DAGBLAD
NOORD- en ZUID-HOLLAND
Kinderhuisvest 29-33, Haarlem
DE Q0RL06
land - AT&luWS £&g
EERSTE BLAD
Nabij en vèraf.
HAOELWIT
P. W. TWEEHUIJSEN,
li'öEIJSH&Q 25 AUGUSTUS 1919
49$te Jaargang Ho. 3333
a.~
Bureau van Redactie en Administratie!
intercommunaal Telefoonnummer 1426e
gulden bü
DIT NUMMER BESTAAT
TWEE BLADEN
UIT
VERSPREIDE BERICHTEN
Het beste reinigingsmiddel voor
WIT LIANEN SCHOEISEL.
BARTELJORISSTRAAT 27.
Haariemsche Aüedagjes. «o. i694.
KORTE BERICHTEN
HURLEMSCIE OMIT
Fa
ABONNEMENTSPRIJS i
maauaen «oor Haarlem voor 4» plaatsen waar een afien»
gevestigd is (kom der gemeente)
Voor óe overige plaatsen in Nederland per p03t.
Per week voor Haarlem en 4ê agentschappen
Afzonderlijke aummera
t i i i
es
i t i i i
0,12*
0,0#
PRIJS DER ADVERTENTIÊN f
Van regels *<n
Iedere regel meer. ..•.«••■•••esssssee* <U»
Buitenland per regel ®.2#
Advertentiën in da rubriek .Vraag es Aanbod* ran 1—repels 0,4#
Like regel meet0,10
Alle betalende abomiés op dit blad, die in het bent eenes verzekeringspolis «Sn, t^n volgen# de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor#
GULDEN bij
levenlange o&ge*
sckiktheid tot
werken.
590 3:300
GULDEN bij
verlies van een
hand oi voet,
150
Verlies van
één oog.
ISO
GULDEN bü
verlies van
één daim.
75
GULDEN bü
brenk van een
arm of been.
60
GULDEN bÜ
Verlies van
één
wijsvinger.
15
GULDEN bü
verlies van
één anderen
vinger.
1)E U1TKEEHING DEZES, BEDBAGEN WORDT GEGARANDEERD DOOR DE «HOLLANDSCHE ALGEMEENE VERZJEKKRINGSB ANK" TE SCHIEDAM.
AGENDA. 26 AUGUSTUS,
De bouw St.-Bavo it.-K. Votxaoond
R.-K. Bureau voor rechtskundig advies
inzake arbeidersbelangen van 89 uur.
Esperanto.
St. Vincentinsgebo uw Zoete-
straat '22 van 1010 uur tentoonstel
ling der loterij voor een R.-K. Armenschool.
Groote Kerk 23 uur Orgelbespe
ling door den beer J. F. Meeth, van Bussuin.
vZie programma Stadsnieuws).
St. Marthavereeniging Ged. O.
Gracht 111 Betrekkingbureau geopend
van 89 uur 'e avonds.
SL E 1 i sa be t b6g e bouw Jansstraat
49 van 1—2 uur aanvrage om verster
kende middelen voor arme zieken der St.
Elisabethsvereeniging.
Museum van Kunstnijverheid
Toorop-tentoonstelling.
Bisschoppelijk Museum Jansstraat
'9 geopend eiken dag van 105 u.ar tegen
betaling van 25 cent6. Uitgezonderd Zater
dagen en R. K. feestdagen.
BLOEMEND AAL Hotel Duin en Daal
dagelijks 2 concerten bij gunstig «weer.
BLOEMENDAAX Bodega „Rusthoek"
8 uur Weidadigheidssoirée Fleischmann.
HAARLEMMERMEER \s morgens 11
uur gemeenteraad.
XII.
ïtEIS-INDRUKKEN UIT Z.-LIMBURG. IV.
