DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. 1000 4190 300 ISO 100 g| BE OORLOG R W. TWEEHUIJSE^ Kinderhuisvest 29-3I-33, Haarlem EERSTE BLAD PtNKSïEKEN. Êa vf'°m Hii he" kwam D*1 n °°Senb'ik af dat de Trooster LI«H8ENSÖHQEISE ZATERDAQAVO NIEUWS I&ÏÏ& #.r° Wld V00ï ^"--propa. ook\t,vgc7!jig£vaïïAr?' ZATERDAG 22 «HEI 1915 40st« Jaargang ilo. fJ'iSS Bureaux van Redactie en Administratis Intercommunaal Telefoonnummer I4S8. Dit nummer bestaat uit uijf bladen u/aar onder de Oïïicieele Kerklijst en net Qefliustreerd Zondagsblad in acht bladzijden. Cr. Markt Tel. 988. Wit en gekfetar'iü BART^LiOfiiSSTIIAAT 2~ Haarlemsche Aliedagies. n0. 1591 VERSCHILLENDE SOORTEN VAN „GODSVREDE" KORTE DERiCHTEN MranrW^,n^Sfde AmsterdarSpZt Wij bidden daarom morgen met te meer har telijkheid: En wij wenschen onzen lezers dat hun gebed moge verhooring vinden eu het alzoo zij eeu Zalig Pinksterfeest. ABONNEMENTSP/MJSï Pwr 8 maanden voor Haarlem rKï.35 Yoor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gem.) - 3-85 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1-80 Afzonderlijke nummers t0!i_ Alle betalende «bonnés op dit blad, die» in fiel bezit eener verzekeringspolis $n, zijn volgens de. bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor; |H - - GULDEN bil Hl ;fl GULDEN 1»ü verlies van PRIJS DEK ADVERTENTIöN: Van ï-6 regels 60 cent (contant, 50 cent). Iedere regel meer 10 ct. "n'fi.c+o T- ,)"1 en o? AS®»tscliappen 35 ct. per regel. Buitenl. 20 ct Dienstaanbiedingen 25 et. (6 regels), driemaal voor 50 ct (a contant). GULDEN bij GULDEN bij verlies van een hand of voet. GULDEN bfl GULDEN b« levenslange onge schiktheid tot «ss*"3 w HM werken. lUU overlijden. ww w wijsvinger, DE U1TKEERING DEZEIt BEDRAGEN WORDT GEGARANDEERD DOOR DE „HOLLANDSCHE ALGEMEENE VERZEKERINGSBANK" TE SCHIEDAM. verlies van één oog. verlies van één duim. één wijsvinger GULDEN bij verlies van één anderen vin--er. AGENDA. 23 MEI. in den Hout half drie Concert Haarlem's Muziekkorps. AGENDA. 25 MEI. G rootoKerk 1—2 uur Orgelbespe ling door den heer Louis Robert. Bisschoppelijk Museum Jansstraat 19 geopend eiken dag van 10—5 uur tegen betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zater dagen en R. K. feestdagen. arbeid", „de troost bij droef geween", „de Vader der armen" Zóó geeft de Heilige Geest ons stut en steun bij droefheid en wee, en is er een tijd waarin we dat alles méér noodig hebben dan nu? Wij bidden dan op dezen Pinksterdag vooral met de Heilige Kerk mede tot den Heiligen ZeDt aP°st(den zaten bijeen in droeve stemming, hadVleesden Voor zichzelf en de hunnen, ze daarbuite6 deUrett Sesloten voor bet gerucht onrustUen"ba^0d^r WaS eeU stemmin£ van Toen d- i onder hen Geest op hen C' °P Pinkstermorgen» de Heilige neücr, de Trooster Die beloofd was ontbond, L aVerStand verlichtte' Ï7 Tn n alle vreeze wegnam en hen deed uitgaan tot de menigte om te getuigen van den Lhristus, Die verrezen was en Zijne leer, van dat oogenblik af was alles anders in hun ziel, kon het aardsche leed en de aardsche zorg hen j z[cj1 zje^ geopend uiet meer deren meeiderheid van het eigenlijke Italiaansohe ning is ook aan het partijbestuur overgebracht. BariellOriSStraal VOl,k vo]stl'ekt niet dezen oorlog wil. i Nicholson is verder van oordeel dat Kitchener': Echter.. of dit nu waar is of niet: de groote talenten ook buiten de regeering tot hui „ogeer de re en niet het volk maken den oor log! En do