DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND;
De oorlog.
B EEN K A F PESI.
P. W. TWEEHUIJSEN,
IOOO
400
300
150 GULDEN by verlies van één oog.
IOO GULDEN bij verlies van één duim
KindcHiuiswMt 29.3i.S3, Haarlem
Onze Gratis-Ongelnklinn Verzekiring.
60
15
WOENSDAG 19 AUGUSTUS 1914
39si* Jaargang No. ia!#
ABONNEMENTSPRIJS
Per 8 maanden voor Haarlem -
Yoor de plaatsen, waar een agent 1» gevestigd (kom der
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Afzonderlijke nummers
£1.85
.1.85
1.80
0.03
Sasreau* va» Étedisetï® an Administratie
infaraominunail Telefoonnummer I4IS.
PRIJS DER ADVERTENTI6N»
Van 8 regels 60 cent (contant 50 cent). Iedere regel meer 10 efc
Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 et per regel. BuitenL 20 et
1 Dienstaanbiedingen 25 ct (6 regels), driemaal voor 50 et contant).
AGENDA. 20 Augustus.
Gebouw Sint Bavo-R. K. Volksbond
g_9 uur R. K. Bureau voor rechtskun
dig advies inzake arbeidersbelangen. Re-
O?."" Kerk - 2-8 ™r - OrfIbe.pe-
speling door den heer Louis Robert. Zie
programma Stadsnieuws.
Haarl. Mu-
Brongebouw 8 uur
ziekkorps. Concert.
Bisschoppelijk Museum Jansstraat
,9 Geopend eiken dag van 10—5 uur, tegen
betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zaterda
gen on R. K. feestdagen.
SCHOTEN Raadszitting half acht.
OVERZICHT.
Wat zal het worden?
Onze gedachten gaan maar steeds naar liet
geweldige oorlogsveld in midden-België, waar
de grootmachten tegen elkaar staan opgesteld
en elkander'» krachten en posities hier en
daar eens beproeven, om ten slotte (want daar
zal het op uit moeten loopen) de reuzenworste
ling aan te vangen.
Wat zal het worden?
Ito Engelschen zijn geland, do Duitache
keizer is naar het oorlogsveld vertrokken: het
kan nu niet lang meer duren of het „voor
waarts" zul klinken.
If „©ft het misschien reeds geklonken aan
jVuitschen kant?
Is de gre-ote troepenbeweging soms al be
gonnen?
■Wij hebben van onzen Belgischen corres
pondent, die tussehen de linies ingeschoven
en ongetwijfeld mooielijk correspondeerende
oris een paar dagen lang weer niets van
zicli liet hooren, nu juist een zeer belangwek
kend telegram gekregen dat wij heden morgen
per bulletin reeds in de stad hebben doen
verspreiden.
Dat telegram doet- mededeeling van EEN
TERUGTOCHT DER BELGEN OVER DE
GANSOHE LINIE
Ziehier wat onze correspondent seint:
BKLBSEli, 18 Aug. Onze Brusselsclie cor
respondent seint ons: Naar vertrouwbare in-
lichiiligen niy doen weten, maakt de Belgi
sche legermacht een rugwaartsehe beweging
om Brussel te dekken, dat groot gevaar liep.
Daarmee wil men waarschijnlijk ook berel
Daarmee wu men waarin,„k «uk d~t de vool,
ken een spoedig samenwerken met een groote Wringenüeeic bimietlltrok.ken.
Engelsclie troepeninacht, die te Calais en
Bouiogne gisteren en eergisteren is aan land
gezet. Het is duidelijk, dat de Duitse he hoofd
macht ons leger wegdringt uit de prachtige
stellingen die wij van Gemhloux tot Tirle-
mont hadden bezet. De Koning heeft het.
hoofdkwartier van Leuven overgebracht
naar Brussel. Men verwacht nu e k oogen
Wik l.rt iiwn Dni(»l.»
tooi- I.onven. De Bclt-i«eiie tuctlek sch„nt Ie
z«n om den gvoolen slag zoo lang mogelflk
te ontwijken.
fcLffat moeten wij hieruit maken?
