DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND.
EERSTE BLAD.
Waarom duur brood?
DE OQHLCG
P. W. TWEEHUIJSEN,
Kinderhuisvest 29-31-33, Haapiem
Laat uw SCHOEISEL
GOED repareeren bij
TELEGRAMMEN
DONDERDAG 4 MAART 1915
40st« Jaargang Mo. 8887
abonnementsprijs»
Per 8 maanden voor Laarlem ƒ1.85
Voor de plaatsen, waar een agent Is gevestigd (kom der gem.) - 1.35
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1.80
Afzonderlijke nummers 0.03
Bureau* van Redactie en Administratie
Intercommunaal Telefoonnummer 1426.
PRIJS DER ADVERTENTIëN»
Van 18 regels 60 cent (contant 50 cent). Iedere regel meer 10 ct.
Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 ct. per regel. Buiten!. 20 ct
Dienstaanbiedingen 25 ct. (6 regels), driemaal voor 50 ct (A contant).
Öit nummsr bestaat uit
twee büaden.
AGENDA. 5 Maart
Gebonw St Bavo R. K. Volksbond
Hoofdbestuur. Propagandaclub. Steun
comité van 734—9 uur.
Gebouw St. Bavo R. K. Pul- P^p-
Club half negen Lezing door Mr. Bo-
mans-
Café Brinkmann half acht ver
gadering Tuinbouw en Plantkunde.
Meisjeepatronaat St Rosa Nassaulaan
SO7K 8X uur Spaarbank.
Paleis van Justitie half 2
Bureau van Consultatie.
B i s s c h o p p e lij k Museum Jansstraat
79 - geopend eiken dag van 10—5 uur tegen
betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zater
dagen en R. K. feestdagen.
Er is dezer dagen in de vergaderingen der
tweede Kamer breed gesproken over de eco-
flomische maatregelen van ons huidig be
wind. Bijzonder ovier de vaststelling van
maximumprijzen.
Het antwoord van den Minister op de vele
vragen en wenschen der verschillende spre
kers za] edb ter wel niet alle Kamerleden
kunnen bevredigen.
Natuurlijk mag gezegd worden dat abnor
male omstandigheden abnormale maatrege
len noodig maken en kunnen rechtvaardi
gen. Daarbij mag worden gevoegd, dat deee
buitengewone maatregelen óók haar fopten,
en gebreken zullen meebrengen.
Als past ons daarom een zacht oordeel
tot critiek, toch willen wij ook eens opmerk-
aaam maken op één punt, dat naar wij
meen en nog niet genoeg op den voorgrond
getreden is.
Wij bedoelen het volgende:
Zoodra er oorlogsgevaar aanwezig was,
t bet huidige kabinet voor rogge en
tarwe maximale prijzen vastgesteld en aan
alle burgemeesters ia een ministerieels mis
sive gezonden, waarbij hen werd opgedragen
streng er op toe te zien, den prijs onder
dit maximumcijfer gedrukt te honden en
waar dit niet gelukte, onvex-wijld het graan
en de rogge in het bezit te nemen ingevolge
de nieuwe bepalingen van "de Onteigenings
wet.
Deze maatregelen heeft echter tot zeer on
gelijke toepassing geleid.
Wij hebben gelezen dat de burgemeesters
van Amsterdam en Rotterdam en leiden een
paar malen hebben ingegrepen met krach
tige hand.
Maar in vele andere gemeenten liet men
'le kooplieden stil begaan en GlocLs water over
Gods akker loopen.
Dit verwekte teen al véél ontevredenheid
omdat op do eene plaats tegen veel goed-
kooper prijs kon worden gekocht dan op do
andere plaats.
En zooals begrijpelijk, waren die' lanct-
oo uw ere boos, die minder voor hun rogge en
tarwe konden bedingen dan hunne collega's
xn andere gemeenten, welke boosheid zich
meestal richtte tot hun burgemeester, die
als de schuldige daarvan werd aangemerkt.
