DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. KIEZERS IN I m binnenland EERSTE BLAD Barteljorissiraat De Katholieke 1. U. L. 0. school voor jongens. P. W. TWEEHUiJSEfó, ZATERDAGAVOND-NIEUWS ÜÈiï8§©r,foMi8tr©af 20«Jii»lSs &iaaB*l®m Zwarte en Bruine Sandalen. z^TEREIA6 12 JUNI 1915 40i :g Ho. 8770 GULDEN bü levenslange onge schiktheid tot werkea. DE iupeaus van Redaelie en Administratie Intercommunaal Telefoonnummer 1428. Alle betalende abonnés op dit blad, dio in bet bezit eener verzekeringspolis z\jn, zpn volgens de bepalingon op de polissen GULDEN bij "ff ÜJf GULDEN bjj ABONNEMENTSPRIJS: Rer 8 maanden voor Hanrlcm 71.35 Voor de plaatsen, waar een agent 3s gevestigd (kom der gem) 1.85 Voor de overige plactsou iu Nederland franco per post 180 Afzonderlijke nummers 0-03 PRIJS DER ADVERTENTIëN: Van 8 regels 60 cent (contant 50 cent). Iedere regel meer 10 ot. Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 cL per regeL BuitenL 20 ct. Dienstaanhiedingen 25 ct. (6 regels), driemaal voor 50 ct contant). UITKEERING GULDEN bij overlijden. DEZER verlies van een 1 verlies van hand of voel. fsS? één oog. BEDRAGEN WORDT GEGARANDEERD DOOR DE „HOLLANDSCHE ALGEMEENE VERZEKERINGSBANK" TE SCHIEDAM, vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor» GULDEN bü verlies van één dnim. GULDEN bfl verlies van één wijsvinger, GULDEN b{j verlies van één anderen vinger. Dit nummer bestaat uit uijf bladen daaronder de Otiicieele Kerkliist en hc'- Geilustreerd Zondagsblad in acht '^aoziiden. AGENDA. 13 JUNI. iu Ueu Hout half drie Concert Haaricm's Aluziekkorps. li r o n g e b o u w (tuin) 8 uur Concert Haarl. Muziekkorps. BLOEMENDAAL Lunchroom eu Bo dega „Rusthoek" Avondconcert 8 uur. Agenda. 14 juni. O c 00 uw St.-Bavo R.-K. Volksoond Voortzetting van de bespreking van het Huishoudelijk Reglement. St. E 1 i s a b e t h e g e bouw Jansstraat •ill van 22'A uur aanvrage om verster kende middelen voor arme zieken der St. Ei sab et Lis ve reen igi tig. B i s s c h 0 p e 1 ij k Muscuin Jansstraat ?9 geopend eiken dag van 105 uur tegen ■daling van 25 cents. Uitgezonderd Zater- 'hrgcii en li. K. feestdagen. Gr. Markt - Tel. 998. Onverwacht voor velen, die er toch reikhalzend laar uitzagen, is van de week liet bericht ver schenen in onze courant, dat de R. K. Burger school aan de Ged. Oude Gracht, hoofd de heer J. Cli. Vintges, dusdanig wordt uitgebreid, dat 2e een school voor M. U. L. O. voor jongens zal Worden, met het begin van den nieuweu cursus. Die tijding is alleszins verheugend en opwek kend. Ten eerste omdat er uit blijkt, dat ter bevoegder plaatse niet is stil gezeten, om in deze Gingen de behoefte te voorzien, en Haarlem dus, na tie mooie Roomsche Meisjes-M. U. L. O. aan ;°'t Kleinen Houtweg, ook uu zijn katholieke Jongeris-M. U. I.. O. krijgen zal; het Roomsch bijzonder onderwijs zal hierdoor een belang- j 'ijken stap deen in de richting tot meerdere en! UQOgere ontwikkeling van de Roomsche Midden-1 stanasjeugd! Wil en we, alvorens tot de bespreking van de j Haatiemsciw Katholieke jongens-M. U. L. O.j over te gaan, eerst eens een blik slain in liet j M. U. L. Onderwijs in het algemeen. De vereeniging voor M. U. L. O., de Vereeni ging van lnstituieurs in Nederland en de Ver eeniging tot behartiging der belangen van de Christelijke Scholen voor M. U. L. O. in Neder land, zijn overeengekomen, diploma's A en B uit Ie reiken aan hen, die aan de vastgestelde eischen voldoen. Een commissie van deskundigen, benc/md door de regelingscommissie