Brieven uit Duitschland.
BINNENLAND.
Zaterdagavond-nieuwtjes.
Rond de Lutirqie.
VERGEET DE EIGEN LANDSMAN NIET!
ALS SPION GEVANGEN GENOMEN.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ZtTERDM^M^OVm^I9U
(Eigen correspondentie.)
Berlijn, 12 November .1914.
„Het is verbazend, verbazend Deze
woorden keerden steeds terug in de zinnen,
waarin een Hollandsch echtpaar, dat dezer
dagen Berlijn bezocht, zijn indrukken van
stad, menselien en leven uitte. Zij konden
zich niet voorstellen, dat het hier in vre
destijd anders is.Zij hoorden de uitstekendste
concerten, zagen de verzorgdste tooneelvoor-
s-teilingen, vonden overal volle zalen, volle
stralen, licht, leven en vei'tier...
Zij zagen wel „de veldgrijzen" toet om
zwachteld hoofd, met den arm in een doek',
moeilijk hinkend soms op straat of in trams,
doch dat was alles. En deze indruk kon niet
eens beklijven ten aanzien van die stoeten
soldaten trekkend over da pleinen, van ge
heel versche manschappen in de blauwe uni
form, die wij- al zoo ontwend zijn, met da
blinkende helmtoppen van den vrede
„Wat is dan eigenlijk anders geworden?"
vroegen zij met klem.
Het antwoord zou moeten luiden: niets,
of wel, alles. Het hangt slechts van de
oogen af waarmee men ziet. En de fijne
nuances, in straatleven en volksstemming
kunnen immers, slechts hem opvallen, die
een maatstaf ter vergelijking bezit.
De geweldige hoogspanning van gevoel,
die gedurende en kort na de mobilisatie
heerschte, kon op deze wijze niet aanhouden.
Zij heeft zich opgelost in een harmonie van
geestelijke krachten, gericht op het «ééne
doel: het welzijn des vaderlands, binnen en
buiten de grenzen. Dat geeft thans het bij
zonder cachet aan deze werkstad, die vaak
schoon te veramerikaniseeren.
Materialistische motieven zijn sterk op
den achtergrond gedrongen. Elk werkt voor
het algemeen, voor den ander. Het aspect
van den arbeid is anders 'geworden, het ver
schil tusschen de maatschappelijke klassen
schijnt uitgewiscbt. Hier staat een volk van
broeders voor de nog gesloten deuren van
het lot.
Maar er is meer. Vreemden zien nauwe
lijks het waaien der Roode Kruisvlag van
de gebouwen, waar ambulances ingericht
zijn. Nergens vallen zij op. En toch kan
Berlijn 25000 gewonden beherbergem In
die ambulance kunnen vreemdelingen niet
komen zonder bijzonder verlof der autoritei
ten. En toch kan elk er leeren, kan elk
er beschaamd staan: „Zalig zijn de eenvou
dige» van hart"Ze liggen er geduldig
en stil, in lange rijen, met bloemen op elk
tafeltje, met boeken en spelen voor wie op
de been is, met namiddag-concerten van de
beste musici, met voordrachten van acteurs
en Kientopp-vertooners voor ai wie er naar
zien en luisteren wilEn met onuitput-
lelijken humor wijst een van hen lachend
op het dikke gipsverband om zijn been: „dat
is het begin van mijn standbeeld..." Vlak
ernaast ligt een blonde jongs kerel, het
hoela opzij in 't kussen gedoken als een
kind....En evenals een kind, dat bij het
naar bed gaan 's avonds van zijn liefste
speelgoed ciet scheiden kan, heeft hij zijn
m den slag verworven hlzeren Kruis naast
zich op liet hoofdkussen gehechthij
heeft den roem betaald met een schot dooi
de long.