Zijn de veronderstellingen van onzen cor
espondent juist, of moeten we eerder geloo-
VCn aan een Duiteeken frontaanval die da Bel
gen heeft doen afdeinzen?
Of en dat lijkt ons de meeat-juiste on
derstelling heeft do prachtige Duitsehe
tactiek uit cle schooi van von Moltke weer
dienst gedaan, en heeft liet. Duitsehe leger
aan de beide vleugels van de Belgen een
omtrekkende beweging gemaakt door cavaie-
riezwermeu verborgen, waardoordc Belgisch-
Pransche legermacht iu het nauw is gebracht
en achteruit moest?
Als wij de krijgskunde der Duits hers uit
den oorlog van '70 bestudeeren, lijkt deze
veronderstelling ons de meest-juiste. En dan
is de terugtocht der Belgen en Eranschen een
geweldig krijgssueces voor de Duitschers, een
Onbloedig succes dat grooter is dan het succes
van een bloedigen veldslag!
Men leze daarvoor nog eens na, wat gisteren
een militair medewerker ons schreef over
krijgssueces en schijnsucces!
Dé feiten irrtusschen van den Belgischen te
rugtocht worden bevestigd door een telegram
van een bizondereu berichtgever in het Han
delsblad" uit Leuven. Men vindt dat telegram
hieronder weergegeven.
Ito groote aandacht is nu voor den ko
menden strijd bij Leuven: de Fransche en
Duitsehe voorpostgevechten in de
Ardennen (bij Dinant) en in de Vogezen (in
het dal van de Breuech) vallen daarbij ge-
ÏM»1 op den achtergrond.
DE TERUGTOCHT DER
BELGEN.
posten nu het stadje binnentrokken.
Leuven werd vandaag overstroomd door
vluchtelingen, doch zoodra het treinverkeer
om 5 uur heropend was, gingen honderden
verder. Toen liet publiek echter zag, dat de
stad nog niet geheel van troepen ontbloot
werd, keerde de kalmte gaandeweg terug.
Den gebeelen dag zweefden de vliegtuigen
boven do stad; de Duitsehe werden hevig
onder vuur genomen, doch zonder waarneem
baar resultaat."
Hot telegram van den correspondent van jonetaanval afgemaakt.
Jhet Hbld; uit Leuven, waarin bevejstiigd De r ramcueu uwueu u« wmmj
(wordt wat oirae'öBIgisebe correspondent hier- en verjoegen de'Duitschers tot
hoven seinde, luidt als volgt: tea.u op.
«Nadat
•fitewü
saoruy-
aat sedert drie dagen een absoluut Um half zeven hnaicie een r rauson soiuaac
ligen la bewaard gebléven, heeft heden- de Duitsehe vlag van de oód».-citadel. Bij d«t
!U bet Belffleciia leger een groote terug- Duitécheré werden duizenden manschap pen
buiten gevecht gesteld. De Fransche verlie
zen waren veel geringer.
Gedurende het gevecht hadden de bewo
ners van Dinant zich in de kelders verborgen.
Dit gevecht is van Zaterdag. Als we nu
volgens dezelfde „Peuple" (zie de telegram
men) lezen dat de Duitséhers Zondagavond
in Gembloux (dat geheel aan de westzijde van
Namen ligt) de spoorlijnen hebben opgebla
zen, dan moeten wij toeh zeggen dat het ge
vecht je te Dinant voor den voortgang der
Duitsch orc niets te heteekenen 'heeft!
CAN HET OORLOGSVELD
ELDERS.
Uit de Vogezen geeu bericht. Officieel wordt
van Fransche zijde bevestigd dat Sckifmeck
is bezet.
Het Fransche „Petit Journal5* bevat uit
Marseille(ï) een verhaal van gewonde Fran-
solia soldaten, waarin gezegd wordt, dat de
Algerijuscbe tirailleurs, die deelnamen aan
de gevechten rondom Mühlhaueen, een khaki-
tenuo droegen. De Duitsohers, misleid door
de kleur van de uniform, die zooveel op die
van hun eigen veld-tenne gelijkt, lieten den
vijand zonder wantrouwen naderen. Toen zij
hum vergissing bemerkten was het te laat.
