De oorlog.
HOE MAUBEUGE WERD VER
OVERD.
NIEUWE HflflRLEfflSCHE COURANT
OVERZICHT.
We zijn weer in een periode gekomen van
heftige gevechten tnssdhen den veelbespro
ken, veebleproefden Fransch-Engelschen lin
kervleugel en den Duitschen rechtervleugel.
De legers van Duitschen kant, die onder
von Ivluck zijn omgezwaaid dwars door Bel
gië héén tot bij Parijs, en die toen zicfo heb
ber. „opgerold" in noord-oostelijke richting,
zullen nu wel ganschelijk door versche troe
pen zijn vervangen. Intusschen hebben zij,
na den terugtocftrt van de Marne. aan ope
ratieterrein weer ontzaglijk uitgebreid;, tot.
Amiêns zelfs toe, 'en ze hebben daarenboven
het zwaarste van de Fransch-Engelsche aan
vallen te verduren.
Er wordt, bevig gevochten op dien vleu
gel, in de streek van Tegnier en St. Quentin,
de beide bekende groote spoorwegknooppuu-
ten op de hoofdlijn BrusselParijs.
Waarschijnlijk zetten de Fransehen en En-
gelscben er alles op, om dezen vleugel terug
te werpen: wij hebben al gemeld, dat volgens
een Ti mes-correepon den t een geheel nieuw
leger, onder generaal d'Amade, hier is ge
vormd.
Wederkeerig doen de Duitsehers beneden
Verdun hun uiterste best, de geweldige for-
tenliuie VerdunToul te breken. En voor het
eerst hooren we nu de Frausehen de Duit-
sdbe successen daar toegeven: de Duitsehers
hebben vasten voet gekregen bïi ïïatton ChTi
telze zijn dus. Port a Mousson, waar de
Fransehen een poos geleden „vooruitidron
gen", al lang voorhij! Blijkbaar is de Duit-
sche drang in deze streek geweldig: de groote
forten Parocfhes en C'ainp Romain zullen wel
eerstdaags vallen, en daarmee is dan de linie
Verdun—Toul gebroken en de communicatie
tussehen de in Frankrijk opereerende legers
en Metz beveiligd! Het is te begrijpen dat de
Duitsehers er alles op zetten, om door deze
groote operatie de; kracht van den Franschen
rechtervleugel, die op Verdun en de forten
linie steunt, te ontwrichten.
Van het Oostelijke oorlogstooneel is alleen
te vei melden, dat de Russen seinen, dat „een
poging van de Duitedh-e voorhoede om in
het gouvernement Soewalki door te dringen,
is verijdeld". Dit klopt niet al te best met het
bericht, dat de Du it schcrs onlang» reeds een
Dnitsch gouverneur voor Soewalki .hébben
benoemd!
De Serviërs zijn, volgens de Oostenrijksche
berichten, nu totaal ontredderd en uiteen
geslagen.
In België zijn de Duitsehers blijkbaar op
hun qui v i v e we hebben al gezegder
broeit wat in die streek! We moeien echter
afwachten wat het precies is.
dat wij dadelijk gevechtsstelling innamen
en er op los. huiderden. Van den vijand was
niets te zien als gewoonlijk. De Franschen
zijn meesters in de verdediging. Plotseling
kwam bericht van de voorhoede, dat sterke
vijandelijke kolonnes. zich terugtrokken. Dat
was. iets voor onze mannen. Zoo snel is de
batterij nog zelden klaar geweest om een
nieuw doel te beschieten. Wij schoten uit
onze vuurmonden wat er maar uit te schie
ten was: een van onze granaten sprong
in een juist zichtbaar geworden batterij. Er.
ontstond een vreeselijk gevecht, waarbij he
laas onze kapitein gewond werd. De eerste-
lui tenant, nam het bevel over...
