DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND
i
i
Kinderhulsvest 29-33, Haarlem
BarisljorissM
DE. 00RL08
EERSTE BLAD
Nabij en vèraf
r* is n 1 Witte Schoenen vanaf f 1.75
h. Kc PoProp. Cüud. 1 Sandalen vanaf f 1.35
Russisch front
ZATERDAGAVOND-NIEUWS
2&TEÜ0&8 £7 JO LI 1MB
Bureau van Redactie en Administratie»
Intercommunaal Telefoonnummer I4S6>
PRIJS DER ADVERTENTIËNi
GULDEN bjj
vériies van
één oog.
Dit nummer bestaat uit uier bladen
.waaronder de Officieel© Kerklijst en
het Geïllustreerd Zondagsblad in acht
bladzijden.
Gr. Bflarkt
Tel. 998.
VII.
ALLEN 'T BLOEMPJE OPI
Morgen is het de Bloemendag voor „Herwon
nen Levenskracht"!
Wat 'n mooie naam voor een fonds ter uit
zending van tuberculeuzen in een sanatorium!
Ik was eens in „Dekkerswald", het Roomsche
tuberculosesanatorium, dat daar op de dicht
begroeide heuvelen aan de Duitsche grens achter
Nijmegen ligt. Hóóg op den berg beneerscht het
heel de geweldige Maasvallei daarbeneden, die
zich opent als een rijke schaal vol juweelige
dorpje, waarvan in Gods zonne de witte kerk
torens tusschen al het groen schitteren als flon
kerende diamanten, terwijl er het zilveren lint
van de kronkelende Maas als een band die al
die schittering bijeenbindt, zich afteekent tot vèr
toe in het Zuiden
Daarboven, op den berg, daar is het de stilte
en de rust en de hooge kalmte van de reine
lucht, die je er voelt vol warme gezondheid, waar
je zoo echt je longen kunt vólhalen van voe
dende, louterende natuur
En dan in dat mooie, ruime huis, met al dia
waranda's en loggia's, met die vroolijke wit-
blije kamers, en die prettige hallen, waar je
alles spreekt van natuurkalmte voor lichaam en
geest, en waar je, met die vroolijke zustertjes in
witte kap, toch zoo heelemaal het „gestichts"-
idee vergeet, dat je meent te toeven in een rustige
buitenplaats vol mondain comfort.... daar zie
je dan de menschen, die er hun levenskracht
herwinnen moeten in zoo'n inrichting 1
En denk nu niet aan droeve ziekenoch, ik
zou zeggen: helaas nieti Ik heb er zien liggen
op .de bedden, die 'n kleur hadden als 'n Gel-
dersche, en die er uit zagen als rozen.
Maar wat ze misten, en hier zochtendat
is de levens kracht, dat was het herstel van dat
vreeseiijke, dat knaagde, dat was het verdrij
ven van 't gruwelijke dat hl maar verzwakte aan
hun energiedie laffe, verraderlijke en toch
zoo machtige bacil, die zoo menig leven onder
ons, in geslacht na geslacht, doet wegteren.
Zoo zag ik er heel wat.
Maar ik zag er óók in Dekkerswald en
toen was 't nog niet eens lang, dat het gebouw
was in gebruik genomen, die al leven hadden
voelen wederkeeren in hun aderen, die al weer
opleefden uit den dood van de krach is verzwak
king, die hun beweeglijkheid weer herkregen
en- hun actie, kortom dat alles, wat inderdaad
„levenskracht" heet.
En toen kwam 't me zoo vanzelf op, bij die rond
wandeling in dit ons eerste.'„gezondheidshuis":
Och, daar zijn er toch zoo ontzettend velen ia
onze maatschappij (en ik ken er van nabijdie
geen geld genoeg hebben om -zich deze heerlijk
heid van reine lucht, deze gezondmaking door
t bederfwerende atmosfeer, deze „kuur" van rust
j en gezondheid en goed voedsel, die hun eenige
hoop is op beterschap en zoo noodig, te gun-
nen
j Toen, ja toen heb ik het gevoeld als een eerste
plicht, om den toegang tot „Dekkerswald" en
al zulke heilzame inrichtingen zoo ruim en zoo
groot mogelijk te maken
Er zijn er velen, helaas, die door de gruwe
lijke kwaal van onzen verfijnden, zwakken, ver-
weekelijkten tijd onschuldig lijden.
