Tafelkleed en
Persstemmen over het
S* D, A. P, Congres.
J- JANSSEN
•-F?HiyyETON
gewroken,
400 GULDEN bij overlijden.
ISO GULDEN bij verlies van één oog.
IOO GULDEN bij verlies van één duim
w
eQang h. Warmoesstr,
adreii
Onze Gratis-Ongelnkken-Verzekeri ng.
Kon dèt eens!
-
K<r
pj Benfc tl, genei'aal.
Alle betalende abonné's op dit blad, die fo
het bezit eener verzekeringspolis zijn, zijn vol
gens de bepalingen op de polissen vermeld,
tegen ongelukken verzekerd voor
IOÖO GULDEN bij levenslange onge*
w w schiktheid tot werken.
SOD GULDEN bij verlies van - een
hand of voet
HUI GULDEN bij verlies van één wijs-
vinger.
GULDEN bij
anderen vinger.
verlies van één
De uHkeering dezer bedragen wordt gega
randeerd door de Maatschappij «HOLLAND-
SCHE ALGEMEENE VERZEKERINGS
BANK" te Schiedam.
INGEZONDEN.
roode kruis en nosokomos.
HET HOOFDBESTUUR VAN
NOSOKOMOS.
het vertrek.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT TS,!L.fl0
een mooi plan opgevat,
Iii Amerika it
lezen we.
d Onder de arbeiderebevolking zoowel als on-
het e.iU e stnn,^ü zijn daar velen, die
l; met grooteu tegenzin aanzien, dat de
eemgde Stalen eigenlijk de groote leger-
i'i !tlK'crs cu ammunitiemakers zijn van
011 v00r ecn dee* °°k van Frank-
middel dan ook zoo zeggen
- 0, "''ei>de «temmen in de Nieuwe Wereld
F,,11 °°rlog te doen eindigen, dan door
vórn,tan.. <,,at eigenlijk Ue groote drijfkracht
Out' in Ul1 oorlogvoeren, de middelen te
om den oorlog maar steeds voort
dil,;^!a»d heeft geprobeerd, de regeeriug
Vei'b0 ,Creenigde Staten te brengen tot een
lm' yan oorlogsleveranties,
handel natuurlijk! mislukt. De
gec|a 18 vrij, en ate Duitsehland bet kou
Ainerii- ®en' zou óók oorlogstuig uit
Ongelijk ^unueu krijgen, maar dat is on-
kjp a* e«hter Duitsehland niet gedaan kan
dat p'1' Bchwt nu de hevige afkeer van al
in nifm<?0*d eu tie ontzetting die deze oorlog
Wekt kl'inKen, hoe ook gezind, heeft ge-
i,.a°g te zullen bewerkstelligen,
«t.o a"! ifi duidelijk vooral na de jong-
dat u.' ategen van Kitclbener cu French
n' i ophouden van de leveranties van
j riogstuig door de Ver. Staten aan Enge-
'iivd, binnen koi'teu tijd het einde van den
oorlog brengen!
Het zou zijn te hopen voor de menschheid,
«8 dit streven eens mocht lukken....
Kón dat eens gebeuren!
Ter kenschetsing van den indruk, dien de uit-
hepf^ aU 1C^ P" Congres op de peis
gemaakt, volge hier een korte samentrek-
het fVaa 00rdeel vau «enige bladen, die aan
tongres een beschouwing wijdden.
Maasbode begint mot de crisis in de S.
gt' els een zuivere botsing van het ver-
^«ndig inzicht met het, socialistisch beginsel, te
Vh!i oon ^611 naar b' 11H de redevoeringen op het
I ]aj. kl'°s duidelijk is gebleken. De leiding ver
tin doe*' óaania uitkomen, een'vevkla-
w aarmee het socialistisch beginsel logisch
strt-j '°ed' WRardoor namelijk het klassen-
ioginsel in zijn heldersten vorm werd
^gegeven.
ie dan ook onder de roode broeders tot de
''^hteii en eerlijken behoort, zal, geeft ze te
JjOnen, in geen feestelijke stemming lmistoe
gespoord.
Inimers de doom van verdeeldheid steekt nog
va„ vleesch der partij; het pijnlijk proee*
trina*1° V01 00eilening van liet socialistisch be-
v^ drittirSk^S ze ook
triest als do stemming vóór het congres 'Zus
moet zij blijven.