Bn natuurlijk willen ze allemaal weer
naar het front, zoo gauw mogelijk
Overigens heeft de oprichting van het
IJzeren Kruis den öden Augustus van dit
jaar eerst een stillen concurrentiestrijd moe
ten uitvechten,n.l. met de dragers van dit-
zc' .le kruis uit den veldtocht van '70, die
naarmate de jaren hun 'gelederen dunden,
met des te meer trots dit eereteeken toon
den. En thans deze vloed van jongeren I
Doch de oude heeren hebben na de eerste
verrassing al gauw met waardigheid in hun
lot berust, overvleugeld en in de schaduw
gesteld te zijn.
De vreemdeling ziet ook niet, dat 60 pro-
fessoven en docenten der universiteit en een
zeer groot aantal studenten onder üe wape
nen zijn. Want de universiteit is evenmin
ajs eenige andere school geslot en. Er is over
al reserve genoeg.
De vreemde hoort niet, dat het aantal
inenschen dat in de drie burgereethuizen
gevoed wordt, meer dan 15000 dagelijks be
draagt, dat 9000 personen door vereenigin-
gen en particulieren bekostigd en BO.OOO
kinderen in scholen en andere inrichtingen
verzorgd worden, dat de nationale vrouwen
dienst wekelijks ruim 20.000 personen on
dersteunt; dat beschaafden in verschillende
tehuizen voor tien penningen warme Üran-
en^ en ,,rcK)djes en tevens lectuffr krijgen
iflfin vo'kswijken voor twee penning choco-
r' geschonken wordt. Dat met uiterste
schrijvers, arme kunstenaars, om hen heen
te helpen door dezen moeilijken tijd. Dat
de Berlijnsche armenzorg een miüioen meer
op haar budget uitgetrokken heeft. Doch de
werkeloosheid ia nu reeds verminderd, een,
tegen den winter, nog meer verrassend en
verblijdend feit.
En met verbazing ziet, wie hier komt,
de volle café's, den voortgang van het leven
zooals altijd. Doch met tact is overal het
programma gekozen: niemand, ook niet wie
rouw in het harte draagt, kan in zijn gevoe
lens gekwetst worden. De hoogste, de zui
verste kunst bloeit hier voor de strak ge
spannen zenuwen van. een volk, dat dood
en verderf elk uur trotseert met het dier
baarste wat het bezit; zijn bloeiende jeugd.
En nooit heeft de onversaagde veerkracht
van dit volk zoo schitterend Üe oro«" door
staan.
LOODSDIENST.
De Minister.van Marine deelt mede, dat de
loodsdiensb op dezelfde wijze, als de laatste
maanden geschiedde, zal worden uitgeoefend)
dus dat deze dienst piet wordt gestaakt met het
oog op gevaar voor drijvende mijnen.
ZEEMIJNEN.
Met het oog op de vele berichten omtrent
in zee aangetroffen drijvend© mijnen wordt
medegedeeld, dat volgens artikel I van het
zoowel door Engeland als door Duitschland;
Frankrijk en Nederland bekrachtigd© mijnen-
tractaat het verboden is verankerd© mijnen
te plaatsen; di© niet ongevaarlijk worden
zoodra ze losgeraakt zijn.
Redelijkerwijze kan dus aangenomen wor
den, dat een botsing met een losdrijvende
mijn geen noodlottige gevolgen zal hebben,
al moet de mijn op zichzelf als een gevaar
lijk voorwerp worden beschouwd, dat slechts
door deskundigen veilig kan worden behan
deld.
Volgens hetzelfde traetaat mogen niet ver
ankerde mijnen slechts gebezigd worden»
wanneer ze zoodanig vervaardigd zijn, dat
ze ten hoogste één uur nadat degen© die ze
uitgeworpen beeft, het toezicht er over ver
loren heeft, onschadelijk wordien.
In zee aangetroffen, aan de oppervlakte
•drijvende mijnen zijn dus als regel onge
vaarlijk voor de scheepvaart te achten. Aan
gezien het echter altijd mogelijk is, dat de
inrichting waardoor zij onschadelijk wórden
door een of andere oorzaak niet heeft ge
werkt, blijft het zaak drijvende miineü zoo
veel mogelijk nit den weg te gaan,
Aau <le commandanten van Nederlandsche
oorlogsschepen, torpedobooten en andore ma
rinevaartuigen is opdracht verstrekt, om drij
vende mijnen, die zij in zee ontmoeten, door
geweer- of geschutvuur in den grond te horen.
