DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND.
DE oorlog
eerste blad
Het feest der Opstanding
^a*ch is*! m de biijd6chaD vau het
Tennisschoenen
p. W. TWiEHUIJZtrt,
Kiitderhuisvesl 21-31-33, Haarbm
ZATERDAG I APRIL I9IS
46ste Jaargang Me,
Bureaux van Redactie en Adminiatratio
Intercommunaal Telefoonnummer l41So
1 nummer bestaat uit uijf bladen
l., L01!^ de Officieele Kerklijst en
et ueil.ustreerd Zondagsblad iri acht
"ladzijden,
ME torpedeering der
NOORSChe BARK „NOR".
VOLKSLEGER EN BE
ROEPSLEGER,
in Vdrschiilersda pnjzen m kwaiitei en
BARTCUUSISSTS. AT 2»
Haarlemsciie Alledagjes.
VERSPREIDE BERICHTEN
KORTE BERICHTEN
ABONNEMENTSPRIJS»
Per 8 maanden voor Laarlem ÜTl.35
Voor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gemj -1.35
Voor ne overige plaatsen In Nederland franco per post 1.80.
Afzonderlijke nummers 0.03
PRIJS DER ADVERTENTIëN»
Van 16 regels 60 cert leant ant 50 cent). Iedere regel meer 10 ct.
Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 ct. per regel. Buitenl. 20 ct.
dienstaanbiedingen 25 ct. (6 regels), driemaal voor 50 ct. contant).
Het feestelijk Alleluja heeft den rouw 'ver-
«togen, en voor de liturgische rouwkleur,
de officiereu en bemanningen der U-booten,
wanneer zo gevangen gemaakt worden, als mis
dadigers behandelt.
Onder veel phrasen wordt dat in het tele
gram uit Engelsche bron erkend.
-Het gaat dus nu geheel en al den weg op van
een vernietigings- en haat-oorlog zooals de ge
schiedenis niet heeft gekend! Wat 'n schrik
kelijke haat en vreeselijke beroering deze offi
cieele erkentenis van een nooit gebeurd optre
den zal wekken in Duitschland, is te begrijpen I
Waar gaat het heen?
Want de Duitsche zeelieden doen hun zware
N üjdenepaars, schittert'^nu 'hot "goud" en en zeker voor hen allesbehalve aangename taak,
jet blanke wit onder hel kaarogeflonker in
glorie van het feestelijk aanzicht onzer
berken..
Ter eere van den Christus, Die J6 opge
staan uit het grafl
he<?eu'. iu !teel de Christen-
nielinc kim, S Hiden, gebrek noch ver-
Daar i 4 feest doen verstellen.
Bii d m' Si i~ zoowel l'Ü ons, waar God
het ul i Vrede n°S bewaard bleef, als in
terd °n .d0n oorlog zoo fel en wreed geteks-
de -R i 6ch.1&lld' - als iu dc.t veelboproef-
ï-iil- e' T.1U d^t drnk-op militaire Frank-
st iVt Waar !J1aar een Katholieke kerk
Vjj.. 01 een katholiek priester de Heilige
'sir lezen, die het heerlijk verhaal van
it Opstanding laat hooron: Sur rex
w minus vore: de Heer is heden
Rol- verrcz€u> overal juiclht de H.
lo F in bare Hturgie, al' ware 't zelfs in de
b opgraven of aan het front in een besehoten
-r«nschuur-,
tlir.n1l<:.C6t der Opstanding is een waar ka-
do ï005''- en de de k a t h o 1 i c i t e i t,
uonH K< "Jeenkeid der H. Kerk, wordt wel
En foei 8X)ed de^r<!Pon als iu deze tijden..
WPMUrSCll,™'t det tegenstrijdig voor den
tijd Cen ^ee®t te vieren in dezen
dat°i'v-l6 de niet-katholiek zoo geneigd, om
°p d'. s A31e]lOa- dat in jubelende tonen
#i)st.ihrt "aff vau morgen vol enthousiasme
te ,.,0,VC'' de katholieke wereld, of
fljisseV 's door oorlogswee of niet, een
100 wel ongepaste viering te vinden-
'-"O Zijn er.
