DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND.
DE OORLOG.
OP 'T westelijk oorlogstoon eel.
EEKSTE BLAD.
J. H. A. G1ELEN,
TELEGRAMMEN
FIETSKAPPEN en OVERSCHOENEN
P. W. TWEEHUlJSttf,
Kipdei*huisvesi 29-3C-3S; Hsarleist
NIEUWJAAR.
Bloemwerken. -
DONDERDAG 31 DECEMBER 1314
40ste Jaargang No, 8631
1.80
0.03
I ABONNEMENTSPRIJS»
Per I maanden voor Haarlem J-®*
LVooi de plaatsen, waar een agent la gevestigd (kom der gem.J 1.3S
Voor de overige plaatsan Ir» Nederland franco per port - M
Afzonderlijke nnmmera
B E II 1 0 H T
Den abonué's op de Nieuwe Haarlemsclie
Courant wordt hierdoor medegedeeld dat
onze voorraad Scheurkalenders zoo goed als
uitverkocht is.
H. Communie-kalenders zün thans niet
meer voorradig. Slechts een beperkt aanta
Anton ius-kalenders kunnen wij nog leveie
DE ADMINISTRATIE.
Dit nummer* bestaat uit
ctrie blasts»,
AGENDA. 1 Januari.
H. F. C.-terrein Spanjaradslaan
Voetbalwedstrijd Haarlemsch elftal—Bel"
gisch elftal.
AGENDA. 2 Januari.
Gebouw Sint Bavo 8 uur
Hulpspaarbank Schoterkwartier. Half ne
gen inschrijving Bakkerij. Spaarbank.
Spaarkas. Winterprovisie. Bibliotheek.
Proveniershuis Groote Houtstraat
Consultatiebureau voor drankzuchtigen
van 78 uur voor vrouwen, van 89 uur
voor mannen.
Zitting van het Steuncomité van 6'A— 8 u.
Bureaux van Redactie aa Administratie
intercommunaal Telefoonnummer I486.
PRIJS DER ADVERTENTIëNi
Van 1—8 regels 60 cent (contant 50 cent). Iedere regel meer 10
Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 ct per regeL Buiten! 20 ct
Dienstaanbiedingen 25 cL (8 regels), driemaal voor 50 ct contant).
OVERZICHT.
Het dorp St. Joris of St. George bij Nieuw-
rtdort krijgt langzamerhand een zekere be-
loemdheidl In tal van communique's is er
[ver geschreven, en nu zeggen ten slotte
le Duitschers dat zij voor een onverhoed-
tchen aanval der Franschen St. Joris moeten
uitruimen. Als men nu maar niet gaat den-
een dat dit plaatsje Sint Joris iets bijzon-
ers is: het zijn naar ons uit heel betrouw
are bron wordt gemeld niet anders dan
ier of zes arbeidershuisjes om een boeren-
ofstede! Maar wat het belangwekkende
'an de zaak is: dit geehucht St. Joris ligt
op een 1500 Meters afstands van Nicuwpoort
en... op den linkeroever van den User!
De linkeroever is wat we zouden kunnen
oemen de Belgische oever. Wanneer we nu
hierbij bedenken, hoe lang liet al geleden is
dat de Fransclie en Engelsche berichten me
edeelden dat de Duitschers van den linker
deven van den IJzer geheel waren verjaagd,
dan maakt het toch een ietwat vreemden
indruk, nu te'hooren dat ze er tot eergisteren
tocli nog stonden.
We geven deze bijzonderheden maar eens,
om uit te komen hoe weinig al de verschil
lende berichten eigenlijk zeggen, wanneer
men niet geregeld op de kaart de krijgsver
richtingen volgt. Van weerszijden lioorenwe
onophoudelijk: „wij vorderen" of „Wij gingen
voorwaarts", doch als we dan veertien da
gen op diezelfde plek namen zien vernoemd
blijkt in den regel dat van liet voorwaarts-
gaan in den letterlijken zin niet veel sprake
is geweeest! Er is al eens gezegd: als al de
kilometers die de Fransche en Engelsche
berichten hebben gegeven van „vorderingen"
eens aan elkaar gelegd werden, moesten de
verbondenen al haast Berlijn voorbij zijn!
Dit is inderdaad de waarheid!
Uit de berichten van het Oostelijk oor-
logstooneel worden we niet veel wijzer. Men
zie de telegrammen.: de strijd duurt voort,
is het eeenige wat we ervan begrijpen.