TWEE HOLLANDSCHE SCHEPEN AAN
GEHOUDEN.
Naar uit Athene gemeld wordt, zijn ln de
haven van Smyrna twee Engelsche en twee
Nederlandse!) e schepen (de „Achilles" en de
„Deucalion" van de Koninklijke Nederlandsche
Stoommaatschappij) aangehouden.
De Nederlandsche consul heeft bij den Vali
geprotesteerd, echter zonder succes, daar deze
verklaarde, dat de stoombooten goederen bevat
ten, welke voor een vijandelijk land bestemd
waren.
De Turkscbe vlag is op deze schepen ge-
hescben.
Kapitein Gelderman, van bet 20ste reg. in
fanterie, schrijft in de „N. R. O.":
lederen dag lezen wij in de couranten oproe
pingen aan het Nederlandsche volk om goede
gaven te zenden voor versnapering, kleediDg en
ontspanning van vluchtelingen en geinterneer-
Pracbtig en den liefdadigheidszin der Neder
landers waardig. Alleen maar: Men vergete
toch niet onze eigen soldaten aan de grenzen!
Sinds 11 Augustus zijn we hier in Brabant.
Groote behoefte bestaat ook bij de troepen aan
wollen onderkleeding, die in zeer onvoldoende
mate voorradig is. De manschappen loopen
weken lang met een zelfden borstrok, omdat een
dubbel stel niet aanwezig is. Waar ieder vluch
teling van kloeding werd voorzien, behoorde
tooh in de eerste plaats bet Nederlandsche hart
open te gaan voor den Neder!andschen soldaat,
behoorde deze niet vergeten te worden. niets
is echter ooit aan de troepen toegezonden, die
aan de Zuid-grenzen van ons land staan.
Ontspanning voor de geitérneerden wordt ge
vraagd! Ook al weer prachtig1. Maar wij, troe-
J*. "uuuftwu vlVll1» I Cv U |l I
^g^JP^^zoovuej^ge^aan wordt voor arme pen aan de grenzen, ontvingen na 8 maanden
eindelijk als ontspannig: 1 zegge één domino-j wenden, opdat dergelijk© dingen "vermeden
pl.m. 250 man. wordent U hebt uw vereeniging, uw han
delskamer en uw vakbladen.
spel per compagnie van.
Verder niet». Zoo'n zending is tegelijk ridicule
als bedroevend.
Nog eens: 'Liefdadigheid Is goed, maar men
vergete toch nietter wille van den vreemde
ling zijn eigen landzaat.
AAN DE GRENZEN.
Als waarschuwend voorbeeld, om dezer- dagen
niet zonder noodzaak de Belgische grens te pas-
seeren, vertelt een inwoner van Nijmegen, die
Woensdag voor zaken te Canne moest zijn, zijn
wedervaren aldaar aan de „Limb. Koer.":
Na des morgens de Duitsohe grenswacht zon
der eenigs moeite gepasseerd te zijn ofschoon
hij enkel ln het bezit was van een binnenlandsoh
paspoort niet van en door den Duitschen consul
albier afgegeven. Bedoelde persoon wilde om
streeks 2 uur in den namiddag terugkeeren,
toen hij even voor de kapel der familie Poswick
getuige was van het volgende:
Een geestelijk®, die later bleek te zijn de
kapelaan van Esneux, liep daar in gezelschap
van een jongen man in de richting van de Hol-
landsohe grens. Op da vraag van een-Duitsch
soldaat naar papieren, bleof de geestelijke aan-
gtonds staan om zijn paspoort te toonen, van
welk oogenblik de joDge man gebruik maakte
om het op een loopen te zetten. In minder dan
een oogenblik had de Duitscher hem een kogel
achterna gezonden en ofschoon deze de kleede-
ren raakte scheen de jongen niet gewond, zoo
dat hij zich op Hollansch grondgebied in vei
ligheid wist te stellen. Eenmaal zoo ver zijnde,
riep hij den Dultsohdr spottend toe„Nu ben ik
ver genoeg en kan ik soldaat worden.'*
Dit scheen dezen al bijzonder te ergeren, wat
do geestelijke in zooverre ontgelden moest, dat
hij werd gevangen genomeh, terwijl onze zegs
man verplicht werd als getuige mede terug te
gaan. Een protest, dat hij beslist door moest om
zijn trein naar Holland te kunnen halen, mocht
niet baten.