De mijnwerkers
Wanneer go wat gelezen hebt. en gezien
óók, van bet graven in de „ingewanden der
aarde", wanneer ge de romans mocht ken
nen die den „mijnslaaf" n voorstellen met
al de gruwelijke uitbuiting en de vreeselijke
exploitatie die de schrijvers aan „mijnwerk'
vastknoopen, wel, dan gaat ge naar 't Ne-
derlandsche „mijndistrict" met 'n soort van
schroom, met ie te van bange verwachting,
met een gevoel ook van meerderwaardigheid,
omdat ge toch uit „Holland" komt, waar
we „onder den grond" niet werken. en als
ik me niet vergis, is daar nog een schijntje
zelfvoldoening bij, omdat.,., neen, niet
omdat ons Hollandsche volk zooveel solie-
der en zooveel nuehterder is, en omdat er
bier minder zou worden gevochten eni ge
dronken (op dit punt zijn we in Holland nu
al zoowat bekeerd), maar dan 'toch wèl, om
dat we de Limburgers,' en die mijnwerkers
vooral,, als een graadje lager dan óns platte
landsvolk hebben leeren beschouwen.ver
gis ik me, of er bij ons niet nog een restje
protestantscbe hooghartigheid tegenover het
Eoomscbe Limburgsobe volk buiten ons we
ten ingeslopen zit?
Ja, die mijnwerkers....
Wanneer ge voor bet eerst komt in het
mijndistrict, vanwaar voor ons vaderland
nog zooveel welvaart en zooveel zelfstandige
energie uitgaan zal, dan kijkt ge wat gege
neerd rond. Allemaal gewone mensohen, die
ge ziet, heelemaal geen bijzonders, geen
mee van die met zooveel liefhebberij en vol
doening in de „Hollandsche" kranten over
genomen verhalen over Limburgscbe los
bandigheid, en kroeglooperij, en jenever-zui
pen, en wat er al niet meer wordt verteld
en voorgesteld als 't eigenlijke leven van datThuis" te Heerlen, achter een stapel boeken.
vreemdelingen als wij, die rondkeken en cri-
tiseerden en taxeerden.„En wat denk je
non wel, dat dit allemaal voor menscben
zijn?" vroeg er één van ons.
Ja, we konden het denken, maar 't viel er
toch niet makkelijk uit, om te zeggen dat dit
uu bijua allemaal de „mijnwerkxi's" warenl
Inderdaad, het waren mijnwerkers, goe
de Eoomscbe lui, die bidden vóór ze bun
soep of bun boterhammen aanpakken, die
luidruchtig en joviaal met hun zuidelijk ac
cent, graag bun potteke bier vatten, maar
daarbij toch ook tijd en maat weten,
die alle en door wat bleeko gezich
ten meestal, maar verder ook niet meer, doen
denken aan bun arbeid zooveel meters on
der den grond!
Eerlijk gezegd: van mijnwerkers bad ik
dan toch totnogtoe een ietwat ander idéé ge
had! Is 't, omdat er door de Roomsch© actie in
de mijnstreek, die door de geestelijkheid zoo
krachtig wordt geleid, zoovéél, zoo ontzag
lijk véél gedaan wordt voor de mijnarbei
ders, dat de legendarische, uit de boeken be
kende beschrijving van 't mijnwerkersvolk
nu althans in Zuid-Limiburg volstrekt niet
past op deze mannen?
O, ik weet wel, dat 'tniet allemaal heili
gen zijn! En dat er heel wat ruwheid en er
ger nog, onder 'tvaak oppervlakkig tinje
zuidelijke beleefdheid en aangeboren hoofs
heid die dat volk bezit, nog schuilen zal.
Maar dat neemt niet weg: de Limburgsehe
mijnwerker van nu, is volstrekt niet de
„mijnslaaf' dien we alleen uit de boeken ken
den, is niet „hei uitschot der maatschap
pij", zoo als bij dan wel eens in t Noorden
wordt beschreven of gedaeht.
Daar is niet alleen welvaart en orde en
tucht en joviale gezelligheid tevens onder 't
mijnwerkersvolk, doch daar bloeit óók
een echt-Eoomsch familieleven, daar is gods
dienstzin en kinderlijke vroomheid. eni
hot moet gezegd: daar wordt door priesters
en leeken juist in dezen zin ontzaglijk ge
werkt en gezwoegd.
