DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND,
De oorlog.
Kindspiiuisvesl SI9-@l>33y Haarlet»
BLAD.
HVinferpanfofffels
Slobkousen.
P. W. TWÊtHUiJSLN,
VRIJDAG 16 OCTOBER I9ï4i
40sfte Jaargang No.7803
Bureaux van ftedsetie en Administratie
Intereemmunaal Telefoonnummer 1428.
ËSit nuiiimsr bestaat uit
twee bladen.
BARTEL JORISSTRAAT 27
TELEFOON 1770.
Haarlemsche Alieiiajes' Mo, 1456.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
».i.
ABONNEMENTSPRIJS*/
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de plaatsen, waar een agent Is gevestigd (kom aer gem.)
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per poet
Afzonderlijke no mm er» -
1.35
1.80
0.03
PRIJS DER ADVERTENTIëNi
Van <5 regels 60 cent (contant 50 cent). Iedere regel meer 30 at
Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 ei per regel Buitenl 20 ct
Dienstaanbiedingen 25 ct. (6 regels), driemaal voor 50 ct. (k contant).
AGENDA. 17 October.
Gebouw Sint Bavo 8 uur
Hulpspaarbank Schoterkwartier. Half ne
gen Spaarbank. Steuncomité. Inschrijving
ving Bakkerij. Spaarbank. Spaarkas Win
terprovisie. Bibliotheek.
Proveniershuis Groote Houtstraat
INZAMELING VOOR DE VLUCHTE
LINGEN.
(Op initiatief van den R. K. Vrouwenbond,
afd. Haarlem).
Vorig totaal bedrga ƒ61.
Ontvangen van:
N. N. (postwissel) - 7.50
N. N. - 5.-
Totaal ƒ73.50
OVERZICHT.
België als onafhankelijk land bestaat niet
meer: de Duitscher heeft het genomen van
Noord tot Zuid, van de zee tot de Oostgrens,
van de Brabantsche grens
biz. berichtgever
ontvangen
ROOSENDAAL, 15 October (van een biz.
corr.) Alle berichten, dat Kardinaal Mfercier
nu Ost>ende en Blankenberghe Duitsch zijn Antwerpen zou zü'1 gevlucht, züu onwaar,
geworden, de Duitsch© vlag waait op 't Bel-Zijne Eminentie is kalm in Antwerpen ge
fruit van Brugge en boven den gouden draak bleven, en maant zijne priesters en geloovi-
van Gent, op den O. L. Vxouwento en van gcn aan, eveneens terug te keeren. Heden is
Antwerpen zoowel als op het Palais de Jus- alhier een der Vicarissen van het Aartsbis-,
tiee van Brussel, op het Bisschopspaleis van ,]onl aangekomen, die namens Z.Em. de op*
Luik zoowel als op 'de citadel van Namen, in dracht heeft, om de Belgische priesters die
waren uitgeweken en gevlucht, dringend aan
te manen, in lmnne parochies terug te kee
ren, en den katholieken even dringend op te
wekken, wederom hun vaderland op te zoe
ken.
het oude Doornik zoowel als op de kasteel-
torentjes in de Ardennen
Alleen in den uitersten zuidwestelijken hoek,
het land van Roesselare, Furnes en Yperen,
schijnt nog door Engelsch-Fransche troepen
bezet, en hier is ook blijkbaar het gros van
het Belgische legeroverschot aangekomen, dat
na den val van Antwerpen recht naar het
Z:W. is gemarcheerd, terwijl de vluchtende
achterhoede waarschijnlijk op Ostende zich
richtte en door de Duitschers óf gevangen
genomen, óf over de Hollandsche grens is
gejaagd.
België dus bestaat niet meer.... 't is haast
niet te gelooven.
