DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. Klnderhuisvest 29-33, Haarlem sT éIE ÜÊÜLQ0 EEKSTE BLAD 08 openbare schoei in gevaar. Witte Schoenen vanaf f 1.75 Sandalen vanaf f 1.35 P. W. TWEEHUÏJSeN, Russisch front Fransch-Belgisch front Ciosfsnrpscfi-SÊaüaaiïSCh front Aan de DardaneUen DQKDERDAQ 13 JULI B9I9 40ste Jaargang io 8797 Sureau van Redactie en Administratie i Intercommunaal Telefoonnummer 1426. 'In de Nieuwe fifaarlemseho Courant kosten van 1—5 regels 4o cents. Iedere regel meer lo cents. Tweemaal plaatsing 80 cents, driemaal f J,2o (geen handelsannonces) Hebt gij degelijk dienstpersoneel noodig, wilt gij een of ander voorwerp uit de huishouding overnemen of oveidoen, zoekt gij een huis te huren, plaats dan een 40 cents-advertentie in de Nieuwe HaarSeasehe Oouranf. De Vraag en Aanbod-advertentiën in de Nieuwe Haarlemsche Courant hebben SUCöEÖ, DIT NUMMER bestaat uit TWEE BLADEN Haarlemsche Aüsda&es. ^o. itzs HAARLEMSCHE COURANT ABONNEMENTSPRIJS t Per 3 maanden voor Haarlem en voor de plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der gemeente)1,30 Voor de overige plaatsen in Nederland per post, 2, Per week voor Haarlem en de agentschappen 0,12* Afzonderlijke nummers0,05 PRIJS DER ADVERTENTIËNi Van 1—-5 regels t i i t i Zon Iedere regel meerO.'lS Buitenland per regel Advertentien m de rubriek „Vraag en Aanbod" van 1 5 regels .0 40 Elke regel meer o'.io 4000 GULDEN by levenlange onge- schiktheid tot werken. Alle betalende abonnés op dit blad, die in het bezit eener verzekeringspolis zijn, zijn volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voorj ÉT |1 H GULDEN ÉJflfl GULDEN bij I rfj GULDEN bö f |$9| GELDEN bij fff® GULDEN bij fg GULDEN bjj 11111 i I 11 TerUeS van een I 111 ^rües van 1 1111 verlies van Ë1| breuk van een ik 11 verlies Tan |J U U overlijden, |JUU han<1 of voet. U U één oog. 8 UU één daim. fj §J arm of been. |J |J wls^„cr hand of voet. |UU één oog. ||jj f|Jj één daim. |J| arm of been. DE UITKEER1NG DEZER BEDRAGEN WORDT GEGARANDEERD DOOR DE „HOLLANDSERE ALGEMEENE VERZEJK ER1NGSBANK" ÏE SCHIEDAM. GULDEN bij verlies van één anderen vinger. AGENDA. 16 JULI. O e ti o u w S t.-B a v 0 R.-K. .V oMsooud Audiëntie Hoofdfoeetuur. Groote Kerk 78 uur orgelbe- 6Peling door den keer Louis Robert. Paleis van Justitie Jansstraat half twee Bureau van consultatie. Meisjespatronaat St. Rosa Naseaulaan 50 jy8/4 uur Spaarbank. Bisschoppelijk Museum Jausstraat 79 geopend eiken dag van 10—5 uar tegen betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zater dagen en R. K. feestdagen. BLOEMENDAAL Hotel Duin en Daal dagelijks 2 concerten bij gunstig weer. Er is door een clubje liberale kopstukken Jn de Haarlemmermeer een geweldige ver kiezingsstrijd in Ihet leven geroepen. Zij willen hoewel met de cijfers is aan getoond, dat de bevolking in haar overgroo- jeei1 te meerderheid in de Haarlemmermeer van '-er de liberale idee niet is gediend toch de j hijzonder ouderwijs en de meerderheid van xgn. reehtsehe meerderheid omzetten in een |de raadteleden rechtsch. Maar luistert nu liuksche meerderheid. (eens, niet naar praatjes of slechts vermoe- Het verdient algemeen bekend te worden deus, maar naar feiten, die ieder contro- meerderheid hadden, was er voor hen onder de twintig reehtsehe raadsleden niet één geschikt om wethouder te zijn!.... Hier weer hetzelfde bakerpraatje. Een ge meenteraadslid van christelijke richting ver dient geen vertrouwen, dat hij de wettelijke bepalingen eerlijk en royaal zal