Maar de Katholieke Kerk, die boven den
'niet et Ojdclpke, stoort zich daaraan
sJn,haré liturgie jubelt ze zelfs op het
fz'onnf e— 3iare Priesters, ook al zijn ze
te
te v ln Eraukrijk) gedwongen de wapens
ben °e-'on en dienst te doen in de légers, heb-
!u bunne liturgische gebeden op den
rijzen d° Plicht, den jubel van de Ver-
's uit te spreken en te vieren
5at is ons ter lee.ring.
lef;(rrfrv^ dnt dan tecb al dit tijdelijke
liJkst 3 's ket de afschuwelijkste en vreese-
toeb a33er oorlogen -die ooit zijn gevoerd,
bet ninar van weinig beduidenis is bij
eeuwige doel van 'smenschen leven.
Kort-ari dfn 3 eert ons die blijdsefliap der H.
®°g mééi 't ^ee6^ van '6 Heeren Opstanding
voiJ6^ °ns« dat de opstanding onzer ziel
en (]gj !le' groote einddoel is van ons leven.
eeu ',n die geestelijke mede-opstanding
gelm aud>Bg uit de zonde het groote
l'Se t?'S 8e ,?-n' dat geluk, waarvan de hei-
kan dfS t" spreken als zij gewagen
mèicu o ver az die er heersciht in de he-
doct.... 11 z°ndaar die boetvaardigheid
I Het hifi de feest der Ona
0en verwijzing naar onzen^Hcht,
dj e °P le staan, en dan met een blijmoe-
is5+ straf '"et alleen, maar vooral óók een
een ij' ,WGrl';en, aan °ps eeuwig geluk, het
>»- ke dat werk ene waard is..
We T» 7' "f'™ waara is.... ziedaar wat
zien !'ze dagen toch zoo gaarne wilden
F i
j.11, daartoe leenen zich dan ook de tijdenl
fcen_ "eeI «eze oorlogsbeproeving niet, vol-
di,v„ ons katholiek denken, een reebtvaar-
zo„ 1,., niet all.een> maar dan óók een
tot nV'l mogelijke aansporing ten goede.
V,aP taa« Uit de z°nde en de zondersleur,
q we waren vergewoonlijkt?.
Jöen't beesten als dit staat men een mo
lliter °P n 3even6weg', en ziet naar
W6,.C^ e<d tc meer nü, nu de ernst van het
ah hlraa8IS' i ,dat Immers niet andere is
Öris hitJraagd*n eeuwige zaligheid.
\VoU V en d,eper, Pakt dan ooit?
xr> Viaan. dan zij dit feest der Opstanding
Heer een blij feest, omdat onzo
0 adiJaK uit de zonde, door tijd en om-
«PStela, ®den ons zoo treffend noodzakelijk
eve Goulee moge gepaard gaan!
A'°ede keere' °P deze wiize het kwaad ten
!r«fee opstann^0 blijdschap over deze gees-
wezen ve« ten slotte de voorbode
moniijg voor groote geluk dat als ba-
iec3lt ona opstaan uit zonde en on-
aet eeuwio. Ai,eeprcven worden dMr, waar
AlIelUja schalt!
H w 0 v e R z I C H T.
'Üken oorlog *^*udUvr(,3bker ia dozen afschuw©
"U bevestigd, dat Engeland
de Engelselie „blokkade" te handhaven,
steeds met méér zekerheid en beslistheid.
De lijst van schepen die getorpedeerd worden
rond heel Engeland heen, is niet meer te tellen!
Sinds gisteren zijn daar weer verschillende bij
gekomen en niet alleen de nieuwe duikbooten
zijn in actie, maar ook de oudere (met lage
cijfers) blijken onverschrokken in de Noordzee
te durven 'optredende U 10 (een van die
oudere) lieeft weer drie schepen naar den kol
der gezonden! Merkwaardig is, dat zooals
een bericht gisteren in ons blad al meldde
de U 28 bij kaap Finisterre een Engelsch stoom
schip heeft getorpedeerd. Bij kaap Finisterre....
dat is in den vollen Oceaan! Of de bemanning
der kleine, ranke onderzeeërs ook wat aandurft!
Een zeeman, dien we spraken, vond liet feit dat
zulk een boot zich zóóver durft wagen, een
voudig verbluffend.