Natuurlijk wil dit niet zeggen, dat het
land" voor goed van de kaart van Europa is
gevaagdbij de afrekening van den oorlog
zal ongetwijfeld de Leeuw van Brabant en
Vlaanderen weer herrijzen, want dat Duitsch-
land, zelfs als het overwinnaar blijft in den
oorlog, heel België zou annexeeren, is een
voudig niet aan te nemen.
Intusschen zal de „gouverneur-generaal van
België" werk genoeg hebben, om in dit
ontredderde en zoo schrikkelijk getroffen land
wat orde te brengen'
Het Fransche legerbericht van gisteren
geeft in tegenstelling met vele vorige waar niet af te praten!
wat bizonderheden, waaruit blijken zou, dat
i nderdaad d e Fransch-Engelsche bondgenooten
op vele punten aan den winnenden kant zijn.
Jammer echter dat deze berichten vaak zoo
vaag zijn; het meest nieuwsgierig zijn we
natuurlijk n ;ar de krijgsverrichtingen in Z.W.
i visie; welnu hierover zegt het bericht dat
üe Duitschers der linkeroever van de Lijs
ontruimd hebbenMaar de Lijs loopt van
Hazebrouck in N. Frankrijk, tot Gent, waar
ze in de Schelde valb! Zoek dit nu eens na'
Overigens spreken de officieele berichten
mekaar weer vlakaf tegen. Bij Albert seint
liet Duitsehe groote hoofdkwartier zijn de
aanvallen der Franschen met groote verlie
zen afgeslagen; de Franschman seint, ctot hij
aanzienlijken vooruitgang bij Albert heeft ge
maakt i
Van het Oosten hoorei» we, dat de Duit
schers voor Warschau staau. De Duitsehe op-
marsch in Polen.is inderdaad geweldig' Wij
verwachten hier spoedig belangrijke gebeur
tenissen.
Consultatiebureau voor drankzuchtigen loket om de kaartjes te knippen, twee gaan
van 7—8 uur voor vrouwen, van 8—9 uur er mee op de locomotief, een zit er in de
voor mannen. bagagewagen bij wijze van conducteur.
Op deze wijze zijn er ook een paar Belgi
sche treinen direct uit Esschen verzonden.
Daar er in Merxem niet kan worden geran
geerd, rijden de machines door naar Austru-
weel om vandaar over de wiesels weer voor
den trein te komen en dien terug te trekken.
Alle Nederlardsch wagenmaterieel is onge
hinderd teruggekeerd.
VAN DE GRENZEN.
Een Maasbode-corr. heeft van Breda giste
renmorgen per fiets een tocht gemaakt naar
de Meerselsche Dreef, een eind over de Bel
gische grens.
Hij schrijft: Onze weg ging via Hoogstraten
naar Brecht, totdat wij halverwege Hoogstraten
omstreeks 5 uur in den middag een auto en een
motor-cyclet met side-car, beide bemand met
een Belgische genie-soldaat, tegenkwamen.
Zij verzochten ons terug te gaan, wijl de
Duitschers reeds in Hoogstraten waren. Ze had
den beslag gelegd op de stoomtram, die van
Hoogstraten naar de Hollandsche grens rijdt,
door daar een rijwiel op de tramrails te werpen.
Van een zijweg zagen wij ook een 70-of 80
Belgische genie-soldaten per rijwiel aankomen,
die in de richting der Belgische grens reden.
Zij vertelden mij, dat zij vastbesloten waren
nog tegen de Duitschers te vechten.
Zoodra in de Meerselsche Dreef bekend
werd, dat de Duitschers naderden, werd het
een algemeene vlucht.
