DERDE BLAD
Be oorlog in Europa
9" 1 lÉrl
Rond de Liturgie.
ZftTERB&S 21 SEPTwm KB 1984
Brieven uit Frankrijk.
FEUILLETON.
NIEUWE HAARLEflSCHE COURANT
brengen en vurent maar voordat men op den j ten oorlog getrokken, omdat het nu eenmaal
I boe oh weg die manoeuvres hadden kunnen j oorlog was en omdat ze moesten helpen aan
1 uitvoeren, kwamen de Duitsehe kanonnen j de verdediging van het vaderland. Zoo waren
reeds in stelling en vernietigden alles wat ze gekomen in de forten van Maubeuge, hadden
1 7,ich op den weg bevond. Over een lengte van
schoten werden, zoodat de verdediging van eenK niets dan reeksen kanonnen,
vaandel dikwijls evenveel offers kostte als de ri;i:nxleneadaveTe en*,
inname van een vesting. Reeds in vroegere oor-
Men schrijft ons uit RijseL dato 20 Sept.:
Wederom ben ik te Rijssel, na eentge om-
Iwervingen in de richting Betlhiune en öt.
iOmer, waar ik wel veel zag, maar waarover
Ik niets mag vertellen. Men verkeert hier in
onzekerheid over (het lot van Reims, dat ern
stig beschoten moet zijn en over den toestand
bij de Aisnc- zijn wij hier vermoedelijk min
der goed op de hoogte dan in de groote
nieuwscentra. Do artillerie is hier echter
voortdurend hoorbaar, dag en nacht. Het js
ongelooflijk hoeveel bommen en granaten er
Verschoten zijn en worden. Ik heb hier ar
tilleristen zien aankomen van Inet rront, uie
meer op geesten dan op men sell en geleken.
Ik trachtte met hun te spreken, maar de moes
ten waren als versuft. Allen waren doof en
verdoofd door het zenuwschokkend en don
derend geratel, waaraan geen eind® schijnt
te komen. Doodsgevaar achten zij niet meer.
Daden, richten en afvuren, allee onder het
springen der shrapnell's hoven en naast deze
dapperen en dan maar weer laden, richten
en afvuren; zoo gaat !het steeds door als men
dien dag blijft leven, 's Nachts worden de
Schoten minder, maar nauwelijks begint het
lichter te worden, of men hoort hier weer
steeds harder schieten. Terwijl ik schrijf, ra
telen hier voorbij mijn hotel nieuwe glim
mende en blinkende kanonnen met zeer goed
uitziende bespanningen. Waar ze vandaan
logen hadden de Engelschen het vaandel al wel
in het kamp achtergelatenvoor het eerst ge
beurde dat in den strijd om Delhi (Britsch-
Indië), die lord Roberts in 1857 leidde. Een ge
volg is, dat de Engelsche troepen het vaandel
geringschatten en het als ballast beschouwen.
Menig veldteeken, waaraan schitterende herin
neringen verbonden zijn, heeft dan ook een on-
eervol einde gevonden. Zoo moet een Londensch
koopman een divan hebben,^ bedekt met een
vaandel, dat gedurende de driejarige vergeefsche
belegering van Gibraltar door de Spanjaarden
(1779—1782) op het hoogste punt der vesting
wapperde en door tal van kogels doorboord
werd. Een ander vaandel dat in de veldslagen
van Wellington in Spanje en bij Waterloo woei,
werd niet lang geleden door een Engelsch ver
zamelaar bij een voddenkoopman in het Oosten
van Londen gevonden.