Te land is er geen nieuwshet is of de par
tijen den droeven dag van Goeden Vrijdag al
thans to land wederzijds hebben geëerbiedigd.
Tenminste.... zoo lijkt het op het oogenblik: wij
wachten de vorder» officieele legerberiehten
nog van gisteravond.
Politiek oorlogsnieuws is er wel: vooreerst
dat Graaf Grey, de Engelsclie minister van
buitenlandscbe zaken, met drie weken vaean-
tie Londen heeft verlaten 1 Hier steekt natuur
lijk iets achter: ófwel de man is ernstig ziek,
óf bij is op een diplomatieke zending.
Dan publiceert Eusland een lijstje van de
generaals die in' Przemysl zyn krijgsgevangen
gemaakt: het zijn er acht, wat er op wijst dat
het bezettingsleger toch niet zóó geweldig groot
moet zijn geweest als men van Russissche zijde
eerst heeft geprobeerd voor te stellen.
In ons blad van gisteren hebben wij mee
gedeeld dat het Noorsche >ss. Unita. Donder
dagavond te Rotterdam aangekomen, n
man had meegebracht van een Noorsche
hark, die door een Duitecke duikboot was
vernietigd.
Kapitein H. Simensen, de gezagvoerder
van de bark Nor, die met de bemanning
zijn intrek heeft genomen in het Scandina
visch zeemanshuis aan het Willemsplein te
Rotterdam, heeft nu aan de N. R. Ct. om
trent zijn wedervaren het volgende medege
deeld:
Den 27 Maart verliet ik met de bark Nor.
499 netto ton groot ,en met geschaafd hout
(dwarsliggers) geladen, Flrederikstad, met
bestemming naar Huil.
Den 31 Maart 's middags te 12 uur, ten
Noordwesten van Doggersbank op 56 gr. 13'
noorderbreedte en 4 gr. 25' oosterlengte, ont
moetten wij de Duitsche duikboot U 10, die
ons een sein gaf om te stoppen en met de
scheepspapieren aan boord te komen. Ik zelf
bracht die papieren aan boord van de duik
boot en kreeg na inzage daarvan bevel mijn
schip met de bemanning te verlaten in een
van ónze reddingbooten. Wij mochten onze
kleeding medenemen, maar aangezien de
boot niet groot was, hebben wij veel moeten
achterlaten.
Inmiddels •was op een afstand van onge
veer drie mijlen in zicht gekomen het ss.
Unita van Newport News met bestemming
naar Rotterdam en laatst bomende van Kirk
wall. Dit stoomschip kreeg van de duikboot
eveneens bevel om te stoppen. Aan boord
ervan werd vanwege de duikboot een onder
zoek ingesteld, dat niets bezwarends ople
verde, althans het stoomschip kon zijn weg
vervolgen, doch kreeg bevel om de beman
ning van de Nor op te nemen en mede te
nemen naar Rotterdam.
Op welke wijze men de Nor beeft vernie
tigd of laten zinken weet ik niet. Niemand
van ons heeft dit waargenomen, ook niet
toen wij. met de Unita al wegstoomden, doch
het vermoeden bestaat dat men het schip,
vanwege de houtlading, in brand heeft ge
stoken. Vóór wij de Nor verlieten, heeft de
commandant van d& duikboot beslag gelegd
op een van onze booten, waarmede toen twee
matrozen zich naar de Nor hebben begeven,
nadat wij dit schip verlaten hadden.
kapitein Simonsen is de volgende
sehri iteliike verklaring verstrekt:
Beseheinigung.
Ich habe heute, den 81 III 1915 der Bésat-
zung des Norwegischen Segelsdbiffes Nor
von. Frederikstadt befohlen das Schiff eu
verlassen und sioh auf den Dampfer Unita
einzuscbiffen nach Rotterdam.
Nor wird wegen kontrabande vereenkt. L-
1 Papiere habe ich behalten.
STULER.
Kapitain leutenant
Kommsndant S. M. Unterséeiboot U 10-
Op deze verklaring Ja mu stempel afge
drukt waarin het opschrift: Kaiserliche Ma
rine, Kommando der Unterseeboots-HaSh-
flottille.
