F ij de Belgische vluchtelingen
te Maastricht
BINNENLAND.
TELEGRAMMEN.
Staten-Generaat.
den gaateu gezellig1 te maken. Bakken kof
fie werden geschonken, en later op den
avond kwamen de soldaten uit de forten
met groote ketels bruine boonen en vleesch
aansjouwen. De dankbaarheid der Engel-
schen kende geen grenzen, telkens en tel
kens weer klonk het op ontroerden toon:
„You are so kind, so very kind.'*
Voor wie het gebouw binnenkwam kostte
het in 't eerste oogen'olik eenige moeite in
de zi li laar bevindenden Engelsche mari
niers te herkennen. In de meest fantasti
sche kleedij had men de gasten gestoken.
Alles wat maar eenigszins in de termen viel
om 't lichaam te dekken, werd dankbaar
aanvaard. We zagen mannen, wier beenen
in een blauwe soldatenbroek gestoken wa
ren, terwijl het bovenlijf omhuld werd door
een jekker van een onmogelijke kleur; een
ander weer vond het strict noodzakelijk bij
zijn enorm vrijde oSiejas een soldatenkepi
op^ het hoofd te houden. Er waren er in
duffe! e jassen en in fantasiecostuums, in
matrozenblouses en in kapotjassen, alles wat
voor de hand lag, had men den Engelschen
gegeve en de mannen waren er dubbel
en dwars tevroden mee.
In den loop van den avond kwam de oud-
miiiiker, de heer Oremer, den lui in het
hospin.ai eens even toespreken. Hij had zich
onmiddellijk op het hooren van het gebeur
de, mei een aantal auto's naar IJmuiden be
geven on in die wagens werden later op den
avond een veertigtal geredden, onder v^ie
kapitc. i hiicholson, de commandant van de
„li ie en een aantal hoofdofficieren naar
het buiten van den hoer Gremer vervoerd,
aldaar s de meest onbeperkte gastvrijheid
werd verleend...
Wat ermee gebeuren zal.
Hed' nmorgen zijn do geredden (die na
tuurlijk-onder de krijgswet staan) met extra-
treinen van IJmuiden afgehaald om geïnter
neerd te worden tot na den oorlog.
De mannen worden, evenals de Duitschers
en de Belgen die wij hier in het land heb
ben, volgens oorlogsrecht tot na den oorlog
vastgehouden, nu ze eenmaal op onzijdig-
gebied zijn aangeland. Dat is ook een reden,
waarom de Engelsche torpedobooten zooveel
mogelijk schipbreukelingen hebben overgeno
men vaii de „Titan".
Men zie verdere bizonderheden onder „Te
legrammen" en eventueei nog onder „Laatste
Nieuws".
DE SLAG AAN DE AISNE.
Het iransche communiqué van gisterenmid
dag luidde: De Duitschers toonden gisteren
over het geheele front aan de Oise en in
Woëvre zekere activiteit, zonder echter re
sultaten van eenige beteekenis te bereiken.
Zij verloren eenig terrein aan den rechter
oever der Oise door de Pransche aanvallen.
In Woëvre deden de Duitschers een woe
denden aanval op de hoogten aan de Maas,
zonder daar echter vasten voet te krijgen.
Wij namen eergisteren talrijke gevangenen.
De „Berl. Lok.-Anz." schrijft harerzijds het
volgende:
„De bewijzen, dat het Duitsche leger thans
tusschen de Ooise en de Maas tot het offen
sief is overgegaan, liggen voor de hand. Uit
het hoofdkwartier wordt het oprukken der
Duitschers van Craonno naar Craonelle ge
meld, dat wil zeggen, dat de vestingachtigo
stelling ten noorden van de Aisne en noord
westelijk van Reims is veroverd.
Oraonne was tot dusverre het uoordooste-
lijkste punt, hetwelk de Duitschers bezetten.
