TWEEDE BLAD
De nieuwe R.K. Boerenbond
DE OORLOG
SSKoMn »lf6,506 I"""1 1015 i'eea
BINNENLAND
ZATERDAG 5 Jllhi 1915
duitschland.
oorlogssteun in munchen.
VERSPREIDE BERICHTEN
COURANT
Op 16 dezer zal in de door ons aangekon
digde vergadering' te dezer stede beslist worden
over de opheffing van den Provincialen Chris-
t dijken Noord-Hfrüj Boerenbond, en de stichting
van een Roomsch-Katholieken Diocesanen Land
en Tuiubouwbond.
Wij hebben reeds eenige malen in verschillen
de artikelen de noodzakelijkheid en de ge-
Wenschtheid van deze „omzetting" bepleit, en uit
de berichten die wij in ons blad van her en der
in de laatste maanden hebben opgenomen, is
voldoende gebleken dat de R. K. landbouwers
en tuinders die tot dusverre in den Prov. Boe
renbond waren georganiseerd, die noodzakelijk
heid en wenschelijitheid ten volle hebben be
grepen.
Van de 36 afdeelingen stemden reeds 27 vóór,
en waar men niet in meerderheid vóór was, ziet
men tóch de noodzakelijkheid van een R. K.
Organisatie vroeg of laat in.
Len ingezonden stuk van den heer A. H. J.
Engels, die zooals men weet op verlangen van
Z. D. H. den Bosschop de organisatie der platte
landsbevolking ter hand zou nemen, geeft in dit
blad nadere argumenten voor de aanneming der
voorstellen van het Bondsbestuur.
Men zal zich echter ook afvragen: als de
Boerenbond verdwijnt, wat zal dan de nieuwe
organisatie worden, hoe zal die eruit zien, wat
zal ze doen?
Wij hebben te dezen opzichte vanwege het
bureau der K. S. A., dat de voorbereidende
maatregelen heeft genomen, inlichtingen ojit- Y
vangen, die ten volle de nieuwsgierigen zullen
bevredigen.
Wat den aanvankelijken omvang der nieuwe
landbouwersorganisatie betreft, dit zal veel af
bangen van de beslissing welke genomen wordt
op 16 Juni.
Wordt besloten den bestaanden Christelijken
Boerenbond op te heffen, dan begint men direct,
mdien alle voorstemmers zich ook onmiddellijk
Aansluiten, met 27 afdeelingen in Noord-Hol
land, en met 8 afdeelingen welke den laatsten
tijd voornamelijk in Zuid-Holland zijn opgericht.
Totaal dus met 35 afdeelingen.
Voeg daar nu nog bij die afdeelingen welke
na eenigen tijd ook nog zullen toetreden, door
oprichting van plaatselijke R, K. Boerenbonden
of Tuindersvereenigingen, dan staat het vast, dat
de nieuwe organisatie in een wip veel sterker
zal zijn dan die welke bestond.
Veel sterker in aantal, doch ook en vooral, veel
sterker door innerlijke kracht.
En waarom?
Ten eerste behoeven de landbouwers zich niet
meer te laten weerhouden om in de plaatselijke
afdeelingen de volle ruimte en vrijheid van bewe
ging te geven aan onze katholiek sociale begin
selen.
Men zal dus ons volk beter kunnen opvoeden,
De plaatselijke geestelijkheid, welke tot heden
niet kon medewerken, omdat haar optreden in
een '"•■•-katholieke organisatie niet gewild noch
geve Was. kan nu wèl hare medewerking
c Tal van Eerw. Heeren kapelaans, die op het
Seminarie in de laatste jaren een cursus mede-
Waakten in sociologie bij prof. Aengenent, kun
nen het geleerde dienstbaar maken aan de belan
gen hunner parochianen en ontzaglijk veel bij
dragen tot de ontwikkeling van de plattelands
bevolking.
Sociale en apologetische cursussen kunnen
gegeven worden; de katholiek-sociale ideeën
kunnen allerwege verspreid worden. De weten
schap, dat de sociale kwestie vóór alles is een
godsdienstig-zedelijk vraagstuk,geeft gelegenheid
de vragen van den dag te beschouwen in het
eenig ware en juiste licht.
