DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. Opruiming Schoenen Kinderhuisvest 29-83, Haarlem HE HüüLCi® EERSTE BLAD UIT DE STATENZAAL P. W. TWLEHUIJSËN, DONDEHOAa 29 JULI 1919 4vsce Jaargang Üo« 8809 ABONNEMENTSPRIJS t Pa maanden voot Haarlem voor de plaatsen waar een agent gevestigd la (kom der gemeente) Voor de overige plaatsen in Nederland per post, iiiiiiii Per week voor Haarlem en de agentschappen ca Afzonderlijke nunimer9 Bureau van Redactie en Administraties intercommunaal Telefoonnummer 1426. PRIJS OER ADVERTENTIËNl Van t—regels Iedere regel meer. Buitenland per regel Advertentiën in de rubriek „Vraag en Aanbod" van 1—5 regel* Elke regel meer AJie betalende abonnés op dit blad, die in het bezit eener verzekeringspolis zjjn, zijn volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voorj GULDEN bij levenlange onge schiktheid tot werken. GULDEN bü overlijden. GULDEN bij verlies van een hand o£ voet. GULDEN b:jj verlies van één oog. GULDEN bjj verlies van één duim. GULDEN bij breuk van een arm of been. GULDEN bij verlies van één wijsvinger. GULDEN bij verlies van één andoren vinger. DE UITKEEKING DEZER BEDRAGEN WORDT GEGARANDEERD DOOR DE „HOLLANDSUHE ALGEMEENE VERZEKERINGSBANK" TE SCHIEDAM, DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN AGENDA. 30 JULI. vetuuff SL-Bavo R.-K. .YoUsooud Audiëntie Hoofdbestuur. Vergadering Metaalbewerkers. Groote Kerk 7—8 uur orgelbe speling door den beer Louis Robert. (Zie programma stadsnieuws). Paleis van Justitie Jansstraat half twee Bureau van consultatie. Meisjespatronaat St. Rosa Nassaulaan 50 7A— SA uur Spaarbank. Museum van Kunstnijverheid Toorop-tentooustelling. BLOEMEN DAAL Hotel Duin en Daal dagelijks 2 concerten bij gunstig weer. Bisschoppelijk Museum Janestraat 79 geopend eiken dag van 105 uur tegen betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zater dagen en R. K. feestdagen. VELSEN nam. IA uur gemeenteraad. BEVERWIJK voorin. 9A uur ge meenteraad. BENNEBROEK nam. 8 uur gemeen teraad. i- hechts tegen pood. De periodieke raadsverkiezingen, die ongeveer over het geheele land het kiezerscorps 'weer heb ben mobiel gemaakt, hebben overal bewezen dat Rechts tegen Rood de groote strijd al is gewor den. Bijna overal zijn de liberalen van allerlei tint tusschen Rechts en Rood doodgedrukt en het zou een rilling doen gaan door de kringen der vrijzinnigen ais men daar eens telling hield van het geringe percentage der stemmen, dat gemid deld op liberalen ten slotte is uitgebracht. De liberale partijen het is duidelijk los sen zich langzamerhand op. Ze brokkelen af aan beide zijden: de roodere elementen, de ontevre denen, wien de halfslachtigheid der radicalen de keel uithangt, stemmen met de socialisten medé, degenen die verantwoordelijkheidsgevoel ge noeg hebben om een partij, die godsdienst en staatsorde wil omverwerpen niet te willen steu nen, blijven thuis of steunen een Christelijk-His- torisch man als dat kan Zoo wordt het overal Rechts contra Rood. Of Rood de partij van den- klassenhaat, van de ontevredenheid, van de omverwerping van het Koningschap en den godsdienst reden heeft om te juichen zooals „Het Volk" doet? In zekeren zin wel. De partij kan juichen over de verblinding van zoovelen die, zélf mW-socia- list, toch om allerlei bijredenen onverstandig genoeg zijn om de socialisten aan raadszetels te helpen. Maar anderzijds bestaat er voor Rood in het principiëeler worden van den strijd ook in de gemeenten, absoluut geen reden tot vreugde! Immerstot dusverre speculeerden de Rooden op den partijstrijd van liberalen en kerkdijken, en door op de wipplank te zitten wisten ze voor zich en de partij menigmaal de zoo gewenschte recla- me-succesjes