DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. abonnementsprijs i m§m Klnderhuisvest 29-33, Haarlem 1 EERSTE BLAD OE OORLOG TELEGRAMMEN Van hedenmorgen. HAGELWIT P. W. TWEEHUIJSÊN, BUITENLAND BINNENLAND MAAHDAG 9 AUGUSTUS 1919 40ste Jass*f?a»sg Sic?AoiSi Bureau van Redactie en Administratie i intercommunaal Telefoonnummer 1426. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN KORTE BERICHTEN VERSPREIDE BERICHTEN Het beste reinigingsmiddel voor WIT LINNEN SCHOEISEL. BARTELJORISSTRAAT 27. Haarlemsche Alledagjes. n0. iêso. NIEUWE HAARLEMSCHE COU pax a maanden voor Haarlem voor de plaatsen waas een «sent gevestigd 1# (kooi der gemeente) t.tt Voor de overige plaatsen in Nederland per post. 2,-- Per week voor Haarle» en ét agentschappen 0,13* Atzonderlijke nummers.°'05 PRIJS DER ADVEBTENTIENt Van I—O regels Iedere regel meer. Buitenland per regel Advertentiën in de rubriek „Vraag en Aanbod" van I—J regel» Elke regel meer «,n 0,1» 0.20 0.4# 0,10 4000 GULDEN b3 levenlange onge-i schiktheid tot werken. AHa betalende abonnés op dit blad, die in het beait eener verzekeringspolis «fin, xjjn volgent de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor» GULDEN bfl W fill GlJLDEN b« f®f f* GULDEN b« g*g |P| GULDEN bij verlies van 1 Wlan ,aa 11| breuk van een Êra |j fj ?er ïttu één oog, S|$iJ éón duim. (|J Mnl o£ been' IIU wijsvinger. 500 X 300 GULDEN bg verlies van een band oË voet. 150 15 GULDEN bp verlies van één andert-A vinger. OE UITKEERLNG DEZER BEDRAGEN WORDT GEGARANDEERD DOOR DE „HOLLANDSCHE ALGEMEÈNE VERZEKERINGSBANK* TE SUMJLEUAAL AGENDA. 10 AUGUSTUS. Gebouw S t.-B a v o R.-K. VolKsboud Commissie van Bijstand. Vergadering Timmerlieden. Vergadering Schilders. Bestuur Kalk- en Steenbewerkers. Gebouw St. Bavo R. K. Kiesveree- niging half 9 buitengewone algemeene vergadering. Groote Kerk 1—2 uur Orgelbespe ling door den heer J. C. van Apeldoorn. (Zie programma stadsnieuws). Gebouw De Kroon 2 uur Oud- Hollandsche Poppenkast. Brongebouw (tuin) 8 uur Concert vereen. Haarlem's Muziekkorps: Concert. St. Marthavereeniging Ged. O. Gracht 111 Betrekkingbureau geopend van 34 uur. Bisschoppelijk Museum Jansstraat 79 geopend eiken dag van 105 uur tegen betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zater dagen en R. K. feestdagen. Museum van Kunstnijverheid Toorop-tentoonstelling. BLOEMENDAAL Hotel Duin en Daal dagelijks 2 concerten bij gunstig weer. OVERZICHT. Wel worden nog vorderingen gemaakt door de verbonden legers, maar het voortrukken in Oostelijke richting van uit Warschau 'gaat veel langzamer, dan vooraf werd veronder steld. .Vermoedelijk vindt dit voor een deel ook oorzaak in de vele regenbuien, waar onder de Russen hun terugtocht moeten on dernemen; daardoor toch worden zij ernstig bemoeilijkt in het meevoeren van het ge schut en"4 worden zij genoodzaakt tot achter hoedegevechten, teneinde eenigen tijd uit te winnen. Evenwel zijn de Duitschers toch over den Weichsel gekomen en hebben nu den rechter oever bezet. Overigens werden hier en daar weer eenige plaatsen ingenomen, als Sieroek, aan de pitmonding van den Bug en Zegrze, een der versterkingen van de Nowo Geor gië wsk vesting. Als de Russen daar niet op hun hoede zijn, staat te vreezen, dat de val der Nowo-Georgiewskvesting, die naar wij verwachten nu aanstaande is, hen nog duurder komt te staan, dan de val van War schau. De teekenen wijzen er namelijk op, dat de insluitingsbewegingen der Duitschers om deze vesting, wel eenige kan3 op 3ucces hebben. Ook de Oostenrijkers komen steeds nog vooruit. De vlak ten