Kerknieuws.
Letteren en Kunst.
Lanaoouw en visscfienj
Uit onze Oost.
reorganisatie van de landmacht te komen, niet
de bedoeling een veldleger te verkrijgen, dat los
Van onze liniën zou kunnen opereeren oin aan
de grenzen te kunnen waken tegen schending
van ons grondgebied. Mocht de minister Ber-
gansius toenmaals niet slagen, gelukkiger wa3
de minister Kool, die in 1901 de taak van den
generaal Eland had overgenomen. De wetten
Eland-Kool voerden de sterkte van de Land
macht op tot ruim 200,000 man en hadden tot
onmiddellijk gevolg, dat ook de eventueele aan
wending onzer weermacht werd gewijzigd.
Voor „het hart van het land" kwam nu het
geheele land in de plaats. Een der eerste uitin
gen van dat gewijzigd inzicht was de schep
ping van een afzonderlijk veldleger, van een
operatief orgaan, dat kon optreden op elk punt
van onze grenzen, overal waar het noodig was.
De latere wetten (zoo de Militiewet van 1912)
hadden de strekking om de geoefendheid van dat
leger te verhoogen en om eene geoefende reserve
beschikbaar te stellen. Dit laatste werd beoogd
met de in 1913 in werking getreden Landstorm
wet, die, als zij geheel zal zijn uitgewerkt, nog
ruim 150,000 geoefende mannen als reserve kan
verschaffen. Thans behoort tot den geoefenden
Landstorm echter nog slechts één lichting.
Onder de maatregelen in de laatste jaren
genomen om de strijdvaardigheid van het la
ger te verhoogpn, behoort Verder allereerst
de in 1913 in werking getreden nieuwe organi
se tie van de Infanterie genoemd te worden,
die de mobilisatie veel vereenvoudigde, door
lat, na de opkomst der militie, geen nieuwe
eenheden meer geformeerd behoefden te wor
den. OMc is den laatster tijd de voorraad
munitie voor de infanterie en veldartillerie
belangrijk vergroot.
Vrijdag 31 Juli achtte onze regeering het
logenblik gekomen om het "Nederlandsch© le
ger op voe-t van oorlog 'te brengen. Zij was
daarmee op tijd, doolt ook geen minuut te
vroeg. Want reeds dro.n volgenden dag ge
beurde wat men in den kring der vakmannen
steeds als vaststaand feit had aangenomen:
Duitschland 'richtte zich tegen het Fransehe
Noorderfront.
Vrijdags Werd door ons gemobiliseerd:
Duitschland mobiliseerde toen nog niet. Er
waren natuurlijk menschen die ons „aanstel-
buig" vonden, maar den volgenden dag vloog
het mobilisatiebevel langs alle draden door
het Duitsche rijk en werd het neutrale
Luxemburg door Duitsche grenstroepen op
vredeevoet bezet, wertl ook aan België de
öisch van vrijen doortocht gesteld. Aan den
'avond van denzelfden dag, dat dit ultimatum
te Brussel was overhandigd, was de opkomst
van militie on landweer bij ons een voldongen
feit.. Zeker, er viel nog veel te doen, maar
'als het op haren en snaren gezet had moe
ben worden, had den volgenden dag ty. 2
Augustus met. de concentratie der gemobili
seerde weermacht een aanvang gemaakt kun
nen zijn. Indien aan ons dezelfde eisch ge-
sb-ld ware als aan België, dan zou bij ge
mis van vestingen aan de Mads den 4en
Augustus 's morgens het Nederlandscho veld
leger op zijn post zijn geweest.
'tls nu anders geloopen. Er zijn enkel©
dagen, geweest van onzekerheid, geboren uit
de omstandigheid, dat het gevaar evengoed
uit het Westen komen kon als uit het. Oosten.
Dit noopte tot het volgen van een andere
gedragslijn bij, het opstellen van da troepen,
maar als het gevaar zich bij ons even duidelijk
ge teekend had als bij België, naar welke
zijde ook, dan waren we klaar geweest. Even-
.wel, met hot oog1 op 'de zeer snelle inlei
ding der vijandelijkheden, reeds in den mor
gen van den 4en Augustus, ook geen minuut
ie vroeg.
