DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. Klnderhuisvest 29-33, Haarlem eerste blad DE OORLOG Van hedenmorgen. binnenland HAGELWIT P. W. TWEEHUIJSEN, TELEGRAMHEN i,« BIÜ8DAG 24 AUGUSTUS 19S5 40ste Jaargang Ho. 3831 ABONNEMENTSPRIJS aiaandea «oor Haarlem «a «oor éa plaatsen waar «en *geitt gevestigd is (kom der gemeente) Voor de overige plaatsen in Nederland per post. Per week Voor Haarlem en de agentschappen Afzonderlijke nummer» eur®au van Redactie en Administratie! Intercommunaal Telefoonnummer I4S6. PRIJS DER ADVERTENTIÉN *aa f regel» O.f» Iedere regel meer. 0,1» Buitenland per regel 0,20 Advert entiën in de rubriek «Vraag *g Aanbod" «aa I— I regel» c',49 Elke regel meer i .0,10 A Ha betalende abounds op dit blad. die in Kot bent eener verzekeringspolis «Sn, t|jn volgens de bepalingen op ie polissen Termeid, tegen ongelukken Verzekerd voor» GULDEN bg rmm eu-JLDEN flfïfl GULDEN b» ffi GÜLÜ*ai bp 1 Ml GÜLDEï4 bfl f| f* GULDEN bp bp ;:i.v 41111 TorUe» .van een |®J||| verlies van ill IS Terlies van 'ff til breuk van een 8|||y overlijden. tJUw Kand of voet. f U dén oog. tjjlfllf één duim. j| arm of been. levenlange enge* schiktheid tot werken. GULDEN bg Verlies Tan één wijsvinger, GULDEN bg verlies van één onderen vinger, DE UITKEERING DEZER BEDRAGEN WORDT GEGARANDEERD DOOR DE «HOLLANDSCUE ALGEMEENE WEEZEEERINGSBANK* TE SCHILDAlil. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN AGENDA. 25 AUGUSTUS, o e Lu uw St.-Ba.vo ü.-K. .Volts üouü Hoofdbestuur. Typografen. St. Vincentiusgebouw Zoete- straat 22 tentoonstelling der loterij voor een R.-K. Armenschool geopend van 10—7 uur. Van 7—10 uur 's avonds élite-avond. St Vincentiue-bibliotheek N. Groen markt geopend van lü9 uur. Museum van Kunstnijverheid 'Toorop-tentoonstelling. j Bisschoppelijk Museum Jansstraat 79 geopend eiken dag van 105 nor tegen betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zater- feestdagen. BIajEMEndaai, Hotel Duin en Daal dagelijks 2 concerten bij gunstig weer. OVERZICHT. De zeeactie, welke naar men dacht gedurende d© eerste dagen in het bijzonder de aandacht zou trekken, is alweer voorbije Gisteren meldde een telegram uit St. Pe tersburg, dat de Duitsehe vloot zich uit de Golf van Riga heeft teruggetrokken. Van Russische zijde wordt omtrent de mis lukte landingsplannen der Duitschers nog medegedeeld, dat het voornemen was om bij Pernovin aan land te komen. Vier lldhtera van reusachtige afmeting, boordevol met soldaten, namen er aan deeL De landingspoging werd verijdeld door Russische troepen zonder hulp van artille rie. De Duitsehe lichters werden buitge maakt. De Russische 6chepen', die het Duitsehe eskader verdreven, werden geholpen door Engelsche duikbooten. De gevechten op het Russisch oorlogsveld blijven overigens ten yoordeele ydn de ver honden legers. Oseowiecz, ten noorden van Lomza, een stelling waaromtrent some eenige onzeker heid heerechte, maar waar de Russen d'an toch tot hedon stand wisten te houden, is "u door hen ontruimd en door de Duitschers bezet. Ook werd Tycozin genomen, waarbij 1200 Russen en 7 machinegeweren in de handen der Duitschers vielen. In den op marset naar Breet-Litoswk .over schreden de Duitsehe troepen, onder hard nekkige gevechten, dei linie Klefizczele Razna, waar zij met hun aanvallen1 voort gaan en waarhij 3500 gevangenen werden gemaakt en 16 machinegeweren werden ver overd. Aan het Westelijk front wordt het toch wat meer bewegelijk. Behalve dat hier en, daar met verwoedheid om het bezit van benige loopgraven wordt gevochten en in de V ogezen, ten noorden van Munster, nieu- vje gevechten op de linie