strantdemonetratiee bewijzen dat de oorlogsroes dan toon oen groot deel van i het Italiaaneche volk te pakken Iheeftl Uit Engeland kouien rare berichten. De on tevredenheid over de regeering. dus oven den loop van zaken, wordt er langzamer hand buitengewoon groot. Churchill, en ook Kitchener waarschijnlijk, zullen moeten val len als offers daarvan. Men zie hieronder. DE KAB1NETS-CRISIS IN ENGELAND. Verschillend© bladen brengen een relaas van I C1"s'3> maar niet alie zijn dezelfde. Wel staat Trooster, dat Hij dale over ons, onze tong het vast dat de oneenigheid tusschen Churchill ontbinde, onze vrees wegneme, ons vertrouwenen Lord Fisher de druppel is geweest die deu weer doe opleven, ons het ware licht schenke, in jbeker deed overloopen en de parlementaire cor- u._ U,L welks glans wij de aardsche gebeurtenissen op jcsP°ndent van de „Daily News" vertelt daar, gaat bij dezen voornamelijk om de uitvoe- het v°lgeilde over: het is waar dat Lord Fisher ring van een contract van 65 milhoen doh J c e ardancllen-aetie niet wilde beginnen zonder ;UP, van troePen, terwijl Churchill rekende op V. uwivgonvwv, y- Gneksche hulp. Dat is dus een geweldige moordzucht heel de wereld heeft blunder van Winston Churchill geweest! De twist liep zoo hoog, dat Fisher zijn ontslag vroeg, maar men hoopt dat hij dit nu weer zal and Foundry intrekken. regeering tot liun recht kunnen komen. O ORLOGSM U NITIE VOOR DE GEALLIEERDEN. Men schrijft ons van militaire ziide: Tegenover do gebeurtenissen van de laatste weken, o.a. de torpedeering van de „Lusita- nia", is 't niet van belang ontbloot, eens ua te gaan, welk© „oorlogszaken" de Vereenigdo Staten weten te doen. Daarbii vraagt men zich af hoe deze „productie' wel vervoerd wordt. De fabrieken van Pittsburg en omgeving hebben een tiental dagen terug voor het niet geringe peulschilletje van 100,000,000 dollars j opdracht gekregen voor het aanmaken van oorlogsmunitie. Hoofdzakelijk werden voor vele millioeneu doliars aan shrapnells gele-j verd door de Crucible Steel Co. enij de Wos- tinghouse- maatschappijen, ml. de Electric Co., de Sir Brake Co. en de Machine Co. Het TELEFOON 1770. hun waren aard kunnen schatten. De Kerk Gods staat voor zware dagen. Want de wilde oorlogswoede, die in zwijme- lenden roes van aangegrepen, bedreigt nu zelfs den Opperherder der Kerk, den Plaatsbekleeder van Christus En daarom is het niet alleen voor ons zelf, dat wij troost vragen van den Heiligen Geest op dezen Pinksterdag, maar voor de Kerk van Christus, voor den Paus. voor lieel de Christen wereld, die nu werkelijk als een „religio depo- pulata" hare gevallen zonen betreurt en met bange voorgevoelens een donkere toekomst voor °°k Yuen iu dezen tijd vol droefheid en Uagisch gebeuren, in angstige vrees en onrust lijcen. We schuilen bij elkaar, als de Apostelen, bang voor al dat ontzettend gerucht daarbuiten, ter neergeslagen door den verschrikkelijken druk der tijden, in angstige spanning voor wat er met ons gebeuren zal. Maar aan ons, als aan de Apostelen, is door God op Wien wij vertrouwen en Die ons hoogste -einddoel is, de Trooster beloofd. De Heilige DieVct aldvUllen der sHoovigen vervult en .'"""al heischcppen, - de Trooster iu alle m i een steun in droeve dagen als^eVl T en smart. a'S een hul» ln Kom, Heilige Geest. Geest van vrede, van rechtvaardigheid, van liefde, om U roepen en bidden wij op dezen dag, Geest van troost en leven, U vragen wij om hulp en bijstand op