De oorlog.
Gewroken.
Feuilleton.
STADSNIEUWS.
?e»«. jongens hebben alle drie bet IJze'
R. Kruis gekregen, en twee van hen gaan
'°edig weer in den slag. Het zijn mannen
w.h nieer dan 40 jaar. Mannen, die aan een
i 'hd toeval, bet inslaan van een granaat.
Y leven te danken hebben:, dat een seconde
f'ipr wellicht vernietigd zou zijn geweest,
y. Ik stond in lang gepeins aan dezen boek.
De klimop was weggerukt. De donkergroene
maden lagen vertrapt in het bloed. En de
kepi van den Franscben kapitein, midden
door gescheurd, lag als een groote vreemde
bloem op den grauwen, vci*weerden steen.
GEMEENTERAAD.
1 Hij
i eeo
NIEUWE HAARLENSCHE COURANT TSÏSPAJ&SP
EEN EPISODE UIT DEN
STRIJD OM DIXMUIDEN.
De oorlcHïseojyggpondent van bet Berliner
iageblatt 0p bet oorlogstooneel in België,
eelt aan jjn t,]ad een ontzettende episode
uit den. strijd om Dixmuiden.
,°°g stond de zon aan den hemel, zoo
Draalt de correspondent, toen te middags
de hoekige straten Tan Dixinuiden een
wud strauigevecht woedde. Over slooten es;
Slaven rukten onze soldaten, waarhij zich
Vele vrijwilligers uit Berlijn bevonden, uit
het Oosten op.
De
overweg over de spoorlijn was geno-
*l!e"- Turco's stonden met gevelde bajonet
s. batten tot den sprong gereed, achter de
huisdeuren. De voorwaarts stormende Du.it-
fioners werden met het vuur uit kelders en
Ta_D de daken ontvangen.
Los ging het op schreeuwende groepen
"Van vluchtende vijanden, die zich bij den
haburigen straathoek opnieuw in de huizen
verschanste. Met ontstuimige energie rukten
°nze troepen voorwaarts. Huizen stonden
*eeds in brand. Als waanzinnig schreeuwen-
deri liepen de inwoners van het plaatsje door
V3 omgewoelde straten, waarin nog steeds
granaten insloegen.
Thans ging het over het Marktplein. Dan
e<j)i nauwe straat binnen naar de kerk, die
Platgeschoten en rookend nog: beeobnttilig
8an den vijand bood. Hoe wild sloeg alles
om zich been. Aan den lioekkant van het
raadhuis drongen drie Berlijners naar vo
ren: een advocaat, een boekhandelaar en oen
onderwijzer. Plotseling stortte wild schreeu-
en<i ait een kelder een donkere massa zich
Haar voren; Turco's, bloeddorstig als dieren.
®et blinkende tanden en fonkelende oogen.
waren door kogels getroffen en-met bloed
hedekt; wild stieten zij hun woest geschreeuw.
®un akelig geluid uit.
Do drie Duitschers staken en sloegen iD
hen zwarten hoop. Eén van hen kreeg ech-
P?r een schot in het hoofd en stortte neer.
"e Turco's holden over hem heen. Rondom
?s alles bloed. De beide andere Duitsdhers
bilden bun kameraad redden. Ook de ad-
^ocant werd neergeslagen. Zijn bajonet kon
yh niet meer gebruiken. Zij stak vast in de
van een Frameben kapitein die op
e*h toegesprongen was.
Toen kwam de redding. Een granaat kwam
*angevlogen en sloeg met een dreunenden
in den menschenhoop. Een schreeuw;,
mb enkele schreeuw klonk te midden van
hoorngescbal en tromgeroffel, te midden
t ,n .Tet rumoer van den krijg, dat als bet
uid van stormklokken door de stad ging.