De bemanning van de bark, aan wie vol
gers den kapitein ruimschoots tijd is gela
ten om de uoodigste kleedingstukken bijeen
te pakken en het schip te verlaten, beslaat
behalve kapitein H. Simensen, uit stuurman
Karl Kristiansen, een kok en acht matrozen.
Niemand hunner heeft eenig letsel bekomen.
OVER PRZEMYSL.
In de „Lokal Anzeiger" leest men eenige
bijzonderheden over de stad Przemysl.
Reeds sedert de elfde eeuw was zij een ver
sterkt kamp dat zijn naam ontleende aan den
Poolschen vorst Przemyslaw, die ongveeer om
750 de stad gesticht moet hebben, een vesting
geworden.. Aan belegeringen heeft zij steeds
met succes weerstand weten te bieden. Drie
eeuwen geleden waren het de Kozakken, daarna
de Zweden onder aanvoering van Douglad, dan
ook Rakoczy, do Zevenburgen. Nooit gelukte
het echter de stad te veroveren.
In de Franciskaner kerk bezit zij kostbare
reliquieën, vooral een Madonnabeeld, welks
wonderen in Polen worden gelijkgesteld met
het beroemde beeld in Czenstochau. Tot kort na
1370 stond do Diocese van Przemysl onder den
bisschop van Lebus, (Mark Brandenburg). Gre-
gorius de XI, verhief haar tot een bisscliopdom.
Het Maagdenburgache recht een menging van
oud-Saksisch gewoonterecht en het plaatselijk
recht van Maagdenburg werd de stad later door
Jachello de groothertog van Littaue verleend,
die als Wladislaw de II, de Poolsche troon be
steeg en in 1410 b(j Tannenberg de Duitsche
orde overwon.
Sedert meer dan 40 jaren is de Oostenrijkscne
regeering er mee bezig geweest de stad tot een
moderne vesting te maken. De voornaamste
verdienste heeft zich daarbij Generaal Galgetzy
verworven, die zeven jaar geleden gepensioneerd
is. Hü had drie veldtochten meegemaakt en
was ook buitengewoon thuis in de theorie van
do moderne krijgswetenschap. Tusschen 1890
en 1900 was hij corps- commandant in Przemysl.
Keizer Fr am; Joseph heeft hem uit dankbaar
heid voor hetgeen hij voor deze vesting gedaan
heeft, altijd door, groote vriendschap bewezen.
Van deskundige zijde wordt ons geschreven
Vooral in Amerika heeft Engeland alle moge
lijke moeite gedaan om de Amerikanen op te zet
ten tegen wat de Engelschen en alle vijanden
van de Duitschers, in eene bizondere beteekenis
noemen het Duitsche „militarisme".
En toch moet niet worden gemeend, dat in alle
Engelsche kringen het militarisme of heter: het
volksleger wordt verfoeid! Tal van leidende per
sonen zouden niets liever wenschen dan een
volksleger ia doea
Twee redenen zijn ei, welke tegenstand doen
ondervinden. Ten ie gevoelt Engeland zich vei-
lig op zijn. eiland. m&S achter in de laatste
maanden wel eenigsz'nu anders zijn geworden,
al heeft het nog geen grootere propaganda voor
een volksleger ten gevolge gehad. Daarvoor
wordt trouwens het woord „militarisme" op het
oogenblik door de Engelsche politiek te veel ge
bruikt om de stemming tegen den grooten vijand
van het vasteland van Europa aan te wakkeren.
Het is een der middelen, waarmee de strijd op
het papier wordt gevoet'd en voortgezet.
De andere reden i8> dat Engeland de huur
lingentroepen niet kan missen,'omdat heel z'n
buitenlandsche veroveringspolitiek op huurlin
gen-troepen is aangewezen. Huurlingen toch
kunnen bezwaarlijk worden gebruikt om het
vaderland te verdedigen. De verdediging van
den vaderlandschen bodem kan niet met goed
vertrouwen aan betaalde beroepssoldaten worden
overgelaten. Het groote gevoel, dat tot enthou
siasme voeren moet, de vaderlandsliefde ont
breekt daarbij in den regel geheel en al. Van
daar ook, dat een volksleger voor de verdediging
van den geboortegrond een geheel andere
moreele uitwerking heeft dan een beroepsleger.