Dubbel onaangenaam natuurlijk voor zoo'n
ambtsdrager, want hem worden verwijten
gedaan, hoewel hij niets dan zijn plicht deed
«n ais oprechte burgervaders worden gepre-
zei1 en gehuldigd, wie het met een strikte
oepassing van de ministerieele missive niet
111 te nauw namen!
d't zd' <tót is toch niettegenstaande
alle fouten nog ais goed resultaat van
een ongeluko toepassing der wet verkregen"
dat de prijzen van tarwe en rogge in dien
tijd niet buitenmate zijn gestegen.
Want het is bekendi, dat de grann-
b°6ren in de laatste maanden van 1914 hun
törwe hebben moeten afstaan voor prijzen
Varieert»"de tussehen 7.50 en 10.50 per
zak en hun rogge voor 7.50— A 8.— per
zak.
Na Nieuwjaar is evenwel alle pressie van
hoogerhand vordwenen.
Het schijnt dat de Minister eens wilds
®en wat het worden zou, als bjj den haxv
®ei vrijliet.
Hier en daar hoorden wij nog wel van
burgemeesters, die tot inbeslagname over
igen, ten profijte van hun eigen bevolking,
-le het al te bar liep, maar van een krachtig
drukken der prijzen als in ds eerste maanden
d" de mobilisatie, ia weinig meer gemerkt.
En het gevolg hiervan is geweest, dat de
•raanboeren nu hun tarwe op de markt bren
gen -voor 15.— per zak, hetgeen weer
d't andere gevolg heeft, dat in geheel ons
J*öd de broodprijxen enorm zijn gestegen en
f c arbeidersgezin beslist niet meer rond
jh komen.
kV» verschillende gemeenten zitten de air-
^tder» en kleine burgers met tranen in da
zuchten, de plaatselijke autoriteiten
"e handen in het haar vanwege de kooge
^^oprijzen,, terwijl vele landbouwers zich
hooren opgaan om aan deze oorlogswinsten
eens een einde te maken!
Deze toestand komt ons voor in booge mate
onrechtvaardig te zijn.
Immers de kleine boertjes en degenem
die financieel niet sterk genoeg waren om
de kat eens uit den boom te kijken, waren
verplicht in het najaar hun tarwe te
verkoopen: anders konden zij hun pachtsom
niet op tijd betalen, andere hadden zü geen
bedrijfskapitaal en geld om hun arbeiders
door den winter heen te helpen. En zij
moesten allen verkoopen tegen op regee-
ringsorder kunstmatig gedrukt© prijzen.
Maar de gi*aanverbouwers, die ©r warmp
jes inzitten, die geen gebrek aan bedrijfs
kapitaal hadden, die kapitaalkrachtig waren
en zijn, zijn niet verplicht geweest om vóór
Nieuwjaar te verkoopen, en maken nu reu
zen prijzen; per zak minsten 5.meer,
wat eenige duizenden guldens extrarwinst
beteekent voor wie een 500 zak tarwe nog
in voorraad had.
Wat kan nu toch de reden zijn, dat de
kleine boeren vóór Nieuwjaar geen oorlogs
winsten mochten maken en de groot© hoeren
nA Nieuwjaar wel?
Wjj houden vol: ons lijkt dit buitengewoon
profiteeren van enkele hoeren ten koste en
ten schade van de duizenden broodeter»,
waarlijk ongehoord.
En wij zoeken tevergeefs naar eenig mo
tief voor een zoo vreemdsoortige Ihoudiing
van den Minister.
Hier is toch tweeërlei moraal.
Niet alleen ten opzichte van de financieel-
zwakke graanvei'bouwers en de kapitaal
krachtigen.
Maar ook, als men let op de tarwe verbou
wer© in ■vergelijking met de roggeverbou-
Alle aanwezige rogge in het geheel© land
is van rijkswege of van gemeentewege in be
slag genomen en de economisch-zwakke keu
terboertjes op de zandgronden in Gelderland
en Overijssel moeten hun rogge, die veel-
al bestemd was voor veevoeder, afstaan voor
een zeer matigon prijs, en in plaats van
goedkoop© rogge, duur regeeringisveevoeder
aankoopen, terwijl ze op de huidige mankt
nog een paar gulden per zak meer zouden
kunnen maken!