Paters Capucijnen, enkele geestelijken, die
reeds uit Antwerpen gevlucht waren, en vooral
ROOSENDAAL, 15 Oct. (van een biz. corr.) Belgische jongelieden, die niet dienstplichtig
De terugkeer der vluchtelingen schijnt heel zetten llet een j met medeneming
langzaam aan toe te nemen. Over de grens w v—.
bij Nispen worden nu geen Belgen meer toe- vaa gel en' en'
gelaten, doch er wordt sterk op gewerkt dat Door den commandant van de Hollandsen©
degenen die nog in de bosschen huizen, terug grenswacht werd aanteekeuing gehouden van
zullen keeren. De Duitschers maken geen liet aantal stuks vee, dat over de grens werd go-
moeilijkheden en zijn zoo vriendelijk moge- bracht, terwijl de dieren door een veearts wer-
lijk. Blijkbaar zijn de strengste orders uitge- den onderzocht met het oog op een mogelijke
vaardigd, om niemand leed te doen: ik ver- besmetting
nam, dat een Duitscher, die in een estaminet j De gevluchte vrouwen keerden later terug,
te Esschen onbehoorlijk was opgetreden, en wJjl zij n;ets meer van de Du;t3Chers hoorden.
afdeeling op naar de Nederlandscbe grens
tusscben Chaam en Meerle en raakte daarbij
slaags met een afdeeling Belgische militairen
van verschillende wapens, onder bevel van een
kapitein en 2 luitenants. De Belgen waren
meerendeels uit de Antwerpsclie forten van
den rechteroever afkomstig, hadden, toen de ves
ting gevallen was, na een vergeefscbe pogiug
de Schelde over te steken, de wijk genomen in
de Kempen en zich onderweg van rijwielen
voorzien. Later voegde zich een groepje genie
soldaten bij hen, die belast waren geweest met
het vernielen van spoorwegen en bruggen en
o.a. een brug tusscben Leuven en Thienen
hadden opgeblazen. Al dwalend in de bosschen,
waren zijn nabij de Nederlandsche grens ge-
VERKEERD.
De verzorging der Belgische uitgewekenen
komen, totdat zij in de buurt van Meerle op beeft héél wat om het lijf inderdaad. Daar
de Duitschers stieten. In de onmiddellijke na- i wordt ook héél wat gedaan, en zeaer alles niet
bijheid van een Nederlandscbe grenspost ont-de beste bedoeling maar.... daarom is dat ai-
brandde eeu vrij hevige schermutseling, waarna f les nog niet zoo goed in zich, noch gunstig in
de in het nauw gebraebtte Belgen de Neder- de gevolgen!
landscbe grens overschreden en aldaar ontwa- Wij wenschen althans vandaag te wijzen op
pend werden. Zij zijn, 102 in getale, te Breda een verkeerde manier van ..weldoen" die door
geinterneerd. Bijna allen waren nog voorzien vrij talrijke ingezetenen hier ter 6tede den
van rijwielen. Ook werden eon automobiel, een vluchtelingen wordt geschonken, en die ook
motorrijwiel, benevens enkele manden met post- al in de gevolgen allesbehalve gunstig is ge-
duiven te Breda binnen gebracht. Later in den bleken.
gescholden had op de Belgen, door zijn
Hauptmann in het openbaar op lang niet
maïsolie wijze is gestraft geworden.
De groote moeielijkheid schijnt te liggen
in de vrees dat de jongelui en de mannen zul
len wordenopgecommandeerd voor Duit-
schen krijgsdienst! Een familie uit Brugge,
welgestelde menseken, zeide ons hedenmorgen
zeker te weten, dat de Belgische jongelui, als
ze terugkeeren.tegen de Russen moeten
gaan vechten voor de Duitschers II En ze was
Er kwamen intusschen ook vluchtelingen
uit verder gelegen plaatsen afzetten.
Tot diep in den nacht werd in Zuid-Weste-
j lijke richting hevig schieten en bombardeeren
gehoord. Het was een verschrikkelijk geluid.