En ook kan alleen een beroepsleger of een
leger van huurlingen worden gebruikt voor eene
veroveringspolitiek zooals Engeland altijd heeft
gevoerd en nog heden te voeren bezig is.
Engeland's builenJandscke politiek is altijd
offensief geweest en a's Engeland zich steeds
alleen tot een defensief zou hebben bepaald, zou
het nooit het tegenwoordige wereldrijk hebben
kunnen verkrijgen. Een Engelsche veroverings
politiek is met een volksleger niet mogelijk, om
dat een volksleger, zooals bijv. in Duitschland,
louter de verdediging bedoelt.
Engeland heeft voor de wereldverovering een
leger van huurlingen noodig, dat los is van
familie- en geboortegrond, dat enkel leeft voor
zijn beroep en ten allen tijde, waar ter wereld
ook, kan worden gebruikt.
De oorlogen, welke Engeland steeds en in alle
werelddeelen pleegt te voeren, komen het Engel
sche volk dan ook n0°it zoo tragisch voor.
Heb leger bestaat uit huurlingen en een oorlog
treft niet op gelijke mate alle geledingen der
maatschappij. In een systeem als het Duitsche
draagt daar den rouw binnen even g0ed in de
paleizen als in de hutten.
Vandaar dat er zulk een groot onderscheid
bestaat tusschen algemeenen dienstplicht en het
gehuurde leger.
Het volk met algemeenen dienstplicht zal
slechts denken aan de verdediging van wat het
liefste is. Die algemeene dienstplicht is daar ge
volg van de omstandigheden, waarin een land
door ligging en uit politiek oogpunt verkeert.
Geen instrument ter wereldverovering, maar een
middel, dat in geval van nood wordt aange
grepen.
Heel anders is het gesteld met het Engelsche
beroepsleger,- dat enkel en alleen op de wereld-
verovéring is aangewezen.
Een volksleger zal uit den aard vreedzaam en
vredelievend van natuur zijn.
Een huurleger als dat der Engelschen is ver
overend van natuur en nergens anders dan voor
de verovering bestemd.
Engeland heeft tot nu toe geen volksleger ge
wild, omdat 't meende dit niet noodig te hebben
en omdat het voor zijne veroveringen ongeschikt
zou zijn.
De noodzakelijkheid wordt echter ook door
Engelschen ingezien en misschien zal zelfs deze
oorlog voor Engeland óók een „volksleger" en
„militarisme" brengen.
En juist het militarisme gebruikt Engeland
thans als wapen tegen Duitschland en om poli
tiek voordeel te behalen
Toch moet een volksleger, dat Engeland thans
zegt zoo te verfoeien, moreel en ethisch veel
hooger worden aangeslagen dan dat van de
Engelsche huurlingen.
Juist omdat het doel van beide zoo heel anders
en uiteenloopend is.
Zonder zich vóóf of tegen een of anderen vorm
van militarisme of volksleger te verklaren, mag
het wel een open vraag worden genoemd wat
ethisch hooger staateen volksleger of een leger
van huurlingen, zooals dat van Engeland.
Een volksleger is voor het defensief. Een huur-
lingenleger voor het offensief. En waar de ge
schiedenis, vooral de Indische, om slechts deze
te noemen, den aard van dit offensief genoeg
zaam heeft doen kennen, daar treedt de" Engel
sche actie tegen Duitsch militarisme in een heel
eigenaardig licht.
Temeer waar de beweging vóór militarisme in
Engeland slechts door deze oorlogsverwikkelin
gen is stop gezet.
Engeland gebruikt dan ook het militarisme,
dat* het zelf gaarne zou wenschen te bezitten,
en dat het na dezen oorlog zoo goed als zeker
krijgen zal, als een slagwoord.
Engeland gebruikt het militarisme en z'n
strijd er tegen niet om tegen dit militarisme zelf
te vechten. Het is slechts een politiek wapen,
waarbij van dit slagwoord zelfs een misbruik
wordt gemaakt, dat Engeland later even gemak
kelijk zal goed praten als het dit nu ter hand
heeft genome? om ;n Amerika stemming te
n Ir.an
TeiafOON 1770.