Acht Turco's lagen vaneengereten aan den
uoek en op de trap, die links naar het raad
huis leidt. Het was een schoon© trap en een
Prachtvolle decoratieve muurhoek, met-klim
op begroeid en met al de bekoring der elau-
be gothiek
De drie Berlijners ontkwamen aan den
h°ud. De advocaat bekwam een lieupwonde.
ounerwi.iv.c,-. verloor eeu gedeelte van zijn
hrkerbeen, dat door oen granaatsplinter
Word weggerukt. De boekhandelaar bleef
£ewustelooe met zijn schot aan ibet hoofd
"®gen. Om 8 uur 's avonds werd hii uit den
y^ühoojj verlost. Het schol was door zijn
t.J? gedrongen, had zijn schedel versplm-
u cn was aan den anderen kant weer door
fleb hel
U]
--.m heen gegaan.
■luar de uniformen van het dapper drie-
h'aren door geweerkogels doorboord. De
IN EEN DUIKBOOT,
een paar dagen rust, gedurende welke de
"booten nagezien, worden en weer klaar ge-
k Rnbt voor nieuwe ondernemingen, ging de TJ-
in den avond van 23 December
Van1'a zee' x'ertclt een lid van de bemanning
In
eeu dezer booten in de „Weser Ztg."
tij een lange kiellinie varen de boten, nadat
luik B'uLen gepasseerd zijn, de Jade af. Alle
zÜn luchtdicht gesloten. Op de toren-
8bRat J® commandant met zijn staf, den
ft» Vnn d° Wafhfc' den 8einor eu den roer
iger. In liet gesloten lijf van do boot is een
drukte gaande; ieder
terwijl de motoren snorrend de schroef doen
draaien, hetgeen een geluid veroorzaakt, dat
de vraag welkè de gevolgen dier omstandighe
den voor onze gemeente zijn geweest.
Aan de Arbeidsbeurs waren als werkzoeken
den ingeschreven op .31 December 1314 1239
personen; op 81 December 1918 886, waarbij
echter niet vergeten moet worden, dat de
noodzakelijkheid om zich te laten inschrijven
bet harde slaan van de brekende zeeën op den j thans meer gevoeld wordt dan vroeger in ver
boeg bijna overstemt. De manschappen voelen band met de bepaling van bet Steuncomité dat
den zwaren druk van de met olieteer en bonder- j niet-ingeeohreven werkloozen niet. voor onder
den andere geuren bezwangerde lucht op bun stand in aanmerking komen,
longen. De opgaven van het gemeentelijk vrerkloos-
Fen weg zoekend in het gevaarlijke vaarvra- j heidsfonds over de laatste week van 1014 en
ter, passoeren de booten Helgoland, en varen nu van 1918 luiden m ronde getallen
elk op zichzelf verder, ieder baar eigen aange
wezen koers volgend.
Do oogen van ben. die op de brug slaan, rood
j-» v wg vu "r -- - "o
door de scherpe luolit, en bet spattendie zoute- 100, uitkeer mg.
/I -lilU -hnl-orin v,
Laatste week 1014 aantal werklooze leden:
375, uitkeering: 2600.
Laatste week 1818, aantal werklooze leden.
water, trachten de duisternis te doorboren.
Ieder hunner klemt, zich vast aan de lange ree
ling om niet door de stortzeeën te worden weg
geslagen. die woedend op bet platte met lino
leum belegd dek breken.
Onverwijld is de naclit voor de morgensche
400.
Gelijk -bekend, is onder de uitkeering thans
ook huur en kindertoeslag begrepen.
Aan betrekkingen van militieplichtigen
wordt 2500 en aan die van landweerplichti-
gen 8090 per week uitbetaald.
Door bet- plaatselijk Steuncomité werden
mering geweken en als we ter hoogte van Dog- j sinds 17 Augustus 18.000 uitkeeringen gedaan
gersbank zijn ia de zon, weleker stralen maar j tut een Te rag van 68.000. In Augustus »w er -
weinig warmte geven, met baar dagtaak al ^en P®r w"ee uitkeeringen gedaan tot
lang begonnen. De commandant beeft, nu de een bedrag van 5Q. thans zijn die getallen
booten in vijandelijk vaarwater zijn, zich in den I 1^00 en o '/vensmiddelen zjjn berekend
commandotoren begeven, daar de voorzichtig-nflRT 6 8* svaaroe,
hoid eischt onder water en dus op den peris--"'j elkaar 56 alzoo het bedrag, dat door bét
coop to varen. Gedurende de vaart was er, boe Werkloosheidfonds en het Steuncomité gegeven
scherp de uitkijk ook was, geen vijandelijk j wordt, plus de uitkeering aan gezinnen van
schip in zicht gekomen en de zou gaat al meer ge mobiliseerden te Haarlem per w eek
13.500.
