DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND.
Opruiming van Restanten
B.Sen-
TELBGRAMMEN
van hedenmorgen.
P.W. TWEEHUIJSEK,
BINNENLAND.
Onze Bratis-Ongeliihken Verzekering.
400 GULDEN bij overlijden.
150 GULDEN bij verlies van één oog.
BOO GULDEN bij verlies van één duim.
UE OUHLUG.
MAANDAG SB JANUARI 1915
998*
"abonnementsprijs»
Bureaux van Redasoti© en Administratie
Kmsiephuisvest 29>3!-33} Haapiem
Intercommunaal Telefoonnummer J4260
si,u o„ r,,r!r r X
«iltevTE B£RIÖ»tTr€*>
strenge Maatregelen.
isgen sfsatjsrijzs?).
Schoenenmagazijn Barteijorisstraat 27.
Haarlemsche Alledarjes No. 1532
i in
da
Ar in.
>ver
<lou,
?Q
Rer 8 waanden voor Laarlem 1.35
Voor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gem.) - 1.35
Voor de overige plantsea in Nederland franco per post 1.80
Afzonderlijke nummers
0.03
PRIJS DER AÜVERTENTIëNs
Van 16 regels 60 cent (contant 50 cent). Iedere regel meer 10 et.
Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 ct. per regel. Buitoni. 20 ct.
Dienstaanbiedingen 25 ct. (6 regels), driemaal voor 50 ct. contant).
AGENDA. 26 Januari.
Gebouw St- Bavo R. K. Volksbond
Cursus. Schilders.
Concertzaal de Kroon 8 uur Con
cert Alex Schmuller en Julius Röntgen.
Schouwburg Jansweg 8 uur
Tooneelvereeuiging Kon. Letterl. Vereeni-
8'ng j. j. Creuier.
«bisschoppelijk Museum Jansstraat
- geopend eiken dag van 105 uur tegen
rt» llD2 van 25 cents. Uitgezonderd Zater-
""keii en K. K. feestdagen.
OVERZICHT.
Van ter zee belangrijk nieuws.
De Engelsche vloot houdt na de beschieting
van Hartlepool en Scarborough scherp de
wacht, en heeft gisteren waarschijnlijk een
nieuwen aanval der Duitsche vloot op de
Engelsche kust onderschept.
Midden op de Noordzee heeft do Engelsche
vloot een flottilje van vier panserkruisers met
vier kleine kruisers en torpedobooten ontmoet
sn tot een gevecht gedwongen, waarbij de
groote Duitsche pantserkruiser „Blüchcr",
een schip van 15.000 ton is gezonken. De
Engelsclien berichten, dat nog twee Duitsche
*>roote schepen 'ernstig, beschadigd zijn, terwijl
?Üzelf geen verlies zouden hebben geleden,
ie Duitschers melden, dat een Engelsch slag
schip bij den strijd gezonken is,-terwijl zij over
bun eigen verliezen nog zwijgen.
Het gevecht liad plaats 10 zeemuien ten
W. N. W. van Helgoland. De Engelaehen waren
net groote overmacht: de Engelsche dread
noughts, in het telegram genoemd, zijn vijf
schepen van 18000 tot 27000 tons. Alleen de
Derflinger en de Seydlitz (van 25.000) waren
an hun portuur. Intusschen heeft de Engelsche
vloot geducht revanche genomen: het
erlies van de „Blücher" i8 voor de Duitsche
vloot het zwaarste wat ze totnogtoe leed.
De officieele berichten over de gevechten te
'p-nd leveren niets nieuws op: het is weer het
°ude liedje, loopgraven nemen, terrein, winnen,
opschieten enz.
Offioiehze berichten melden, dat de Oosten
rijkers in de Boekowina de Russen hebben
teruggeslagen.
Tegelijkertijd hiermede komt oen bericht
óver eén Duitsoh protest to Boekarest.... en
we hebben al geruchten gehoord van troepen-
aanvoer naar het Zuiden van Hongarije.
Zal Roemenië zijn roofpolitiek met een go-
wapenden aanval doorzetten?....
DE NEUTRALITEIT VAN
lTALlë.