te krijgen. Hoe meer echter Rechts tegen Rood de groote partijstrijd wordt, des te zekerder is dat „van twee walletjes eten" voor de Rooden uit. En de vorming van een gezonde democratie bij Rechts, die naar de katholieke en christelijk-sociale beginselen beslist-principiëele gemeentepolitiek voert, is bij ons bijna overal wel zóó ver gevorderd, dat het sprookje als zou alléén Rood wat „doen voor de arbeiders", er bij het denkende volk niet meer ingaat! Wij kunnen ons derhalve in de voortdurende oplossing der vrijzinnige partijen, en in het steeds principiëeler-worden van den politieken strijd ook in de gemeenten, niet anders dan verheugen. Hoemeer Rechts en Rood de eenige groote scha- keenngen worden, des te sterker wordt de zegen rijke invloed onzer eenig-ware beginselen, des te vruchtbaarder hun uitwerking! Nalezing van de Raadsvergadering Het is geschied: de heer Joosten heeft gis teren zijn zwanenzang gezongen! Het laatste bedrijf van zijn één-jarig lidmaat schap van den raad speelde zich af en hij zelf vervulde .er de hoofdrol in. Aan toeschouwers geen gebrekde publieke tribune was stamp vol. En de heer Joosten bleef ook nu zich zelf gCiijk. Ook in het laatste bedrijf trachtte hij reclame te maken voor de S. D. A. P., poogde hij zioh voor te doen als d e arbeidersvriend. Maar.... jammer voor den heer Joosten pakte het slot niet. En ook al schaarden zijn mede soc. dem. raadsleden zich manmoedig om hem heen, 't baatte niet Het einde van zijn raadslidmaatschap is al lerminst schitterend geweest. De apothéose, die «oen zich worstelde den volke te geven, waarin de heer Joosten een grootsche figuur zou voor stellen is mislukt. Het geheel viel in 't water. Met den kous op den kop in plaats van met een gloriekrans omhangen, kon de heer Joosten huiswaarts keeren. Hij zelf stond er paf van. Had hij daarvoor zich dan zoo uitgesloofd om een interpellatie te houden over werklieden, I die aan de gasfabriek waren ontslagen, omdat bun arbeid overbodig was geworden! Had bij daarvoor dan zooveel misbaar ge maakt! 't Was wel inderdaad een koude douche, die de heer Modoo hem gaf, toen deze deed op merken, dat in keel de zaak B. en W. niet anders hadden gedaan dau toepassen de verordeningen, die de raad zelf bad vastgesteld voor gevallen als dit. B. en W. kan niet eenig verwijt treffen en den desbetreffenden directeur evenmin. Hard zullen de mensellen niet worden behandeld men leze er maar eens ons raadsverslag op na En wat 't mooiste van alles is: zonder be moeienis van den beer Joosten door wel willendheid van den directeur zullen denkelijk twee der ontslagenen spoedig reeds een andere betrekking krijgen. Den derde, ter wille van wien denkelijk d© soc. dem. de zaak hadden aangepakt achtte de directeur voor niet eenige betrekking ip 't bedrijf geschikt. De heer Joosten had derhalve met z(jn lieele interpellatie wel tliuis kunnen blijven, te meer daar de ontslagenen, willen zij niet aanvaarden de positie, die men hun aanbiedt, op wachtgeld recht hebben en dan inmiddels naar iets anders kunnen uitzien. Vóórdat de beer Joosten interpelleerde, was reeds gedaan wat Voor de mensehen kon gedaan worden. De meerderheid van den raad zag dat zeer goed in en de motie van den heer Joosten, B. en W. uitnoodigende 't ontslag op te schorten 't geen B. en W. niet mochten, wilden zij hun plicht nakomen verwierf maar 5 stemmen. Na de uiteenzetting van den heer Modoo was niet anders te wachten: de geheele zoo breed opgezette discussie bleek geheel en al overbodig te zijn geweest. De heer Joosten had zijn kruit kunnen, sparen en zijn welsprekendheid kunnen bewaren voor andere vergaderingen dan die des raads. Wellicht komt 't hem daar meer