Intusschen had onzq zwaarste artillerie
het fort L onder vuur genomen. Fluitend
doorkliefden de 30.5 c.M. projectielen boven
onze hoofden de lucht, het leek op het
gegons van een D-trein ,en juist gericht vio
len zij op het fort, ontzetting en vernieling
verspreidend. Daar was niet tegen stand te
houden! Ook hier had de artillerie degelijk
werk gedaan, voor wij kwamen
De taak van onze afdeeling voor Maubeu-
ge was vervuld, sneller dan wij hadden kun
nen denken. Nu ging het in draf voorbij
Leveau, voorwaarts, op de stad Maubeuge
aan. Xog een groene hoogte verspert ons
het uitzicht, dan plotseling ligt in de avond
zon de bedwongén vesting aan onze voeten.
En dan uit duizend kelen: „Es braust ©in
Ruf wie Donnerhall, wie Schwertgeklirr und
Wogenprall". Hoezee! wij hebben overwon
nen. Ik kan niet beschrijven welke gevoe
lens ons in dit historische oogenhlik be
stormden. 18.000 Duitsehers tegen 40.000
Franschen! Toen bivak in den prachtigen
zomernacht I Toen bivak in den prachtigen
poesje. zij het ook ruwe. Langzaam
slenterde ik nog over de velden, toen. plot
seling een kleine groep van officieren mijn
aandacht trok. Het geluk wil, dat ik oog
getuige ben van de onderhandelingen over
de overgave. Er wordt over. en weer druk
betoogd en dan 30 minuten bedenktijd ge
geven ,aan den Franschen generaal. Deze be
raadslaagt met zijn adjudant, stapt in zijn
auto en rijdt in groote vaart weg. De tijd
is ook maar karig toegemeten. De stad.wordt
overgegeven, Maubeuge is ons!
TER ZEE,
bladen moeten daarbij zelfs vier Duitsche solda
ten het leven hebben ingeboet. De eerst in den
jongsten tijd gebouwde en niet eens gereedge
komen Benedictijner Abdij op den, de stad be-
heersdienden Gaesarberg is gespaard, hoewel
ook vandaar uit geschoten is. (Deze bewering
laten wij geheel en al voor rekening van de
„Schles. Ztg.", N. H. C.) De kathedraal van
Mechelen is alleen niet gespaard, omdat de
Belgen zijn toren, die een blik over het geheele
gebied der forten van Antwerpen toestaat voor
militaire operaties tegen de Duitsehers gebruik
ten. Thans wordt zelfs beweerd, dat de Belgen
den toren en de kathedraal van Antwerpen met
machinegeweren en ander geschut hebben bewa
pend, om wanneer het geval zich voordoet de
Duitsehers te beschieten. Hoe vreeselijk de ge
dachte zou zijn, dit bouwwerk in puin te zien
vallen en meesterwerken van Rubens te zien ver
nietigen, kan iemand in ernst verlangen dat de
Duitsehers zich tegen dergelijk gevaar niet zou
den weren? Dan zou het oorlogvoeren den
Franschen en Belgen al zeer gemakkelijk wor
den gemaakt. Zij behoefden achter hun machine
geweren en geschut slechts een van de vele
meesterwerken der kunst op te stellen en konden
dan naar hartelust op de Duitsehers schieten,
zonder dat deze het zouden mogen wagen de
vijandelijke machinegeweren en het geschut tot
zwijgen te brengen.
ITT BELGIS.
Oxuse eigen Antwerps©h© correspondent
schrijft ons o.m. nog het volgende, dato 28
September:
Het is nog wel de moeite waard er een»
even op te wijzen, dat de menschen, die zich
Ihder aan beschadiging, van goederen der
Duitsehers hebben schuldig gemaakt seer
zwaar gestraft worden.
Zij die voor de eerste maal van hun leven
met de Re dh tb ank in aanraking waren, zjjn
er genadig afgekomen, met straffen van vijf
en zes maanden. De recidivisten edhteir min
der, dezen zijn veroordeeld tot 2. 8 en 4 jaren,
Te Gent rfjn er twee veroordeeld, wegens
het inwerpen van spiegelruiten in de groote
modemagazijnen „L'Innovation", met- het
doel te kunnen plunderen, tot vier jaren
gevangenisstraf.