Het is bier niet de plaats nooh de tijd, om
uitvoerig te beschrijven boe voor de zede
lijkheid en de orde, voor de volkshuisvesting
en de volksgezondheid, voor de voorziening
in geestelijke behoeften, voor de katholieke
organisatie onder dit volk reusachtig veel
is en wordt gearbeid in Zuid-Limburg. Dat
zal hoop ik elders, en uitvoeriger, kun
nen geschieden. Doch wie er komt in hét
Eoomscbe mijndistrict want Roomsch is
het ondanks de importatie van vreemde ele
menten, en Roomsch zal het blijven door die
geweldige actie die de met het volk mee
levende geestelijkheid er ontwikkelt en>
wie dan eens rondziet naar die grootsohe
charitatieve en sociale stichtingen die overal
verrijzen, naar die woningbouwvereeniginr
gen, die maar liefst heele nieuwe dorpen
tegelijk bouwen, naar al die nieuwe kerken
die er de laatste jaren zijn verrezen en waar
van de torentjes zoo heerlijk dit overal
glooiend landschap sieren, naar de oude ker
ken, die bijna alle zijn vergroot en uitge
bouwd, die staat stom van verbazing over
deze aan ons, Hollanders, toch wel heel* on
bekende wereld van Roomscbie kraeht en
Rcomsch volksleven* die daar opengaat in
al de kern-gezonde kracht van jong, brui-
schend werken ten goede!....
Ge hebt u misschien den mijnwerker voor
gesteld als een sluiken, zwarten kerel, die
het ellendigste werk doet dat er is onder de
meest ongunstige omstandigheden, die in
zijn vrijen tijd of drinkt óf slaapt, die z'n
vrouw afrost en zijn gezin tyranniseert.
Ik zal niet zeggen, dat dit de doorsnee-
vocrstelling is die men van den arbeider in
de kolenmijnen zich maakt, maar toch
En nu vindt ge, in de leeszaal van „Ons
„mijnwerkersvolk" in 't „Rooiusche Lim
burg".
Die mijnwerkers....
We zaten te Heerlen in „Ons Thuis", het
prachtige, vier verdiepingen hooge kostgan
gers-logement met kapel en bibliotheek en
leeszaal en gaarkeuken, door de Zusters van
St. Jozef bediend; een inrichting zooals
we ze mochten wenschen bijvoorbeeld in Rot
terdam en in Amsterdam aan onze havens,
en die óók al een creatie is van Dr. Doek,
den apostel van de mijnstreek, we zaten
dan daar in „Ons Thuis", vlak bii het sta
tion, ons avondmaaltje te gebruiken (en 'f?
was er kostelijk!) te midden van heel wat
keuvelende en etende jonge- en ondelni D'r
zaten er achter me, die uit een groote kom
zaten soep te lepelen, en ondertnsschen uit
keken naar de eerbiedwaardige portie
vleesch, die de huismeester aan het buffet
van de Zustere uit de geweldig groote, mo
derne keuken kreeg doorgereikt. D'r zaten
er naast me, die stapels wit- en lichtbruin
brood, opgetast tot een pyramide die dreig
de om te vallen, in gestadig eten steeds la
ger deden worden, en die zoo gezellig daar
bij uit de geëmailleerde koffiekan bun „café"
schonken. En verderop zag ik er, die hun
dambord of schaakbord voor 't meest inte-
ïessante ter wereld hielden, en die geen oog I huis-gestuurd, waarheen de Waalsche hem
natteen voo» de etende gasten, noch voor de was gevolgd. Ze waren getrouwd en er was
uwen mijnwerker, of ge ziet hem met zijn
gezellen vroolijk koutend in de eetzaal van
dit buis, of ge ontmoet bem op den weg
van de mijn naar 't dorp, waar vrouw en kin
deren aan de deur staan van 't vriendelijke
huisje dat de bonw-vereeniging voor hem
bouwdewel, 'tis waarlijk- haast een
idylle, zoudt ge zeggen, omdat de werkelijk
heid zoo heel anders is dan wat ge u hadt
voorgesteld!
