Rijwielbanden
ivoaiE.
trieven uit de H-arieisniiraier.
Brieven
^haciigetstraat 7-9 hij de Aoflaag.
^FEUILLETON
DE OORLOG
BiNNENLAND
UIT DUITSCHLAND
goedkoopst adres
J. v. d. MEER,
OBSERVATOR.
HET WOORD VAN DEN PAUS.
WOENSDAG 2 JUNI f915
VERSPREIDE BERICHTEN
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT WOENSDAG 9 Hlhii iqir
I
V,
i iet is er dan toch van gekomen. De R. K.
Militairen van Hoofddorp hebben hun onhvik-
kelingsclub gekregen. De eerste avond daarvan
's een succes geweest voor hen die aan de opi ich-
''nK daarvan hun medewerking verleend hebben.
Dat onze Kath. Pers ook hierin weer een groot
aandeel heeft gehad, behoef ik zeker wel niet te
schrijven. Ieder die weet hoe de oprichting daar
in in zijn werk is gegaan, zal mij dit moeten
toegeven. Maar bij dit alles past toch een woord
ten dank aan den ZeerEerw. Heer Pastoor en
Kapelaan van Hoofddorp voor hunne bereidwil-
'gheid waarmede zij de oprichting van die
»c'ub" in de hand gewerkt hebben.
Den ZeerEerw. Heer Pastoor voor het bezor-
van een lokaliteit, en den Eerw. Kapelaan
^°°r het zich beschikbaar stellen om als spreker
v°or die bijeenkomsten op te treden.
..Dat die bijeenkomsten nuttig en noodzakelijk
'ja behoeft wel geen betoog. Maar dat er nog
Daatsen zijn waar het nog noodiger is dan op
eloofddorp, dat is ook een feit. Te Aalsmeer b.v.
's niet eens een Roomsche kerk. De militairen,
haar in garnizoen, moeten óf een uur loopen
haarHoofddorp óf drie kwartier loopen naar
jtedelstaart. Dat zooiets het kerkbezoek niet in
c'e hand werkt spreekt van zelf; maar het moet
gezegd, de grootste helft heeft de wandeling
tr nog wel voor over. In Vijfhuizen is het al
jj'et beter gesteld. Juist in die plaatsen is een
nauwere band tusschen de katholieke militairen
°nderling, beslist noodzakelijk.
En daarom hopen wij dat het voorbeeld dat
Hoofddorp gegeven heeft, door verschillende
«.n^re „mobilisaties-garnizoensplaatsen in de
s,Hling van Amsterdam moge worden nage-
v°lgd.
^aar ik het ook nog over wil hebben is over
bewersPre'd'nS van ^adl' Ders onder de fort-
Bi, ers e- a- °P l°uw gezet door het Centraal
(,ureau voor de K. S. A. Zaterdagavond las ik
."lacht geuit door Mr. Aalberse over den
Jji 'ngen financiëelen steun dien hij ondervindt
et dien arbeid. Katholieken! Het is een ern-
ge zaak! De helft der manschappen van de
ersdiillende garnizoensplaatsen in de stelling
te" Amsterdam zijn ingekwartierd. Zij lezen
®aar de bladen die in hun kwartier gelezen wor
sen, en zoo er al geen R. K. Militair Tehuis is,
^rijgen zij niets anders in handen. In de forten
's het al niet beter.
Op de leestafel in de cintines vindt men niets
Anders dan liberale en neutrale lectuur. En dat
te in dezen tijd enkel en alleen maar „oorlogs-
»euws" in de krant staat gelooft geen mensch.
H e" a's tijdelijk gezantschap bij den
Stoel, de diplomatieke betrekkingen tusschen
®en H. Stoel en de oorlogvoerende mogendheden
hekken evenzeer de aandacht onzer militairen!
Pn op welke wijze worden zij op zoo'n manier
'"gelicht. Zoo onvolledig mogelijk. Daarom ka
tholieken van Haarlem en omstreken, steunt den
'"beid van het Centraal Bureau voor de ver-
fP^idjng van de Kath. Pers onder de katholieke
sterkst16'1 den militairen raad ik ten
tehuizen3an 0Veral waar zij komen, in militaire
te vrarrp' Canhnes, cafés en dergelijke, om daar
c ^en naar een Roomsch dagblad.