uic de aangesloten ver- "enigingen, en bestaande uit onderwijzers en onderwijzeressen, voor de heift bij liet openbaar en voor de helft bij het bijzonder M. U. L. O., neemt de schriftelijke en mondelinge examens af en beslist, of ten diploma wordt toegekend. In een commissie van toezicht nemen zitting minstens 4 personen van invloed op gebied van opvoeding, wetgeving, handel en nijverheid, die j de examens bijwonen, het werk kunnen in-' zien, enz. Om-tot het examen voor een diploma M. LJ. L. O. te worden toegelaten, moet de candidaat op 15 Juli van het jaar, waarin het examen wordt afgenomen, den leeftijd van 15 jaren bereikt hebben, waarvan echter in bijzondere gevallen kan afgeweken worden Wat wordt er nu gevraagd voor een diploma M. U. L. O.? Voor Diploma A wordt vereischt: Schrijven, Nederiandsche Taal, Fransch, Engelscli en Duitsch, Rekenen, Algebra, Meetkunde, Aard rijkskunde, Vaderlandsche en Algemeene Ge schiedenis, Natuurkennis (natuur-, dier- en plantkunde), Scheikunde, Teekenen, Handels kennis. Voor diploma A is scheikunde, teekenen en handelskennis niet verplicht. Voor algebra en meetkunde kan vrijstelling worden verleend aan hen, die examen in drie vreemde talen doen; voor één vreemde taal aan hen, die examen doen in algebra en meetkunde. Voor diploma B wordt meer uitgebreider ken- nie van de bovenomschreven vakken gevraagd. Scheikunde is hier niet verplicht. Wat heeft een jongeling van 15, 16 jaar aan een Diploma M. U. L. O.? We willen hier niet de tallooze voorrechten, aan het bezit van zoon diploma verbonden, opnoemen. In de brochure „Bepalingen omtrent de examens voor M. (J. L. O.", zien we er juist 21 opgenoemd. Enkele mogen we hier aanhalen. Diploma A en diploma B geven vrijstelling van het examen tot toelating bij het reserve kader; de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen verleent er-vrijstelling van het examen voor surnumerair op; diverse maat schappijen en groote instellingen stellen het diploma of een der beide, gelijk met einddiploma H. B. S. 3-jarige cursus of 4e klasse 5-jarige H. B. S. Ook andere maatschappijen hier te lande en in Indië geven op AL U. L. O .-diploma vrijstelling van toelatingsexamen, enz. enz. Uit een en ander blijkt, dat cen M. U. L. O.- diplo-ma, vooral in deze tijden, waarin steeds', zooveel kennis en hcogere ontwikkeling wordt! gevorderd, noodzakelijk en hoogst nuttig is. Door velen werd die noodzakelijkheid allang, ingezien. j „Maar waar kar» ik hier in Haarlem mijn jongen hiertoe doen bekwamen?" werd er echter' altijd gevraagd. Toen konden we er niet op ant- woorden, nu, God zij daik, wèl. We zeiden liet al in het begin van ons artikelde R. K. Burgerschool breidt haar klas sen en leervakken uit en gaat meer uitgebreid lager onderwijs geven. "Deze school (vroeger afd. A) telt thans ruim 200 leerlingen7 jaren terug bedroeg het aantal leerlingen van deze afd. 90; onderwezen werd toen, buiten de gewone vakken, Fransch en Engelsch; later is daarbij gekomen Duitsch i Mg. geschiedenis, Kerkel. geschiedenis en wis kunde. Nu wordt ook gymnastiek ingevoerd en 1 meer dan waarschijnlijk boekhouden en handels- j rekenen. Het aantal leerjaren was eerst een tijd 6, sedert een jaar of vijf zijn er echter 8, een 9e komt er bij. De school is dan nu de eenige in Haarlem, waar Roomsche jongens M. U. L. O. kunnen ont vangen 't Voornemen bestaat ook, om gelegenheid te geven tot afleggen van M. U. L. O.