KRIJGSGEVANGENEN
TE WEZEL.
het bombardement van het geweldige Duitscha
geschut meegemaakt, waren na de oapitulatia
en nadat een tamelijk groot aantal van hen ge
dood en gewond was, door de Duitschers mee
genomen 8n naar Wezel gebracht. Ze vonden
het zoo goed, als maar heel gauw het einde
daar was
Ze waren hier met 14500 gevangenen en de
meesten van hen waren gehuwde mannen. Voor
zoover ze Fransehen waren, kwamen ze uit
Een correspondent sohrijft ons
Door welwillende Duitsehe leger-autoriteiten
werd mij de gelegenheid geboden het gevangen-
kamn in Wezel te bezoeken. Het spreekt wel
vanzelf dat ik zulk een schoone gelegenheid Maubeuge. Daar waren nog een goede honderd
niet afsloeg doch met graagte de tocht naar j Engelschen, die meest m Belgie, by Charleroi
wtzel aanvaardde onder geleide van een vrien- waren gevangen genomen en een dertigtal Bek
delijken luitenant en een ook in ons land welbe- ge* uit Leuven en Charleroi. We hebben die
cienjKen ïuiueu* t i mannen nog iets gevraagd over het treurige
kenden Duitschen journalist.
CCXXVII.
Het H. Oliesel.
Christus, die tijdens Zijn sterfelijk leven nier
op aarde den kranken zulk een innige liefde
toedroeg en velen van hun kwaal verloste, wilde
deze Zijne genegenheid voor de zieken vereeuwi
gen. Daarom stelde Hij in Zijne Kerk een spe
ciaal zieken-Sacrament in, het H. Oliesel, aldus
genoemd wijl er gewijde olie bij gebruikt wordt.
Ook lieet 't: het Laatste Oliesel, wijl een Chris
ten reeds bij Doopsel, Vormsel en eventueel bij
Priesterwijding, met H. Olie gezalfd, op zijn
sterfbed voor 'l laatst door den priester gezaltd
wordt
Duidelijk spreekt de H. Schrift van dit Sacra-
Bij aankomst te Wezel werd ons een bewijs
ter hand gesteld, waarmede wij zonder moei
lijkheden het gevangenkamp binnenkwamen.
Het binnenkomen in het kamp heeft een won
derlijken indruk bij mij achtergelaten. Daar
werkten aan den weg, ten aansohouwe van
eenige honderden nieuwsgierigen een aantal
Fransche soldaten, roodbroekon, kalm, en ge
laten, tevreden zou men "haast zeggen, aan den
cavalerie-aanval tusschen Mons (Bergen) j mlf ntofdiüddijk^gewoSÏ
Die mannen in hun vreemde uniformen werk
ten daar, of ze hun gansche leven niets anders
gedaan hadden. Het waren moest mannen van
11 middelbaren leeftijd of reeds daarboven. Land-
van oudere liohting en landstorm. Jong®
DE VERNITTIGING VAN EEN
ENGELSCHE CAVALERIE BRIGADE,
De Daily Mail" van 11 September schildert
een
en Valenciennes.
Des morgens begon het Duitsehe geschut
vuur te spelen.
Zes uren lang wachtten de Engelsche ruiters
op het bevel tot den aanval. De dapperen mor
den reeds over het lange uitblijven daarvan. weer
lot van Leuven, maar ze wisten niets daarvan, ment. De Apostel Jacobus nl. s^Nft»Is
ook del iemand onder u (ernstig) ziek, dan roepe hij
komen? Waar ze heengaan? Zwijgen is de Eindelijk kwam het bevel: de heele brigade j mensohen zag men maar heel we' DuTs
boodschap. Gisteren zag ik aan het station WGrd op de vijandelijke batterij en losgelaten militairen waren L daar tb
twee treinen aankomen met gewonden. Wat
hier nog niet gezien was, dat geselkdedde: er
werden uit die treinen ook.... dooden gela
den; onderweg gestorven!.... Wie weet het.
't, Gelukte mij dichter bij de achterste wagens
te komen De rechterzijde van twee dier wa
gens (de trein kwam van St. Quentin) was
als doorzeefd met kogelgaten. Alleen uit den
eersten trein 'werden 400, zegge vierhonderd
dooden geladen. Men heeft dat vooruit hier
gewetenr Want later bleek mij, dat er bui
ten, achter het park du 14 Juillet een enorme
kuil was gegraven. Daarheen werden de lij
ken op wagens gebracht. Wat er van de uni
formen te zien kwam gedurende dit vrij ruwe
Zingend en jubelend als jongens gingen de lan-
ciers het vuur in. Het vijandelijk artillerievuur
had weinig uitwerking.