Wel een bewijs dat men die feiten hier
zeer ernstig opgenomen heeft en dat de auto
riteiten deze wandaden niet goedgekeurd
«hebben.
Voorts het volgende:
De verbinding tussehen Brassel en Gent,
anders een uurtje met den sneltrein, schijnt-
weer goed geregeld! Men vertelde mij dat
iemand, die deze reis gemaakt had, slechts
En hoe Mauriea Barrès schitterend gelijk
Ihad, toen zijn gevoeligheid en zijn helder in
zicht de wacht betrokken bij onze klokke-
torens en toen hij hun aanwees met diep
heerlijken naam: „ia figure morale de la
France."
Ik aal niet beweren, dat de ziel der natie
nimmer het stadhuis bewoont of zelfs het
Ihuis van den onderprefect, maar indien men
Frankrijk wil voorstellen zonder rimpel,
zonder aarzeling, zonder moedeloosheid
het zedelijk relief van Frankrijk dan ziet
gij wel, dat de klokke torens onzer kerken
de ridhting ervan aangeven en de toppen
ervan hooghouden"
Een ander voorbeeld treft men aan in de
Croix^die verhaalt van de hartroerende en
treffende tooneelen voor do grot te Lourdes,
waar de gewonde soldaten zich aan God ko
men toewijden.
Een kapitein, die gewond was neergeval
len in den strijd, vertelde:
Een gewonde zag mij en sleepte zich naar
mij toe en, onder het mitraille-vuur, strekte
hij de armen uit en bedekte mij met zijn
lichaam, om mij te beschermen. Ik wilde
hem verwijderen.
Neen, kapitein, i kbid u, u moet be
schermd worden.
Er was niets aan te doen, hij bleef daar,
onder de hagelbui van ijzer en lood. Ik voel
de iets lauw-vochtigs in den nek, ik tastte
met do hand, die ik vol bloed terugtrok. Ben
ik daar gewond, vroeg ik?
Neen, kapitein, ik hid u. u moet be
den schouder doorboord. Verroert u niet. het
ia niets.
Hij beschermde mij tot het einde toe. En
toen de vijand vertrokken was, gingen wij
naast elkander zitten, de één don ander ver
bindende. Ik vroeg hem zijn naam. Het was
een seminaristIe>,
De kapitein zwijgt en niemand verwonde) ■- wej die artillerie voor de Duitsehers onzicht
- ll - t _"l r. «t, VI rk *-> I ,1 r, f 1 1 ll
gevestigd was, waren wij goed ondergebracht.
Nauwelijks hadden we een paar uur geslapen,
toen we gewekt werden. Er was een trein met
gewonden aangekomen. Wij brachten ze met
onzen auto naar het hospitaal, waar wij genees
kundige hulp moesten brengen en tot bet aan
breken van den dag bezig waren.
Een trieste regenachtige Septembermorgen
brak aan. Op het voorplein loopt een onder-
wachtmeester rond, het linkeroor hem afge
schoten en terwijl hij verbonden wordt, schrijft
hij een rapport, dat door een wielrijder naar
den commandant wordt gebracht. Daar
kraakt het weer boem, boem, onze artillerie
staat vlak voor de stad. Onmiddellijk loopen
we naar het marktplein; voor het verblijf var,
den commandant staan een paar officieren.
De bewoners loopen met angstige gezichten over
de straat, snel worden de rolluiken voor de ra
men neergelaten. Plotseling een vreeselijke
slag een zwerm vogels schrikt op en dan
is het weer stil. Een granaat van den vijand
is boven bet station uit elkaar gesprongen.
Snel zijn wij in een auto ter plaatse, bet rek
kelijk is het nog goed afgeloopen. Slechts tien
gewonden behoeven we naar het hospitaal te
brengen. Onophoudelijk donderde nu ons ge
sehut tot na een half uur het bericht komt,
dat de vijand snel aftrok.