-examens A of B. Het schoolgeld is voor alle leerjaren op het oogenblik f 30 per jaar en per leerling; voor meerdere leerlingen uit één gezin, wordt het f 25 per leerling en per jaar, boeken niet inbe grepen. De lagere leerjaren zijn thans reeds alle bezet, behalve natuurlijk het eerste, dat met 1 Sept. a.s. begint en waarvoor zich reeds een 20-tal hebben aangegeven, zoodat er nog maar een 10-tal plaatsen is. Voor het 7e, 8e en 9e leerjaar zijn natuurlijk nog plaatsen open. Aan den lang en herhaaldelijk geuiten wensch van vele Haarlemmers is door deze tegemoet gekomen: Haarlem bezit een Roomsche. M. U. L. O. voor jongens. We verwachten en vc-rtrouwen, dat, nu de gele genheid er is, de katholieken in ruime mate van onze nieuwe Roomsche onderwijsinrichting ge bruik zullen maken! Dat de nieuwe katholieke school degelijke Roomsche mannen moge vormen, en zoo tot heil van God en Kerk, van Land en Volk, strekken zalf Denkt er om a. s Dinsdag Is de H£R9ÏE18iN& UIT DE STAATSCOURANT. Bij Koninklijk besluit van 9 Juni: is, nnet ingang van 15 Juli, aan den heer mr. A. Al oen», op zijn verzoek, ten gevolge van zijne benoeming tot directeur van de Ncderlandsche Bank, eervol ontslag verleend als directcur- a.crotaris der Nederiandsche Bank; is, met ingang van dienzelfden datum, voor den tijd vnn zeven jaren, benoemd tot directeur- secretaris der Ncdorlandsche Bank, de heer mr. G. H. M. Delprat, tlja.ua secretaris van het be stuur der Bijbank der Nederiandsche Bank. EEN INTERVIEW AI ET Z. D. H. DEN AARTSBISSCHOP VAN UTRECHT. Bij het ook door ons vermelde interview met Z. D. H. den Aartsbisschop van Utrecht tee kent het „Centrum" aan: Wij hebben te bevoegder plaatse nadere in lichtingen omtrent dit relaas van den Duit- •schen journalist ingewonnen en, daartoe wel willend in staat gestold, kunnen wij mededeelen, dat, al is 'iet gesprek in hoofdzaak goed weer gegeven, Z, D. II. toch niet voor de juistheid van elk woord, dat in liet verslag voorkomt, kan instaan. liet interview was niet van te voren aangevraagd, de journalist kwam onver wacht en aanteekeningen werden door hem tijdens het onderhoud niet gemaakt. Vooraf had de correspondent een gesprek gehad mot een hooglecraar, die zich scherp in anti-Duitschen zin had. uitgelaten en o.m. had verzekerd, dat een Duitsche overwinning den ondergang voor Nederland zou beteekenen. Dit kon de Aartsbisschop niet inzien. Hij achtte liet evenmin wenschelijk, dat men den indruk zou krijgen, als zou men hier te lande zoo hevig anti-Duitscli wezen en dit hoeft Z. D. H. in het onderhoud ook willen te kennen geven. Iets anders in de woorden van den Aartsbisschop te lezen, zou geen zin hebben. Zooals Monseigneur terstond verklaarde, bleef hij onzijdig. Nog kunnen wij aan hot bovenstaand toevoe gen, dat de correspondent bij den Kerkvoogd informeerde, of de oorlog bijzondere gevolgen voor de Katholieke Kerk in Nederland zou heb ben. Z. D. H. antwoordde, zulke gevolgen niet te verwachten. Vermeiden wij ten slotte, dat Mgr. geen drukproef van het interview ont ving, voor het werd afgedrukt. DE CHR.