DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND.
De oorlog.
Winterpantoffels.
P. W. TWEEHUIJSEN,
TELEGRAMMEN.
Kinderhuisirest 2i-3l»33, HaaHom
IfesSOIIG 6 GOTGBES1 I9i4i
40i
■gang 6io« 3774
f
Bureaux wan Redactie en Administratie
Intercommunaal Telefoonnummer I486»
VAN HET WESTELIJK OORLOGS-
TOONEEL.
BARTELJOBiSSTiKAAT
27.
Haarlemsche Alledacjes No, 1448.
HOWE HUWLEK» CODRMT
ABONNEMENTSPRIJS»
Per 8 maanden voor Haarlem 71-®
Voor de plaatsen, waar eon agent 1» gevestigd (kom aer gem.) 1-35
Voor de overige plaateen in Nederland franco per poet -1-80
Afzonderlijke nummers
PRIJS DER ADVERTENTIëNi
Van 8 regels 60 cent (contant 50 cent). Iedere regel meer 16 cé.
Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 et per regel. Bnitenl 20 et j
Dienstaanbiedingen 25 ct (6 regels), driemaal voor 50 ot (h contant), j
aimsrmr~i i
OVERZICHT.
Be vraag wordt gesteld, waarvan de Duit-
>chers Antwerpen willen nemen. Bat wordt
Natuurlijk gissen: óns lijkt het, dat men. het
beleg van Antwerpen moet beschouwen in
verband met de nieuwe offensieve beweging
Van veldmaarschalk von Kluck, en berich
ten over nieuwe Engekche troepen die in
3S'oord-Eiankrijk en België landen: Duitech-
'land wil, zoo meenen wij, er een einde aan
'Diaken, dat het groote leger in Frankrijk
'op den rechtervleugel onophoudelijk door nieu
we, versche troepen van den tegenstander
iwordt afgemat. Wanneer Antwerpen is be
zet, is er van België niets meer over, hoopt
•tie Buitsohor ook do Belgische militaire macht
gebroken te hebben, en is hij tevens de baas
in heel Noord-West-Frankrijk. Dan wordt En
geland bedreigd met een luchtbombardement
of een vlootaanval. Het beleg van Antwerpen
gaat dus tegen Engeland vooral.
Waarom ook op verschillende punten van
België do D'uitischers weer offensief optreden
en het land afjagen, wordt duidelijk wanneer
meu nagaat wat het karakter is geworden van
deii oorlog in België.
Die is nu zuiver guerilia-oorlog geworden.
Overal hu,zen kleine troepjes Belg.s. he sol
daten, door do bevolking gevoed en verborgen,
üie dan hier, dan daar spoorwegen vernielen
of telegraaflijnen doorsnijden, uhianen en an-
bt-ro troepen beschieten, zwerven rond de
ilitaire traiisjxjrten. Daar moot do Duit-
B-hcr een einde aan maken en het is begrijpe
lijk dat de bevolking, die natuurlijk die ver
sin eido Belgische soldaten steunt en helpt, al
is het ook niet direct, er mede onder te lijden
heeft.
Op den rechtervleugel van de geweldige
slaglinie in Frankrijk schijnen de Duitschers
succes te hebben: von Kluck trekt bij Roye
en Arras (Atrecht) steeds verder op en breid.t
zijn liniën dl maar uit: men brenge dit, zooals
gezegd, in verband met de actie der Duit
schers vóór Antwerpen, met het telegram
dat Doornik door de Duitschers bezet is, en
met de beweringen van de landing van een
nieuw EngeJLsch expeditiekorps (waarvan we
intusschen niets gelooven: Engeland kan op.
het oogenblik geen corps van 70.000 man le
veren), dan ziet meu, hoe er eenheid is
van beweging op heel dezen uitgestrekten
vleugel van de Duitsche legermacht.