Van den voorgenomen Engelsehen aanval
op de Belgische kust ist» nog altijd niets
gekomen. Waarschijnlijk hóeft Engeland het
|te druk met de Amerikaansche nota, die als
en bom is binnen komen vallen en die de
oete waan, door Reuter gewekt, dat de Ver
enigde Staten totaal aan den Engelsehen
;ant Staan, wreeedelijk is komen veratoren.
Is het niet merkwaardig, dat precies lron-
erd jaren geleden om precies eenzelfde
westio Amerika en Engeland den strijd
keöben aangebonden?...
DE OFFICIEELE BERICH
TEN VAN HEDEN.
De öfficiëele comniuniqué's der verschillende
lilitaire staven bevatten heden niet veel nieuws.
De Franschen melden dat ze hier en daar
I,terrein gewonnen" hebben. De artilleriegevech-
|ten duren voort.
De Duitschers melden dat het gehucht St.!
IJoris wegens een onverhoedschen aanval der,
1 Franschen is ontruimd, maar dat de strijd voort-
Iduurt. Voorts hooren we van storm en hevige;
slagregens.
Het Oostenrijksche communiqué is ook weinig-
zeggend. De Russische aanvallen zijn mislukt,!
heet het daarin, terwijl de Duitschers over Polen j
en Oost-Pruisen ook geen nieuws weten te
I melden.
Een Turksch bericht ten slotte maakt melding
I van een overwinning in den Kaukasus en vervol-1
ging van den vijand. Een Engelsche landing bij
l Akaba wordt gerapporteerd mislukt te zijn.
DE NOTA VAN DE
VER. STATEN.
Een reusachtige opwinding en groote on
rustheid heeft het „uiterst kras protest"'
ooals de Engelsche bladen-zelf het noe-
en) van de Ver. Staten in Engeland te
eeg gebracht.
Men dacht, vooral omdat Reuter's berich-
n die enkel Engelschgezinde meeningen
even, nooit iets anders hadden laten weten,
at de Ver. Staten vrijwel algemeen voor
ingeland warenen daar blijkt nu dat het
uist heel anders is!
Toonaangevende leden der Engelschgeziu-
ie partij in het Congres te Washington heb
ben reeds aan den Engelschen correspondent
|verklaard, dat, terwijl, eerst de overgroote
neerderheid in de Unie sympathie koester
de voor de zaak van de verbondenen, de han
delwijze van de Britsche regeering, die den
|Amerikaanschen handel bemoeilijkt, door
uitbreiding der lijst van artikelen die zij als
voorwaardelijke contrabande beschouwt,
door de aanhouding van schepen en door het
doorzoeken van ladingen, een omslaan van
dio gevoelens heeft veroorzaakt. Er bestaat
thans in de Vereenigd© Staten minder sym
pathie voor de verbondenen dan in de eerste
twee maanden van den oorlog. Het Ameri
kaansche volk meent dat de zaak zijner re
geering op zeer sterke gronden berust."
Belangrijk is inderdaad president Wilsons
stap.
Want Engclaud moet toegeven: de presi
dent en de regeering kunnen niet meer
terug: op het stuk vau „zaken-doen" ver
staan de Amerikanen, die een nuchter volk
zijn, geen sentimentaliteit!
President Wilson is töeli reeds door een
sterke partij in de .Ver. Staten ernstig ge-
critiseerd voor zijn slapheid en onderdanig
heid jegens Engeland, en voor liet voortrek
ken van de verbondenen.
Hij heeft dit tegenover zijn politieke tegen
standers ontkend; en thans heeft-hij zich in
een positie geplaatst wantin hij de tegen
hem ingebrachte beschuldigingen kan teniet
doen, echter enkel door de kans te wagen,
wrijving in het leven te roepen tusschen En
geland en de Unie.
De Amerikaansche -correspondent van de
„Morning Post" schrijft dan ook reeds:
„Indien het komt tot do kwestie der „hand
having van de eer der Verenigde Staten"
tegen een buit.enlands.ohe mogendheid, dan
verdwijnen in de Unie de partij geschillen en
de binnenlandsche politiek wordt in den doof
pot gedaan.
„Men heeft er mij vandaag meer dan eens
aan herinnerd, dat de oorlog in 1812 om de
zelfde aanleiding is uitgebroken als die waar
omtrent president Wilson zich thans beklaagt.