De zeer aanzienlijke stijging der uitgaven
moge bot den ingezetenen, die tot heden geen
schuil achter de golven in 't westen
Er dalen lichte nevelsluiers, die hij het toe-
nomen van de duisternis dichter worden, over
het watervlak, dat onder de beschutting van de; onkel beroep op hun milddadigheid afgewezen
Engel soke kust kalm is. Onze boot glijdt enkele hebben, duiaelijk maken hoe dringend het
meters onder water langzaam voort. De com
mandant onderzoekt door middel van den
periscoop het zeevlak vóór ons, maar 't blijft
donkere nacht
zicht.
stijgen van de kas van het comité noodig is,
wil men niet hen die met zoo voorbeeldelooze
toewijding de leiding pp zich genomen hebben
geen lichtschijnsel komt in in de grootste moeilijkbeden brengen.
Sinds 1 Augustus is aan plaatselijke directe
Zijn gedachten gaan terug naar buis, naar belasting naar het inkomen geind pl.m.
vrouw en kinderen. Hij ziet ze rondom den 560.000 terwijl dit bedrag over hetzelfde tijd-
Kerstboom staan, kijkend naar bet licht van vak in 1918 van pl.m. 500.000; een scliitte-
de kaarsen. En ziet éen licht straalt boven i rend bewijs dat de belastingbetalers hebben
Mr. Enschedé en mij, waardoor de oplossing
I van verschillende vraagstukken werd verge-
makkelijkt.
I Wat 1915 ons nu brengen zal?
i Niemand die bet ook maar eenigszins kan
zeggenwel echter weten wij dat bet in bijzon
dere mate van ons zal ei sch en kalme
plichtsbetrachting naast 'groote inspanning,
aan dien eisch zullen wij echter trachten te
voldoen in het vast vertrouwen op de toekomst.
Mocht dat vertrouwen beschaamd worden in
dien zin dat eerst nog kommervoller tijden
dan de tegenwoordige moeten doorgemaakt
worden dan nog zullen w ij den moed niet ver
liezen maar met het hoofd omhoog beraadslagen
om te samen, elkander niet aanvallende, maar
steunende den weg te vinden de leidt naar
welvaart en bloei. Mede te werken tot bet be
reiken van dat einddoel zij uw streven.
Dat. bet nieuw ingetreden jaar u ook in uw
particuliere leven niet al te veel zorgen moge
geven is de oprechte wensch van uwen voor
zitter, die het op zoo hoogen prijs stelt, dat
dank. aan u allen, de vrede op liet, Prinsenhof
look in t914 nimmer verstoord werd.
(Applaus.)
De "beer VAN BTYRUM brengt aan den
voorzitter dank voor de gedane belangrijke
inededeelingen en doet opmerken dat wat aan
gaat de toekomst men moet doen wat gedaan
moet, worden, maar kalm en mee wijs beleid.
Spr. hoopt dat er een goede verstandhouding
tussclien B. en W. en d.e leden van den raad
en de raadsleden onderling moge blijven be
staan en dat aan B. en W. kraclit moge v orden
geschonken om de zaken op dezelfde wijze te
blijven leiden als tot heden. (Applaus.)
Modedeelingcn enz.
Medegedeeld is o.n. dat in handen van B. en
jW. om advies zijn gesteld:
j Ie. een verzoekschrift van de Haarlemselie
stiobting tot woningeverbetering, om bet voor-
scliot, van 298,000, verleend bij. raadsbesluit.