Wat België fcivf, w: s dx>r led -r deskundig©
„verwacht. Tent lien van lijvige, studies 'over
'den toekomstoorlog zijn in de laatste jaren
verschenen en ieder schrijver nam als eene
.yanzelfsheid aan wat gebeurd is. Wat meer
'zegt: België zelf legde met- he„t oog daarop
'zijn Maas-linie aan en wij hebben er 0113
Veldleger om in het leven geroepen.
Men kan verontwaardigd zijn over de ge
pleegde neutraliteit3soheanis, maar dat men
Ier verbaasd over i« geweest, wfflefc... ver-
nazing.
Kan onze defensie-politiek in de huidige om
standigheden nu op vlucht wijzen?
Dat wij voornemens waren schending van
.ons grondgebied door een der oorlogvoerenden
'met de wapenen te beletten, bleek uit het
.mobilisatiebevel, dat- gegeven werd gelijk met
de algemeen© mobilisatie in Rusland en Oos
tenrijk. doch nog één dag vóór de Duitsche
an Fransche mobilisatie; één dag vóór het
ifftimatum aan België; drie dagen vóór de
'oorlogsverklaring van Duitschland een Frank
rijk. En dat wij; bij machte waren om ons
Voornemen gestand de doen, bleek uit de
pncll© mobilisatie, die a-fgeloopen was toon
'België de Duitsche ei3chen terug wees.
Wie zal iRi zeggen, wolken invloed deze
houding op onze naburen heeft uitgeoefend?
In efen algebraïsche formule is 'dat niet uit
fee drukken, maar wél mag gezegd, ïdat oen
vastberaden houding, gepaard aan het ver
mogen om van zioh af te slaan, ons gevrij
waard hebben voor molest.
En dat is nu juist het punt waarin de on-
machtzeuTders zich altijd vergist hebben.
deur wijzen en dan komen de partijen in
Londeneri ik hoop, vóór dien tijd nog
de bruiloft van mijn zuster. Houd. wat ik
ondervonden heb, steeds voor ©ogen, miss
Bane, laat u nooit door den sdl/ijn verblin
den, en toets ook dat, wat u het zuiverste
goud tnesdhijnt! Een spoedige ontgoocheling
Is wellicht reeds zeer pijnlijk, maar een la-
Tere, een te late ontgoocheling doodt de lief
de. Ik ben een man en heb meer kracht dan
een vrouw, en toch, de koude rijp, die zoo
plotseling gevallen is, heeft, ook ziin sporen
bij mij achterge!aten;, eindigde die hertog',
met de hand ovitr zijn vergrijsd*» slapen
wrijvend.
En die zilverdraden in uw blond ihaar
^noesten voor uw vrouw een vreeselijk, een
eeuwig stom verwijt zijn, indien zij nog een
greiutje gevoel bezat, antwoordde Louise met
gloeiende wangen en tranen in de oogen.
Het hart der Schotse'!ie vrouwen is koel
%1» de wind in de bergen, antwoordde de
hertog treurig, maar hij gal' spoedig een an
dere wending aan het gesprek, toen hij voort-
«ling:
Sir Edward Al her co rub ie, onze leredhe
gaat, heeft one plotseling verlaten, hij scheen
#%er bewogen, wij hadden reeds aan een twee
de bruiloft gedacht, miss Bane!
Louise werd vuurrood»
Sir Edward vroeg me zijne vrouw te
Worden, mylord. maar dal kon niet..,.
Zij hebben zioli blind gestaard op ue Ben
tegen id© honderd de honderd, tegen de duizend.
Ze bobben uit het oog verloren, dat het bi|
de tegenwoordige groepeering der mogend
heden vooral hierom ging, of Duitschland ons
gaarne naast Engeland, of Engeland ons gaar
ne naast Duitschland zag optrekken! Want
één van tweeën zou toch feitelijk liet geval
zijn, indien een der twee tegenstandei's onze
neutraliteit opzettelijk schond.
En zegge men nu' niet, dat dit argument
Duitschland dan toch niet weerhouden heeft
om België'» neutraliteit te schenden; want
dan vergelijkt men wat voor vergelijking; niet
vatbaar is. Dan vergelijkt men noodzakelijk -
heid met wenschelijkheid. .Van zuiver mi
litair standpunt bezien was het voor Duitsch
land noodzakelijk om over België naar Frank
rijk te trekiken en daarom was het betreden
van Beslgië's bodem door de Duitsche. legei's
nagenoeg tot zekerheid geworden. Met be
trekking tot 'Nederland kars alleen van wen
schelijkheid gesproken. Maastricht ön Roer
mond zou de Duitsche operaties zeer verge -
makkei ijM hebben, maar 't kon ook zonder
dat.