-HIST. UNIE. De Christelijk-Hi/storisdhe Unie zal op 25 Juli te Amsterdam haar algemeene vergade ring houden. Jhr. mr. De Savornin Lohman za] daarin een bespreking konden over het onderwerp; Oefenplicht, inleiden. NATIONALE VEREENIGING TOT STEUN AAN MILICIENS. Onder voorzitterschap van Professor Pr. H. J. Elhorst heeft bovengenoemde Veree niging in „Ivrasnapolsky" te Amsterdam hare jaarlijksche algemeene vergadering ge houden, welke werd bijgewoond door den Eere-Voorzitter de gep., Luitenant-Generaal J. E. N. Baron Sirtema van Grovestins, grootmeester van het Huis dor Koningin en 29 afgevaardigden, vertegenwoordigende 18 afdeelingen. Do voorzitter opent de vergadering met eene korte toespraak, waarin hij naar aan leiding van de belangrijke schenking, wel ke de vereeniging van H. M. mocht ont vangen, onder hartelijke instemming van de vergadering warine hulde brengt aan H, M. de Koningin. De Secretaris de gepensionneerdo Luite nant-Kolonel L. A. de Jong van Lier bracht het jaarverslag uit, waaruit bleek dat het der vereeniging niet aan bewijzen van har telijke waardeering en warme belangstelling ontbroken heeft, waarop de kroon gezet is door de hoogst belangrijke gift van f 25.000 vanwege Hare Majesteit de Koningin aan de Vereeniging geschonken. Van zeer vele werkgevers werd de vor- zekering ontvangen, dat zij zoo h$t hun eenigszins mogelijk was, hunne gemobili seerde werklieden bij demobilisatie weder in dienst zouden nemen. In hot kalenderjaar 1914 is het ledental der Vereeniging iets gestegen, doch daarna is dit aanzienlijk grooter geworden daar se dert 1 Januari 1915, vele nieuwe afdeelin gen werden opgericht. Op de algemeene vergadering in Januari 1915 gehouden werd besloten dat de Veroe- niging ook hare zorg zou uitstrekken over Landweermannen en dat de, in iedere pro vincie bestaande afdeelingeu een provinciaal comité zouden vormen. Vele commissarissen der Koningin en vele- burgemeesters verleenden hunne medewer king, terwijl de meeste commissarissen der Koningin als eere-voorzitters der Prov. Co- mité's optraden, zeer vele burgemeesters wa ren aanstonds bereid als correspondenten der Vereeniging te fungeeren. De heerlTh. P. A. Delprat, penningmeester dor Vereeniging, die aan de beurt van af treden was, werd als lid van hot Hoofdbe stuur herkozen, terwijl in de plaats van den heer J. !W. IJzerman, die wegens gezond heidsredenen bedankt had, de heer A. van Ontvangst! BARTELJORISSTRAAT 27 TELEFOON 1770. Haarlemsche AHedagjes. w®. 1699 DE HERSTEMMINO VOOR DEN GEMEENTERAAD. Dinsdag worden de kiezers In het le kiesdis trict weder naar de stembus geroepen. Natuurlijk brengen alle recbtsche kiezers hun stem uit op de beeren VAN LIEMT en WOLZAK, mannen, die in den Raad op hun plaats zijnl Maar, ons dunkt, ook anderen zullen dat geneigd zijn te doen, lettende op het gemeente belang dat er niet mede is gebaat, wanneer nog meer soc.-dem. in den Raad zullen komen. Men dient goed in 't oog te houden, dat er bij de herstemming veel op het spel staat, dat het er o. a. om gaat om mannen uit den Raad te houden, wier program-eischen medebrengen, dat de belasting zal worden opgedreven. Mannen, die meer letten op partijeischen dat op gemeentebelangen, die te hard van stapel loopen alles door een eenzijdigen bril bekijken! Kiezers, die in den Raad het gemeentebelang wenschen te zien behartigd, kunnen daarom niet, anders doen dan op de heeren VAN LTEMT en WOLZAK stemmen. We vermoeden, dat vele politiek niet rechts- staanden er óók zóó over zullen denken en mede zullen helpen om deze heeren gekozen te krijgen. Maarwij kunnen dóór toch niet op aan, Wij dienen in hoofdzaak op onze eigen krachten en menschen te rekenen. Daarom mag geen mao van rechts Dinsdag aan de stembus ontbreken. Het spant nu nog meer dan bij de stemming! Nu is 't voor een ieder plicht zijn zaken aldu» te regelen, dat hij kan gaan stemmen. Een ieoer moet nu gaan stemmen en in da ochtenduren op d# heeren VAN LIEMT en WOLZAK. Wie 't nieï doet is zijn beginsel' ontrouw Wekke inmiddels, wie maar kan, nog eens de, lauwen en onverschilligen op en trachtte men ook anderen te overtuigen van 't hooge gewicht van deze herstemming. 