Uit Antwerpen-zelf is er zoo goed als geen
nieuws. Een 'onzer beriehtgervers meldt ons
via V lissingen (men zie onder „Telegram
men") dat het er voor de Belgen slecht
voor-staat, doch dat begrijpen we genoeg i
De binnenste fortenrij wordt op het ooigen-
blik beschoten: Oontich en Linth zijn reeds
aangevallenlang zal het wel niet duren of
we liooren: Antwerpen-zelf wordt gebombar
deerdj
Wat zal dat dan worden: capitulatie? Of
bestorming?
Van hel Oosten van Frankrijk hooren we
absoluut niets.
Uit Polen hebben we de volmaakte tegen
spraak der Duitsche en Russische berichten
over den slag van Augustow nog altijd niet
opgehelderd gezien. Verder nieuws is er niet
hedenmorgen.
gecelebreerd door Z.Em. den Kardinaal.
Geen enkel plaatsje was in de hoofdkerk on
bezet. Honderden personen konden geen stoel
meer vinden,
O, de aanblik der hoofdkerk met de bid
dende godvruchtige lieden bood een schouw
spel aan, dat men nooit vergeten zal.
Na het Lof bad de plechtige boetprocessie
plaats. Het eerbiedwaardig beeld van O. L.
Vrouw, de machtige patronesse van Antwer
pen, werd er in gedragen.
Het Allerheiligste werd gedragen door
Z.Em. den Kardinaal. Aöhter Z.Em. volglen
Mgr. de Wachter, wij-bisschop en Mgr.
Cleynhens, en de leden van den kerkraad
der hoofdkerk.
Het baldakijn werd door voorname perso
nen der stad gedragen.
Rond 6 uur was deze dieproerende plech
tigheid geëindigd en die niet te tellen schaar
geloovigen verliet den Godstempel, met het j Genialiteit teruggekeerd (zij was van gehoor
vaat betrouwen dat de Algoede en tevens te een Russisdb© grootvorstin) en wil haar
der groote revolutie op de meeat barbaarsche
wijze een menigte hunner Godshuizen hebben
verwoest en zich ook vergrepen hebben aan on
schatbare kerkelijke bezittingen en dat wel in
de kathedraal Reims, in de eerste plaats!
De bekende Engelsche maarschalk Lord Ro
berts voert in een Engelsch blad aan: „Als wij
beschuldigingen tegen Duitsche soldaten lezen,
moeten wij wel bedenken hoe ook tegen onze
dappere in Zuid-Afrika vechtende soldaten in
dertijd absoluut onware beschuldigingen wer
den geuit; laat ons er in ieder geval voor zor
gen, de eigen handen rein te houden en de
Duitschers zoodanig te bestrijden dat wij be
halve hun genegenheid ook hun respect mogen
winnen!"
CURIEUS.
Een Franseh blad meldt, dat die weduwe-
grootbertogin van Anastasia Mecklenburg,
een tante van onzen Prins Hendrik, en de
schoonmoeder van den Duiteehen kroon
prins.te Nizza haar Duitschenssdhap heeft
afgezworen! Zij is weer tot de Russische na-
de goedertierende patronesse van Antwerpen
alle onheil van ons afweren zou, tot heil der
stad, tot heil van het geliefkoosd vaderland.
Even aandoenlijk en stiefelend was de
plechtigheid in de St. Pauluskerk, waar met
grooten luister Zaterdag de plechtige octaaf
van O. L. Vrouw van den H. Rozenkrans
begonnen ii».
Reeds ontzaglijk was de toeloop Zaterdag
namiddag, toen het beeld van O. L. Vrouw
van den H. Rozenkrans naar Haren troon,
midden der kerk, met grooten luister ge
bracht werd.
villa te Nizza voor het Fransehe Roode
Kruis inrichten. Reeds vroeger hebben al
lerlei rare geruchten over deze prinses, die
aan het Berüjmsebé Hof allerminst gezien
was, geloopen.
BIDDEND ANTWERPEN.
fiver don grooten biddag, welk© Zondag
te Antwerpen gehouden is, schrijft d© Gazet
van Antwerpen:
„Het was gisteren aandoenlijk en indruk
wekkend tevens in onze verschillende paro
chiekerken.