te pas! In den raad had hij er nimmer veel succes mede. Als ridder van de droevige figuur trok hij af. In den raad zullen wij denkelijk zijn stem niet meer hooren. Over de zaak zelve zie men nog ons „Alle- dagje." Overigens valt niet veel na te betrachten. De aannemers van de H. B. S. en de handels school krijgen geen schadevergoeding. Na de rede van den heer Andraea was dat reeds te voorzien. Het is maar goed ook geweest, anders had 't misschien storm geloopen met aanvragen van aannemers, die aanklopten om vergoeding voor tegen valletjes. Het aannemersbedrijf heeft nu eenmaal zijn risico's en dan kan men naar recht en billijk heid toch niet vergen dat de gemeente daar voor moet opdraaien!.... De heer Andraea van hem had men zoo'n uitspraak niet verwacht bracht den raad even aan 't lachen, toen hij zeide, dat hij geen vriend van proeedeeren was. Hij haastte zich dan ook later te verklaren, dat als 't moet, hij er toch niet hang voor is. Een wonder? Aan de afwezigheid van velen was 't le zien, dat de raad een zomerzitting hield. OVERZICHT. In ons overzicht van gisteren vestigden wij er de aandacht op, dat het aan het Russisch front eenigermate rustiger was geworden. Wat de oorzaak was van die rust, valt moeilijk te raden. De mogelijkheid is niet uitgesloten, dat de Russen in Polen, waar de strijd het hevigst was, versterkingen hebben gekregen. Men kan echter ook de veronderstelling zijn toegedaan, dat de Duitsch-Oostenrijksche troepen het offen sief zelf hebben tot staan gebracht, teneinde zwaar geschut en munitie aan te voeren, om straks weer met verdubbeling van krachten en moed het groote offensief te hervatten. Als we hier spreken van een „rustiger" toe stand, dan moet men niet meenen, dat daar niet gestreden wordt. Voor hen, die zulks zouden den ken, veiivijzen wij naar de legerberichten, waar uit zal blijken, dat men daarmee een misverstand begaat. Immers werd gisterer er nog melding van ge maakt, dat de Duitsch-Oostenrijksche troepen ten Noorden van Grubiesow den vijand uit ver schillende plaatsen hebben verdreven, waarbij een 4000 Russen werden gevangen genomen. Ook ten Oosten en Zuid-Oosten van Rozan vervolgden de Duitschers hunnen vijand, die zij naar het Oosten opdrongen. Ongeveer in het midden tusschen Riga en Kowno, dus in het Kurland, werden de Russen eveneens weer een eind in Oostelijke richting teruggeworpen. Van stilstand is dus juist nog geen sprake. Ook heden melden de berichten weer hardnek kige gevechten en het is best mogelijk, dat de schijnbare rust een stilte is geweest, welke den storm vooraf pleegt te gaan en de groote strijd al weer is hervat. Zoo wordt uit Berlijn bericht, dat Noworowo is genomen, terwijl uit Weenen wordt gemeld, dat de Oostenrijkers Sokal hebben ingenomen. Deze aan den Bug gelegen stad wérd gedurende langen tijd door de Russen met energie verde digd. Zelfs hadden Zij in de laatste dagen al eenige malen getracht in deze streek tegenaan vallen te doen, welke blijkbaar de een na den ander zijn mislukt. De val van Sokal is van strategische betee- kenis op het front van Warschau, waar het brandpunt nog ligt van de Oostelijke gevechts linie. Het komt ons nog wel wat gewaagd voor, om met betrekking tot de sterk verdedigde stad Warschau een voorspelling te doen, al valt niet te ontkennen, dat Warschau steeds ernstiger wordt bedreigd. Van hoe groote betee* cnis de eventueele val van Warschau zou zijn, blijkt overduidelijk uit een beschouwing van de „Times", die den toe stand klaar onder de oogen ziet en waarschuwt, dat de val van Warschau meer te beteeken en zal hebben dan het verkrijgen van een nieuw pand voor Duitschland: de val van Warschau zou beteekenen, zoo schrijft