I DASBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND, «T DE OORLOO Schoollaarzen lè Klnderhulsvest 29-33, Haarlem "f4000 'f500 f 300 f150 f lOO f75 f 15 EEKSÏE BLAD TELEGRAMMEN Van hedenmorgen. BUITENLAND BINNENLAND P. W. TWEEMÜIJSEM, ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Haarlén) en voor de plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der gemeente) J>W Voor de overige plaatsen In Nederland per pöst, 2,— Per week voor Haarlem en de agentschappen 0,12s Afzonderlijke nummers, 4 '<-• - °>05 Bureau van Redactie en Administratie s Intercommunaal Telefoonnummer 1426. PRIJS DER ADVERTSNTIEN Van 15 regels 0,7s Iedere regel meer. 0,15 Buitenland per regel 0,23 Advertentiën in de rubriek „Vraag en Aanbod" van 1—5 regels 0,43 Elke regel meer0,13 Alle Deialende abonnes op dit Blad, in het bezit zijn van'eene Verzekeringspolis, zijn, volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor: bij levenslange onge schiktheid tot werken bij verlies van een a hand of voet :t bi] verlies van s een oog a bi] verlies van een duim d bij breuk van een arm of been :i bij verlies van een wijsvinger bij overlijden. Ds uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de »Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank* te Schiedam. bij verlies van eeu anderen wijsvinger Heden keerden wij aan den heer R. H. BOOLTINK, die, door een ongeval, zijn rechterbeen brak, f 75 uit. Alléén in 1915 keerden wij reeds een totaal bedrag van f 1390 (Een duizend drie-honderd en negentig gulden) uit. 31 Augustus 1915, De Administratie. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN AGENDA. 2 SEPTEMBER. o t o-u a vr St.-Bavo R..-K. VolKSUOud tó.-K. Bureau voor rechtskundig advies inzake arbeidersbelangen van 8—0 uur. Jeugdaf deeling. Esperanto. (h-oote Kerk 2—3 uur Orgelbespe- liïtg door den beer Louis Robert. (Zie programma Stadsnieuws). Brongebouw (tuin) 8 uur Concert viireen. Haarlem's Muziekkorps: Concert. St. Elisa betbsge bouw Jansstraat 1,9 van 1—2 uur aanvrage om vereter- kende middelen voor arme zieken der St. ÏÏlisabethsvereerdging. St. Marthavereeniging Lt©a. U. Gracht 111 Betrekkingbureau geopend van 8—9 uur 'e avonds. Bisschoppelijk Museum Jansstraat 79 geopend eiken dag van 10—5 «ar tegen betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zater dagen eiiK-K. feestdagen- BLOEMEND AAL Hotel Duin en Daal - dagelijks 2 concerten bij gunstig weer. OVERZICHT. Aan het Oostenrijkfloh-Italiaansche front hebben de Italianen, gelijk gisteren in een telegram uit Rome nog onder bet laatste nieuws werd gemeld, eenig succes gehad langs de Boven-Isonzo en in de Tolmein- itreek. Zoowel van Franeche als van Duitsche zij- Ie wordt gemeld, dat op het Westelijk oor- logstooneel niets bijzondere is voorgevallen. Op bet Russisch-Turkscbe gevechtsterrein aan bet front in Kaukasië, vanwaar de be richten steeds weinig beteelcenend zijn, heb ben de Russen, naar officieel van die zijde thans wordt gemeld, in de geveohten tot aan den 22sten 84 officieren en 5129 Askarfs gevangen genomen^ Bovendien werden hij de vervolging der Turksehe troepen op de wegen naar Doeth en Kop meer dan 2000 As kari's gedood en 12 kanonnen, 16 machine geweren, 90 caissons met patronen, twee con- vooien met levensmiddelen, 200 karren (waarvan twee met geniewerktuigen en één met ontplofbare stoffen), tweehonderd stuks lastdieren (kameelen en muildieren), meer* dan 20,000 stuks vee .en twee kampen, met twee tenten van het secretariaat van een! regiment en talrijke bescheiden buitgemaakt. De Russen zonden bier due in die dagen een waardevol succes hebben behaald. Nu' is het eohter weer stil aan dit front en heb ben er slechts kleine voorpostengevechten plaats. Wel wat raadselachtig! Gelijk wij reeds opmerkten, wordt aan het Oostelijk front weer hardnekkig gestreden' in de richting van Riga, waar de Duitschers trachten de stelling van Frledridhstadt te forceeren. De Duitsohers beproeven ook hier, de vijandelijke troepen hinneni Riga in te sluiten, waartoe de halve kring steeds nau wer wordt toegehaald. Het gevaar voor de stellingen Grodno en Wilna wordt steeds ernstiger. De DuitsoEe troepen dringen op naar den tusscheni deze plaatsen gelegen spoorweg en hebben daar 2600 Russen gevangen genomen. Op het Westfront van Grodno werd de' streek van Nowy Dwor en Kusnica bereikt. B(j