En dan neemt het blad den heer Duys, uit
■wiens „feestredewij een en ander hebben ge
beld, eens flink onder handen. Het schrijft:
g t Was één stuk brutaliteit, en ,cén stuk non-
wat dit heerschap debiteerde. Van do be-
i^'ing, dat de sociaal-democratie er zoo kwaad
Ootl ü'et 8an t0e WaS' aPeen maai' de macht
gel i °'<en köd, maar het beginsel ongeropt was
.,eVen tot die infame beschuldiging toe,
h6v e kij (hij 1) slingeren durfdo tegen do ver-
O* Figuur, waarheen de wereld iu de
W0 ?'d dezer dagen opziet, als den vertegen-
der hoogste, zedelijke macht in den
van den menschonteerendea krijg.
Vatic ^0ïls Buys heeft de groote Lijder van het
gelirüjt? ,Zijrl macllt over de gewetens niet
koiiipu '!ad Hi,i den oorlog dienen té voor-
kuldo 8 smaa(h in plaats van éérbiedige
'8 ■Pauseii°p^ d®. troo®trijke resultaten, welkè
bet lot.' e,ïl0?Kngen reeds hebben gehad voor
v'Rai hoeft11,1 tf*;Varigent-n en verminkten.
0nóigé. ü'at Herder der Kerk dan ooit ver-
e Kerk do wereld van oorlogen
zion> wat ik van u^LikJ^kam Goede
twee officieren, waarvan de eerste
Trémazan by zijn aankomet in bet
eedp0l>-^€ Hormida had ontvangen en de
L?eGstc\ d'e g®dnrende eenige dagen zijn leer-
i' wo was Kewec6t en die beide zijn vrien-
RaH H„„len geworden, vergezelden hem tot
tr óe r„;Pot wa?r kii een paard nam, om
ö*8arden Uaar toofdetad mee te oian-
zou verlossen, den krijg onmogelijk zou maken!
Wel heeft de sociaal-democratie in alle landen
van de daken geroepen, dat zij den oorlog zou
verhoeden.
Heeft soms do Kerk geleerd, dat iedere oor
log een misdaad is3 Nimmer, maar wei weten
wc, dat de sociaal-democratie die overtuiging
alom als de hare rondbazuinde.
Dit kunnen we den belasteraar des Pausen
verzekeren, dat in de Kerk nog leeft de kracht
om offers te brengen, om voor overtuigingen
te staan, als het moet met goed en bloed.
Bewijs den goeden Katholiek, dat zijn oorlog
een onrechtvaardige zaak is, hij neemt het ge
weer niet ter hand en geen macht der aard©
klemt het hem in de vuist. Liever laat hij dan
liet leven, zooals hij andere misdaden zal weten
te weigeren
God alleen echter kent het geheim, welke
volkoren, ja, óf er wel volkeren gelijk hebben in
hun overtuiging, te strijden voor een rechtvaar
dige zaak.
Duys' uitval van de puinhoopen der socialis
tische beginselen uit tegen den hechten burcht
van Gods Kerk zal zijn figuur voor de ernstige
zoekers naar waarheid niet verbeteren.
Het Huisgezin is de meening toegedaan, dat
al heeft, dan de heer Troelstrn een motie van
vertrouwen gehad, daarmede hem het vertrou
wen der partij nog niet is geschonken. Immers
ook door wie met de motie meegingen is Troel
stra's opvatting, dat het Nederlandsche prole
tariaat belang zou hebben bij hot behoud van
een onafhankelijk Nederland, als on-socialis-
wsch weersproken.
Niet ter wille van de landsverdediging, maar
om een c a s u s belli te voorkomen, heeft,
merkt t blad op, men voor de mobilisatie-cre-
dieten gestemd, verklaarde het Kamerlid Men-
dels.
Deze twee dingen staan na het congres vast:
lo. dat de heer Troelstra zich in hét vervolg
bézwaarüjk als de woordvoerder der sociaal
democratisch© partij, zelfs maar van de meer
derheid, kan beschouwen
2o. dat d© sociaal-democratie zich, wat do
heer Troelstra moge zeggen, niet als een natio
nale partij beschouwt en op haar voor do ver
dediging des lands niet te rekenen valt, ster
ker, de landsverdediging haar steeds in de op-
po itie zal v.inden.