Wat kan er niet een ontzaglijke kracht ten
goede uitgaan, wanneer in den komenden win
ter in een serie vergadering onze Jonge boeren
tuinders eens kennis maken met de Katholiek-
sociale ideeën!
Wat kan er een licht opgaan voor hun geest
jjmnneer zij de agrarische kwestie, of het land
bouwvraagstuk, eens leeren bezien van ander
landpunt dan dat hetwelk geleerd wordt uit de
overlevering, achter den haard, of volgens de
meening die zij zelf zich, zonder eenigen weten-
^chappelijken grond, van de kwestie hebben ge-
Wat khn dat en zal dat een gunstigen invloed
hebben op hun denkwijze en ook op hun verder
teven als katholieken, als staatsburgers en ook
a's boeren en tuinders!
flier opent zich een vergezicht, vol van de
8choonste verwachtingen.
jpns katholieke volk zal niet langer behoeven
st uir te staan in de kennis van allerlei vraag
stukken. De organisatie moet hier worden als
tiet ware de hoogere school voor het volk, waarin
file kundigheden kan leeren die het noodig
heeft. Zóó kan de Kérk weer opnieuw voor het
volk openen de onuitputtelijke schatten harer
■wetenschap en kennis.
ging van de speciale belangen: voor de boeren:
de veeteelt, zuivelbereiding, kaashandel, enz. enz.
Voor de tuinders: de cultuur, vakkehnis, coö
peratie, marktwezen, enz. enz.
Voor de kweekers, eveneens de behartiging
hunner^speciale en eigenaardige belangen, met
het oog op het buitenlandsch afzetgebied, enz.
Plaatselijk vormen deze twee of drie verschei
denheden, door samenvoeging hunner afdeelin
gen, eveneens e^ne krachtige eenheid tot bevorde
ring van het algemeen plaatselijk of bedrijfsbe
lang doch vooral ter bevordering der algemeene
volksontwikkeling zooals reeds boven werd uit
eengezet.
Wij houden ons er vast van overtuigd, dat
op deze wijze eene krachtige organisatie van de
geheele plattelandsbevolking mogelijk is; en dat
deze eenheid, door de verscheidenheid van de
belangen, welke hunne behartiging vinden in de
speciale bedrijfsorganisatie, door niets behoeft te
worden tegengehouden.
Alleen, laat men nu aan 'den arbeid gaan!
Laten allen hun schouders zetten onder dit
werk; moge tot heil van ons katholieke volk dit
grootsche plan nu eens in hartelijke samenwer
king alleen het doel voor oogen tot stand
worden gebracht!
Wij zullen dan niet alleen onzen hoogvereer-
den Bisschop, Mgr. Callier, een dag van vreug
de verschaffen en zijne herderlijke zorgen aan
merkelijk verlichten, doch wij zullen ook en
niet weinig hebben bijgedragen tot den einde
lijken triomf onzer heerlijke beginselen in het
maatschappelijke leven, voorzoover dat van ons
afhangt en voorzooverre dat mogelijk is
EN
Dit alles moet noodwendig leiden tot meer
mnerlijke kracht van de organisatie zelf.
.Ook, wijl in de nieuwe organisatie beslist reke-
fjmjï zal worden gehouden niet de eigenaardige
gangen, welke de onderscheiden bedriifscroe-
"ten hebben.
Bleek liet in het verleden een fout te zijn, boe-
1*0 en tuinders en kweekers in één organisatie
3 willen samenbrengen, aan die fout zal men
'cn niet opnieuw schuldig maken.
.m.0e nieuwe R. K. Land- en Tuinbouwbond zal
^msten» bestaan uit twn Bonden: een Boeren-
ien een Tuitutersbond, beiden mei een eigen
"^bestuur.