Een ontzaglijke menigte was reeds aanwe
zig in de vroege Missen, en om zoo te zeg
gen, had een algemeen© Communie plaats.
Stichtend was het, die schaar geloovigen,
mannen, soldaten, vrouwen en kinderen ter
H. Tafel te zien naderen, terwijl het Aller
heiligste gansoh den dag ter aanbidding was
uitgesteld.
tu de 'hoofdkerk werd de Pontificale Hoog
mis bijgewoond door Z.Em. kardinaal Mer-
oier. Z.Em. had plaats genomen op het Hoog-
soor, onder eenen troon langs den kant van
het Evangelie.
Mgr. Cleynhene, dieken van Antwerpen^
Jmringd van een© talrijke geestelijkheid, of-
Uoiëerde.
De ruime kathedraal was geheel gevuld.
Ns deze zielverheffende plechtigheid,
gunden door de hoofdkerk de machtige
^■«olonen, het Vaderlandse^© lied spelende,
tog 0°Jrenblik was aangrijpend, en de inge-
^^5©, biddende volksschaar was er ten
door geroerd.
DE TOESTAND IN DE BELEGERDE
STAD.
ANTWERPEN, 5 October (via Vlissingen,
van particuliere zijde). De Duitschers drin-
Maar Zondag was de schaar biddende ge-f?en als een stormvloed vooruit. Reeds zijn
loovigen tot duizenden en duizenden aange- 2© vlak voor de binnenste fortenlmie geko-
groeid, gebeden ten hemel sturende, om alle men, die met de geweldige 35 cM. kanonnen
wee van de stad af te weren. wordt beschoten. In tegenstelling met de vele
In de Hoogmis was de kerk proppensvol berichten en geruchten dat de groote 42 cM.
en in het Bof was de tempel schier te klein kanonnen voor Antwerpen staan, kan ik u
om die Ohristene schaar plaats te verleo- bcstatigcu dat alléén de Oosteni'iiksche 35
nen. Het machtig woord van den kanselrede-eM. mortieren gebruikt worden. Maar die
naar, den eerw. Pater le Meester, boeide een j ZÜ» dan nog geweldig- genoeg. Iu twee dagen
ieder. waren onze groote zuidfronten tot puin ge-
Wat is 't een opbeurende dag geweest in schoten. Talrijke Engelsche^hulpaïdeelingen
het vluchtoord der bevolking iu deze bange met zwaar selieepegftoUut ®Üa aan het front,
oogenhlikken.
O ja, onze Lieve Vrouw, de machtige Pa
tronesse van Antwerpen, zal ons bijstaan
en ons Hare helpende hand toereiken."
ZOOGENAAMDE GRUWELEN.
In het begin van den oorlog zijn er van
weerszijden allerlei verhalen over gruwelen,
vernielingen, ergerlijke mishandelingen e. d.
verspreid.
En die worden, zoowel in Duitschland als in
België, grif en rotsvast geloofd.
Het blijkt evenwel nu, dat daarvan veel, zoo
niet alles, schromelijk is overdreven.
Zoo is van Duitsche zijde beweerd en vol
gehouden, zelfs in officiëele berichten, dat er tal
van Duitsche soldaten door Belgen zouden zijn
verminkt: neuzen, ooren afgesneden, oogen uit
gestoken enz.
Welnu: de directeur van het Akensche Zie
kenhuis verklaart, dat voor zoover hij weet,
geen enkel geval van zoodanige verminking is
geconstateerd En te Aken moesten toch alle
zwaargewonden passeeren.
Ook Dr. Kaufmann uit Aken, de protes-
tantsche veldprediker, srpeekt de verhalen van
onmenschelijke behandelingen tegen. „Wij die
in de onmiddellijke nabijheid vertoeven van de
groote oorlogsgebeurtenissen in het westen,
zegt hij wij kunnen er het beste over oor-
deelen, welke geheel en al ongecontroleerde gru
welverhalen van mond tot mond gaan, ook on
der onze soldaten. Het generaliseeren van enkele
op zich zelf staande gevallen is aan de orde van
den dag."