De Tureo's wierpen zich met de bajonet op
hen en richtten verschrikkelijke verwoestin
gen onder hen aan.
Hieruit (en uit Duitsehe berichten overi
gens ook) blijkt, dat de Fransehen ook ne
gers en andere zwarten tegen de .1)uitschei'»
laten meevechten!
HOE DE BELGEN VROUWEN
BEHANDELEN!
Twee verpleegsters, uit Duitschland afkom
stig, die echter een achttal jaren te Antwer
pen woonden, en tlians in het ziekenhui» te
Breda, vertoeven, deelen het volgende mede
aan de Msb.:
Woensdag 5 Augustus kwamen wij tegen
half één 's middags in liet zieken/huis te Ant
werpen terug van een wandeling. Na gedi
neerd te hebben, wilden we gaan rusten; we
'hadden nachtdienst. Bij den ingang stonkl
onze directeur en deelde ons met een ontsteld
trekkende beweging voltrokken. Laat ik er
onmiddellijk aan toevoegen, dat dit terug
trekken niet het gevolg is van een nederlaag
der Belgen. Integendeel, deze terugwaavtsc.be
beweging moet m.i. veeleer als een strate
gische overwinning beschouwd worden. Da
gen lang toeh beeft men den Duitschers en
iedereen doen gelooven, dat liet de bedoeling
was ten noorden en ten zuiden van Thienen
slag te leveren. Niemand mocht in "het Bel
gische kamp komen, zelfs de naaste familie
leden van de soldaten niet. Het. gebeele post
verkeer in België werd drie dagen stop ge
zet, op verschillende plaatsen ten oosten van
Dlest en Thienen trokken de Dmtsche troe-
pen een weinig: terug: om vJch te veamerlveii
en op zijn alleronverwachtst werd hedenmor
gen te Lenven bekend dat het- hoofdkwartier
was vertrokken. Nauwelijks was het gerucht
dienaangaande bekend geworden, of een elec-
trische tram, de eerste die ik gedurende mijn
verblijf in do stad zag, read tot voor 'het
hospitaal en bracht de lichtgewonden in en
kele ritten naar hot station. Nauwelijks wa
ren deze In den trein, ot van alle kanten nil
het noorden en oosten kwamen de soldaten
het Stationsplein op. Het geheele verkeer
voor het publiek werd van 2 tot 5 udr stop
gezet. Dit gaf nog al sensatie. Van alle kan
ten kwamen nu ook de groote vrachtauto's
mot proviand en verdwenen in westelijke
richting. De kanonnen en machinegeweren
werden door de stad gevoerd, zelfs een ge
demonteerde vliegmachine ontbrak niet. in
den stoet. Alles ging volkomen en in de meest
mogelijke orde. Trouwens op den weg
de velden tussehen Leuven en Thienen was j ^laat mede, dat we op last der politie bin-
en is waarschijnlijk nog ecu behoorlijk aan
tal dekkingstroepen aanwezig. Diest eni Aer-
schot. is echter reeds door de Duitsehe troe
pen bezet.
Gisteren was ik oog te Thienen; daar wa-
iron ze toen nog niet, doch in de nabui ig*e
boec'hen wemelde hot van ulilanen. A Inch
Men ziet, dat dit klopt met de berichten, die
wij ontvingen. Opheldering, waarom deze
terugtocht Leeft plaats gehad, geeft ook dit
telegram niet. De opmerking over do „stra
tegische overwinning" is erg naïef! Wij hou
den ons voorloopig aan de onderstelling,
hierboven in 'het Overzicht geuit
En wij vinden nog een bevestiging hiervan
in het volgendo telegram uit Antwerpen, dat
wij van liet bureau V. D. ontvingen;
ANTWERPEN, 18 Aug. Zoo even kwa
men er soldaten binnen, die in den strijd
waren geweest. Zij weigerden halsstarrig
elke inlichting. Eén hoorde ik zeggen:
„Het is er bij Leuven warm toegegaan
Er is ook een afkondiging gedaan aan
de ouders, om iu geen geval te vertellen
waar kunne zonen zijni. Het legercom-
lïiando vraagt aan ieder stjwiigondd
in verband met-de troepenbeweging.