En dan geeft de te verwachten tegenstand
den doorslag of men 't al of niet doen zal.
Die maakt dan uit of 't dan nog voordeelig
blijft een tegenstander meer te 'scheppen.
Zóo staat de zaak en niet anders.
Alen kan over dat alles treuren, maar men
heeft heb feit te aanvaarden.
En daaruit volgt dan ook onverbiddelijk dit,
dat men zich te krachtiger wapenen Qjoet,
naarmate het voor een der groot© mogendhe
den verleidelijker is. zich het grondgebied
van een naburigen kleinen staat voor zijne
operatiën ten nutte te maken.
Hoe gcooter kracht die kleine buurman
ontwikkelen kan, hoe minder kans dat hij
in den oorlog wo'rdt meegesleept.
Dat is het leidend beginsel geweest van
hen, die het pleit hebben gevoerd voor een
krachtige 'defensiepolitiek.
En ook daarin heeft de uitkomst, hen voor-
loopig in het gelijk gesteld.
Tot heden zijn we 'nog niet in den oorlog
betrokken geworden en dat hebben we in den
weg der middelen te danken aan het feit,
dat ye een bruikbare weermacht bezaten
en jdafc de regeering bereid bleek, haar te
han te-eren,
Hiermede is beslist, dat onze defensiemidde-
len bij den aanvang' volkomen hebben beant
woord aan het doel, dat men er mee beoogde.
Maar als er nu eens werkelijk gevochten
had moeten worden, zegt. ten laatste de groot
ste der Thomassen. Zie dan naar België, zoo
antwoorden we. Het heeft den grooten mogend
heden geleerd, dat de kleine staten meer be-
teekeneu, dan zij wellicht vermoed hadden.
En Nederland is in militair opzicht stellig
uiet de mindere van België.
Zoo kunnen we dan alleszins tevreden zijn
over de bij den aanvang verkregen resultaten.
Bij den aanvang,... want nog is liet einde
niet
Allereerst toch hebben we, zoolang de vijan
delijke legers nog bijna dagelijks in de nabij
heid onzer grenzen op elkaar stooten, te waken,
dat troepend'ecleu, die verdwalen of over onze
grenzen uitwijken, dadelijk ontwapend en ge
ïnterneerd worden.
Niet minder scherp zullen we er op toe heb
ben te zien. dat, bij gevechten nabij da grens,
vervolgende troepen in hun ijver zich niet
laten verlokken ïiun vervolging' uit te strekken
op Neder]andsch territoir.
Zoolang men bij een en ander met kleine
troepen-af deelingen te doen heeft, levert deze
taak geen bijzondere moeilijkheden op, maal
ais or geheele legers ontwapend en geïnter
neerd moeten worden zooals den Jen
Februari 1871 het geval was met liet 84,000
man sterke leger van Bout-kaki aan de Zwit-
sersche grens dan wordt de zaak moeilijker,
vooral als zulk een wijkend legér op den voet
door den overwinnaar wordt gevolgd.
In de tweede plaats blijft het gevaar voor op
zettelijke neutraliteitsscliennis bestaan. Men zij
in zijn oordeel daarover voorzichtig en billijk.
De nu aangevangen worsteling is de geweldig
ste dio de wereld ooit aanschouwde. Het is
voor de 4 continentale grootmachten er op of
er onder en waarschijnlijk voor goed. „Het
einddoel van dezen kamp" zoo schreef de
Hamburger Nachriehten van 11 Augustus j<l.
„is een nieuwe regeling van de machtsver
houdingen in het centrum van Europa en daar
door eene wijziging in den bloedsomloop van
liet geheelo politieke organisme dev oy.de
wereld." Daar gaat tiet inderdaad heen!
Men bedenke wat dat zeggen wil en vrage
zich dan dit eens af: indien de zaken voor
Duitschland b.v. eens zóó komen te staan, dat
het winnen kan. door b.v. een half millioen
zijner reservetroepen snel in Noord-België te
werpen en dat het verliest wanneer zulks te
laat geschiedt, wat zal het dan doen? Dau zal
bet alleen vragen wal grooter tijdsverlies met
zich brengt: het Nederlandsebc Leger op zij
_iiiji11ijnijyawrimn tt;--' "MM
i Er ontstond een kleine pauze.