Dan plotseling kwam het tragische.
Vlak voor het front der aanstormende ruiter-
massa's knetterde het moorddadig vuur uit
twintig Duitsehe machine-geweren, die, op hon
derdvijftig meter afstand slechts, dood en ver
derf zaaiden onder de brave Engelsche cavale
risten. Geen der Engelschen had het flauwste
idee gehad dat deze machine-geweren daar ston
den opgesteld.
Vicom V a u mineur, die als tolk aan de
en haastige transport, deed vermoeden dat brigade was toegevoegd, werd oogenblikkelijk
ei meer Franschen dan Engelschen of Duit- j gedood. De bevelhebber ontkwam den dood op
echer.x onder die gewonden waren. Opvallend wonderbare wijze. Hij greep een paard, dat
Was dat de lijken in het reuzengraf gelegd zontjer ruiter wegrende; reed ijlings weg, ter.
Werden van West naar Oost en dit moet
mei opzet geschied zijn, omdat de richting
wan do kuil anders was.
De gewonden, die in den trein bleven, wer
den later west waar te vervoerdt
Zooeven had ik ©en onderhoud met een
officier, teruggekeerd wegens een schot door
den 'arm uit het Zuiden. Hij woonde de
zwaarste gevechten bij in den omtrek van
[ï*'Ttrrfne, waar WWfhs volgems inodecteelJngreii
hit r ontvangen, de krijgskansen voortdurend
keermi. Mijn zegsman wist ook te vertellen
van Chateau Thierry, waar-een korte maar
heftige slag werd gehouden. Alle dorpen in
die eireek dragen kenmerken van de overal
rondvliegende projectielen. De bewoners zijn
daar, uit die eens zoo bloeiende en vooral
door wijnbouw welvarende streken, totfial
Verdwenen.
Een Engelscliman, die eenige dagen te Pa
rijs ertoefde en na den slag bij de Marn-e
o a Senlis bezocht, zeide mij echter dat de
bewoners van deze en andere plaatsen, waar
wijl de massa der Brigade rechts afzwenkte.
Andoren reden recht op den vijand In, maaf
kwamen slechts enkele meters vooruit. Zij ge
raakten in een prikkeldraadversperring, die aan
paaltjes bevestigd was en onder bet gras lag
verborgen. De Engelsche ruiters, die in deze
hindernis geraakten vielen en werden gevangen
DrTcnh-WtHt'ehde' r.-tigeiscne regiWe'nfen voer
den dezen aanval uit,
Van het 9de reg. lanciers verzamelden zioh des
avonds niet meer dan veertig man. Bij het regi-
ments-appel ten slotte bleek dat slechts 2-20
ruiters waren overgebleven. Ook het 18de
huzaren-regiment en het 4de dragonder-regi
ment leden schrikkelijke verliezen.
werkten onder toezicht van hun eigen onder
officieren, wat natuurlijk veel beter Is voor d©
goed© orde, daar er thans geen kwesties ont
staan door onkunde met de taal.
Zoo zag het er uit aan de entree van de
kamp. Maar het binnenste gedeelte zag er nog
heel anders uit. Van den weg af, het kamp
ligt een eind buiten "Wezel in de buurtschap
Friedriichsberg, kan men van het eigenlijk©
kamp maar weinig zieu. Men ziet van den weg
af slechts een open terrein met daarop werkende
gevangenen. Het eigenlijke kamp is haast
(door een haag van kreupelhout) onzichtbaar.
We passeeren de wacht en komen door de
haag in het eigenlijke kamp. BH het binnen
komen stond ik verbaasd. Een lange rij van
groote barakken uit hout snel opgebouwd strek
te zich uit en daartusschen er voor en er om
zag ik niets dan Fransche uniformen, Honder
den en honderden roodbroekan en artilleristen.