Dit vooral maakt den tuberculoselijder, zoo
geduldig en zoo tragisch dikwijls voor een
ieder zoo sympathiek, dat zijn kwaal er eene is,
die God hem overzendt geheel buiten zijn schuld,
die als een erfenis wordt overgenomen van
zwakke vaders of teringachtige moeders, die
geslacht na geslacht'teistert in onverbiddelijke
woede
En nu heeft de wetenschap ten slotte bewezen,
dat als die kwaal niet ten volle haar uitwerking
nog heeft kunnen doen, genezing mogelijk is
De sanatoria, zooals „Dekkersveld", zijn de
plaatsen en bieden de omstandigheden, om die
genezing te bewerkstelligen.
Maardaarvoor is geld noodig!
En helaas, hoe velen' zijn er, die er niet
aan kunnen denkèh zelfs om zich de sanaforium-
kuur ook maar een korte poos te gunnen,
want zoo verraderlijk en gemeen de kwaal is,
even langdurig en grondig moet de wijze van
genezing zijn!.
Dat zijn niet alléén de arbeiders, die daar
onder lijden! De „witte.pest" woedt óók, en zeker
niet in de minste mate, onder de kleine burgers,
onder de ambtenaren, de bedienden.
En hoe die allen te helpen?
De Roomsche arbeiders hebben zélf de han
den ineengeslagen, en „Herwonnen Levens-
kracht" hebben ze zoo veelzeggend en mooiD
hun fonds gedoopt, dat tuberculeuzen onder n
hen moet in staat stellen, de rust en het heil 1
van een Roomsch sanatorium als het noodig is,
Welnu: voor dit fonds dragen we morgen het I Propagandisten!
„tuberculosebloempje" dat een mobiel corps van 8 eu allen die mede willen helpen, komt
dames, niet alleen in Haarlem, maar in tal van a.s, Maandag- en Dinsdagavond in
andere plaatsen nog mer overstroomt onze st. Bavo waar U veel werk wacht,
redactie met „aanbevelingen" en „ingezonden g|
stukken"! zal worden aangeboden.
Allen 't bloempje op! dat worde monren Üwott.wgaswasna
nu de.ieus. i
Allen meewerken tot bestrijding der ontzet- i waaromtrent door de „Morning Post" uit St.
tende kwaal, om aan velen onzer arbeidendej Petersburg nog wordt vernomen, dat de op-
klasse, die levenskracht zoo noodig hebben, haar marsch van de Duitschers naar Warschau is
Beleefd verzoeken wij nog meerdere ej tb bi* f sik? e; ev a* wt f** e? kt
hulp voor den grooten strijd van IWlulCIiUiJöfcKj
Woensdag a.s. 3ARTELJORISSTRAAT 27.
Aanbiedingen: Zaterdag 17, Maan- -
dag 19 en Dinsdag 20 Juli a.s.
des avonds van 8 tot lü uur in de Bavo
Sm edestraat.
HET BESTUUR.
weer te geven
Zal er iemand wezen, die dht weigert?
Die deze mooie actie niet steunen wil?
begonnen over een frontbreedte van 160 K.M.
tusschen den spoorweg van Mlawa naar War-
Nü is het tijd om het gevoel eens met recht schau en de rivier Pissa met hare moerassen. De
te doen spreken, en wie dan nog een sociaal opmarsch heeft ten doel een vereeniging tot
argument erbij wil hebben, hij overdenke datj stand te brengen met de Galicische legers die
al deze „herwonnen levenskracht" van ons
Roomsche arbeidersvolk, waartoe het geld der
bloempjes bijdragen zal, ons hééle volk ten
goede moet komen!
F. S.
op een afstand van ongeveer 290 K.M. operee-
ren en alles wat daartusschen ligt te verplet
teren.
Het verdedigingsstelsel van de Russen in de
tusschenruimte omvat een versterkt gebied 130
K.M. ten N. en ten Z. en 190 K.M. ten W. en
ten O. van de vesting Nowo-Georgievsk (ten
N. W. van Warschau) in het Noorden tot aan
OVERZICHT.