De Osservatore Romano richt zich in een
hoofdartikel nóg eens op waarschuwenden toon
tegen die katholieke Italiaansche bladen en
tijdschriften, die in woord en beeld blijk geven
van hun tegenzin tegen de handhaving van
Italië's neutraliteit.
Door hun aanwakkeren van de zucht naar
°°rlogsavonturen, zonder dringende noodzaak,
''indelen deze bladen in strijd met het duidelijk
ll'tgesproken verlangen van den H. Stoel, Van
daar, Zegt de Osservatore, was het duidelijk en
in8end noodig deze bladen en tijdschriften
to wjjzen op hun plicht van gehoorzaamheid aan
k6 betten, verschuldigd tegenover het hoogste
'Olijke'gezag en zijn duidelijk uitgedrukte
i>hut 1J koesteren," aldus eindigt de Osservatore,
doe vertrouwen, dat onze vermaning vol-
h ,i Za' ZÜ"> om deze bladen te bewegen tot
gehoorzamen aan hun plicht, zonder dat
et nocxligr is verder© maatregelen te nemen,
die zeker niet zouden kunnen uitblijven, indien
dit beroep vruchteloos mocht blijven."
TJit inhoud en toon van dit artikel blijkt vol-
1,ibndo zegt De Tijd, dat, het een officieus
lioogerhand geinspireerd karakter
raa*l.
ITALIë EN OOSTENRIJK.
L/Vi schrijft ons van bevoegde zijde uit Mi-
dat in Italië met ingespannen (aandacht
gevolgd, wat or thans .te Weenen gc-
d^ ^dt. Men hecht zeer groote bete'ekenis aan
Q( van den Aartshertog-troonopvolger van
fji '^hu-ijk naar dan Keizer vau Duitschlancl in
öh« hoofdkwartier, evenals aan de aankomst
Oud-Stadhouder van Elzas-Lotharin-
•u, v<;n Wcdol. Voorts ziju er duidelijke fcce-
'vaar to nemen van oen crisis te Weenen
Italië ais Ruinenie zyn thans op hun
sfu'-vive.
door8 "Co"lt;ro (telle Sera" geeft duaraau uiting
hu m_*n.8rtlk°!' waai'in gezegd wordt dat het
de wereld hangt daarvan af, concludeert het Een nieuw Russisch offensief? Naar uit
blad. Kopenhagen aan de Köln. Zeitung wordt j
Volgens Italiaansche berichten be- geseind, men in Warschau dat
men in Oostenr«k-Hongarue. Italië en g,eteacht met de eigenaardige samenstelling j
Roemenië schynen tot op t. laatste oogenblik Russische leger en het onderling i
to willen wachten. Er zou feitelijk ook thans |,,.rbancl zijner deélen, op een nieuw ge-
niet veel kunnen gedaan worden, daar de weer- vee'hteterrein (le aandacht van heel dc we-
gesteldheicj in NoordOostItalië en in geheel re ld zal trekken.
Roemenië, de Karpathen, Servië enz. elke liau- Nog een Anie' ikaansch „procfschip." Het
deling van belang zou beletten. De sneeuw moet Amerikaansche DlScl)liD WiJheljhina
eerst
smelten. Echter kan er iets onverwachts maakt zich gereed tot vertrek naar Ham-
geschieden en dat is het wat menigeen hier ZOO
zenuwachtig maakt. Want elke gebeurtenis
kan noodlottig zijn voor Italië en het een goodo
kans, die maar eens per eeuw zich voordoet
verloor.