Dit telegram bevestigt, cfus, dat er bij Leu
ven is gevochten, waarvan geen enkel tele
gram der Belgen heeft melding- gemaakt.
I)E GEVECHTEN BIJ DINANT.
De Duitsehe voorposten van het leger dat
door do Ardennen oprukt, hebben de Maas
bij Dinant bereikt. De Eranschen staan daar
gereed om ze te bevechten, en reeds is in dc
straten van Dinant oen hevig gevecht ge
hoord.
Het socialistisch blad „Le PeupIeP weet
daaromtrent liet volgende verbaal te geven:
Tegen 3 uur in den middag trokken 500
Fransche infanteristen, van de hoogte dei-
citadel door de Duitschers verdreven, op de
mitrailleuses. De Fransche mitrailleuses ant
woordden van den linker-oever.
en
dwong den
vuur
vijand
lerie kwam in actie
door een wel onderbonden
te trokken.
Vijftig Duitsehe infanteristen, die de brug
overtrokken, werden door een Franse-hen ba
nen enkele uren over «le grenzen moesten
zijn. In allerhaast werden eenige kleeding-
stukkon in een handtasch geborgen. Zoo als
gewoonlijk werd het meest noodige vergeten:
we lieten óns geld achter en van teruggaan
om 't te halen was geen sprake.
Wij begaven ons in een Rootle Kruiswagen
naar het Duitsehe consulaat te Antwerpen,
waar we tot onze groote teleurstelling ver
namen, dat de consul reeds vertrokken was
en ons den raad gegeven werd: ziet, dat ge
zoo spoedig mogelijk over de grenzen komt.
Toen wc informeerden naar den plaatsver-
vangenden consul, verwees men ons naar (le
gendarmerie-, daar werden we in een klein,
duf, vuil kamertje gelaten.
Op de vraag of wij Duitschers waren, ant
woordden we natuurlijk bevestigend. Ver
schrikt keken wc op, (°en we daarop verna
men: Dan zijt gij <)n7ie gevangenen!
We hadden tot gezelschap eenige weenen-
cle vrouwen en meisjes, die we nog zoo goed
mogelijk trachtten te troosten; we voelden
ons veilig in het bewustzijn, dat we den
Antwerpenaars nooit anders dan goed had
den gedaan.
'tZou nog erger worden. Na eenige uren
waehtens werden we onder streng toezicht
naar de gevangenis g«voord.
Ruw werden we op oen rij geplaatst niet
ons ge-zicht naar den muur, zoodat we niet
anders verwachtten ('8n doodgeschoten *te
worden.
Wij tweeën vooral werden streng geobser
veerd. Men hield ons voor spionnen, omdat
we Verklaard hadden naar liet slagveld te
willen om daar onze broeders te helpen.
Maar zoover kwam 'hot gelukkig niet. We
werden naar een cel gebracht, waar we door
vrouwen uiterst scherp onderzocht werden;
zelfs onze haren werden losgemaakt. Toen
werden we alleen gelaten iu een sombere,
duistere cel; no.'462 droeg ze. In geen 24 uur
baden we slaap, noch voedsel genoten. Na
een uur bracht men ons een beker en een
schotel. De laatste bevatte niet de schil ge
kookte aardappelen, zoo bard, dat z!e niet te
eten waren; van eten was geen sprake. De
volgende dagen kregen we in denzélfden scho
tel soep, een lepel had men vergeten. Om
beurten moesten we een s]0k van het vocht
nemen. En toen nog een derde gevangene
ons gezelschap kwam vermeerderen^ moes
ten we zoo met ons drieën eten.
Bank, stoel of matras om wat te rusten
niets daarvan was aanwezig. Toen we er om
vroegen, kregen we ten antwoord: Ga maar
stad terug, gedecimeerd door de Duitsehe op den grond, liggen, onze broeders hebben
ook geen bed!
