiden van 'het land geloofden het be
richt nauwelijks. De meesten waren eerst in
den waan, dat slechts van de oproeping van
enkele lichtingen sprake kon zifn, Tot men
tende, een etmaal lang voor de Hohenzollern
per Nederlandsche Rijnboot den Rijn afvluoh-
brug 'te Keulen hooft gelegen. IV boot mocht
niet verder varen, omdat de autoriteiten blijk
baar vreesden, dat de Hollanders met bómmen
zouden trachten de brug in do lucht tg doen
vliegen. Den healeu nacht speelden do zoet
je i lichten langs liet hemelruim en over de boot.
scheid van elkaar nemen.
Dit eerste blijkbaar uit voör'ZöTg
aanval dm- Fransche vliegers.
De boot werd eindelijk vergund door tie va-
reu. Te Wesel lag ecu andere Nederlandsche
Rijn-boot. 'die geheel werd afgeslagen. De kapi
tein dier boot, die op het perste sein dei-
militaire autoriteiten niet gestopt had, werd
gevangen genomen en geboeid weggevoerd.
Gelukkig wérd het misverstand opgehelderd„en
OPKXIUTIi: 'OEP.EDEX IX BELUIK.
De Belgische bisschoppon hebben d m vol-
geilden brief aan de geestelijken en do gv-
loovigen gericht:
Ze-er beminde Broeders,
Het uur is bedenkelijk. Angst en viwi
klemt de herten. Kinderen, vrouwen en moe
ders smelten in tranen.
Edoch, met vasten stap en moed in 't hart
trekken onze wakkere soldaten naar de gren
zen, besloten gelijk zij zijn om met lijf en
ziel de vrijheid van hot vaderland te verdmU-
en kon hij vertrekken.
Een Hollander, die Vrijdag j.l. Interlaken
verliet om zich naar Holland 'te -begeven,
vertelde ons 't relaas van zijn wedervaren.
De trein vertrok dus ochtends om 7.40 uur,
doch reeds uren te voren was 't station vol
wij hen met eerbied, die dappo-
G roe ten
ren
Dat ons woord de tolk /.ij van u aller j
gevoelensdat het hun de verzekering drago 1
van onze broederlijke verkleefdheid en deel- j
- neming dat het hun gemoed onbSure en I
menschen, en reeds om vijf uur was iu don] versterk© in do vertwijfeling!
trein geen zitplaats meer te krijgen. IViel .Vandaag, Zondag, za-i er in al de kerken 4
een staanplaats veroveren kon, achtte zich jeen lof pizongen worden waarbij de vertegen- 1
wooidigers der openbare besturen en a-
den konuu
te rijk; ja-, er waren zélfs pas
sagiers dio de geheele re's in de W. C.
of in de „Üienstraume" doorbrachten. Dc kof
fers konden slechts tot Bazel worden bevracht.
Daar kwam de trein te half drie aan, cn
werd den buitenlanders verteld, dat zij, indien j
ze do grenzen wilden overtrekken, zich van
een „Heimatischein" dienden te voorzien. Tot
dat doel begaf onze zegsman zich naar. den
Hollandschen consul, 't Was er overvol van
landgenooten, die geld kwamen wisselen, doch
in verreweg do meeste gevallen, de goede
wil van Neer land's vertegenwoordiger ten
spijt, ongetroost moesten heengaan, omdat ook
in Zwitserland de voorraad klinkende munt
uitgeput was.
Zoo spoedig mogelijk hielp men onzen zogs
man aan do pas, hem door den Hollandsehen
consul verstrekt, maar deze diende door diens
Duitsehen ambtgenoot gelegaliseerd te wor
den. Op 't Duitsche consulaat nóg meer men
schen, nóg meer drukte, maar onze land
genooten kregen ten lange leste toch hun
passen.
In Bazel heersehte ren geweldige drukte.