Warmcilt na eeni£en thT wat wij hopen en ver-
kern' ook de reed® bestaande R. K. Kwce-
Voi3atroonsbo'ld zich wii,en aansluiten, dan
dp zich een derde macht!
eze drie bestaande machten vormen dan
w n dor R. K. Lani en Tuinbouwbond. Op
Var,, u'^ze wordt het geheele bedrijf omvat,
'heshif, preke"d '8 bet daarbij, dat het hoofd-
de Xf'V dien Bond wordt samengesteld uit
Hoofdbesturen der drie bonden.
^bartiain^ krachtige eenheid geschapen ter
techteonh-fr-f nr£ï&emec!le belangen: zooals
h^nSCOn socia!e verzeke
ren, bank en geldwezen, enz. enz.
er oolc ruimte in overvloed ter beh'arti-
DE VER. STATEN
De „Times" meldt uit New-York, dat presi
dent Wilson graaf Bernstorff Woensdag ont
ving. Het heet dat deze een compromis
voorstel zou doen, waarbij in ruil voor het op
geven van den duikbootenoorlog door Duitsch
land, Amerika bij Engeland zou aandringen op
erkenning van het recht om naar Duitschland
levensmiddelen, katoen en grondstoffen uit te
voeren. Tevens zou het de bedoeling van den
ambassadeur zijn om uit 's presidents eigen
mond te vernemen hoever de Veroenigde Sta
ten zouden gaan, indien Duitschland beslist zou
weigeren aan de Amerikaansche verlaugeus te
voldoen. Bernstorff wilde verder weten of pre
sident Wilson zou willen toestemmen in een
regeling, waarbij Amerika zou waarborgen dat
passagiersschepen geen contrabande zouden
vervoeren, noch kanonnen aan boord zouden
hebbeu, zoodat dan alle andere schepen getor
pedeerd zouden mogen worden.
Allen die den President hebben gesproken
zijn overtuigd, dat hij op de technische argu
menten niet zal willen ingaan, maar op huma
nitaire gronden zal blijven verlangen, dat de
duikbootenoorlog tegen handelsschepen zal ein
digen.
Het stelt voor, Duitschland opnieuw te vra
gen of het voornemens is zich te schikken naar
de eisohen van het volkenrecht, volgens welke
onderzoek moet worden gedaan naar scheeps
papier en. lading en do passagiers en bemanning
vei igheid moeten worden gebracht vóór
koopvaardijschepen worden in den grond go-
boord. Het kabinet moet het volkomen eens zijn
met het besluit van den president d0 quaestie
uitsluitend te bepalen tot den eiscli der men-
sehelijklieid, opdat de levens van onschuldige
menschen, die op zee reizen niet roekeloos zul
len worden opgeofferd.
Van Duitschlands antwoord op den eisch
zal de voortzetting der diplomatieke betrek
kingen afhangen.
Aan ©en aan de Nieuwe öt. welwillend ter
inzage gegeven brief van een dame te Miin-
chen, is bet volgende ontleend:
Ik heb ontzettend veel te doen met mijn
deel aan het oorlogswerk, dat mii zeer ter
harte gaat, en rajj van half 9 tot 1 uur steed®
bezig houdt.
Ik kan u verzekeren, dat bet oorlogswork
der vrouwen veel bijdraagt om liet volk voor
nood te vrijwaren. München is in 29 distric
ten verdeeld; ik ben bij het 2fete ingedeeld.
Ieder behoeftige in het district heeft het
recht zich tot ons bureau te wenden, dat
dagelijks van half 9 tot 1 uur open is, en
waar ongeveer 20 dames van 18 tot 60 jaar
in de verschillende afdeelingen bezig zijn.
Zij geven kaarten uit, waarop do vrouwen
gratis melk en brood kunnen ontvangen.
eetkaarten voor de volkskeukens, kaarten
voor onder- en bovenkleeding en koloniale
waren. Vervolgens worden de omstandighe
den der zich aanmeldenden opgenomen, en
bij huisbezoek door oen anderen slaf van
dames gecontroleerd en op formulieren go-
noteerd, waardoor uitdccliug aau onbevoeg'-
don wordt voorkomen.