Een eeuw geleden stond Engeland op liet
recht Amerikaansche (neutrale) schepen aan
te houden en te doorzoeken. Toen de protesten
van de Unie zonder succes bleven, gingen
de Vereenigde Staten over tot gebruikma
king van da wapenen om hun rechten te
beschermen1
De Amerikanen zijn altijd erg gevoelig ge
weest op 't punt van de aanhouding van lmn
schepen; en thans is die gevoeligheid grooter
dan ooit, wijl er in de Unie naar wordt ge
streefd 'een koopvaardijvloot te scheppen'
Do Engelsche bladen zijn, voor zoover ze
al gesprokeen hebben, zéér teeruccrgeslagen.
„Amerika moet toch begrijpen"enz.,
dat Is schering en inslag voor hun betoog.
En voorts praten ze wat over de „stamver
wantschap".
Maar men zal inzien, dat in deze phase van
de zaak, zulke argumenten niet meer dienen'
Engeland zal een weg moeten zoeken om
toe le. geven'
Zijlstraat b fJ, Gr. Harkt.
TELEFOON IHTERC. 1319.
berichten verhaalde bijomstandigheden zijn van
't begin tot het einde onwaar.
JAPAN EN DE OORLOG.
BERLIJN, 30 Dee. (S-corr.) Uit Tokio wordt,
aan de „Vossisehe Zeitung" geseind: De wensck
van minister Pichon en van den Engelschman
dr. Dillon dat er een half millioen Japansche
troepen de „Triple Entente" op de Europeesclie
oorlogstooneelen te hulp zouden snellen, heeft
hier geen al te vriendelijke echo gevonden, al
hebben ook „een paar kleine hanen er over ge
kraaid en met de vleugels geklepperd!"
„Tvokumin", een invloedrijk blad, zegt:
„Japan is een onafhankelijk rijk en al heeft
het ook, in vervulling van het hondgenootschap
met Engeland, aan de vijandelijkheden deelge
nomen, zoo heeft het toch weinig lust tot troe
penzending naar den oorlog in Europa om de
Duitschers te bevechten. De bondgenooten ruk
ken immers bestendig tegen de vijand vooruit?
(Tenminste volgens de berichten die te Tokio
binnenloopen
Veeleer schijnt het te haperen aan proviand
voedingsmiddelen en ammunitie.
Waarom zouden dus de Japanners nog troe
pen naar Europa zeuden? Het hevrecmt de
Japanners bovendien zeer dat de overmachtige
mariue praktisch nog niets anders heeft weten
te verplichten dan een paar Duitsche kruisers
te overweldigen.
Kort geleden ving een onbevooroordeelde in
een barbierswinkel een politiek gesprek op, in
welk verloop een ander Japanner zeide: „Ja,
die Duitschers ziin nu weliswaar onze vijan
den, maar het zijn toch buitengewone lieden,
meer dan twee maanden hebben alle mogend
heden met elkaar ze nog niet ten onder kunnen
brengen. Het was van onzen kant misschien
toch wel verstandiger geweest als wij maar met
Rusland en Duitschland een bondgenootschap
gesloten hadden inplaats van met die Engel
schen."
„Tot nu toe, zoo schrijft liet blad heeft
het Engelsche bondgenootschap den Japanners
nig niets ingebracht dan oorlogsschulden zoo
dat in alle kringen een gevoel van ontgooche
ling' over het bondgenootschap aan den dag
treedt. Maar men weet niet op wélke manier
men aan al dezo euvelen een eind kan maken.
Men vieest ook, en dat wel van Engelsche zijde,
'laf, het in China tusschen Japan en Engeland
nog eens tot interesseneonflikten zal komen
waarbij Japan zich niet voor Engeland zal
bukken."
BERLIJN, 30 Dec. Naar aanleiding van de
onderstelde mislukking van J off re's algemeenen
aanval, die een voortzetting van het eigenlijke
offensief voorloopig niet mogelijk maakt, schrijft
de „Berliner Zeitung am Mittag": De door de
verslaggevers desondanks geëischte zware druk
op het Duitsche front in het westen beteekent:
voortzetting der hevige aanvallen, in het bewust
zijn dat de verovering der Duitsche posities en
de verdrijving der Duitschers onmogelijk is. Een
dergelijke wijze van oorlogvoeren moet vroeg of
laat mislukken.
De verliezen der Engelsche en Fransche troe
pen, bij de herhaaldelijke mislukte aanvallen,
zijn zóó belangrijk en moeten op den duur zóó
toenemen, dat de door de Engelsche bladen aan
gekondigde reserve van 40,000 man juist toe
reikend zou zijn om de gaten te vullen maar geen
versterking van het leger vormen zou. Daarom is
het ook te begrijpen, dat de bondgenooten steeds
weer naar hulp uit den vreemde uitzien en dat
men in Frankrijk steeds dringende, verlangt dat
Japan te hulp komt, dat die hulp zoo noodig
gekocht worde.
