DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. Opruiming m Restanten see mo nieuwste Modellen. Telefoon 998. Zaterdagavond-nieuwtjes. se OE OORLOG. EEÜSTE BLAD. Barteljorissfraaï, hoek Groote Markt. De iddenstand en de Crisis, P.W.TWEEHUëJSEIS, Onze Gratis-UngeMkea Verzekering. SOCIO 400 ISO SS ZATERDAG 23 J&3S13&RI 1915 ISite Jaargang üo &S3 Bureaus van Resiaotie en Administratie Kistderhuisvest 29-31-33, liaariesn intercemninnaal Telefoonnummer I42@a Dit nnmmer bestaat uit uijf bla de n w. o. de 0 f f i c i e I e K e r k- lijst en Geïllustreerd Zon dagsblad, in 8 bladzijden. tegen «pttfgrijsen. Schoenenmagazijn Barhljorltstraat 27, üiCïfsTfe. BEfcSfiHTESt. ABONNEMENTSPRIJS: IV 8 maanden voor Haarlem ƒ3,85 Vorm de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gem.) - 1.85 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1.80 Afzonderlijke nummers 0.03 PRIJS DER ADVERTENTIE: Van 16 regels 60 eent teontant 50 cent). Tedere regel meer 30 ct. Buiten Haarlem en de Agentschappen 35 ct. per regel. Buiten!. 20 ct. Dienstaanbiedingen 25 ct. (6 regels), driemaal voor 50 et. contant). AGENDA. 24 Januari. Gebouw St. Bavo Smedeetraat 23 half acbt Rederijkerskamer Alberding-k Tb ijm: Tooneelvoorstelling. Schouwburg ,Aruo"-gezelecb®P: J a n s w eg 2 uur De kleine .Lord. AGENDA. 25 Januari. Gei»>uw St» Bavo R. K. Volksbond Algemeene vergadering. Spreker mr. J. Bomans. Schouwburg Jansweg 8 uur •VHet TooneeU Grompie. Schouwburg De Kroon - 8K uur ^ooneel voorstelling Jacob van Lennep. Bovenzaal De Kroon 8 uur Lezing Maatschappij van Nijverheid. Gebouw St. Bavo Smedestraat 28 Algemeene vergadering 2 uur R. K. Patroonsbond in het Bloembollenbedrijf. Bisschoppelijk Museum Janestraat 79 geopend eiken dag van 10—5 uur tegen betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zater dagen en R. K. feestdagen. Nu het maanden reeds duurt dat de groote economische crisis het zakenleven ontwricht en door directe en indirecte gevolgen duizenden Middenstanders met reuzenstappen doet achter uitgaan, nu zit menig Middenstander al eens te peinzen, wanneer hij dag in dag uit de berich ten las over de millioenen, die van Staatswege en door de publieke weldadigheid worden bijeen gebracht tot steun van de arbeiders en werk- loozen Mooi, heel mooi Maar is het niet even noodig, de Middenstan ders op de been te helpen hóuden, als de arbei ders? Zoo vraagt hij dan. Immers: de Middenstanders zijn het die het Zakenleven onderhouden, die den handel nog in handen en levendig houden, die niet van de publieke liefdadigheid of op kosten van den Staat ook wenschen te leven, maar die alleen wenschen door den Staat voortgeholpen te worden Wat den arbeiders zonder werk, den armen en werkloozen wordt gegeven, is plicht van onderhoud. Er is geen, of minder werk door overmacht, en daaronder mogen degenen die Werken willen, niet lijden. Maar nu komt de Mid 'enstander. Ook hij is een slachtoffer van de omstandig heden, van de groote crisis en de gevolgen daar van. Overmacht maakt, dat hij met handen en voeten is gebonden, dat hij, die zeer zeker «erken wil, op zijne beur: werkeloos is doordat het vlottend kapitaal waarmede hij zijn zaken drijft, wordt vastgehouden. En hij mag dan ook terecht uitzien naar hulp v&tl den Staat, wanneer hij die noodig heeft! Jlelpt de Staat den Middenstander dan niet, zoo vraagt de lezer? Heb ik dan niet ergens gelezen, dat..,r.a O zeker! Het Koninklijk Nationaal Steuncomité heeft zich de zaak aangetrokken! Eerst lazen we dat de Minister van Oorlog aan de militaire bevelhebbers had