Het Centrum oordeeltDe leiding heeft ge
zegevierd en Troelstra blijft 't hoofd der par
tij. Onder dit opzicht is er dus niets veranderd.
Maar, er is wel iets veranderd in de partij
zelve. Men zou kunnen Zeggen, dat zij ©ven
als in Duitsehland, in Frankrijk is genatu
raliseerd.
Men wil nog wel internationaal zijn, o
zeker, en na den oorlog zal men daar den mond
zeer vol van hebben. Maar de leuzen, de groote
woorden, de hol klinkend© theorieën zijn be
schaamd door de werkelijkheid.
En verder: De toekomst zal moeten leeren;
of de overwinning, door de lijders behaald, ook
iots gemeen heeft met die van koning
f'yvrhus.
pann.eSt<lli8 minderheid sprak zich tegen het
als MeuëtóU*Or' het is do yraag of manl)en
trad), Sannes Z e<m,m,ial uif> de partij
blijvend zullen tfeerlegfeen n;; ®^makkeHik eu
t j «o gevallen, be
slissing.
Een beslissing, dio" bovendien niet «ue nioel.
lijkheden heeft opgelost-
Immers, zij is meer van oogonblikke-
1 ij k e h aard en laat voor de toekomst aller
lei haken én oogen bestaan.
De Tijd schrijft in een entrefilet: „Drukte
oin niets" o.m. het navolgende:
Ook de laatste dag van het Congres der S-
D. A. P. te Arnhem heeft de positie van do lei
ders der Sociaal-Democratischo Arbeiderspartij
onaangetast gelaten. In het bestuur werden
alle leden herkozen, hetzij ze vóór of tegen
ooïlogsbegrootingen willen gestemd hebben.
Do heer Troelstra heeft do partij in de hand
gehouden, al is het ook met de boodschap: „Nu,
voor dezen keer dan, en met het oog op den
huidigen oorlogstoestand." Voor een volgenden
oorlog heeft de „partij" zich vrijgehouden door
haar bestuur op te dragen, als do vrede in
Europa zal zijn hersteld, met bekwamen spoed
de internationale positie der partij in studie
te nemen.
In de door hem geschreven brochure was
de lieer Troelstra iets verder gegaan en had
,,liet nationale standpunt, zooals dat feitelijk
door de partij bij deze gelegenheid is ingeno
men," willen vastgelegd zien door het Congres,-
maar daartoe was men niet genegen en de heef
I ioelstra liet dat dan ook schieten.
Zelfs gaf hij te kennen, geen geldi te zullen
toestaan voor het geval „de Regeering ons in
een kolonialen oorlog mocht willen betrekken";
iets wat hem waarschijnlijk ook nooit gevraagd
zal worden, daar onze koloniale politiek geen
oorlog vereischt, maar alleen handhaving van
ons bezit en een ongestoord gouvernement over
de Indische bevolking.
Het blad zegt ten slotte, dat is gebleken, dat
de heer Troelstra de moeilijkheden met zijn op
positie veel te zwaarmoedig had ingezien en hij
zyn geweldig boek niet had beboeven-te schrij
ven, zoodat daarop van toepassing is: „Veel
drukte om niets."
De Residentiebode concludeert in haar ver
slag van t congres: Och, zoo voor 't oog, is er
wel wat verkregende leiding heeft getrium-
feerd; met groote meerderheid heeft men zich
voor de moties van het bestuur verklaard;
maar het zal blijken, flat de verschillende kwes-
ties, thans opgepot, doorgehakt of weggemof
feld, weer telkens zullen oprijzen. Vraagstuk
ken als thans de S. D. A. P. doovwoeld hebben,
ost men zoo maar niet even op een congres
op, laat s aan, dat ze zich haar een commando
zouden schikken.
De Nieuwe Ct. stelt in 't licht, dat de over
winning an mr. Troelstra en de zijnen hierin
bestaat, dat. de gedragslijn door hen na 1
Augustus gekozen en sindsdien gevolgd, door de
Partij met ruim twee derden van de uitge
brachte stemmen is goedgekeurd en dat de
minderheid m den uitslag der stemming geen
reden heeft gevonden om uit do Partij to treden.
Zoolang de oorlogscrisis voortduurt, mag de
Partijleiding op dez^lf^g wijze voortgaan. Den
heer Troelstra werd een blanco oorlogs-crediet
geopend, te besteden op den bestaanden voet.