.Van daar liep het Duitsche front in den aan
vang naar een punt ten zuiden van Reims,
tot het meer achterwaarts verplaatst werd,
De wederïnneming van Reims is blijkbaar een
uitgemaakte zaak, ten eerste door de bestor
ming van het slot Brimont, en nu door het
innemen van Bethény, 21/? kilometer ten noor
den van Reims. Het lot van deze stad zal nu
wel reeds bezegeld zijn. Ook de aanval op
Verdun maakt vorderingen, ofschoon de Fran-
Bche bezetting dit voor den reuzenslag hoogst
blangrijk steunpunt krachtig verdedigt. Ver
dun ontvangt geen steun van buiten en is dus
op uitvallen harer eigen bezetting aangewe
zen.
DE ENGELSCHEN MIS
TROUWEN DE OVER
GAVE VAN REIMS.
De oorlogscorrespondent van de Daily
Chronicle adh-t het onverklaarbaar, dat tegen
den snellen opmarsch van de Duitschers naar
Parijs in het begin van deze maand, uit de
forten om Reims geen tegenstand is gebo
den. De stelling is een der sterkste van
Frankrijk; zij beheerscht een groot aantal
wegen en spoorlijnen, en was bestemd een
vijand, vooruitdringend uit de Ardennen of
uit Argonne, op te houden.
Had Reims krachtiger tegenstand geboden,
dan zou een opmarsch naar het zuiden, zoo
niet onmogelijk, toch zoo gevaarlijk zijn ge
weest, dat de Duitschers dien vermoedelijk
niet zouden hebben ondernomen. Veel bloed
vergieten ware daardoor voorkomen. De
Duitschers zijn tien dagen in het bezit van
Reims geweest en heeft acht dagen geduurd,
voor zij nit de forten weer verdreven kon
den worden.
Het argument dat de Franschen door de
ontruiming de stad hebben willen sparen
voor een bombardement, gaat in het geheel
niet op, immers thans is Reims driemalen
gebombardeerd.
Na afloop van den oorlog acht de corres
pondent een onderzoek naar de omstandig
heden. waaronder Reims zich heeft overge
geven, noodig.
Men vertrouwt de Fransebe bondgenootan
dus blijkbaar in Engeland niet heelemaal!
^pisvent? wit
(Van onzen eigen correspondent).
ANTWERPEN, 20 September 1914.
Van tijd tot tijd lekken er eenige druppels
door van het leven te Brussel.
bijvoegen, doch dit is voldoende, bet bewijst
dat de beer Max een man van karakter is.
Gh A. B.
In aansluiting op wat onze Belgische cor
respondent hier schrijft zjj gemeld; dat vol
gens een bericht uit Brussel aan de Bien Pu
blic, burgemeester Max na deze publicatie
in verband met het bevel van gen. Von Lutt-
witz aan de bevolking van Brussel, om de
Belgische vlaggen in te halen; gearresteerd
en voor Von Lnttwitz geleid is, die hem
mededeelde dat hij naar Duitschland zon
worden overgebracht om zich te verantwoor
den. Nadat de burgemeester zijn houding
had verdedigd, werd bij echter na een uur
weer vrijgelaten.
Hedenmorgen sprak ik een man. die ge
regeld driemaal per week naar Antwerpen
komt om briefwisselingen over te brengen
en dan tevens wat dagbladen mede te nemen
om zijn landgenooten eenig nieuws te kun-
KORTE BEHiCSHTES§.
Prins August Wilhelm gewond? Een tele
gram uit Berlijn aan de Exchange Telegraph
Company meldt, dat de vierde zoon des kei-
i zers, prins August Wilhelm, in den slag aan
nen verschaffen.
Hij vertelde mij dat het leven maar ver
velend was. In de stad is het juist alsof elk
huis een sterfhuis is. Alleen in de volks
wijken is het iets beter. De Brusselsche „ket
jeshebben hun goed humeur niet verloren.
Zij lachen en spotten met al dat Duitseh
vertoon, zeide mijn zegeman.
Wij hebben bier, zoo vervolgde hij, al een
voorproefje der Duitsche discipline. Men
zou willen hebben dat wü blindelings ge
hoorzaamden. Men maakt voorschriften,
waaraan ieder zich zou moeten onderwer
pen, uitgenomen de Duitsche officieren, die
boven de wet staan. Voor hen schijnen er
geen andere menscben te bestaan dan
officieren.