Z°o is (jan Hoofddorp door de militairen
kam,ste s<ap gezet op den weg van het openbare
a nolieke leven door het oprichten van een
"jwikkelingsclub
j., De burgers schijnen nog wat te slapen. Al-
Rans men hoort of ziet nog niets. Ook nog niet
aj\de Kiesvereenigingl
Hier zijn dezelfde woorden van toepassing,
"''komende onder een pjaat in het laatste num-
de h Tan Posham, waar dominee Bronsveld,
k(., ende papenhater op den uitkijk staat naar
w dreigende Roomsche „gevaar", gestyleerd
te de woorden: „Dokter, dokter, ziet gij nog
ijrts komen?" Hier is het eenigszins anders.
H'er is het „Observator, observator, ziet gij nog
'Hs komen? En dan antwoord ik: „ja!"
Maar w&i ik zie komen, zeg ik nog niet!
Ik hoop dat de katholieken van de Meer dit
"Hen verhinderen!
PlNKQTr- Berlijn, 29 Mei 1915,
P i IN HET OORLOGSJAAR!
teren in den vollen bloeitijd van sering
»Dat js
öiet n'ct; mogelijk!" schreeuwde ik, het
hikers ®elijk!" herhaalde ik telkens» en
teen, n ^"der, „ik heb niet op hem gevuurd,
ii heo,.?111" Wat hielp echter* miin misbaar!
^Ms noS. dat de kogel door hoofd en
y0lldaiitSn^-e8a?n en voelde hoe mijn ee-
o** Dlikl-c y den arm wegtrok, ik zag al-
>9 het dn? medelijden op mij gericht
het kÜ6 voor mijne oogen. „Zeeburg
Jenden "venstuk volvoerd!" morden mijn
het hna*1 Zaffen allen duidelijk waarop
ieland«rdet »?emuat» t°en srii uwe stelling
^brerde ik 16 llct dan mogelijk!"
"te L. V"J' ztjn eJ|emiige natuur
KU,lt afn/m en 1JU18t *°en het wapen
en II- ukken» 6l°°p hu achter Hendrik's
*9 één 'hem aan het handelde slechts
seconde!"
Tr CJ
d Was aeconde hangt ons wel en weel"
°d v-i, rua waanzinnig van smart, den
11 een mensch veroorzaakt te hebbea
en kastanje, van Meidoorn en boterbloem! Wie
denkt, dat menschen voor de bloeiende voor
jaarsopenbaring thans geen zin hebben, vergist
zich. Misschien is het zuivere tegendeel het
geval. Het contrast oefent hier zijn werking uit.
Hoe luider de vernietiging brult om Duitsch-
land's grenzen, met des te teederder liefde omvat
de Duitscher zijn vaderlandschen grond en alles
wat deze voortbrengt. En de majestueuze onver
schilligheid der eeuwige natuur tegenover het
lijden der menschheid, maakt tevens dat zij de
eenige toevlucht vormt voor hen wien het te eng
werd in de wereld der menschen.
Berlijn's omstreken bieden genoeg schoons
voor den stedeling. En de Berlijners zijn natuur-
hongerig in booge mate. Eiken Zondag, eiken
vrijen dag trekken zij erop uit, de weggeworpen
boterhampapiereu in de omstreken getuigen er
van. Naar het Oosten en het Westen, raar Zuid
en Noord is gelegenheid te over voor uitstapjes
van een dag.
Met Pinksteren wil men meer. Dan zijn er
velen die de drie dagen verlof ver van Berlijn
doorbrengen, die er zelfs zeven uur sporens voor
over hebben om aan de zeekust, in den Harz of
het Reuzengebergte korten tijd door te brengen.
Als een soort voorproefje van de zomerreis wordt
deze reis beschouwd.
Dit jaar zou men iets anders verwacht heb»
ben. De Italiaansche oorlogsverklaring stond
voor de deur, en men meende, dat de gansche
oorlogstoestand den reislust van velen wel brei
delen zou al was het slechts om den ontbreken-
den nervus rerum. Dit laatste ecliter geeft blijk
van een verkeerde opvatting. Het is namelijk een
feit dat velen, en niet alleen de legerleveranciers,
over een belangrijk grooter inkomen beschikken
dan in vredestijd. De bordjes zijn eenvoudig ver
hangen: andere maatschappelijke groepen dan
vroeger hebben thans de middelen voor luxe
uitgaven. En zoo werden de stations Zaterdag
vóór Pinksteren bestormd door massa's reizigers,
en de spoorwegadministratie, die op dezen aan
drang niet gerekend had, kreeg het toch klaar
inplaats van één trein, er achter elkaar drie te
laten vertrekken in dezelfde richting en met een
(rdverschil van 5 minuten, wel een geweldige
prestatie in een tijd, waarin een zoo groot deel
van het rollend materiaal en van het personeel
'buiten de grenzen wordt gebruikt.