Het optrekken der Duitschers naar do Servi-
i 1 vclu'ca, ij-uur
burg met een lading levensmiddelen, die
door een Amerikaanseho firma is geconsig
neerd aan een Anierikaansch onderdaan in
Duitschland Minister Bryan heeft gewei
gerd te vet klaren wat zijn departement zal
doen in geva de dading wordt'aangehouden,
li Kusseu d®» Kaukasus. Een Reuter-
IcWdeIdAWOrr,tiahj!®te.Z0»derlinP8 Jp-| telegram uit St. St^XS^lT
schouwd daar luitschland toch elders, op be-meligiug van weer twee Turksdhe divisies
langrijker terrein van den oorlog, allo strijd-j Het is merkwaardig ,jat er ila a] tlie (Veri-
macliten noodig heeft. Een kleine zwenking nietigdc" legerkorpsen nog Turken te ver-
westwaarts en die Duitsche troepen staan aan met jgen o\ei blijvent
de Noord-Oosten grenzen van Italië. j G't ?a.' Keizigers> die nit. Portugal
Dat er iets broeit is zeker. Reeds seinde ik i k.°u\ .v'Ttne^'' ï'0,ge"^ tou Beuterïie-
de vorige week over een soort algemeene uil- j ^hondeïd
tocht van Oostonryksohe families, o.a. tut Rome |verkooht ale een toeken v*n solidariteit met
en Genua, naar de grens. Thans is daaraan toe hml hameraden, die van muiterii beeehul-
te voegen dat uit Tyrol bericht is gezonden dat jdigd z n. Zij weigeren ook de kazerne te ver-
Mi alle Oostenrijksche grensforten o.a. bjj Kuf-j laten, daar zij zich zelf aks gevangen 'be
schouwen. Hun bedoeling is te protesteeren"
tegen den minister van oorolg, «eu tot re-,
publikeiü" „bAeerd'' monarchist.
Het Ferrer-monument te Brussel. Een be
richt uit Brussel, deeg mede, dat wegens op
stootjes eu te vorwjichten ongeregeldheden,
bij het z.g'. gcdenKteoken fbit voor den, be-
ruchten Ferret' op de Znterdagplaats was
stein, aanzienlijke versterkingen in den voïm
van artillerie en versperringsmateriaal zijn
aangekomen.
Het grensverkeer over do bergpassen, tus-
schen Tyrol en Oostenrijk, ook via Zwitser
land, wordt door do Oostenrijksche grenswach
ten zeer bemoeilijkt en de post, per trein naar
hier komende uit de richting Venetië en Triest
ondervindt ongemotiveerd lange vertragingen.
Dat al deze verschijnselen duiden op ernstige
gebeurtenissen binnen korten tijd is zeker en
hier te Milaan is de onrustige stemming, ge
paard met een zenuwachtige haast in officieele
kringen zeer duidelijk wawneembanr.
TE LEUVEN.
Ken correspondent van de Tijd te Ronsen-
daal meldt, dat hij dezer dagen te Lem en -
getuige is geweest van 'liet opgraven vau i opzichte van deze kwestie metm zi.in plicht
opgericht, de overheid Jast heeft gegevem
hof gedenkteeken te doen verwijderen.
Kardinaal Mercier. In antwoord op hel te
legram van koning Albert der Belgen in
zake de aanhouding van Kardinaal Morciov
Iheeft de Paus (volgens een Reuterbérieht
uit Havre) aan den koning zijn dank uitge
sproken en heiu de verzekering gegeven, dat
zijn leed niet minder was dan van Z. M., die
zich overtuigd kan houden, dat de Paus ten
te kort geschoten is.
de lijken rondom liet standbeeld van dö
paTL%aSrinfec££de ai,d*r leidin« vful
Als officieele autoriteiten waren1 by de on-
graving nog tegenwoordig Alfred Nerinokx.
hocgleeraar te Leuven en waarneinemi bur
gemeester, dr. Louis Maldague, professor
aan de universiteit, dr. Dieu'donnó. stadege-
neesheer, terwijl in den loop van don dag
ook nog .kwamen zien prof. dt. Noyotïs, sche
pen de Munter, de Dutsche kolonel Lubbert
en zijn adjudant, de hoofdcommissaris van
politie Gilbert en advocaat Tielemaus, lid
van den gemeenteraad, allen te Leuven.
Het was, meldt de correspondent,-een in
drukwekkend tooueel; de straten, uitkomen
de op hot Stationsplein, waren door dte po
litie afgezet, zoodat het "publiek op grooteu
afstand moest blUven. Zelfs de Duitsche sol-
duten mochten op de plaats waar opgegra
ven werd, niet blijven stilstaan. Onder de 22
gevonden lijken was dat van den 71-,jarigen
pastoor van Herent.