Zijn reis naar hier is nog al gevaarlijk.
Hij weet evenwel de schildwachten te ver
schalken. Driemaal heeft men hem reeds aan
tien lijve afgetast en nooit iets kunnen vin
den, en tocih brengt bij geregeld enkele hon
derden dagbladen binnen Brussel.
Hoef?
Dat vertel ik na den oorlog, ik wil dien
man, die mij zoo trouwhartig alles vertelde,
niet in moeilijkbeden brengen.
Waar zou dat voor dienen?
Hij heeft zijn vaste klanten voor de dag
bladen, die op hun beurt de bladen wederom
aan vrienden en kennissen doorgeven en
zoo weten de menscben toch nog iets over
datgene, wat er in hun land voorvalt.
Burgemeester Max blijft nog immer op
post. Die man is inderdaad bewonderens
waardig. Ik geloof dat hii voor den duivel
geen vrees heeft.
Hij is en blijft de Burgervader! Altijd
gereed, bij dag en bij nacht, om de belangen
der Brusselaars te dienen en die tegen de
Duitsche autoriteiten durft te handelen.
Om een staaltje te vertellen.
De Duitsche generaal en gouverneur ba
ron von Lnttwitz deed op 17 September een
plakkaat uithangen, waarbij de burgerij aan-
ken, welke door de Duitsche soldaten als een
uitdaging beschouwd wordt.
Het Duitseh militaire gouvernement vraagt
zulke, heet het verder, niet om de bevolking
te kwetsen in hare waardigheidsgevoelens,
maar enkel met het doel de inwoners tegen
alle nadeel te besehermen.
Heer burgemeester Max liet het volgende
als antwoord uitplakken.
GELIEFDE MEDEBURGERS.
Een plakkaat vandaag uitgehangen, deelt
ons mede dat de Belgische vlag aan de ge
vels onzer woningen aanschouwd wordt als
eeue uitdaging voor de Duitsche troepen.
Veldmaarschalk von der Goltz zegde noch
tans in zijne proclamatie van 2 September
aan niemand te vragen dat hij zijne vader
landslievende gevoelen zou verraden.
Wij konden dus niet voorzien dat de be
vestiging van die gevoelens als eene belee-
diging zou aanzien worden. Die vraag, hoe
omzichtig ook gesteld, zal niettemin diep de
vurige en fiere bevolking van Brussel kwet
sen.
Ik vraag aan die bevolking een nieuw
voorbeeld te geven van koelbloedigheid en
zielsgrootheid, waarvan zij dezer droevige
dagen reeds zooveel bewijzen heeft gegeven.
Laat ons voorloopig het lot aanvaarden dat
ons opgelegd wordt. Nemen wij de vlaggen
wieg om conflicten te vermijden en wachten
wij geduldig het uur der herstelling af.
De Burgemeester,
MAX.
Natuurlijk was de aankondiging den vol
genden ochtend overplakt.
Ik zou u nog wel andere staaltjes kunnen
de Marne aan den linkerarm gewond zou
zijn. De Duitsche keizer heeft hem het ijze
ren kruis eerste klas verleend.
Nieuw moordtuig. Omet-corr. seint ons, dat
de Parijsche „Matin" bijzonderheden geeft
over de ontzettende uitwerking van een
nieuwe ontplofbare stof (bet turbiniet) die
tegenover verraste Duitsche compagnies ge
bruikt werd. De naaste omgeving zag er uit
als een vulcaanuitbarsting. Twee soldaten
stonden recht op, twee anderen hielden de
speelkaarten nog in de hand. Bij 61 dooden
werd geen bloeddruppel gezien. Deze ont
plofbare stof overtreft het meliniet nog verre
in uitwerking en zal door Frankrijk overal
gebruikt worden.
Kiac-l - u. De Japansche cavalerie, die
in Kiao-tsjou opereert, heeft het spoorweg
station Kiao-tsjou veroverd en er een trein
vermees terd.