dit Pinksterfeest, waarop Uw macht en grootheid zoo heerlijk is gemanifesteerd in het Cenakel van Jeruzalem. Kom, heilige Geest, herschep ons en vernieuw het aardiijk, zoo bidden wij met een vermor zeld hart: Trooster der wereld, kom over ons en geef ons Uwe genade! En ziet, daar staan we aan den vooravond vau den gedenkdag Zijner komst tot de arme benauwde, in vrees en angst verkeerende Aposte len, die in het Cenakel opgesloten, het einde der tijden nabij achtten Is het dan vandaag niet de dag, om ondanks den vieeselijken tijd dien we doormaken, vol i vai,ano vertrouwen op te zien naar den Trooster en STmu.f ^'wachten we het Hem te smeeken dat Hl. "xLU r Haliaansehe k Levendmaker, en Mem te smeeken, dat Hij ook tit ons kome, ons troos e, ons helpe, ons het ware licht schenke waarin we de aardsche gebeurtenissen naar hun eigen waarde OVERZICHT. Van het oorlogsterrein is er geen of zoo goed ais geen nieuws lil het Westen klagen de berichten ove.- mist en slecht weer, en in bet Oosten wordt een nieuwe groote slag in den omtrek van Przemysl eu links en rechts daarvan voorbereid, waarover neg niets te zeggen valt. Het Russische bericht geeft nu eC ter dodelijk verbloemd de jongste groote, nederlagen toe. eerste mee De tweede oorzaakaldus de „Daily News" was de kwestie der granaten Lord Kitchener heeft het kabinet in 't dui ster gelaten omtrent de zending van de hoeveeL lieden granaten met sterke brisante werking, zoodat bet kabinet, verrast werd door French's aanvraag om meer daarvan. De derde reden was dat de oppositie dreigde met een parlementair debat over al deze zaken, hetgeen de positie van 's Konings regeering in deze gevaarlijke tijden zeer ondermijnd zou hebben. Dit alles deelt de correspondent van het libe rale blad mede, en hij voegt er by, dat, Kitche ner au vermoedelijk geen minister zal blijven maar ieger-commandaut worden, terwijl Lloyd George minister van oorlog worden zal. Kitche ner echter zou als „leger-commandant-in-Engo- land" in het ministerie blijven. De Times meldt, Dat het zoo goed als zeker is, dat in bet memvc kabinet zitting zullen hebben, van de liberalen: Asquith, Grey, Lloyd George, lord Crewe, Mc Kenna; de nièt-paitij- man Kitchenervan de unionisten Bonar Law, Austen Chamberlain en Balfour. De naam van Churchill wordt heel niet ge noemd In een vrij fel hoofdartikel pleit de Times er voor, dat lord Fisher de eerste zee- lord der admiraliteit aan zal blijven. O. m. omdat het naar buiten een zoo slechten indruk maken, indien beide hoofdmannen van de lars, dat de American Locomotive Co. heeft afgesloten. Daar deze zelf met in staat is om alles op tijd af te leveren, hebben andere ondernemingen een deel van de bestelling overgenomen. Op dezelfde wijze heeft de Canadian Car id Foundry Co. een bestelling shrapnells 1 van Groot-Brittanmë, ter waarde van 80 mil- j lioea dollars voor een deel onder Canadee- sche en AmeriKaansehe fabrieken verdeeld. Deze bestelling wordt o.a. uitgevoerd door de Pressed Steel Car Co., de New-York Sir Brake Co., de Railway Steel Spring Co., do Baldwin Locomotive Co. en de Westinghouso maatschappijen. Deze ondernemingen lagen voor een groot deel etil. Yoor de aanmaak van oorlogsma teriaal hebben zij zich nieuw moeten instal- leereu, zoodat voor Amerika een nieuwe in- j dustrie gaat opbloeien. Eerst kreeg in hoofd- zaak de Bethlehem Steel Corp. enorme oor- logsbeslellingen van de geallieerden, onge- j veer ter waarde