Nu is de rogge nog maar voor een klein
gedeelte volksvoedsel. Daarentegen is tarwe
't hoofdvoedisel, dit is in handen van finan-
cieel-krachtige personen, dit is niet in
hoofdzaak veevoeder endaarvoor mogen
de eigenaars oorlogsprijzen bedingen; dit
wordt niet onteigend!
Het is ons een raadsel, welke verborgen
invloeden hier werken.
Zijn het niet de politieke vrienden van dat
liberale Ministerie geweest, die met zoo diep
bedroefd hart hebben gewaarschuwd tegen
den jammer van „duur broodT'?....
En wat doen zij nu?
iwjfïenoegd
Prijzon.
i "Oven iederen marktdag de handen
l'Wrd» hebben over deze onge-
Wh k
*>o nina^ganf .11!?4 bcgiBPeni, dat dit alles nu
at "wii nog nergens stemmen
overzicht.
D© loopgraven-oorlog in het Westen duurt
voort: de Franschen mel.den, dat ze in Cham
pagne ,,de geheel e eerste linie van Doiteche
loopgraven" hebben genomen, terwijl het
Duitsche bericht hier pertinent tegenover zeg-t:
„De Fransche aanvallen in Champagne hebben
niet het minste succes gehad: de Franschen
werden weer met zware verliezen in hun stel
lingen teruggeslagen"....
Wordt daaruit nu eens wijs!
De Duitschers melden voorts nog belangrijk©
terreinaanwinst bij Badonviller, waar in den
jongstea tijd zeer scherp wordt gestreden.
Belangrijker nog steeds dan in het Westen
zijn de gebeurtenissen in het Oosten. Dö Duit
schers geven in een officieel bericht nu kennis,
dat de Russen hj] Praxnysz aan de winnende
hand ««a. Uitdrukkingen ah: „wjj lieten onze
voorhoede ©enigszins terugtrekken," ea de
Russen trekken langzaam voorwaarts" beteoke
nen m den communiqué-stijl: „we hebben op
onzen kop gehad!" p
In de Darnanellen gaan de verbonden vloten
zéér lanzaam voorwaarts. Aan de gevaarlijkste
zóne zijn ze echter blijkbaar nog niet genaderd.
JOURNALISTEN OP HET FRONT.
■Wij meldden onlangs het onaangenaam
avontuur, dat twee journalisten te Duinker
ken ondervonden, die daar, nadat zij een
nachtelijken tocht naar het Belgische front
hadden gemaakt op laat van den comman
dant Plasis eenvoudig achter slot en gren
del werden gezet. Nader is thans gebleken,
deze deze journalisten waren een Belgische'
de heer Edward Preumont en een Holland'
sche, de heer Brederode.
Reeds eerder waren er een paar Engel
sche correspondenten 14 dagen'opgesloten.
e re ~~!lZO° lezen iu eene correspon
dentie uit Duinkerken, waaruit tevens blijkt,
dezen journalisten is wedervaren het
vergrijp tegen deze confraters was des te
grooter, daar zij Yan het Belgische minis-
ten© van oorlog een schriftelijke toelating
hadden ontvangen, bewijzend dat ze deelge
nomen hadden aan een expeditie van jour
nalisten op het Yserfort. Op het Fransche
militaire gouvernement nam men die auto
risatie niet In aanmerking en hoewel de
heer Preumont den kolonel, die hem aan-1
sprak', de meest honoreerende passen en aan
bevelingen voorlegde, gaf de kolonel den
dienst der Sureté bevel hem in de Maison
d'Arrêt op te sluiten.
De heer Brederode, dien de plaatscomman
dant reeds van zijn papieren had beroofd,
werd niet eens gehoord pn kon rijn con
frater naar de gevangenis yergezellen. De
kolonel beriep zich op een bevel van den
Franschen minister van oorlog, luidende, dat
de journalisten, die zonder een Bpeciale toe
lating van den Franschen minister van oor
log in de zóne der Fransche legers aanS0'
troffen worden, onder vigeur vielen der ver
volgingen, voorgeschreven voor spionnage.
