DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND,
i
Op Kerstmisdag 1914.
Ontvangen ie
nieuwste Modellen
Telefoon 998.
DE OORLOB.
J. li. A. G1E L E N,
FIETSKAPPEN en OVERSCHOENEN
P. W. TWEEHUIJSEN,
Kinsle^Siuisvest 29-31-33, Haarlem
Ni£U ATE HAARLEMSCHE COURANT
EERSTE BLAD.
Barteljorissfraat, hoek Groote Markl
ICerstboomen, Hulst,
- Bloemwerken. -
DONDERDAG 24 DECE8SÖ£S 1914
40«te Jaargang No, 8627
abonnementsprijs»
Bareaw van Radaotia an Administratie
intercommunaal Telefoonnummer i486.
Hiermadd maken iui| onzen lezers beksnd, dat dit jaar,
euenals usrige jaren, de gelegenheid tuordt aangeboden
tegen uergoeding uan f 0.25 een Nieuwjaarsgroet in onze
te plaatsen, welke echter niet meer dan 5 regels plaats
ruimte mag beslaan.
Dubbele grootte f 0.50. Vierdubbele grootte f 1.—.
Verzoeke beleefd onderstaanden bon uiterlijk WOENSDAG
30 DECEMBER, duidelijk ingeuu d met bijuoeging uan 25
aan onze bureaux £iinrïerhuisvast te doen be
zorgen.
Ook onzen courantenbezorgers kan de ingeuulde bon ter
hand worden gesteld.
NI£UWJAARSW£N3^H.
Ondergeteekende verzoekt plaatsing van onderstaanden Nieuwjaars
groet in het nummer van 31 December. (Het bedrag ad f 0.25 gaat
hier by).
Dit nnmmer bestaat uit uiif bla
den w. o. de O f f i ci e I e Kerk-
lijst en Geïllustreerd Zon-
daqsblad, in 8 bladzijden.
agenda.
Daar zal door heel de Christelijke wereld
vandaag, op den vooravond van het Geboorte
feest ouzes Mecien, een béde gaan voor den
vrede.
Men zal het „Vredesfeest" bespreken in de
on- en anti-getoovige pers, men zal herinneren
aan bet „Vrede op aarde" der Engelen van
Bethlehem men zal (in euvele driestheid,
die domheid is) allicht weer gewagen van de
„twintig eeuwen Christendom" die ten slotte
de2en vrceselijken oorlog nog zouden hebben
gebaard, het lied van den Vrede zal op dezen
Kerstmisdag worden gezongen in alle toon
aarden.
Maar de wereld zonder God, die God heeft
uitgeschakeld in het werkelijke leven, kent den
waren vrede van Christus niet, die ons het
Hoogfeest van Kerstmis zoo ten volle en
welsprekend leert!
En zoo is het op dezen Kerstmisdag ónze
taak, om over den waren vrede, die in Christus
Is en van Hem alléén voorkomt, te spreken.
Vrede is liefde.
Pau3 Benedictus heeft in zijn welsprekende
eerste Encycliek we hebben het al gezegd
Al den nadruk gelegd op deze waarheid, dat
juist het gemis aan de ware Christelijke
broederliefde, dat in de wereld heerscht, den
verschrikkelijken oorlogsbrand kon laten ontste
ken, waaronder de wereld zucht
Vrede is liefde.
Die liefde is versmoord in de jacht naar
aardsch genot en zinsbegoocheling, en het
surrogaat heeft 't gewonnen van de ware liefde.
Die liefde, die immers tevens en in zichzelf
is het zichzelf opofferende Geloof, dat niet
vraagt noch onderzoekt, maar aanneemt omdat
het vertrouwt 't vertrouwen is de grondslag
van alle liefde! is weggerukt uit de harten
van talloozen, en koude berekening, grof mate
rialisme en kille eenzelvigheid is er voor in de
plaats getreden.
De kribbe van Bethlehem is niet meer voor de
groote massa de tabernakel waarin de God-
mensch rust, maai hoogstens een symbool van
vernieuwing of verjonging, zelf3 minder nog:
een aanleiding tot herdenking van een of ander
heidensch feest, waarbij buitenissigheden als
geheimzinnig-roode lichtjes of vreemde boom
takken zekere rol schijnen te spelen
En van Kerstmis Christus-mis heeft de
wereld die de Liefde verloor, en mèt de Liefde
het Geloof, ten slotte een eigengemaakt vredes
feest gefabriceerd, waarbij van den waren vrede
geen sprake meer kón zijn
Dan, op dit Kerstfeest, is het de tiid te keeren
-in onszelf.