Daarna? In dit opzicht; is, meent 't blad, de
overwinning minder Volkomen geweest. In zake
de landsverdediging is j_ geen stap ge
vorderd. Aan t goen ten aanzien daarvan de
heer Iroelstra in zijn vlugschrift bepleitte,
wilde toch 't. congres niet aan.
el heeft het een motie verworpen welke het
„de landsverdediging» wilde doen „afwijzen,"
maar d© landsverdediging als een zeer dringend
volksbelang tc erkennen en te aanvaarden, wei-
gerde het en tot iets positiefs voor de lands-
defensie heeft do „nationalistische" opvlam
ming van den Leider liet Congres niet kunnen
bewegen.
En, na dit, te hebben doen uitkomen, besluit
het blad:
Achterna blijft wel de indruk dat mr. Troel
stra braaf meegeholpen heeft om de teg'cn hem
aangestichte oppositie zoo.dik mogelijk op te
blazen. TI ij heeft haar aan het publiek (mis
schien aan zich zelf) veel geweldiger voorge
steld dan zij was. Het dikke boek vooraf was
niet noodig geweest, evenmin als repliek noodig
bleek op de ontelbare Congres-redevoeringen.
Hij is de baas van de Partij en weet nog al
tijd precies hoever hij gaan kan en moet om het
naar binnen en naar buiten to blijven.
Toclr zouden wij zijn boek niet gaarne mis
sen. liet behoort tot do beste oorlogsliteratuur
tot de b 1 ij v e n d e, omdat het bewijst hoe
weinig de socialistische gedachte tegen de na
tionale vermag.
Het Hbld. onderstreept, de woorden van mr.
Troelstra aangaande de nieuwe phase, waarin
z.i. de S. D. A. P. is gekomen, die wij ook in ons
verslag aanhaalden en doet naar aanleiding
daarvan opmerken, dat zoo iets nog nooit is
ge/.egd in do Ned. sociaal-democratie, dat daar
in ligt opgesloten een gansck nieuw parool V001'
de sociaal-democratie in Nederland, Echter
waarschuwt het om zich van een dadelijke uit
werking van dit parool niet te veel voor te stel
len.
Ten eerste omdat de gedachte waaraan deze
woorden uiting gaven, is geboren in, en uit,
den oorlogstijd. Wie weet of ze, ook bij den
spreker zelf, nog even ^levendig blijft wanneer
de oorlog voorbij zal zijn. Maar ten tweede, en
bovenal, omdat de aangehaalde uiting uitslui
tend eene persoonlijke 1S-
En wie de beraadslaging heeft bijgewoond,
wie de stemming van het Congres heeft waar
genomen, wie het hartstochtelijke applaus heeft
gehoord waarmee telkens en telkens weer de
anti-nationale uitingen werden onderstreept
die zal, meent het, niet verwachten dat de
groote massa der 'V P' binn«nkort op het
standpunt van mr. Troel Mr a zal zijn aangeko
men. Do generaal ia den troep stellig een heel
eind vooruit geijld.
Toch, betoogt 't blad'wijders, heeft de geval
len beslissing beteekenis en opent zij mogelijk
heden, die tot nu toe gesloten waren. Drie fei
ten, staan, volgens 't blad vast; feiten, die hel
aldus omschrijft:
Het Congres der S. D. A. P. heeft, zij het
misschien ook niet geheel vrij, den eisch der
landsverdediging tijdelijk, voor den duur van
dezen oorlog, aunvaard.
De vraag der duurzame verhouding tot de
ideeën van nationaliteit, vaderlandsliefde eu
landsverdediging is aan de orde gesteld en zal
beantwoord moeten worden.
En de leider der Partij heeft, een heel eind
vóór d© zijnen loopend, reeds het inzicht be
reikt niet slechts in de reeële waaide der na
tionale gedachte, maar ook in de noodzakelijk
heid van een veranderde politieke houding der
S. D. A. P.
Het kan niet anders zoo luidt de conclusie
van het blad of deze drie feiten moeten,
ook in de toekomst, hun invloed doen gelden.
Voor degenen die, zooals wij, gclooven in de
macht der evolutie, en die in de S. D. A. P niet
slechts een revolutionnaire maar ook een evolu-
t.ionnaire macht zien, mag dit een reden zijn tot
eenige voldoening.
En tot een weinige Verwachting.