Een ontelbaar aantal. Men zag het de mannen
aan, dat ze zioh daar niet zoo heel sleoht be
vonden.
Ze laohten en praatten en rookten en voor
zoover noodig waren ze.^aan den arbeid. Ook
■DTrr mffisti oudere UTSTVWtrfl, l't'Cn Jongw soWoton.
We begonnen geheel en al vrij In doen en
laten onze wandeling door het kamp. Voor een
der barakken was een Fransche soldaat-kok
bezig het avondmaal te koken. Hij ontving ons
heel vriendelijk, blij iemand te hebben die een
woordje Fransoh sprak en lichtte vergenoegd
het deksel van de reusachtige kookpot op, om
ons de heerlijke snert te laten ruiken. Er zijn
daar onder die Fransche landweermannen ge-
noek koks, zoodat ze hun eigen maal mogen
bereiden en de snert op Fransche manier kun-
waren al eerder gevangen genomen. u* j r"";"t^er Kerk opdat zij over hem bidden,
Engelschen en Leigen voelen zich m him ge- zalvende met olié ltt den naam des Heeren:
vangenschap tamely* goed. De Engelschen j d dgg 1oq{s zal den zieke behouden
zijn er nog het slechtst aan toe, omdat zij door -i- i»
hun taal bijna geheel en al van de anderen zijn
afgescheiden, heelemaal op zich zelf staan.
Maar ook zij koolcen hun eigen Engelsche potje
en hebben genoeg te eten en te drinken en
onderdak, Dat is al heel wat in dozen tijd. en
bovendien wordt het nog beter.
Thans slapen ze ieder in een van de groote
barakken, welke daar zijn opgebouwd, ongeveer
duizend gevangenen. Ze slapen daar op stroo
en hebben een paar dekens, die zeer voldoende
tegen de nachtelijke koude beschermen. Hun
slaapplaatsen waren ingericht op precies de
zelfde manier als ik het heb gezien aan een der
Nederlandsche grenswachten, waar een hon
derdtal van onze Hollandse'ne landweermannen
ook op stroo met een paar dekens op den naak
ten vloer liggen en zoo lekker maffen als hij
moeder thuis.
Zooals ik zei, slapen die gevangenen thans
met z'n duizenden in één barak. Dat Is wel een
beetje erg veel en daarom is men begonnen om
er nog een zelfde aantal bij te bouwen. Handen
zfjn er genoeg om dat te doen. Ouder de gevan
genen zijn er 800 die in vredestijd heel vreed
zame timmerlieden zijn. Die kunnen nu hun
Fransche timmertalenten toonen en voor zich
en hun landslieden geschikte houten woonplaat
sen bouwen. Dan zuilen er dus in elke 500 men
schen zijn en ze hebben dan plaats en ruimte
genoeg. Andere gevangenen, ook alweer vak-
kundigen, zijn bezig steenen kookplaatsen te
bouwen, zoodat hun Fransche en Engelsche
koks in den wintertijd niet in ie vrije lucht het
maal behoeven te bereiden. Het spreekt van
zelf, dat de lieden met graagte dezen arbeid
doen.
en de Heer zal hem verkwikken en als hij in
zonden is, zullen ze hem vergeven worden."
Uit deze woorden blijkt, dat 't uitwerksel van
dit Sacrament drievoudig is; vooreerst, de zieke
zal behouden worden, hij zal de gezondheid her
krijgen, indien dit hem zalig is. Op de tweede
plaats; de Heer zal den zieke verkwikken, d. w.
z. kracht en sterkte geven om zijn ziekte en
smarten geduldig te dragen en vooral om d<
bekoringen bij den doodstrijd te overwinnenj
tevens krijgt hij een groote gerustheid omtrent
zijn bedreven zonden en een rotsvast vertrouwen
op Gods barmhartigheid. Eindelijk ten derde:
het H. Oliesel schenkt vergiffenis van dage-
lijksche zonden en als de zieke niet meer in
staat is te biechten ook vergiffenis der dood
zonden.