Geweldige verliezen. De gevechten, tot nu
toe aan de Aisne geleverd, schijnen hoogst
^bloedig te zijn geweest; twee Engelsche cor
respondenten bereiden hun publiek er al
thans op voor, dat zij van de verliezenlijsten
zullen opschrikken.
Een professor van Rolduc vermist omtrent
het lot van professor Nagant wan Rolduc, die
zich tijdens de verwoesting van Leuven aldaar
bevond, is, ondanks alle nasporingen, nog niets
bekend.
daairdoor ontstanen brand in Reims ook de
kathedraal geleden heeft wat wij op het
oogenblik niet kunnen vaststellen zoo zal
dit door niemand meer betreurd worden dan
door ons. De geheele schuld ligt echter bij
de Franschen, die Reims tot vesting en tot
steunpunt hunner verdedigingswerken maak
ten.
Wij moeten met alle kracht protesteeren te
gen de bewering, dat de Duitsche troepen uit
louter vernielin gewoede, en zonder de drin
gendste noodzakelijkheid de monumenten der
geschiedenis en der architectuur verwoesten.
ONTEVREDENHEID IN JAPAN.
iWEENEN, 22 September. Wolf's bureau
deelt mede: De „Corr. Rundschau" verneemt
uit Peking: In Japan ontstaat een heftige
beweging tegen den oorlog. Te Tokio en te
Yokohama zijn in de huizen en kazernen
manifesten gevonden, waarin verklaard
wordt, dat Japan, inplaafcs van met Duitsch
land oorlog te voeren, de Mandsjoorijnsche
en de Mongoolscbe kwestie had moeten rege
len.
Het volk verklaart, dat de regeering onge
twijfeld door Engeland omgekocht is, en nu
voor dit land de kastanjes uit het vuur moet
halen, zonder op eenigen dank te kunnen
rekenen.
Ook de priesterklasse is ten zeerste ont-
Btemd over dezen oorlog.
In Osaka is een proclamatie tot de werk
lieden van het arsenaal gericht om zich bij
de nieuwe „gele" beweging aan te sluiten,
en de regeering omver te werpen, welke
Japan rJ' ankelijk maakt van Europa.
DE VIJF WERELDDEËLEN TEGEN
DUITSCHLAND!
BERLIJN, 22 Sept. (Eigen S.-corr.) De
„Tribuna" verneemt uit Londen, dat 50.000
tot de tanden gewapende Indiërs het station
van Lyon passeerden. Zij zijn gedurende de
eerste week van September te Bombay inge
scheept.
De „Giornale d'Italia" verneemt uit Lon
den, dat een bont gewemel van Indiërs,
Marokkanen en Egyptiërs op het slagveld
aangekomen is.
De Russen zijn over Archangel in aan
tocht.
Engeland lieeft Japan's aanbod, om 50.000
man naar Europa te zenden, geweigerd, om
dat het gevaar bij het verschijnen van het
gele ras in Europa voor dit werelddeel te
groot zou zijn.
EEN STOUT STUKJE DER DUITSCHE
ONDERZEEëRS.
LONDEN, 22 Sept. Een Reuterbericht deelt
mede, dat bet officieel persbureau meldt, dat
Duitsche onderzeeërs, de drie Engelsche krui
sers Hogue, Aboukir en Oressy, id den grond
geboord hebben.
(Reeds in ons bulletin van gisterenavond
gepubliceerd. Red.)
EEN GROOT VERLIES.
LONDEN, 22 Sopt. De „Oressy", „Hogue"
schip werd in 1899 en de twee andere in
1900 gebouwd. Ze hadden ieder een Inhoud
van 12.000 ton, en waren gewapend met twee
92-inch-kanonnen en twaalf 6-inch-kanonnen.
Hun effectief bedroeg' tezamen ongeveer 2400
man, waarvan zeker de helft is omgekomen.
DE ENGELSCHEN WAREN WEERLOOS.
IJMUIDEN, 22 Sept. (Part. bericht). Nader
verneem ik nog, dat de Engelsche Bchepen
geen schot hebben gelost. De Duitsche on
derzeeërs hebben hen blijkbaar volkomen ver-
rost: hoeveel het er waaien, is niet uit te
maken
DE VERWOESTING VAN DE KATHE
DRAAL TE REIMS.