Gisteravond reeds was bet schieten begon
nen en zelfs vanmiddag was in Ginneken bet
donderen van het geschut nog hoorbaar.
avond volgde een groepje van 19 soldaten, te
Chaam ontwapend. De Belgen hadden in de
laatste dagen veel ontberingen doorstaan. Vol
gens hunne mededeelingen hadden zij van boe
ren vernomen, dat nog meer geïsoleerde groe
pen Belgische soldaten nabij onze grenzen zwer
ven. Belgisch Meerle is thans door de Duit
schers bezet. Vlak nabij de Nederlandsche grens
staan Duitsehe posten. Bij de komst van de
Duitsehen soldaten vluchtten de inwoners van
de dorpen in den omtrek in haast over onze
grenzen, zoodat Breda weder met vluchtelin
gen overvuld is.
OFFICIEELE MEDEDEE
LINGEN OVER DE TERUG
KEER DER VLUCHTELIN
GEN.
Een der, correspondenten, van de „N. R. C.
had te Antwerpen een onderhond ten stad-
huize met dr. Louis Franck.
Wij ontleenen aan zijn verhaal het vol
gende:
iWat betreft de opwekking! aan da vluch
telingen om terug te keeren, daartoe waren
reeds enkele mannen van vertrouwen naar de
Nederlandsche grensdorpen gezonden. De
Duitsehe consul in Terneuzen zou er propagan
da voor maken in het overstelpte Zeeuwsch-
V launder en. „Want", zei de president, „na
tuurlijk mogen wij Nederland dien last ook
De Hollandsche grenscommandant bood mij,
uuui aiju. inuQVu 11 ij aiweixwim UfUll AGVO l» KJKJCk.
daar het gevaarlijk was om in België terug te j niet ]anger laten." Een groot bezwaar schijnt
keeren en er op Hollandsch gebied geen plaats j echter, dat reeds zoo velen ver weg het land
van dien nonsens, die Belgische krantjes blijk- {.meer was vanwege de vluchtelingen, een plaats j in zijn getrokken. Deze dingen zullen uiter-
baar den menschen hebben ingestampt, zoo-' n oen schuur aan bij soldaten. iaard met onze regeering en in overleg met
Zoo waren wij, die bier in Rotterdam reeds J de Duitsehe militaire overheid >yorden behan-
Natuurlijk is daar niets van aan: de j een aantal Belgische vluchtelingen hulp moch- deld. Onze regeering regelt het transport.
Duitschers willen alleen niet, dat de Belgische j ten verleenen, op onze beurt vluchteling gewor-
jcngelui in Franschen of andere anti- den en moesten wij als echte uitwijkelingen
ons vergenoegen met deze nederige verblijf
plaats.
Hedenmorgen om 10 uur waren de Duitschers
in het dorp Meerle. Naar men zegt bedroeg hun
aantal ongeveer 280 man. Alle menschen ston
den klaar om te vluchten met wagens, paarden
ANTWERPEN.
Antwerpen is kalm en rustig. Volgens de
berichten van journalisten die er geweest zijn,
openen de café's, de sigarenwinkels, de banket
bakkers, kortom al de levensmiddelen-zaken, de
een voor de ander nu weer de winkels cd
maken goede zaken.
Hessels op de Keizerslei heeft het druk van
belang, de coiffeur op den anderen hoek kan
de drukte niet aan, Hotel do Londres, Saint
Jean, Pschorr en andere groote café's zijn ge
opend.
De Duitsehe overheid doet alles om de ge-
vluchten weer in goede orde terug te laten
komen: heden of morgen zal hieromtrent een
overeenkomst getroffen worden tusschen de
Nederlandsche en de Duitsehe autoriteiten, en
dan zal de groote trek terug wel spoedig begin
nen: ons land k&n al diè Belgen op den duur
niet houden.
Ook de geestelijkheid doet alles, om de terug-
beer der Belgen, die voor „den Duts" vreezen
als of het de baarlijke duivel was, te vergemak
kelijken.
Wij publiceerden reeds hedenmorgen per
Duitsehen krijgsdienst gaan, nu zij eenmaal bet
land in bezit hebben, daarvoor eiscben zij
dat de militiepHehtige Belgen die nog geen
soldaat geweest zijn, zich eens per week komen
aanmelden, om te bewijzen dat ze er nog zijn.