Ik heb de afdeeling voeding voor het ge
heele district, dat ongeveer 1900 gezinnen
omvat, onder beheer. Het middageten voor
noodlijdende dames uit de betere standen
geeft mij veel werk; ik heb daartoe het ini
tiatief genomen, want de zorgen zijn voor
dames uit dien kring het moeilijkst to dra
gen. Sedert September eten 38 damos op kos-
vna,n het comité in twee pensions. Eerst
betaalden wij 50 pfennig per maaltijd, thans,
nu do levensmiddelen duurder zijn, 70. Van
hongersnood ia geen sprake: de economische
resc:te der betere standen en do offervaar
digheid zijn grooter, dan ik had 'innen den
ken. Op straat ziet men ook ondm de ar
beiders bijna uitsluiten^ gezonde, tevreden
gezichten; men hoort de jeugd den geheelen
dag zingen, fluiten en lachen. Ruk
kringen koopen geen of slechts goedkoop®
Bomerartikelen,; de confectiezaken van bet
gemiddelde genre hebben bet druk. maar die
van luxe-artikelen niet. De offervaardigheid
der meest verwende vrouwen in dezen tijd
is verbazingwekkend.
Amerika en de oorlog.
^0,A?Teri b*er noff eenige voor zich zelf
duidelijk sprekende cijfers volgen. De oor
logst) es te 111 u g en aap Amerika houden vol
gens die cijfers gestadig aan. Uit Engeland
ontvang de American Woolen Cy een bestel
ling dekens en wollen stoffen tot een bedirag
van 7.5 millioen pond en verder een order
tot levering van dekens en stoffen voor uni
formen voor het Belgische leger.
Do America Can Oo. heeft een order van
11 millioen pond aan granaten. Een dor
groote ondernemingen, die anders spoorweg-
materiaal vervaardigt, kreeg oen hestelling
van granaatkartetsen tot een bedrag van 30
millioen pond sterling.
Ook de uitvoereijfer van Amerika over de
maanden Maart 1914 en 1915 geven een aar-
l Naar Duitschland werd in Maart
,U,k£!m>er<i voor 283,816 pond tegen
Muflrt 1914 voor 28,213.120 pond. Naar Frank-
V0ÖT 40,647,875 pd. tegen 13,511,436
in 3914. Naar Engeland voor 93,884,62 pond
ÏÏrf 1914. Naar Italië voor
xr l i i)01Icl 0,047,752 in 1,914. Naar
Laconieke beschrijving van een veldslag.
veni-vidi-vici van Caesar bliift zonder
twiltei het. meest laconieke verhaal van een
veldtocht. Een gewonde Engelsohe soldaat,
die in een F ra use h hospitaal verpleegd werd,
heeft misschien Caesars verhaaltrant verbe
terd. Ondervraagd over de indrukken, welke
bij tijdens het. gevocht bad opgedaan, ant
woordde hij: „Ik boorde eerst een helsch le-
yfn',7~ en °en zoide de goede zuster tot hm:
tracht eeng een weinig te rusten."
..De plichten jegens God" in den Antwerp-
sclien gemeenteraad.
Een correspondent van de Maasbode doet
het volgende, in zeker opzicht waarlijk ver
schrikkelijke verbaal:
„In zijne vergadering van 1 Juni besloot,
de gemeenteraad van Antwerpen, dat in het
programma van de stedelijke normaalschool
zal worden ingeschreven de practiscke ze
denleer te volledigen dootr de toevoiegitigS
van: „de plichten jegens God", evenals de
normaalscholen van Gent, Luik. Bergeu en
Charleroi hebben gedaan.
Deze toevoeging was noodzakelijk om te
voldoen aan liet programma van deni staat,
wijl andere de uit te reiken diploma's later
niet erkend zouden worden. Zonder strijd
werd dit besluit echter niet aangenomen.
De lieer Bongers zeide, dat 'hij zich bij de
stemming zal onthouden, omdat de inschrij
ving maar gedaan wordt „wijl ge er toe ver
plicht zijt" eu hij in het bijvoegsel geen ver
trouwen heeft, omdat de algemeene geest
toch zonder God zal zijn.
„Gelnkkiglijk! Natuurlijk!" wordt geroepen.
De heer Stroum schreeuwt: Daar is geen
God, daar is er nooit eene geweest en daar
zal er nooit geen zijn."