Westen van do Wieprz opereerende groep heeft den Russen uit ver scheidene linies verdreven, Lubartow ge nomen en is naar het noorden tot de Wieprz doorgedrongen. Het aantal bij Lubartow en Michow, waar ook slag werd geleverd, gemaakte gevan genen bedroeg tot gisteravond 23 officio- ren en 6000 man, de buit bestaat uit 2 kanonnen, 11 machinegeweren èn 2 munitie wagens. De troepen der Centrale mogendheden ruk ken dus aan beide zijden van den Wieprz steeds verder voort. De rechtervleugel van het Oostenrijksche leger bereikte reed3 het gebied rondom Lubortow (25 K.M. ten Noor den van Lublin.) Daaraan sluit zich de lin kervleugel van Duitechland's leger, die de vijandelijke stellingen op den rechteroever van den Wieprz op twee plaatsen doorbrak. Het krachtig verdedigde Russische front aan den beneden Wieprz loopt daardoor steeds meer 'gevaar, evenals de posities oostelijk van den Weichsel bij Iwangorod. De zuide lijke legers der centrale mogendheden zijn reeds tot 50 K.M. van den belangrrijken spoorwegknoop Lukow, waar de spoorlijnen van Warscha en Iwangourod naar Rrest- Litowsk samenkomen, genaderd. BULGARIJE. BERLIJN, 9 Aug. (Part. S.) De „Kara te Sofia bericht dat de Bulgaarsche bana' minister bet volgende verklaarde: Iedereen weet dat Bulgarije zich in den oorlog moet mengen; Bulgarije wacht ech ter op het 'gunstige oogenblik waarop het zijne nationale idealen kan verwezenlijken. WAPENS EN MUNITIE VOOR TURKIJE. BERLIJN, 9 Aug. (Part. S.) De „Traversal" te Boekarest bespreekt in een hoofdartikel, de doorvoerkwestie van wapens en munitie voor Turkije en zegt omtrent de Roemeen- sche houding, dat de tegenwoordige toestand voor de toekomst van Roemenië ernstige conflicten ten gevolge zou kunnen hebben. DE ENGELSCHE BLOKKADE EN AMERIKA. Naar de correspondent tc Washington van de Times aan zijn blad meldt, is het Engelsche ant woord op de Amerikaansche nota in zake het blokkade-systeem van Engeland, door het publiek en door de pers met vriendelijkheid ontvangen en is men algemeen tevreden, met den toon, waarin het stuk geschreven is. Maar toch wordt niet uit het oog verloren, dat het geschilpunt blijft be staan en het antwoord in dat opzicht niet bevre digend is. De regeering zal dan in dien geest antwoorden. Algemeen wordt erkend, dat Engeland zijn zaak veel versterkt heeft door te wijzen op Ame rikaansche procedenten. Aan de andere zijde echter wordt er op gewezen, dat die in vele ge vallen aanmerkelijk van de huidige blokkade- gevallen verschilt. Het is bijv. twijfelachtig of het verhinderen van, den Engelschen handel met de Buhama- eilanden tijdens den burgeroorlog, op grond dat de daarheen gaande goederen eigenlijk voor de Zuidelijke staten bestemd waren, te vergelijken is met het belemmeren van den Amerikaanschen handel met de neutralen. De Bahama's zijn kleine eilanden en bovendien een Engelsche kolo nie, terwijl Nederland, Zweden en Denemarken belangrijke staten zijn, die het recht hebben om zelf, naar eigen goeddunken, hunnen invoer te regelen. Bovendien wordt er op gewezen, dat de Engelsche blokkade onvolkomen is, omdat de Duitschers nog de vrije vaart in de Oostzee heb ben. Bovendien is het de Amerikaansche regee ring bekend, dat ook de Engelsche handel op de neutrale landen in Europa is toegenomen. Welk recht heeft Engeland dan, om de Vereenigde Staten te beletten eveneens naar ontwikkeling van zijn handel in die landen te trachten?. Nog andere punten van het Engeische ant woord worden door de pers aan critiek onder worpen, zegt de correspondent, die steeds op de gevaren heeft