Lingekopf-Schratz- maenneleBarrenkopf zijn aangevangen, verscheen gistermorgen vroeg ook een En gelsche vloot van ongeveer 40 schepen voor Zeebiugge, welke, na door de Duitsehe kustartillerie te zijn beschoten, naar het noordwesten wegstoomde De vloot kwam te ongeveer 5 uur in den morgen voor de Belgi^e kust en hield deze tot omstreeks 8 uur onder, vuur Te Vlissingen waren de vuurstralenvan de Engelsche oorlogsschepen, welke onge veer ter hoogte van Knocke lagen, af en toe duidelijk waarneembaar, en werd het kanon gebulder gehoord. DE LANDING VAN NIEUWE EN GELSCHE TROEPEN MN DE DAR- PANELLEN. - Uit Athene wordt, volgens Reuter aan de ^aily Chronicle gemeld, dat de landing der b.OOO Engelschen aan de Soewla-baai een au de schitterendste krijgsoperaties is, welke dusver in den oorlóg zijn voorgekomen. Turken werden op een dwaalspoor ge- a<mt door een opeenhooping van troepen, j'o deed vermoeden, dat een landing in Klein- Azië werd beoogd. Zij» waren totaal verrast 1 hua eenige wachtpost 50 man sterk -oest zich overgeven. Dit stelde een sterke '•sche macht in staat zes Eng.. mijl. (ca. 10 K.M.) landinwaarts door te dringen, vóór bericht kwam van het aanrukken .van Turk- sche strijdkrachten. De Turken hadden tijding gekregen van den bij verrassing uitgevoerden coup. en zon den in allerijl troepen. Aan beide kanten werd gedurende den nacht met koortsachtigen spoed aan den aanleg van verschansingen ge werkt, welke arbeid afgewisseld werd door nu en dan een gevecht/. Men schat, dat de Turken in den loop, van den nacht 70,000 man opvoerden. Bij; het aanbreken van den dag begon een verschrik kelijke strijd. De .Turken, voerden felle aan vallen uit, door de Britten met tegenaanvallen beantwoord. Da hitte was den geheelen dag allerfelst. De eenige bescherming tegen de zonnestralen .waren wat schrale bosehjes en kleine rotsblokken. De beide linies vervorm den zicji den geheelen dag onafgebroken. De Britsche artillerie, vooral de machinegeweren, had' een moordende uitwerking. De zand- ravijnen, tot vestingen vervormd, werden met ontzaglijken moed veroverd en teruggenomen. Soms' kwam de hoofdmacht der Turken tot aan de loopgraven. Dan ontstond een verwoed handgemeen, waarbij; werd gebruik gemaakt van schoppen, bajonetten en handgranaten- De nacht bracht geen verademing. De schansgravers bleven aan het werk, terwijl de Turken maar voortdurend bleven aanval len, doch altijd werden teruggeslagen. Toen de ochtend aanbrak, waren de Britsche linies ongebroken, versterkt en 'gereed om den aan val te doorstaan, dien de vijand ondernam. De Turken liepen storm tegen den rechter vleugel van 'de Britten, maar die aanval ein digde in een nederlaag en vlucht van de Turken, wier verliezen ongemeen zwaar warern Later werd de verbinding tot stand 'ge bracht met de Australiërs en Nieuw-Zeelan- ders, waardoor de linie der Britten een lengte van 12 Eng. mijl (ca. 20 K.M.) kreeg. Naar schatting hebben de Turken 27.000 man verloren. Door de nieuwe Britsche linies loopt een van de hoofd verkeerswegen voor den opvoer van het benoodigde voor de Turk- scbe strijdkrachten in het zuiden van het sehier-eiiand Gallipoii. De andere meer naar het oosten gelegen weg is van minder betee- kenis; zelfs wordt die weg bestreken door het Britsche geschut. Doch ofschoon hun ver bindingslijnen bedreigd worden, zijn de ma nier waarop de Turken troepen naar het bedreigde punt wierpen en het bergachtige karakter van het land, er aanwijzingen voor dat nog verdere scherpe gevechten te wach ten zijn, vóór een linie over de geheele breedte van het schiereiland kan worden gelegd. Da Daily Telegraph verwacht, dat tenge volge van- deze