I Het is weliswaar niet eau mij uwe tiau-
dehvjjze te beoordeel en, begon de hertog
weer, maar misschien mag ik als vriend wel
een woord spreken.ten gunste van sir Ed
ward, dien ik persoonlijk zeer goed ken en
ongetwijfeld een toegewijd en trouw echtge
noot za! zijn. Maar misschien was de om
standigheden, dat zijne goederen in Ierland
tiggen, op uw besluit van invloed
Dat niet, antwoordde. Louise met afge
wend gelaat, ik hel» roe voorgenomen onge
trouwd te blijven.
Meisjesgrillen, miss Louise.
Wie weet, antwoordde zij, maar gelooft
gij, dat ik om een meisjesgril zoo'n gewich
tig besluit nam'?
Lord Hastings keek haar in 't gelaat. Ais
men zoo jong zi.it als gij? meende hij glim
lachend. Ik wil u niet plagen, tante Anna
maakte laatst een zinspeling, alsof ge
Hecht todk geen geloof aan wal tante
Anna zegt, alsjeblief!II; vertaal Hastings-
Cnslie misschien voor altijd, maar mijn ge
bed zal steeds voor u ten hemel stijgen, en.
Zij barstte in snikken uit en verliet haas
tig de laan, terwijl zij in hel bosch verdween.
En de hertog blikte haar ju« en tranen wel
den in zijn oogen op; hij wist nu, dat; Louise
Bane hem beminde, zonale Melusine Hol well
hem nooit had lief gelhad..,.
dringen of een omweg maken ten guidon van
Limburg. En het zal den weg nemen, die het
minste tyd kost. Men kan volkomen dezelfde
vraag stellen met betrekking tot Engeland.
Het i» nog onmogelijk te zeggen hoe het ver
loop sal zijn. Iedere dag, ja ieder uur kan nog
nieuwe wendingen brengen.
En al dien tijd moet het leger wachten, ge
reed tot- daden!
Ten derde.
En eindelijk, nogmaals wijzend op de Ham
burger Nachrichten van 11 Augustus, het gaat
om een nieuwe regeling van de machtsverhou
dingen in centraal-Europa, om een wijziging
van het geheele politieke organisme der oude
wereld. Dat kan voeren tot de noodzakelijkheid
om onze neutraliteit te laten varen. Wanneer
er een geheel nieuwe kaart van Europa getee-
kend moet worden, wanneer dat eens de uit
komst zou zijn van de nu aangevangen wor
steling, dan kan er een oogenblik komen dat
ook wij onze stem moeten doen hooren. Niet
uit dwaze, belachelijke zucht om aan groote
politiek te doen, maar om bij eindregeling onze
eigen belangen te waarborgen. En dan ver]ieze
men niet uit het oog, dat een paar honderd
duizend man volkomen versche troepen aan het.
eind van eeu grooten. oorlog driemaal zooveel
waard zijn als in het begin.
Ook daarom moet het leger wachten, gereed
tot. daclen.
Ga zoo is ons aller bede de oorlogs-
geesel aan ons Land en aan zijn Koloniën voor
bij! Wij begeeren niet anders dan een beschei
den plaats onder de zou, dan een onafhankelijk
volksbestaan en de getrouwe bewaring van wat
ons door Gods voorzienig bestel in den loop
der historie is toebetrouwd. Evenwel, komt liet
anders, dan zal het gewapende Nederlandsehe
Volk zijn plicht doen, dan zal blijken dat „Das
Volk in Waffen!" niet alleen voor Duitschers
geschreven werd.
Tot zoolang: wachten!
Bidt God. maar houdt, het kruit droog?
's-Gravenhage, 19 Augustus 1914.
OVER Z. H- DEN PA ES.
De H. Vader was, reeds vóór ziin verkiezing
tot Paus, bij de Romeinen zeer bekend en ge
acht. Als substituut bij het staats-secretariaat
woonde hij op de Piazza S. Eustachio en leefde
daar zeer huiselijk met zijn moeder, voor wie
hij een kinderlijke liefdo koesterde. Wanneer
hjj na gedanen arbeid het Vatic aan verliet, ont
ving hij daar zijn vrienden, in wier middeti hij
zich geheel op zijn gemak voelde; hij vergat dan
alle diplomatieke formaliteiten en nam op in
teressante en geestig© wijze deel aan hot ge
sprek, waaruit alle politiek geweerd werd. Toen
hem eens gevraagd werd, hoe het met zekere
Kerkelijke aangelegenheden ging. antwoordde
hij: O, slepend, net als ik! Z. ff., die tenger van
gestalte is, heeft ii.l. een ietwat onvasten gang.