Do schrijver van „Onder .de Menschen" in do
N. R. Ot. begint een bijdrage over het congres
aldus
Zoo heeft het congres van de S. D. A. P. zich
ook dit jaar niet willen onthouden al zijn de
tijdsomstandigheden dan duur om haar
trouwen leidsman, den geduehten generaal, om
haar braven bestuurders, haar opofferende
Kamerfractie, haar met den toon wat sukkelen
de, doeh overigens toch zoo goedwillige Volk
redactie na dertig" uur zitten het traditioneele
Paaschei te leggen, waar ze allemaal, allemaal
tevreden mee kunnen zijn. Een groot ei, het
groote ei, waarvan het deponeeren weliswaar
met eindeloos, eindeloos veel kakelens gepaard
is gegaan, met benauwenis Aanvankelijk op het
toch goedig gehouden congres-gelaat, met nu
en dau een beetje vleugelgeflédder en geklap-
wiek. Doch hoe schoon is het dan bok weer
uitgevallen, hoe blank en zacht glanzend, dat
het warempel wel een eende-ei leek, embryo.
van een canard.
De berg, de geduchte berg van verwoede in
gezonden stukken, van banvloek slingerde!
speeches, van dreigende bekvechters-brochures
pro en contra, hij heelt gebaard het Paasch
ei van de dankbare, volgzame volgelingen. En
niettegenstaande alle ge boudeer en gekrieuw,
niettegenstaande alle geruzie en gesputter van
de een beetje overmoedig geworden oppositie,
had immers niemand onder do zelfbewuste
voormannen er maar een moment san getwij
feld, of ook dit keer zouden ze weer naar huis
gaan, lichtelijk schor geredevoerd, een beetje
hoofdpijnerig van lang dag- en haast nacht
waken in door zooveel asempjes bedorven zaal-
lucht, de Zondagsclie kleeren hitter nageureml
van oud geworden tabaksrook doch met de
Paaseh-surprise, die hun toekomt uit reelit van
gewoonte, zwaar in den achterzak van hun
pandjes.
Inderdaad geestig opgemerkt!
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Redactie zich niet aansprakelijk.
Amsterdam; 8 April 1M5.
Geachte Redactie.
Mogen wij uog om eeu weinig plaatsruim
te verzoeken voor een antwoord aan het
Haarlemeche Vrouwen-Comité van het
Roode Kruis! Bij voorbaat onzen dank.
Het Vrouwen-comité' zegt, dat wii niet in
het minst bevoegd zijn te oordeelen over den
toestand in de militaire ziekeninridhting- ie
Haarlem, omdat wij met dien toestand ten
©enenmale onbekend zijn. Wij nemen échter
de vrijheid het Vrouwen-comité er te
wijzen, diat onze beoordeeling ovei" de verple
ging in do militair© rfekeninriohting ge
grond is op hetgeen gezegd wordt in onder
staand uittreksel uit het verslag van de
werkzaamheden van het Roode Kruis te
Haarlem.
„In do eerste dagen na de mobilisatie, toen
„de toevloed van de militairen in de mili
taire zieken inrichting hijzonder groot werd
„en de verpleegkrachten daar tekort schoten,
„werden in overleg met den dir. Officier van
„Gezondheid, majoor Van der Worp, door
„het comité van het Roode Kruis hier ter
„stede eenige gediplomeeido zusters in de
„militaire zieken-inridhting aangesteld. Van
„deze gelegenheid werd gebruik gemaakt de
„aspirant-helpsters, die zich daartoe bereid
„verklaarden 14 in getal practisch to
„oefenen.
„Na gedurende een 6-tal weken eerst 4,
„daarna 6 gediplomeerde verpleegsters Ie
„hebben gesalarieerd, moest om i'inancieele
„redenen hieraan een einde gemaakt worden.
„Om tegemoet te komen aan het nadeel, ver
bonden aan dezen maatregel, werd in over-
„leg met majoor Van der Worp besloten
„één gediplomeerde zuster aan te'stellen,
„dio de verpleging op zich zou nemen in 3
„zalen, waar de meest ernstige zieken ver-
„zorgd zouden worden.
„De zuster zou bijgestaan worden door asp.-
„belpsters verdeeld in 2 ploegen, ieder van
„7 dames, met een dagtaak van 7 uur 'smor-
„gens tot 6 uur 's avonds, welke ploegen we-
„kelijks elkaar zouden aflossen. Aan den
„Minister van Oorlog werd inmiddels ver
docht om finantieel te willen steunen bij
„de salarieering eener gediplomeerde zuster.