Slechts het geven van eerewoord om geen
poging te doen om te ontsnappen, kon verhin
deren, dat hij het lot van den kapelaan als „ge
vangene" deelde. Nu werd hem spijs en drank
aangeboden en kon hij zich althans in de wacht
vrij bewegen.
Eerst tegen S uur Woensdagavond nadat
de grenseommandant te Lanaeken in dezen was
gehoord werd hom do vrijheid teruggeschon
ken.
Op de vraag" wat nu met den kapelaan gebeu
ren zou, werd hem verzekerd, dat ook deze zou
worden vrijgelaten. Maar w»'l aanvankelijk nog
al zeer ernstige bedreigingen tegenover den
geestelijke waren geuit, verzocht de Hollander
van die invrijheidstelling te mogen getuige zijn,
hetgeen echter beslist werd geweigerd.
Ware de grenseommandant afwezig geweest,
zoo ware onze zegsman allicht den geheelen
nacht daar gehouden en daar hij niet van be
hoorlijke papieren voorzien was, zou natuur
lijk alle protest vruchteloos zijn geweest-
Da heer J. G. Both, lid van de firma H.
Both, in mantels en manufacturen t© Rot
terdam, is dezer dagen door de Duitsohe
politie te Bentheim, als verdacht van spion-
nage, gevangen genomen.
Naar aanleiding van dit feit heeft de Ver
eeniging van Patroons in heit daruesklee-
dingbedrijf te Rotterdam zich per circulaire
gewend tot 'de „Vereeniging van liet dames-
confectievaik™ te Berlijn, en bovendien per
soonlijk tot iedcren fabrikant in dat vak al
daar, leveranciers van Nederlandische firma's.
Het bestuur van de Rotte rdamsche Veree
niging vermeldt in deze circulaire o.m. het
navolgende:
De heer J. G. Both, lid der firma H. Both
te Rotterdam, reisde den 21sten October naar
Bentheim met het voornemen zich van daar
naar Berlijn te hegeven. Hij was in het be
zit van den voorgeschreven past, die geheel
in orde bevonden werd.
Niettegenstaande dat, werd de beer Bot'h
bij aankomst te Bentheim gevangen geno
men, in de gevangenis gebracht en twee da
gen later geboeid naar Munster vervoerd,
zonder gerechtelijk geboord te zijn. Dit ge
schiedde eerst te Munster in den namiddag
van den 25steu, waarop hij iu den avond van
dien dag op vrije voeten wérd gesteld.
Al dezen tijd, zoo meldt de circulaire, in
het bijzonder te Bentheim, had de heer Both
een mensc'bomvaardigo behandeling te ver
duren. Iedere verbieding met de buitenwe
reld werd hem pertinent verboden.
,Dat wij ongestoord naar Berlijn reizen
kunnen zoo besluit de circulaire is voor
u zoowel als voor ons van groot belang. Ligt
U zult ons gelijk geven, indien wij anders
voorloopig van sen reis naar Berlijn af
zien, want aan het gevaar van een dergelijke
behandeling wil geen onzer zich blootstellen.
De heer J. G. Both heeft persoonlijk bii
GEBEDEN DER STERVENDEN.
jÖXXXIV.
De Katholieke Kerk, die hare kinderen ln
iedere omstandigheid des levens met geeste
den Nederlandschen gezant te Berlijn en biijök» hulp ter zijde staat, verlaat hen ook nie
in dat vreeswekkend oogenblik, hetwelk ove!
de gansche eeuwigheid beslist; neen, den
mensch die zich aan hare leiding toevertrouwt
begeleidt zij biddend tot aan de poort der eeu-
bet ministerie van buitenlancLsdbe zaken in
Den Haag een klacht ingediend over gijn
gevangenneming, behandeling en geboeid ver
voer over den publieken weg naar Munster.