toepassen en handhaven ten opzichte van het openbaar onderwijs; dat kan alleen een liberaal man doen! De ervaring van de laatste jaren had deze „frontmakers" wijzer kunnen maken; want zij schijnen niet te weten, dat zelfs reehtsehe mannen, als wethouder van onderwijs be hoorlijk voor de belangen der openbare school kunnen zorgen, zooals Mr. de Vries in Amsterdam (dien wij in een kruiskopje al aanhaalden), Van der Molen in Rotter dam en Goslinga in Schiedam. Bovendien is deze tentoongestelde wijsheid speciaal ten aanzien van de gemeente Haar lemmermeer met de duidelijke feiten in strijd. Het geweten der liberalen moet op dit punt wat onrustig zijn en daarom kunnen wij ons voorstellen dat zij er vast op hebben gerekend dat de openbare school in den ge noemden polder zooal niet openlijk, dan toch stikum zou worden geknepen, tegengewerkt en stiefmoederlijk bedeeld, omdat daar was anti-revolutionaire burgemeester, een der beidie wethouders voorstander van bet loeren kan. Van de elf schoolgebouwen in de Meer, door welke leugens en verkeerde verkie- zingspractijken de liberale partij de poli- tiek-onverschillige en goedgeloovige kiezers Wat tracht wijs te maken, want ook in an- zijn er vier, waarvan bijna de helft der lo- dere gemeenten zal men hiermede rekening kalen leeg staat: dus aan ruimte is daar kunnen houden, omdat deze handelwijze dui- geen gebrek! 'lelijk typeert wat de „vrijzinnigen" eigen lijk drijft en wat zij aandurven. De liberale partij heeft ook hier weer het oude paard van stal gehaald, dat bij zoo veel algemeene verkiezingen herhaaldelijk lustig heeft rondgedraafd. Bfj gebrek aan hetere argumenten komt Uu de bewering, dat de openbare 'school „in gevaar" is, wanneer de liberale candidaten uiet tot leden van den gemeenteraad wor den gekozen!! Daartoe verscheen in de liberale verkie zingscourant een stuk, uitgaande van bet "estunr der vereeniging „Volksonderwijs", Waarin te lezen staat: De school te Zwanenburg is te klein, dat ie waar, maar het is ook waar, dat de anti revolutionaire burgemeester al bijna twee jaren grond in koop heeft om die school te vergrooten en het plan tot verbouwing al lang gereed en uitgevoerd zou zijn, .als de liberale wethouder Evelein dit indertijd niet met geweld had tegengewerkt, terwijl de burgemeester van de medewerking der andere raadsleden zich verzekerd kon hon den. Het is ook waar, dat de school te Hoofd dorp haar beste jaren gehad' heeft, maar evenzeer is bekend dat de burgemeester al langen tijd heeft bestudeerd een plan tot het „Wat bet openbaar onderwijs betreft, stichten van een nieuwe openbare lagere „zijn de gemeentebelangen bii de cand'i „daten der anti-rev, kiesvereéniging niet „veilig; een voorstander van bet bijzen- „der onderwijs mag als candidaat voor „den gemeenteraad nooit een stem ont vangen van iemand die de openbare „school liefheeft; in handen der recbter- „zijde zijp de belangen van het openbaar „onderwijs niet veilig; daarom, waakt „voor de oxienbare school; d© belagens j school en een aparte m.u.l.o. school, welke laatste gecombineerd zou moeten wordien met een soort landbouw-winterschool. Zijn we wel ingelicht, dan zou de gemeen teraad zeer zeker wel bereid zijn gevonden voor deze plannen een 30 a 40,000 gulden te voteeren en waarschijnlijk zou de bouw reeds zijn aangevangen, indien niet de mobilisatie dit plan bad terzijde doen leggen. Over bet algemeen zijn de schoolwonin- van de openbare school moeten uit don gen al in de eerste jaren van deze jonge „gemeenteraad worden geweerd. Wat zijn de liberalen toch hard-leerseh: iri vroegere jaren vertelden zij ook met een •ernstig gezicht, alsof zij het zelf geloofden, dat iemand van christelijke beginselen geen vechter kon zijn, geen burgemeester, geen Kamerlid, want zoo iemand kon zaken en toestanden niet onpartijdig bezien; bij hem jvuren de algemeene landbelangen niet vei lig! Id de Grondwet staat een artikel dat zegt, dat ieder Nederlander tot elke landsbedie ning benoembaar is, maar d© christelijke Partijen hebben aan den lijve ervaren in de gemeente gebouwd en daardoor eisdhen zij vrij -wat onderhoudskosten (Circa 3000 per jaar), maar wé hebben nog nooit gehoord dat één liberaal raadslid durfde zeggen, dat de christelijke raadsleden zich tegen deze uitgaven hadden verzet. Nog pas is er te Zwanenburg een spik splinternieuwe woning voor bet hoofd der school gebouwd en thans zijn twee ondiere woningen in aanbouw, welke samen meer dan 15,000 kosten: huizen als villa's, naar veler oordeel veel te groot en te royaal. Kort geleden zijn alle schooikachels op geruimd en vervangen door de nieuwste en lüden, waarin de liberalen de macht in han- beste vulkachels (kosten circa 1000); deze c'en hadden, dat feitelijk en praclisdb alleen kachels branden in den winter tot meerder gemak van de hoofden der scholen dag en Vl'ijzinnigen bekwaam en geschikt genoeg Vftren om ambten van beteekenis te bezet ten. Mr. Groen van Prinsterer en Da Oosta j'aren in bun tijd te dom en ongeschikt om f0' professor te worden benoemd en zoo- ,uüg de vrijzinnigen in den gemeenteraad al 4000 was uitgegeven. Bii raadsbesluit van 28 December 1911 werden de aanvangs salarissen der onderwijzers belangrijk ver hoogd en bij raadsbesluit van 4 Maart 1913 de jaarwedden van 10 hoofden der scholen met een totaal bedrag van meer dan 1000 per jaar; een der onderteekenaars van bo vengenoemd beroemd stukje zag toen zijn eigen salaris met 150 per jaar verhoogd. Verder is bet algemeen bekend, dat bet schoolgeld in de Haarlemmermeer belache lijk laag is: een landbouwer met een inkomen van 9000 betaalt o.2Q per kind en per week; minvermogenden 0.10 en onvermo gend en niets, terwijl herhaaldelijk is geble ken, dat bet gemeentebestuur het hoofd van een gezin al spoedig on- of minvermogend verklaart. De plaatselijke schoolcommissie heeft de leermiddelen altijd, geprezen en met het aanstellen van tijdelijke onderwijskrachten is bet gemeentebestuur niet karig. Wij we ten van scholen in deze provincie, waar het hoofd zich moet behelpen wegens de mobi lisatie en zelf twee of drie klassen voor zijn rekening neemt. Wat een el-dorado is het dan hier, waar elke gemobiliseerde onderwijzér terstond door een ander is vervangen en bij een ziekte van eenige beteekenis geregeld een tijdelijke hulp verschijnt! Summa summarum: de vraag mag wel eens worden gesteld of het in zijn meerder- iheid reehtsehe college van burgemeester en jwetlbouders en de reehtsehe gemeenteraad voortaan niet eens wat minder royaal moe- jten wezen ten opzichte van het openbaar 1 onderwijs; de 11 openbare scholen met 29 (onderwijzers en onderwijzeressen verslinden duizenden guldens en velen zeggen, dat het met een beetje minder ook nog goed kan gaan! ■Al te goed is buurmans gek! Het is wel gemakkelijk uit te geven van een ander- jmans duiten, maar is bet ook billijk, waar 1 een groot deel van de belastingpemningen wordt opgebracht door ingezetenen, die zelf (van de school niet kunnen profiteered Ook leert de ondervinding, dat