medegedeeld, dat als er onder de in dienst zijnde militairen kleine kooplui zijn die door den oorlog en de mobilisatie aan lager wal dreigen te komen, het Koninklijk Nationaal Steuncomité wil helpen. Wij hebben ons verblijd toen we dit lazen. De Middenstanders klagen wel niet zoo hard, en hun kranten maken niet zooveel gerucht als de bladen die zeggen speciaal de belangen der arbeiders te willen behartigen, maar bij velen hunner is de nood niet minder hoog! En hoe menig eerzaam koopman, die voor zich en zijn gezin een zuur stuk brood verdiende met onafgebroken, moeielijken arbeid, héél ander soort, veel zwaarder en veel onzekerder arbeid nog dan die van de eigenlijke „arbeiders" die na afloop van de dagtaak heel wat minder zorgen hebben dan vele kleine middenstanders! eet nu zijn bijeengeschraapte spaarduitjes open ziet met een donkeren blik de toekomst in! Daar zou dan geholpen worden. Het „Steuncomité" weliswaar is nu juist niet het lichaam, waar een middenstander- gaarne om bijstand gaat vragen, maar.la bonheur, wat moet, dat moet. Toen kwam daar, verleden week, de mededee- ling hoe het Kon. Nationaal Steuncomité den Middenstand zou helpen. Langdurig verlof om zaken te behartigen, kon niet uit „militaire overwegingen". Maar men zou, als het noodig was, geld voorschieten. En wel.... tot ten hoogste duizend guldens, tegen zes en een half procent, met twee erg- secure, zakelijke borgen. De Middenstand in Nederland vraagt zich nu af, of de vermogende groothandelaars, die met Minister Treub de voorziening in den nood bezorgen, eigenlijk wel op de hoogte zijn van de zaak. Tegen 6y2 pCt. met twee goede borgen...-, eilieve, daar hebt gij het Steuncomité en al dien soesah niet voor noodig! Dat is nog secuurder dan de secure 5 pCt. oorlogsleening, en nog voordeeliger bovendien! Er zijn zelfs voorschotbanken en particuliere crediet-instellingen, die nèt zoo „goedkoop" geld leveren. Neen, dht is geen helpen! En de Middenstand is met deze „geld-ver- strekkiug" dan ook absoluut niet gebaat. Tegenover de Middenstanders, die geene on dersteuning vrageg, maar alleen tijdelijke hulp tot het voortzetten van hun zaken, waarbij juist de Staat, die zooveel mogelijk de normale om standigheden loopend moet houden, groot be lang heeft, tegenover de Middenstanders handelt de Staat door zulk een belachelijk aan bod inderdaad onrechtvaardig. ïs het dan waarlijk noodig, dat men een geweldig-groote keel opzet, dikke woorden ge bruikt en van den hoogen boom schreeuwt (zooals b.v. „Het Volk" dag aan dag doet) om wat gedaan te krijgen? De Middenstanders hebben toch het recht, in hun moeielijke omstandigheden van den Staat evengoed tijdelijke hulp te vorderen als de arbei ders. Een tijdelijke hulp, die lang zooveel niet kost, die niet wordt gegeven d fonds perdu, maar die eenvoudig een voorschot is voor de moeielijke tijden die de handel doormaakt.... En die hulp moet inderdaad doeltreffend zijn, en ook bereiken diegenen, die ze noodig hebben. Daórop dient de Nederlandsche Middenstand o. i. ten krachtigste aan te dringen. Het „hoe" kan veilig aan de leiders der Middenstandsbe weging, aan de voormannen der verschillende vereenigiogen, worden overgelaten. Ook hier moet echter de verschillende schakeering der Middenstanders tot haar recht komen: als de groothandelaars die de „neutrale" midden standsorganisatie in ons land beheerschen, hier weer de éénige leiders wórden, gaat het óók den verkeerden weg op. Intusschen: eerst en v<»ral is zaak, dat de!commerciëei) om <lez6 zaak op Regeering inziet, dat hulpverleenmg