HOE DE BRUG OVER DE MAAS
BIJ LIXHE TOT STAND KWAM.
Nadat de Belgen de steen en brug bij Luik
hadden opgeblazen, bouwden, zooals men
zich zal herinneren, de Duitsdhere met veel
moeite hij Visé een hulpbrug over schuiten
in de Maas, die edhter spoedig door het Bel
gische geschutvuur werd stukgeschoten, hoe-
Er is een bericht uit Engelsehe bron overvan Brussel over Luik naar Maastricht en
Nadat dit geschreven was, kregen we
bericht uit Berlijn, dat het sterke fort Camp
des Romains door de Beyersche troepen ia
genomen. De doortocht van Metz naar Frank
rijk is dus verzekerd, en de linie Verdun
Toni gebroken.
EEN GROOT' DUITSOH
SUCCES.
Zooals we hierboven al zeiden, en zooals
vanmorgen door ons in het bulletin reeds is
medegedeeld, is de linie Verduil—Toul door
de Duit6dkers gebroken.
Het fort Camp des Romains is door het
Beyersche leger dat daar opereert, genomen.
Wij ontvingen hedenmorgen hierover hot
volgende telegram:
BERLIJN, 26 Sept. 2 unr 's aaclits. (Eigen
S.corr.) Het belangrijkste fort van de groote
fortenlinio VerdunToul, het fort Ciunp
des Remains, op de hoogte die de stad St.
Mihiel beheerscht, is door de Begeren genomen.
Het Boijersche regiment-von Thann plantte
de Duitsche vlag op de ruinen van het sinds
twee dagen beschoten fort. De Duitsehers be-
hoerschcn hierdoor den belangrijksten verbin
dingsweg van Metz naar midden-Frankrijk.
Feel krijgsmateriaal viel in Duitsche handen.
De Duitsche linkervleugel is reed» in opmarsch
ever de Maas.
Uit een levendige beschrijving van een
Duitsch officier over de inneming van Mau
beuge nemen wij het volgende:
's Middags om 4 uur was het artillerie-
gevecht afgeloopen. Onze wakkere infante
rie had den vijand ontdekt. Het boschje voor
om uit werd stormenderhand genomen, het
dorp M. er achter, dat al tang in lichte
laaie 3tond, werd eenvoudig berend. Het
ging verder vooruit, richting fort S.—o. h0.
laas heeft de infanterie zware verliezen ge
leden, maar de „bevolen linie was be
reikt."
Fort D was nog een harde noot. Het moest
den anderen ochtend eenvoudig bestormd
.worden. iWij groeven dus nieuwe dekkingen
een sport die anders tamelijk inspannend
en wachtten op d,en aanbrekenden dag
September, 's Ochtends om 4 uur komt
e heuglijke tijding dat D. zich overgege
ven heeftEr moest nog een tussehen-
werk genomen worden. Wij kregen plotse-
het verschijnen van dertig oorlogsschepen in
het Kattegat, die Zuidwaarts op de Sond aan
zouden stevenen.
Wat voor schepen dat zouden zijn, wordt niet
gemeld, doch het zouden de Engelsehe moeten
zijn.
Intusschen is dit bericht niet dan met veel
voorbehoud aan te nemen.
De ervaring- vroeger reed» mot do vurh n
van visschers opgedaan omtrent groote zeege
vechten en het zien van oorlogsschepen en
flottiljes 3temt niet erg tot vertrouwen. Ook
vandaar over Venlo—Boxtel naar Ter Neu-
zen ihad behoeven te gaan. waarna hij zijn
verdere reis met den luxe-trein, ik spreek
hier over de lijn Wilmart, naar Gent Ihad kun
nen voortzetten, 'tIs oorlog, zegt men hier..
Er is wel iets van aan!!! Hij was toeh thuis
gekomen.