De geboorte van het Kindje, dat der wereld
redder wilde zijn, leert ons dat wij opnieuw
geboren moeten worden, willen wij het Rijk
Gods zien 1), willen wij den waren vrede in en
om ons hebben, die ook het ware geluk is!
Die „twintig eeuwen Christendom", waarover
zoo smalend nu wordt gesproken, hebben den
waren vrede niet kunnen brengen, omdat het
menschdom steeds verder van den geest van
het Christendom zich heeft verwijderd, omdat
sinds de eenvoudige Middeleeuwen de wereld
hoe langer hoe meer is teruggekeerd tot de
heidensche ideeën, die herleefden in de Renais
sance der letteren, die zich verpersoonlijkten in
de nieuw-heidensche letterkundige en weten
schappelijke beweging, die in de ongeloovige
staatsleer en sociologie heur maatschappelijke
toepassing vonden
En nu, nu het groote bankroet van de
ongodistische wetenschap en politiek zich aftee-
kent in bloedige letteren, nu komt het feest van
Christus' geboorte degenen die van goeden wille
zijn leeren, waar toch de werkelijke wereldvrede
is te vinden: bij het kleine, arme Kind, in
Bethlehem's stal.
En wij, wij buigen ons voor dat Kind.
En wij weten, dat wij mèt Christus herboren
moeten worden, en ons beteren, en onszelf als
't moet „vernieuwen in Christus", om dóór het
Geloof de Liefde deelachtig te worden, die den
waren vrede geeft, welke immers hare bekroning
vindt in zelfverloochening, in eerbied voor
goddelijk en menschelijk gezag, in offervaar
digheid
Dit Kerstmisfeest in oorlogstijd geeft ons
diepere, betere gedachten over den waren vrede
mogen die gedachten doordringen in verren
kring, en de herdenking van het Hoogfeest dat
wij morgen vieren onze ziel louteren, ons hart
verruimen, ons gemoed verlichten in het besef,
dat de werkelijke vrede alléén te vinden is bij
het arme Christuskindje in Bethlehem's stal,
waar wij, met de cogen des geloofs ziende, in
het geheim der Heilige Menschwording de ware
Christelijke liefde leeren verstaan, die den
grondslag is en het begin van alle vrede en alle
geluk, tot in de eeuwigheid 1
1) Joann. III. M
Zijlstraat b d. Gr. Markt.
TELEFOON INTERC, 1619.
BARTELJURISSTMAAT S7.
TELEFOON 1770.
Haarlemsche Alledacjes No. 1511.
Per 8 maanden voor Haarlem J-j®
Voor de plaatsen, waar een agent l» gevestigd (kom der gem.) 1.33
Voor de overige plaataeo ia Nederland franco per pot* IA»
A fznrdorlitke nninmwi
9.03
PRIJS DER ADVERTENTWNi
Van 1—3 regels 60 cent (contant 50 eent). Iedere regel meer 10
Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 et per regeL Buitent 20 ct
Dienstaanbiedingen 25 ct (6 regels), driemaal voor 50 et (A contant).
UWJAARSWENSOHEN
ggsanoess inwin—m .1,111 lui
AGENDA. 26 December.
Gebouw St. Bavo Vergadering van
de gecombineerde bloemisten.
Schuw burg De Kroon 8 uur
Ned. Opera en Operette: Mignon.
Schouwburg Jansweg 2 uur
Operette HopmanKwast: Prins Robbedoes.
Gebouw St. Bavo
Ondersteuningsfonds.
28 December.
- R. K. Volksbond
Vergadering Schoan-
Uia kers.
Schouw b nrj Jansweg T/i uur
N. V. liet Tooticel: Een midzomer nach b
:droom.
T e y 1 e r's Museum Tentoonstelling se
rie leekeningen „De Oorlog" door Dirk Lan-
geriiiyk - gewone museumtijden.
Bisschoppelijk Museum Jansstraat
79 geopend eiken dag van 105 uur tegen
betaling vnu 25 cents. Uitgezonderd Zater-
•bigeii on 11. K. feestdagen.