Do nacht kroop voorbij; 's morgens 0111 zes
De Duitsehe cavalerie trok naaf de stad op uur kregen we kot ie; helaas, ook al on-
door de Rue St. Jacques. De. Fransehen pos- bruikbaar; we moesten ons tevreden stellen
teerden zich op de brug. Do Fransche artil- met droog brood en water. Nieuw» hooiden
De Fransehen deden de citadel ontruimen
ver het pla-
Ooi half zeven haalde een Fransch soldaat
we niets dan de barbaarschheden. die de
zich terug Duitschers heetten te plegen tegenover de
Belgen.
Den volgenden dag bracht men ons voor
eenige hc-ereu, die ons zeer beleefd eenige
vragen stelden, ïuaar daarna, werden we
weer teruggevoerd naar onze cel.
De laatste nacht was de verschrikkelijkste.
Tegen middernacht werden we door eenige
schoten en hartvenscheurenA vrouwengeg|l
toestand was in één woord verschrikkelijk!
Maar eindelijk kwam de bevrijding. Zon
dagmiddag, 9 Augustus, werden we uit onze
cel gehaald. Op het gevangenisplein zagen
we een menigte vrouwen en kinderen, zoo
goed als ongekleed, half verhongerd, tegen
den grond liggen. Ons hart bloedde hij het
zien van al die ellende. Een dronk water
werd zelfs geweigerd.
Eindelijk ging het in een stoet van 400
Duitschers, aan weerszijden bewaakt door
gewapenden, onder bespottingen en beschim
pingen', naar bet station. Men deed ons daar
in een gereedstaauden trein stijgen. Na een
half uur rijdens moesten we uitstijgen; nog
een half uur loopen en we waren aan de
Holland'sehe grens; we werdeni door Hol
land sche soldaten in ontvangst genomen. Op
onze vraag of we hier vrij waren, antwoordde
een officier: „Zoo vrij als een vogel iu de
lucht." En na al de doorgestane ellende kon
den we ons weerhouden uit te roepen: Leve
Holland! I
Liefdevol werden we door de Hollander»
opgenomen en verzorgd; allerhartelijkst was
de ontvangst. Veel hebben we geleden, maar
deze gastvrije mensehen hebben hét leed
spoedig doen vergeten.
En nu zijn we te Breda en hebben onze
diensteu reeds aangeboden aan het Remde
Kruis....
UIT DE DUITSCHE PERBl
Naar aanleiding1 van het laatste Duitsehe
vredesvoorstel aan België schrijft de ossi-
sehe Zeitung",.Als niet reeds bewezen was,
hoe België in dezen Duitsch-Franschen oorlog
getoond heeft, geheel afhankelijk va.11 Frank
rijk te zijn, zou deze nieuwe weigering van
heb eerlijke en vriendschappelijke voorstel,
met verwijzing naar de internationale ver
plichtingen, het sterkste bewijs opleveren voor
do bindende overeenkomsten, die tussohen Bel
gië, Frankrijk en Engeland tegen Duitschland
gesloten zijn, welke overeenkomsten thans
niet meer te niofc gedaan kunnen worden."
De „Kreuz-Zoitung": „Belgiö toont, dat het
nu met onze tegenstanders, op onze vernieti
ging wil aanstaren. Bij hét sluiten van den
vrede zal men daaraan moeten denken."
De „Tagliehe Rundschau";„Onze regeering
is nog steeds bereid goweest, ondanks Luik,
ondanks de beestachtige barbaat schheid dei-
Belgen. om aan do Belgen tegemoet te komen.
Ook onze regeering zal van meening zijn, dat
er thans geen plaats meer moet zijn voor toe
gevendheid."
Heb „Berliner Tagcbl&tt"„Men kan het
hartelijke en met aandrang uitgesproken aan
bod van Duitischland toejuichen, ofschoon hier
allo sympathie voor de Belgen verdwenen is,
11a het afschuwelijke optreden der franctireurs
en het eerlooze gedrag der Belgen jegens vrou
wen en kinderen."
LOF' AAN NEDERLAND.