„Op dit verzoek werd gunstig beschikt."
Daar staat tooh duidelijk te lezen, dat er
één gediplomeerde verpleegster is, aan wie
de verpleging is opgedragen van de meest
ernstige zieken uit de inrichting over drie
zalen verspreid. Zij wordt overdag bijgestaan
door helpsters. Wie waakt er? Aan deze
gegevens ontleenen wij het recht te zeggen,
dat de verpleging van deze zieke militairen
absoluut onvoldoende is.
Het Vrouwoncomité vraagt het Hoofdbe
stuur van Nosokomos belangeloos geschool
de hulp aan te bieden. Ziet, daarin zit do
wondeplek van het Roode Kruis, omdat het
geen fondsen heeft, of van zijn fondsen niet
wil afstaan om den militairen goede, ge
schoolde verpleging te verzekeren, wordt de
hulp ingeroepen van vrouwen, bii wie alléén
gelet wordt op bet feit, of zij pro deo willen
werken. Wij nemen gaarne aan dat het Vrou
wencomité met de beste bedoeling de oproep
in de Haarleinseihe couranten plaatste, maar
er blijkt duidelijk uit een absolute onwetend
heid omtrent de waarde van goede verple
ging en omti'ent liet recht der zieken een
dergelijke verpleging te etedhen. Een aanbod
onzerzijds om kosteloos verpleegsters aan
den militairen geneeskundigen dienst'aan to
bieden ware absurd. Biedt de Maatschappij
voor Geneeskunde kosteloos doktoren aan'?
M ij hebben nooit iets daarvan vernomen.
Toch vergenoegt de militaire geneeskundige
dienst zich niet met kwakzalvers en medische
studenten, die hun doktoraal nog moeten
doeh. Waaróm krijgen de reserve-officieren
van Gezondheid, wel een goed salaris eu
waarom zouden vrouwen altijd belangeloos
moeten werken?
Nosokomos zal nooit medewerken tot het
opleiden van helpsters in ziekemnrichtingen,
deze vrouwen moeten haai" opleiding ont
vangen in huitlboiidscholen, waar zij van een
verpleegster een cursus in de allereerste be
ginselen der ziekenverpleging kunnen krij
gen.
Dat het helpsters-vraagstuk in de omlig
gende landen goed opgelost zoude zijn is een
dwaling, de klachten van daar over de on
wetendheid, eigenwijsheid en onwil om het
gewone werk te doen bij de helpsters, geuit
in de verpleegsters-vakbladen, maar ook door
geneeskundigen in allerlei andei*e tijdschrif
ten. ziin legio.
Het Bestuur van het Haarl. Vrouwen-
Comité van het Roode Kruis schrijft ons,
XIH.
Toni sew??" he°tel Vau de bar^es do Fré-
die kolom! veranderd aan het leven
if,b S .gcvmunmil8" verdachten, ontkomen
j sen .Yan het schrikbewind,
emeluk aailtal slachtoffers,
'tot zelfs de paleizen in tuchthuizen veran
derde,
Het paleis Luxembourg, dat nu paleis van
het Directoire, zetel van het staatshoofd zou
worden, had kort te voren eveneens gevan
genen gehuisvest.
Daar hadden generaal Beauharnaie, echt
genoot van Joséphine, de latere keizerin,
'Banton, Camille Besmoulins eu nog vele an
deren van mindere beteekenis, wier namen
ui onze dagen zijn vergeten, het uur van
hun tei-echtstelling afgewacht.
Jean d'Ai-gonges was inderdaad
weliiküi'mmanr niet voor de wet' ziln hu-
•wn* in^il lce,u voor (1e Kerk, want het
5^ 'feud do?r den onden priester, die
niet dooi de Republiek beëedigd was, ,n dc-
gehcime kapel waar Rose eens de Mis had
bijgewoond.