BERLIJN, 22 Sept. Officieel wordt door de
Duitsche legeraanvoering bet volgende me
degedeeld:
De Pransche regsering heeft de zaken ge
heel verkeerd voorgesteld, toen zij beweer
de, dat de Duitsche troepen zonder strategi
sche noodzakelijkheid de kathedraal van
Reims tot doelpunt van een systematisch bom
bardement kozen.
Reims is een vesting, welke nog gedurende
de laatste dagen door de Franschen met alle
hun ten dienste staande middelen versterkt
werd, ter verdediging van. hun huidige po-
Bij een aanval op deze posities was een
bombardement van Reims absoluut noodzake
lijk. Er was bevel gegeven om de kathedraal
hierbij te sparen.
Indien het nochtans waaï is, dat bij den
DE SLAG BIJ REIMS.
PARIJS, 22 Sept. Officieel werd bieden
medegedeeld: De Duitschers toonden giste
ren over bet geheele front van de Oise tot
Woevre een groote activiteit, zonder noch
tans noemenswaardige successen te behalen.
Zij trokken terug op den rechteroever der
Oise, hiertoie gedwongen door de geweldige
aanvallen der Franschen.
In Woevre ondernamen zij voortdurend
aanvallen op de hoogten langs de Maas, zon
der bier echter vasten voet te kunnen krijgen.
Wij hebben gisteren talrijke krijgsgevan
genen gemaakt.
SERA JE WO BEZET?
uit Rome is Serajewo door de Serviërs en
Montenegrijnen bezet na een groote neder
laag der Oostenrijkers.
(Blijkbaar hebben de Oostenrijkers de han
den vol tegen de Russen en laten ze voor
loopig de opstandige Bosnische streken
maar aan bun lot over. R e d.)
kau verwijten, dan dat hij zich tot nog toe
jegens Holland oprecht vriendschappelijk gedra
gen heeft, niet alleen met holle klanken, maar
inderdaad
Wat drommel is dan de reden voor dien oorlog;
die de „neutrale" Holiandsche journalistenpers
tegen den grooten buurman voert? Is 't vrees?
Spoken de annexatie van Nederland en de be
geerte naar Scheldehavens nog altijd in de hoof-"
den? Ofde neutraliteitsschending van Bel-.
Sie- En al heeft Duitschland de onzijdigheid
van dat land geschonden (ook daarvan zijn de
bewijzen tot nog toe totaal mislukt) wat gaat
het ons aan. De onze is niet geschonden!'En
geheel nieuw is het middel, een ondier dat men
vreest, dat ons dreigt te verslinden, tot bedaren
te willen brengen door het te 'ergen cn ie
prikkelen
Als ondier wordt de Duitsche natie geschil
derd, en door artikelen, zooals in no. 3501 van
uw krant wordt de vriendschap met Duifsch-
land van lieverlede ondermijnd
Wat heeft dat verhaal van den Amerikaan
se, en ooggetuige in een onzijdige' krant te .j.h
ken, zelfs indien het waar was! Dar artikel 's
een „hctz"-artikel van het ergste soort. Indien
mijnheer Bogaert de bewijzen kan bron oen va>
hetgeen hij beweert zou slechts één op de wereld
nóg dankbaarder zijn dan de schrijver dezes'
de Duitsche Pers!
Hoogachtend,
W. KOHLSAAT-RAUSCHENPLAT.
ONZE INVOER,
De Directie der HollandAmerika-lijn
beeft bij circulaire aan de bekende impor
teurs hier te lande doen weten dat zendin
gen uit de Vereenigde Staten alleen aange
nomen worden op verklaring van de impor
teure, dat de goederen voor ons land be
stemd zijn.
VOOR HET NATIONAAL STEUNCOMITé.
Z; K. H. Prins Hendrik heeft aan het Kon.
-Nat. Steuncomité een belangrijke gift doen
toekomen.
IHGEZOHDEH.