Ef gaan hier te Antwerpen geruchten als-
.feiufrw" trfirntfn SWuinfu#! JKsCFO Tiixrt from-
men geworpen heeft,
De „Nieuwe Gazet" geeft tot op heden het
bericht alleen. Onder de (hier verblijvende
zidh over de daad van een onbekende, die i
heden reeds een schitterend voorbeeld is voor
de luisterende soldaten, om morgen eon
vreugde te zijn voor den een of anderen grij
zen bisschop, die trotsch is op zijn geeste
lijken zoon.
MET HET DUITSCHE
haar was.
Direct begonnen zij een tweede brug te
bouwen. Maar toen deze Ibalf klaar was,
echoot de onzichtbare artillerie haar weder
om stuk.
Hoe konden de Belgeu dit zoo precies doen?
Zij gebruikten een krijgslist. Een soldaat,
verkleed als boer, ging uit de stad, de Duit-
ROODE KRUIS IN BELG 15.scbers tegemoet, eenige koeien voor zich
j uitdrijvende, naar een weiland bij de rivier,
In de „Kolnische Volkszeitung geeft dr. j)aar aangekomen, ging ihdj doodsbedaard de
Momm zijn ervaringen in België in dienst, vankoeien melken en bood die melk aan de
het Itoode Kruis weer tijdens den uitval der puitseher ie koop aan. Tevens wist- hij waar
Belgen uit Antwerpen: |de brug gebouwd werd en rapporteerde dat
In den namiddag van 10 Sept. schrijft de bij zijn aankomst aan zijn landgenooten. Den
v v tweedeu keer deed bij evenzoo en toen da
medicus, waren wq m het stad e Xaang.m>- 4lkWe„ weer vertrokken was, regen-
men, vanwaar wij. zooais a ree - ie na. bet kogels op de nieuwe brug, in aanbouw
gebeurd is, verder door naar Brussel wildon Maa(. toon roken do Duitechers lont Zij Be
reizen. Tot onze verbazing werd ons van wego jeT1 0OU paar honderd tonnen teer komen,
den commandant bericht, dat er een uitval uit staker die in brand en de geweldige rook
Antwerpen plaats vond, dat de vijand op den daardoor ontwikkeld, vormde toen een mooi
weg naar Brussel stond en het dus vrijwel on-j en ondoordringbaar gordijn, waarachter zij
mogelijk was er door heen te komen. Wij waren de twr ede brug voltooiden.
het feit op zich reeds, dat een vijandelijke heeft he., nog al opschudding
vlootmacht. men denkt natuurlijk °P H Wat mag M©r van waar zijn? En waf heeft
eerste plaats aan Engelsehe schopen, zich dat te beteekenen, altijd als het waar 1»?
daar zou vertoonen, klinkt zeer ongeloofwaar-
""luou. Dry itiegen p
Hug zulk een overweldigend artillerie
vuur.
dig. Wel kan men verwachten, dat de Engel
sehe matrozen er naar hunkeren om den dood
te wreken van hun broeders, die opnieuw het
slachtoffer geworden zijn van den heldenmoed
der Duitsche onderzee-matrozen, maar het is de
vraag, of de marine-autoriteiten hen zulk een
gewaagde wraak-expeditie zullen laten onder
nemen. waarvan de gevolgen inderdaad zeer
ingrijpend moeten zijn.
Want behalve dat het- terrein voor een zee
gevecht. daar zeer in het nadeel van de Engel
sehe schepen is men denke slechts aan de
verbinding door het Kaiser Wilhelm-kanaal
met het voordeel daarvan voor de Duitsche
vlqot, aan de mijnen In de Sond, enz. zou ook
h'et doorvaren van do Sond een schennis zijn
van de Deensche neutraliteit.
En biet zou wel een leelijke klad werpen op
den naam van beschermer der kleine naties,
waarmede Engeland zich zoo gaarne tooit-, wan
neer het zich aan zulk een schennis van neutra
liteit zou schuldig maken'
Het bericht is dus wel met de noodige reserve
te aanvaarden.