'indien 't gaat tusschen rechts en rood stemt ieder verstandig kiezer op de mannen van rechts,,; dat zijn in dit geval de heeren W. J. B. VAN LIEMT en O. WOLZAK. Laat men wei bedenken dat 't nii van maar heel weinig stemmen kan afhangen en dat mits dien nü geen kiezer van rechts op 't appèl' moge ontbreken. Het gaat ook in deze om de zegepraal van het Kruis op de roode vaan Rossum, industrieel te Haarlem, gekozen werd. Drio middelen taf vcrfrisschlng. Wj lezen, in het Hom. Maandblad: Bij groote hitte hoede mén zich ten eerste voor een haastig gebruik van koude dranken. Wanneer men eon drogen keel en hevigen Horst beeft, neme men aller-' eerst wat koud water ia den mand on gorgole' daarmee. Direct ondervindt men cen merkbare' verfrissching van de mond- on halsslijnivliozen. XLIV WEEKPRAATJE Weer staan we aau den vóóravond van een pol Rieken veldslag. Bij het eerste treffen hebben we tegen pen groote overmacht stand gehouden; een belangrijk deel onzer tegenstanders moest rich terugtrekken. Thans staan we voor de beslissing. Het gaat er om, of Rood twee zetels zal Winnen, of dat Rechts ze beide veroveren fcal, en zoodoende er een zal bijwinnen en den andere weer zal bezetten. Het moet naar dit laatste heen. Onze huisbezoekers en propagandisten zijn •Weer druk in de weer. Ze zijn't, als 't ware; pie onze positie vooruitgeschoven hebben, Zoover als het kan, binnen do vijandelijke r°pde linies. Ze zijn het, die als bekwame pioniers b^t politieko sappeurswerk verriehtton, on der en voor Let vaan van Christus, j Nu op 15 Juni zullen zij worden terugge daald uit de schansen; dan wacht hen weer Voerk achter het front. Maar dan gaan de Tsche krachten in het vuur; dan komt het JI, ®0:Ische leger van rechtsche kiezers, dat \vinr, -bewustzijn van te kunnen over- troi, I11',.1? 8torntpas de stellingen bevesti gen en het rechtsche vaan als zogeteeken pp Vijandelijke posities plaatsen zal. moet het gaan. Op 15 Juni zijn de kiezers aan liet woord! De schoone taak wacht hen, een dapper uitgevoerd propagandawerk te bekronen niet de mooiste overwinning: de verkiezing van onze beide candidaten, do lieeron v. Liemt en Wolzak, tot lid van den Raad. Rechtsche kiezers, voorwaarts! Was de vorige maal alles „verkiezing" en „stemming" en moest toen het „oor logsdagboek" een weekje wachten, thans zal, om evenwicht te houden, m'n weck- praatje tot hier moeten beperkt blijven, om dat. de oorlog nog steeds maar doorgaat, en het dagboek dus ook nog altijd ver volgd wordt. oorlogsdagboek (van 28 Mei tot 12 Juni). 28 Mei. De Duitsche Rijkedag bijeen: de rijkskanselier houdt een belangrijk© rode met betrekking tot Italië. 29 Mei. Het Engelsche slagschip „Aga memnon" aan de Dardanellen door torpedee ring zwaar beschadigd. Russisch succes aan de San bii Sieniawa. Przemysl wordt met zwaar geschut be schoten. Bij de zee-actie voor Porto Corsino cd Barjetta worden vier Oostenrijkséhe torpe dobooten ernstig beschadigd; de Italiaanscho torpedojager „Turbino" gezonken. 30 Mei. Hernieuwd Russisch offensief tegen de Oostenrijkers bij Stryj. Iu «er, nota ««ui de VAreanigdie Slatau. betreffende de „Lusitania" vraagt de Duit sche regeering cen nader onderzoek dor fei ten door de Unie en wil haar definitieve ant- woerd-nota tot daarna uitstellen. 