Tijdens de gevangenneming des heeren Both J wigheid, waarachter ons het oordeel des recht
vaardigen, maar toch ook barmhartigen Rech
ters wacht. Hiertoe heeft Zij samengesteld de
„Gommen d a t i o anima e," de A a n"
beveling der ziel (aan Go d)" of de
zoogenaamde „G e b e d en der Sterven-
d e n," gebeden, zóó treffend schoon en plech
tig, dat men zelfs bij de eenvoudige lezing er
van tot in 't- diepst van zijn ziel geroerd wordt.
Gewoonlijk leest de priester ze; is hij niet aan
wezig, dan kan en mag ook een gewoon geloo-
vige die voorbede voor den stervende bidden.
Eer de priester met deze gebeden begint,
bekleedt hij zich met den paarsen stool, be
sproeit den zieke, hot bed en de omstanders met
wijwater en laat dén kranke het kruisbeeld
kussen; terzèifdertijd richt hij tot hem ecu ice
vrome woorden, die zijn hoop op de eeuwige
zaligheid meer en meer opwekken. Dan
hij de heilige beeltenis eigens in het gezi-lit
van den zieke neder, opdat zijn christelijk vei
trouwen er door gevoed worde. Vervolgens
ontsteekt men ook een kaars 'en geeft ze den
lV - stervende in de hand of, zoo dit bezwaarlijk
comités met de vak- en werklieden-organisaties, i gaaj- plaatst ze in zijn nabijheid. Deze gewijd
heeft dit een circulaire aan de plaatselijke licha- brandende kaars is bet z;nnebeeld zijnor 0Ester.
men gezonden. Daarin zijn eenige wenken opge-
nomen omtrent het bedrag der te verstrekken' brandend van geloof en liefde; a
ondersteuningen en de financiëele samenwerking herinnert er hem aan, dat, nu zijn natuurlijk
bleek, dat de gezochte 6pion, die ook den
naam Both draagt, ree da 14 dagen te voren
te Frankfort aangehouden was.
EEN VERKOOP-BUREAU VAN STEEN EN.
De vergadering van baksteenfabrikanten
gisteren te Utrecht gehouden, vertegenwoordi
gende oene productie van ongeveer 500 mil-
lioen steenen; heeft met algeineene stemmen,
daartoe genoodzaakt door de ernstige tijdsom
standigheden, die een zeer verminderde afzet
van het product meebrengen, besloten tot het
nemen van maatregelen, om den verhoop van de
metselsteenen ln één hand te brengen, door
zoo mogelijk een verkoopbureau op te richten.
Opdracht werd gegeven aan het bestuur der
Vereeniging van Nederlandsche Baksteenfabri
kanten, om de noodige voorbereidingen daartoe
te troffen en zoo spoedig mogelijk met nadere
voorstellen te komen.
KON. NATIONAAL STEUNCOMITé.
Daar het Koninklijk Nationaal Steuncomité
uit verschillende gemeenten klachten bereikt heb
ben omtrent de samenwerking der plaatselijke
tusschen het Koninklijk Nationaal Steuncomité
en de plaatselijke organen.
levenslicht pp 't punt staat van uitgebluseht te
worden, hem in 't ander leven het ecuwig licht
Om de goede samenwerking tusschen het Ko-der aanschouwing Gods zal ten deel vallen, wijl
ninklijk Nationaal Steuncomité en de plaatselijke hij tijdens zijn omwandeling hier op aarde door
lichamen te verzekeren, wordt er nogmaals met
nadruk op gewezen, dat het wenschelijk is, dat
laatstgenoemde op analoge wijze zijn opgebouwd
uit de verschillende organisaties, als het Natio
naal Comité, dat op den uitdrukkelijken wensch
van H. M. de Koningin i3 saamgesteld uit ver
tegenwoordigers van corporaties, die elementen
bevatien van den meest verschillenden aard.