Van ingezonden «tokken, geplaatat tf niet
geplaatst, wordt den inzenders de eopie met
teruggegeven-
HOOR EN WEDERHOOR.
Weledele Heer Redacteur!
onder-
minste
Tot nog toe heeft uw courant zich
scheiden door echte neutraliteit. Ten
heeft de Redactie haar best gedaan, om de
neutraliteit te helpen handhaven, zooals die in
de vermaning onzer Koningin werd bevolen. Nu
echter dreigt ook in uw courant ten partijdige
toon te dringen.
Niemand eischt partijdigheid voor den groo
ten buur, zelfs niet van die handelslui, die van
den Export naar Duitschland leven, maar ieder
neutraal denkende moet het „hetzen" tegen
Duitschland verfoeien, evenzeer als het „hetzen"
tegen welke andere mogendheid ook. Maar er
wordt nu eenmaal slechts tegen Duitschland
gehetzt", en de neutraliteitsschending van En
geland en Frankrijk aan Holiandsche schepen
Begaan, wordt zoo goed ais doodgezwegen, ter
wijl men den grooten buur niets, totaal niets
DE NEDERLANDSCHE OFFICIEREN IN
ALBANIë.
De Nederlandsche officieren Verhuist en
ReijmeT, die zich nog steeds in gevangen
schap in Albanië bevonden, zijn den 21sten
dezer te Durazzo aangekomen, vanwaar zij
den volgenden dag de reis naar Nederland
ondernamen.
Bovenstaand verblijdend bericht is aan het
departement van Buitenlandsclie Zakeu bij
na gelijktijdig ontvangen namens de Ita-
liaansche, de Oostenrijk-Hongaarsche en de
Rumeensdhe regeeringen. Met dankbaarheid
moge herinnerd worden aan de onvermoeide
pogingen, die vanwege genoemde regeerin-
gen zijn in het werk gesteld, om de bevrij
ding van onze officieren te bevorderen.
HET EERSTE KAMERLID COLIJN.
Men meldt aan de N. Ct., dat de oud-mi
nister Colijn, thans lid van de Eerste Ka
mer, voornemens is binnenkort opnieuw een
reis om de wereld te maken. Het eerst gaat
hij naar West-Indië. Ook Australië staat op
het reisprofirram. Mevrouw Colijn zal haar
echtgenoot vergezellen.
EEN NOOD-KIESWET.
In antwoord op de betrekkelijke vraag van
den beer Albarda heeft de Minister van Biu-
nenlandsche Zaken medegedeeld, dat een
wetsontwerp in voorbereiding is strekkende
ter voorkoming van verlies van kiesrecht als
gevolg van de tegenwoordige buitengewone
omstandigheden.
NoG EEN BOM TE MAASTRICHT.
Volgens het N. v. d. D. heeft de onbekende
vliegmachine, die gisteren boven Maastricht
is gezien, niet één, maar twee bommen ge
worpen.
De ontploffing aan de Brusselsche straat
is veroorzaakt door de tweede, de eerste is
neergekomen op de vlak voor bet gestielit
Calvariënberg gelegen weide, maar niet out
ploft. Zooale men weet, worden op het oogen
blik in het gesticht nog verscheidene ge
wonden verpleegd, waarom de 5 Roode Kruis-1
vlaggen op het gebouw wapperen.
De Limb. Koerier, welke in Maastricht
uitkomte maakt slechts melding van één bom,
doch dit blad verschijnt heel vroeg.
TWEEDE KAMER.
(Zitting van gisteren).
In de kamerzitting van gisteren is de vra-
gendag opnieuw bepaald des .Vrijdagsnamid-
dags te kwart voor 4 uur.
Medegedeeld werd, dat tot voorzitters der
aïdeelingen zijn gekozen de heeren B03, van
Vlijmen, Loeff, 'de Meester en Beladingen, tot
Een Holiandsche Pater onder Holiandsche
soldaten, gewonden en vluchtelingen. De
H. Mis in een spoorwagon.
Een Holiandsche Pater-Jezuiet, onze stad
genoot de weleerw. Pater J., op den 2en
Augustus te Maastricht priester gewijd,
heeft langen tijd vertoefd onder de Holland-
Bche soldaten, die in en bij Maastricht lig
gen, heeft bij de gewonden, die indeLimburg-
eche hoofdstad verpleegd worden dikwijls
bezoeken gebracht en ook daar aangekomen
vluchtelingen bezocht en geestelijk bjjge-
Belgische vluchtelingen bezocht en geestelijk
bijgestaan.