En of er geen liefde en teere gevoelens
leven onder dit volk?....
We waren daar ergens in een dorpje, waar
Belgen en Hollanders en Duitecliers heel
vredelievend onder mekaar huizen, zoo'n
dorpje dat door die geweldige Roomsche ao-
tie, die er uitgaat van Heerlen en Weiten,
als uit den grond is verrezen en nu al een
nieuwe Roomisehe gemeente gaat vormen,
zocals er zoovele warden geschapen in Zuid-
Limburg.
D'r moest daar ergens een jong gezin wo
nen, dat met goede zorg en veel moeite tot
een christelijk gezin was gemaakt: de toe
standen geven op dit stuk, der geestelijkheid
héél wat werk! 'tWas een jonge Limburger,
die op een mijn in België werk, had gezocht,
daar met een Waalschi meisje had kennis ge
maakt, en door den oorlog nu plotseling was
voor gezorgd dat hij nu arbeid; had gekre
gen, na veel ellende en ontbering, in de Hol
landsche mijn: een nieuw Roomsch gezin
was er gesticht, eni a]g de arbeidi er bleef,
dan zouden ze in het mooie huisje van de
bouwvereeniging, waar ze woonden, ten slot
te nog wel m hun meubeltjes konmn.
Want nu, 't was verschrikkelijk, aie armoê:
leege kamers, geen stoel, geen tafel* niets
De jonge vrouw ontving ons met een stort
vloed van Waalsche verwelkoming, en ze
noodde ons binnen tekomen. „Son homme",
de man was op het werk in de mijn, maar
ze zou en ze moest ons haar kindje laten
zien, haar kindje van acht dagenl oud, dat
haar trots was en haar geluk..
En het was een tooneel vol van de hoogste
ontroering, toen die bleeke jonge moeder in
dat huisje, waar geen tafel was en geen stoe
len, waar in één kamer een bed lag op den:
grond, en wat kleeren hingen aan spijkers in
den muur, en al het andere leeg was en kaal,
toen dèAr die arme jonge moeder in al de
glorie van haren trots en haar geluk en haar
rijkdom stond met haar kind! „Is-ie niet
mooi, is 't geen schat?" zoo schitterde de
zonnige moedervreugd op d'r gezicht, en zoo
jubelde zo bet uit in. haar heerlijke moeder
weelde: 't bezit van haar kindje
Dat arme mijnwerkersvrouwtje, dat geen)
huisraad had en geen meubels, leerde ons
dat de poëzfê in het mijnwerkersleven niet
is gestoi*ven, zelfs niet in den hoogsten ar-
moe{L*-«
F. S.
1 -
o.9 -
OVERZICHT.
Na bet intermezzo aan de Belgische kust,
waaromtrent van Doitsche zijde nog wordt
gemeld, dat door do Engelsche vloot bijj haar
bezoek aan Zeebrugge 60 A 70 schoten op
da kustversterkingen zijn gelost en een Duit-
scha voorpostenboot door twee vijandelijke
torpedojagers tot zinken is gebracht, is de toe
stand aan het Westelijk front weer 'gelijk
aan die van voorheen. Alleen hier en daar
een loopgravengevecht met een succes dan
aan deze en dan aan gene zijde.
*Wat nu eigenlijk in de Golf van Riga is
gebeurd, is nog tamelijk duister. Zoowel de
Russische als Duitsche berichten daaromtrent
behoeven aanvulling om een duidelijk beeld
te geven van het daar geleverde zeegevecht.
Het meest Raadselachtige is dat de strijd
zoo op, eens is geëindigd.
Niettegenstaande de Duitsche vloot blijk
baar successen behaalde en de Russische^
schepen binnen een meer aan de kust ge
legen stelling dreef, heeft zij de Golf van
Riga weer verlaten.