van 80 millioen dollar. De nog grootere bestellingen ziin voor menige Amerikaaneche onderneming een ware uit- 1 komst. Eeu typische bepaling in deze opdrachten is wel, dat de bestellingen zoodanig gecon tracteerd zijn, dat zij vervallen, indien de vrede mocht worden geteekend vóór alles be hoefde te u orden afgeleverd. De directies der nieuwe ondernemingen ziin echter van mee- ning, dat er voorloopig geen „gevaar" voor Aan liberale zijde zoo vernemen wij vo6lt men zich eeu tikje geraakt, dat Katholieke partij niet, ondanks de socudkU en hun besluit, toch „ddu godsvrede" \vü handhaven. Dat -verwondert ons toch al boel hard Zijn er dan verschillende soorton v „gcdsvredc Wat verstaat men daaromh aan den linkschcn kant? Voor ons is het begrip van don „god vredo": het laten rusten van deu politiek strijd maar dan ook van allen politiek stiijdl En of het pu socialisten of Uoi mannen, of z.g. Protestanten zijn, die d strijd weer beginnen willen, wanneer cc maal één der 'partijen verklaart, op eigen a m tuur te willen uitgaan, bestaat de „gousvmL niot meer. In theorie moge men het dan nog aaupr zen, dat althans de overige partijen zit van strijden zullen onthouden, wie de politie kaart van Haarlem kent, zal het ons toegevi dat, als b.v. de socialisten eenmaal don st.ri hebben geopend, voor de Katholieken in practijk van een berusting geen sprake ka wezen omdat die altijd neerdraaien zou verlies. Wij' hebben het deze week al gezegd: Katholieken passen ervoor, do dupe te Worde van de historie, wat ze onvermijdelijk zoud worden, wanner zij, ondanks liet verbrek van den „godsvrede" door de socialisten op wie alle verantwoordelijkheid neerkomt! neg een apart soort van „godsvrede" zoude willen handhaven met de andere linksol pa r tijen En daarom moet, .als men den strijd va 'lhs. Ine'' alle geweld wil, die strijd pri C 'rlV'0 w°rdeu uitgestreden. Zoo ueefl; de Katholieke partij van de aanvang af hare houding bepaald, en daarnaa zuilen wij handelen in de komende dagen. bestaat, dat de millioeneu bestellingen niet geheel, behoeven te worden uitgevoerd. Zou de oorlog niet reeds lang ten einde 1 zijn oi minstens de vrede in een niet al te ver j verschiet zijn, wanneer Amerika niet de1 voorraadssehuur voor ammunitie der geal lieerden was? wordt, dat een schip als de Lusitania oor- Ook het feit, dat officieel niet geloochend zou maKe h ,mjlogsnninitie bevatte, doen bovengenoemde admiraliteit thans g ngen. Dat Lhuicniu reusadh!tige bestellingen iu een bizonder licht een stapel® telegrammen over wat' de Duit se ie en Oostenrijkecftie x>ers zegt, doch zullen flcii. VV aar&ciiijt- m anonnen; wjj krv- UV/ „Tnrfipn. I van marine woruun. weg moet staat dus oor het blad vrijwel vast. De nationalist Niciolson. verklaart dat geen kele nationalist een Portefeuille zal aanvaar- unna minister Waarschijnlijk zal McKe. beteekenis kunnen zien? Veni sancte Spiritus Kom, heilige Geest, zoo bidt heden de eik Gods, en Ze noemt dien Trooster, waarop t die samenvatte) en verontwaardigd, maar uite7die vei-ontwa&r- van -p. Dit gelooft do aiiy Chronicle, die er aan i toevoegt dat Balfour zich niet opgewassen voeU deze. wt>orden: beido zijn n bct beheer van zulk een lastig departe- maar uiten die verontwaar-1 ent ^'aardi»e wijs, geeselen hot ver- j Nicholson verklaart verder dat naar de ua van a an ra en Sonnino, die op hunne-njng van tal van liberalen Ghurcbi di'è eemoii ig zijn (]e uitvoerders der be- zeer