81 Mei. Theophil Braga is tot preeideut van Portugal gekozen. Uit Duitsche bron wordt gemeld, dat de Driebond-vloot aan do Dardanellen ffr rugs troken de verbondenen te land 0ü;. geslagen zijn. Twee Zeppelins werpen hommen hoven Helsiugfors; ernstige schade moet zijn aan gericht in de haven. 1 Juni. De Russen behalen voordeeleu op het Pilica- en boven-VVeichsel-front en aan de Dn,jester. Stryj door de centrale troe pen veroverd en drie forten van Przemysl. Italiaansche hommen veroorzaken ern stige schade in Pola. Zeppelins werpen hommen op werven en dokken te Londen. Vier Engelsche stoomschepen, een Deeusch en een Eutisisch getorpedeerd en gezonken. Het Nod. s£. „Triton" (1950 ton) in brand geraakt bij de Engelische kust. 2 Juni. De Fransch en behalen enkele voordeden tusschen Soue-hez en Béthuno. Ooslciirijksc'he bommen op Bari en Brindisi. Aan de San doen de Russische troepen heftige aanvallen. 3 Juni. Przemysl door de Duitsch ere en Oostenrijkere heroverd. Het Engelsche s£. „Saidieh" in dcu grond geboord. 4 Juni. In de zee van Marmora is eon Duitsch transportschip in den grond geboord door epn Engelschen onderzeeër. Het Deensche s.6. „Cyrus" gezonken. Twee Engelsche treilere getorpedeerd; één gezonken. Duitsche berichten melden, dat eeu En- geieche hnlpkruiser en eon Engelsch linie schip getorpedeerd zijn aan de Dardanellen; do eerste zonk. 5 Juni. Particuliere Russische berichten melden, flat Libau door de llusson is inge sloten en de Duitsche commandant van dia plaats gevangen genomen is. De Duitsch-Oostcnrijlcscho aanval ten N. van Przemysl en Stryj gaat vooruit. Do Italianen en Oostenrijkers voeren een hevig gevecht aan do rivier de Isonzo. Het s.s. „Inkum" in den grond ge boord. 6 Juni. Do geallieerden aan de Darda nellen zetten een groeten i^anval te land en ter zoo In; er word een hevige.slag ge voerd, ponder beslist succes. Treffen in de Golf van Riga tusschen Russische en Duit sche schepen; een Russisch transportschip in den grond geboord; een Duitsch stoom schip vernield. De trailer „Persimmon" en het s.s. „Duhvich Head" in deu grond geboord, 7 Juni. Bommen geworpen nabij het Ned. s.s. „Prinses Juliana". De s.s. „Hazehound" en „Ourlew" ge torpedeerd en gezonken. Bij Gent is een Zeppelin vernield door oen Engelsche vlioger. 8 J u n i. Botnmen op de Duitsche lucht- schinloods bij Brussel; Zeppelins werpen bommen op de dokken van Grimsby en 1 Kingston. I do inname van Przemysl werden 34.000 Russen gevangen genomen. Genertvd ,Von Linsiugon dringt meer op iu Galicië; de Russen verzetten zich hevig aan de San. Een oproer op Ceylon bedwongen. 9 Juni. De Duitsch-Oostenrijksche gors gaan vooruit in Galicië. Oostenrijkseho bommen op .Venetië. Hot Italiaansche luchtschip „Citta di Ferrara" .vernietigd. De Amerikaansche minister van Bui-» tenlandsche Zaken Bryan is afgetreden. 10 Juni. De Franschen veroveren hof dorp Neuville. De centrale mogendheden veroveren Slanislaw en dringen verder op, tegen da Russen. Groote •gevechten tusschen Italianen en Oostenrijkers aan do Isonzo. De Italia nen behalen verschillende voordeden. Een Duitsche onderzeeër tot zinken gebracht. Het s.s. „Lady Salisbury" getorpedeerd. 11 Juni. De Tweede Kamer besluit tot instelling van een tijdelijk gezantschap. bij den H. Stoel. Een Engelsche kruiser getorpedeerd bij de Noord-Albaneesche kust. De Engelsche torpodobooten 10 en 12 getorpedeerd. Vier Engelsche treilers getorpedeera en «en Engelsch stoomschip (Wordt, vervolgd.l DURAMT 100 11 15

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1915 | | pagina 1