Onder allerlei verward geschreeuw dringt
de burgemeester op stemmen aan....
Het is waarlijk droevig in deze droeve tij
den, zegt de correspondent terecht!
Ken Zwoedsche meening.
Het Zweedsche hoofcl'blad „AfteiiMadet"»
betoogt, dat de hoop der Triplo Entente, dat
dcor liet ingrijpen van Italië in den oorlog,
de druk vau Duitschland en Oostenrijk op
do verschillende hoofdfronten eenigszins zou
verminderen, niet vervuld is.
De vorderingen der Franschen zijn even
weinig beteek enend als vroeger. De Duit
scliers hebben cog de waardevolste
gedeelten van Noord-b rankrijk, bet gebied
der erts- en kolenmijnen in bun bezit.
Nog geringer is de invloed op het Ooste
lijke front. Het offensief der centrale mo
gendheden gaat ongehinderd voort, terwijl
do vorderingen der Tussen in de Boekowina
vrijwel gelijkstaan met nul.
Ook is bet niet waarschijnlijk, dat do ge
vechten aan do Itabaansobe grens voor de
centrale mogendheden ernstige gevolgen
zullen hebben.
Onwaarschijnlijk 's i,et verder, dat de
Franscbe Middellnndsehe Zee-vloot als zii
naar de Dardanel'en gaat, daar meer suc
ces zal 'hebben dan tot nogtoe d° Engelsohe
en dat de Italiaanscbe vloot in de Adriati-
scbo Zee meer zal uitrichten dan tot nog toe
de Fransehe.
Belgische fuulirengeri.j-
In een brief uit Hasselt aan de L- K. lezen
wij liet volgende:
Veel wordt ar op dit. oogenblik geklaagd in
onze stad over de ongegronde verdachtmaking,
waarmee sommige ingezetenen elkander trach
ten zwart to maken hii de bevolking onder voor
wendsel van „spiounage" ten voordeele der
Duitscliers.
Nauwelijks .is het bekend, dat een persoon op
min of meer vertrouwlijken, zelfs maar be
liefden voet met Duitsche overlieden of offi
cieren omgaat, of de naam van dien persoon
hangt op aller lippen: men ziet er ct,H lar>dver-
rader en een „spion" v"oor de Duitscliers in.
Zoo vertelt men, dat liet zoontje van een def
tig ingezetene onzer stad op straat door een
Duitsch officier wordt ontmoet en hij de hand
naar huis wordt gc-bracht wat niet vreemd
is, daar de officier in dat huis was ingekwar
tierd, of de personen, die dit zien vertellen
Die feiten zjjn wol treurig en kunnen zeker daarna beiden in zee te vallen; de derde vloei
en vast den aanklagers nooit ter eere strekken 1
Sommige burgemeesters, waaronder wij er
kennen, en wier optreden hun gemeente en
de bevolking zeer heilzaam is geweest, daar zij
ten minst© op hun post gebleven zijn, werden
ook reeds door sommige kortzichtige personen
beschuldigd van plichtsverzuim en Duitschge-
zindheid, omdat zij de Duitsche order» moesten
doen nakomen. Zij werden zelfs door sommige
hunner medeburgers voor zulke feiten bij het
Belgisch Staatsbestuur te Havre aangeklaagd.
De aanklagers wachten nog immer op een
antwoord vanwege de Belgische Regeering,
die zulke beschuldigingen niet in dank kan
aannemen.
Do toestand in Rusland.
Blijkens uit St. Petersburg ingokomen be
richten zijn te Gatsjine, voorstad van St. Pe
tersburg en tevens stapelplaats voor legerleve-
rantiën en standplaats van vele troepenafdee-
lingen, 40 wagons met schietlading, welke be
stemd waien naar het oorlogstooneél vervoerd
t© worden in de lucht gevlogen.
Het plaatselijk hoofd, Von Brest Litowsk,
werd, onder verdenking van spionage, wegens
deelneming aan politieke woelingen gevangen
genomen.