In Rusland wordt de strijd aan het geheele
front voortgezet en blijven de verbonden
legers steeds nog ie matig tempo voortgang
maken.
Ten Oosten en ten Zuiden van Kowno
namen de Duitsche troepen 9 officieren en
2600 man gevangen. Ook veroverden zij 8
machinegeweren.
Op. de heuvels ten Noordwesten van
Kleszczele en in het boschgebied ten Zuid
oosten daarvan werden de Russen verder
teruggeworpen. De Duitschers naderen de
Bialowieska Puszcsa, het oerwoud van Bialo-
wiesk. De Russen verloren hier meer dan
4500 man aan gevangenen en 9 machine
geweren.
Voor den aanval van de over de Pulwa en
den Bug ten Oosten van de Pulwa-monden
aanvallende Duitsch-Oostenrijksch-Hon
gaarse he troepen, hebben de Russen hunne
stellingen opnieuw ontruimd.
In de streek van Brost werden de hoogten
van Kopytou bestormd,terwijl in het moe
rasgebied ten Noordoosten van Wlodawa de
achtervolging wordt voortgezet.
De toestand der Russische troepen bij
Brest-Litowsk wordt door de oorlogscorres
pondenten der Weensche bladen van dag tot
dag neteliger genoemd.
Het transport van troepen en voorraden is
door de verbreking van de spoorverbinding
BialystokKleszczeiiSt. Petersburg erg be
moeilijkt, zoodat groote afdeelingen van het
BugWeichselleger in do vesting zijn opge
stuwd.
Ook de Russische troepen die voor hét leger
van prins Leopold van Bleieren moesten iw ij
ken, zijn klaarblijkelijk ten deele naar de
groot© Bugvesting teruggetrokken.
De Amerikaansche oorlogsleveranties.
We laten hier eenige interessante cijfers vol
gen, die op welsprekende wijze de belangrijke be
stellingen in oorlogsmateriaal aangeven, door de
geallieerden in Amerika geplaatst
Firma Westinghouse voor 02,000,000 dollars aan
geweren en munitie, id. 17,000,000 doll., idem,
American Locomotive 34,000,000 dollar, idem,
Canadian Car Fy. 88,000,000 dollars idem,
New York Air Brake 17,000,000 dollars, idem,
Studebaker Corp. 20,000,000 doll, automobielen,
Hercules Powder 25,000,000 dollars cordiet, Int.
Steam Pump 7,500,000 doll, munitie, Chicago
Pneu. Tool 7,000,000 doll, id., Sturgis Burns
3,000,000 doll, munitiekisten, American Can.
40,000,000 dollar munitie. Crucible Steel
115,000,000 d. id., Bartlett Hayward 12,000,000
doll, id., American Can 50,000,000 doll, idem,
U. S. Cartridge 18,000,000 doll. 600 mill, pa
tronen, Colt Firearms 15,000,000 doli. machine
geweren, Union Metallic Cart 30,000,000 doll,
granaten, Remington Arms 90,000,000 doll, ge
weren, enz., Winchester Arms 100,000,000 doll,
idem, Hopkins Allen 10,800,000 doll. 400,000
geweren, Carland Corp. 68,000,000 doll, gewe
ren, enz., Pettibone-Mul liken 18,000,000 d. gra
naten, Nitrated Prod. Co. 5,000,000 doll, schiet
katoen.
Buitendien zijn er nog de bestellingen van
ander oorlogsmateriaal, zooals: staal, locomo
tieven, wagons, rails, schepen, uitrustingen, welke
het aardige cijfer van 625 millioen doll, bereiken.
Het werk der U-booten.
Volgens de Pall Mall Gazette zullen de prij
zen van levensmiddelen en kolen in Engeland
niet meer kunnen dalen tengevolg van het groot
aantal schepen, waarop de regeering beslag heeft
gelegd. Van het buitenland kan hierin geen hulp
worden verwacht. Hoewel zeer veel schepen op
stapel zijn gezet, zal de binnenlandsche scheeps
bouw niet in de behoeften kunnen voorzien, daar
de scheepsbouwarbeiders voor de marine werken.