landingsactie, de overgave van de geh§ele Turksche legermacht op. Galli poii onvermijdelijk is. DE VAL VAN KOWNO. Uit het Duitsehe hoofdkwartier wordt, naar Wolff meldt, over de inname van Kowno nog geschreven: Van 17 Augustus af is het voornaamste bolwerk der Njemenlinie en de vesting van den eersten rang Kowno in onze handen gevallen. Den 6en Augustus begon de aan val tegen dé vesting. Nadat in het bosch achtig terrein, zonder wegen, op. uiterst moei lijke wijze de kanonnen in stelling waren ge bracht, kon 8 Augustus het vuur der artil lerie worden deopend. Terwijl deze de vesting met een overweldigend vuur overstelpte, ruk ten infanterie en pioniers onophoudelijk voor waarts, onder 'gevechten, die dag en nacht duurden. Niet minder dan acht vooruitge schoven stellingen werden genomen in storm aanvallen; ieder een vesting op zichzelf en gebouwd jpa maandenlangen arbeid met ge bruikmaking van alle middelen der techniek en onder opoffering van veel geld en men- schelijke kracht. Herhaalde zeer krachtige tegenaanvallen der Russen werden onder zware verliezen voor den vijand afgeslagen. Door de uiterste inspanning van ons artillerie vuur werden versterkte werken zoodanig be schadigd, dat ook deze konden worden be- stornid. In onweerstaanbare aanvallen be stormde de infanterie de geheele fortenlinie tusschen de Jesia en de Njemen. De artil lerie begon daarop de kernforten aan 't weste lijk front te beschieten en na den val daar van beschoot zij' 'de op. den oostelijken oever van de Njemèn teruggeweken vijandelijke strijdkrachten. In plaats van de verwoeste ^ruggen werden twee andere geslagen. In den loop van 17 Aug, vielen de forten van net noordelijk front, zoowel als die in 't oos- 5; eia ten slotte het geheele zuidelijke front, Behalve Jat we meer dan 20.000 krijgsge vangenen maakten, viel on3 een onmetelijke buit ten deel, o.a. meer dan zeshonderd stuk ken geschut, daaronder tailooze ,van het zwaarste kaliber en de modernste construc tie, verder een ontzaglijke menigte munitie, tailooze machinegeweren, voor millieenen aan- proviand. De buit blijkt elk uur grooter te zijn. Honderden recruten werden in de stad gevangen genomen; volgens hun mededeelin- g.en hadden zich in 'tj laatste oogenblik 15.000 ongewapende reservisten uit de stad verwij derd door- de vlucht. Naast de wanhopige maar vergeefsche tegenaanvallen der Russen na den val der vesting, is dit een blijkbaar bewijs, dat het Russische legerbestuur den snellen val der sterkste. Russische, vesting voor. pnmogelijk hield. VERSPREIDE BERICHTEN De toestand in Rusland. In de Daily News wordt do meening verkon digd, dat de noodlottig mislukte aanval der Duitsehe oorlogsschepen in do Golf van Riga, er veel toe zal bijdragen, bet moreel© ©ffect teniet te doen van de militaire successen van Hindenburg. De correspondent te St. Petersburg van de Daily Chronicle meldt, dat de mogelijkheid van de ontruiming van St. Petersburg openlijk wordt besproken. De St. Petarsburgscha Times-correspondent meldt, dat Duitsckgezinde elementen in St. Petersburg werken voor het sluiten van een af zonderlijken vrede door Rusland. Echter heeft minister Sasonof's nadrukkelijke verklaring tot de journalisten het bewijs geleverd,adat de be rekeningen van den vijand, strekkende om twee dracht te zaaien tusschen de bondgenooten, voorbestemd zjjn om te mislukken. De correspondent van de Daily Chroniole deelt mede, dat het vluchtelingenvraagstuk ver bijsterende afmetingen, heeft aangenomen. Het opdringen van de Duitsehe legers heeft tenge volge gehad,dat de bevolking der westelijke pro vincies van Rusland in een steeds aanwassende