Gezien de omstandigheden waarin de twee
journalisten zich in fja verschanste plaats
van Duinkerken bevonden mocht men van
den kolonel wel de hoffelijkheid verwach
ten, dat zij zonder, vertraging 1wat ze
trouwens vroegen Duinkerken kon
den vertrekken. Als algemeene misdadigers
werden ze nu met galeiboeven opgesloten.
Zij moesten heel den anthropometrischen
dienst passeeren. Men gaf hun een infecte
plaats tot verblijf, waaraan men den naam
van... infirmerie heeft ge,"even en waar ze
een veroordeelden typhuslijder en een ande
ren zieken misdadiger tot gezel kregen,
's Nachts bleek hun. dat de typhuslijder aan
dysenterie leed!
Van W. 0. is geen sprake. Booken moch
ten ze niet. Als eten jgaf men hun het me
nu der galeiboeven. Slechts nadat de heer
Preumont den waker ziju vast besluit had
te kennen gegeven, dat hij de hongersta
king zou aangaan, zoo men geen eten van
buiten liet komen, werd hun de faveur uer
iu voorloopig arrest verkeerenden gegund.
Water om zich te .wasschen gaf men hun
pas na twee dagen. De wakers spraken hen
oneerbiedig, als booswichten» aan. Hadden
onze confraters niet gevraagd ju de open
lucht te mogen wandelen, pok dat zou men
hun onthouden hebben.
Ln nog konden ze niet eiken dag op den
koer gaan. Twee dagen jnocstea ze zich te
vreden stellen met in een afgesloten gang
te wandelen. Terwijl de yeroordeelden der
infirmerie over twee dekens beschikten, kre
gen zij er maar 'één. De veroordeelden ont
jagen lakens, en een hoofdkussen, zij niet.
-2oo brachten zo hun nachten door verste
ven van de koude en wat al de pérken te
pu t:7aSt: °P één der bedden had een
fe wf mt3. «oalapen, die een legio ongedier-
b,0(|6g acht- 2eIfs de weinige uren,
doordie onse-
dat men geen jourSte^ W.e 1 mogeu z,jn'
nis brengt. Tot wat dien™ d®r^el!] ke vuil'
dan tegen de typhus en andere ?lakkaf.en
lijke ziekten, indien zelfs de
liygiène niet weten te eerbiedigen? Q d9
Zes dagen liet men den heer Preumont in
het „Hotel des Arcades, specialité pour
journalistes." Alvorens het t-e verlaten liet
hij niet na door een muurschrift zijn hospes
voor de genoten gastvrijheid te bedanken,
belovende de zaak ten zeerste te zullen aan
bevelen. Toen men hem den 12den Februari
in vrijheid stelde, was er nog geen bevel
tot vrijlating voor den heer Brederode ge
komen, zoodat deze misschien nu nog de
gastvrijheid van den kolonel geniet.
Het is voor de per van het Fransche mi
litaire gouvernement te hopen, dat het geen
kennis draagt van de behandeling, die men
den twee vreemden journalisten heeft aan
gedaan. Misschien zijn al te voortvarende
ondergeschikten de schuld der vernedering
die ze ondergingen. Vast staat nochtans, dat
de pers niet bejegend .wordt met den eer
bied, dien men vertegenwoordigers yan sym
pathieke naties verschuldigd is,
VERSPREIDE BERICHTE».
Zenuwlijders in de Engelscho loopgraven.
D© Londensche correspondent van de New-
York Herald schrijft:
Onder de soldaten der geallieerden komen
veel zenuwziekten voor, vooral de Fransche en
Engelsche soldaten, die weken lang onder het
vuur der Duitschers in de loopgraven lagen,
leveren een sterk contingent. De krankzinnigen-
afdeeling van het groote hospitaal te Netley is
j stampvol en alle hospitalen in 't Z. van Enge-
and zijn met planton bezet, die aan over
spanning lijden en naar Engeland zijn terugge
won en van het front. Veel van die gevallen
nen genezen worden, als de patiënten maar
„vergeen kunnen. Veel zenuwziek soldaten
e en ver laard, dat z\j nooit meer in staat
zou en zijn onder het vuur van 't zwaar ge
schut te werken en nooit sterk genoeg van
zenuwen zouden zjjn om ze 0p 't slagveld in be
dwang te houden. Een verwonderlijk groot
aantal dezer lijders ia op geen enkele wijze ge
wond.