Waar men kwam, steeds zag men hetzelfde.
Aan den rand der in het jonge groen stralende
bosschen, sappige weiden, met bloesems door-
sprenkeld, velden vol ruischende rogge, die in
Juni al gemaaid moet worden, vergevorderde
aardappelakkers, en menschen, uit steden, uit
dorpen, van het land, die naar al dit groene
gewas tuurden als groeide bet in hun eigen tuin,
als moest het hun kinderen voeden, die met
de bewerkers van den bodem praatten over de
kansen van den oogst in den grooten tuin van
bun vaderland, die de landskinderen zou bewa
ren voor hongersnood. En men boorde belang
stellend, als ging bet over familieleden, de ver
halen aan van het verlof, dat den zoon uit de
Kai'pathen of den man uit Vlaanderen naar huis
gevoerd had toen het spittens- en zaaiensiijd
was, van het toekornstveriof dat hij weer zou
krijgen als de oogsttijd kwam.
In de lage kamers der landbewoners hing hier
en daar een vijandelijke tropbee uit den aller-
eersten tijd toen het den soldaten nog niet aan
gezegd was zuJken buit bij bepaalde depots af
te leveren, doch, veel vaker, een stukje van de
eigen uitrusting van den afwezigen strijder of
een pijp op de eereplaats aan den muur. En met
trots vertelde de bewoner van een vlek van 6000
zielen, dat niet minder dan 1500 man als sol
daat onder de wapenen waren. De namen van
hen die nooit meer zouden terugkeeren hingen
in een lijst op het raadhuis en vlak daarnaast
liet bulletin met de bevochten overwinningen, I
zoodat de gevallen helden herdacht werden tel
kens als hun dorpsgenooten goed nieuws lazen.
En overal deden de vrouwen dapper het werk
voor twee. Zij bewerken liet land en heffen "de
blinkende spaden als een trein met soldaten voor-
bijrolt: „Ziet, het werk wordt gedaan." Wel
wordt een groot deel der krijgsgevangenen voor
S5.fï '«ujdbouw gebruikt (zoo stond het kamp te
IJoberitz in de buurt van Berlijn dat eerst 9000
gevangenen herbergde, er niet minder dan 6000
voor deze doeleinden af) maar deze bewerken
uit den aard der zaak geen particulier bezit,
doch braak-liggend land.
Zonder oorlogsnieuws bleef niemand in de
feestdagen. Zelfs met in het kleinste dorpje. Zoo
hoorde men op den ochtend van den tweeden
Pinksterdag van de Italiaansche trouwbreuk
Voor niemand die het speld er laatste maanden
had gadegeslagen was zij een verrassing meer
Met waardigheid en kalmte heeft men haar ont
vangen. Geen betoogingen, geen vervolging van
Italianen, waarvan de meesten zich trouwens al
vóór weken uit de voeten gemaakt hadden
A.
De volledige tekst van den brief des Pau-
en van welk een mensehï Den edekten, boe
ten, zachtmoedigste», dien de aarde ooit ge
dragen had! Tot aan den avond bracht men
berichten omtrent zijn toestand aan mijne
woning elke hoop vervlogen ik had
allee aangewend, om zijn leven te redden,
de bekwaamste doktoren zond ik naar Hen
drik's armoedig kamertje. Al mijn geld liet
ik bij zijn bed neerleggen, opdat het hem
aan niets zou ontbreken, en toenwerd
ik zelf ernstig ziek, zoo ziek, dat maanden
verliepen, vooi-dat ik weer in zooverre her
steld en in 6taat was, om naar Hendrik te
vragen. Mijn moeder had mii van Heidel-
jberg terstond naar huis gehaald en met de
'grootste liefde en ojroffering verpleegd. Ik
was haar destijds niet dankbaar voor die
opofferingen, veel liever ware ik gestorven!
Wat 'had ik met een moord op mijn geweten
ook nog aan het leven! Toen mijne krachten
zoover waren toegenomen, dat ik weer hel
der denken kon, schreef ik brieven naar
Heidelberg en informeerde naar Hendrik.