Na de opgraving zijn de lijken gekist en
in afzonderlijke graven ter aarde .besteld.
Ad rem! Itet Japansc'be blad „Köekoemin''
geelt als volgt, over het zenden van Japan-
sche troepen naar Europa, het standpunt, der
militaire partij en der bezadigde staatslie-
den weer: „De iiiigelsclve pens overstroourt
de geheelo wereld dagelijks met berichten
over zoo schitterende overwinningen der
bondgeiiiooten op de Duitschers. dat liet voor
Japan ten cenenmale overbodig is de over
winnaars te hulp te komen!''
Zoo denkt ook de regeering, want alie mi
nisters hebben ziclh uitgesproken tegen de
uitzending eener expeditie naar Europa. Ba
ron Kato, de minister vau buitenlandsche
zaken, heeft verklaard, dal Japan alleen ver
plicht is den vrede in Oost-Azië te hand
haven.
De Paus eu Kardinaal Mercicr. De Osser
vatore Romano antwoordt op het verwijt „v
van een kaïholiek Belgisch blad. dat de te- partij het gevecht afgebroken, op 70 zeemijlen
legrainmon 1 - -< r - J
"naal'M
ziju afgedrukt: „de vermelding is achter porten zijn aan Éngelschen kant een slagkruisér
Dl: ZEESLAG IN DE NOORDZEE.
HET ENGELSCHE BERICHT.
LONDEN, 24 Jan. De admiraliteit deelt mee,
dat een patrouilleerend Engelsch eskader van
slagkruisers en lichte kruisers onder vice-admi-
raal Beathy, en een flottilje torpedovernielers
onder commodore Tyrwhitt hedenmorgen vroeg
vier Duitsche slagkruisers, verscheidene lichte
kruisers en een aantal torpedovemielers in zicht
kregen, die in westelijke ricHting koersten, blijk
baar op weg naar de EngNsche kust.
Dadelijk keerden de vijandelijke schepen met
volle snelheid terug. Zij werden echter achter
volgd, en om 9.30 uur ontstond een gevecht tus-
schen de slagkruisers Lion, Tiger, Princess-
Royal, New-Zeeland en Indomitable aan den
eenen kant, en de Derffhnger, Seydlitz, Moltke
en Blücher aan den anderen kant.
I iierop volgde een scherp, loopend gevecht, en
kort voor l uur sloeg de »Blücher, die te voren
reeds uit de slaglinie was gevallen, om en zonk.
Twee andere Duitsche slagkruisers werden
ernstig beschadigd; zij waren echter in staat hun
vlucht voort te zetten en bereikten een gebied
waar zij door Duitsche onderzeeërs en mijnen
behoed werden voor een verdere achtervolging
Er ging geen enkel Engelsen schip verloren!
en onze vél liezen aan oianscnappen zijn licht.
De „Lion", die de slaglinie aanvoerde had 11
gewonden en geen enkele gesneuvelde.
Van de bemanning van de „Blücher" van 885
koppen werden er 123 gered.
HET DUITSCHE BERICHT.
BERLIJN, 24 Jan. bij een aanval van de
slagkruisers Seydlitz, Denfhngeri jvioltke en
Blücher, vergezeld van 4 kleine kruisers en twee
iorpedobootflottiljes in de Noordzee is het heden
morgen tot een gevecht gekomen met een En
gelsche scheepsmacht, ter sterkte van vijf slag
kruisers, een aantal kleine kruisers en 26 tor-
pedobootvernielers. Na dre uur heeft de tegen-
11 .- partij het gevecht afgebroken, op 70 zeemijlen
j. - over de gevangenneming van west-noordwest van Helgoland, en zich terug-
ziiu af mercier niet door de Osservatore j getrokken. Volgens de tot dusver loopende rap-
Wl.,rn "?e vermelding is achter i porten zijn aan Engelschen kant een slagkruiser
vano-PTmo.ten"'°j ai °r>'10t bericht der ge- en aan onze zijde de pantserkruiser Blücher
gevolgddadelfjk de tegenspraak te'gezonken.
Alle overige Duitsche schepen zijn in de
havens teruggekeerd.
DE HOUDING VAN ROEMENTë.