Alle gebeden en ceremoniën nu, welke door
de Kath. Kerk bij de toediening des Oliesels
zijn ingesteld en voorgeschreven, zijn als 't ware
de ontplooiing dezer drie gedachten.
UITWERKING VAN DUITSCH
GESCHUTVUUR.
Hoe vreeseljjik die uitwerking van het Duit- j nen eten. Een andere roodbroek was bezig aard
de slag.woedde, weder in vrij grooten getale scha veldgeschut is, ook op korte afstanden I appelen te jassen en ©en heele troep zonder
blijkt uit- hetgeen een ooggetuige daarvan werk nog< gtond er om> schijnbaar met gretig-
huiswaarts keeren, daar men de overtuiging
heeft dat geen Pruisisch soldaat daar ooit
wetter een voet zal zetten. Do stad heeft be
trekkelijk weinig geleden van ih©t bombav-
deme 't der Duitschers; de kathedraal is nog
genot g onbeschadigd gebleven. D© burge-
inee.> r werd door don vijand gefusilleerd',
doch van een algemeene moordpartij, gelijk
in de Belgische steden plaats had. was t®
Sen! is gc-en sprake.
Mijn Engelsche zegsman deelde mede, dat
de Duitschers wel Senlis geplunderd hebben
en dal weinig huizen onbezocht zijn gebleven.
De gcheele streek verkeert in een zeer ont
redderden toestand en tal van dorpen wor
den met hongersnood bedreigd.
IV wegen zijn met lijken bezaaid.
DE ENGELSCHE VAANDELS.
Sedert dertig jaren ontplooien de Engelschen
hun vaandels niet meer ia veldslagen, maar
bewaren zij die voor de manoeuvres of voor fees-
Iijke gelegenheden. Dit gebruik dateert van
'882 toen de hertog van Cambridge, na den
mededeelt in een Duits cd blad.
,,'s Avonds te aebt uur begon plotseling een
gevecht en spoedig waren wij ook daarin ge
wikkeld. De overwinning bleek weldra aan
onze zijde te zijn.. De Fransohen werden ge
weldig onder handen genomen. Bij de latere
vervolging zagen wij hoe onze artillerie, die
ons steunde, hadden huisgehouden.
Op een rechten weg door een boscfoi hadden
blijkbaar twee Fransche veldartillerie-regi
menten stilgehouden en waren door ons ge
schut vernietigd. De Fransche kanonnen ston
den daar nog alle achter elkaar. Voor elk
kanon lag de bespanning (zes paarden), als
door de bliksem getroffen, dood op den weg
en daaromheen, steeds in een kring, lagen
de officieren en bemanning der batterij, Zoo
waren 28 complete batterijen met d© man
schappen die ©r toe belmoren, totaal vernie
tigd en alles moet binnen bet kwartier ge
schied zijn! Een Fransche officier, die toe
vallig op een afstand Ihad moeten blijven,
vertelde later dat hij gezien had dat de
i-gyptischen oorlog, niet meer wou toelaten, dat Franschen, toen het geschut begon te vuren,
om een vaandel, waarop het scherpste vuur derals het ware hun verstand hadden verloreni
vijanden gericht werd, de beste troepen neerge-iEr was gecommandeerd: Stukken in stelling
Uit bet Engelsch.
(Slot).
«ven viug verdwijnende als opkomende blos
«u aar oogen schitterden en glansden van
de grootste zielevreugd.
De hertog, die deze scène niet gezien had,
«ed zijn portefeuille genomen en nam er een
duizendpondbriefje uit. Toen ging k;j naar
de bleeke vrouw toe, die eens zijn ideaal ge
feest was.
Ik zou de armen hier graag een aal
moes geven, sprak hij zacht met innerlijk©
Ontroering. Wilt u mij het genoegen doen dit
jteld naar uw goedvinden te verdoelen? Ik
"en ervan overtuigd, dat de armen het 'i
liefst uit uw weldoende hand willen ontt-
Ougen.