Vrachtwagens vervoerden bergen koffers en
boven op de bagage zaten dan weer men
schen, die op deze manier hun reis, althans
voor een gedeelte, hoopten te vervolgen.
In de stationswachtkamer tweede klasse
hadden massa's menschen iu den letterlijken
zin des woords hunne tenten opgcs'agen. Alle
hotels in de stad waren overvol.
Per auto passeerde onze zegsman bij St.
Ludwig de Zwitsersche grens, die met ploe
gen, karren en wat dies meer zij, als 't ware
afgebakend was. Nauwkeurig werden do pas
sen gevisiteerd; speciaal lette men er op
of 't identiteitsbewijs door den Duits hen con
sul gelegaliseerd was.
In Duitschland gekomen, kregen onze lands
lieden al dadelijk do voor hen niet bepaald
troostrijke verzekering, dat ze wel onderweg
zouden blijven zitten, omdat alle treinen voor
de „mobilmachung" noodig waren.
De trein naar Emmerik ook al weer over
vol. Hoewel het een sneltrein was, werd bij
de meest? onmogelijke gaten gestopt om sol
daten in of uit te laten. Aan alle stations de
zelfde tooncelen, vaders die afscheid namen
van vrouw en kinderen, verloofden die hare
aanstaanden wegbrachten. Toch, ondanks al
den weemoed van het afscheid, een enthou
siaste stemming, die zich uitte in het zingen
'van vaderlandsche liederen
Gedurende de mobilisatie werden aan geeu
der Duitsche stations alcoholhoudende drariked
bloedverwanten hoogsldring'end verzodir. wor- 1
den tegenwoordig te ziju, opdat het aan GlhI
behagen zou. de gevaren af 6e wenden, welke 1
België en Europa bedreigen.
Van morgen te beginnen zullen de pries
ters allo dagen de gebeden opzeggen uit de
Missa pro paoe:
„O God, opperste Meestor van koninkrijken
en vorsten, Gij die slaat om te genezen en
vergeeft om te redden, wees ons barmhartig;
door uwe almachtige hulp bewaar ons in het
genot van den vrede, en schenk ons de gratie
dat wij er gebruik van maken om ons leven te
verbeteren. Wij sin eken er U om door Onzen
Heer Jezus Christus."
SclircpvaavtTOweging. Ta de maand Juli 1914
zijn op het Eoordzeeknnaal geschut: door do
Noord zeesluizen te l.Tmuiden.
Naar zee: 1 Schoener, 242 Stoomschepen, 124
tjalken, 154 Visschersvaartuigen, 327 ande.ro
vaartuigen: te zamen 848 schepen, inhoudende
1,437,595 M3.
Uit zee: 2 Schoeners, 246 Stoomschepen, 136
Tjalken, 205 Visschersvaartuigen, 320 ander»
vaartuigen; te zamen 903 schepen, inhoudend»
1,450,455 M3.
Totaal 1751 schepen, inhoudende 2.S38.050
M3.. tegen 2.748,278 M'3 in 1913.
Hiervan 881 schepen gesehut door de groote
schutsluis, waarvan 53 te groot voor de oud»
sluizen.
N EDE RL. STCM V A AKTI.I.J X EN.
Grotius, van Batavia n. Amsterdam, ver
trok 3 Aug. van Genua.
Krakatau, van Batavia naar Amsterdam,
pass. 4 Aug. Kaap Carvoeiro.
Flores, van Amsterdam naar Batavia, arri
veerde 4 Aug. te Genua.
Banka, van Batavia naar Amsterdam», ver
trok 1 Aug. van Saigon.
Pr lam j van Amsterdam naar Java, pass. 3
Aug. Prawlepoint.
Tasman arriv. 2 Aug. te Brisbane v. Java.
Insulinde, van Rotterdam naar Batavia,
pass. 1 Aug. Perim.
Zeelandia vertrok 31 Juli van Buenos Ay-
res naar Amsterdam.
Rotterdam, arriv. 4 Aug. te Nt-wyork va»
Rotterdam.