gewezen, welke voor Engeland uit het verstoren van de goede verstandhouding met Amerika kunnen voortvloeien. Voorloopig wil hij die niet bespreken, maar hij wijst op practische bezwaren tegen Engeland's blokkade-politiek. De zuidelijke katoen produceerende staten zou den nl. opnieuw bij president Wilson erop aan gedrongen hebben te protesteeren tegen die poli tiek. Bovendien laten ook de importeurs van Duit- sche goederen die, naar beweerd wordt in verschillende neutrale landen, o. a. in ons land, groote voorraden reeds door hen betaalde Duit- sche goederen hebben liggen van zich hooren om te protesteeren tegen de schending hunner rechten. Het zou dus te vreezen zijn, dat de president zich werkelijk genoodzaakt zou zien, de hangen de geschilpunten op andere wijze dan door arbi trage te regelen, zoolang Engeland den Ameri kanen op onwettige wijze „op de beenen trapt." Op al deze gronden raadt de correspondent de Engelsche regeering aan, rekening te houden met de belangen van de Amerikaansche burgers, al ware het alleen om daardoor den Duitschen agitatoren een wapen uit de hand te slaan. Naar het Zuidelijk front. Naar gemeld wordt, passeeren te Buda-Pest lange trei nen met Oostenrijksche militairen, die in de omgeving van Iwangorod vochten. Zij worden naar het Italiaansche front over gebracht. De stakingen in Amerika. De staking van de 2000 arbeiders aan Remington's wapen fabriek te Ilion in den staat New-York is, na eene week te hebben geduurd, geschikt- doordat de maatschappij ten deele de eischen der stakers inzake den werktijd had aan genomen. Aardbeving. Gistermiddag is door de in strumenten van de seismografiscbe inrich ting te Hohenheim een hevige aardbeving opgeteekend, welker epicentrum hoogstwaar schijnlijk in Zuid-Europa ligt, misschien in Calabrië of iu Albanië. Roemeensche Oorlogsleening. Uit Boeka rest wordt vernomen, dat het Roe meensche kabinet den vierden dezer een nieuw krediet van 100 millioen francs voor oorlogsdoeleinden heeft goedgekeurd. De U-oorlog. Blijkens Lloydsberichten zijn het Zweedsche s.s. Malmland, het Engelsche s.s. Rabbel, van Belfast, en de treilers Ocean Queen, Heliotrope en Challenger in den grond geboord. Ook de stoomschepen Hespe rus, Fisherman en Ivan Ces zijn getorpe deerd. De schoener Haus Mil staat in brand. Da bemanningen zijn gered. De forceering dor Dardanellen. Het schijnt deu geallieerden meer ernst te werden, om de Dardanellen door te breken. .Volgens de Messager d'Athènes althans ver zamelen de Gealliëerden 300 zware kononnen op Gallipoli om definitief met de Turken af te kunnen rekenen. Verder bevatten thans ook over de bezetting van Mytilene de Zwitsersche bladen eenige na dere bijzonderheden. Reeds den lsten Juli landde een Fransch re giment, welks commandant alle Grieksohe beamten naar Tenedos liet brengen. Daar moesten zü veertien dagen wachten, alvorens naar Griekenland te kunnen gaan. Dadelijk na de landing werd de baai van Kalloni tegen duikbooten beveiligd, bovendien werden maat regelen getroffen om. van bet eiland een ope ratiebasis voer de vloot te maken. In verband met deze gebeurtenissen wordt ook het aftre den van Admiraal Kerr gebracht. Deze was tot voer korten tijd chef van de Engelsche ma rine-commissie in Griekenland en heeft in Juni 1.1. opmetingen bij bet eiland laten doon. Plot seling werd bij van zijp post teruggeroepen en thans is hij weer in actieven dienst bij de En gelsche marine. De vrijmetselarij en de oorlog. De „Köln. Volksztg." zet haar mededeelin- gen uit de vrijmetselaarswereld voort. De Jesuiet Abel heeft