In'zijn dagelijJvso'b IWuH was Benedict-u» "XV
zeer streng voor ziehzelven. Om vijf uur staat
bij op en begeeft zich nooit- vóór middernacht
ter ruste. Uiterst werkzaam van aard. verrichtte
hji zijn arbeid schier zonder rust te nemen,
zelfs niet als hij ziek was. Op zekeren dag had
hij 39 graden koorts, doch hij had beloofd een
klein dorpje bij Bologna te komen bezoeken en
hij ging. De inwoners van Bologna achtten hun
aartsbisschop zeer hóóg; eenigon tijd geleden
schonken zij hem een prachtige auto, om hem
het reizen te vergemakkelijken.
Een broeder van den Paus is sedert 1908 ge-
peusionneerde schout-bij-nacht, markies Ema-
nuele della Chiesa, die 's zomers in Tegli, bij
Genua woont. Daar is de H- Vader geboren.
De Italiaansche bladen bevatten tal van bijzon
derheden over Z. H.
Toen hij twaalf jaren oud was gaf hji zijn
vader reeds den wensch te lcenneu, priester te
willen worden. „Eerst goed leerea cu een graad
halen," was het antwoord van dep markies.
Giacomo sprak niet meer van r/A'n harte wensch,
leerde buitengewoon en was op twintigjarigen
leeftijd doctor in de rechten. Toen. eerst her
haalde hjj zijn wensch en trad in het Collegio
Capranica le Rome.
De familie van markies della Chiesa is oor
spronkelijk van Milaan. Toen de ff. Ambrosius
zoo verhaalt de kroniek het hoofd was
van de geestelijke en wereldlijke regeering der
kerken in TJgurië, Emilië en Lombardije, stelde
lvij verscheidene hoofdlieden aan, om de kerk
tegen de Ariaaen te verdedigen. Onder de Müa-
neezen waren vele van deze hoofdlieden, die
zich Campiöni della Chiesa (strijders voor do
kerk) noemdenhiervan is de- familienaam
della Chiesa afgelegd.
Uit de familie stammen twee heiligen Gio-
■MMKraatramMKwrw» cm
VIII.
j DE EERSTE SCHREDE TOT BOETE.
Wederom was eeu week vorst reken en lady
Oaciyle verloofde nog steeds met Louise en
Isabella op Hastings-Castle. De oorzaak hier
van was. dat de vèrbouyingen in l aar huis
te Londen nog niet volloon! waren en zij
moest dn» wel noodgedwongen blijven. Bo
ven dién had Fr&derik beloofd in den loop
dezer week naar Hastings-Castle 1© konten
om uiot Isabella over de inrichting dor ver
schillende kamers te spreken: vóór ze mei
lante An nu naar Loiulen ging om voor haar
ui!zo! te zorgen.
Op Hastings-Castle was het deze week zeer
stil geworden. Eenige gasten hadden bericht,
gekregen van een /plotseling famillesterfge-
val eu waren dus dadelijk vertrokken, de of
ficieren m<>e«ten naar hun re-p:ctipve .stand
plaatsen terug de land edellieden naar hun
góederen, daar ze zelf gasten verwachtten.
I)e groote drukte en bedrijvigheid was daar
door vrij plotseling verstomd .en die nog ge
bleven waren, behoorden tot 'hot meer kalme
soort van mensehen, die het moest houden
van een aangename causerie of aan een fik
se he. wandeling door de prachtige natuur de
voorkeur geven. Maar ook deze wemfigeu
hadden dén datum van hun vertrek reeds
vastgesteld en Melusine had te kennen ge-
vanni, bisschop van Corno, eu Antonio van de»
orde der Dominicanen. Zy telt bovendien vier
bisschoppen en één kardinaal. Behalve een
oudere broeder Emanuele, heeft de Paus nog
een zuster in Rome wonen, die gehuwd is mot
den ingenieur Jacobini. Bij Treviso woont een
ouder© zuster Giulia, weduwe van graaf Per
sico. Uit dit huwelijk zijn drie kinderen: n.l.
gravin Sophia, gehuwd met graaf Venier, kapi
tein by hot derde regiment artillerie in
Bologna, graaf Angelo, provinciaal-raadslid
van Treviso eu graaf Carlo, ingenieur in Pa-
vullo. Een familielid van den.Paus is o.a. de be
kende vlieger baron Novellis.