DE DUITSCHERS OVER
DE OORLOGVERWOES-
TINGEN.
Onder het opschrift: „Aan het verkeerde
adres" houdt ook de „Schles. Ztg" te Breslau
zich met de kwestie bezig, aan welke zijde waar
deering moet worden gezocht voor de onvergan
kelijke kunstwerken en gebouwen.
Het blad schrijft: In Nederland, welks kunst
met die van de Viaamsche gedeelten van België
een geheel vormt, heeft men gemeend, dat het
gevaar* voor of het behoud van de kunstwerken
van het Duitsche legercommando afhangt en
men dus met een beroep op den kunstzin van den
Duitschen Keizer iets vermocht. Zoo heeft on
langs de heer Elout, redacteur van het „Alge
meen Handelsblad", een, wat de redactie betreft
overigens zeer aangenaam aandoende oproeping
gericht aan de besturen van de Nederlandsche
vereeniffing tot Bevordering der Bouwkunst en
van de vereeniging „Heemschut", waarin hij
dezen aanbeval zich te wenden tot den Duitschen
Keizer, om hem te verzoeken als opperbevelheb
ber zijner legers te gelasten de schoonheid van
het verleden niet te laten boeten voor het leelijke,
dat thans geschiedde en de schuld van nietige
menschen niet te wreken op de verheven onschuld
van deze indrukwekkende gebouwen.
Deze bezorgdheid richt zich aan het verkeerde
adres. Reeds lang is geconstateerd, dat te Leu
ven behalve het zeker zeer te betreuren verlies
van de bibliotheek en den toren en het dak van
de St. I ïeterskerk, geen verdere beschadiging
van kostbare gebouwen en kunstwerken is voor
gekomen. De Duitsche officieren en manschap
pen hebben met de grootste toewijding het stad
huis en voorzoover het mogelijk was, ook de St.
Pieterskerk gered. Volgens de Nederlandsche
Oh. A. B.
(Onzeu lezers is doze historie reeda beter
bekend. Het was geen Dnitecher. Red.)
FRANKRIJK EN DE KATHO
LIEKE geestelijkheid.
Men weet hoe Frankrijk zijn geestelijken
beeft behandeld; men weet boo ook dezen
tibans, alle onrecht vergetend), ©en schitte
rend bewijs van vaderlandsliefde hebben go-
geven. Ziehier nog een voorbeeld, door de
Msb. ontleend aan de Echo de Paris:
Heerlijk is de houding; geweest van den
bisschop yan Meaux, Marbeau» die
bleef in zijn stad, toen dp burgemeester met
het gemeentelijk personeel vluchtte.
Trouwens, allo Fransoh® bladen protestee
ren tegen de lafhartigheid van vele prefoo-
ten, die zich t/hans> echte prulcreaturen too-
nen eener lage politiek.
Ais de Fransdhe bevolking deze les nu
maar onthouden wil!!
Franc-Nohain is aan het- woord;
„Wat is een bisschop, vicarissen zijn
geestelijkheid?
De openbare macht had besloten hen niet
meer te erkennen: en zie, in het uur der
verantwoordelijkheid zijn zij hek die uit
eigen beweging de plaat© der openbare macht
vervullen.
Aldus was er in de stad. Meaux een ge
meentebestuur, een °nder-prefedtuur, maar
een bisdom, nietwaar, dat was er sinds de
scheiding niet meer, op wettelijke en admi
nistratieve wijze gesproken
En toch hebben wij dit schouwspel gezien:
Meaux verlaten, vóór het eerste kanonschot,
door de burgerlijke autoriteiten en de
bisschop, alleen achter gebleven om het ge
vaar onder de oogen te zien en rampen te
heretellen, de bisschop. Mgr. Marbeau, door
de tragische omstandigheden gepromoveerd
tot burgerlijk en tot geestelijk administra
teur zijner btesohoppsfctad, zooalh die Ita-
liaansche bisschoppen, die in de vijfde eeuw
weerstand boden aan de Barbaren en die de
dankbaarheid des volk» de Vaderen der Stad
noemde....