Mijne vrienden echter wisten niets van hem,
bij was kort na mij in zorgwekkenden toe
stand naar mijne ouders vervoerd, zij had
den niets meer van hem gehoord en ook om-
trent het duel en zijne bijzonderheden was
of niets tot de buitenwereld doorge-
i ,l:Sen. ,Too6t von Zeeburg: was ook uit Hei
de 1 berg vertrokken; (liet verblijf was hem j
daar, onmogelijk gemaakt. Ik schreef, Eieè»|
sen aan Z.Ein. Kard1. Vannutelli luidt
naar de vertaling van de Maasbode als
volgt;
„Het was Ons plan in de eerste dagen der
komende Junimaand het H, College bijeen te
roepen om aan de talrijke nu verweesde ker
ken nieuwe bisschoppen te geven, en tevens
de gunstige gelegenheid te benutten om met
bet H. College over gewichtige en spoed-
eischenue aangelegenheden, welke het be
stuur der Kerk betreffen, te behandelen.
Helaas hebben treurige, u allen bekende
gebeurtenissen Ons verhindert dit plan ten
uitvoer te brengen.
Daar Wij_ nu onze woorden niet tot alle
kardinalen kunnen richten, achten Wij het
doelmatig Ons tot u, den deken van het H.
College te wenden, terwijl aldus Onze woor
den voor allen gelden.
In Onze eerste encycliek deden Wij, uit.
gaande van de hoop het schrikkelijke Europa
onteerende bloedvergieten beëindigd te zien,
een beroep op de regeeringen der oorlogvoe
rende machten dat zij, met het oog op zoo
veel tranen en zooveel reeds vergoten bloed,
zich haasten mochten om haar volkeren den
vrede te geven.
De H. Vader citeert dan eenige zinnen uit
zijn eerste encycliek, waarna Hii vervolgt:
Onze stem van vader en vriend werd niet
geil oord. De oorlog blijft Europa met bloed
bevlekken en men schaamt zich niet te land
en op zee middelen te gebruiken, welke met
alle wetten van ïnenseheliikhcid en interna
tionaal recht in strijd zijn.
En alsof dat alles niet voldoende was,
heeft de verschrikkelijke oorlogsbrand zich
nu nog over ons geliefd Italië uitgebreid,
aan hetwelk tranen en ellende, welke eiken,
ook den sueeesvolsten oorlog begeleiden, niet
gespaard zullen blijven.
Terwijl Ons hart bloedde wegens zooveel
rampen, hebben. Wij nicits nagelaten, om,
zooveel in Ons vermogen was. de treurigste
gevolgen van den oorlog te verminderen.
Wij danken God, die onze bemoeiingen met
succes bekroonde, om van de oorlogvoerende
machten de uitwisseling van de-invalide ge
vangeren te verkrijgen. Wii hebben ook de
blijde hoop, dat ook het lot en het herstel
van de niet geheel invaliede gevangenen
verlicht en vergemakkelijkt zal worden.
Maar vooral richten Wii ouzc aandacht
naar do behoeften der ziel, die 'honger slaan
dan die van het lichaam; Daarom hebben
Wij den aalmoezeniers volle faculteit ver
leend bij liet Mislezen en bii de hulp der
stervenden gebruik te maken van <ue pii»
vileges, welke anders slechts voor buiten
gewone gelegenheden worden toegestaan.
Alle deze priesters bezweren Wü bij de
bermhartigheid van Jesus Christus, dat zij
zich hun zending waardig toonen en geen
hu ei ten en ijver zullen ontzien, opdat de sol
daten in den harden strijd, niet de heilzame
vertroosting van onzen godsdienst behoeven
te ontberen.
Het uur, dat wij doorleven, is diep-droe-
vig, bet cogenblik is verschrikkelijk, maar:
Si.rsum corda! Nog talrijker en met grooter
aandrang moeten wij onze gebeden opzenden
tot Hem, in Wiens handen het lot der vol
keren rust. Wenden wii ons allen vol ver
trouwen tot bet bedroefde cn onbevlekte
Hart van Maria, de Moeder Gods en onze
Moeder, opdat Zij door Hare machtige voor
spraak van Daar Goddelijke» Zoon verkrij-ge
dat vrede en rust moge terugkeeren.