volgens het blad te Weenen medegedeeld, dat Essad Pasja reeds in 1912 op grond van zijn kennis der Servische vrijmetse laarsbeweging: het plan voor den wereldoorlog heeft onthuld. De Servische loge zou toen reeds het voor nemen hebben gehad, den troonopvolger Franz Ferdinand te vermoorden. Daarom had deze loge zich van de Hongaarsche grootloge afge scheiden en onder de Romeinsche gesteld. Ook zeide hij, dat alle beklaagden in het moordpro- ces van Serajewo tot deze loge behoorden. Weer een nieuw Fransch opperbevelhebber voor de Dardanellen. De Lokal-Anzeiger verneemt uit Génève: Na d'Amade, Gouraud en BaUloud, die in snelle opeenvolging Gallipoli verlieten, heeft tegen zijn zin, door zijn parlementaire vrienden daartoe genoopt, de voormalige aanvoerder van het Argonnerleger, Sarrail het commando over de Fransche troepen thans op zich genomen. Zoodoende zal de Engelsche generaal Hamil ton, omdat Serrail zonder eenige speciale voor bereiding zijn gewichtige post overnam, voort aan bijna ongecontroleerd over geheel het ex- peditieleger bevel voeren. Hamilton's woest erop losslaan heeft, volgens getuigenis van on partijdige critici, den drie voorgangers van Serrail, wier hoofdinstruetie luidde het men- sehenmateriaal zooveel mogelijk te sparen, een collegiale verstandhouding tusschen wedor- zijdsche staven belangrijk bemoeilijkt. (Een bericht uit Parijs in de Engelsche bladen be vestigt de benoeming van Serrail. Red.) De kosten van den veldtocht in Zuid-W est-Af rika. Over de kosten van den veldtocht in Duitsch Zuidwost-Afrika schrijft „Ons Land": „Tot op 31 Maart was 8,750,.000 pdst. aan oorlogsuitgaven besteed, de onderdrukking van de rebellie meegerekend. Het Parlement plaatste nog 7,250,000 pdst. op de leningsbe groting voor het voortzetten van de veldtocht. Tot einde Junie werd daarvan 5,950,000 pdst uitgegeven en was er nog 1,300,000 pdst. over om besteed te kunnen worden. De som op de begroting is dus toereikend geweest om al de kosten te dekken tot op het ogenblik, dat de vijandelijkheden gestaakt werden. Gedurende Junie word 2,374,120 pdst. aan de veldtocht be steed en men kan veilig aannemen, dat er in Julie en om zaken in verband met de veldtocht af te sluiten ruim zooveel als in Juni benodigd wordt. Afgezien van wat de okkupatie van D. Z. West tot aan het einde van de wereldoorlog kosten zal, heeft de veldtocht samen met de rebellie de Unie ruim 17 millioen st.g. gekost. Dit beteekent, dat bet bedrag dat de Unie jaarlijks aan rente betaalt bet tusschen 'n half en driekwart millioen sterling vermeerderd is". Het blad besluit met de opmerking: „Het is alleszins duidelijk dat verdere finan- cieële verplichtingen moeilijk van de Uwe verwacht kunnen worden". Dé Engelsche koloniale troepen. Volgens een berekening van de „Man chester Guardian" zijn de uitgaven voor de koloniale troepen zeer^hoog. Het transport van 1000 Canadeesche soldaten van Canada naar Engeland kost 1000 p. st. per dag. Dui zend Canadeesche manschappen kosten dus aan overtocht alleen reeds 28000 pound. Het transport der Australiërs kost nog meer, n.l. 84000 pound per 1000 man. De hulp. van buiten komt voor Albion dus allesbe halve goed uitl TELEFOON 177 O. -j AMERIKA. De Mexicaansche kwestie. De houding van de Vereenigde Staten te genover Mexico, aldus seint Reuter aan eenige bladen, wordt duidelijk uit de volgende verkla ring van hooggezaghebbende zijde: De erkenning van geen der tegenwoordige partijhoofden wordt mogelijk geacht. Noch Garranza noch een andere aanvoeder van troe pen wordt geacht het heele land