27 Mei 1914 No. 20, te verhoogen tot
begrepen dat zij ieder voor zooveel zij konden
de gemeente moesten helpen bezwaren op finan-
tieel gebied te overwinnen.
De Bank van leening beleende in de laatste
vijf maanden van 1914 28.000 panden voor
an
alle andere uit, bet krijgt een groene en een
roode kleur en wat was dat?
Een scherp fluitje snerpt door de booter
klinken bevelen. De manschappen worden door
het alarmsignaal aan hun gedachten ontrukt
en tot de werkelijkheid gebracht. Snel voeren 83.000; in den ovcreenkomatigen tijd
zij de bevelen uit. De motoren werken snel, ter- 1013 88.000 panden tegen 120.000.
wijl het diepteroer scherp naar beneden helt.
Er volgen eenige minuten van spanning. De
diepte-meter wijst veel te langzaam den eenen
M. na den anderen aan en verlicht herademen
allen wanneer 20 meter diepte is bereikt en
alle gevaar, dat de boot, zooeven nog liep, gewe
ken is. Wat was er gebeurd! Het roode en
De markt- en havengelden verminderden niet
noemenswaard ten gevolge van den oorlog.
Het aantal huisuitzettingen sinds 1 Augustus
bedroeg' 28 tegen 40 in dienzelfden tijd in
1918.
Het aantal aangegeven gevallen van besmet
telijke ziekten bedroeg over de laatste 6 maan-
groene licht verried de nadering van een vijan- j den in 1914 en 1918. 73 en 87; niettegenstaande
delijk pantserschip.'dat den koers van de duik- tal van ongunstge factoren daalde het; de beste
boot kruiste en mot groote snelheid naderde, j helooning voor hen, die zich beijveren in den
De boot zou in den grond geboord zijn als de strijd tegen, 't bacillendom en die steeds zoo be-
commandant niet nog net bijtijds het gevaar 'reidwillig gehoor gaven aan door het gemeen-
gezien en boot en bemanning van den onder-
gang }ia<2 gered.
WAAROM JAPAN UI TRI A J FT.
M Omtrent de kwestie der uitzending- van
t©bestuur gedane verzoeken om bijstand.
Tot onteigening in verband met do zooge
naamde leven smidd/el en wet is niet behoeven te
worden overgegaan i oen enkel maal moest
Japansche troepen naar Europa wordt aan het waarscbuwénd worden opgetreden maar ook
„Journal de Genève" van welingelichte zijde df6 aangelegenheid bleek mij evenals bij
uit Parijs bericht, dat de moeilijkheden niet toovele T ,^dere ln deze mfü«ke Men koe-
uitsluitend van kolonialen aard zijn, maar dat zfr ™rd een goede plaats
zich ook moeilijkheden van financierden aard vindt.
voordoen. De zending van een leger van ongo- Naast de talliezen in arle standen, die geld
veer 400.000 man uit Japan naar Europa zou
5 milliard kosten, welke bij deu ongunstigen
beschikbaar stelden om nood te lenigen moeten
genoemd worden de velen wien moeite noch
fmancieelen toestand van Japan natuurlijk de morgen of teleurstellingen te groot waren bij
bondgenooten zouden moeten aanbieden. En...
dez en hebben thans zelf hun geld noodig!
Gisterenmiddag vergaderde de Gemeenteraad
onder presidium van den Burgemeester Jhr.
mr. Sandberg.
Afwezig waren de lieeren: De Braai, Bruck,
Van Rossum en Rinkema.
Nieuwjaarsspeech van den
Burgemeester.
De "VOORZITTER houdt de navolgende
rede:
In den laatsten ty'd zijn, zoowel in liet ambte
lijk als het particuliere leven zoo dikwijls de
woorden „wegens bijzondere omstandigheden"
het brengen van materieele of geestelijke op
beuring aan hen die daaraan behoefte hadden.
Hun allen een eeresaluut bij de intrede van het
Nieuwe Jaar; dat deze samenleving ook in
1915 op hun onverflauwden ijver moken reke-
j nen.