Prof. P. D. Land ré te Aken zendt ons een
groot artikel ter plaatsing, dat wij wegens
plaatsruimte niet geheel kunneu opnemen. Wij
nemen er echter het volgende uit over
„Dat de moord op den Oostenrijkschen troon
opvolger en zijn gemalin te Sarajewo gepleegd,
veertien dagen later 't beeld van Europa zoo
schrikbaarlijk zou beginnen te veranderen, daar
aan kon men nauwelijks gelooven. En toch, de
wolken verdwenen niet meer van den hemel.,
de lucht werd zwoeler en donkerder, loodzwaar
begon liet ons allen te bedrukken, daar barstte
plotseling de donder los, verschrikkelijker dan
een onzer zich nooit zal hebben kunnen herin
neren. De door Oostennjk van Servië gevor
derde genoegdoening werd niet voldoende ge
geven: wien kan dat verwonderen, die de
moordgeschiedenis van Belgrado, waarbij
Alexander en Draga vielen, kent? Oostenrijk
gebruikte het. laatste middel, liet. greep naar
de wapenen om te straffen voor berokkend,
niet gewroken kwaad. Busland maakte zich be
reid. Servië te ondersteunen; Oostenrijks bond
genoot, Duitschland, deed niet dadelijk hetzelf
de. Maar het deed iets, dat in de wereldge
schiedenis met gouden letteren zal worden ge
boekt; de Duitsehe keizer trad in persoonlijk
telegramverkeer met den Ozaar, om te trach
ten het onheilbarend lcwaad nog af te wenden.
De wederkeerig gewisselde telegrammen zijn
openbaar gemaakt. Teder weet thans, dat kei
zer Wilhelm alles gedaan heeft, wat in het
menscbelijke bereik ligt, om te verzoenen. Het
mocht niet baten; .de mobiliseering van Bus-
land tegelijkertijd met deze onderhandelingen
ligt nog versch in het geheugen.'
Over Belgiö schrijft prof. Landré dan o.m.
liet volgende:
Tot hiertoe bad ieder weldenkend mensch
medegevoel voor het ongelukkige land, dat zoo
doende in krijg gedompeld was; een verloren
krijg zal nooit het volk, dat dapper en eerlijk
gevochten heeft, vermogen te vernederen.
De Duitschers hebben steeds de grootste
achting voor den geslagen vijand getoond, en
hen menselielijk behandeld. Dat wist men in
België waarin jaar in jaar uit duizenden Duit
schers verblijf houden. Doch de Belgen hebben
helaas getoond, dat er onder hen onmensehe-
liike, dierlijke eigenschappen sluimerden, die,
zoodra ze niet meer bcmeesterd konden worden,
D'u'ttóch» „spionBW.* gefusilleerd waren. Onzè
BHRTELJ0HIS5TRAAT 27,
TELEFOON 1770.
AU# betalende abonné's op dit blad, die in
het bexit eener verzekeringspoli» zijn, zijn
volgens de bepalingen op de polissen vermeld,
tegen ongelukken verzekerd voor:
OULDEN bij levenslange onge
schiktheid tot werken.
GULDEN by overlijden.
verlies van een
GULDEN bij
hand of voet.
GULDEN bij verlies van één wijs
vinger.
GULDEN bij verlies van één an
deren vinger.
Haarlemsche Alledagjes No. 1410.
HET BLOEMBOLLENHANDELAARS-
SYNDICAAT.
Wij hebben al medegedeeld, dat de bioem-
bollenhandel door een syndicaat dat den handel
en de export gaat regelen, waarschijnlijk aaa
het gevaar van teniet gaan door den oorlog zal
worden gered.
Dit Syndicaat, waartoe alle handelaars en
kweekers zullen moeten toetreden, zat voorschot
ten geven, maar voorts ook den handel regelen,
den voorraad die dit jaar overblijft doen ver
nietigen, de cultuur beperken, den auctieha.ndé
en den bloemenhandel verbieden, en de prijzen
voor in- en verkoop vaststellen.
Het bestuur van dit Syndicaat wordt gevormd
door bestuurders der drie groote vereenigingen
van kweekers en exporteurs: de Algcmeeue Ver-
eeniging voor Bloembollencultuur, het Kwee
kersgenootschap, en de Bond van Bloembollen-
kweekers.
Nu heeft men ons gevraagd, of de katholieke
Vereeniging van Bloemistpatroons bij deze
regeling is voorbijgegaan, en hoe dat zit.