liet is dan ook aan te bevelen, dat indien
werklieden- en vakvereenigingen den wensch te
kennen geven, dat hun vertegenwoordigers in
de plaatselijke steuucomifé's worden opgenomen,
aan zulk een verzoek een gewillig oor verleend
worde. Het is aanbevelenswaardig, dat zulke
vertegenwoordigers plaats nemen in de uitvoe
rende commissies en dus geraadpleegd worden
de heiligmakende genade „een licht in don
Heer" heeft willen zijn. Ook doet zij hem denken
aan .Tc-zus Christus, hot Licht der wereld, dia
nllen wil verlichten.
Na deze voorbereidende maatregelen werpen
alleu zich op de knieën en begint de „Aanbe
veling der ziel (aan God)" met de kort
Litanie van Allerheiligen.
schelijk zijn, extra onderstand te geven in na
tura.
Het Koninklijk Nationaal Steuncomité betoogl
verder met nadruk, dat gebrek aan middelen cl
vrees voor een spoedig tekort bij de plaatselijke
bij de vaststelling van de wijze van controle der1 !':a,ssc" n,0X'?1 .voor fe iaffe uitkceringer
uitkeeringeh. behoeft te zijn. Ofschoon het zeer gewaardeerd
Groote waarde moet er aan gehecht worden,v;'01 ££da* z.00v.e'e plaatselijke comité's gehee,
dat de uitreiking der ondersteuningen aan ledenoffers uit eigen kring m de behoeften hun-
van werklieden- en vakorganisaties zooveel mo- S ?ei, omSevinS ij ach ten te voorzien, spieekt hel
gelijk geschieden door tusschenkomst van die I 'an. ,zeiv^ mn muien de kassen .o. he
organisaties 1 '•'oen van voldoende uitkeermgen met toereikenc
Zulk een'regeling behoeft echter onafhanke- zii"> he,t Koninklijk Nationaal Steuncomité he-
Iijke controle niet uit te sluiten. j £eid zal Zlln overle® te PleSen. om ter hulP 1
In het bijzonder in de groote steden leeft een i f,?1:,.,
talrijke bevolking, die, hetzij door nood gedvvon- '-'bij zal dit comné natuurlijk de ouutui
gen, hetzij doordat de gezinshoofden gewoon zijn
een onevenredig groot deel van hun loon voor
hun eigen uitgaven te besteden, eigenlijk steeds
min of meer als armlastig zijn Ie" beschouwen.
Deze lieden dienen ook in de tegenwoordige om
standigheden naar die organen verwezen te wor
den, die hun in gewone tijden hulp verleenen.
Daarentegen is het noodzakelijk, dat de ge
zinnen dergenen, die als gevolg van de tegen
woordige omstandigheden ondersteund worden,
voor verarming en uitputting bewaard worden.
Het doel moet toch zijn te zorgen, dat de onder
steunden, na den terugkeer van liet normale be
drijfsleven, noch bezwaard met achterstallige
schulden, die zij wellicht in lange jaren niet
zullen kunnen aanzuiveren, noch phvsick geheel
uitgeput zullen zijn.
In enkele gemeenten schijnt het gewoonte dat
de inkomsten, die door een ondersteunde door
arbeid van hem of van gezinsleden genoten wor
den, ten volle van liet te ontvangen bedrag wor
den afgetrokken. Tegen zulk een regeling, die
den prikkel om te werken in bepaalde gevallen
geheel wegneemt, moet ernstig worden gewaar
schuwd. Steeds moet het beginsel op den voor
grond staan, dat bij het verrichten van eer.igen
arbeid de inkomsten toenemen. Ook bij werk
verschaffing moet dit beginsel gehuldigd wor
den.
Het is wenschelijk dat de plaatselijke comité's
nagaan of er in bepaalde gezinnen behoefte be
staat aan ondersteuning van bijzift deren aard.