De moeilijkste gevallen zijn van diie soldaten,
die door in hun nabijheid ontplofte granaten e«n
plotselingen schrik hadden te doorstaan. Een
onderofficier, een jongmensch van 18 jaren,
die te Netley ligt, was door een ontploffenden
shrapnell 15 meter ver weggeslingerd zonder
dat hjj gekwetst werd. Maar zijn beide trom
melvliezen waren beschadigd en hij lag eenige
dagen bewusteloos. Zijn hersens waren door
den schrik zóó aangetast, dat hjj weken lang
niets mocht zien, wat hem slechts eenigszins
ontroeren kon. Hii klaagde dat hij steeds don
kere plekken voor zijn oogen zag. Zulke patiën
ten worden door de artsen zoo spoedig moge
lijk uit de lazarets verwijderd, opdat zij geen
militaire omgeving meer onder de oogen heb
ben om niet herinnerd te worden aan hun on
dervinding in de loopgraven.
Er zijn gevallen voorgekomen in het Engel
sche leger, dat soldaten zichzelf armen en han
den doorschoten hebben, of die lichaamsdeelen
opzettelijk aan het vijandelijk vuur blootstelden,
om daardoor wonden te krijgen, die hen vrij
stellen van het dienen in^de loopgraven.
Ook dat wordt meestal aan zenuwlijden toe
geschreven, ofschoon Engelsche krijgsraden
zulke daden meermalen als laffe handelingen
hebben gebrandmerkt en de daders veroordeeld
hebben. Groote verwoestingen worden ook aan
gericht door nat en koude, die de tanden der
soldaten doen bederven. Er zijn roods'een groot
aantal tandartsen naar het front, gezonden om
de tanden van overigens gezonde soldaten te
verzorgen die door zenuwlijden ongeschikt voor
den dienst zijn geworden. Bij het begin der
aanwerving waren de beambten zeer voorzich
tig en onderzochten de tanden der recruten
nauwkeurig; maar r1 spoedig bleek het noodig
minder strenge eischen te stellen.
Daar de mindere'klasse der Engelsche bevol
king zich weinig moeite geeft voor verzorging
van het gebit, lijden thans zeer veel Engelsche
soldaten aan de tanden. „Ik behoef de Duit
schers toch niet te bijten" protesteerde een
Engelachman, die in de eerste dagen van den
oorlog voor den dienst afgekeurd werd wegens
slechte tanden. Maar in de laatste dagen is
juist gebleken, dat een soldaat juist zooveel
waard is als zijn tanden! De onmogelijkheid den
ruwen legerkost goed te kauwen, heeft reeds
een groot aantal soldaten ongeschikt voor den
dienst gemaakt, die daardoor het front moesten
verlaten, omdat zij van het staan in de natte
loopgraven opgezwollen wangen en ondrage
lijke kiespijn hadden gekregen.
Daarom tracht thans de Engelsche regeering
de nieuw aangeworven recruten te bewegen hun
tanden voor hun vertrek naar het front in orde
te laten brengen.
SAR TEL JURISST RAAT 27.
TELEFOON 1770.
FKANSCH COMMUNIQUE
PARIJS, 3 Maart. Iu Champagne zijn wij iu
het bezit vau de geheele eerste linie der Duitsche
loopgraven; van noordwestelijk van Perthes tot
noordelijk van Beauséjour maakten wij op ver
scheidene punten voorbij die lijn vorderingen.
In Argonne heeft een kanonnade plaats gehad.
Overigens valt er van het front niets te melden.
DUITSCH COMMUNIQUé.
BERLIJN, 3 Maart. Het groote hoofdkwar
tier meldt:
Bij St. Eioy, ten zuiden van Yperen, is een
aanval van twee compagnieën Engelschen na een
bloedig handgemeen afgeslagen. Bij Péronne is
een riansch vliegtuig moeten dalen ten gevolge
van een motor-defect. De inzittenden werden
gevangen genomen.