Daarbij komt dan nog de vermindering van
schepen aoor de vijandelijke onderzeeërs, welke,
hoe klein zij ook is, toch voelbaar wordt, zoo zegt
het blad. De bouw van nieuwe schepen is nau
welijks voldoende om zelfs daarin te kunnen voor
zien.
TELEFOON 177 O.
SLUITING VAN HERBERGEN.
Men vraagt ons waarom gisteren niet aan
stonds, zooals dat op lotingsdagen pleegt te ge
schieden, in den omtrek van den Dooien -slui
ting der koffiehuizen en herbergen is gelast,
daar velen dor landatormplichtigen zich ia min
of meer beschonken toestand in de stad ver
toonden.
Naar aanleiding daarvan vernemen wij, dab
op indeelingsdagen, naar dat er gisteren een
was, nimmer last tot sluiting van café's enz.
■werd gegeven. Toen echter aan den Burgemees
ter was ter kennis gebracht dat onder een troep
landstormplichtigen komende uit Amsterdam,
velen waren, die reeds bij aankomst boven hun
bier waren, werden onmiddellijk de noodige
maatregelen tot sluiting genomen.
Daar gaat echter eenige tijd mede heen
er wordt een schriftelijke lastgeving tot slui
ting uitgereikt zoodat het goed 10 uur was
eer dat de herbergen enz. in den omtrek van den
Dooien waren gesloten.
Wij vertrouwen, dat de Burgemeester, wan
neer weder eens een indeeling van landstorm
plichtigen plaats heeft, bij wijze van voorzorg
maatregelen nemen zal, dat reeds dadelijk de
café's, enz. zullen gesloten zijn, evenals op
lotingsdagen.
koopwaar zijn in de Zwarte Zee opgehoopt; de
grendel moet eraf, die steeds gesloten is gehou
den.
Wat de onmiddellijke gevolgen zouden zijn, is
minder gemakkelijk te voorspellen.
Nieuw treinmatcriaal. Het zoooven versche-
De diensten der spoorwegen in den oorlog.
Het Amerikaansche blad .Railway Age"
geeft interessante bijzonderheden over de
rol, die de spoorwegen hebben vervuld hij
den terugtocht van Charleroi en den slag nen nlc^wo Duitsche tijdschrift Der Staatsbe-
aan de Marne. - d-arf bericht, dat ten behoeve van de Pruisisch-
Toen de troepen bij Charleroi stand hiel- Hessische staatsspoorwegen en de ryksspoor-
den, moesten meer dan 400 treinen 't trans- wegen in Elzas-Lotharingen onlangs besteld
port van de Engelsche troepen verzekeren
en dagelijks moesten 42 treinen de provian
deering verzorgen van zes legercorps-en. Ver
der moest gezorgd worden voor ontruiming
van het land door de civiele bevolking en
voor de berging van 2700 Belgische locomo
tieven. De terugtocht van Charleroi ging
ook hoofdzakelijk per as en 180 treinen
brachten het Maasleger naar de omstreken
van Parijs over.
Bovendien moesten de treinen uit alle
deelen van het heele land versterkingstroe
pen aanvoeren en den 2den September het
vertrek van de Fransche regeering naar
Bordeaux verzekeren- Ook worden het goud
van de Fransche bank en de kunstschatten
van de Parijsche musea voornamelijk per
trein weggevoerd. Na de overwinning aan
de Marne werden versche troepen en gewel
dige voorraden munitie en levensmiddelen
op deze wijze naar do Aisne gebracht.
De Railway Age" drukt tevens zijn be
wondering uit over het feit dat 70,000 man
Indische troepen, in 3 dagen met een om
vangrijk materiaal van Marseille naar Or
leans zijn gebracht.
Het blad eindigt met op té merken, dat
deze schitterende resultaten slechts bereikt
zijn kunnen worden, dank zij het krachtig
initiatief van het spoorwegpersoneel van
den laagsten tot den hoogsten.