vloedgolf zich verplaatst naar het binnenland, en daar de hulpbronnen der ambtelijke en par ticuliere hulpcomités tot op het uiterste ledigt. De regeering- heeft speciale óomni/issarissen. benoemd en groote bedragen voor hulpbetoon beschikbaar gestold. Nationaliteiten, van welke de levensvoor waarden hecht gevestigd schenen, worden in stukken gebroken en ever de breed© vlakten van Rusland verspreid. De exodus heeft reeds één zeer belangrijk resultaat gehad. Het verbod aan de Joden om zich buiten bepaalde landstreken te Vestigen, is afgeschaft. De Joden, die tot dusver streng beperkt waren tot de 15 westelijke en zuidelijke gouvernementen, zullen thans verlof krijgen, te wonen in de steden der meeste deelen van Rus land. Do vlootactie in 4e Golf van Riga. Door den generalen staf dor Rusisclie marine wordt omtrent de gevechten in de Golf van Riga nog gemeld, dat de Duitsehe vloot op den 16den Augustus met groot© kracht haar aan vallen op de Russische posities aan den ingang van de Golf van Riga hervatte. De Russische schePeI1 weerstonden gedurende den 16den en den 17den de aanvallen des vijands, wiens verborgen toebereidselen tot het door dringen in de Golf door nevelachtig weer waren begunstigd. Den lSden, gebruik makend van een dichten mist, drongen ten slotte aanmerkelijke vijande lijke strijdkrachten 'in 4e Golf van Riga door, terwijl de Russische schepen, hun tegenstand voortzetten en zonder het contact met den vij and te verliezen, zich terugtrokken. Den 19den en den 20sten voerde de vijand, in verschillende richtingen verkenningen uit; tezelfder tijd kwam hij in botsing met de Russische oorlogs schepen, waarbij hij aanzienlijk© verliezen leed. Aan Russische kant valt het verlies te boe ken van de kanonneerboot Siwoetsj. Daar staat tegenover, dat van do Duitsehe vloot twee krui sers en 8 torpedobooten zijn buiten gevecht gesteld, n.l. voor een deel in den grond geboord en voor een deel onklaar geschoten. Tegelijkertijd zijn de bondgenooten er in ge slaagd in de Oostzee een der sterkste Duitsehe dreadnoughts' te terpedeeren. Geen annexatie van België^ Door de Duitsehe soc.-dem. partij ie aan den Rijkskanselier een adres gezonden, waar in wordt opgekomen tegen eventueel© plan nen tot annexatie van gebied in het Oosten of Western „De bewering, dat Ret Duitsehe Keizer rijk voor zijn oeeonomisdbi bestaan gebieds uitbreiding in het Oosten en Westen noodig heeft, zoo wordt in bet adres gezegd, wordt weerlegd door de schitterende economische vlucht, die wij thans in het rijk hebben kun nen waarnemen. „Vóór den oorlog waren wij met zeer nau we economische banden met België verbon den. Er werd geen enkele moeilijkheid aan de werkzaamheid en aan den ondernemings geest van ons volk in den, weg gelegd. „Elke gedaclbté aan geweldpleging ten op zichte van België op welke wijze ook, maakt de ontbinding van de coalitie, die tegen ons is gevormd, volstrekt onmogelijk, en hierop moet toch ons hoofddoel zijn gericht. De annexatie van België zou Duitschland isoleeren en de coalitie tegenover ons ver- grooten en versterken. De vrede moet ons geen nieuwe vijanden brengen, maar veeleer sympathieën. Dit is des te noodzakelijker, omdat bepaalde kringen in Nederland; die niet slechts de handhaving van de onzijdig heid hebben verdedigd, doch ziclhi zelfs vriendschappelijk ten opzichte van Duitsch land uitlieten, de vrees hebben te keninen gegeven, dat als gevolg van de Duitsehe politiek tegenover België, Nederland insge lijks' nog in den oorlog zou kunnen worden betrokken.. Aangezien de gezant, prins Lich- nowski, aan de Engelsche regeering op 4 Augustus 1914 heeft