Behalve over de opwaartsche beweging van de vesting Iwangorod in het Zuiden en van de
verbondenen in het Oosten, is het ook niet van versterkte linies aan de Bzura in het Westen tot
belang ontbloot, wat gedurende de laatste dagen
in het Westen gebeurt.
Zoowel in Lotharingen als meer Westelijk
van het gevechtsterrein zijn het de Duitschers,
die de pogingen aanwenden om slaags te ge
raken.
In de Argonnen, waar de overwinningen van
het legercorps van den Kroonprins, door de
Fransche berichten nog steeds maar niet worden
erkend, blijven de Duitschers de gewonnen posi
ties behouden.
Aan het Russische front gebeuren in de laat
ste dagen groote dingen. Het is een bijna voort
durend optrekken der Duitschers naar de stel
lingen hunner vijanden in de richting van
Warschau.
Reeds werd, na een korte bezetting, de ver
sterkte stad Przasnysz door de Duitschers her
nomen en nog steeds worden in deze omgeving
vorderingen gemaakt. Przasnysz is, naar het
oordeel der Russen, als het ware de toegang tot
Warschau, zoodat dit punt van groote militaire
beteekettis moet worden geacht.
En steeds komen van het Oostelijk front
nieuwe uitvoerige berichten over het offensief der
verbondenen en den terugtocht der Russen,
aan de vesting Brest-Litowsk in het Oosten.
Het blad zegt verder, dat de Duitschers over
al gedwongen zijn, om aanvallen in het front te
ondernemen. De Russen bereiden er zich op
voor den aanval te weerstaan door een reeks van
gevechten om den vijand op te houden te leve
ren, hem daarbij zoo groot mogelijke verliezen
toe te brengen en daarna verder terug te trekken
naar vooraf in gereedheid gebrachte stellingen,
zooals zij bij den terugtocht in Galicië deden.
Uit de Russische en Duitsche legerberichten
van heden kan men 'echter opmaken, dat de
Russen hier niet het succes hadden, zooals in
Galicië, met hun vooraf in gereedheid gebrachte
stellingen. Of liggen die stellingen zoovèr in
oostelijke richting van den Windau, dat er van
een stuiten van het offensief nog geen sprake
behoeft te zijn?
Dan behoeft het ook niet te verwonderen, dat
Dan behoeft 't ook niet te verwonderen, dat het
Russische leger den terugtocht nog verder voort
zet en dat de nu gevoerde gevechten slechts
achterhoede-ge\echten worden genoemd.
Van de overige gevechtsfronten valt moeilijk
iets in beschouwing te zeggen, wijl de gevechten
van te weinig beteekenis zijn.
Haariemsche Alledagios. no. ie6i
RECHTBANK-KRANTENVERSLAGEN.
Sinds eenigen tijd is onder de Nedeiiandsche
journalisten een levendige discussie gaande in
hun vakbladen, over de vraag, of verslagen van
terechtzittingen, de z.g. „rechtbankverslagen"
die in allerlei détails treden, die soms bij
I geruchtmakende rechtszaken bijna letterlijk
|_de getuigenverhooren bevatten, in de courant wel
wenscheiijk zijn.
Er is een partij, die haren voornaamsten
woordvoerder heeft gevonden in een hier te
lande vertoevenden en nu aan een Nederiandsch
blad medewerkenden Belgischen journalist, welke
vooropzet de stelling dat de courant behoort te
zijn „een afspiegeling van het volle leven", en
die daarbij de meer op reëelen grondslag geba
seerde meening uitspreekt dat alle rechtszittin
gen „van publiek belang" zijn omdathet
publiek er belang in stelt.
Er is 'n andere partij, die meent dat lange recht
bankverslagen ongezonde lectuur zijn, prikke
lend werken, dat ze in een krant niet thuis
behooren en dat ze daar&nboven voor degenen
die erin worden genoemd of aangeduid, meestal
een straf te méér zijn zoo ze schuldig, en een
onverdiende blaam zoo ze onschuldig zijn.
Wij scharen ons geheel aan deze zijde.