Rondom den bisschop van Meaux, zijn vi
carissen en geestelijken ontwerper» en
eerste onderteekenaars eener. proclamatie tot
verzekering van een goeden gang van zaken,
rondom de kathedraal wordt de bevolking
genoodigd zich. te soharen, aal fhet leven her
nomen kunnen worden en opnieuw geregeld.
En de proclamatie verkondigt, dat de drin
gende maatregelen van voorziening en reor
ganisatie, welke tij aanwijst, genomen zullen
worden „In de drie parochies der etadT.
ParochieelMaar men had. de parochies
tooh onderdrukt: men kende noch wilde lete
andere meer kennen dan stemdietrlctenl
Dwaze en misdadige fictie! Wclik een re
vanche voor de kerken: die men zich gevleid
had, te sollen zien verdwijnen, welk een god
delijke terugkeer!
nog bezig ons nader omtrent den toestand op
de hoogte te stellen, toen ons door een hoogeren
officier van gezondheid opgedragen werd met
Èem óp een onderzoelrïng-stoclit "ft te gaan. Kr
was des middags een trein met verplcgings-
artikelen vertrokken en men bad daar verder
niets van gehoord.
Wij ontvingen wapen3 en voort ging het.
Loodrecht doemde nu de straatweg vooron3 op,
er was geen mensch te zien, wel klonk er ka
nongebulder in de verte. Na een 3nellen rit van
ongeveer tien minuten kwamen wij bij een
wachtpost, die gedekt lag achter een hoeve,
terwijl een paar vooruitgeschoven posten bij de
boomen op zij van den weg stonden en scherp
uitkeken. Deze veld wacht was sinds twee uur
zonder bericht gebleven, dus konden wij daar
ook niets naders gewaar worden. Verderop
troffen wij den verloren gewaanden trein, die
drie zwaar gewonden medebracht.
Langzaam ging het nu verder, maar ook met
de verrekijkers konden wij niets bijzonders ont
dekken.
Daar steekt op eeuigen afstand een man den
weg over nu weer een. Wij houden stil. Zijn
het onze mannen of Is het een voor?>ost van
den vijand? Af en toe halt, houdend, komen
wjj langzaam dichter bij. Nu herkennen wij ze,
het zijn onze huzaren. In een oogenhlik zijn
wjj bij hen en vernemen, dat recht voor ons uit
de vijandelijke artillerie is opgesteld. In de
verte zien wij een wit wolkje boem, de artil
lerie van den vijand staat op 300 M. afstand,
maar haar doel schijnt meer ter zijde te leggen;
wat door haar beschoten wordt, kunnen wij niet
ontdekken.
Daar de huzaren sedert don vroegen morgen
zonder voedsel gebloveu waren, verdeelden wij
onze proviand onder hen en met groote snelheid
ging het nu terug en wederom, zien wij scherp
om ons heen. Plotseling komt het ons voor, dat
zioh links op ongeveer 1 K.M. afstand in de
verten zwarten puntje» bewegen. Wij twijfelen
er nog aan, of het de troepen van den vijand
zijn, als plotseling de scherpe korte knal van
infanterievuur tot ons doordringt. Met. de
grootste snelheid gaat het nu verder en weldra
bevinden wij ons op een kleinen hollen weg.
Hier staat een compagnie Infanterie. Een troep
trekt voor ons uit tot aan de loopgraven, die
voor eenige weken door de Belgen gegraven
waren ter zijde van den weg. De huizen, die
zioh daar bevinden, werden ontruimd. De oor.
log gebiedt dat. Treurigo tooneelen spelen zich.
daar af, maar de bewoners moeten in hun eigen
belang vertrekken. In de grootste haast pakken
de mannen eenige dingen, waaraan zij gehecht
sohjjnen te zijn, bijeen in een doek, vrouw en
kinderen weenen. Een kleine jongen, de melk
beker in de hand zoekt snikkend naar zijn
moeder.