Hierbij wordt gedacht aan Üe extra-hulp, die
noodig zal zijn voor kraamvrouwen en zeer jeug
dige kinderen, en voor zieken of herstellenden
bet niet op uwen weg al ut invloed aan te 1 In deze gevallen zal het in het algemeen wen-
ging moeten hebben, dat inderdaad de plaatse
lijke organen het hunne doen om den nood te
lenigen.
Het Koninklijk Nationaal Steuncomité heef
tot nog toe als regel aangenomen, dat het bij
die Comité's die niet meer in slaat zijn hunnq
urtkeeringen geheel zelf te bekostigen, of die
voorzien binnenkort daartoe niet meer in staal
tc zullen zijn, voor een zeker percentage in de
uitkeeringen bijdraagt.
Het is dan ook van belang, dat de Plaatselijke
Comité's zorgvuldig overwegen, of zij kunnen
venvachten nog gedurende geritimen tijd de uit
keeringen uit eigen middelen 4e zullen kunnen
bekostigen. Blijkt het, dat zulks niet het geval
is, dan is het gewenscht, dat het Koninklijk
Nationaal Steuncomité bijtijds gewaarschuwc
worde.
Gasontploffing. Gistermorgen heeft ten huize
van M. L., op de-markt, to Helmond, een gas
ontploffing plaats gfehad. De eigenaar wilde in
de keuken licht ontsteken, toen bij bet- aanstrij
ken van de lucifer een lievig© ontploffing volg
de. Alle huisgerief in de keuken, zoomede deu
ren en vensters, sloegen in scherven, terwijl de
groot winkelruit geheel ingedrukt werd en da
gnlsscherven aan cfen overkant der markt te
recht kwamen. L. zelf kreeg brauwonden aar
het hoofd, gelaat en handen, doch kwam er
verder wonderwel af. Het begin van brand kor
spoedig geblucht worden.
Een windhoos. Te 's Gravenpolder heeft
een windhoos geduchte materieele schade aam
gericht. De landbouwschuur van den lieer B.
XVI.
VAN DE WEEK.
Wat 'n guur Novwnber-weertje!
R©gen, zooveel, dat put nocüi dakgoot het
verwerken kan, en wind, wel voor 'n heel
hen1 vee'ükl De tijdsomstandigheden hebben
het weer 7^®* in fÈU vat op
hoort n- sruor en triestig stormweer tja
Bt Nicola^J iStlr1 van
pen en ,m1' °m1anks ,alle ram:
tcimincfn S tijden, toch wel gevierd
»f tenminste herdacht worden.
D© middenstand; die zonder twijfel in do
zen tyd zwaai te lijden heefi, begint al mot
5aa"pa^?n de aankondigingen voor
NicoJaae-étalagerg ai gelezen, en de
Sen Clüeaux veimherte-eird ge-
toon verschillend© uitstalkasten ten
zich «t6 i fcortom> de middenstand heeft
den 'go^le lare' «ereed ^fl™a«kt, om
menigeen «1 L i ontvangen.... maar bü
stille, MaT toch UmtSaT' ""wollillb'
«al moeten gevierd worden.
Alles duiot, zoo we zeiden, ©venwel er op»
Mat 6 December van nu zeer nabii zal komen
bij wat het vroeger en altijd geweest ia, al
zal hier en daar de viering minder luister
rijk zijn als ander».
Het verheugt oue het behoud van bet echt-
Hollaml&ch huiselijk feet en om den winkel
stand, die wat „ophalen" kan en nu tenminste
den Sinterklaastijd niet te slecht zal maken;
naar het er tenminste uitziet
De Russen hebben Jaroslaw hernomen en
5000 gevangenen gemaakt.
Tusselien Oostenrijker» en Russen sprak
vooral de artillerie heftig mode; de Oosten-
rij kern trokken langs de San af.
Turkije is in oorlog met Frankrijk, Enge
land en Rusland.