En daar volgens het woord der H. Schrift,
met den gebeekijver ook offers en boete
Ibf-.nd in hand moeten gaan om de Goddelijke
Barmhartigheid over de aarde at' te t,moe
ken, verzoeken wij allen kinderen der Ka
tholieke Kerk met Ons gezamenlijk gedu
rende drie dagen achtereen of naar believen
ook van elkaar gescheiden, in den kerkdij
ken zin des woords, streng te vasten. Wij
verleenen hiervoor onder dc bekende voor
waarden een vollen aflaat, welke ook kan
worden toegepast op de arino zielen in bet
vagevuur. Moge de echo van Onze stem al
Onze, door den vreesdij Ken oorlogsgeest ge
troffen kinderen bereiken en ben allen ever-
tuigen van Onze deelneming jn jlun eirtart
en hun ongeluk, wan er i,s K(}en k;n,T(,r_
smart, welke geen veerklank vindt in de
ziel van den vader.
JAPAN EN CHINA.
De „Köln. Zeitung verneemt van, naar zij
zegt, uitstekend jngehchte zijde het volgende
over het verloop der ondeihancje]}ngen tusschen
Japan en China, welke aan het Japansche ulti
matum voorafgingen.
Den 18en Januari stelde Japan 21 eischen
aan China. Over elk Pu"t Werd afzonderlijk
onderhandeld, waarbij oe Uiineesche regeering
de Japansche zooveel mogelijk tegemoet kwam.
Op 17 April was over zes eischen overeen
stemming verkregen negen bepalingen ten
aanzien van Zuid-Mandsjoenje waren aangeno
men. Toen de onderhandelingen zoover gevor
derd waren, werden zij door den Japanschen
gezant plotseling afgebroken en den 26en April
overhandigde de Japansche gezant te Peking
een herzien ontwerp van de Japansche eischen.
Dit bevatte met 21, doch 24 eischen, waarbij de
gezant verklaarde, dat dit ontwerp de grootste
tegemoetkoming van Japan was, waartoe hèt
tegenover China in staat was. De inhoud kwam
vrijwel overeen met de nota van 18 Januari. Op
1 Mei was de Chineesche regeering Japan zoo
ver tegemoetgekomen als maar mogelijk was.
Ten aanzien van Zuid-Mandsjoerije waren
bijna alle eischen ingewilligd. Nochtans kon
China aan de door japan geëischte gemeen
schappelijke rechtspraak in het binnenland van
Zuid-Mandsjoerije zijn goedkeuring niet geven.
Ten aanzien van de provincie Sjantoeng heeft
China alle eischen van Japan in beginsel aan
genomen.
Intusschen zal het van de bepalingen van het
eventueele vredesverdrag tusschen Duitschland
en Japan afhangen of China gerechtigd is de
tof vóór den oorlog aan Duitschland toekomende
rechten in Sjantoeng aan Japan over te dragen.
Over de eischen ten aanzien van Mongolië,
waai aan Japan bijzondere waarde hechtte, wa
ren de beide regeeringen reeds tot overeenstem
ming gekomen. Ook was dit het geval met
andere bepalingen, o. a. die waarbij China ver
klaarde niet te zullen toelaten, dat een vreemde
mogendheid in de provincie roekien een mari
tiem station zou inrichten.
Voor de Japansche regeering waren deze con
cessies echter nog niet voldoende en deze scheen
de inwilliging der eischen met geweld van wa
pens te willen afdwingen.
Op 6 Mei bezocht de Chineesche onder-staats
secretaris van Buitenlandsche Zaken den Japan
schen gezant, om dezen de bereidwilligheid der
Chineesche regeering mede te deelen, ook ten
aanzien van die punten, waarop China tot dus
ver niet had willen ingaan, concessies te doen.
E>e gezant weigerde echter om daarover verder
te onderhandelen.
Den 7en Mei, 's middags om 3 uur, deed
Japan aan China zijn ultimatum toekomen,
waarop het uiterlijk den 9en Mei 's middags
om 3 uur antwoord eischte. Bij afwijzing van
het ultimatum zou Japan onverbiddelijk de noo-
dige militaire maatregelen nemen.
De onderhandelingen hebben in het geheel
100 dagen geduurd. Tijdens de onderhandelin
gen heeft Japan zijn garnizoen te Moekden en
Sjangtoeng versterkt.
Gelijk bekend is, heeft China het ultimatum
van Japan aangenomen.