Maar die liefde hebben de honderdduizenden
aan zich laten voorbijgaan, omdat zij den
Koning van liefde, Die zich zóó diep vernederde
dat Hij worden wilde tot het arme Kind in
Bethlehem's stal uit liefde tot ons, niet wilden
kennen noch erkennen.
OVERZICHT.
We lezen bij het bericht dat een Franscho
duikboot, do „Curie" in do Adriatieche Zee
door de Oostenrijkeche vloot is vernietigd,
de mededeeling dat ie Fransehen over niet
minder dan zeven-en-zestigr van die booten
beschikken!
Er is met de geweldige vloot van Enge
land en de toch ook zeer machtige vloot van
Frankrijk, die daarenboven, enkel en alleen
in de Mkldellandsdhe Zee haar operatie ter
rein heeft, toch nog weinig uitgericht! Zou
bet toertje van de „Curie" dat slecht afge-
loopen is, da voorbode zijn van een nieuwe
actie ter zee?
De Ooetenrijksche vloot, die wat getal
sterkte betreft nog heel onbeduidend is, heeft
intussehen, de toctiek der Duitsehers volgen
de, dfen strijd in de open zee die een zonder
gevolg opofferen van die eigen schepen zou
beteekenen, tot dusver ontweken en scftiijnt
met de „onderzeesche guerilla" óók een aan
vang te hebben gemaakt: de aanval op een
Fransch slagschip, een van de vier aller
grootste die Frankrijk bezit, is daarvan een
bewijs. Hoe het met het Fransche schip* af-
ge loop en is weten de Oostenrijkers niet te
melden en de Franschen zullen het uit den
aard der zaak wel stilhouden.
Te land is geen nieuws te melden: de
./evenwichtstoestand* om een politieke
uitdrukking te gebruiken houdt aan en al
zal er dag aan dag telkens door de woedende
artillerie-duels die geleverd worden en door
de andere gevechten waarover de officieele
communique's zoo geregeld iets laten door
schemeren, bloed genoeg vloeieneen be
slissing, ook op kleine schaal, blijft uit. Wii
verwijzen wat de bizonderlneden betreft naar
de officieele legerberichten, die wel eens ty
pische zinnetjes te lezen geven, maar die al
léén ten volle worden begrepen als men een
zeer uitgebreide kaart erbij beeft en ze daar
mede vergelijkt
Uit bet Oosten ia bet nieuws óók zoo alge
meen-gehouden, dat er geen bizondere op
merkingen bij te maken zijn.
de PAUS en de krijgs
gevangenen.
Do „Osservatore Romano" publiceert een de
creet van de congregatie voor buitengewone
kerkelijke aangelegenheden, wij maakten er
reeds in bet kort melding van, waarin o.m.
liet volgende gezegd wordt:
„De Paus, die levendig deel neemt in de
angst van de vele ongeelukkige krijgsgevange
nen, evenals in de zorgen van de vele famili ën,
die elk bericht omtrent hun gevangen familie
loden missen, en die vurig met alle middelen,
welko hem slechts ten dienste staan, zoowel
den eenen als den anderen hulp en vertroosting
wenscht te brengen, heeft op rapport van mgr.
Eugenio Pacelli, secretaris van de H. Congre
gatie voor buitengewoon kerkelijke aangelegen
heden, volgende beschikkingen getroffen. De
H. Vader vertrouwt, dat het episcopaat en de
geestelijkheid deze beschikkingen ruim van op
vatting en zorgvuldig zullen uitvoeren en dat
de burgerlijke overheden van den anderen kant
dit werk van menschelijkheid en barmhartig
heid krachtig en werkdadig zullen willen on
dersteunen.
De bisschoppen van die diecesen, waarin zich
krijgsgevangenen bevinden, zullen zoo spoedig
mogelijk volgens de behoefte een of meer pries
ters aanwijzen, die de betreffende taal voldoen
de beheerschen. Hebben zij zulke priesters niet
in hun diocees, zoo moeten zij er andere bis
schoppen om verzoeken.
De priesters zullen zich met allen ijver zoo
wel aan het geestelijk als stoffelijk welzijn der
gevangenen wijden en trachten, hen in hunne
vele nooden bij te staan.