Toen overstroomden heete tranen haar ge-
j*®t en a?ij boog zioh snel naar de hand, die
Aar de aalmoes bood. en drukte er een kus
ir toen echter ijlde zij weg, want zijl
rwht te zullen sterven.... zij had in Char
ts oogen gelezen, dat hij haar vergeven
had
'tWas in den herfst van hetzelfde jaar.
Op het terras van Hastings-Castle zijn do
hertog, lady Carlyle, Frederik, miss Bane
en Isabella voor den laatsten keer in dezen
herfst in "familiekring vereenigd. Een plech
tige stilteJheerscfht er, sinds jaren werd' er
op 't adellijke slot geen vreugdegeluid meier
gehoord.
Mei usine'e naam was sinds dien treuxigen
avond niet meer genoemd, haar wondermooi
schilderij in den rooden salon was met een
zwart fluweelen gordijn bedekt, en niemand
mocht dien ooit meer terzijde schuiven. Zelfs
na de ontmoeting jn Genève werd niet meer
van baar gesproken, van haar, die in den
vreemde boete, zware boete deed voor haar
groote zonden.
Op dien herfstmiddag zat men op het ter
ras te praten en- de dames waren aan een
handwerkje bezig. Miss Bane zette in een
jardinière rozen gereed en Isabella las af
en toe voor uit de krant. Opeens hield zij op
en keek zichtbaar ontroerd op.
Charley, sprak ze, de Times van van
daag bevat een bericht, dat ons
Wat is 't, Isabella! Ge ziet er zoo ver
schrokken uit
Lady Melusine isis
Dood? Gestorven? vroeg de hertog.
Dood..., herhaalde Isabella ontloejrd
heid wachtend op het moment dat de soep klaar
was. En allen vertelden ze, dat ze het heel best
hadden in het Duitsehe kamp. Z© kregen goed
©n voldoende te eten, natuurlijk de omstandig
heden in aanmerking genomen.... ze waren
gevangenen, hè? Mas'" de Duitschers waren
goed voor hen. Z© waren tevreden wilden alleen
maar, dat hun famiüe"Ieden wisten, dat ze vei
lig daar waren, want de meesten waren ge
trouwd en hebben vrouw en kinderen thuis en
wat weten die nu van hen af. Dat is het ergste
voor allenAnders, och, ig het zoo erg niet
om daar te zijn- 't I* natuurlijk beroerd om in
een vreemd land gevangen te zijn, maar 't, is
altijd nog beter dan in het veld in regen en
kou te liggen of een vijandelijke kogel te krij
gen. "V^as de oorlog maar gauw afgeloopen,
hoopten de stakkers, dan konden te teruggaan
naar vrouw en kind en in het vaderland helpen
om de zaken weer op orde te brengen. Waarom
dan toch die oorlog? Hat hadden ze eigenlijk
nog niet begrepen, dat was hun nog niet duide
lijk geworden. Ze waren in. het veld gekomen,
en met door tranen verstikte stem las atij
het bericht voor:
Den lGen Sept^ker stierf te Génève
mevrouw Mary Hudson, verpleegster in
het stedelijke ziekenhuis. Wij eeren haar
nagedachtenis, want zij verpleegde 'haar
zieken medemensch met waarachtige on
baatzuchtige toewijding. Voorzoover wij
weten, was zij Engelsche van geboorte
en laat zij geen bloedverwanten na. Zij,
wien zij in dagen van ziekte en lijden
haar liefderijke hulp verleende, znllien
haar nagedachtenis steeds in eere hou
den. R. I. p.
Zwijgend stond de hertog op en ging naar
binnen^ hij was zichtbaar ontroerd en diei
gedachten der anderen waren voorzeker ge
dachten van verzoening, niettegenstaande de
gestorvene ©en groot zondares geweest was,
niettegenstaande zij ben allen zwaar leed be
rokkend had, want voor de majesteit van den
dood zwijgt de haat en verachting.