DE KATHOLIEKE ILLUSTRATIE
van deze week beval de volgende
PLAT EN: De brug hjj Li he. De kerkruïoe
te Vise. Oorlogkskiekjfts van verre en van
dichtbij (8). Kfikjes uit Noord-Frankrijk (9b
Bjj den dood van den Paus (2). Pius X op
ziin sterfbed. De Duitschers in België (5).
Panorama van Ditiant, De verdedigers van
Namen te Ostende. Verwoesting door een
bom te Antwerpen. Rood© Kruis te Roer
mond. Eedandag te Berliin (2). Dr. Noyous
en echtgenoot». Pater Eeugts en Pater Metz.
Nederlandsehe ('bartas (2). Koninklijke on
derscheiding. Duitsdlue grenspost bij ons land.
Kathedraal van Bologna. Fransdhe officieren
van gezondheid in ons land. Duitsche oor
logstrofeeën in Berlijn. Onder de hoede van
iT-et; Hart. Belgische vluchtelingen te
Keer. Kiekje te Vaals. Een zilveren gedenk
penning. Eerw. Zuster Andrea. Pastoor Kuy-
pers. De prins van Wales. Een buldog zamelt
steungelden in. Dunr-d um.-kogels.
"TEKST: Mij is de wrake (vervolg). De
macht van het kind. Twee dagen in de Duit
sche kampementen (vervolg). De oorlog.
Freule Iris (vervolg). Belgiedhe vluchtelin
gen. Aan onze ahonné's.
ONS GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
van deze week bevat de volgende
PLATEN: Christelijke naastenliefde. Dj-
naut. Rust na strijd. Brug fe Iloei. Een
kijkje op Leuven. Oogeten onder 't gevecht.
Oorlogsfoto's van overal (4). Verzorging on
zer militairen (2). Burgemeester van Gent.
Mitrailleuses te water. Kijkje, te Maubeu^e
en te Arras. Slag bij Sedan. Wilhelm I. Pa
ter Beng». Broeder Prudentius. Sehotsche ge
wonden. Ommegang te Maastricht.
TEKST: Verwoestingen in België. Langs
verschillende wegen (vervolg.) Als men geen
piano spelen kan. Oorlogsplaten. Allerlei.
Voor onze jongens en meisjes.
DE VARENDE ZANGER.
J 't jongste nummer van dit periodiek
vinden wij een aardig-geschreven bijdrage van
den Hoofdredacteur, den hoor L, L. Mortens:
De vuurmond zingt zijn lied. ten betoog©, dat
ook vooral nu propaganda voor den volkszang
moet worden gemaakt.
Verder wordt een en ander meegedeeld aan
gaande de lotgevallen van het volkszang,
draaiorgel. Daarmede wordt thans bij de mili
tairen gewerkt mat medewerking vaa de mi-
I lifcairv> ivwtorite Iton
De commandant der IVe divisie, betuigd©
dank voor 't welgeslaagd streven orn den
soldaat in zijn eigen tijd nuttig en aangenaam
j bezig' tje houden."
En verder drukte hij den wensch uit, dat
't streven om den volkszang te verbeteren
waardeering moge vinden en met succes be-
lcroond worden.
Zeer zeker bemoedigend om op vL.i inge
slagen weg voort te gaan!
IKGSEZQ^OiEHi,
Voor den inhoud dezer rubriek sielt de
Redactie zich niet aansprakelijk.
Liüse, 15 Sep (ember 1914,
Geachte Redactie!
Vergun mij a.v.p. eeu klein plaatsje voor
onderstaande.
Zooals Zondag jl. van den kansel af Is he
kend gemaakt, zat a.s. Zondag van hier een
processie worden gehouden naar Noordwijk
naar SI. Jeroen. Dés morgens te 4 uur ver
trekt deze processie van uit de Éondestraat.
Daar nu velen in- en omwonenden vau de
Engel deze processie wenschen mee te ma
ken. is er besloten de route te nemen vanuit
de Bonèstraat. Rijksstraatweg, Engel,
Voortlaan, enz., zoodat men zidh ten Z.W.
van 't dorp, duo de Engel eu Voor liaan, zoo
mede de Roversbroek en 3e Poellaan maar
heeft aan te sluiten. Bij voorbaat weten we
reeds dot velen de processie zullen medema
ken, waartoe we hierbij echter nogmaals al
len aansporen.