te beheer- scben. Het werkelijke doel van de Mexicaan sche omwenteling is een jaar geleden bereikt, toen Huerta werd omvergeworpen. De strijd is er sedert dien een van partijen geweest, geen wezenlijke omwenteling. Het eer ste vraagstuk is nu, als voorloopig president iemand te vinden, die de zaak van de oorspron kelijke omwenteling tegen Huerta vertegen woordigt. Het is niet noodig, dat hij de verte genwoordiger is van een der partijen, die nu tegen elkaar vechten. Op een hoeve bij Brownsville zijn Vrijdag drie Mexicaansche bandieten doodgeschoten door een wacht van Amerikanen. AMERIKA EN DENEMARKEN. Het vorige jaar, den 17den April, werd tus schen de Deensche regeering en de regeering der Ver. Staten een verdrag gesloten waarvan het doel is hernieuwing van de bestaande In ternationale Commissie van onderzoek in over eenstemming met de verdragen van overeen- komstigen inhoud, welke de Ver. Staten met een aantal Europeesclie en Amerikaansche staten hebben gesloten. Op 19 Januari 1915 werden te Washington de ratificaties uitgewisseld. Volgens artikel 2 van het verdrag moet de commissie nit vijf leden bestaan, die op de vol gende wijze worden gekozen: De regeering van ieder der landen, die het verdrag sluiten, kiest een lid uit eigen land. Verder kiezen ieder der regeeringen die het verdrag sluiten nog een lid uit een derde land, terwijl het vijf de lid wordt gekozen nadat hierover overeen stemming is bereikt tusschen beide regeerin gen. Na onderhandelingen met de regeering der Ver. Staten zijn thans de volgende leden be noemd: Door Denemarken de voormalige minister president en minster van Buitenlandsche Za ken, J. H. Dauntzer, en de vroegere Zweedsche minister van Buitenlandsche Zaken, Erie Trolle. Door Amerika werden benoemd: do vroege re gouverneur van den Staat Ohio, Hudzon Harmon en dr. Joze Carlos Rodriguez, een uit nemend Braziliaansch publicist, hoofdredac teur van het gezaghebbende onafhankelijke blad „Jornal da Oommercio'. Tot vjjfde lid werd door beide staten, die het verdrag sluiten gekozen de Nederlandsche mi nister van Buitenlandsche Zaken, Jonkheer J. Loudon. UIT DE STAATSCOURANT. De 'gewone audiënties van de ministers van Buitenlandsche Zaken, van Pinantiën, van Oorlog en van Koloniën zullen 'deze week niet plaats hebben. IWAN, GRAAF DE MARGHAND ET D'ANSEMBOUEG. f Te Gulpen is in den ouderdom van 65 jaar overleden, de heer Iwan, graaf do Marchand et d'Ansembourg, oud-lid der Tweede Kamer en lid der Provinciale Staten van Limburg. MR. S. MULLER HZN. t Te Rotterdam is Zaterdagavond plotseling overleden de heer Mr. S. Muller Hzn., oud-wet houder en lid van den Raad van Rotterdam. HET STEENKOLEN-VRAAGSTUK. Heden zullen verschillende kolenimport?urs door den Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel in audiëntie worden ontvangen in ver- band met het uitvoerverbod van Engelsche steen- kolen. HET VOLKSZANGDRAAIORGEI] IN DE HOOFDSTAD Behoudens onvoorziene oms'an c!en zou het orgel heden op den Dam zijn rome door Am sterdam beginnen en dezen eersten dag in de BIJ DE POLITIE. Ons werd toegezonden „De Politiebode", orgaan van den Bond van gemeentepolitie- beumbten in Nederland, waarin, onder het hoofd „Noodtoestanden", een en ander wordt gemeld over „armoede onder het politieper soneel" te dezer stede. Er worden verschil lende staaltjes van achteruitgang verhaald, in deze overdure tijden bovenal begrijpelijk, en het geheele stuk schijnt erop berekend, propaganda te maken voor vereeniging en organisatie. Wij kunnen natuurlijk de gegevens, in dit artikel vermeld, niet