Na een poos stond raise Bane op, nam
haar rozen en ging er mee naar binnen, en
toen ze de jardinière op een tafel gezet had,
ging ze, door innerlijken aandrang gedreven,
naar den rooden salon, om het gordijn weg
te schuiven vxn Ibet portret van haar, wier
naam sinds jaren niet meer uitgesproken
was, die voor allen dood geweest was. En
toen ze binnen trad, was het gordijn reeds
weggeschoven: ernstig en weenend stond de
We waren een paar barakken hinnengeloopen
en werden epetrokken tot een troep gevangenen,
uit wier midden een vroolijk geroep en gc-lach
opging. Eenige duizenden lagen er rond een
veld en een aantal der jongsten was bezig met
een mij onbekend Fransoh spel. Dat gaf een
gelach en een vreugde. Midden in het vreemde
land, ver van familie en geliefden, speelden de
Franschen hun geliefkoosde spel la bare"
en de omliggende landgenooten vermaakten
zich uitstekend. Ze riepen hun makkers toe,
moedigden hen aan.... het deed denken aan
een voetbalmatch op onze Hollandsche volden.
Ik ontdekte een Belgisch uniform, sprak den
drager er van aan, en werd in het Duitsch ge
antwoord. De man was in Duitschland geboren
en getogen, maar zijn ouders waren Belgen
en dus had hij in België moeten dienen. Nu
was-le in Charleroi gevangen genomen en zat
gevangen in het land, dat hij toch eigenlijk als
zijn moederland beschouwde. Een heel vreemde
situatie. Intusschen schlkte-ie zich daar best
in.
Een andere man ontdekte ik, die rondliep in
een soort van aviateurspak en met een Zuid-
Wester op. Hij werd door de anderen een beetje
genegeerd en stond schijnbaar op, zichzelf, 'k
Vroeg of het misschien een vliegmenseh was.
Neen, 't was een Waal, die in Charleroi was ge
vangen genomen. Hij vertelde mij, dat de Bel
gische soldaten hem met zich hadden gevoerd
en dat hij toen met, hen gevangen 'genomen was.
Er scheen met dien man iets niet in orde te
zijn geweest. De een of andere verdenking zal
op hem rusten, anders zou men hem niet heb
ben meegenomen en zijn eigen landslieden zou
den hem niet zoo achterdochtig behandelen,
want uit de houding van de omstaande soldaten
bleek, dat ze niets van hem moesten hebben.
Z'n eigen landslieden ook niet. Iets^zal die wel
op z'n kerfstok gehad hebben.
Mocht dit bericht ooit in handen van onze
buitenlandsehe collega's geraken, dan kunnen
ze wellicht vele Fransche moeders en kinderen
gelukkig maken met de mededeeling, dat hun
mannen en vaders, die zij binnen Maubeuge
misten, zich ongedeerd in Wezel bevinden. Fn
niet alleen dat, maar ook, dat ze het, volgons
hun eigen zeggen, goed hebben, dat ze hebben
kunnen krijgen wat noodig is om den honger
te stillen, de dorst te lesschen en te rusten.
Een dag voor we hen bezochten hadden alle
gevangenen een gefrankeerde briefkaart ge
kregen, welko ze aan hun familie konden zen
den. De Duitsehe post zal geen moeite sparen
otu dis aan de diverse verwanten te doen toe
komen. Zooals gezegd, moeten de gevangenen
hun eigen onderofficieren gehoorzamen. Maar
ook moeten zë de Duitsehe militairen, die ze
ontmoeten, eerbewijzen doen toekomen, welke
bestaan uit de gèwone militaire groeten. In
elke barak hapgt een gedrukt reglement in da
Fransche taal, waarop da voorschriften te
lezen zijn. Worden die overtreden, dan wordt
de overtreder op militaire wijze gestraft, maar
bovendien moet. hij een tijd lang te pronk staan
op een daarvoor aangewezen plaats, ten voor
beeld voor do anderen. Afschrikwekkend voor
beeld dan altijd.... Een maatregel van tucht
en goede orde, nietwaar?....