De laatste maanden van het vorige jaar heb
ben mij de gelegenheid gegeven nader kennis
te maken met nog een aantal ingezetenen
van wier werken en doen ik niet anders dan
met den grootsten lof kan gewagen, ik bedoel
hen en haar, die hebben helpen verzachten het
lot van die ongelukkigen die van huis en baard,
verdreven te Haarlem ondergebracht moesten
worden. Dat onze gemeente zich op het gebied
der oud-Hollandsche deugd „gastvrijheid" heeft
kunnen onderscheiden danken wij aan bun op
offerende liefde voor hunne mecLemensehen,
de Belgische vluchtelingen. voldoening
gebezigd, dat ik gemeend heb allereerst uw aan-
is on z"n dacht te mogen vragen voor eenige getallen, die j kan ik ook vermelden ie aangename samen-
1nSt'et (Pende enkele punten 'antwoord geven op i werking tusschen den voorzitter van het comité
i van 27
J 312.000;
2e. een voorstel van de lieeron Nagtzaam,
Joosten en Poppe, tot rerhooging van de uit
keering aan de werkloozen, die lid zijn van de
werkloozenkassen.
Verder dat door B. en W. is benoemd tot,
tweede klerk ter gemeente-secretarie J. W. vap
Hezel.
Aanhangig gebleven zaken.
De heer N AGTZAAM acht 't gewenseht, dat
nu en dan eone opruiming onder de oude stuk
ken wep-den gehouden, daar er onder zijn die
geen raison meer hebben, daar ze reeds afge
daan zijn. Kan men niet op een afzonderlijke
raadszitting uitmaken welke stukken kunnen
worden afgevoerd en welke alsnog spoedig aan
de orde moeten worden gesteld?
De VOORZITTER zegt, dat de zaak niet
zoo eenvoudig ah de heer Nagtzaam zich voor
stelt is en dat reeds gebeurt in 't college van
B. en W. wat d<- heer Nagtzaam wenscht, dat
de raad zal doen. Inmiddels zullen B. en W.
gaarne de vraag van den heer Nagtzaam over
wegen
De heer 1IULSWIT herinnert dat 23 jaar
geleden oen besluit is genomen waaraan nog
geen uitvoering is gegeven en wel dat aan
gaande 't maken van een haven bij voldoende
uitbreiding van de scheepvaart. Inmiddels is
dat ren eigenaardig raadsbesluit. Immers wie
z,al de benoodigde uitbreiding beoordeelen
I)e Raad kan dat slecht doen en het reeds
- verschenen oommissie:rapport was voor velen
teleurstellend. Daarom echt spr. gewenseht dal
die commissie nog eens bij elkaar kome om
j de zaak andermaal onder de oogen te zien, daar
sinds d,ien de omstandigheden eenigszins an
ders zijn geworden. Bekend is bijv. dat de H.
IJ. S. plannen beeft voor een uitbreiding van
't goederenstation en daarmede wacht tot dat
de gemeente aangaande de haven een beslissing
zal nemen.
Spr. verwacht na de crisis een uitbreiding
van de industrie, omdat nu is ingezien, dat
men veel op de eigen industrie is aangewezen,
j Van den kant der handel en industrie stelt men
j veel belang in de havenplannen en. beide zul
len zich finantieel niet onbetuigd laten indien
de gemeente die zaak ter band neemt.
I Spr. meent dat men juist nu met deze zaak
voortgang moet maken, omdat met de voorbe-
reddende plannen heel wat tijd heengaat en 't
gewenseht is ter wille van den bloei van handel
en Industrie, dat men na deu oorlog er mede
gereed is.
j De VOORZITTER herinnert dat 't rapport
der commissie, in handen van B. en W. om
advies is gesteld en acht dat do voorzitter der
commissie ongetwijfeld gaarne haar zal bijeen
roepen voor een aanvullend rapport.
Verder deelt spr. mede, dat de lijst nog zal
dienen te worden aanvuld met een drietal voor
stellen door den heer Joosten in de raadszitting
van 16 December gedaan in verband met de
finantieele uitkomsten der gemeentebedrijven.