Deze grijsaard had, voor God en de Kerk 1
den heiligen band des huwelijks gelegd tus'
sclien Jeanne Legner, het lieve, éohoone
meisje tut de herberg „Be Moriaan' te Plan-
coët en haar beminde, den eertijds zoo fle
ren en levenslustigen jonker van het kas-
teex Argouges, thans een arme, gebrekkige
Daiiing, by wien zij do taak van veipleeg-
T u11 kefdezuBter zou vervullen. I
nu een ^0teI aaa de rne du Bac heersehte
t? f? gerQeene bedrijvigheid.
ondM.8 meQ bezig de koH'ers te laden
op den reiswagen, waarmee de dames zou
den vertrekken.
Hubert Nollau had nogmaals een brief
geschreven aan Rose om te weten waar zij
verblijven zou. Zij ka daarop in opdracht
van Pierre, wien dit )00r rijn plan dienstig
voorkwam, een gunstig antwoord gestuurd.
Nollan had de' zaak t«ans ganschelijk voor
zich gewonnen geaeb
Met het uur va» vem'ek kwam ook dat
Van afscheid.
Gij weet niet 'L?c waar het mij valt
u te verlaten, zeide Biel}e legen Rose, maar
ik zal niet ver van at. m ik zal over u
waken, van verre en onzichtbaar, gereed om
te voorschijn te komen, zoodra het noodig
mocht zijn.
H(j voegde er niets ny.
Jean? vroeg zb bP naar beurt.
Ik had gehoopt dat üy nog lner zou zijn
vóór uw vertrok.
Op hetzelfde oogeumik hoorde men den
hoefslag van een paard, dat snel de binnen
plaats opkwam.
Pierre en Rose snelden naar het venster
en riepen gelijktijdig uit; Daar is hij!
Het was inderdaad Jean de Trémazan, die
uit hot zadel sprong-
Ecn (jogenblik latei" kwam hij, nog geheel
bestoven van de reis, de kamer van Rose
binnen, die hem om den hale viel en riep:
Eindelijk!
Jtan omhelsde en kuste zijn zuster, waar
na hij Pierre hartelijk tie hand drukte, ter
wijl do barones, die om den hoek van de deur
kwam, vrooljjk riep:
En word ik nu geheel vergeten?
De paarden van den reiswagen werden al
ongeduldig, zij stampten met hun pooten en
schudden hun hellen.
De postillon klapte met zijn zweep.
Louise, die het toezicht had gehouden op
het opladen der koffers, riep van de binnen
plaats: Mevrouw!
Jeau de Trémazan had de barones en zijn
zuster in de armen gesloten.
Goddank dat ik nog intijds gekomen
ben, zei bii. Dus alles is goed afgesproken?
Ja.
Voor alles is gezorgd?
mmmv oor alios*
Gy kent' uw rol? vroeg bij aan zyn
suster.
Ja.
En gij zult haar spelen?
Ik zal mijn best doen.
Dan is het goed. Wees niet bevreesd,
wij volgen u van nabij.
Hij nam haar mee naar ecu hock van het
vertrek, legde zijn heide handen op de schou
ders van Rose, zag- haar diep in de oogen
en sprak:
Nu ben ik in galop van Nice naar Pa-
rijs gereden eu heb mij niet meer dan de
hoogst noodzakelijke rust gegund, om u één
woord toe te voegen.
En dat is?
Moed.
Dien zal ik hebben.
Herinner u dat onze ouders naar het
schavot gesleept zijn, dat, onze vrienden zijn
vermoord, denk aan onze moeder, wie men
het hoofd heeft afgehouwen, aan het'bloed-,
dat bij stroomen vloeide en dat ik heb op
gevangen....
Uit zijn borstzak haalde bii zün bloedige
relikwie en zeide:
Dit heeft mij, sedert dien noodlottigen
dag, niet meer verlaten. Ik zal u een andere
gedachtenis geven.
Van ziin hart nam (hij een miniatuur-por
tret, in goud gevat-
Een kunstenaar had daarop, met treffen
de gelijkenis, het gelaat van de gravin de
Trémazan geschilderd.
Dit heb ik nog kunnen redden uit de
plundering van ons onderlijk huis, zeide hij.
De woestelingen hadden het vergeten of bet
de moeite van het meenemen niet waard ge
vonden. Bewaar het en wanneer gü op een
beslissend oogenblik zwaklheid mocht voe
len, wanneer de moed u ontzinkt, zie dan
naar de heelienis der vrouw, die ons ibeing
is, zij zal u het bevel overbrengen, dat va
der mij gaf voor het huis van den verra w*
waar zyn blik den mijne ontmoette.
(Wordt vervolgd-)