Volgens de „Roesskoje Slowo" zijn in liet
gouvernement Samara niet meer voorradig
gerst, zout, boter, gezouten viscb, thee en sui
ker, terwijl wel vooraad is van andere levens
middelen.
De gouverneur van Oefa beeft bet stadsbe
stuur weten te bewegen om zoo spoedig moge
lijk maatregelen te nemen tegen een volslagen
gebrek aan levensmiddelen.
In het gouvernement Mogilew werd de uit
voer van rogge en roggemeel verboden.
In een zitting van bet stadsbestuur van Mos
kou werd er over geklaagd dat alle maatre
gelen tot bestrijding van het gebrek aan
levensmiddelen haar uitwerking zouden missen,
omdat de spoorwegmaatschappijen geen goede
renwagens ter beschikking stellen.
Twinlig oorlogsverklaringen.
De verschillende oorlogen in den huldigen
wereldkamp begonnen
1. Oostenrijk tegen Servië, 28 Juli 1914.
2. Duitschland tegen Rusland 3 Aug.
3. Duitschland tegen Frankrijk 4 Aug.
4. Engeland tegen Duitschland 5 Aug.
5. Duitschland tegen België 5 Aug.
6. Oostenrijk tegen Rusland 7 Aug.
7. Servië tegen Duitschland 7 Aug.
8. Montenegro tegen Oostenrijk 8 Aug.
0. Montenegro tegen Duitschland 12 Aug.
10. Engeland tegen Oostenrijk 13 Aug.
11. Frankrijk tegen Oostenrijk 13 Aug.
12. Duitschland tegen Japan 19 Aug.
18. Oostenrijk togen Japan 22 Aug.
14. Oostenrijk tegen België 28 Aug.
15. Rusland tegen Turkije 80 October.
16. Engeland tegen Turkije 2 November.
17. Frankrijk tegen Turkije 2 November.
18. Servië tegen Turkije 2 November.
19. Italië tegen Oostenrijk 23 Mei ,1915.
Daar Italië zich ook in ooriog beschouwt mot
Duitschland, kan men aan dit lijstje gevoeglijk
de 20ste oorlogsverklaring toevoegen.
iu de lucht. Toen een krakend geluid v
(le booten, die wij losgelcapt hadden cu dl
in het water roldeq. En ik voelde een klal
op mijn hoofd en weet verder niets meofl
„Toen ik tot mijzelven kwam, lag ik in lui
water, dicht bij die booten dio iósgekajl
waren en zwom er naar toe, 'klom er oijl
want ze waren alle drie omgekeerd, en if
bemerkte, dat ik van onder tot boven nn|
bloed zat.
„Er waren versciieiclenen rond die boote
en de fruitman riep: „Geef eens een handje.
Ik trok hem op lie boot. Ik had oen 'natte
zakdoek in mijn zak, dien hij rond mij
hoofd bond, er waren tlrio gaten iu. Toe
gingen we aan liet- redden en til bleef i
bloeden en verzwakte ik, door de drukt I
merkte iik het niet erg op, (want in F
minuten hadden we de drie booten vaslgél
bonden aan elkaar en een twintig .vrouwoajJT
en kinderen op de booten getrokken. Natuur
lijk, iedereen, die nog macht en wind in ziel
had. hielp daaraan mede.
„Toen wij alles rond ons uit. hot water ge i
haald hadden, waren er tussehen 70 or 8t
menschen op die drie booten. Onderlusschei I
had nog een andera steward oen zakdoek rom
mijn hoofd gebonden en hield het 'op me
bloéden.
„Wij waren, na drie uren rondgedreven U I
hebben, opgepikt door een torpedo-destrovm
en steamtrawlers en 2'/-A uur daarna in
Queenstown geland, waar we onder dokters'
behandeling kwamen, 'gekleed werden en ii
hotels te slapen gelegd.
„Wij kregen het beste van alles, werdor.
liefderijk verzorgd, telegrammen werden gr*
tis verzonden en toen we Zondagmorgen or.
6 uur in Liverpool aankwamen, werden wif
mei taxi's naar huis gebracht."
Een geredde Nederlander van de Lusitania.