De bedoelde priesters zullen vooral zich op
de hoogte stellen, of de aan hunne zorgen
toevertrouwde gevangenen schriftelijk of op
andere wijze aan hunne families persoonlijke
berichten hebben doen tqekomen. Wanneer zij
dit niet zouden gedaan hebben, zoo moeten de
priesters er hen toe brengen, het aanstonds te
doen, tenminste op eenvoudige briefkaarten.
Wanneer de gevangenen uit onwetendheid,
ziekte of andere oorzaak niet in staat zouden
zijn, aan hunne familie te schrijven, dan moe-
ton de priesters het in hun naam zelf doen en
alles beproeven, om dit bericht in lianden der
bestemde personen te doen geraken."
EEN MERKWAARDIGE
BESCHOUWING VAN DE
„TIMES."
De militaire medewerker van de „Times" be
rekent, dat Duitschland nog 4 millioen onge
oefende mannen beschikbaar heeft, die nu lang
zamerhand afgericht zullen worden. Zij doen
onder voor de troepen, die te velde staan, de
groote meerderheid is getrouwd en heeft niet
veel aanleg voor het soldaat-zijn, zoodat de
hoedanigheid van het vechtmaterieel er op
achteruit zal gaan. Aan den anderen kant zal
de Duitsche militaire geest vele moeielijkhcden
overwinnen, en aangezien de Duitsehers on
langs aan Oostenrijk oen millioen geweren voor
zijn landstorm verschaft heeft, kan er geen
gebrek aan handwapen zijn. Krnpp en Ehr-
hardt bezitten niet langer het monopolie van
de wapenfabricage. Elke metaalfabriek is hard
aan het werk en, ofschoon er ernstig gebrek
aan koper heerscht, is er nog geen stellige aan
wijzing dat men de Duitsche troepen niet uit
kan rusten.
„Een groot aantal van de nieuwe manschap
pen zullen gebruikt worden om de verliezen
aan te vullen, maar het is ook waarschijnlijk,
zoo niet- zeker, zegt de man van de Times
dat een poging gedaan zal worden om nieuwe
legercorpsen op te richten, gelijk reeds het
XXste tot het XXVUTsto-gevormd zijn, en dat
Duitschland van plan is, om in het voorjaar een
zeer krachtige poging tc doen om de overwin
ning te behalen. Onder deze omstandigheden
zou het goed zijn als de vertegenwoordigers van
de entente-mogendheden bijeenkwamen en over
den toestand beraadslaagden. Men heeft niet
alloen met de Duitsche, maar ook met de Oos-
tenrjjksche macht te doen, en het is noodig om
maatregelen te beramen, die geschikt zijn om
een toestand onder de oogen te zien, die men,
voor de oorlog begon, niet ten volle kon ver
wachten.
„Er is geen reden voor do entente, zoo meent
de Times, om voor de massa bevreesd te zijn,
omdat de bevolking van de landen der bond-
genooten het dubbele is van die van hun vijand
en haar geest den zijnen ten minste evenaart.
Maar de overwinning te velde behoeft niet
hoofdzakelijk het gevolg te zijn van liet be
zit van het grootste aantal manschappen en
het meeste geld."
Het is niet zeer duidelijk wat de Times met
dit alles bedoelt, vooral niet met de aansporing
om „te beraadslagen". Hapert er iets aan de
samenwerking der bondgenooten, zou men
vragen?
Intussehen bewijst deze voorstelling van het
gezaghebbende Engelsche blad, dat men in
Engeland-zelf langzamerhand al minder luchtig
over den oorlog en zijn afloop gaat denken dan
in den beginne.
VOOR DE VOETBALLERS.
De „Matin" vertelt het volgende: Eenige
dagen geleden Was een regiment Fransche
artillerie in gevecht met verscheidene Duit
sche batterijen, waarvan een van groot kaliber.
Onze linies werden met stortregens van pro
jectielen overstroomd, maar onze 75 m.M.
zwegen niet. Een oogenblik ging het er echter
leelijk uitzien: toen n.l. alle officieren der stuk
ken gedood en gewond waren en de manschap
pen zander commandant stonden.... Op dat
moment nam een kwartiermeester het com-
KERMIS EN DE MIDDENSTAND.
Het is een interessante vergadering, die a.s.
Maandagavond in de bovenzaal van „de Kroon"
door de Haarl. Handelsvereeniging is belegd!