Tak tak tak klinkt het aan den over
kant, met korte gelijke tussohenpooeen, Een
half esoadron huiaren komt aanrennen en houdt
halt op den hollen weg. Patrouille* worden
vooruitgestuurd. Een batterij wordt ratelend
eon heuvel opgetrokken, se wordt opgeeteld en
do paarden teruggevoerd er klonken nog
enkel* eohoten, tot de vallend* duisternis allee
doet verstommen,
lu het hospitaal dat iu een oud gymnasium
DE STROOM DIE NIET
OPHOUDT 1
Uit t en brief van een Hollander, die een reis
maakt in Duitschland
„In Wezel stonden eenige duizenden soldaten
voor den opmarsch gereed. Ik had gedacht in
Duitschland geen soldaten meer te zien, of
hoogstens oude soldaten, mannen van den land
storm, wi.il ik allen op het- slagveld dacht.
Hoe heb ik mij vergist! Het wemelt overal
van soldaten, enkel jonge mannen, waarvan
vele zeker tot de landweer behooren. misschien
zjjn zelfs nog vele ouderen thuis.
Men heeft, bij wijze van proef, de weerplick-
tigen der beide volgende jaren, opgeroepen, van
18 en 17 jaar. Doch van de 18-jarigen lieeft
men nog niet de helft onder de wapens gehou
den en nlle 17-iarige zijn weer naar huis ge
zonden."
EEN VERKLARING VAN
AMERIKAANSCHE OOR
LOGSCORRESPONDENTEN.
Het volgende „rapport" is verschenen:
Schrijvend in den geest van rechtvaardigheid
verklaren wij, dat zoover wij in staat waren na
te gaan, de rapporten over Duitsche gruwelen
ongegrond zijn.
Wij hebben Duitsche troepen vergezeld gedu
rende twee weken, en zulks over een afstand van
meer dan 100 mijlen, doch wij kunnen geen
enkel geval van ongemotiveerde kastijding con-
stateeren. Evenmin kunnen wij de rapporten be
vestigen met betrekking tot mishandeling van
non-combattanten en gevangenen.
Na geweest te zijn met Duitsche troepen ia
Landen, Leuven, Brussel, Nivelle, La Buissière,
Tayte-la-Seneffe, Nanies-Wiberie, Merbes-le-
Chateau, Sorle-sur-Sambre en Beaumont, zijn wij
niet in staat één enkel geval van willekeurige
brooddronkenheid van Duitsche soldaten te con-
stateeren.
Vele verslagen bleken na onderzoek zonder
grond geweest te zijn. Overal zagen wij Duit
sche soldaten het gekochte h contant betalen,
eigendommen eerbiedigen en zich hoffelijk tegen
over de ingezetenen gedragen. Dertig uren na
den slag bij en de bezetting van La Buissière
zagen wij vrouwen en kinderen zich ongedwon
gen bewegen.
Te Merbes-le-Chftteau vernamen wij, dat een
burger gefusileerd was. doch zulks niet zonder
frond. Vluchtelingen, die verhalen van wreed-
eden deden, konden geen directe bewijzen daar
voor leveren. De burgemeester van Sorle-sur-
Sambre logenstrafte uit eigen beweging geruch
ten van wreedheden in de naaste omgeving. De
tucht der Duitsche soldaten is bewonderens
waardig. Er bestaat geen dronkenschap onder
hen.
Irvin D. Cobb. Saturday Evening Post
Philadelphia and Public Ledger,
Roger Lewis. Associated Press New-York.
Harry Hausen. Daily News Chicago.
James O'Donnell Bennet,
John T. Nic, Cutcheon Tribune Chicago.
(Zie verder Oorlogsnieuws in het Derde 1
en onder Laatste Nieuws,)