Dat is veelbeteekenend
De admiraliteit geeft het volgende, klaarblijk
lijk onbenullige bericht:
„Zeppelins wierpen negentig bommen, voc
het meerendeel brandbommen op een Londens
district. Een aantal branden werden geblusch
doch slechts in drie gevallen was de hulp de
brandweerlieden noodig, die den brand spoedi
bluschten. Geen enkel openbaar gebouw wer
beschadigd. Een kind, een jongen, een man
een vrouw werden gedood en een andere vrouv
zoodanig gewond, dat haar toestand hopeloos is
Weinig personen zijn gewond."
Blijkbaar is er wel méér voorgevallen, wa
we niet weten mogen. De fraditioneele „vrouv
en een kind" zijn er natuurlijk weer bij!
Volgens het Duitsche bericht was de aanva
gemunt op de wei-ven en dokken van Londen er
moet er veel schade zijn aangericht.
Koningin Elisabeth aan het front
Een oer berichtgevers van het „Hbl." schrijft
Een aardige anecdote doet de ronde in he
Belgische leger.
Niet ïang geleden verliet koningin Elisabeth
de hospitaien van de achterlinies en begaf zie'
naar de loopgraven. Niet alle mansuiapp
herkennen haar in haar eenvoudig pakje.
kwamen haar in een loopgraat enke,e manschap
pen tegemoet en zeiden met solaateimunioro
maar aoor, madame, en doe aisot u thuis was
Maar pas op, 't is hier eenigszins gevaarlijk ei
vliegen „pruimen" van ginoer over."
„U, hen geen zoig," antwooraoe de Koningin
„ze treilen mij niet, ik ben zoo klein."
Een soldaat greep een ledigen zak, lei hem
op uen onderkant van de loopgraaf, en verzoent
de Koningin daarop te gaan zitten. Wat zij met
haar gewone gratie oeed. Zij begon daarop
chocolade en sigaretten uit te aeelen en praatte
gemoedelijk met de „jongens". Zij scneen veel
schik te hebben in hun opgeruimde conversatie.
Daar kwam een officier. Hij herkende de
Koningin, schrok even en zei: „maar dat is de
Koningin."
„A t ordre," riepen de soldaten, en plotseling
stonden ze allen in de houding van „geef acht
De Koningin bleef nog geruimen tijd door
praten, en, toeii ze weg was, schilderden de sol
daten op den zak: „hier heeft de Koningin op
gerust." En de soldaat, wien de zak toebehoor
de, antwoordde op het verzoek om den zak te
verkoopen: „Nog voor geen 100,000 frank"
wat voor een doorsnee-Belg het ronde getal is
waarmee „het" fortuin wordt omschreven.
Dc Russische nederlaag in de Engclscbe pers.
De St. Petersburgsche correspondent van de
„Momingpost" schrijft op 19 Mei uitvoerig en
uiterst bezorgd over df* Kussische nederlaag in
Galicië en aan de Karpafhen.
Nimmer, sedert deze oorlog begon is er een
dag geweest die een zoo ernstig bericht bracht
De bondgenoot gevonnist.
Bij de opening der vergadering van het Huis
van Afgevaardigden te Berlijn, zeide de voor-
zifter gisteren het volgende aan het adres van i als' dat hetwelk ons op 17 MdMes"*a von ris ïaö t
Ital,ë.: bereikte. Bij deze gelegenheid is het mij voor het
Sedert onze laatste bijeenkomst trad m den eerst sedert het begin van den oorlog niet
wereldoorlog een nieuwe wending in. Het sedert mogen gelukken, ook maar een enkele aanleiding
dertig jaren met ons verbonden Italië verbrak i te vinden, die op een gunstige tegenstelling zou
misdadig liet bondgenootschap, dat tot „weder- j kunnen duiden bij alles, wat er zoo op lijkt dat
zijdsche verdediging" in liet uur van gevaarde Russen een volkomen debacle leden. Langs
gesloten en door ons, ook terwijl Italië in een i het geheele 1300 kilometer lange front schijnen
moeilijken oorlog gewikkeld was, met onver-
breekoare trouw in stand gehouden wasver
brak het heden, nu het ons in gevaar meent.
(Geroep„pfui".)