dit blad, dat zelfs indien de Russische troepen veilig wisten te ontkomen, aan de strikken die de vijand voor hen spant, de hervatting van een goed geslaagd offensief door de Russen voor onbepaalden tijd zou worden uitgesteld; en dat zou voor de gealliëerden in het westen van zeer materiëel belang zijn Van het Westelijk front blijft maar weinig nieuws komen. Mocht van „stilte" worden ge sproken, dan zou men dat van dit gevechtsterrein kunnen doen. Dat die rust niet zonder opzet door de Duit schers in de hand wordt gewerkt, blijkt wel uit wat de kroonprins tot zijn troepen, in een korte toespraak dezer dagen zeide: „Wij dekken onze kameraden op het oostelijk gevechtsterrein in den rug en zullen dit, zoo God het wil, zoolang doen, totdat het mogelijk zal zijn met de Franschen definitief af te rekenen." De duikbootenoorlog laat ook heden weer van zich spreken. Naar van Engelsche zijde wordt gemeld, zal de torpedeering van de „Leelanaw" geen breuk doen ontstaan tusschen Duitschland en Amerika, omdat zooals uit Washington wordt bericht moet zijn gebleken, dat het schip contrabande aan boord had. De verhouding is al scherp genoeg en wij kun nen ons niet voorstellen, dat Duitschland opzet telijk er naar zou streven om met Amerika in oorlog te komen. terugtocht. In de buurt van het dorp Zep pelin hebben wij 700 Duitschers gevangen genomen en eenige mitrailleuses buit ge maakt. Oostelijk van den Wierpsj, tot aan den Bug duurt het gevecht voort. In de streek Rakoloepy—Maidan—Ostrofski deden de Duitschers in den avond» van den 2Gen Juli aanvallen .met aanzienlijke troe penmachten en "nafnen een gedeelte onzer versterkingen, maar zijn er onmiddellijk door een, tegenaanval onzerzijds weer uit geworpen. De Duitscbe aanvallen ten noorden van Groebiesjof duren voort, en onderscheiden zich door de buitengewone energie, waar mee ze worden gedaan, maar wii slaan ze steeds af. In de buurt van bet dorp Anno- pol hebben onze troepen een levendigen te genaanval gedaan. Aan den Bug worden hevige gevechten geleverd in de streek Sokal—Poturtitsa. waar de vijand een deel zijner troepen op den rechteroever van de rivier overzette. Duitseh legerbericht. BERLIJN, 28 Juli. (Officieel). Het groote hoofdkwartier meldt: Tusschen Mitau en de Njemen zijn giste ren nog ongeveer duizend verstrooide Rus sen gevangen gemaakt. Ten O. en ten Z.O. van Rozan vorderen onze aanvallen. Nowo rowo is genomen. Ten N. van Serock aan beide oevers van de Narew en ten Z. van Nasielsk hebben de Russen hun tegenaan vallen voortgezet, die echter volkomen mis lukten. Hier en hij Rozan liet fle vijand 2500 gevangenen en 7 machinegeweren in onze handen. Voor Warschau, ten W. van Blonie, is de plaats Pierunow, die 24 K.M. ten Wes ten van de Warschausche fortenlinie ligt. door ons bestormd. In de streek ten Z.W. van Gora Kalwaria wordt gestreden. Op het zuidoostelijke oorlogsterrein is de toestand hij de Duitscbe troepen in het algemeen on veranderd. BARTELJORISSTBAAT 27. TELEFOON 177 O. -: Russisch fronè Blijkens de legerberichten van heden is de rust, welke was ingetreden, weer voorhij en wordt de strijd op verschillende deelen van het front met hevigheid hervat of voortge zet. Russisch legerbericht. ST. PETERSBURG, 28 Juli. De groote generale staf meldt: Ten zuidwTeeten van Kowno is de vijand in den nadht van den 26en Juli over de ri vier de Jesja teruggeworpen. Aan het Naref-front, in een sectie van het dorp Droholenka tot in de buurt van de ves ting Nowo-Georgiëfsk heeft het gevecht zich den 25en en 27en Juli ontwikkeld. Het offensief van den vijand op den linker Na- rew-oever werd door onze krachtdadige te genaanvallen tegengehouden. Vele dorpen en stukken hosch wisselden