NO, 15! 3.
EEN DRINGENDE RAAD JJEN
ALGEMEENEN NUTTE.
Onder de zeer velen, die gebukt ga.ui or.4 -f
den druk dezer tijden, zijn, en niet op tb-
laatste plaats, te rangschikken da r>,su on -
in de bouwbedrijven, de zoogenaamde bur
gerpa,troous".
Men hoeft geen vreemdehng in Jeruzalem
te wezen, om te constateeren, d.it ook in onze
stad het bouwbedrijf nu nagenoeg geheel stop
is gezet; doch dat heeft zijn natuurlijke reden.
Immers, het geld is duur, sommige materialen
schaarsch, terwijl velen met ietwat öng,
gronden angst e n onz keren tjjd leger ia, i
1 zien. Dit alles is begrijpelijk,
j Maar wat minder bi-grijp lijk is, is, da',
zoovele burgers, en niet. bet minst de meer
'gegoeden, hrt gewone onder ho u ds werk
laan hunro perceeien niet ia en verrichten.
I Wij bedoelen dire werkzaamheden, die in
den schoonmaaktijd telken jure als vanzelf
terugkomen.
Vóórdat aan den schoonmaak wordt begon-
'non, wordt in gewonen tijd eerst nagezien, 'wat
I er al zoo en extra-opknapping behoeft: of
de vloeren herstelling noodig hebben, de n-
I men voorzien moeten worden van nieuw
koorden, de deuren sluiten, de gooien schoon
izijn, de daken lekken om niet fe spreken
Ivan die werkzaamheden, die per se nociig
I zzijn.
j Thans schijnt men van dit alles niets i
i moeten hebben, altham als men zx> hier on
daar eens komt, vernoemt men, dat er nog
minder werk is dan in den „komkommertijd"...
Wij willen den hier met enkele woorden d.'
burgerij opwekken en toch vooral aansporen
in dezen „komkommertijd" vooral nier die.
werkzaamheden uit te stellen, die na.ii iu
gewonen tijd ztm laten verrichten.
Mot het geld. dat men thans laat vervve.''
keu, steunt men niet alleen de patroons, die
het nu zwaarder dan ooit te verantwoorden
hebben, maar... ook de werkloosheid zal
minder in omvang toenemen, hetgeen dit
hoeft eigenlijk niet gezegd de geheel»
burgerij zal ten goede komen.
maker
laPl
is dit geheel anders en juist het tegenoverge
stelde vad het Engelsche. En over 't algemeen
moet een volk met algemeenen dienstplicht wel
niet gemakkelijk heengaan over een oorlog.
Bij een volk met algemeenen dienstplicht
treft de oorlog de groote massa als iets tragisch.
Rijk en arm, gestudeerden, landbouwers, allen
worden op dezelfde wijze getroffen. De oorlog
Het oordeel van een Italiaan over Holland's
neutraliteit.
Barzini, de bekende Italiaanscbe journalist,
vertelt Holland te hebben bezocht, en ldj geeft
een curieus en wat do vergelijking betreft
wel aardig oordeel over onze neutraliteit.
Volgens den Italiaansehen journalist is de
Hollander de eenige van alle neutralen, die over
den oorlog geen eigen meening heeft. Daarbij
komt dan do groote verdienste van niet zonder
een meening toch over den oorlog te willen
redeneeren. De Hollander zwijgt en rookt. Wan
neer men hem over den oorlog ondervraagt,
kijkt bij u met verstoorden blik aan, zonder te
antwoorden en zal u hoogstens terugvragen,
wat gij zelf wel van den. toesand in Holland
denkt!
En nu komt de vergelijking,
„Men zou Holland kunnen vergelijken, zegt
Barzini, met een zieke, die aan een leverziekte
en een hartkwaal lijdt. Want van den oenen
kant is het te voorzien, dat Duitschland, onbe
twist meester van Antwerpen en overwinnaar-in
t Westen, niet zou toelaten, dat zijn vrije vaart
op Schelde en Rijn door Nederland gestremd
werd. Daar gaat 't om het hart van Holland.