De lijst wordt daarna vastgesteld.
Kinderaftrek,
B. en W. doen den raad een voorstel om
afzonderlijk nu te behandelen 't belastingwij
ziging-voorstel voor zoover dat geldt den kin
deraftrek en Etellen voor te besluiten, dat be
halve een aftrek van 500 voor noodzakelijk
levensonderhoud ia toegestaan een kinderaftrek
van 25 voor ieder kind beneden 14 aar, dat
ten laste van deu belastingplichtige ia (dus een
kinderaftrek tot. een onbeperkt getal kinderen).
De heer B REG ON.TE stelt voor te lezen
„voor ieder kind beneden 16 jaar."
Spr. dat toelichtende doet opmerken, dat men
hier in ieder geval oen voorloopige regeling
vaststelt en herinnert er aan, dat men in de
afd. van den raad ten aanzien van den kinder
aftrek verschillende meeningen was toegedaan,
maar dat men 't vrijwel hierover eens was,
dat dé aftrek moet. gelden tot beneden 10 jaar.
Op dien grond verwacht spr. dat de meer
derheid' van deu raad is te vinden voor een
kinderaftrek tot beneden 16 jaar. Mede in ver
band met de tijdsomstandigheden beveelt spr.
dit voorstel aan, dat ook in 't. belang der mid
denstanders is; die eveneens als de volksklassen
dooi' de huidige crisis ernstig worden ge
troffen.
Spr. deelt mede, dat men elders wel een
hoogoren leeftijd dan 16 jaar, als is dan daar
't aantal kinderen beperkt, heeft en vraagt
aan B. en W. of deze' geneigd zijn :t, amende
ment over te nemen
De heer HEERKENS THIJSSEN consta
teert dat de kinderaftrek algemeen bij de raads
leden sympathie ondervond en acht dit dan
ook een voortreffelijk middel om belastingplich
tigen wat te ontheffen. Evenwel men dient 1e
weten de finantieele gevolgen van de zaak.
In 't afdeelingsvcrslag van den raad drong
spr. reeds bij B. en W. aan om dien aangaapde
inlichtingen te geven.
Dij hoopt, die ais nog van B. en W. te zullen
ontvangen. Spr. is 't er niet mede eens, dat men
hier heeft een voorloopige regeling. Als 't
finantieel l^an, dan juicht spr. toe een verhoo
ging van den leeftijd tot 16 jaar.
De heer SLINGERBERG maakt eenige op
merkingen aangaande do redactie van 't door
B. en W. voorgestelde eu vraagt dienaangaande
nadere inlichtingen.
De beer NAGTZAAM zal gaarne aan 't
amendement van den hoer Bregonje zijne stem
geven on herinnert er aan. dat men in de af-
d eel in gen er voor was om den leeftijdsgrens
tot 16 jaar te bepalen, omdat in den tijd van
1416 jaar vele kinderen uit den arbeidenden-
stand een vak gaan leeren en dan niets ver
dienen.
Spr. meent, dat men die gezinnen, die 't het
moest noodig hebben moot ontlasten en dat
daarom de vraag van 14 of 16 jaar weinig ter
zake doet. Het komt aan op een belasting nonr
draagkracht on die wordt door een leeftijds
grens van 10 aar nog meer bevorderd dan door
een van 14 jaar.
De heer ANDRAEA vindt dat men niet alleen
een kinderaftrek moet verlecnen, maar ook
een voor ouden van dagen enz. die een belas-
5 ingpiichiige te zijnen laste heeft en dat dit
rationeeler is. Spr. vraagt waarom dit niet is
voorgesteld.
De beer KRUSEMAN z?gt dat men hier in
derdaad met- een voorloopigen maatregel heeft
te doen en dat B. en W. niet lrunnon meegaan
mi f t voorstel van Gen heer Bregonje, waar
van h. i. niet zooveel is te verwachten aJs
de- heer Bregonje dat doet voor-de belasting
plichtigen. Slechts f 0.021/z per week en daar-
mede zal men toch in ernstige tijdsomstandig
heden niet zijn geholpen.