met deze ruime bedeeling van de openbare school niets wordt bereikt. Mannen als Van der Hor, Evelein, Klaver en Van Riel kennen al deze feiten ook, nog beter dan wij; en iu plaats van hiervoor dankbaar te zijn jegens de reehtsehe raads leden, worden deze uitgemaakt voor bela gers der openbare school Het is ergerlijk en een schande! OVERZICHT. Heden schijnt het lot een botsing te zijn gekomen in het Argonnegebied. Beide communiqués van het Westeujk front gewagen van Duitsclie aanvallen; alleen de vermelding der resultaten verschillen lie- melsch breed. .Waar het Duitsche bericht spreekt van een „volledig succesdaar meldt de officieeie mededeeling uit Parijs (reeds in ons blad van gisteren opgenomen), dat „de opmarseh van den vijand tot staan werd gebracht en dezen werd teruggeworpen". Het Duitsche oorlogsbericht meldt .voorts, dat ten Noordoosten van Viénne-le-Ciiuteau over een breedte van ongeveer een mijl de Fransche linies werden genomen, waarbij 138 man, onder wie één officier, krijgsgevangen werd gemaakt. Ook ten Zuidwesten van Bourreuiiles werd geducht slag geleverd, waarbij de Duitschers in het bezit kwamen van de hoogte 285 en bijna 3000 man gevaugon namen. Op het Oostelijk oorlovsterrein is da actie veel verminderd en blijft de toestand vrijwel onveranderd, hetgeen ook blijkbaar aan de Zuidoostelijke gevechtslinie het geval is. Aan de Dardanelles waar sedert lang geen veranderingen plaats hebben gehad, staat, naai een bericht in eenige Atheensche bladen ons meldt, te verwachten, dat binnenkort een reusachtigen gecombineerden aanval zal wor den ondernomen. Of men dan beter zal sla gen? Het is sterk twijfelachtig. granaten bij de suikerfabriek van Soucliez afge slagen. In de buurt van Troyon, ten W. van Craonne en bij Perthes in Champagne hebben de Fran- schen zonder succes eenige mijnen laten sprin gen. Ons handgranatenvuur verhinderde hen zich in de trechters te nestelen. In de Argonnen hebben de aanvallen der Duit schers een volledig succes gehad. Ten N. O. van Viénne-le-Chateau zijn over een breedte van ongeveer 1000 M. de Fransche linies genomen, 1 officier en 137 man werden gevan gen genomen. Een machinegeweer en een mijn- werper werden buitgemaakt. Ten Z.-W. van Bourrevilles hebben onze troe pen de vijandelijke stelling op de hoogte be stormd, over een breedte van 3 K.M. en een diepte van 1 K.M. De hoogte 285 (la fille Morte) is in ons bezit. Aan ongekwetste gevangenen vielen 2581 BARTEL^ORïSSYRAAT 27. TELEFOON 177 O. GEEN KERMIS EN TÓCH KERMIS? De gemeenteraad heeft we hebben het ge meld het voorstel van B. en W. om de kermis niet te laten doorgaan, aangenomen. Dat was een goed besluit, dat we in deze tijden niet graag anders zouden hebben gezien. Maar nu hooren wij de klacht (zelfs kregen wij een „ingezonden stuk" met een krachtig Franschen, o. w. 51 officieren, in onze handen.„protest", dat wij evenwel, omdat de inzender Bovendien zijn 300-400 gewonde gevangenen in behandeling genomen. Twee bergstukken, twee revolverkanonnen, 6 machinegeweren en groote hoeveelheden oorlogs- materiëel zijn buitgemaakt. Onze troepen rukten op tot aan de stellingen van de Fransche artillerie en maakten 8 kanon nen onbruikbaar, die thans tusschen de weder- keerige liniën .staan. Bij Frezenberg, ten N. O. van Yperen, is een Engelsch vliegtuig naar beneden geschoten. FRANSCH LEGERBER1 CUT. PARIJS, 14 Juli. Tusschen .Maas en Moezel duurt de kanonnade voort, vooral in het woud van Apremont en in het Bois-le-Prêtre, waar de Duitschers