Dat is alles.
De Duitsehe overheid eischt ook van de stad
Antwerpen geen oorlogsschatting, maar wel
overeenkomstig bare voorschriften het volko
men onderhoud van de 15,000 man sterke be
zetting. De eiseh, dat de deuren der bewoonde
huizen ook 's nacht open blijven, is ingetrok
ken.
AAN DE GRENS BIJ
ROOSENDAAL.
Belgische voormannen hebben overal pro
paganda gemaakt onder de vluchtelingen
aan de grens om terug te keeren naar Ant
werpen. Maar hun woorden, zoo schrijft een
corr. der N. R. Ct. nit Roosendaal, zijn tot
heden nog niet in staat geweest om althans
hij de massa het enorme wantrouwen tegen
de Duitschers te verkleinen
Dit bleek 'heden aan het station Roosen
en
Toen kwam tegen 12 uur liet bericht, dat
een deel dezer Duitsehe militairen, ongeveer
50 man, per stoomtram van Hoogstraten naar
de Meerselsche Dreef waren komen afzetten en
te voet zich in de richting der Hollandsche
grens begaven.
Tot vlak bij de Hollandsche grens genaderd,
werd door de Hollandsche grenswacht „halt"
gecommandeerd.
Na overleg met den Hollandschen sergeant
keerden de Duitschers terug, nadat zij de ver
zekering hadden gegeven, dat de vluchtelingen,
die, zich veilig wetend op Hollandsch grond-
En wat den inlichtingsdienst betreft., hier
voor is reeds een Belgisch bureau opgericht
aan de Meir, waarbij de medewerking van wel
ingelichte Nederlanders uiteraard zeer zou
worden gewaardeerd. Den vluchtelingen kan
voorts uit naam van dr. Franck worden ver
zekerd, dat de Duitschers do terugkeerende
mannen niet aan oorlogsarbeid zullen zetten,
dat pr van hen niet, zooals in Luik, eenige
persoonlijke oorlogsschatting zal worden ge
vraagd, wat natuurlijk de mogelijkheid van
een schatting voor de stad als zoodanig niet
uitsluit. Voorts bestaat er geen enkele bepa
ling, dat de terugkeerenden Antwerpen niet
meer zullen mogen verlaten, al is natuurlijk
nimmer in een versterkte stelling met ze
kerheid te zeggen, dat men daaruit te allen
tijde weer weg kan trekken. Doch hierin
ligt geen enkele overweging om met terug
keeren langer te talmen. Een proclamatie in
dezen geest is in wording, maar er zijn in
Antwerpen zoo weinig pienschen van alle
vakken overgebleven, dat het enkel drukken
wail deze plakkaten drie dagen moet duren.
„Maakt u ook bekend," vroeg dr. Franck,
„dat de Duitsehe bezetting zich zeen ordelijk
Dat is n.l. het verstrekken van sterken drank
aan de Belgen.
Er zijn buurtcomité's zoo meldt men ons
die hun protégé's geregeld een borrel schen
ken. Maar er zijn nog veel meer particulieren
die bij elke mogelijke en onmogelijke gelegen
heid een glaasje presenteeren.
Zonder nu in het minst te willen zeggen, dat
het volstrekt verkeerd is als een buurtcomité
den aan hun zorg toebetrouwden behalve 't
dagelijksch voedsel ook een bittertje presen
teert, meenen we tóch wel te mogen vaststel
len dat in het algemeen het verder-gaan dan
wat strict levensonderhoud en
k i e e d i n g is, niet wenschelyk is.
Maai daarenboven mag, den goeden volstrekt
niet te na gesproken, óók worden geconstateerd
dat onder de duizenden vluchtelingen uit zulk
een groote havenplaats als Antwerpen er toch
ook heel wat hier zullen zijn, voor wie om
t nu maar zacht te zeggen sterke drank
allesbehalve goed is.