De eerw. pater heeft ons op on|s verzoek
een on ander vertelt van zijn wedervaren,:
van allerlei bijzonderheden, die nieuw kun
nen genoemd worden en onzen lezers on
getwijfeld zullen interesaoeren.
[We hadden gehoord, zooais een kranten-,
man zoo gauw wat verneemt, dat de pater
de H. Mis had opgedragen in een spoorweg
wagon. Of 't waar was, dat Z.Eerw. die
plechtigheid op zoo'n eigenaardige plaats
verricht had, was natuurlijk onze eerste
vraag
na de wijding deed ik de H. Mis voor de Hol
iandsche soldaten in een wagon vau den
spoorweg. Zaterdag van te voren hoorde ik
de biecht van een aantal dier Holiandsche mili
tairen, Limburgsche landweermannen; Üe
spoorwagon diende eerst als biechtkamer,
waarin een tafel en twee stoelen geplaatst
wei-den en zoo ging 't wel heel primitief,
maar 't ging toch....
Zondagsmorgens om 7 uur de H. Mis, in
denzelfden goederenwagen, die ook voor een
slaapplaats der soldaten diende!
De bostea1 der Matthias-kerk uit Maas
tricht kwam met twee zoons met de benoo-
digdheden voor de Mis aandragen in een
grooten mand. Jfe lezers weet hoe zoo'n goe
derenwagen er uit ziet? In het midden van
iederen zij wand immers een schuifdeur.
Nu, een dier deuren bleef dicht, daartegen
werd een tapijt gehangen, evenzoo werd er
een over den grond uitgespreid. Een gewoon
houten tafeltje vervolgens, tegen den bêklee-
den deur geplaatst, waarop den altaarsteen
gezet en het altaarkleed gelegd werd, met
de noodzakelijke misbenoodigdheden. Van de
beide deuropeningen af werden toen tus
schen de beide zijwanden twee gordijntjes
gehangen, die de plaats, waar de heilige
handeling zou verricht worden, afscheidden
van de andere deeien van den goederenwa
gen, waarin het stroo lag, de slaapgelegen
heid voör da soldaten i
Zoo deed de paté® de H. Mis in dezen nood-
tocstand. De militairen een 40 in getal, ston
den buiten op de kiezelsteenen, en woonden
Izoo de Heilige Offerande bijV met eerbied
.Tn vertelde de pater. ..zoo Is 't. Zondag!en ingetogenheid, zooals de eerw. pater ons
verzekerde. Een preekje mocht niet ontbre
ken, als was de preekstoel er niet, maar de
mannen luisterden toch even oplettend naar
het woord van den priester. Een 20-tal mi
litairen gingen zelfs, ter communie.
Van den ingang van deze eigenaardige
„hulpkapel" af, werd een plank gielegd, waar
langs de soldaten, ©en voor ©en, den wagen
bestegen en aan den deurpost neergeknield,
de H. Hostie ontvingen
Eens regende bet geweldig, vertelde de
pater verder. Ik verzocht ze, in. den wagen
te komen, maar ze wilden niet; trokken hun
jassen aan en volgende het Misoffer toen,
onder een ongezellig regenbuitje
Iederen Zondag, en op meerdere plaatsen,
werd de Mis zoo opgedragen in ©en wagon van
den spoorweg. Thans is het in zooverre ver
beterd, dat men er een 2-klass© wagon voor
heeft beschikbaar gesteld-
Op verschillende plaatsen in Maastricht d .ct
een spoorwegwagon aldus dienst voor kazerne,
biechtkamer en kapel
Onze eerwaarde zegsman kwam ook, dik
wijls bij de gewonden, die in den „Calvarie
berg" te Maastricht waren ondergebracht en
daal* liefderijk verpleegd werden.