Daartegenover staat, dat ondanks alle pogin
gen van de Belgen, om het voor te stellen alsof
de Duitschers beestachtig zich gedragen hebben,
ook van dien kant slechts praatjes en geruchten
loopen, maar géén getuigen van zulke feiten kun
nen worden voorgebracht.
De Genèefsche schrijver Albert Ma lach geeft
ronduit toe dat zijn zegslieden die hem gruwel,
daden van Duitsche troepen hadden meege
deeld hem bedrogen hebben en hij drukt zijn
leedwezen daarover uit.
De militaire berichtgever van de „Nieuwe
Courant" zegt het volgende over de vraag der
beschadiging van de kathedraal te Reims:
„Fleel Europa roept thana ach en wee en
schande over hst schuldige barbarenhoofd der
Duitschers; ik zou echter den lezer op zijn ge
weten af willen vragen, wat een aanvaller dan
wel doen moet, als hij zijn bewegingen gehin
derd, of zijn front bedreigd ziet aan den rand
van, of in de oipgeving van eene zoo groote
terreindekking als een stad ia, in dit geval
Reims?
Wat moet hij doen, als hij met zekerheid aan
nemen kan, dat de opstelling zijner troepen, de
stand zijner batterijen vanuit een daartoe zoo
zeer geeigend punt als een kerktoren nn een
maal is, door den vijand vastgesteld werden?
Het Stokholmer blad „Hys Daglight Ale-
Handa", verklaart het voor een plicht der neu
tralen, de Engelsche, Fransehe en Russische
praatjes over Duitsche verwoestingswoede in
vijandelijk land, tegen te spreken; de neutrale
j landen mogen toch niet vergeten, zegt het blad,
Lof, ten 5 ure in de hoofdkerk, werd flat de eigene zonen vs« Frankrijk in de dagen
doch ons leger en dat tier Engelschcn moet
terugtrekken. De stoomboot voor koning
Albert ligt onder stoom op de Schelde ge
reed .De uittocht van burgers ten noorden
duurt voort: echter mag niemand die uit de
vesting is, er meer in. Ik wacht morgen de
beschieting der stad-zclve. Wat zal dat zijn?
God moge ons helpen!
OFFICIEELE WAARHEID.
ANTWERPEN, 5 Oetobeï. Reuter seint,
dat de Belgische regoering officieel laat he
kend maken:
„De toestand van de versterkte stelling
Antwerpen is dezelfde gebleven."
DE FRAN8CHEN TREKKEN OP DEN
LINKERVLEUGEL TERUG!
PARIJS, 5 Oct. Reuter seint het volgende
Fransehe communiqué: Op onzen linkervleugel,
ten Noorden van de Oise, duurt de slag met
buitengewone hevigheid yoort. Het resultaat is
nog onbeslist. Óp sommige punten hebben wij
terrein verloren.
Op het overige front is niets veranderd.
T
DE VERWOESTING VAN LEUVEN.
BERLIJN, 5 Oct. De „Nordd. Allgem. Zei-
tung" schrijft: „De geheimer Regierungsrat"
von Falke bezichtigde op 13 September de
kunstmouumenten van Leuven met den toen-
maligen burgemeester en bracht daarover het
volgende rapport uit: „De als bibliotheek en
universiteit gebruikte oude Lakenhal is met
uitzondering van twee gevels, die staan zijn
gebleven, totaal uitgebrand.
De bibliotheek met haar zeer kostbaren schat
aan handschriften helaas dientengevolge
teloor gegaan.
Afgezien van deze teer ernstige schade val
len te Leuven geen verliezen van buitengewone
kunstwerken te betreuren. Het Raadhuis is be
waard gebleven, doordat op bevel van majoor
von Mantêuffel, die de ramp zooveel mogelijk
wilde beperken, de belendende brandende
huizen omvergehaald werden.