Een verdragsscbenöing, zoo hemelschreiend,
een trouwbreuk, zoo smadelijk, (instemming) als
alleen de pogingen van verzet tegen den inval
in de Baltische provincies voor de Russen bevrc-
digend te verloopen. De Duitschers hebben na
hardnekkige gevechten in West-Galicië de Rus
sen op de Sanlmie teruggeworpen, waar Prze*
mysl zich thans tegen de Duitsche aanvallen te
de geschiedenis van alle tijden niet aangeeft, verdedigen heeft. In Noord-Galicië trekken do
maar een schuld, waarvan men reeds heden Russen zich voor de voorhoede van andere
voorspellen kan, hoezeer zij zich zal wreken Duitsche troepen terug, d. w z. lan^s een front
o n 11 on dio Loot* a a r\ i-/\ ril/ol 111/ a ti -7 f aR iyo iron nmmuooi' OOA 1 11
aan allen, die haar oorspronkelijk op zich ge
laden hebben, (levendige instemming) want zeifs
indien, wat God verhoede, onze vijanden en met
hen Italië uit den oorlog als overwinnaars zou
den te voorschijn treden (geroep, „uitgesloten")
dat de Russen door een reeks meer of minder
meesterlijk uitgevoerde terugtochtsbewegingen in
staat zullen zijn aan een volkomen vernietiging
te ontsnappen."
Op dergelijke wijze uit zich ook Manchester
Guardian van 20 Mei.
van ongeveer 320 kilometer lanf hebben de
Duitschers de Russen tot den terugtocht ge
dwongen. Na de ondervindingen van de laatste
maanden schijnt zooiets bijna ongeloofelijk
Militaire vakmenschen, die voor de Russische
ook dan, ja, dan misschien eerst wezenlijk, zai pers schrijven, doen geen flauwe poging meer
upJ liw?"v t y 1 °e e1lgenl^ke waarde van om het ernstige in de situatie te bemantelen en
net ellendige ju das-loon kunnen schatten, die'geven slechts uitdrukking aan hun overtuiging,
het voor zijn trouwbreuk in den vonn van leege -
beloften van zijn huidige bondgenooten ontving,
(instemming), die weinig geneigd zullen zij'n
het, na alle offers van den oorlog, ook slechts
de machtsuitbreiding en nationale ontwikkeling
te gunnen, die het op vreedzame wijze, zonder
wapengeweld, zonder trouwbreuk, kon verkrijgen.
(Levendige instemming).
Maar waar vandaan wil dit volk, dat in zijn
grootste meerderheid welbewust een verdrag
schond, dat zonder eenige noodzaak, zonder door
iemand met aanvallen bedreigd te worden, uit
de zuiverste veroveringszucht naar het zwaard
grijpt, waar vandaan wil het de ontzaglijke
moreele kracht halen, die gevorderd wordt om
zulk een oorlog overwinnend te voeren? Neen,
zoolang de wereld bestaat, streed een volk, dat
op zoo misdadige wijze naar het zwaard greep,
nooit overwinnend, en zoo'n volk zai nooit over
winnend kunnen zijn. (Levendige bijval).
Aanval van Zeppelins op Londen.
Over den gisteren gemelden aanvalI van Zep-1 INVOER VAN GENEESMIDDELEN.
pel ins op Londen zwijgen d j J Het Hbld. verneemt van bevoegde zijdev
totaal! "at ten behoeve der geneeemiddelen-voorzie-
EEN BIOSCOOP-VERORDENING.