Zooals trouwens reeds is gebleken.
Men onthoud© zich dus zoovéél mogelijk, den
Belgen sterken drank te geven.... dat is,
meenen wij, iu óns en in hun belang beide.
gebied, nieuwsgierig de ontmoeting dor Hol
landscbe en Duitsehe militairen gadesloegen gedraagt. Dat er geen sprake is van inkwar
gerust konden terugkeeren. tiering van Duitsehe militairen bij burgers,
De Duitsehe commandant vroeg nog aan deomdat de stad zelf zorgt voor hun kwartieren,
Hollandsche militairen om wat Hollandsche si-j en eveneens voor alle verstrekkingen aan het
en om zes uur treinen, die de stad zoo dichtgaren, waarvoor de Duitschers oen bijzondere leger. Doch komen de vluchtelingen in vloe-
mogelijk naderden, namelijk naar het goe--voorkeur schijnen te hebben den terug, dan zullen zij goed doen voedsel
derenstation Merxem. Voor deze treinen j Intusschen'bleek ons, dat 84 Belgische sol- mee te brengen voor 'de eerste drie dagen,
weri en ezamen vei kocht 321 kaartjes 3de daten met een automobiel en motorfiets zich
klasse, 26 tweede en 5 eerste klasse. In het
daal. Daar vertrokken om twaalf, om drie
„„v„«i üetaan de Hollandsche grenswacht hadden overge-
gebeel vertrokken dus ongeveer 350 men-1 ,H.
schen in deze richting. Maar daaronder wa-gevfn; Het waren deze op Belgisch
ren verscheiden Duitsehe en Nederlandscheg bied hadden ontmoet.
handelsreizigers, afgevaardigden van ver-j ben Belgsche soldaat verklaarde ons, niet te
schillende firma's, kantoorpersoneel enz. {weten wat hij doen moest. Zijn plicht gebood j terug te komen. .Vooral is er behoefte aan
omdat het bedrijfsleven zich bij den terug-
keen uiteraard in die voeg© moet herstellen,
dat althans de bezorging der levensmiddelen,
die er in overvloed zijn, geregeld kan worden.
Maai" de Belgen kunnen zich niet trouwer aan
hun land toonen, dan door op hun plaatsen
built in onderstaand bericht, door
Het aantal vertrokken vluchtelingen is dus'hem het land te verdedigen, maar aan den an
van geen belang geweest. j deren kant was bet volk den Belgischen sol-
Op verzoek van liet Duitsehe bestuur in daten komen smeeken om tocli niet te schieten,
België werden hier de kaartjes uitgegevenbeducht als dé arme menschen waren voor de
tot Esschen. Daar moesten de reizigers ver- j weerwraak der Duitschers.
st itiim0m-n l 1 r U1n f a* T fhPi Vanmiddag hebben we in Breda de 84 Belgische
station vroeg zijn deel. De tremen heston-1 j„
tier, geheel uit Nederlandsch materieel. In geïnterneerden gezien De motorfiets en de
Esschen staan twee Belgische locomotieven auto werden belden bestuurd door een Belgisch
onder stoom, waarvoor men nog een paar soldaat, terwijl de auto bezet.was met gewapen-
stel Belgische machinisten en stokers heeft de Hollandsche militairen.
gevonden. Uil Esschen keerden de Neder-! vit? ttiiiTcrumc tttt
lar.dscho machines telkens terug naar Roo-1 nv/i n nvv f
seI,jaal i ONZE GRENZEN.
Het Belgische grensstation wordt bediend Het stadje Hoogstraten zoo meldt een der corr. nömen
bakkers, slagers, letterzetters, glazenmakers,
enz."
Onze regeering, zal dus, in overleg meti de
Nedetrl. militaire overheid, voor het terug-
vervoea* van 'de op anderhalf millioen men
schen geschatte vluchtelingen, met hun. huis
raad en wat al niet meer, zorg dragen. Duit
sehe officieren zijn hiervoor i-eeds in Neder
land, en generaal Terwisga is ervoor in Ant
werpen geweest.