PARIJS, 24 Januari De lemps verneemt uit
van Ik" i'ionf i J? 1stein'-die met een
zekert dm ru "1A)Ier^ 16 aangekomen, ver-
zuKeiij uflt ou x>ct, vun <le kwpfsu 1 t i
granaten van Am er ik a a n«c It® herkomstSt. Petersburg, 'dat de Diiitsclie gezant te Boe-
veroorzaakt zijn. Sedert half December g«. karest aan de Roemeensch" regeering een offi-
ge-
meer Ameri-
bruikeii de Franscheu steeds
kaanselie granaten!
Maar onderlnsechen voeren de „neutrale''
Amerikanen toch maar een groote eam-
pngne voor den vrede!....
Een verklaring! Een paar gemdhten heb
ben al gelocpen over luchtboschietiugen door
Èngelsehe vliegers van Essen. Dusseldorf en
andere plaatsen. Doch flaar schijnt niets van zoo meldt Reuter kunnen geen bevestiging
aan te zijn. Misschien te dc verklaring dat geven vau het bericht uit St. Petersburg aan de
er te Essen en Meppen nieuwe kanonnen i Temps nopens het protest van Duitschland bij j
zijn ingeschoten, In liet oosten vau ons land Roemenië. Tevens wordt er op gewezen, dat zulk
hier eri daar rinkelden de vensterruiieu ten- een stap eèrder door den Oostenrijkschen gezant
gevolge van dit schieten, dat, heinde en verte Boekarest dan door den Duitschen gezant ge-
kon worden waargenomen, daan zou zijn. j
ciëel protest van de Duitsche regeering heeft
aangeboden, omdat: le- de Roemeensche regee
ring aan de prefecten instn cties gegeven heeft,
waaruit zou blijken, dat Roemenië weldra oorlog
tegen Oostenrijk-Ilongarije beginnen zal; 2e.
Roemenië opstand onder de Roemeensche bevol-1
king in Hongarije zou aanstoken.
PARIJS, 24 Januar; Officieele kringen—-j
DE OOSTENRIJKERS IN DE BOEKOWINA.
WEENEN, 24 Januari Oorlogscorresponden
ten der bladen melden: In zuidelijk Boekowina
is een omtrekkende beweging van den vijand ten
opzichte van onzen rechtervleugel verijdeld. De
vijand is aan de grens bij Kirlibaba verslagen.
Wij hebben gevangenen en oorlogsmateriaal
buit gemaakt. De terugtocht van den vijand ge
schiedde op de wijze van een vlucht. Daarmede
is het Russische offensief in Boekowina, dat blijk
baar Zevenbergen ten doel had, voorgoed ver
nietigd.
LONDEN, 24 Jan (Part.) De correspondent
van de Morningpost te St. Petersburg bericht,
dat volgens besluit van grootvorst Nicolai Niko-
lajewitsch alle Duitschers en Oostenrijkers in
den leeftijd van 17 tot 60 jaren uit Finland en
uit de Oostzeeprovincies zijn verbannen,
PRZEMYSL.
WEENEN, 24 Jan. (Part.) De aanvallen der
Russen op de vesting Przemysl hebben bijna vol
komen opgehouden. 5000 Russische krijgsgevan
genen werden in de vesting binnengebracht.
IN POLEN.
KOPENHAGEN, 24 Jan. (Part.) De oorlogs
correspondent van de Birschewija Wjedomosti
telegrafeert dat het den Duitschers gelukt is op
den rechteroever der Bzoera en Rawka vasten
voet te: krijgen en dat zij daar stand houden. De
situatie.der Russen in Polen is thans moeilijker
dan ooit te voren.
IN DEN BOVEN-ELZAS.
BAZEL, 22 Jan. (Part.) Uit de-streken bij
rhann, Altkirch en .hoven Muhlhausen komen
berichten van een Algemeene; overstrooming,
waardoor de gevechten zeer verminderd zijn. Alle
rivieren en riviertjes zijn buiten hun oevers ge
treden. Door de voortdurende harde regens zijn
de meeste dalen overstroomd en onbegaanbaar.