Juist om het laatst-hier-genocmde argument
hebben wij bij het weergeven der uitspraken van
de rechterlijke colleges, nooit den vollen naam
der betrokkenen medegedeeld, maar bepalen we
ons tot initialen. En wat de verslagen der te
rechtzittingen aangaat: men zal hebben opge
merkt dat wij, eenmaal verplicht qm te vermel
den wat er aan de hand is, ons toch steeds
beperken, en getracht hebben -in die verslage?
alleen de sobere feiten te vermelden die niet ge
mist kunnen worden, doch alle „prikkellectuur"
achterwege te laten.
Wij geiooven hiermede tevens te handelen in
den geest, zooals een katholieke courant behoort
te worden geredigeerd.
En waarom wij dit nu zeggen?
Omdat ons een poos geleden de opmerking
werd gemaakt, dat wij bij de vermelding van
een vrijwel vies rechtszaakje niet volledig waren
geweest, en dat „de menschen" toch zulke din
gen „zoo graag lezen". Het laatste mag voor
sommigen waar zijn, het is ons geen reden
onze gedragslijn te wijzigen, en we moesten dit
eens in het openbaar zeggen: 't oogenblik was
daartoe nü het gunstigst, nu de rechtbank op
vacanfie is.
OORLOGSDAGBOEK!
0i
ABONNEMENTSPRI]S i
Par maanden voor Haarlem en voor de plaatsen waar een agent
gevestigd Is (kom der gemeente) i,eo
Voor de overige plaatsen in Nederland per post, a 2,
Per week voor Haarlem en de agentschappen te* 0,12*
Afzonderlijke nummers0,05
Van 1—5 regels
Iedere regel meer.
Buitenland per regel
Advertentiën in de rubriek „Vraag en Aanbod" van 1 5 regels
Elke regel meer
O.f»
0,15
0,20
0,40
0,10
4900
Alle betalende abounds op dit blad, die in Hel bezit eener verzekeringspolis zijn, zijn volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voort
GULDEN bp
levenlange on gen
sehiktheid tot
werken.
500 X 300
GULDEN bij
verlies van een
hond of voet.
150
100
GULDEN bjj
verlies van
één duim.
75
GULDEN bij
breuk van een
arm of been.
00
GULDEN bjj
verlies van
één
wijsvinger,
15
GULDEN bjj
verlies van
één anderen
vinger.
DE UITKEEKING DEZEB BEDRAGEN WORDT GEGARANDEERD DOOR DE „HOLLAJNDSCHE ALGEMEENE VEKZEK ERINGSBANK" TE SCHIEDAM.
AGENDA. 18 JULI.
BLOEMENDAG VAN „HERWONNEN
LEVENSKRACHT".
Gebouw St. Bavo Witte Bioscoop
Voorstelling: 2, 4 en 8 uur.
In deu Hout Half drie Concert
Haarlem's Muziekkorps.
Buitensocieteit Trou moet Blyeken
SVi uur Concert Haarl. Muziekkorps.
BLOEMENDAAL Hotel Duin en Daal
dagelijks 2 concerten bij gunstig weer.
BLOEMENDAAL Lunchroom en Bo
dega „Rusthoek" Avondconcert 8 uur.
AGENDA. 19 JULI.
G e o u w S t.-B a v o R.-K. Volksoond
Algemeene vergadering ter herdenking
van de Encycliek Rerum Novarum. Spreker
de Zeereerw. heer L. van den Berg, pastoor
te Assendelft, voorheen geestelijk Adviseur
der Afdeeliug.
St. El is a bethsgebouw Jansstraat
49 van 22 Y» uur aanvrage om verster
kende middelen voor arme zieken der St.
Elisabethsvereeniging.
Bisschoppelijk Museum Jansstraat
79 geopend eiken dag van 105 nor tegen
betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zater
dagen en R. K. feestdagen-
BLOEMENDAAL, Hotel Duin en Daal
dagelijks 2 concerten bij gunstig weer.
TELEFOON 177 O.
Aan het Russisch front blijven de Duitsche
strijdkrachten het offensief behouden en ver
sterken. In het Russisch communiqué wordt
dan ook melding gemaakt van een oprukken
van den vijand langs een uitgestrektheid van
IL.
WEEKPRAATJE.
We leven ia een zenuwachtigen tijd
Dat is, een waarheid als een koe.