Men dient verder niet te vergeten, dat hier
een kinderaftrek tot een niet-beperkt aantal
kinderen wordt, voorgesteld. Spr. meent dat
de meeste, kinderen op een leeftijd van 14
haar naar een fabriek gaan, naar uit de a,r-
j1 leiderskaar ten bleek en niet op een van 16
j jaar..
M at aangaat de finantieele gevolgen, deel\
spr. -mede (dat het zal kosten f 20.0000 bij
een leeftijdsgrens van 14 jaar en f 22.000
bij een van 16 jaar. Opdat de inschrijyings-
biljetten spoedig in zee moesten gaan. lieten
B. en M de oude biljetten uitloopen en ze
meenen, dat daarmede alles tot- een goed
einde zal komen.
In 0"a alti 2k_kan, Jeanne, wanneer i]<
elu e'' i'aistrik wordt gelokt, wanneer de
biet'- J2ngen, d2e wil bestrijden, mij eerst
öa J].1.1' dc gevangen-is werpen, om mij daar-
thco 'f]flr hetzelfde werktuig te sleepens waar
der 2,e koofden van mijn vader en mijn moe.
hinn fgehakt en dat alleen mijn zuster
v^ft ges-paard.
Eyt zegt gij
waarheid.
,!e zÜt gij dan?
.j ien voortvluchtige, die ongetwijfeld
kier- B---10! loven te danken heeft, want, wan-
hiet, not geweest waart, dan weet ik
Hij at 'h gedaan zou hebben,
jeldc «£®ep de handen van het meisje en
weners "en gomeenzamen toon. dien Bre-
*Iaan: 8«woon zijn togen elkaar aan te
0,vorvci°'tder, IJ ik mij verraden, mijzelf
rstigenei"-jH'bbeii. Ja, ik zou dien bloed-
*®ardigin~r y mÜn kreet van veront-
Pononito toegeschreeuwd ,ik zon
-linville bobben gezegd, dat
een - monster is en dat Robespierre, de
juch noemende volkstribuun, wiens wil deze
moorden heeft doorgedreven, een tiran fo,
erger dan alle andere tirannen, een beul, dié
Frankrijk in een moordkuil verandert. Gij
hebt ruij daarvan teruggehouden en dat zal
ik nooit vergeten. Uw zachte oogen hebben
mijn toorn gebroken en mij tot Ibet verstand
teruggeroepen. Van dat oogenblik af bestaat
ex tusschen ons een onverbreekbare band.
Als broeder en zuster zullen wij elkaar met
alle krachten steunen. Kinderen van betzelf
de land zal één gedachte van gemeemsebap-
Pelij'k welzijn ons vereenigen. Wilt ge dat?
Ja, en toch weet ik niet wie ge zijt.
Noem mij Jean.
Gij hebt- toch nog een naam?
Ja.
Mag ik dien kennen?
Ik zal hem u noemen.
Wanneer?
Als ik terugkom.
En wanneer gij niet terugkomt?
Denk dan maar, dat ik niet meer ben.
dat het noodlot mij heeft achterhaald en dat
ik gevallen ben met de gedachte aan u en
met leedwezen er over, dat ik u mün dank-
Ja.
Waar- zijn die?
Hiernaast is een ledige woning, onge
veer gelijk aan deze.
Huur die voor niij.
Hij baalde uit zijn lederen gordel, die on
der zijin klc-ederen verborgen en goed voor
zien was, een dertigtal goudstukken, elk van
24 frank en gaf die aarl de kantwerkster.
Zij zette groote ooger- op en vroeg:
Goud? Wat moetik daarmee doen?
De huur vooruitbetalen en wat meube
len koopen naar uw eigen kens.
Goed,
En wanneer ge zelf aan iels behoefte
hebt, beloof me dan, dat ge er ook van z'uït
gebruiken.
Ik beloof het n-
Ik zal n schrijven.
Zult ge mijn naam niet vergelen?