aan den,je|j€ st€eds aan-te stoken, mag o.i; wor- Middenstand die in drang geraakt, noodig is, den betwijfeld, en moet gegeven worden op reëeler en verstan diger wijs dan die, welke door het Kon. Nat. Steuncomité werd voorgesteld. Maandag a.s. komt de Tweede Kamer bijeen. Zou het niet een goede taak zijn, wanneer dan een onzer Kamerleden als kampioen voor den Middenstand de Regeering over deze ge wichtige kwestie wilde interpelleeren?. ten, op de hier zéér bergachtige grensstreek, j Zoover wat de krijgsbedrijven aangaat. Voorts is het in de oorlogsberichten nog steeds napleiten van weerszij over den lucht aanval der Dnitschers, die in de officieel." „Nordd. Allgein. Zeitung'' geheel volgens de volkenrechtelijke bepalingen wordt ver klaard te ziin. Ook over de „zaak-Mercier" wordt nage- pleit Wij zullen er onzerzijds niet veel meer van zeggen: men weet nu dat weliswaar de Kardinaal niet is gevangen genomen, maar dat hij toch is belemmerd in zijne vrijheid, wat een fout is van de Duitschcrs. Jammer is het echter, dat dit onverdedigbaar optre den tegen de vrijheid der Katholieke Kerk nu door de ongeloovige en- anti-katholieke pers zoo wordt uitgebuit: de „Telegraaf' en andere bladen, die allang alle „neutraliteit'' over boord hebben geworpen, en ons volk voorbedachtelijk ophitsen tegen Duitsch land, storten dikke krokodillentranen over de „onwaardige behandeling van den Kerk vorst''.... Men mag vragen, waarom dit fel- anticlericalo blad indertijd niet protesteerde, toen b.v. de Fransche regeering de Kardi nalen en .Bisschoppen voor de rechtbank bracht wegens hun herderlijke brieven tegen het godedienstlooze onderwijs'.Van dit (inderdaad op reclame-achtige wiis toch zéér opgeblazen) conflict tusschen oen kerkelijk Ihoogwaardigheidsbeklcedcr en de Duitsehe overheid wordt nu door de anticlericale kranten in Engeland en Frankrijk.... en óns land, een ,.hetze"-midde! gefabriceerd tegen Duitechland, en dót vertroebelt deze op kerk rechtelijk, en niet op staatkundig gebied ernstige kwestie ten zeerste. Of het daarom goed gezien is,van katholiek (niet van Alle betalende aoonnés op dit blad. die in het bezit eener verzekeringspolis zijn, zijn volgens d< bepalinge op de polissen vermeld tegen ongelukken verzekerd voor: GULDEN bt] levenslange onge- scnintheid tot werken. GULDEN bij pverlijden. GULDEN bij hand ot voet. verlies van een DE VREDESKANSEN. De berichten, die wij uit eigen (particu- GULDEN. bij verlies van één oog, GULDEN bij verlies van één duim. GULDEN bij verlies van één wijs vinger. GULDEN bij verlies van één an- ceren vinger. De uitkeorïng dezer bijdragen wordt gega randeerd door de Maaischappü „HOLLAND- SCHE ALGEMEENE VERZEKERINGS BANK" te Schiedam. op genade en ongenade aan Rusland zou zijn overgeleverd, hoeft geen beioog. Rusland zou dan met betrekkelijk geringe inspanning grooten winst kunnen behalen. Nochtans. OVERZICHT. Uit ibet Ooeiten i« alweer seen officieus nieuws. Particuliere berichten melden ©en voortrukken van de Russen bij Mlawa, en verwacht wordt dat als de vorst de groote rivieren voor legere en kanonnen zal over- trekbaar maken, de situatie zal veranderen. Op het Westelijk oorlogsterrein is óók al oorlog was, mits Oostenrijk en Dnitschland niet veel nieuws. De lange telegrammen zullen we nu maar verkort weergeven, daar ze elkaar vandaag weer op merkwaardig- pessende wijs aanvullen- Nieuwpoort is hevig beschoten, zeggen de Fransehen, maar overigens niet veel te mel den. Dat klopt met het Duitsehe bericht, dat de regen alle belangrijke operaties in Z. W. België