Wij hebben daaromtrent inlichtingen inge
wonnen, die ons in staat stellen het volgende
te melden.
De drie hierboven genoemde vereenigingen
zijn die, welke zich bezighouden met den export
en met den handel. Zij bemoeien zich niet direct
met de sociale zijde van het vak, en al zullen
natuurlijk de arbeiders vruchten plukken van
de regeling die getroffen zal worden, daarom
is het toch niet te doen op de eerste plaats.
De R. K. Patroonsvereeniging echter, eu ook
verschillende andere plaatselijke vereenigingen,
zijn vóór alles sociale vereenigingen, die veel
meer de verhouding van patroon en arbeider
dan de kweekerij en den export tot hun ar
beidsveld hebben. En zoodoende viel, nu die
laatste belangen enkel en alleen onder liet oog
werden gezien, vanzelf de daadwerkelijke mede
werking n/s zoodanig van de patrooiisvereeni-
gingen uit. Dat neemt niet weg, dat de katho
lieke kweekers en exporteurs ais leden van de
drie genoemde vereenigingen, waarin zij wel de
meerderheid uitmaken, natuurlijk ten volle in
deze regeling zijn begrepen.
ITtSnS op do afschuwelijkste wjjte tot uitte, kwamen
Ret:«ou enreehl vnjn, ïedoren Belg- zonder on
derscheid daarvoor verantwoordelijk te maken;
dat doet ook liier niemand. De Belgische ge
vangene soldaten worden behandeld, zooata
het elk man verdiend, die zón plicht tegenover
zijn vaderland vervuld heeft; zelfs de m.
Duitschland teruggekeerde, in België mishan
delde Duitschers verzoeken dit vooral uiet mi»
Belgen te vergelden. Maar de verontwaardi
ging, over hetgeen geschiedde, is op het top
punt gestegen.
En dat is begrijpelijk, wanneer men hoort,
wat geschied is; ik voer hier slechts dingen
aan, die door volkomen geloofwaardige perso
nen aanschouwd zijn. Het is bijna te verschrik
kelijk om het te schrijven: men heeft gewonden
vermoord, gesteenigd. weerloo/.en de oogen uit
gestoken, den buik opengereten, zich aa d^
ingewanden vergrepen endoch het is ts
veel! Mannen, vrouwen, zelfs kinderen hebben
deelgenomen aan de gemeenste mishandelin
gen. Een vijftienjarige jongen schiet uit een
huis op een Duitsch soldaat, raakt! De jongen,
wordt gevat, voor den bevelhebber gebracht^
zou gefusilleerd worden. Doch wat doet de ka-:
pitein? Hij zegt: „Onze eerste kogel mag niet
een kind dooden" en laat den jongen loopen.
Deze gaat in het huis terug, schiet ten tweed.>n
male op een üuitscli soldaat; nogmaals woi^
gort de officier hem te dooden. Wat met den
knaap geschied is, weet ik niet; de revolver,
waarmee hij geschoten had, was nog niet eena
met een kolf voorzien, dus waarschijnlijk direct!
uit de fabriek; ik zag zulk een wapen.
Uit bijna ieder huis, haag of hinderlaag
wordt geschoten door de bevolking op alle»/
wat Duitsch is. Het Roode Kruis beschut 'teIf4
niet deugeen, die het draagt.'
UWE nUUUEMSCHE COURUT
9-.mjenc=E*m. i si ei maaawii ryi- raw i mi—eacni
I V' I J. U^UJLli V, vlOLi li"
VUI iT lHVlvt. II» UUL ii «UI
«I "PTkl/1. \.n r l.j.ii r\~ Hinn^nlvoti rlprflon
lVT O.'! A o A/1 /kuX .1- ."I i 1 '1 ff t 1. n r> VA A O Oil li" 1'.
VA. t V*. ltB, CTx
CJiauei UUOl xrunov nvio *o«iicvbu, vy ito >"<«<-<1 111
wruJBii va 11 u«u ïimict-w**;». - «aoui mwy
1..1 n 1.......1 1 1 j ni„ Jmi do htt i-h-n n Dsn Vil 1 1 ftti 11 ft n ft
UJJI-IHCMI Ml - O
((•ti y'tf.»