De fransche aanvallen in Champagne hebben
niet het minste succes gehad. De Franschen wer
den weer met zware verliezen in hun stellino-en
teruggeslagen.
Ten noordwesten van Ville-sur-Tourbe hebben
wij den vijand loopgraven over een breedte vaa
350 M. ontnomen. Fransche aanvallen in het
bosch van Cousenvoye en de buurt van Ailly en
Apremont ziju met gemak afgeslagen. Onze aan
val ten Oosten- van Badonviller heeft ons be
langrijke terreinwinst gebracht. Wij hebben in
de laatste dagen ons front hier acht kilometer
vooruitgebracht. Ten noordoosten van Celles
hebben de Franschen tevergeefs gepoogd hun
verliezen der laatste dagen weer terug te winnen.
IN POLEN.
BERLIJN, 3 Maart. Het groote hoofdkwar
tier meldt officiéél omtrent de gebeurtenissen op
het oostelijk oorlogstooneelBij Grodno is de
toestand niet veranderd. Ten zuid-oosten van
Augustof trachtten de Russen over de Bobr te
trekken. Zij werden met groote verliezen terug
geslagen en lieten 1500 gevangenen in onze
handen achter. Andere aanvallen in de streek
ten noordoosten van Lomsa zijn dicht vóór ons
front geheel gestuit. Ten westen vau Kolno won
nen wij terrein, ten zuiden van Mysjinez lieten
wij onze voorhoede eenigszins terugtrekken voor
den overmachtigen vijand. Ten noordwesten van
Prasnysz trekken de Russen -langzaam voor
waarts. Verscheidene Russische nachtelijke aan
vallen ten oosten van Plotsk zijn afgeslagen.
OOSTENRIJKSCH bericht.
WEENEN, 3 Maart. Officieel, dato 3 Maart,
's middags: In de Karpathen, ten westen van
den Uzsok-pas, zijn gevechten aan den gang,
die zich in grooteren omvang tot een strijd om
het bezit van belangrijke hoogten en achter
hoede-linies hebben ontwikkeld. Verscheidene
Russische aanvallen zijn bloedig afgewezen.
In den loop van den dag werden aan het
gevechtsfront nieuwe lokale successen behaald.
Bij de bestorming van een hoogte ten noorden
van Sisnia bleven 100 gevangenen in onze han
den.
In zuidoostelijk Galicië is aan het geheele
front heftig gestreden.
Aan de Doenajec en in Russisch Polen is niets
voorgevallen, dat het vermelden waard is.
DE ACTIE TEGEN DE DARDANELLES
Het Fransche gezantschap te 's-Gravenhage
Haarlemsche Aller'arjes No. 1563.
VERFOEIELIJKE PROPAGANDA.
Hoe ze 't in hun hoofd duiven halen, begrijpt
men niet, maar in dezen vreeselijken tijd zelfs
durft de Nieuw-Malthusiaansche Bond voor zijn
verfoeielijke practijken op zedelijk gebied nog
propaganda te maken!
In verschillende wijken der stad houdt die
Bond propaganda-vergaderingen, en onze eer
zame burgers vinden de pamfletjes en uitnoo-
digingen tot die vergaderingen huis aan huis
in hun brievenbus!
Tal van brave moeders hebben er ons al over
geklaagd, over deze pamfletjes, en inderdaad,
het is meer dan erg dat een- vereeniging als
deze iu een tijd als de onze haar verfoeilijk,
»~e stelsel nog durft aan te prijzen.
We behoeven niet te zeggen, dat liet 't best is,
als men al die „aanzeggingen", die pamfletjes,
die convocaties voor vergaderingen maar een
voudig ongelezen in de kachel stopt. Dat is de
eenige wijze waarop men er mee handelen
moet!
meldt ons:
De bij de Dardanellen aangevangen actie
wordt onder gunstige omstandigheden voort
gezet. Het eskader nadert tot voor Canak, ru
vijf forten te hebben vernield.
TURKSCH BERICHT.