De St. Pieterskerk i» ernstig door het vuur
beschadigd, zij kan echter in haar oorspronke-
lijken toestand worden hersteld.
De schilderijen in de koorkapellen., waarvan
de kostbaarste zfjn de werken van Dierik Bouts
en Meigers de Flemalle, zijn met alle andere
losse kunstvoorwerpen van de St. Pieterskerk
overgebracht naar een zaal van het Raadhuis.
Van de oude kunstwerken der St. Pieters
kerk is alleen het portaal vernield, het stee-
nen metselwerk is echter bewaard gebleven
De overige kerken van Leuven, die buiten 't
terrein van den brand, dat ongeveer een zesde
gedeelte van de stad besloeg, lagen, zijn vrij
gebleven van het vuur. Derhalve totaal onbe-
sohadigd: de St. Miohielskerk, de St. Jacobs-
kerk, de St. Geertruidenkerk en het Collége du
Saint Esprit met zijn bibliotheek.
DE HOUDING VAN ITALlö.
BERLIJN, 6 October. De officieuze Norü-
detiteehe All#. Ztg. schrijft onder het op
schrift: „Italië en die oorlog|".a
Over deze kwestie laat zich een iri poli
tieke kringen te Boekarest ervaren Roemeen
als volgt uit: Het is onjuist, het besluit van
Italië om in den tegenwoordigen oorlog onzij
dig te blijven als een breken met Duitsch
land en Óosbenrijk-Hongarije en als een toe
nadering tot de mogendheden der drievoudige
entente te beschouwen. Aan Italië werd die
politiek door verschillende, uit do bijzondere
omstandigheden van het koninkrijk voort
vloeiende overwegingen geboden, omstandig
heden, welke men ook te Berlijn en te Wee-
nen op de juis te wij zo wist te waardeeren.
De Italiaansche regoering heeft niet verzuimd
om in weerwil van de verlokkingen van
Fransehe en Engelsche zijde, 'vastbesloten bij
die houding te blijven en haar beleid ook
tegenover enkele stroomingen in andere rich
ting in haar eigen land met kracht te hand
haven. Als eenig richtsnoer van haar politiek
beschouwt zij do verdediging van do belan
gen van Italië en onmiskenbaar i3 het, dat
ook de Italiaansche openbare meening zich
bij een kalmere beschouwing van den toe
stand deze opvatting eigen heeft gemaakt,
wat vooral door de houding van de socialisten
aan betockenis wint.
Heb staat nu aldus met Italië, dat het
rijk bij den huidigen oorlog geen onmiddellijk
belang heeft. Italië heeft geen reden, do he
gemonie van welke mogendheid ook, tc wen-
schen, noch een Germaansché, noch een An
gelsaksische, vooral echter geen Russische.
BERLIJN, 5 Oct. (Eigen S.-corr.) De bui
tengewoon zware gevedhten bij Arras hou
den nog steeds aan, met uitzicht op goed ge
volg voor de Duitschers. Veldmaarschalk
von Kluck zet zijn actie op den rechtervleu
gel der Duitschers mee succes voort in de
omgeving van Roye. Den vorigen "Vrijdag
hebben de Franschen daar groote verliezen
geleden.
DE „SCHARNUOBST EN GN EISEN AU."
BERLIJN, 5 Oct. (S.-corr.) Het bericht van
het Fransehe marine-ministerie, dat de groote
Duitsche pantserschepen „Scharnhorst" en
„Gneisenau" zich in de Stille Zuidzee bevinden,
is juist. Ze liggen niet, zooals de Engelsche
bladen wekenlang hebben beweerd, in Tsingtau
opgesloten. De door hen beschoten stad Papeete
op Tahiti is geen open stad, wijl zij drie batte
rijen met ongeveer '20 stukken geschut van ver
schillend kaliber bezit.
DE DUITSCHE KEIZER EN DE KATHO
LIEKE KLOOSTERLINGEN.