na de nieuwe nederlaag bij de poging in den nacht van 12 op 13 Juli de aanvallen 1 niet hernieuwden. Tusschen Fey-en-Laye en het woud wonnen de Franschen terrein door gevech- ten met granaten in dt verbindingsloopgraven. In den nacht van 13 op 14 Juli werd hier slechts geweer- en kanonvuur gewisseld. De levendigheid der berichten uit het Westen, steekt wel sterk af bij die van het Oostelijk gevechtsterrein. Het ,W.een- sche staf-communiqué zegt niets anders, dan dat de „algemeene toestand onveranderd is." Duitscli legerberklit. BERLIJN, 14 Juli. Het groot-hoofdkwar tier meldt: Tusschen de Njemen en de .Weichsel be haalden onze troepen in de streek van Kal- warija, ten Zuid-Westen van Kowno, bij Prasnysch en ten Zuiden van Mlawa enkele plaatselijke successen. Op het Zuid-Oostelijk oorlogstooneel zijn er bij de Duitsche troepen geen verande ringen. i nacht door, maar zeker niet in 't finantioel voordeel van de gemeente. Op initiatief van den anti-revolutionairen burgemeester heeft de reehtsehe gemeente raad besloten de ouderwetsche schoolbanken geleidelijk te vervangen door banken van ®u Rottend am nog maar enkele stemmen i een beter systeem; wij hoorden dat hiervoor De berichten van het Westelijk front geven vandaag nog al wat nieuws. Er is beweging in gekomen. Wij zijn benieuwd naar de vorderin gen. Duitscli legcrhcrieht. BERLIJN, 14 Juli. (Officieel.) Het groote hoofdkwartier meldt: Vannacht zijn andermaal aanvallen met hand- Het nieuws blijft schaars. Alleen een be richt van de oorlogscorrespondenten geeft eenige afwisseling. Het staf-communiqué uit Weenen geeffMechts het bericht, dat er buiten artillerie-gevechten en schermutse lingen „niets" gebeurde. .WEENEN, 14 Juli. (S.) De. oorlogscor respondenten der bladen melden het volgen de over den gelukten' overval der [Tirolers van een compagnie Alpini's, die dichtbij de grens in het Eeno-dal doorgedrongen was om verkenningen te doen. Een afdeeling Tirolers met 2 kanonnen overviel op 8 Juli na een marsch over de bergpaden het vijandelijke kamp, nadat de beide uitgangen van het dal waren bezet. Zij openden het vuur op de Italianen, die meer dan 100 man verloren en zoo snel mogelijk uit het dal vluchtten. Wij hadden slechts een gewonde. ons zijn naam niet bekend maakte, niet kunnen plaatsen) dat door de ondernemers van publieke vermakelijkheden liet besluit van den Raad wordt „ontdoken". Zoo noemt men het. Als er geen kermis is voor den kleinen man zoo heet het dan moet er ook voor den ander geen kermis zijn in schouwburgen en theaters. (Men weet, dat in verschillende zalen op den gewonen kermistijd speciale voorstellingen zijn aangekondigd). Het komt ons voor, dat deze klacht alle grond mist Vooreerst is de tegenstelling tusschen den „kleinen man" en „anderen" volkomen onjuist. Iedereen weet, dat bij schouwburgvoorstellingen, revue's en dergelijke dt meeste bezoekers juist behooren tot wat men „den kleinen man" noemt. Maar bovendien: de kermis op straat is een publieke vermakelijkheid die uitlokt tot geld-uit- geven en pretmaken, maar die heel wat anders is dan een voorstelling waar men speciaal heen moet gaan. Het karakter van pretmaken verbindt zich wèl aan het staan, gedurende een heele week, van de kermistenten in de stad, doch men kan. dat moeielijk verbinden aan het bijwo nen van' één voorstelling in een zaal, waarvan bovendien ieder, die er niet mee te doen wil hebben, kan wegblijven. Het komt ons dan ook voor. 