Daar zal de vraag worden besproken: „zal
het afschaffen der kermis nadeelig zijn voor
de neringdoenden
Op het eerste gezicht zou misschien menig
een, aan de traditie en den sleur en den uiter-
lijken schijn hangende, de vraag met een vol
mondig „ja" beantwoorden.
Doch als men de neringdoenden-zelf, uit ver
schillende kringen, eens over deze zaak spreekt,
viddt men bij menigeen een opmerkelijke onver
schilligheid, zelfs bij velen een zeer duidelijkeu
tegenzin tegen de kermis, die zeggen deze
laatsten hun als neringdoenden
absoluut niet ten voordeel is.
Er zijn echter sommige bizondere klassen
van neringdoenden, die de kermis als een be
langrijke factor voor hun zaak beschouwen, en
óók met dezen behoort rekening gehouden te
worden
Hun belangen tegenover elkaar te wikken
en te wegen, dat is een interessante waar
neming, en daarom hopen we dat van alle
soorten der middenstanders en neringdoenden,
zoowel van de voorstanders als de tegenstan
ders (met het oog op hun bedrijf) vertegen
woordigers a.s. Maandagavond zullen aanwezig
zijn en zich laten booren!
mando over en liij verrichtte zijn taak zoo naar
beliooren dat de manschfippen hun kalmte be
hielden.
Het artillerie-duel werd voortgezet. Hel
duurde nog drie vollen uren, tot het plotseling
ophield; het laatste stuk der Duitsehers was
door een onzer granaten in ongereedheid ge
raakt.
Toen de generaal des avonds de bewerker»
van dit succes wilde gelukwenschen vroeg hij
naar deu kolonel.
Die is gedood, was het antwoord.
En de kapitein?
Eveneens.
En de andere officieren t
Alle zijn gesneuveld..,.
Maar wie heeft dan het commando gehad?
Men wees den generaal don kwartiermeester
aan.
De generaal was verrast. Wenschte den on
derofficier van harte geluk en sprak er zijn
bewondering over uit dat de kwartiermeester
zich met zooveel energie uit de zeer moeilijke
positie had weten te redden.
Waar hebt gij zooveel koelbloedigheidj
opgedaan, vroeg de generaal.
Op de voetbalvelden, generaal, luidde het
simple' antwoord.
De kwartiermeester was niemand anders dan
Codine, do middenspeler van de voe tb al vereen i-
ging Perpignan.
DAPPERE BELGEN.
De „XX Siècle" een Belgisch blad. dat nu te.
Londen uitkomt, geeft enkele staaltjes van be
wonderenswaardig optreden der Belgen in den
Yserstrijd.
Een bataillon van liet 22e regiment, zoo.
schrijft het blad, slaagde er in het bruggehoofcf
bij Schoorbakke op den rechteroever van de
Yser gedurende vier dagen en vier nachten te
beheerschen, totdat de andere troepen den 1 inv
keroever hadden bereikt. Niet alleen dank zjj[
den moed van majoor Rucqnoy en zijn soldaten,
maar dank zij ook de artillerie onder cornv
mandaat Tilkens, thans majoor en officier del
Leopoldsorde, kon dit stoute stukje volvoerd
worden. Prachtig schoot de artillerie en hield
den vijand terug. Luitenant Motte ging zijd
troepen vóór in het vuur en betoonde ziohi
een held.
Twee karabiniers Oldeneel en Clement heb.
ben zich heldhaftig bij Antwerpen gedragen,
De redoute van Duffel werd beschoten ei
twee vrijwilligers werden gezocht om een bij.
zondere opdracht over te brengen die
luidde, dat stand moest worden
gehouden tot alle munitie verbruikt wal
en na allen mogelijken tegenstand te hebbel
geboden ten slotte de redoute in de lucht t<
doen vliegen. Onder een hagelbui van granatei
eu bommen bereikten zij de versterking nog
levend. De commandant las de order en ze:
kalm: Ik zal de orders opvolgen! Toen zijn dl
twee moedige mannen weer teruggegaan in dei
regen van den dood en behouden bereikten
den generalen staf, die ben niet meer ondei
do levenden fekende.
Majoor Hurgnet heeft liet kruis der Leo
poldsorde gekregen voor zijn moed betoond