verzekerd, dat wij geen Belgisch grondgebied zouden kunnen an- nexeeren, zonder met Nederland in hotsing te komen, moet iedere afwijking van die ven- zekering Nederland noodzakelijk tot de ge volgtrekking dringen,welke onze vertegen woordiger zelf heeft gemaakt. „Wij zijn overtuigd, ons volk den groot sten dienst te bewijzen, indien wii in ieder geval het standpunt innemen, dat wij vóór zelfbestuur en onafhankelijkheid van alle volken en tegen elke annexatie-politiek moe ten zijn." Het adres was namens het partijbestuur van de sociaal-democratische partij in Duitschland onderteekend door Er. Ebert en voor het .bestuur van de sociaal-democrati sche Rijfcsdagfi-actié door, Scheidemannl KORTE BERICHTEN Dienstplicht in Engeland. De Engelsche pers blijft voortgaan met den strijd over het al of niet invoeren van den dienstplicht. De strijd is in felheid bijna gelijk aan d'ien om de begin selen tusschen liberalen en conservatieven. De unionisten van Lancashire, onder leiding van Lord Derby, hebben zich nu openlijk voor den dienstplicht verklaard. Er wordt een veldtocht voor geopend, met openbare vergaderingen. De toestand iji Reims. Naar het Korr. Norden meldt, stellen, de Fransche bladen den toestand van Reims als hopeloos voor. Van de 120,000 inwoners zouden er nog tweevijfden zijn over gebleven, terwijl het andera deel gevlucht en door het aanhoudend bombardement gedood en verwond is. Het grootste deel der stad is in een puinhoop veranderd. Het gemeentebestuur heeft 100,000 francs toegestaan tot ondersteuning van de achtergeblevenen. De mijnwerkers in Zuid-Wales. Violgem de Daily Mail zijn de Engelsche mijnarbeiders ontevreden dat minister Runciman ondanks zijn toezegging, zijn beslissing in het geschil met d© mijneigenaars nog niet heeft hekend gemaakt: Er wordt reeds gedreigd, dat zoo de nieuwe overeenkomst niet terstond van kracht wordt verklaard, het werk zonder inachtneming van een opzeggingstermijn zal worden neergelegd. Fransche eensuur. Aan de „Vorwarts" wordt uit Parijs geseind dat de „Guerre Sociale'' meldt, dat de censuur het publicoeren van de Duitsehe, Oostenrijk-Hongaarsche en Turksche legerberichten verboden heeft, opdat de open-' bare meening niet verontrust wordt. De U-oorlog. De Engelsche stoomschepen „Martha Edmons" en „Diomed" zijn gezonken De bemanningen zijn gered. Tien opvarenden van den „Diomed" zijn om het leven gekomen. Duitsch torpedojager vernietigd. Zondag avond hebben twee Fransche torpedobooten bij Ostende een Duitschen torpedojager, na eenig gevecht in den grond geboord. De Fransche tor- pedobooten hebben slechts weinig schade aan den romp beloopen. In de Finsche Golf. Een Duitsehe duikboot heeft den 16en dezer in den ingang van de Fin sche Golf een Russisch hulpschip getorpedeerd en tot zinken, gebracht. Weer 'n bombardement. Gisteren heeft een Fransch vliegtuig de stations Lens, IIónin-Lié- tard en Loos en den spoorweg Rijssel Douai gebombardeerd. Laatste reserve voor het Russisch leger. De Russische minister van oorlog heeft vol gens een bericht aan de Matin bekendgemaakt dat ten spoedigste de jongste klassen van den tweeden ban der Opolchenie' of laatste reserve zullen worden opgeroepen. Acht millioen man beneden de 35 jaar zouden er dan onder, de wapenen komen. Het beste reinigingsmiddel voor WIT LINNEN SCHOEISEL. BARTELjORISSTRAAT 27. TELEFOON 177 O. Haarlemsche Ailedag]es. «o. 1093. DE OVERDEKTE BAD- EN ZWEM INRICHTING. De met zooveel ophef aangekondigde over dekte bad- en zweminrichting van den heer Stoop, die naar men beweerde in het Kieverpark zou komen te staan, zal .worden gebouwd aan den Julianaweg. Voor Haarlem