'dat er voor „pro testen" niet de minste aanleiding is, en dat wij den ondernemers van publieke vermakelijkheden, die in den tijd van de kermis hun groote schade door een extra'tje wat pogen in te halen, geruste- lijk dat mogen gunnen, een ieder vrijlatende of hij als het gebodene gepast is daarvan gebruik wil maken. 'Aan de DardaneUen blijft de toestand steeds nog onveranderd; de pogingen tot eenig actief optreden worden telkens nog verijdeld. Echter verwacht men nog deze maand een herhaalden grooten aanval. KONSTANTINOPEL, 14 Juli. Ret groote hoofdkwartier meldt: De vijand poogde eergisterenvoormiddag na hevig artillerie- en geweervuur bij^ Ari- boeroe met handgranaten tegen onzen rech tervleugel ios te trekken. De aanval van den vijand mislukte in ons vuur. De vijand trok terug. Een gelijke aanval op onzen linkervleu gel werd even gemakkelijk afgeslagen. De vijand vluchtte in allerijl terug; een ge deelte viel in een afgrond. Wij maakten een hoeveelheid munitie, wapens en oorlogsmateriaal buit. Bij Sed ul Balir deed de vijand denzelfden voormiddag gesteund door een hevig artil lerievuur van zijn beide vleugels en floor een gedeelte van zijn vloot een aanval op onzen rechtervleugel. Driemaal achtereen herhaalde hij den aanval, maar telkens ploe- gön wij den vijand terug en brachten hem zware verliezen toe. De gevechten op den linkervleugel, die loopgraaf ge vechten geworden zijn, werden tot het aanbreken van den nacht voortgezet. Wij veroverden twee machinegeweren. Ondanks het gebruik van ongeveer" 60.000 granaten en belangrijke verliezen bereikte den vijand niets. BERLIJN, 14 Juli. (S.) Naar Atheensche bladen melden, werken de verbondenen koortsachtig aan de voorbereiding van een reusachtigen gecombineerden aanval tegen de DardaneUen. Van Malta zijn de gerepa reerde oorlogsschepen teruggekeerd. Nieuwe Engelscho en Fransche versterkingen, zoo mede transporten met zwaar Engelsch ge schut en kolossale hoeveelheden ammumue zijn aangekomen. Deze nieuwe aanval moet nog voor einde Juli plaats vinden. .Verder bevinden zich in de Egeïsche £ce twee Amerikaansche stoomschepen, die er begin Augustus nog met twee andere ver« meerderd worden. OOSTPRUISEN. Excellentie von Batocki is een friscli energiek man met wijden blik, geestig causeur en door afkomst en bezittingen als geschapen voor den hoogsten regeeringspost der provincie. Men. prate niet te veel over Pruisische bureaucraten zoolang men zulke mannen op de verantwoorde lijke plaatsen niet kent. Vaak genoeg zijn zij haast het tegendeel ervan. Ook de wijze waarop, wij na het diner met de kaart van het land voor, ons aan een wand van het salon een kort over.j zicht kregen over den weg der wijde Russische legers die in Augustus het rijk bedreigden, en da^ daarbij aangerichte verwoestingen was zeer. boeiend. Eenige cijfers moet ik noemen. In 9, drie regeeringsdistricten Koningsbergen, ALen-: stein en Gumbinnen werden in het geheel 24 ste den, 573 dorpen en 230 bezittingen door brand- stichting vernield. Door de Ru^en warden g,e-j dood 1020 burgers, 433 gewond, terwijl 13000 naar Rusland gesleept werden. Vast staan dezo.j getallen nog geenszins, daar nog voortdurend lijken van vermisten opgegraven worden. Vooral op alles wat met de industrie samenhing had da vijand het gemunt. En zoo bleven zelfs land bouwkundige werktuigen nergens gespaard. Heele wagenladingen vol daarvan vonden de Duitsche troepen daarvan in Rusland terug. Ondanks deze gebeurtenissen heeft nos geen

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1915 | | pagina 1