EuitscJie en Belgische gewonden werden
hier verzorgd en de pater bracht altijd troost
en verlichting; en gaf versnaperingen en lec
tuur aan de zieken, die dankbaar waren vopr
de liefderijke attenties
Van de Duitsche gewonden, Mecklenbur-
gers, vertelden enkele ©en en ander over
Visé, wat er voorgevallen was op 4 Augus
tus. Een. die in de dij gewond was, verhaalde.
dat een Duitseh officier bij Visé was getroffen.
De Duitsche soldaat, van het Roode Kruis,
vond den gewonden overste, verbond hem,
en idiroeg hem op de armen weg, naar het
hospitaal. ;Toen loste een burger een schot
op den Roode Kruis-verpleger, die nu zelf
in het hospitaal moest opgenomen worden.
Ook een ander gewonde vertelde, dat uit
een groep mannen, vrouwen en kinderen, die
langs den weg stonden, een schot gelost werd,
dat de zoo gruwelijke strafoefening, door de
Duitschers, meehielp veroorzaken....
En dan nog eens over de vluchtelingen,
die de eerw. pater ook vaak bericht om troos
te brengen en bij te staan.
Ze waren er uit Berneaux, Vise, ui ion-
geren, overal vandaan en werden m ue Rijks
kweekschool ondergebracht.
Soms waren er tot 600 m getal, doeih lede
ren dag werden doorgezonden naar de
kampen bij Oldebrock.
De klasse-lokalen en zalen van het gebouw
werden voor hen ingericht; in iederen hoek
was ©en familie gehuisvest, sliepen de leden,
ook alweer op stroo....
Maar ze werden goed verzorgd, uitstekend
onderhouden en liefderijk bijgestaan. Talrijke
kleed in gstukken, ruimschoots genoeg, kwa
men in van particuliere giften.
De vluchtelingen, van alles beroofd, droe
gen ondanks alles hun lot met geduldagnei
naar de eerw. pater vertelde.
Zelf verhaalden de ge vluchten, dat ae .Bel
gische bevolking op de Duitschers geschoten
had, rnear.... de Duitschers gingen soms ook
zoo bac te keer
Vrijwel alle mannen vau de in Maastricht
vertoevende gevluchte vrouwen waren gevan
gen en naar Akon en Munsterlage vervoerd.
Een vrouw, die in Visé vier huizen had
staan, was van alles beroofd. Haar eigendom
men platgebrand, haar man gefusilleerd....
Een andere vrouw vroeg almaar naar haai
man, waar hij todh wasze moest 'm schrij
ven.... De echtgenoot was reeds lang ge
dood door een Duitsdben kogel....
D'r kwam eens, luid-smkkend. een 14-jarig
meisje uit. Visé, na een langen tocht in Maas.
triebtwaar vader en moeder was?
De man was óók gefusilleerd, de moeder
•weg, haar twee broers in 't leger.... ze was
alleen op de wereld....
In deze kweekschool werd iederen ruc.'san
een H. Mis gelezen. Een kapelaan uit \Lsé,
of een andere priester was steeds ook bij
vluchtelingen, \oor die zielzorg en den gees*
telijken bijstand. Er werd 's avonds een 1-
zenhoedje gebeden, Zondags artqd gf/pro<?_
Zoo werd ook in de Bomievanten-kazerx
de H. Mis gelezen en gepreekt
Tot slot nog het volgende, dat dienen kar
de juiste waarde te schatten van al de vlnoU-
telingeuverhalen
„Ik heb zeker zoo vertelde de pater -g
wél aeht keer betzelfde geval hooren vertex
len door een vluhcteling; iederen keer wa*
het een verschillende lezing van hetzelf"
feit; daarbij verzekerden ze ook iedere ma®
dat ze (bet met eigen oogeu gezien han
den..
goradeii wordt do. Btlgisohe vlnpc \n te trek-
en „Aboukir", waren, drie «epanteerde krui
sers van bet type-uvéew. Tiet eerstgenoemde
L.ONDEN23 Sept. "Volgpens een telegram