van bezitter. De slag werd van een buitengewone hevigheid in een bosch ten oosten van Ros jan, In den avond van den 27en Juli bracht de vijand hier hoven Serok groote reserves in het ge vecht. Op de heide oevers van de Narew de den wfj met succes aanvallen en dwongen eenige vijandelijke troepenmachten tot een Fransch-Seigisch front In het Fransche legerbericht, dat wij gis teren in een gedeelte onzer oplage nog heb ben kunnen opnemen, wordt van hevige aan vallen der Duitschers ten noord-westen van Soucbez melding gemaakt en reeds toegege- ven, dat de vijand een kleine winst behaalde. Over dezen aanval wordt ook melding ge maakt in het Duitseh legerbericht. BERLIJN, 28 Juli. (Officieel). Het groote hoofdkwartier meldt: Ten noordwesten van Scuchez werden en kele uit vroegere gevechten nog in Fransch bezit gebleven deelen onzer stelling heden nacht door de Silezische troepen stormen derhand veroverd. "Vier machinegeweren, vielen daarbij in onze handen. In de Voge zen hadden op de linie Lingekopf—Barren- kopf verbitterde gevechten plaats. De Fran sche aanvallen roerden door een tegenaan val na vier. uur van gevechten in onmid dellijke nabijheid afgeslagen. Daarbij wer den ook eergisteravond verloren loopgraven op den Lingekopf tot op een klein stukje na, door ons heroverd. (josfenrijksch-Italsaanscii front In het Italiaanseh legerbericht, opgenomen onder de Nagekomen berichten in ons blad van gisteren, wordt gemeld, dat de Italia nen Monte Lavaneh en de Cima Pissola heb ben bezet. Het Weenensclie bericht gaat do kleine operaties onvermeld voorhij en doet in het kort mededeeling van het verloop van het tweede mislukte offensief in 'het hoofdge bied: Görz. Oostenrükscli legerbericht. WEENEN, 28 Juli. (Officieel). Het groote hoofdkwartier meldt: Gisteren is ook liet tegen de hoogvlakte van Dobudo geriehteoffensief verflauwd. Op sommige punten onderhielden de Italianen nog een hevig geschutvuur, doch zij 'hebben 6leclits op zichzelf staande onbeteekenende aanvallen gedaan, die zonder moeite zijn af geslagen. In de gevechten van grooten om vang is derhalve een stilstand ingetreden. Evenals het eerste, i« ook het tweede of- sief der Italianen in het gebied van Görz volslagen mislukt. De vijand had ditmaal op het ongeveer 30 KAL breed© front tus schen de Monte Sabotino en de kust zeven legercorpsen, te Kamen ten minste 17 divi sies infanterie en militie sterk, in het vuur gebracht en geen offers aan menschen en Oorlogstuig ontzien om door te breken. De verliezen der Italianen worden op 100,000 man geschat. Ongeschokt staan onze troe- pen nog altijd, waar zij twee maanden ge leden den vijand afwachtten. Dit geld niet alleen voor het front van Görz, maar voor bet geliielo tot verdediging van het zuidwes telijk deel der monarchie gekozen gevechts terrein. Ëiaarlemsche Aliedagjes. no. i67i. EEN RELLETJE! Het is ons en zeker iedereen die zelfstan- dig en verstandig denkt uit de discussie in den Raad gisteren overduidelijk gebleken, dat de socialisten van de kwestie: „ontslag van drie arbeiders aan de gasfabriek" een.... relletje hebben gemaakt. Een relletje, waar tot slot van rekening ook de Christelijke organisatieszijn ingeloopen! I De zaak komt eenvoudig hierop neer: als een bedrijfsleider van een gemeentebedrijf een arbei- der volkomen ongeschikt vindt, misschien zelfs nog méér dan ongeschikt, is hij dan verplicht dien arbeider (wanneer diens plaats door veran dering van het bedrijf vrij komt) in dienst te houden, of zelfs hem in een anderen dienst te zetten, ofschoon hij ongeschikt is? Het antwoord kan niet twijfelachtig zijn. Wij meenen zelfs dat de Christelijke organi saties (die hebben geweten, althans hebben kun