Geen nood.
Hij wees op zijn voorhoofd.
Die staat hier gegrift; Jeanne Legner,
van Plancoët.
Wanneer zal ik een brief van n ont
vangen?
Zoodra ik u dien zenden kan en ik zal
baarheid niet zóó heb kunnen toonen, als ik onderteekenen: Uw neef Jean
dat gewild had. Thans kunt gij mij. nog een 1
nieuwen dienst bewijzen.
Welken? uii^u jiuci± n lijji
;7T ni!'J' Eiet_ gezegd, dat er nog wo- op de hand geleund, zitten
hebben gezegd, dat ningeu ledig staan hier in IhuW?
Goed
Tóen ging hij heen.
Zij bleef alleen op haar kamer, met 't -hoofd
aan de tafel.
waarop de dertig goudstukken lagen, die
glinsterden in het licht van haar kaars.
Gondgeld, zoo zeldzaam in dien- tijd!
Hij is een edelman, dacht zij, zooals M-
de Balnzé, die dood is, zooals de graaf de
Trémazair, misschien zijn vader. Sprak men
daarginder, te Plancoët, niet over mijnheer
Jean? Hij llieet Jean, zooals de andere, dien
ik niet zal weerzien.
Zij peirtsde voort,
Ja, hij moet het wel zi.in, Jean de Tré-
mazan, van wien ik hij ons huis zoo dikwijl®
heb booreü spreken, een neef van de Balazé
en d'Achet. Heeft hij niet gezegd, dat zijn
vader en zijn moeder onder de veroordeelden
waren-? Jean de 'JTj'mazan, de vriend van
Jean d'Argouges.
Zij herhaalde dezen naam verscheidene
malen en het hart vol toewijding, mompelde
zij, alsof hij nog voor haar stond:
Wees gerust, mijn vriend, Jeanne Leg
ner zal u niet verraden. Een eer lijk meisje!
Heeft men- n niet gezegd, dat lk dat ben?
Zij bedekte het gelaat met de handen.
Eerlijk! Ja, dat was zij.
Ook braaf en oprecht.
In haar hart leefde een herinnering voort,
een droevige herinnering: die aan den man,
wiens naam zij zooeven had uitgesproken.
Joon d'Argüugcs.
De familie d'Argouges bezat, tijdens de
omwenteling van 1789, een kasteel, dat op
korten afstand van Plancoët was gelegen, in
welk dorp Jeanne was opgevoed in een druk
bezochte herberg aan den weg van Saint
Malo naar Brest.
De markies d'Argouges was een der rijkste
grondbezitters van Bietagne.
Reeds hoog bejaard, toen de revolutie uit
brak, was hij uitgeweken naar Beieren om
daar, kort na zijn vlucht, te sterven ia het
dorp, waar hij een schuilplaats had gevon
den. Hij liet slechte cén zcon ha, Joan d'Ar-
gouges, die hij den dood van zijn vader 25
jaar oud was.
Vurig en vol moed had d© jonge man, na
zijn vader te bobben hegraven» zich gé voogd
hij het leger der prinsen, dat een inval in
Frankrijk deed, doch verslagen en verstrooid
werd in Champagne, terwijl het de torens
van Ohalons reeds voor zich zag.
Bij die nederlaag van de uitgewekenen
moest Jean d'Argouges den dood gevonden
hebben; ten minste men had sedert niets
meer van hem gehoord. Geen enkele tijding.
Deze dood waaraan men onmogelijk meer
twijfelen kon, had veel rouw veroorzaakt on
der zijn vrienden in Bretagne» maar droevi
ger dan de anderen was het hart vau Jeanne
Legner daardoor getroffen.
Zonder nu juist een schoonheid te zijn, zag
zij er toch bekoorlijk nit op haar 20-jarigen
leeftijd, frisch als een pas-ontloken roos in
haar Bretonsche kleedje, dat haar zoo beval
lig stond, onder (haar muts, uit welker plooien
de weelderige ascbblonde lokken tc voor-,
schijn krulden.