Tot de geredden van do Lusilama po-
hoort ook po heer .Van Hook©, vroeger ;woon-
aoülig ta „Vlissingen, geport vijl jaren vaart
hij uis perst© holmeester bij de Gunard-Liue,
.waarvan do jaatsto two© op de „Lusitania",
Aan oen brief, djen de. hoor Yaa Jfoeke na
zijn redding aan syjn familie te. Xlissiu&ea
zond, wordt door den Zeeuwsehen correspon
dent van het antirev. orgaan „De kinster-
dammer het volgende ontleend:
„Ik .was lt.ii de pers te-klas eetsalon bezig
mijn twee laatste passagiers te bedienon,
Koen wij een krakend geluid lioordeu ou oen
paar óogeublikken daarna rilde ou beefde
het schip, evenals iemand boeit die oen ril
ling krijgt van koude.
„Ik liet wat ik in mijn handen had .valleu
op do tafel on ging langs den koristen ,weg
het dek op; dat was natuurlijk niet langs de
trappen, maar langs de zijde vau het schip.
De trappen waren vol met passagiers.
„Op het dek komende, hoorde, ik, dal; hel
schip getorpedeerd was, en het begon ai
te zinken en over te liggen aan stuurboord
zijde.
Lk sing toen naar beneden om oen zwem-
voor was, bracht
het achterdek m
moontob°.sturen laten veel bouwen om <m
weinige thuis gebleven mannen voor werk
loosheid to bewaren.
Bij al dat gocda moet men niet (leuken,
dat do meer gegoede e landen, die do ver
plichting gevoelen liet volk hoven water to
houden, heerlijk en in vréugde leven. Wel
worden weldadigheidseoncerteri in tooneel-
voorstellingcn goed bezocht, maar alle fnmi-
liën bekrimpen zich. De dames uit onze
©- on ge-het overal rond met do gevolgtrekking, dat de
vader van den knaap aan do Duitscliers „ver
kocht" is: do vader wordt 1111 bedreigd na den
oorlog voor die ..euveldaad" hij hel Belgisch
Staatsbestuur aangeklaagd te zullen worden!
Zou men kunnen golooveu, dut er personen,
hier te Hasselt en in den omtrok gevonden
worden, dio cr zich n stiel'jé van maken zuike
beuzelarijen op sporen en to verzamelen voor
latei
b.
vest, (laar er tijd genoog
oen rek met 0 er up aan
deed vijf zwemvesten aan bij vrouwen en
kindoren, en een voor mij-zelf.
„Toen waren er een 500 man (aan net
ach te rbootdek en een steward, dien ik leende,
was bezig met een groot hakmes, pzooals
ze in de roeibooten zijn, kasten open to
breken aan het dek, 0111 naar zwemvesten
te zoeken, maar daar waren lampen, lucifers
en vaten water in, voor de booten.
Maar nu kreeg ik een goed Jdoe. Ik
vroeg om het hakmes on ik kapte do booten
los, dio aan het; dek vast waren met touwen.
Want die booten zijn collapsablebooteu eu
het schip lag zoo over, dat dio booten niet
te water konden gelaten wordon. Na dio los-
gekapt te bobben, staken wij betden ;öen
sigaret op 011 hielden ons vast aan de ach ter-
brug, hot hoogste gedeelte van hot achter
boot dek.
„In pl.rn. 10 minuten was het voorschip
weggezonken, maar dat was erg langzaam
gegaan. Doch nu ging het vlugger en in
5 minuten tijds was de brug onder water en
de kapitein en do staf kapitein van do ,br;ig
gvwassehcu. In de volgende 3 minuten was
liet schip gezonken en daar kan ik weinig
van vertellen, want hot schip stond rechtop
ie het water met het achterschip in de lucht,
picnics als je platen ziet van de ..Titanic"
en ik had'mijn werk en mijn macht noodig,
om mij aan hot achterdek vast te houden,
i want ik hing daar aan als een ladder; alleen
aan ik zeggen, dat ik den voorsten schoer-
islceu
-00
logen
den tweeden zag vallen, foin
ZEDELIJKE VERBETERING VAN
GEVANGENEN.