Laten we den oorlog er nog buiten we zijn
toch immers gelukkig nog neutraal in Neder
land en zetten we ook al den aanhang van
dien op zij, - dan nog schijnt er reden tot zenuw
achtigheid en overpanning to wezen, want de
menschen zijn zenuwachtig. De oorzaak daar
van zullen we voor onze goede stad in de a.s.
hei stemmingen moeten zoeken. Die zijn dan
ook eigenlijk werkelijk heel geschikt om je
hoofd op hol te brengen. Eerst hadden we zoo
veel candidaten, nu zy'n or wat opgeruimd en
daar komen de vrijzinnigen en socialisten den
boel nog eens ophelderen, door hier elkan
der wel en daar weer niet te steunen, zoodat
da stemming al heel onziuver wordt. Rechts
staat intusschen voor een zwaren spannenden
strijd en daar wordt dan ook met man. en macht
gewerkt, om de zege te bevechten, maar 't is
een moeilijke taak, die onze propagandisten heb
ben. Het zijn ook weer de oude lichtingen, die
gemobiliseerd zijn en ten strijde trekken. Nu
mogen we hier nog eens opwekken voor meer
dere medewerking, juist ook door hen, die tot
heden nog vrij bleven van den propagandastrijd
en niet deelnamen aan het werk. Laat ze bij
zonderlijk voor den aanstaanden harden strijd
een. vrjjwilligen propaganda
1 a n d s t orm vormen, en hun diensten gaan
aanbieden aan het rechtsche politieke hoofd
kwartier, dat met beide handen deso hulp zal
aanvaarden. Daar dus naar toe in deze eerst-
ïoigoude dagen om alles in het geweer
te brepgen tegen het vrijzinnig-socialistische
legen/
Intusschen dwaal ik alweer af.
Ik zou over <iea zenuwachtigen tijd praten
en schrijf nu in eens een opwekking om aan het
politieke propagandawerk deel te nemen. Enfin,
we zullen maar denken: 't is ook noodig en
trouwens, afwisseling behaagt.
Veel minder behaagde bijv. het rumoerige
tconeel van Maandagavond in den omtrek
Anegang, Frankestraat, Oude Gracht.
alweer wat zenuwachtig te werk gegaan zijn;zijn meening de politie zich vergist, in open-
gevolg was verzet uit het natuurlijk tal- baar verzet te gaan. De politie heeft zich als
rijke publiek, en een relletje van belang. Tezelf- gezag te verantwoorden.
der tijd ongeveer achtten eenige pro-winkelsluL Maar het gezag dieat op de eerste plaats go-
ters het noodig om te manifesteeren tegen
een collega, die zich oncollegiaal gedroeg, door
niet, volgens de afspraak, om 8 uur te sluiten.
Nog meer drukte en rumoer. Het eerste relletje
verplaatste zich van den eenen naar den ande
ren kant en toen er Politieversterking kwam
opdagen, speelde de zenuwachtigheid deze al-
êerbiedigd
(Van 10 lot 17 Juli.)
10 JULI. De Engelsche regeeringstroepen in
weer parten, en er moeten zoowel bij liet eene Zuid-Afrika hebben onder commando van gene-
Daar is het een geweldige drukte geweest, als het andere relletje klappen uitgedeeld zijn raai Botha, de Duitsch-Zuid-West-Afrikaan-
waarover de Haarlemsclie kranten ditmaal heel
sobertjes hebben bericht en toch was het een
heele geschiedenis.
Laat ik voorop stellen, dat ik er zelf niets
van gezien heb, maar ik ben in het bezit geko
men van betrouwbare verklaringen van ver
trouwde ooggetuigen. Daarop, met de gebodene
en winkeljuffrouwen zijn flauw gevallen enz.
Het is niet onze bedoeling hier nog uitvoerig
op de zaak in te gaan. We herhalen dat we
onmogelijk alles kunnen overbrengen, wat
„men zegt."