beoordeelen: „voor Haarlem wordt een minimum-salaris van 1000 noodig geoordeeld", zegt het artikel. een uitspraak die misschien niet dadelijk door iedereen zal worden aanvaard. Maar hierover willen wij nu niét spreken, wèl.over de blijkbaar bedoelde conclusie dat de poli tiemannen, willen zij voldoende loon hebben of krijgen, zléb moeten vereenigen. Welnu, met dit laatste zijn wij bet volko men accoord. Alléén.... vooral de politiebeambten, méér nog dan anders, hebben toe te zien hoe ze zich organiseeren! Zij, mannen die het ge zag hebben te handhaven, behooren zich vooreerst verre te houden van alle organisa ties die staan onder den invloed van hen, die erop uit zijn het gezag af te breken. En ten tweede: voor de katholieken en christelijk en onder hen geldt speciaal, dat er nog andere dingen zijn dan alleen de salariskwestie, die in de organisatie moeten worden behandeld on nagestreefd en daarom is voor deze man nen een katholieke (cenfessioneele) vereeni ging de éépig-juiste, welke dan op het stuk van salaris natuurlijk, als dat noodig is, kan samenwerken met andere, neutrale vereeni- gingen! Wij gelooven tenslotte, dat als een katho lieke vereeniging te dezer stede met recht matige verlangens kwam, de burgerij en de autoriteiten daaraan zeker aandacht zou schenken! omgeving van den Dam blijven. Dank zij de po gingen door het bestuur van de Amsterdamsche Afdeeling der R. K. Vereeniging voor Volkszang in het werk gesteld, zullen de begeleiders niet in strijd komen met de Alg. Politieverordening. Het orgel staat thans nl. onder beheer van een verlof, houder voor orgelmuziek! MAXIMUM-PRIJS VAN INLANDSCHE ROGGE, De minister van Landbouw, Nijverheid en Handel maakt bekend, dat hij, in aansluiting aan zijn circulaire van 9 dezer, heeft besloten den maximum-prijs voor inlandsche rogge te stellen op 8 per H.L. van 70 K.G., franco ter plaats waar men gewoon is af te leveren. Voor hande laren en commissionnairs kan de gebruikelijke provisie van 5 cent per H.L. berekend worden. DE I£TBREIDING VAN DEN LANDSTORM. Het Stbl. no. 369 bevat een Kon. Besluit vat, den 5den dezer, betreffende nadere uitbreiding van den landstorm, waarbij bepaald wordt: Vau 20 dezer af behooren ook tot den land storm voor zoover zij alsdan niet reeds daar toe behooren de personen, bedoeld in art. I der wet van 31 Juli 1915 (Stb. no. 345), die zijn geboren in 1894 of in 1893. Bij de inschrijving voor den landstorm van deze personen kan worden, afgeweken van de bepalin gen van het Landstorm-besluit, voor zoover dit door den Minister van Oorlog wordt bepaald. WONINGEN VOOR GEÏNTERNEERDEN. De Minister van Staat, Minister van Binnen- landsche Zaken, heeft den burgemeester van Har derwijk aangezocht, voor deze gemeente op té treden als regeerings-coxnmissaris, ten einde als: zoodanig zich te belasten met den bouw en de. exploitatie van voorloopig 40 60 woningen1 voor de vrouwen en kinderen van de Belgische militairen, aldaar geïnterneerd. Volgens de door den burgemeester gedane voorstellen, waarmede de minister zich heeft vereenigd. zullen gebouwd worden drie- en vijf-kamerwoningen, die ver huurd zullen worden tegen 2 en f 2.50 per week. Ook onderwijslokalen zullen vermoedelijk worden opgericht. HET OORLOGSZEEGEVAAR. Krachtens de onlangs in werking getreden oor- logszeeongevallenwet zijn verzekerd zeelieden dio, na 18-Juli uit Nederlandsche havens naar zee vertrokken. Het bestuur der Zeemansvereeniging; Volharding heeft nu, naar de „Uitkijk" meldt,'

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1915 | | pagina 1