Te Altkirch moét" liet d'aar gevestigde stafkwar
tier gedwongen zijn geweest, door het water,
hooger op te gaan. Thann is sedert Vrijdag zeer
hevig beschoten doof de DuitscheK. De stad hier
is vol vluchtelingen. De prijzen der levensmid
delen stijgen voortdurend en door het zoo goed
als gestaakte vreemdelingenverkeer en doortrek
ken van toeristen, waarvan half Bazel leefde-,
begint dc toestand hier bedenkelijk te worden.
Volgens de „Basler Nachrichten" is prins Eitel
Friedrich te Muhlhausen aangekomen en heeft
zijn intrek genomen in de villa Koechlin.
NOG GROOTEU KANONNENi
BERLIJN, 24 Jan. (Part.) In de Artilleris-
tische Monatshefte bespreekt een vakman de
juistheid van het bericht in de Times omtrent
nieuw DuitSch scheepsgeschut, dat 5 kilometer
verder dragen zou dan de. beste Engelsche kanon
nen. Hij geeft het bestaan vmi zulk geschut .van
40/64 cM., dat 42 kilometer ver schiet, toe, "Het
Engelsche Kanaal is op zijn smalst óngeveei; 313
kilometer breed. Wilde men van Calais naar
Dover schiéten, dan zou mén'niet alleen de
Engelsche kust bestrijken, doch nog een verdere
strook van 9 kilometer breedte.
DE PERS DER NEUTRALEN OVEIt DE
LUCHTAANVALLEN DER DUITSCHERS
.KOPENHAGEN, 23 Jan. Het Deeusche
„Eketrabladet"- schrijft: De Engnlsclio pers,
verontwaardigd over den aanval dooj* de
Duitsche luchtvloot op de Engelsche kust
gedaan, gelooft dat neulrale staten, vooral
Amerika, haar verontwaardiging moeten
doelen,bWij ontvingen ook al meerdere brie
ven, wartriii wij aangespoord werden een al
gemeen protest der neutrale landen tegen
de Duitsche wijze van oorlogvoeren op touw
te zetten.
Te dien einde moeten wij echter het vol
gende zeggen: „Oorlog te oorlog. Evenate
zoovele onschuldige grensbewoners onder de
vreselijke gevolgen vau den oorlog lijden,
steden en dorpen worden vernield, vrouwen
en kinderen in de koude en duisternis uit
hunne huizen worden gejaagd, evenzoo kan
Engeland, dat zich lol nu toe door zijn lig
ging als eiland veilig voelde, zich niet er
over beklagen, dat ook steden die aan dé
grens van Engeland uan de zee liggen, door
den oorlog getroffen worden.
„Wat beteekent de dood van oen paar
menschen tegenover den atgemeenen oor
logsgruwel? Wij hebben als Den-en geen re
den de Duitsche wijze van oorlogvoeren te
verdedigen, doch moeten toch zeggen: wat
voor den een geoorloofd is, is ook voor den
ander billijk!
„De Duitsche luchtsëhjpaanvallen wei-don
niet ondernomen om burgers of vrouwen
en kinderen te dooden, maar om den vijand
schade te berokkenen, die Duitschland
wensebt uit te hongeren. Waarschijnlijk is
een heelo reeks van dergelijke luchtaanval
len beraamd, die vermoedelijk met een aan
val op Londen zullen eindigen, wat een vol
komen vernuftige en toelaatbare daad zou
zijn Vóór alles komt de moreele uitwerking
in aanmerking, die zeker niet uitblijft, of
schoon Engeland poogt ze te ontkennen."
EEN ENGELSCH KOOPVAARDIJSCHIP
GETORPEDEERD.
Do bemanning vau het Engelsche stoom
schip „Dui'ward", dat door een Duit.schen
onderzeeër werd in den grond geboord, is
vrij welgemoed onder het ongevat hun
Alle betalende auonné's op dit blad, die in
het bezit eener verzekeringspolis zijn, zijn
volgens de bepalingen op de polissen vermeld
tegen ongelukken verzekerd voor:
80 O O DULDEN bij levensl- nge onge--
schDtheid toi werken.
2 O O GULDEN bij ve lies van eer.
hand of voet.
gfï GULDEN bij verlies van één wijs-
vinger.