Het Neder]andsch Genootschap tot zedelijki
verbetering van gevangenen vergaderde de/,01 j
dagen te Amsterdam.
Behandeld werd het rapport der commissie I
ter bestudeering van hot vraagstuk: de arböldj
van de vrouw in de gevahgenis en hare vakopj
leiding aldaar.
De commissie komt tot de volgende conclusie;
Ons onderzoek heeft aangetoond, dat tegon-I
woordig de gevangen vrouwen veelal oiige-J
Schikt werk verrichten, dat cr vaak gebrek h
aan we* en dat er veel te weinig verscheiden-1
beid van arbeid is.
Tevens is 0113 gebleken, dat de vrouwelijke ge-1
vangenen over j^et algemeen voortkomen uit de i
lagere standen en op een laag peil van bes -iia-'j
ving en ontwikkeling staan, terwijl er onder 1
haar veel minderwaardige individuen zijn.
Het komt ons dus voor, dat de volgende ver
anderingen moei cn worden aangebracht:
Aan de vrouwen worde naast gewoon lager,
onderwijs ook vakonderwijs in nuttige hand-,
werken gegeven.
Als verdere vakarbeid wordt in do eerst»
plaats aanbevolen het naaien van eenvoudig® I
onder- en bovenkleeding, welke afgeleverd zou
kunnen worden aan liefdadige instellingen of
aan menschen met weinig koopkracht.
Voorts worde als vakarbeid ingevoerd het
machinaal breien, het stikken van stroohoedeb
en het naaien van eenvoudige confectieklce-
ding.
Het naaien en de andere werkzaamheden, m'
Rijksarbeid worde zooveel mogelijk aan de ont
wikkeling der vrouwen dienstbaar gemaakt.
Het verrichten van hulsdienst wordt door
ons als niet verwerpelijk beschouwd; maken
echter grootere belangen het wenschelijk, dat
de vrouwen zoo min mogelijk in de kleinere ge
vangenissen vertoeven, dan mag het geen be
zwaar opleveren, dat de luiisdienst in die ge
stichten door anderen moet verricht worden.
De commissie beveelt verder aan, dat be
proefd worde aan de gevangenen ouderwijs to
geven in kok én. Ter bereiking van grootere ver
scheidenheid van arbeid zoude, niettegenstaan
de de daartegen bestaande bedenkingen, naai
werk en borduurwerk voor particulieren ver
vaardigd kunnen worden.
Eindelijk worde de mogelijkheid geopend aan
enkele moer ontwikkelden onderwijs in boek
houden, stenografie eu. machineschrift to
goven, terwijl een proef met boekbinden zou
kunen worden genomen.
Wij willen er echter den nadruk op leggen,
dat, willen deze veranderingen tot hun recht
komen, liet noodzakelijk zal zijn eene centrale
vrouwengevangenis in te richten met vergaan
de arbcidersverdeoling en onder deskundigs
leiding.
Na eenige discussie veroenigde do vergade
ring zich met het rapport dat ter kennis van do
Regeering zal worden gebracht.
•Verder liad eene hoofdbestuursverkie/ing
plaats. Periodiek aftredenden waren de heeren
mr. A. Fentener van Ylissingeu en rar. A. d»
Graaf, welke herkozen werden.
De heer jhr. mr. F. G. W. J. Backer, die op.
grond van ambtelijke bezigheden zich niet her
kiesbaar liad kunnen stellen, werd vervangen,
door den beer jlir. D. O. Graswinkel uit»
Arnhem.
Ten slotte hield de heer San Mesdag, genees
heer in de gevangenis te Groningen, een inleD
ding.over liet onderwerp: „Is verbetering van'
strafrechtelijke en straf gestichtsambtenaren in
criminologisch opzicht noodig?"
Door de Engelsehen aangehouden. De ge-
pensionneerdie sergeant Deysenroth, vau het
Indisch leger, met de „Tambora" uit Inditf
naar Europa vertrokken, werd to Suez, waar'
twee Engelsche officieren inspectie kwamen,
doen met zijn dochtertje gedwongen het stoom
schip te verlaten, zonder dat men hem naar zijn
papieren had gevraagd.