Hot Dardanellenvraagstuk.
zyn: 783 locomotieven, 935 passagiers wagens,
14 bagagewagens en 13,200 goederenwagens.
Franseh militair onderwijs in Rusland. De
Universal te Boekarest meldt, dat te Jassy elf
Fransche officieren zijn aangekomen, die na
een kort oponthoud hun reis naar Rusland heb
ben voortgezet. Er wordt beweerd, dat de
Fransche officieren de leiding van een Rus
sische cadettenschool zullen overnemen.
De neutraliteit van Zwitserland. Over den
invoer uit oorlogvoerende landen in Zwitser
land sprekende, zeg de Gazette de Lausanne:
Men weet, dat de onderhandelingen op 't oogen-
blilr op het doode punt zijn gekomen; omdat wij
vrp wenschen te blijven wat den wederuitvoer
naar Duitschland en Oostenrijk betreft, als
wederdienst voor de levering van koopwaren
van deze landen aan ons; wanneer wij alle goe
deren, waarvan ons de landen der geallieerden
voorzien, slechts voor eigen gebruik bestemden,
zouden wij binnenkort niets meer uit Duitsch
land en Oostenrijk kunnen betrekken.
De verlichting to Parijs, Londen en Berlijn.
'Te Parijs wordt er goed de hand aan ge
houden dat de stad behoorlijk in duisternis
blijft gehuld en de agentenwielrijders heb
ben dienaangaande zeer strenge orders ge
kregen, die niet van de prefectuur van poli
tie, maar direct van den gouverneur van d«
In de „Eclais" spreekt Judet als zijn meening stelling Parijs uitgaan
uit, dat het Dardanellenvraagstuk de eigenlijke Deze orders komen voornamelijk hierop
oorzaak is van de deelneming van Rusland aan "ter> dat^ direct na het vallen van de dtus-
de Entente.
Het Fransche volk heeft onmiddellijk het
groote gewicht van de expeditie naar de Dar-
danelïen begrepen, waaraan maar één fout kleef
de, dat zij nl. met te grooten spoed en zonder
voorbereiding is ondernomen. Frankrijk en En
geland hebben- dadelijk aan den eisch van Rus-
ternis alle lichten moeten bedekt worden,
hetzij door jaloezieën, hetzij door het 6luiten
van do luiken. De eerste keer, dat iemand
tegen deze voorschriften zondigt, wordt hij
per brief gcwanx-sdhuwd, de tweede maal
wordt hij door den gouverneur onverbiddel-
Hjk gestraft.
Do Voss. Ztg. wijst er met trots op, dat.
gegeven,
voorwaarde had gesteld.
Daar in de Dardsnellen speelt het drama zich
af, waardoor beslist zal worden of de samen
hang van den Vierbond zal blijven bestaan, ja
dan neen. Ten eerste omdat zij te ver zijn ge
gaan om terug te kunnen treden; ten tweede
omdat van den al of niet gelukkigen uitslag de
ten werking is gesteld, Berlijn zich nog
steeds mag verheugen in dezelfde verlich
ting als in vredestijd.
Een duikboot gevlucht. Uit Mytilene wórdt
aan de Daily News bericht, .dat een Duitsche
duikboot in de baai van Aivale is gevlucht
voor drie torpedojagers en nog twee andere
naaste toekomst van Rusland afhangt. Door deoorlogsschepen van de geallieerden. Het zal
Dardanellen zal het zich van levensmiddelen J Raar waarschijnlijk onmogelijk zijn te ont
moeten voorzien, zal het in gemeenschap kunnen j snappen.
treden met onze troepen en zal het zich eindelijk i Uitwisseling van invalid© krygsgevairgc-
de afzetgebieden verschaffen, waarnaar het zoo nen. Naar de Daily Mail bericht, is met cc
lang heeft gehaakt. Ongehoorde hoeveelheden Duitsche regeering overeengekomen, dat ecu