BERLIJN, 3 Maart. Het „Berl. Tageblatt
verneemt uit Konstantinopel, dat uit Saloniki
wordt bericht, 'dat de Engelsche kruiser „Zephyr"
met 150 gewonden, zwaar beschadigd van de
Dardanellen te Saloniki is aangekomen. De
Turksche bladen verzekeren, dat de Dardanellen
het graf van Turkije's vijanden zullen worden.
RUSLAND EN DE DARDANELLEN.
BERLIJN, 3 Maart. De „Tageszeitung" ver
neemt uit Stockholm, dat de „Rjetsj" het vol
gende schrijft:
„De neutraliseering der Dardanellen is 'n vooi
Rusland allerminst voordeelige oplossing. Rus
land zal hiei-toe zijn toestemming niet geven."
Het blad is den geallieerden dankbaar voor het
op het spel zetten van de Fransch-Engelsche
eskaders, maar op het beslissende oogenblik moe
ten de Russen er zelf bij zijn. De beslissing over
het lot der Dardanellen is voor Rusland te
belangrijk dan dat het eenige kans kan verzui
men, waardoor het op den achtergrond zou ktui
nen geraken.
DE BEVELHEBBER.
BERLIJN, 3 Maart. Dè „Lokal-Anzeiger"
verneemt uit Athene: Het opperbevelhebberschap
over de landingstroepen der verbondenen aan de
Dardanellen, die bestaan uit 4 divisies, is toe
vertrouwd aan generaal d'Amade. Ook de Tur
ken hebben daar aanzienlijke troepenmachten
geconcentreerd.
DE DUITSCHE SOCIAAL-DEMOCRATEN.
BERLIJN, 3 Maart. In de zitting van het
I nusische huis van afgevaardigden zeide heden
de soc.-democraat Hoenisch:
„Ik zal mij aan de noodzakelijke gevolgen van -
den Godsvrede houden (toejuichingen). Ik ben
van meening dat het in 's land belang is den
bmnenlandschen politieken strijd te lafpn
rusten, in het belang van het vaderland
dat evenzeer het vaderland der sociaal-democre
ten is als van u.
Geen partij ligt de overwinning zoo. na aan
het hart als de Duitsche sociaal-democratie
(levendige bijval bij de sociaal-democraten)
Wanneer het eenmaal weer vrede zal zijn wan
neer na het verkrijgen van een eervollen zékeren
vrede (bijval bij de burgerlijke partijen en ge.
roep: „hort! hort!") de grond geëffend zal ziiu
waarop de binnenlandsche politieke strijd
voerd kan worden, dan zullen wij onze oud©
eischen met klem laten gelden. De klassenstrijd
mag en zal met ophouden, maar hij zal in 2?
geheel anderen geest gevoerd moeten worden
Wij beschouwen het als zwak wanneer wij dS'
het vijandelijke buitenland voor Hunnen en bar
baren uitgekreten worden en wij maken e? aan-
Earan°g zïjn.^ kultuur'volk van den eer
heeft ons vaderlandsloozen genoemd. Dat
zlin W/u - V?rWWaar wii S°ede Duitschers
ZL6n 111 de Duitsche cultuur een onuit
puttelijke bron voor kuituur-ontwikkeling. Wil
voelen ons Duitschers, maar ook Duitsch*
sociaal-democraten, doch juist op dezen natio».
nalen grond willen wij ook internationaal, wik
len wij ook goede Europeeërs, goede wereldburV
gers zijn.
Wij willen nationaal en internationaal zijn»
Deze dubbele bekentenis wilde ik heden afleg*
gen als Duitsch sociaal-democraat en als sociaa*
democratische Duitscher. (Bijval).
kardinaal mercier.
BERLIJN, 3 Maart. Naar aanleiding van eea
Havas-bericht, dat kardinaal Mercier eerst ver
leden week verlof kreeg Mechelen te verlaten,
deelt de correspondent van de „Lokal-Anzeiger**-
te Brussel uit betrouwbare bron mede, dat d$
gouverneur-generaal reeds in December den kar*,
dinaal de grootst mogelijke vrijheid van bewo»
ging veroorloofde.
Bovendien ontving de kardinaal als eerste vaa
de civiele bevolking een zoogenaamde algeme»»
E HUHtMSCHE milliï
WCIY5.
x rijvet
J