15 GULDEN bij verlies van één an-
deren vinger.
De nitkeering dezer bijdragen wordt gega
randeerd door de Maatschappij „HOLLAND-
SCHE ALGEMEENE VERZEKERINGS
BANK" te Schiedam.
HET HAARLEMSCHE DIALECT.
Een paar onzer lezers hebben zich, vol-
j bleed Haarlemmers als ze zijn, een beetj«
geërgerd aan een zinsnede uit een verslag
dat in deze week in onze krant werd opge
nomen.
Daar werd gesproken over „het beruchte
Haarlemsche dialect" wat hamer, zoo zei.
den die lezers: praten wij en onzo kinderen
dan zóó leelijk, zóó „loslippig", zóo ,grof'?..
Al willen we niet elk woord van don
schrijver in bescherming nemen, toch moet
die zaak goed worden begrepen, of men komt
tot conclusies, die averechts uitkomen!
Immers: of het Haarlemsche dialect nu
„loslippig en grof" gonoemd kan worden,
hangt af van liet standpunt waarop men
staat.
Mooi, zangerig en vloeiend is de Haarlem
sche volksspraak zeker niet! Zoo min ala
hol plat-Ainsterdainsch, dat nog meer vul-
gnir ld inkt, zoo min trouwens als alle ste-
dejijke dialecten in het Westen des lands
De nabijheid van de zee en allerlei andere
physiologteche en psychologische oorzaken
werken daartoe mede, wie pater van Gin-
nekens's geleerd standaardwerk over deze ma
terie kent, verwondert zich met ons. hoe fijn
dat alles wetenschappelijk kan worden uit
geplozen.
Welnu, gaat men dit Haarlemsche dialect
nu beschouwen in tegenstelling met vol-
strekt-zuiver Ncderlaudsch zooals het be
hoort uilgesproken te worden bii mooien
zang (zooals ook b.v. (le kindereu der Sint
Antoniusschool hun wondertêere Kerstliede
ren zongen) dan komt het verschil, de tegen-
stelling, nog des te sterker uit, en van dit
standpunt beschouwd wordt ons stadsdialect
(dat we zélf niet meer hooren natuurlijk)
inderdaad „grof." Daar zit natuurlijk niet
'de minste aanleiding in voor het denkbeeld
alsof de Haarlemsche spreektaal ook degenen
die haar bezigen zou maken tot „grove" of
zelfs minderwaardige personen....
Dialecten zijn taalvormen, aan streken of
steden eigen, en ze bevorderen juist de eigenr
aardigheid van onze rijke taal. niet alleen
door de uitspraak, maar ook door den apar-
ten woordenrijkdom die ze hebben,
i Geen verstandig man dan ook. die zich aau
„dialect" op zichzelf ergert. Integendeel.
seliip overkomen. Aan den kapitein heeft
het niet gelegen, dat hij gepakt te, want
zoodra had hij een sein gekregen om te stop
pen, of hij gaf order „full ^peed" vooruit
to gaan, in cle hoop de Nederlandscho ter<
ritoriale watereu nog te bereiken..
Het was ongeveer 3 uur' Donderdagmiddag
toen hij hel; sein ontving van den onder
zeeër om bij ie draaien, maar ook op een,
tweede, sein stopte hij niet; doch ging met
vollen stoom vooruit. Daarop werd or van
den onderzeeër een schot gelost; waarna,
zoo lezen wij in het Hbld., kapitein J. G-.
Wood het ter witte zijner opvarenden maar,
geraden achtte om aan de bevelen te vol
doen, te eerder waar de onderzeeër voortdu
rend langszij met, hem was blijven varen
en de kans aldus bestond dat hij dadelijk zou.
worden getorpedeerd.
Nadat hij zijn vaartuig had doen stoppen,
heesch het oorlogsvaartuig do Duitsche vlag!
en kwamen met revolvers gewapende schepe
lingen aan boord, wier officieren de papie
ren eischten en do bemanning 10 minuten
gaven om van boord te gaan.
Zij hadden echter nog geen minuten
noodig, omdat met het oog op hét mijnen
gevaar de booten steeds buite-
-d hia-