de verantwoor v'ioid draagt voor den! jaar zal duren, en niet onwaarschijnlijk zelis toestand, niet meer mini_ dr;e of yier jaar- We] weet hij, dat de bondge- diging op mee- zoo- versehiinen. Prettig vooruitzicht! Alexander Powell, de correspondent van de New York World in het Britsche hoofdkwartier voor Vlaanderen en Zuid-Frankrijk, heeft aan zijn blad een be schouwing van den toestand gezonden, waarin hij o.m. betoogt, dat de oorlog zekerlijk twee 'teel de wereld wnrhf **7T.' TT*' Vden VaU vrijmctselar« en de geheime rampspoedigen w»---. meer in het mini- j drie of vier jaar. Wel weet nu, 1 wacht, „de rust bij harden .vereer.1 gingen, maar zeggen tevens dat KMmnrt te wolJen opgenomen. Deze mee-inooten het op den^d""1' 2U"en winnen, XLI. WEEKPRAATJE. belangrijke dmgèn P ;everde toch meer doen vermoeden. P' n ae ^enda vooraf zou Dc gemeentelijke visch eikaar, en Haarlem zal liet aóed-P 18 .''Ul v°or reeds zoovele groote en kleufe mT-v°°roeeld Van zeer spoedig volgen de 3 zeker nine nadert ook mm°Pe.bl-o°d-voor2ie- werkelijke ultvoerinn -1 n n stadium van kwamen onverwacht mTu fhededeelingen en dankbaarhSd8ten"nen tot v"ngde op^e^kenmeVfaaff leverde n°S iets bijzonders bracht vraaK8tuk werd op het tapijt ge- n u wordt er in de stad alweer veel en druk ov*r gepraat; zou ze doorgaan? ;r,!lr em heeft ook in deze kwestie al reeds v^°fbeelden gehad: Utrecht houdt geen unnri 't' Pordrecht heeft haar afgelast, en Zwolle vond het er geen tijd voor. ngenieester Sandberg heeft laten uitkomen, at a,s aet nog geen vrede was, er van kermis nier wel mets zou komen. geloof, dat je geen diplomaat behoeft te wezen, om te meenen, dat de kans van vrede op 2 Augustus (dan zou de kermis beginnen) heet erg gering is. Maar al zou het vredt zijn dan nog is het geen tijd voor kermis. De oorlog heeft de zaken wel zóó in de war gestuurd, de financiën zoo geschokt, dat er, ook bij vrede, aan kermispret, althans in dit jaar, niet gedacht mag worden. We hopen en vertrouwen, dat de heeren van het Prinsenhof in de eerstvolgende vergadering, als te dezer zake een voorstel komt, bij de vele reeds genomen wijze besluiten nog zullen voegen een, om de kermis ook dit jaar niet te doen door gaan. Want, een wijs besluit zou dat zeker zijn Een min-wiiselijk besluit heeft van de week de s- D. A. P. genomen. .We dachten de tusschen tij dsche raadsverkie zing nu eens lekkertjes kalm en rustig vredH en zonder strijd te zullen zien verloopen De propagaudaclubs hielden een vette kas voor schikken/aWC^ wikken, de socialisten be llet ging hier al? iu Schiedam. Delft, zaam nu ook tof./SLn3" de. Haarlemsche S D Partij we i- werden met alge- meene stemmen W* gesidd, en zoo- doende anderen^ooka^i gedwongen. Uilen moedig in den slag gaan. De -o n sterk, doC ?:et °nverwinlijk! En wij vijand Entende candidates den heer w/"16-1 tfflt "en geducht strijder voor de mid- W. van Lie en den candidaat-notaris,den ij and is steik, u kome.1 met min W. van Liemh heefü^Wolzak' d'e in den Raad z'n plaats zal waard zijn ofrfiaal inspecleeren, zich voorbe- Iet strH bisten tot den slag dat is de reiden en toerwor den politieken strijd die n eerste dagoro«» in 't vooruitzicht 's- f> lilden vliege." snel voorbijalweer haast de helft van het vijh'^06 la3i' der twintigste eeuw is om Thans hebben we weer Pinksteren, en zoóals de w'eer-profeten voorspellen daar mee leeliik wc®1' m ne-t vooruitzicht. Het weerglas wüst slechh de voorteekenen