beteekent dat natuurlijk, dat de zaak hier weer is als vanouds. VVa.nt al zal er,een of andere Haarlemmer wel eens dien kant uitgaan, een populaire Haar lemsche inrichting wordt deze zwemge- legenheid natuurlijk nooit. Daarvoor komt ze te ver van-"de stad te liggen, en ook zal de inrichting zelf, naar wij uit goede bron vernemen, nogal exclusief geëxploiteerd wor den. We zijn 'dus nu weer hier in Haarlem bij het oude, en de beroemde raadscommissie die nog altijd bestaat, kan nu weer opleven: er is meenen we bij den Raad ook nog immers een adre8 berustend, dat nu ge voegelijk eens besproken kan worden en dan opgeborgen tot betere tijden 1 Want daar zal het wel heengaanmet de stichting van de Stoopsche badinrichting is de kans dat ,we ooit in Haarlem een parti culiere inrichting' van deze soort krijgen, voorgoed verkeken, en aan een gemeen telijke valt althans voorloopig niet te denken. Jammer I EEN ULTIMATUM AAN ROEMENIE? LONDEN, 23 Aug. (Part.) De bladen verne men uit Sofia dat men in Boekarest vreest dat Duitschland een ultimatum aan Roemenië zal zenden betreffende het doorlaten van munitie van Duitschland voor Turkije, wat het Roe- meensche kabinet vaat besloten schijnt te zijn niet toe te ataan. Een groot aantal spoorweg wagons met oorlogsbenoodigdheden geladen ia bij Predeal opgehouden waar, naar men zegt, een concentratie van Roemeensche treepen plaats heeft. Ook worden troepen geconcen treerd te J assy, terwijl de petroleumstreken door soldaten bewaakt worden. DE TURKSCHE BELANGEN IN ITALIË. LONDEN, 23 Aug. (Part.) De „Morning Post" verneemt van haar correspondent te Rome, dat de behartiging der Turksche belan gen in Italië zal worden opgedragen aan het Nederlandscha gezantschap. Dit is in strijd met hetgeen de Duitsehe bladen berichten, als zou het Spaansche gezantschap hiermede zijn bolast geworden. DE DUIKBOOTENOORLOG. GENEVE, 23 Aug. (Part.) De bladen bevat ten het bericht dat het Engelsche stoomschip „Carterswell" op reis van Amerika naar Enge land door een Duitsehe duikboot in den grond is-geboord. De bemanning is gered. De „Car terswell" had een lading zaad aan boord. De Belgische petrolenmboot „Naguestan" en drie zeilschepen werden eveneens tot zinken ge bracht. RUSSISCHE TEGENSTAND. BERLIJN, 23 Aug. (Part.) Uit Kopenhagen wordt geseind dat volgens Fransche berichten bij den Bohr een groote veldslag begonnen is. He Russen zouden aldaar belangrijke troepenmas sa's hebben aangevoerd om den opmarsch der verbondenen tegen te houden. DE KABINETS-CRISIS IN GRIEKENLAND. PARIJS, 23-Aug. (Part.) De „Journal" be vat de vermoedelijke samenstelling van hot niouwo Grieksche Ministerie: Venizolos, Ministerpresident en Minister van Buitenlandscho Zaken, Raktivan, Justitie, Diamantides, Post en Verkeerswezen. Simos, Openbaar onderwijs, Michalokopoulos, Handel en Nijverheid; Logopatis, Binnenlandsche i Reputis, Financien. Waarschijnlijk zal Generaal Danglis als Minister van Oorlog aangewezen worden. UIT DE STAATSCOURANT. Bij Kon. besluit is benoemd tot rechter in. do arr.-rechtbank te Roermond, mr. W. N. J. M. Smit, substituut-griffier bii de arron- 2,—- e i 0,1& est*» »t O,OS 4000 00 15 De Zwenatvo's, en ook Litthausche, Joodsebo en Lettische oommissies richten stations op, waar voedsel en medische hulp worden ver strekt. De vluchtelingen worden zooveel moge lijk over de verschillende provincies en steden verdeeld. Er worden hun woningen verstrekt; ook wordt gepoogd hun werk te verschaffen. Op allerlei manieren, o. a, doer het bouwen van barakken, wordt gepoogd hun te hulp te komen. =37:

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1915 | | pagina 1