verhindert. Artillerie-gevechten worden, door beide partijen gemeld, afgeslagen aanvallen even eens, doch overigens wordt met name slechts op twee feiten gewezen: de herovering van - een loopgraaf hij Pont Mousson door de Men zegt van die zijde dat Moldavië voor Duitschers, door beide partijen gemeld, en Rusland van veel grooter waarde zou we de bezetting van den hoogen Hartmannwei-zen dan Galicië. Door het bezit van die land- lerkopf in de Vogezen door de Duitschers.1 streek zou Rusland aan den Donau komen De Franschen melden hier dat „hét gevecht en daarmee een grooten stap hebben gedaan voortduurt," de Duitschers zeggen dat de op den eeuwen langen weg naar Konstan- Franschen van den berg zijn verjaagd. Dezej tinopel. Dat Roemenië, als het niet door berg is een der belangrijke hooge steunpun- Oostenrijk en Duitschland wordt gesteund. liere) bron een paar maal onder bovenstaan-zoo zeggen de Polen verder, zou deze oplos der. titel hebben gebracht over vradesknnsen 'sing wel een spoedig einde maken aan den in het Oosten (ze zijn naar wij weten tot in tegen woordigen oorlog, maar de oorzaak van zeer wijden kring besproken!) hebben niet den oorlog niet wegnemen, want die ligt in nagelaten de aandacht te trekken. den ouzekeren toestand, door de Poolse he Wij zeggen hier vooraf, dat wii gisteren doelingen geschapen, vernamen uit vertrouwbare brou. dat uit j Trouwens, zoo kan men hieraan toevoe- Riga (de bekende Russische handelsstad) delgen aldus sluit de N. R. Ct. bet mag tijdingen die wij brachten, ten volle wer den bevestigd in een particulier schrij ven, hier ter stede ontvangen. De N. Rott. Ct. wijdt harerzijds een stukje aan onze berichten, waarin dingen worden gezegd, die mits goed gelezen! onze mededoelingen ton volle bevestigen. Het blad herinnert eraan, dat ons bericht vermeldde, dat Rusland zich bereid had ver klaard, om vrede te sluiten op den grond slag van den toestand, zooals die vóór den het de vrije hand in Moldavië (Roemenië) lieten. Daar het bericht (zegt de N. Rott. Ct.) uit Weenen kwam, kon het ook wel een proefballonnetje van Oostenrijksche zijde zijn. En dan gaat het blad als volgt voort: Het bericht is niet minder dwaas, noch ook dwazer dan andere berichten van dien aard.. Voor de Oostenrijksche Polen zou deze oplossing een gelukkige uitkomst zijn. Het is wellicht daarom dat zij 'het der moeite waard achten zich er nader over uit te laten. m de hoogste mate worden betwijfeld of Oostenrijk en Duitschland met Rusland in stukkeu van het nog altijd, ten minste voor den schijn, met hen verbonden land Roemenië zullen scliacheren en voorts of Rusland in Moldavië voor Oostenrijk wel minder erg zon wezen dan Rusland in Galicië. Dit alles aannemende, zoo vragen wil hierbij dient echter óók de feitelijke toe stand van Oostenrijk-Hongarije, nu Roeme nië met oorlog ureigt, in aanmerking te worden genomen'. Men zie nog het artikeltje hierboven in ons Tweede Blad. Wat 'n schade. De Braunschweigcr Landes- zeitung verneemt uit goede bron dat de sckad© door de Engelsehen in de gevechten tegen de Duitschers door het doen overstroomen van het land in West-Vlaanderen veroorzaakt op meer dan 350 ruiüoen gulden wordt geschat. De overstroomde terreinen zijn het vruchtbaar ste bouwland van Vlaanderen en door de over- strooming is iedere productie voor minstens 5 jaar uitgesloten. Vcrkeersverbetring. Naar de Frankf. Ztg. uit Brussel verneemt zal met 1 Febr. a.s. dage lijks een D-trein van Rijssel over Brussel naar Berlijn loopen. De trein, die met 70 K.M. snel heid zal loopen, zal