zijn niet hoopvol. Hemelvaartsdag bracht slecht weer Pinksteren ziet er ook' n'et mo°' u't- Maar we kunnen nog hopen'vveerprofeten zijn niet onfeilbaar, en voor- teekeiien bedriegen wel eens. Moge dat nu het geval zijn! Wij, katholieken, verhopen met het Hoogfeest van Pinksteren echter vóór alles de zegenrijke genade van de komst eu de voorlichting van den deze voor de Kerk zoo bange tijden met meer vurigheid verbeid wordt, en voor ons zoo noodig is in onzen strijd. „Veni Creator Spiritus „Kom Schepper, Heilige Geest". OORLOGSDAGBOEK (van 15 tot en met 21 Mei.) 15 Mei. Onlusten in verschillende plaatsen in Italië. De voorhoede van 't leger van von Mackensen staat voor Przemysl. De Russen bedreigen Czernowitz. 16 Mei. De koning van Italië heeft het ontslag van het ministerie-Salandra niet aangenomen. Onlusten in Portugal. Bij Yperen hadden de Engelschen succes tusschen Richebourg en Lavone; hevige strijd bij Souchez. 17 Mei. De Duitsche troepen hebben Jaroslaw aan de San heroverd. De Oostenrijkers zetten hun successen voort. Duitsche onderzeeërs verschijnen in de mid- dellaudsche Zee. 18 Mei. Ten Noorden van Yperen en ten Wes ten van het Kanaal bij het Sas hebben de ver men moet zich in de Ver. Staten toch geen il sic3 maken over een korten duur van den oorlo meent deze correspondent. De Engelsche recruteering. De oproep va lord Kitchener voor nog 300,000 reerute heeft naar de Times meldt in Londe al heel weinig succes gelhad. In biina all Londcijïclie recruteeriiigscentra was sin Donderdag, toen de oproeping werd gedaa liet resultaat „very flat" (wij zouden zegge „erg dun geweest. Trouwens dit geldt vo de geheele laatste week,; en do inededeelin op Donderdag van Kitchener in het Hooge huis had daarin volstrekt geen wijziging g bracht. Men hoopt nu in Engeland maar d het ua Pinksteren beter zal gaan. Eeu ontploffing in een kruitfabriek. Na a de Köln. Ztg. uit Stockholm verneemt, is volgons Stockholm's Daghlad, do indertij gemelde ontploffing in de kruitfabriek b St. Petersburg niet door brand ontstaan, doe door een aanslag van de revolutionnair partei. Ook een kolonel zou hii den aansla betrokken zijn geweest. Er zijn twintig ve dachten gevangen genomen. De schade Ml Mini I III III ■mil— IWWH bondenen een overwinning behaald; de Dui schers trokken hier gehèel terug. Een nieuw ministerie in Portugal; de onlu ten in Lissabon hebben zich herhaald. Zeppelin-aanval op Ramsgate; luchtgevec tusschen 8 Engelsche vliegtuigen en de Zeppelii geen verliezen. Groote Russische overwinning in Oos Galicië. Onlusten te Triëst worden gemeld. 19 Mei. Mededeeling van de vérstrekken voorstellen van Oostenrijk aan Italië, omtre afstand van Oostenrijksch gebied. Bij de Tweede Kamer is ingediend een wet ontwerp tot tijdelijke instelling van een Nede landsch gezantschap bij den H. Stoel. Berichten over ten ministerwisseling i Engeland. 20 Mei. Getorpedeerd het Engelsche s „Dumcree". Iu Engeland zal een „nationaal ministerie gevormd worden. Aan de Dardanellen duurt de actie W" eenige dagen voortgeen belangrijke wijziging in de posities. 21 Mei. De Italiaansche Kamer geeft de eg ring buitengewone volmacht in geval van oorlo De Engelsche trawler „Chrysolite" en h Fransche s.s. „St. Just d'Aragon" getorpedeei De Duitsch-Oostenrijksche legers liebbe vasten voet gekregen over de San. De Russen g slagen ten Z. W. van Mosciska.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1915 | | pagina 1