AKEN, 5 Oct. (Part.) Van zeer vertrouwbare
zijde wordt aan de „Aachener Echo der Gegen-
wart" het volgende medegedeeld:
„Zooals in de veldtochten van 1804, 1860 en
1870-71, zoo zijn ook in den huidigen oorlog
wederom vele Franciscanessen uit het Aken
sche moederhuis, Lindenplatz, onze troepen in
het veld gevolgd, om werken van Christelijke
naastenliefde te verrichten en do gewonde sol
daten te verplegen. Zondag 20 September had
den de zustertjes in het groote etappenlazaret
te X de eer en de vreugde den keizer bij de
gewonden te zien. Z, M. ging van bed tot bed
en onderhield zich op de meest minzame wijze
met de soldaten, welke hij naar hun geboorte
land, hun regiment en den aard hunner verwon
ding ondervroeg. Voor ieder had hij een deel
nemend vriendelijk woord en ten slotte schonk
hij ieder een prachtige roos. Ook de zustertjes,
die tusschen de bedden der gewonden verspreid
stonden, werden door den keizer met een krach-
tigen handdruk bgroet en in het gesprek ge
haald. Toen een der zusters op de vraag naar
haar geboorteland antwoordde, dat zij uit
Coblenz kwam, zeide de keizer: ,.Daar was ook
mijne grootmoeder langen tijd, daar heeft zij
veel goeds gedaan. Zij heeft ook uwe congrega
tie krachtig bijgestaan, toen er in Coblenz eene
nederzetting moest worden gesticht. Nu hebben
wij het nnt daarvan." Z. M. vertelde vervolgens
aan de zusters, dat de monniken van een Bel
gisch Benedictijnerklooster hun vaderland had
den moeten verlaten, maar nn veilig te Maria-
Laach zijn."
OF 'T HELPEN ZAL?.
PARIJS, 6 October. De „Croix" bevat een
oproep van Z.Em. de kardinaal-aartsbisschop
van Lyon, die bedoelt den Franschen een peti
tie te doen teekenen, om de terugroeping der
verdreven religieuzen te vragen.
Deze tweede petitie is gericht aan de Presi
dent der Republiek en luidt als volgt:
„Mijnheer de president, de gezinnen der
strijders, ziende het gebrek aan verpleegsters,
dat begint te heerschen en zich steeds nijpender
zal doen gevoelen, verzoeken eerbiedig doch
met aandrang, dat aan de verbannen Zusters
zal worden vergund terug te keeren om de
gewonden in de hospitalen te dienen en dat de
uit de hospitalen verjaagde Zusters er zullen
kunnen terugkeeren, zoodra haar dit zal worden
verzocht."
Daar in de meeste parochies zoowel de kape
laans als de mannen, welke zich gewoonlijk met
het parochiale werk belastten, ontbreken, heeft
Z. Em. voorgeschreven, dat de pastoors hand-
teekeningen voor deze petitie zullen inzamelen
met de hulp der vrouwen-organisatie als de
TELEFOON 1770.
FLINK ZOOI
De Jansstraat-Vereeniging. die gisterenavond
bijeenkwam om te beraden wat harerzijds kon
worden gedaan ten bate der Belgische vluchte
lingen heeft ziek goed gehouden!
Besloten is om te zorgen dat men aan de
afdeeling Haarlem van 't Ned. Comité voor
Belgische- en andere vluchtelingen een huis
kant en klaar gemeubeld kan aanbieden, war
dan een paar gezinnen tijdelijk een onderdak
zullen kunnen vinden.
De leden der "Vereeniging en bewoners der
straat, die daarmede aan anderen een uit
nemend voorbeeld geven zullen do banden
in elkaar slaan en zelf zorgen, dat 't huis
waarover men gratis de beschikking kreeg,
van 't noodige ameublement wordt voorzien..
Een ieder zal nazien of hij niet 't een ot
ander daarvoor kan ofstaan, 't zij bedden,
goed of iets andors, en verder zal een lijst voor
een bijdrage in geld in eeus worden gepresen
teerd.