vermoedelijk ook restaura tie- en slaapwagens hebben. XXIV. WEEKPRAATJE, ...»Vragenbus" in onze courant behoeft on- voor d n'et meer aan onze lezers te worden gesteld. Allen kennen haar al als de door- r,' wekeiijksch verschijnende inlichtingen- rnbiiek, die inderdaad aanspraak maakt er op, dat Zij „elck wat wils» geeft. Heel velen der lezers zullen er ook wel eens nader mee hebben kennisgemaakt. .Wat vragen worden in deze rubriek al niet v^hvoord' Pe redacteur daarvoor moet toch •iNnis hebben van alles en nog wat! Allemaal willen ze rechtvaardig behandeld wor den en zelf ook handelen naai recht. Of schrijft niet vaak een dienstbode, na een heel verhaal over de een of andere gebeurtenis met haar mevrouw, aan het slot, dreigend, „zoo neen" of „zoo ja" (dat is immers de geijkte vragen-stijl?) „waar kan ik mij recht verschaffen?" En de redacteur moet dat alles maar uitvis- schen. En weten ook! Is hij niet een levende encyclopaedic? Een on een advocaat dient en deze blijkbaar niets van N. O. van Soissons is „geheel van Franschen dat recht afweet. Hoe is het mogelijk, zoo'n gezuiverd", zooals het Duitsehe bericht nu rne- advocaat, zult gij zeggen. Het zal toch per dedeelt. De Duitsehe troepen kwamen al zuidelijk ..<11 rtOfl t"Ofllli„ 4- i P I- TA/\ Ih „nnnnt, /tM 1- ,-iKK Art abuis inplaate van een rechts- geen links-ge leerde zijn? Nemen wij nu een anderen bediende, een kell- ner b.v. Er zijn er die geheel geen salaris ver dienen, ja, soms nog ge'd toegeven. Maar dat zijn voorname kellners, zult gij zeggen. Zeer waar! Wanneer men hem minder dan 5 cent vermoeide vraagbaak? Die alles gratis geeft en fooi geeft, keurt hij u geen bedankje waardig, om niet! Maar men wil niet krenterig zijn, men geeft hem een fooi. „„YoS onz,en vagen redacteur heb ik onderstaand 1' £ekJ}gen om het „onder de streep" te doordathpt vv?3 biï de vragen gekomen, u w?,rdl;.e',!Lh?. «-Je .«aid-I «A vraag Maar, vraag ik, heeft hij er recht op? van Soissons in gevecht. De Franschen hebben zware verliezen geleden aan dooden, benevens 5000 gevangenen en veel oorlogsmateriaal. De Fransche onderzeeër „Saphir" is aan den ingang van de Dardanellen in den grond ge boord door de Turken. De Russen berichten het 11e Turksche leger korps geheel te hebben verslagen. Swakopmund in Duitsch-Zuid-West-Afrika is door de Zuid-Afrikaansche regeeringstroepen bezet 17 Januari. De Duitschers concluderen m Noordwestelijk van Pont a Mousson behaal den de Franschen eenig succes. 20 Januari. Uit een eigenhandig schrijven van kardinaal Mercier blijkt, dat de Duitsehe overheid Z. Eminentie wèl in zijn vrijheid belem merd heeft. De kardinaal protesteert daartegen in dit schrijven plechtig. Zeppelins hebben een aanval gedaan op Great Yarmouth en eenige andere plaatsen aan de Oostkust van Engeland Door de geworpen bommen werd eenige schade aangericht; ver schillende menschen zijn gedood. In de Zuid-Boekowina werd bij Jakobeny een aanval der Russen door de Oostenrijkers krach tig afgeslagen. Een nieuw particulier bericht uit Weenen dat in Polen het oor- be-meldt dat de vredesonderhandelingen voortge- Zoo ja, dan verwacht ik dat den een of anderen dag de volgende vraag van den „Jan" uit Hotel een uitvoerig legerrappor dat in Polen het Zo<r;ius fl.e0Den vdhn ToTXZ moet Seld331" later ^^^"'Jing^ondol.» w^Senf'"zek^heer heeffïferTebgSd, hij rUktlfuet groote Russisfhe offensief is, zeggen zet worden, ofschoon het langzaam gaat. hoe Vraagt er een hoe hl] of zij trouwe moet, bedoeld. betaalt voor de lunch zooveel, diner zooveel, i ze, gefnuikt. 