Doch, zooals ik in .het laatste .Ochtend
blad las, zijn er nog moeilijkheden, wat waar
lijk niet te verwonderen valt. Ik was in de
gelegenheid van enkele dezer bezwaren ken-
dcor Duitsehe marinematrozen. Een zit er in vfm de N. R. C.
is gisteren door de Duit
ons van een Kot loket, een «iaat er met zijn tang aan het schors bezet. Heden rukte een Duitsehe troepen-
Het militaire gezag te Antwerpen verlangt,
dat de binnenkomst ordelijk zal geschieden,
en onder controle. Dat men zich van de
stroomen geen duidelijke voorstelling maakt,
begreep ik uit het aanvankelijk voornemen
om deze controle aan een Duitsch officier
op te dragen, die hiervoor slechts van elf
tot een, van vier tot zes uur den tijd zou
hebben. Bovendien zouden de treinen met
vluchtelingen binnen in de stad moeten bin
nenkomen, om geen gozwerf buiten rondom
de forten te krijgen. Maar de verbinding met
de stad is verbroken door het opblazen van de
spoorbrug van Dam. Dit kunstwerk kan nog
in g;een tijden hersteld zijn, ook niet, wan
neer de noodig© ingenieurs en werklieden
zich hiervoor weer melden. De controle zal
in hoofdzaak dienen om na te gaan of er ook
actief dienende .Belgische militairen in bur
gerkleding meekomen, die vermoedelijk
krijgsgevangen zullen worden gemaakt. Aan
de bepaling, dat voorts alleen ordelijke bur
gers, die in eigen onderhoud kunncu voor
zien, door de Duitsehe overheid zullen wor
den toegelaten, zal wel moeilijk de hand zijn
te houden. Wat voor ons land trouwens te
hopen is, want anders blijven wij hier met
de paupers en verdere bezinksels zitten.
[Vervolgens krijgt men de kwestie van het
spoorwegmateriaal. Zal Nederland daarvoor
kunnen zorgen, en zal de Duitsehe bezetting
de eenmaal weer binnengekomen Belgische
machines en wagens voor dit transport weer
vrij uitlaten? Bovendien is de directie van do
Belgische staatsspoor met welhaast het ge-
heele personeel afwezig. Daardoor zal liet
uiterst bezwaarlijk .wezen het spoorwegver
keer in België te herstellen, vooral omdat
het personeel bezwaar zal hebben terug te
keeren zoolang de kans groot is, dat het ook
voor Duitsehe militaire transporten zal wor
den gebruikt. Ook zou de Duitsehe Komman-
dantun steeds !ten minste een half uur voor.
het vertrek van iederen trein daarover be
richt wenschen, doch de telegrafische gemeen
schap ia groo tiendeels gestoord.
Behalve per trein, zijn er honderdduizenden
uitgeweken te voet en op karren. Er moet
voor gezorgd worden, dat zij op de wegen
voldoende ruimte laten om de bewegingen
van de Duitsehe troepen ongehinderd t» laten
doorgaan. .Voorts kan er ook niet telkens eonl
een schip met menschen aankomen, want dn
controle hiervan zou te tijdroovend wezen.
De conditie is; groote acheepBtransporten te
gelijk. Het spoorwegstation Merxem achtten
de Belgische autoriteiten niet ongeschikt voor
aankomst van da treinen, maar de Komman*
dantuir aoht het te ver uit da stad, an er in
geen rangeerterrein. Het instellen van een
postdienst uit Antwerpen naar, Nederland en
omgekeerd, waardoor da vluchtelingen lal-
thans verbinding per brief konden krijgen me(
hun woonplaatssen, lag voorloopig niet in 'dd
plannen. De maatschappij MechelenTerneu.
zen was wel bereid den dienst te heropenen,