TEGENSPRAAK.
BERLIJN, 30 Dec. Uit het groote hoofdkwar
tier wordt gemeld: Het persbericht, dat de Bel
gen in de gevechten bij Lombaertzijde 2000
Duitschers gevangen namen, is geheel verzonnen.
Bij de wekenlange gevechten in de buurt van
Lombaertzijde en Nieuvvpoort verloren de Duit
schers aan dooden, gewonden en vermisten
ongeveer 1200 man.
Het getal vermisten die gevangen genomen
kunnen zijn, is daarbij zóó klein, dat net in 't
niet verzinkt. Ook de in de Engelsche couranten-
««JfSTE BEBI3HTEV.
Frankrijk en de Elzas. Mevrouw Poincaré
lieeft met Kerstmis aan de kinderen van liet
gedeelte van Elzas-Lotharingen, dat door de
Franschen bezet gehouden wordt, geschen
ken gezonden. Meer dan 3000 kisten met pre
senten en versnaperingen zijn enkele dagen
vóór het Kerstfeest uit Parijs voor de kin
deren afgezonden.
Een ramp. Een corr. van de Maasbode ver
telt uit Duinkerken van een gebeurtenis, die
bij Veurne voorviel, en die tien mensdhen in
eens doodde:
De ramp, die behalve aan vijf militairen,
het leven kostie aan vijf burgers, gebeurde
in de volgende omstandigheden: Comman
dant Deschamps, de bevelhebber van het
Belgisch vliegerkorps, waarvan de parken te
Duinkerken gevestigd zijn, kwam van een
verkenning boven de Duitsche troepen.
Duchtig hadden de shrapnels hem nage
jaagd, zonder liern nochtans to kunnen tref
fen. Zijn zending was volkomen gelukt, toen
een panne hem noopte te Ghijvelde neer te
dalen. De nieclianieiens Sand er mans en
Sinets kwamen den commandant ter hulp en
Smets laadde de bommen van den 'vliegenier
in zijn auto over. Een verkeerde stap en een
projectiel viel hem uit de handen en ont
plofte. Do commandant de twee mechani
ci ens, twee andere militairen, een boer, zijn
vrouw, een meid en twee dienstknechten
werden gedood, cenige anderen gekwetst-
Van het militaire gasthuis te Duinkerken
vertrok de lijkstoet naar de kerk St. Eloi.
Een tiental priestere begeleidden de afge
storvenen-naar den tempel. In het gevolg
voel Belgische en Fransche militaire autori
teiten en mindere officieren. Talrijk was ook
het Belgisch vlicgerskorps vertegenwoordigd.
Onder de deelnemenden herkende ik den
Antwerpsehen „duivel" Jan Olieslagers, die
ook in Holland een bekende figuur is.
In de loopgraven. Als een ander (en we
gelooven hier naar waarheid en getrouwer!)
Hikje van liet leven in de loopgraven ver
taalt de N. TL Ct. bet volgende uit een of-
ficiersbriof aan de Teiups:
„Ik weet niet of de aneedoten van de dag
bladen (over pretmaken, bezoeken wisselen,
hazen schieten enz.) ooit op eenig punt van
bet front ziin voorgekomen. Maar wat ik wel
SARTËLJUftJSSTftftAT 2?.
TELEFOON 1770.
Haarlemsche Alleaayes No. lol5.
DE CRISIS EN DE COURANT.
Er is verband tusschen „de crisis" wat
een algemeene term mag heeten voor al de
akeligheid van velerlei soort, waarin de
Europeesclie oorlog-^ ons allen Nederlanders
in het algemeen, Haarlemmers. Kennemers
en Bollenstreekers in het bizonder, heeft ge-
bracht, en.... de courant.
Dat wil zeggen: de courant wat de redao-
tioneele zijde ervan betreft. Oók uit andere
oogpunten bezien bestaat dit verband
doch daar zou onze directie en administratie
beter over kunnen spreken.
De redactie echter en „de crisis".... een
welkome bron voor bespiegeling van veler
lei aard.