En ofschoon we in deze tijden weten, wat offi-
ciëele berichten waard zijn, kunnen we nog niet
en gepaste gereserveerdheid, afgaande, wil ik aannemen, dat ook in onze goede stad die
hier toch nog iets daarover vertellen omdat we j kwaal zou doorgedrongen zijn.
het eigenaardige verschijnsel hebben medege- j We bedoelen, dat we het offioiëele bericht
maakt, dat de zenuwachtigheid (nu komt 'tl) van het officiëele politierapport voor juist
die a.s. \Y oensdag haar hoogste punt zal berei-houden, en aannemen, dat de aanleider van het
ken bij ae stembus, min of meer van terugwer- eerste relletje inderdaad beschonken was. Hij
kende kracht is geweest en zich bij het bedoel- kreeg immers ook een verbaal wegens dronken-
de relletje van Maandagavond flink heeft laten schap. We nemen ook aan, dat het publiek zich
gelden. niet gedroeg, zoo als gewenscht was. We ken-
Men moet dan weten, dat 'k breng eerst nen dat maar we nemen daarbij tevens aan, dat
over, wat ik hoorde van de ooggetuigen dat de politie in deze geschiedenis niet op de voor
een doofstomme jongeman op dien avond zich treffelijkste wijze haar reputatie van „nuchter -
schuldig maakte aan straatschenderij we kalme Hollanders" gehandhaafd heeft,
meenen te mogen zeggen, een van niet zeer ern- Tot zoover. We meenden, ter voorkoming van
stigen aard.
misverstanden en om de zaak wat recht te zet-
Evenwel de wet dient gehandhaafd. Een ton, hier even dit te moeten memoreeren. W e
agent van politie trad dus op, om zijn plicht te willen echter besluiten met een raad aan het
doen, en moet nu daarbij niet al te tactisch en publiek, dat het niet de weg is, om, als volgens
sclie kolonie geheel veroverd.
Het Russisch tegen-offensief bij Oerzendaf-
Lublin bewerkt een Oostenrijksche nederlaag:
de Oostenrijkers worden, zegt het Russische be
richt, achtervolgt.
Generaal Roeski weer opperbevelhebber der
Russen aan het N. W. front.
Duitschland antwoord op de Amerikaansche
Lusitania-nota.
Drie stoomschepen in den grond geboord.
Te Galais heeft een conferentie plaats gehad
tusschen. het opperbevel der verbondenen en
leidende staatslieden van den driebond.
11 JULI. De Russen vallen heftig aan bij
Krasnik; de Oostenrijkers offenseeren krachtig
tegen Bystritza.
De Engelseh-AmerikaAsche bladen schrijven,
heftig tegen de Duitsche antwoord-nota. Een
Engelsch en een Noorsch schip getorpedeerd.
12 JULI. In de Witte Zee zijn vier Engel
sche stoomschepen op mijnen gcloopen en gezon
ken.
De Belgen slaan een Duitschen aanval aan de
Yeer af.
Het Duitsche stoomschip „Arp" in de Noord
zee in den groDd geschoten.
13 JULI. Op het Westerfront wordt weer ver
woed gevochten. De Duitschers weren zich ge«"
ducht in de Argonne, waar zij nieuwe troepen
hebben aangekregen.
Bij Souchez veroveren de Duitschers een flink
steunpunt.
In Zuid-Polen en de Boekowina rust
Bij Ossowicz in Noord-Polen doen de Russen een
uitval.
Een Russisch en een "Engelsch schip getor
pedeerd.
De „Königsberg," Duitsche kleine kruiser,
in de Rufije-rivier, in Oost-Afrika, vernield.
14 JULI. Een' eskader van 35 Fransche
vliegmachines bombardeert een Duitsch station
in de Argonne.
Geruchten van onderhandelingen tusschen
Rusland en Japan over een verbond.
Twee treiters getorpedeerd. Hevig verzei
der Russen aan de Boeg en den Dnjestr.
15 JULI. De Duitschers namen in de Ai)
gonnen 3000 Fransehen gevangen en berichten
een belangrijken vooruitgang aldaar.
Gevechten aan de Dardanelles De Tiroler»
succeseeren tegen de Italianen.
10 JULI. Gevechten over het geheele We«
terfront. De Franschen vorderep in lttt Eois ls
Prêtre.
In het oosten zijn de. verbondenen na een stil
stand weer met succes in den aanval tegen d
Russen.
Oostenrijk-HongariJe zendt de Vereenigd»
Staten een nota betreffende de munitie-uitvoer,
kwestie.
Een schip getorpedeerd. Nieuwe geruch
ten. over vrede.
(Wordt vervolgd.)