21 Januari. In Polen, aan den Zuid-oev •hak» j of 2ij vlekken uit een tateiKieea Kan; t is vap een abonné uit Schoten die een beetie benevens eenige flesschen wijn en de noodige iw borirh* uit Weenen deelt mede. den Weiehse) staan de Duitsehe troenen boevS een kip voor voeder hebben ®oe; j mef he( fooien-r^cht naar aan-whisky's, te zamen zooveel. Op hoeveel fooi heb traef I Dan weer komt er een met een con-Jieidmg van de vele kwesties, die daaromtrent1 ik recht? -kwestie over grondhuur, een ander vraagtde^vr.^p""^dafte"r voorgelegd worden. I Het zou bepaald een tintje humor krijgen, de rertres vaa een juffrouw in Amsterdam, waarl T®,1 natuurlijk als „ironie"wanneer het navolging - kog „Acteur van z'n leven 't bestaan niet van bedoeld. Al3 zóódanig willen we het dan ook' lan's" Een °edenI beschouwen, en we geven het curiositeitshalve! Miin Een particulier bericht uit Weenen deelt mede, dat Rusland aan Duitschland en Oostenrijk een vredesvoorstel gedaan heeft tot herstel van den „status quo" van vóór den oorlog. De onderhan- vond bij de anderedelingen daarover moeten gaande zijn. 18 Januari. Roemenië zal zeer spoedig „tot de cen i c curiositeitshalve! ""Mijn waarde kellner! Uw fooi zij u van harte eerste offensieve stappen overgaan" naar ver bak arerde komt inlichtingen vragen over een een plaatsje, ten en ander geheel voor reke-gegund, te meer daar ik nooit hoorde dat gij luidt. We(e' ,le nooit te begrijpen is, nummer vier wil ning van den grappigen inzender! i er recj,t op Dit kunt gij onze Haarlemsche In het Westen werd verwoed gevochten bij kooien «21 hiigauwst naar Lutjebroek kan 1 lier is het belangrijke verhaal: j dienstboden benijden, die dit wel hebben, of, al-1 Blangy; over het geheele front hadden artillene- „Naar aanleiding der vele hoogst belangrijke, thans van zekere zijde in dien waan worden1 gevechten plaats. Bij Karaoergan behaalden de Russen, volgens hun zeggen, een volkomen overwinning op de Turken. rooien t. 'Cl »CIUW31 naar mije laar P'aschea'J/^e vraa®t wanneer het over tien no? de dienstb°den, die bij groot mint .Weggel°open zqn en zeggen dat - voor de mensd.cn toch maar alles! oever den Weichsel, staan de Duitsehe troepen thans tot vlak bij Warschau; noordelijk zijn ze nog niet verder kunnen komen dan Dobrzin en Lipnoj tusschen Russen en Duitschers wordt telkens woedend gevochten. In Noord-Frankrijk komen nieuwe Engelsch« troepen aan. 22 fanuari. Bij Berry-au-Bac hadden de Duit- diepzinnige en .wetenschappelijke vraagstukken gebracht!" die in de Vragenbus van uw krant worden be-Ik wil in de diepzinnige beschouwingen van handeld, wènsch ik op 't volgende uwe aandacht den geachlen inzender niet treden! Het lijkt me te vestigen. Een dienstbode vraagt: Ik verdien f 3.25 per week, op hoeveel nieuwjaarsfooi heb ik recht? Antw.: g« hebt recht op f 3.25. Nu is het eigenaardig, dat mijn zuster bij wat gevaarlijk! OORLOGSDAGBOEK. 1rsr. 16 tot 23 Januari.) 16 Januari. De Noord-oever van ae Aisne ten 19 Januari. Particuliere Enfe Jsche berichten spraken van de bezetting van een belangrijk punt bij La Bassee, dat door de Duitschers ontruimd zou zijn. Officieel wordt dit thans tegengesproken door de Engelschen. schers een succesje; de Franschen zetten dat Mf Pont h Mousson voort; bij St. Mihiel duurt een heftige actie tusschen Franschen en Duit» schers voort In de Boekowina hadden de Russen een succea- De Turken berichten dat de Russische aan vallen op het geheele front tot stilstand gebracW zijn. fWordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1915 | | pagina 1