Vooreerst al op het gebied der sympafhiën
voor doze of gene der oorlogvoerende par
tijen .Geen ongelukkiger wezen dan een re
dacteur in dezen tijd» die hoezeer hij zich
ook beijvert om uit tweeërlei oogpunt waar
lijk „onzijdig" te zijn: uit het oogpunt der
feitelijke waarheid, en uit het oogpunt der
noodzakelijkheid en van den plicht, de ge
moederen van onze Nederlanders niet op te
bitsen tegen welke partij ook in bet Euro-
peoscbe oorlogsgedingj de kolen vuil i a
tóch van twee kanten krijgt op het hoofd
gestapeld van diegenen die hem liever partij
wilden zien kiezen.
Maar daarover ook spreken we vandaag
niet.
Er is wat anders.
Do redacteur is niet alleen voor sommigen
de zondebok, voor velen, zeer velen is hij ook
een welkome hulp, een helper die om 6trijd
wordt in den arm genomen, op wien men
herhaaldelijk een beroep doet, die dag aan
dag wordt overstelpt met bijdragen ter op
name, die geregeld eiken ochtend een nieuw
„ingezonden stuk" van een nieuw „Comité
tegen den oorlog," anti-oorlogverbond, oor
log-hatende commissie, ofwel een comité tot
steun voor dezen of genen, tot uitdeeling van
dit of dat, tot bet maken van bouffantes»
hemden; mutsen, dekensde hemel weet
wat al niet, op zijn lessenaar vindt!
We willen maar zeggen, dat „de crisis" en
wat er het gevolg van. ie, zich niet alleen op
vcrschrikkelijk-vrucbtbare wijs openbaart in
de stichting van een ongelooflijk groot aan
tal comité's on commissies, maar dat al deze
comité's en commissies ook bii de redactie
aankloppen om plaatsruimte, om van de tal
rijke „opwekkingen," de ontelbare „verant
woordingen van gelden," de herhaaldelijke
„oproepingen om steun" nog te zwügen!
Eerlijk gezegd: bet gaat zoo niet langer.
Wij voor ons, die dog aan dag met beperk
te plaatsruimte sukkelen, kunen al die lang»
epistelen en aanschrijvingen, die aan de di
verse comités heel wat geld aan porto uit
winnen, niet plaatsen.
En we hebben al geweigerd, we zül!en
ook in de toekomst moeten gaan schiften.
Dat mag niet worden opgevat als gebrek
aan sympathie.
Wanneer er b.v. dames zonden zijn die
meenen dat de goegemeente moet worden
opgewekt om sokken te breien voor Russi
sche kinderen (we noemen maar iets) dan
kan het best wezen dat, wii dit een allernut
tigst en allerprijzer.swaardigst werk vinden»
maarwaarom moet er een kolom grati3
over in de krant! Een advertentie en een
circulaire waren tot dusverre voor zulke dim
gen toch bet eerst-begonnene.
Aan de diverse Comités en Commissies,
aan de anti-dits, en pro-dftts, aan de steun-,
brei-, naai-, onderhoudö- en reiscommissie®
en wat dies meer zij, richten we dus voor
eerst de vriendelijke vraag (en we gelooven
dat onze collega's al (hans hier in de stad
bet, zeker w 1 met ons eens zullen zijn, op
zich zelf óók al een zeer belangwekkend
feit-) om met de „opwekkingen', gratis-cir
culaires eu ingezonden stukken een beetje
zuiniger en korter te zijn.
En dan reeds nu onze verontschuldiging,
als we bij minder-voorname comité's enz. ons
j moeten bepalen tot een paar woorden, of ons
moeten afhouden van aankondiging.
De redenen zijn, na hetgeen we hierover
schreven, meestal wel te bevroeden
weet is, dat ik op ons front nooit iets der
gelijks gezien heb en dat de werkelijkheid
heel wat saaier en prozaïscher is. Iedereen
doet er zijn taak middelmatig: zonder 'held
haftigheid en zonder lafheid. Daitschers oni
Franschen blijven op hun eigen terrein»
schieten op goed geluk eiken dag een paar
granaten en wat geweerkogels op elkaar pf.
graven en spitten, ieder aan eigen kant, be
schermen en versterken zich zoo goed mo
gelijk, patroeljeeren zoo voorzichtig moge
lijk een beetje tusschen de linies en leven'
waarschijnlijk zoowat op dezelfde manier.
Onze troepen ep de hunnen schijnen gelijk,
onze bewapening en de hunne wegen tegen
elkaar op, hun loopgraven en de onze ziin
evenveel waard, hun stemming is als da
onze. Ze wagen niet barder ons aan te val-
mm mm «a» cmbmt