IT, M. de E. dankend voor de plaatsing,
Hoogachtend,
E en dl e m e e g a a t.
geven, dat ze voornemens was nieuwe gasten
te. inviteeren, maar tegen dit plan had de
hertog zich ten hevigste verzet. Hii wenseh-
te tot Kerstmis absoluut zonder gasten te
zijn. Na Nieuwjaar zou hij wederom gasten
op Hastings-Castle ontvangen.
Mehi'Sine was in 'l begin woedend om die
weigering, want haar knagend geweten had
behoefte aan afleiding.
't Was eeu heerlijk© Öelobermorgen. De
eenzaamheid op het kasteel was Melusine te
madbtig; zij besloot na liet ©ntbijs een flinke
wandeling te doen. Zij ging dwars over het
groot© gazon vóór (bet kasteel en volgde dan
den veldweg naar de bosschen. waar vóór
twee jaren sir Ralph den dood had gevonden.
Zou het waar zijn wat die twee in de
spoorwegcoupé van haar vertelden? Zou hij
in wanhoop, of uit vertwijfeling een einde
aan zijn leven hebben gemaakt? Zou dat haar
geheim zijn? vroeg de hertog zich af, die aan
liet"raam zijner kamer stond en de slanke
gestalte nablik.te.
Maar nog een ander had haar verdwijnen
opgemerkt: Mount-Severn; direct had hij zijn
besluit genomen hij zette zijn hoed op en
volgde haar, maar hij deed geen moeite haar
in te halen. Toen Ihij zag welken weg zij in
sloeg, nam hij een anderen, teneinde Ihaar in
het bosoh te kunnen ontmoeten. Dan zou hij
haar dwingen tot het téte-ö-tête, dat ze op
iVISSCHERIJBELANGEN.
B© glraote visschersvereenigiag „Ons Bo-
Iftng1 ,te Enfcbuizea hoeft) Zaterdagavond, be
sloten, voor de eerstvolgende vergadering van
;de Zuiderzeevisseheravereenjging' de volgen-
do onderwerpen ter behandeling voor te stel
ten: lo. De regeering wordt verzocht een
verscherpt politietoezicht in te stellen op den
nestaanvoer te Volendarn, mede met het oog
op oen© moer juiate statistiek.
2o. Eene mildere toepassing' van de wette
lijke vrijheid tot verlenging van den termijn
der ansjovisvisscherij, inzonderheid wanneer
voor 1 Juli onbevredigende -resultaten ziin
bereikt.
3o. Do beschikking der regeoring op desbo-
treffende. verzoeken worde minstens één
week vóór "den wettelijken datum aan be
langhebbenden kenbaar gemaakt.
4o. De vereeniging driuge or bij de rege-e-
ï'ing op aan, de proeven me-t groote mosseelea
ais eeudenvoer voort te zetten.
SCHAPENFOKKERIJ.
Op eene buitengewone algemeene verg, de
ring der „Vereeniging tot verbetering vau de
Schapenfokkerij in N.-H." is (in tegenst Ling
met 'het bestuursbesluit) besloten dat hare
prjemickeuringen van halfjarige rammen eu
ooien wel zullen doorgaan.
De'datums zijn nu als volgt vastgesteld: te
den Burg (Texel) op 23 Sept. v.m. 9 uur, te
Hoorn op 20 Sept. v.m. half 10 uur, te Pur-
merend op 29 Sept. v.m. 9 uur, te Sobagen
op 1 Oct. v.m. 9 uur en te Alkmaar op 3
Oct, v.m. 9 uur.
EEN NOODLOTTIGE ONTPLOFFING.
Lit Dj om bang schrijft de correspondent van
het Soer. ff bid.:
Zaterdag jl., de» avond© om 7 uur werden
de omwoners van de suikerfabrieken Ponen
en Ngelom opgesdhrikt door een hevigen
knal, die op het afschieten van een groot ka
non geleek. Daar in dezen tijd van het jaar
het afschieten van vuurwerk en zelfgemaak
te kanonnetjes aan de orde van den dag is,
werd eerst verondersteld, dat een of andere
grappenmaker voor dezen keer eens een extra
groote gaspjjp van het kerkhof der genoem
de fabrieken had gekaapt om een groot ef
fect te bereiken.. De spoedig daarop volgende
twee slagen op de omliggende d -vrse kenton-
gan» gaven alras te kennen dat ergens een
ongeluk gebeurd was.