Tot nu toe waren slechts een zestel gevange
nen gestraft.
Mij, als bevoorrechten Hollander .werden
door de soldaten verschillende vragen betref
fende de nieuwsberichten gesteld. Veel kon ik
lmcL ook al niet zeggen. Maar één eigenaardigs
vraag is mij door verschillende gevangenen ge
steld, namelijk hoever ze hier, in Wezel van de
Nederlandsche grens waren en hoe ver ze waven
van Den Haag. Dat scheen hun een kwestie
van eenige beteekeuis en ze schenen het niet
prettig te vinden, dot. die afstand van de grens
nog een zeventig kilometer was. Toch geen
ontvluchtingsplannen? heb ik even gedacht.
Maar dat is niet mogelijk. In Nederland zouden
diezelfde inanuen ook gevangen zijn en zo heb
ben het in Wezel te goed om het gevaar te wil
len loopen een kogel to krijgen op een nut'a-
looze vlucht.
We hebben van do gevangenen afscheid ge
nomen met den wederkeerigen wensch op oen
spoedigen vrede en een ,,au revoir" in dgen
land en in vredestijd.
hertog ervóór. Zij wilde zioh ongemerkt ver-
wijderen, maar hij wenkte haar te blijven
en toen giug zij naar het portret toe en legde
er een paar prachtige rozen neer.
Ten teelleen uwer verzoening, sprak zij
zacht. God in den Hemel zal haar een goed
Rechter zijnwant ae ie toch met rozen
van berouw en boete voor Zijn rechterstoel
getreden».
Ge hebt het rechte woord gesproken,
antwoordde de hertog ontroerd, we mogen
hopen, dat zij barmhartigheid verworven
heeft. Het gordijn voor haar portret zal weg
blijven, want ik heb Ihaar vergeven! Louise,
go weet Ibet, Melusine's naam is slechts een
woord voor mij» slechts een geluid in mijn
ledig hart. Zoudt gij het willen versterken
miet trouwe liefdie? Leg gerust uw hand in
de mijne, de herinnering aan de doode is de
waarborg voor uw geluk en wiseh door nwe
liefde den vloek nit, die op baar naam rust
voor God en de wereld!
Charley, ik wil je beminnen voor tijd
en eeuwigheid, antwoordde Louise, en voor
Melusine'» portret had de plechtige verlo
ving plaats.
Toen 't volgend jaar de Paaschklokken
luidden» werd Louise Bane Charley's vrouw.
Zij leven tezamen in innig stil geluk en air
léén slechts zijn wit hoofdhaar vertelt n van
de hevige stormen* die aan deze rust vooraf
gingen. Het geluk van beiden is niet te be
schrijven en daarom leg ik mijn peu neder.
De vele bezoekers eu toeristen, die lias-
tings-CasÜe bezoeken cu die door den ouden
slotbewaarder worden rondgeleid, blijven al
len vol bewondering voor het portret in tien
rooden salon staan. Wel vragen z« nieuws
gierig naar het lot der schoone vrouw, die
zoo plotseling en geheimziimig verdween,
maar geeir van hen krijgt iels anders ten
antwoord* dan dat de too ver toe dood is on
haar ziel nu rust gevonden heeft.
Om de lijst van het portret is een rouw
floers gewonden en dikwijls staan versche
bloemen er voor, want Louise's liefde heeft
den vloek uitgewischt, die op Melusine rust
te en zij en Charley bandelen naar de ern
stige vermaning van den Zaligmaker: Oor
deelt niet, opdat gij niet geoordeeld wordetl
Aan het voeteneinde van het portret staat
sinds eeirigen tijd een lange rijkversierde
kist van ebbenhout, van binn enbekleed met
het fluweel van Melusine's robe, dien zij dien
droeven avond droeg. Hierin ligt bet lange,
heerlijike goudgele haar van lady Melusine
en op den deksel van de prachtige ki6t staat
het opschrift:
„De eerste schrede tot boete."
EINDE.