nen weten wat we hierboven hebben geschreven!) het juist een collectief belang van de goede arbeiders moesten hebben geacht, dat een onge schikt man (slechts na rijp beraad en nadat alles is gewikt en gewogen, ongeschikt bevonden) aan kant wordt gezet! Wie nu toch maar iets aanneemt van de nood zakelijkheid van leiding en gezag in een bedrijf (en natuurlijk doen onze werklieden dat) moet het ons toestemmen dat de bedrijfsleider zelfstan dig moet zijn in zijn oordeel over die al- of niet- ongeschiktheid. En wat de wachtgeld-historie aangaat, door ons onderstellenderwijs in een „Alledagje" inder tijd voorgebracht: uit de mededeelingen van den heer Modoo is gebleken, dat van eenige hard heid, onvoorbereidheid of van minder-gunstige bepalingen jegens een zoodanig ongeschikt- hevondene geen sprake is! Integendeel Zien we b.v. niet aan den heer Nagtzaam, die blijkbaar al sinds jaren door B. en W. ongeschikt is bevonden om zijn functie als onderwijzer te vervullen, dat toch werkelijk in dit opzicht de openbare lichamen een edelmoedigheid betrach ten die aan het ongeloofelijke grenst?. Neen: 't is een relletje geweest, heel dit ont* slag-kwestie'tje dat ten behoeve van één persoon juist den ongeschikte! door de S. D. A. P. is op touw gezet. De Raad heeft het gelukkig ook als een „relletje" behandeld, en nu de heeren de Braai en Bregonje niet begrepen hebben dat ze er door de S. D. A. P.'ers mee in de maling genomen zijn (we onderstellen natuurlijk niet, dat ze aan het „relletje" medededen alleen van wege hun „arbeider"-schapmoeten we dat werkelijk be treuren. Ons dunkt, na de woorden van den heer Modoo mocht er toch waarlijk niet voor dezen éénen ongeschikte door ordelievende en gezag- verdedigende raadsleden in de bres worden ge sprongen EEN JAAR GELEDEN. Een jaar geleden rilde de eerste onrust nog met glimlachend ongeloof vermengd, door de volkeren, die zich, tegen wil en dank zagen afglijden naar den afschuwelijken oor log, schrijft Th. Wolff in het Berl. fT.bl. Juist een jaar geleden begon de groote. vlucht uit de badplaatsen en de pension- gelegenheden. Een jaar geleden begon voor de moeders en vrouwen de tijd van slapelooze nachten. Een jaar geleden was er nog zooveol 'ge luk en levenskracht in vollen bloei, waar thans niets meer van over is. Op 23 Juli had de Oostenrijksch-IIongaar- sche gezant té Belgrado, baron Giesl, het Ut-, timatum overhandigd. Servië wees, in het vaste vertrouwen op den steun van Rusland, van de Weener eischen die af, welke befrek-j king hadden op het recht van onderzoek duon Oostenrijksch-Hongaarsehe ambtenaren en inj den avond van 25 Juli vertrok baron Giesl.' Het bericht van de afwijzing van het ultN malum werd in Berlijn door de jongelingschap! begroet met liederen, optochten en allerlei uit4 roepen, maar die betoogingen gaven een oa-j juist beeld van de wenschen van het Duits :hei volk en zelfs de naar Berlijn gezonden spe-j ciale correspondent van de „Matiïi", dfc heer! Jule3 Hedemann berichtte toen dagelijks aan zijn blad, dat het Duitsche volk vrij van hllel oorlogszucht was. In den loop van dit jaar hebben ïu lalle lan« den zeer veel haastige geschiedschrijvers hun pennen in beweging gezet en bijna eiken Üaa komt er een nieuw boek uit. Maar ondanks allen ijver, zijn het slechts bergen misdruk, die zich ophoopen. Het goede oogenblik om de gebeurtenissen te overzien is nog na een jaar tijds. Deze 'tijd behoort slechts aan alles wat voorwaarts drmgt en voar. waarts worstelt. Hij behoort, omdat dit nu NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT t.oo 2.— 0,12» 0,0S ,T% 0,20 0,40 40Q0 500 300 150 100 75 15

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1915 | | pagina 1