8 November. De hoofdstad der Duitsche
Want heel in het begin van dezen ramp- kolonie Kiautsjou in China, Teingtao, heeft
zaligen oorlogstijd was het enkel schrik en'zich eindelijk overgegeven aan de Japan
overal sterke drukToen overdreef de iters.
mensch, wat-ie altijd doet. Dan moest erIn België wonden weer veel troepen naar
ontspanning komen.... die kwam, en alweer de kust getransporteerd. Volgons ecu Rus-
niet zonder heel veel overdrijving.... men siseh bericht hebben de_Ru»»en de Duitschers
praat nog wel van druk en benarde tijden; I weer teruggeworpen bij Wirballen. op Oost-
men doet alsof er de liefste vrede heorschtPruisische grens. r,
We zeggen bet daarom nog eens met j 9 November. De Turken berichten in
gerust hart en met aandrang: behoudt ons oen tweedaagsch gevecht bij don Kaukasns
typisch St. Nicolaasfeest, dat zooveel vreugd© de Russen te liebben verslagen,
geeft en tegelijk noodig goed doet aan1 Van 't Westelijk oorlo-gtooneel worden en-
onzen winkelstand; 'n bal en een i'eestcon- kei nvederzij'dsehe plaatselijke successen ge-
eert, dat heel wat minder past dn dozen tijd. meld.
kan gerusteli.ik achterwege blijven. 10 November. In den strijd in België en
'rankrijk sloegen vandaag de Duitschers do
OORLOGSDAGBOEK
(Van 714 November).
7 November. Onder zware verliezen aan
Fransclie. ij de Fransehen de Duitsche aanl
vallen af.
De Duitschers móeten nu de Russische
Fransche zijde hebben de Duitscbere, ten strijdkrachten bij Stallupen (bü Wirballen)
Zuidoosten van St. Mikicl, oen belangrijk teruggeslagen hebben.
strategisch punt veroverd; in de Argonnen 11 November. Na oen gevecht met den
zijn de Duitschers teruggeworpen met bajo- Engclseh-Australisobeu kruiser Sidney, is de
net aanvallen. roemruchte kruiser „Fm den" op de ('oe os
ei! ancien op het strand gejaagd en omgeko
men; de kapitein is gered. De beruchte krui
ser „Königsberg" is iu ©en Duiteeh-Oost-
Afrikaanscho rivier opgesloten.
12 November. Dixmuiden is door de
Duitschers veroverd; zo melden verder suc
cessen over vrijwel de geheele linie; die de
Franschen erkennen. De Franschen hebben
Lombardzijde heroverd.
MiddenGalicië is door de Oo&tenrijkors
vrijwillig ontruimd voor do oprukkende Rus
sen, d.io Przemysl wederom ingesloten heb
ben.
De Turkscbe mededrelingen vertellen we
derom dat de Russische strijdmachten in
don Kaukasns terugtrokken.
De Turken hebben de Egyptische grens
overschreden.
Bij Dover is de Engelsche torpedobool „Ni
ger" door een Duitscher omgebracht.
13 November. In België was Koniufe Albert
bij een laatste gevecht in de .vuurlinie; twee
Belgische regimenten moeten dien keer zijn
vernietigd.
De Oostenrijkers moeten de Donau zijn
overgetrokken om de Serviërs in den rug
aan te vallen.
De Mohammedanen roepen den „heiligen
oorlog' uit; van het Snezkanaal wordt be
richt dat daar de inboorlingen zijn opgestaan,
ge? taan.
De Russische troepen bezetten Johannes
burg.
Volgens Engelsche uerichteli js generaal Da
Wet door generaal Botha verslagen.
(Wordt vervolgd),
IN- EN UITVALLEN.
't Zal, zegt men, van den winter, omlanJa
de strengheid van het komende jaargetij, dia
men voorspelt, toch1 niet koud zijn in Briu
«el.
^Weet u, waarom!
Zo zitten er vol moffen eu de vors)
ie er uit!
De Russisch© vloot ia ©en heel bijzo rule iet
Van de week tenminste heeft ze een kunst*
stuk volbracht, dat hoe vreemd ook voor e«fl
vloot, heel interessant is.
Althans volgens een bericht ïn een dagblad
in onze goede Spaarnestad heeft de Rusals
sche vloot vier Turk<sche transportschepen
tot zingen gebracht.
Of het mooi was, stond er evenwel niet bifc