Ook Den Haag heeft nu een bicecoop-ver-
ordening gekregen. De verordening zal op
1 September in werking treden. Na breeda
dieeuesiën in een aantal zittingen is Maan
dag door den gemeenteraad met 2138 stem
men aangenomen bef. voorstel der commis
sie voor de strafverordeningen: „uitsluitend
keuren door een commissie van kindervoor-
steilingen en verbod om kinderen beneden
toe tenten" Bn^ere bioecoopvertooningen
tegerifctaande den gro0len afkeer, die ik van
Zeeburg bad, aan dezen om inlichtingen
over den dood van Hei""' y 1 weemaal moest
ik mijn verzoek herhalcj' f°t i]v- eindelijk de
tijding vernam, dat °.lze dostyde na een
vreeselijk lijden van ee"1®® Weken overleden
was. Verdere bijzoiidcr|ie''0n uit den brief
weet ik mij niet meer te berinneren, ik be
vend mij in een onbert 'BUiken toestaan
ik wil hier ook niet la,jfï€r bii stilstaan, n
zult na het gehoorde "V-1,11 «omuualigen toe-
stand begrijpen. Ik 11111 terstond weer
tot Von Zeeburg en v1'0®* ,"aar ,de familie
van den overledene; herinnerd© Blik dat
Hendrik haar eenige hoop en troost was ge-
weent. Zeeburg vertoe'de destijds in zijn ge
boorteplaats en kon voor mij de nauwkeu
rigste inlichtingen mwinnen. Het bericht
kwem met de verzekering, dat de familie in
groeten nood verkeerde, Hendrik's ziekte
had alle middelen opgeteerd. Hier moest ik
mijne geschiedenis eigenlijk afbreken, wan
neer ik niet nog meer te zeggen had, maar
ik ben nog niet klaar, ik heb nog een hoofd
stuk te vertellen van de slechtheid der men
schen en wat nu volgt, zal ook n een kreet
van verontwaardiging ontlokken. U zult het
begrijpelijk vinden, dat ik na de ontvangen
berichten, mijn' geheel, lang niet onbedui
dend vermogen, door Zeeburg's tusseken-
komst liet overhandigen aan de zoo zwaar
feecroefd® familie. Ik deed dit, opdat de goe
de menschen niet zouden weten, dat het de
moordenaar van hun zoon en broeder was.
die hun het geld zond. Zeeburg speelde, dat
moet ik bekennen, de rol van bemiddelaar
uitstekend, zoodat ik hem zeer dankbaar
was. Ook voor mijne diepgefolterde ziel wist
hij altijd eenige woorden van troost tusschen
de levels van zijne brieven te voegen, hii
schreef, dat de smart over den gestorvene,
nadat de dringende nood was gestild, een
weinig afnam en Hendrik's ouders alle moei
te deden om een jongeren, uiterst talentvol
len zoon, te laten studeeren. Ik bood alles
aan, om door Zeeburg dit plan tot uitvoe-
ring te brengen, ja, ik ging verder, ik bracht
de grootste offers om ook de dochters der
familie te verzorgen en mijn hart ondervond
hierin een kleine bevrediging, eene geringe
verlichting; ik verheugde mii op die wijze
mijn schuld eenigszins te kunnen uitboeten.
Ik was niet weer naar Heidelberg terugge
keerd, maar zette mijne studiën aan eene
andere universiteit voort maar ik was
een stilzwijgend, ernstig mensch geworden
het Kaïnsteeken lag op miin voorhoofd.
Zoo verliepen ongeveer tien jaren, ik had
reeds lang een staatsbetrekking gekregen,
toen Von Zeeburg mij andermaal schreef,
dat Hendrik's familie in ongelukkige om
standigheden verkeerde, de huwelijken der
dochters beantwoordden niet aan de ver
wachting, de oude vader was gestorven, na
eene langdurige -ziekte, ook de moeder lag
ziek te bed en hij liet het dus aan mij over,
nog eenmaal met een flinke som bii te sprin
gen. Ik bezat geen eigen vermogen meer,
maar mijne zuster, die zieh intusscheu had
verloofd, bezat nog haar voKe eigendom,
dat zij mij zonder bedenken ter hand stelde,
om redelijk de schuld te kunnen boeten, die
ik in jeugdige onbezonnenheid op mijn schon,
dcre 'bad geladen, en ook mijn moeder voegi
de er hare spaarpenningen bii. Zeeburg
schreef mij daarop een brief vol roerendei
dankbaarheid, hij was vol lof over mijno
edelmoedigheid en deelde terloops mede, daf
hij Hendrik's familie had verteld van wien'
het geld kwam. Zij waren allen zeer geroer^
en hadden hem opgedragen mii hun innig.;
sten dank te betuigen. Bü ons moest nu in'
alle opzichten de spaarzaamheid in acht ge/,
nomen worden, maar wij deden het met blij<i
i moedigheid, want was het ons niet. als open-1
de zieh voor ons een nieuw leven, dat rust
ten vrede zon brengen. Leonie en haar ver.
i loofde wachtten geduldig op betere tijden,j
'wanneer zij het noodige gespaard zouden:
hebben, om een eigen haard te vestigen!
Ach, hét is zoo 'heerlijk wanneer eene famid
lie met hart en ziel aan elkaar gehecht is;
Leonie beschouwde het niet als een offerf
dat ze mij haar vermogen had afgestaan^
ik nam het ook niet in dien zin op, want ili;
zon in een ander geval yoor. haar hetzelfde