Bovendien zal men ook in de gelegenheid
worden gesteld om een wekelijksche bij drag-
ter beschikking te stellen.
Alle aanwezigen waren vol vuur voor da
zaak en zegden flink hulp toe. Men zal trach
ten, dat men reeds hedenmiddag de zaak kant
en klaar voor elkaar heeftl
Dat is nog eens aanpakken en krachtdadige
hulp verleeneu! Een woord van hulde aan den
voorzitter, die de zaak in zoo goede richting
stuurde en wiens krachtige oproep tot hulp
verleening in zoo goede aardo viel!
De Jansstraat-Vereeniging geeft hiermede
een schitterend voorbeeld ter navolging.
Want.... men zit 't meeste er mede om ge-
heele gezinnen onderdak te brengen. Men zal
de gezinnen moeten splitsen en dat is toch eer
ongezondo toestand.
De moesten willen wel kinderen huisvesten
en dan nog 't liefst meisjes! Evenwel dit- is
wel duidelijk 't is 't meest gewenscht om
een gezin bij elkaar te kunnen laten!
De heer Stinis, de ziel van heel de beweging
ten bate der vluchtelingen deed ter vergadering
belangrijke mededeelingen, waarvoor wij naar
ons Stadnieuws verwijzen waaruit blijkt,
dat nog heel wat geld noodig zal zijn.
In verband daarmede wekken wij nog eens op
tot een krachtigen finantieelen steun. Oók die
is zeer noodig. We vertrouwen, dat men dien
gaarne zal geven.
Behalve een woord van hulde aan 't Bestuur
der Jansstraat-Vereeniging Voor 't nemen van
't initiatief in dezen, een woord van dank aan
den heer Stinis voor diens heldere uiteen zet
ting van den arbeid ten bate der vluchtelingen.
Men kreeg er den indruk uit', dat aan dézen
arbeid veel vast zit, maar, dat men de zaken
flink aanpakt en dat men een helderen kijk op
den toestand heeft, dat men er naar Btreeft
om op alle gebeurlijkheden, ook in de toekomst
voor bereid te zijn.
En eindelijk, dat ook na 't eindigen va» den
oorlog nog wel een en ander voor de vluchte
lingen valt te doen. Daarom nog eens: zegt
hulp en steun toe, zooveel ge maar kunt!....-
De naastenliefde, een der voornaamste
deugden, vordert dat van ons!
„Ligue des Femmes Frangaises'
Patriotique des Frgngaïses."
en de Ligue
DE MOHAMEDANEN EN ENGELAND.
KONSTANTINOPEL, 5 Oct. Het te Calcutta
verschijnend Perzisch blad „Hablulmalin" wijst,
naar een bericht van Wolf's bureau, op de ont
stemming, die in de gelieele Mohamedaansche
wereld is gewekt door de tegenwoordige politiek
van Engeland. Ongetwijfeld zal Turkije, dat in
de Islamietische wereld onbegrensden invloed
heeft, zoo zegt het blad, niet nalaten de Duity
schers te steunen, zoo al niet materieel dan toch
moreel. Minister Grey heeft de traditioneele be
trekkingen tusschen Engeland en Turkije ver*
broken en tie ware belangen van Engeland op
geofferd aan de koninkrijken Griekenland eo
Montenegro.
Indiërs, Egyptenaren en Perzen beschouwen
de Engelschen als hunne vijanden.
Orey heeft de Mohamedanen genoopt tot aan
sluiting en geen macht ter wereld kan Turkije eo
Perzië thans meer van elkander scheiden.
Egyptenaren, Indiërs, Chineezen en Afrikanen
zullen zich in dezen heiligen bond vereenigen.
De in de Engelsche koloniën wonende Mohame
danen kunnen tiunne regeeringen niet meer
trouw blijven.
De Mohamedanen in den Kaukasus, Turkestan
en Transkaukasië kunnen Rusland m -it trouw