Op kondschap uitgaande bleek mij, dat de
vuurwerkfabriek in do Chineesche wijk was
in de lucht geslagen en spoedig daarop bleek
mij. dat de gevolgen erger waren dan ik ge-
dadlif had. Toonde het voorerf van de Chi
neesche woning reeds een treurig g©ziclit
door toet onooglijk verminkte lichaam van
den bereider van slagkwik, -de zwaar gewon
de vrouw en een der licht gewonde helpers*
het achtererf was een chaos vau steenen,
hout, pannen en bamboe.
Het massief steenen huis, waarvan volgen»
bericht een der ariberkamers aan den vuur-
«te uit icertosone was overgeko-
men om zijn metier in liet geheim te kuane»
uitoefenen, was verhuurd, bleek voor 7/8 uit.
elkaar geslagen. De ludhitdruk was zoo hevig
geweest, dat. de achter het huis «taande bij
gebouwen ate 't ware weggeveegd waren. Op
het moment van de explosie was de vuur-
ytvkmaker geheel alleen met zijn helsdki werk
daar zijn helper zich toevallig verwij-
ferd had; zoodat alleen eerstgenoemde vrij
wel op slag gedood werd; onder ontzettend
lijden stierf hij een uur na het gebeurde. De
vrouw, die juist in de aangrenzende keuken
Ihaar huiselijke bezigheden verrichtte, werd
zwaar gewond door een weggeslingerd stuk
hout en niettegenstaande de spoedig daarop
verleende mediscto© hulp stierf zij eenige
uren daarna.
De assistent-resident, de regent eu de dok
ter van Djomhaug waren spoedig ter plaatse,
zoodat onmiddellijk begonnen werd met het
verbinden der gewonden en het instellen van
een onderzoek. Het. mag een geluk genoemd
worden, dat de explosie om 7 uur plaats had-,
daar op dat moment de kinderen eu andere
hnisgenooten toevallig buitenshuis waren,
een uur later zouden meerdere slachtoffer»
te betreuren zijn geweest, daa.r het verbrij
zelde middenhuis gewoonlijk tien personen
huisvestte.
Uit toet onderzoek, dat later door den we-
douo van Plosso werd voortgezet bleek, dat
de Chineezen de ingrediënten voor het. fabri-
ceeren van ibet springmateriaal bij een der
drogisten te Djombang hadden gekocht eu
bet zou (1 ns raadzaam ziin, dat voor het ver
volg verboden werd om aan Chineezen groote
hoeveelheden chemische preparaten af te ge
ven, wanneer de drogist op zijn vingers kan.
natellen, dat deze moeten dienen tot toet ver
vaardigen van springmateriaa! en vuurwerk.
Hastings-Oastle steeds wist te ontwijken.
Melnsine. ging langs de afgemaaide koren
akkers en klaverweiden, erwi.il ze zich af en
toe hukte om er een late bloem of gelen blad.
te plukken. Het was een somber bouquet, dat
zij samenbond. Somber en dor gelijk haar.
eigen ziel- Na een poos had ze den woudzoom
en de verzamelplaats voor de jagers bereikt»
Melusine voegde aan haar ruiker eeuige hei
debloempje» toe en ging vervolgens dieper
het bosch in. Er was veel blad gevallen m
men kon overal door het anders zoo dichte
loof den blauwen hemel zien.
De gele dorre bladeren ritselden en braken
onder haar voeten, terwijl opgeschrikte hage
dissen ijlings eeu goed heenkomen zochten.
Eekhoorntjes, die op den grond eik-els eb
benkenootjes zodh-teu, klommen vliegensvlug,
langs de gladde stammen naar boven eu eeu1
zee, die vreedzaam in het bladerbed gelege»
had, sprong op om in het kreupelhout, te ver
dwijnen. De gevleugelde zangers van het
woud waren reeds naar het zonnige Zuidonl
vertrokken en slechts schreeuwende «peohteó
en krijso/hende raven Heten hun leelijke
luiden hooren, terwijl af en toe een vluohft
wilde eenden met groot gesnater door d©
ludbit streek.
(Wordt vervolgd