„Maar aan den anderen kant is Engeland voor
Nederland de eeuwenoude vijand, dio het tal van
rijke koloniën ontroofd heeft en die ook nu nog
wel eens een oogje kon hebben op het kostbare
Insulinde, de lever van het rijk der Nederlan
den. De arme zieke kau zich daarom naar geen
van beide zijden wenden. En moet wel hard
nekkig de neutraliteit bewaren." En misschien
wel te nauwlettend, zegt Barzini, heeft Hol
land die neutraliteit tegenover alle oorlogvoe
renden bewaard, zoodat elk der partijen door
Holland's terughoudendheid het wel eens van
sympathie voor de tegenstanders heeft verdacht.
Een Belgisch geestelijk© gearresteerd?
Volgens den Belgischen correspondent van
do „Croix" is een pastoor te Brussel, de
Zeoreerw. heer Cuyglits van de parochie van
O. L. Vrouw van Cureghem, door de Duit
schers gearresteerd, onder beschuldiging de
recruteering der Belgische dienstplichtigen
te hebben bevorderd.
De voeding in de kospitaaütreinen.
Een van do lastigste kwesties voor de
leiders van de hospitaaltreinen is de voe
ding. Op da heenreis heeft men gewoon
lijk ougavegr 50 personen, te verzorgen, ter
wijl- op de terugreis voeding voor 370 men-
sclien. noodig is.
Men heeft de ondervinding opgedaan, dat
men de gewonden geen lichten ziekenkost
kan geven. Zelfs gewonden met koorts ver
dragen den gewonen kost heel goed, heb
ben er zelfs bepaalde behoefte aan. Men
kan merken dat zij onderweg daardoor reeds
bijkomen. Alleen ernstige inwendige zieken
hebben bijzonderen kost noodig. Op do te
rugreis met de gewonden maakt men we
gens do groote behoefte het eten zoo een
voudig mogelijk, omdat dit in een trein met
bijna 400 personen niot anders gaat, terwijl
men op de heenreis het personeel zooveel
mogelijk afwisseling geeft. Deze menschen
moeten maandenlang in den trein leven c-n
mogen hun opgewektheid niet verliezen. Een
goede kok is voor een hospitaaltrein een
man van veel gewicht. Er is slechts wei
nig ruimte voor de lccuken. Twee man moe
ten alles doen. Men heeft er een fornuis,
een ketel van 175 liter met eigen vuur,
en vier hooilasten. Desniettemin moetmea
dagelijks uitreiken: 's morgens 400 liter kof
fie, 400 boterhammen, met mareiade, 20 liter
thee. 's Middags ongeveer 425 liter soep, be
staande uit vleesch, groenten uit blik, aard-»
appelen en eieren en ongeveer 400 sneden
brood, 's Namiddags weer 400 liter koffie
melk, 400 boterhammen, 's avonds weer 425
liter van een dunne pap en 800 boterkarn-»
men met iets erop. Daar het drinkwater
dat men in Frankrijk krijgen kan, vaak'
slecht is, zijn voor den nacht tot, stilling
van den dorst voor de gewonden nog noodig
60 liter kofi'ie, 30 liter thee en 30 liter li»
monade. Bij dit alles komt nog een menig
te havergortpap. Natuurlijk zijn nog allerlei
andere dingen noodig, in het bijzonder ver
snaperingen, vruchten, sigaren en tabak.
Vooral dit laatste is zeer noodig om dea ge
wonden opgewektheid te geven.
Wat kanonvuur kost. Volgens een schrijven
in do „War Budget," dezer dagen verschenen,,
zou het do „Queen Elizabeth," Engeland't
nieuwe super-dreadnought, welke meedoet aan
de beschieting van de forten aan de Dardanellen
een kwart millioen pond sterling kosten, in
den zfj al haar kanonnen gedurende eon uuc
met volle kracht liet werken. De bekend»
„Lion," het vlaggeschip van admiraal Beatty>
verbruikte ongeveer een waardo van 75 pd. »t<
aan cordiet en granaat, iederen keer dat zij een
van haar 13,5 inch kanonnen op de „Blilcher"
afschoot.
De Eitel Priedrich. De Duitsche hulpkruiser1
Eitol Friodrich. die tc Newnorl News was b'v-,