Gorodok en aan den Oostrand van het bosch van Bialowicz gaven de Russen hun stellingen prijs. De legergroep van -Von Mackensen bereik te de Mudhawice, waar 3700 Russen werden' krijgsgevangen gemaakt. Dok op het Zuidoostelijk fro ui ^Uven de Russen terugtrekken. Ten noordoosten van Luck namen de Oostenrijkers 12 officieren en 2500 man gevangen en maakten 5 machi negeweren, 5 locomotieven^ 2 spoortreinen en veel oorlogstuig buit. De terugtocht der Russen begint op een formeele vlucht te gelijken en het zal dan de vraag wezen, of een omsingeling van de Zuidelijke legergroepen door hen te voorko men zal zijn. Het DeeDsdhe regeeringsblad „Politiken" oordeelt, dat het Russische leger in een ho- peloozen toestand verkeert. Mogelijk dat in do eerste dagen, de gebeurt teniseen van buitengewoon belang zullen zijn, met het oog op de richting, welke de Duit sohers en Oostenrijkere zullen nemen. WAAR GAAN DE VER BONDENEN HEEN? Omtrent het doei van den opmarscb 'der verbonden legers in Rusland zoo schre ven wij deze week in om overzicht wor den we nog steeds onkundig gehouden. Nóch' de D.uitsche, nóch de Oostenxljksche strategen laten daarover iets uit en de wijze van voortrukken in het onmetelijke rijk, doet haast elke veronderstelling billijken. Op. da vraag, of de opmarsch zou gericht zijn naar Moskau of St. Petersburg^ gaven wij dan alk onze meening te kennen, dat .wij eerder zouden aannemen, dat St. Peters- burg het doel van den tocht zou zijn. Van deskundige zijde schrijft men ons nu het volgende: j,De successen der Duitsohers in Rusland moeten niet worden overschat. Hetgeen in den zomer van 191Ö in Rusland gebeurde, geschiedde In Augustus 1914 in België en Noord-Frankrijk. Ook daar viel vesting na vesting, en dé opmarsch der Duitsohers ging daar misschien nog in sneller pas. Tot plots de vereenigde Fransche, Engelsche en Bel gische legers in staat waren, den vijand een eind terug te werpen, waarna de toestand in bet Westen statiomiair bleef. „Da Russen verkeeren nu feitelijk in de zelfde positie als de Franschen voor' een jaar. Echter is er één belangrijk verschil: de Russen missen de noodige spoor- en straat wegen. Parallelwegen met het front zijn er absoluut niet. Een' afstand langs het front van 20Q K.M. kost niet zelden 3 dagen sporen. „Hiertegenover staat, dat de Duitschers in het door hen bezette gedeelte van Rus land ook niet over voldoende spoor- en straat wegen beschikken. Maar de Duitacbe genie doet wonderen, en men kan ervan verzekerd zijn dat aan de strategische banen dag en nacht gewerkt; wordt. Over enkele weken zijh de Duitsohers op dit punt weer de meerderen en de opmarsch kan weer sneller gaan. „Toch' gelooven wij niet, dat het den Duit schers ernst is, naar St. Petersburg op, te trekken. Is Riga gevallen, is Dunaburg in Duitscb' bezit, en zijn ook de laatste Rus sische vestingen meer Zuidwaarts gevallen, dan zullen de Duitschers, dunkt ons, meer dan tevreden zijn. O.i. is de kans groot, dat het Duitscha offensief dan in een defensief overgaat. De Duitschers en Oostenrijkers zouden prachtstollingen kunnen innemen, van de natuurlijke gesteldheid des lands flink profiteerend, en, mede in verband met het sterk-verkleinde front, zouden spoedig 11/» 2 millioen Duitschers vrij komen. Deze troe penmacht kunnen de Middel-Europeesche bondgenooten best op. andere plaatsen ge bruiken. „Een opmarsch' naar St. Petersburg zou noodzakelijkerwijs een verlenging van het front ten gevolge hebben, en het zou dus beleekenen, dat het Oostelijk leger van Duitschland en Oostenrijk nog krachtig zou moeten worden versterkt. Wij zijn niet in staat te beoordeelen, of die verstarkine mogelijk Is." VERSPREIDE BERICHTEN Bloedige straatbetoogingen in Moskou. De „Voss. Ztg." bevat een lang verhaal uit St. Petersburg, over bloedige straatgevechten in Moskou. Het verspreiden van overwinnings'oe- riebten aan de golf van Riga en ara de Dar- danellen had de „hooligans" tot het houden van betoogingen tegen de Duitschers, Joden en libe ralen gebracht. Voor het standbeeld van Skobe- lef werden redevoeringen gehouden. Plotseling kwamen troepen werklieden met roode vlaggen, die een betooging hielden tegen den oorlog. De politie trad op. en een gevecht ontstond, waarin elf agenten werden gewond; een aantal arbeiders werden gevangen genomen. De menigte trok naar het hotel Lux, waar sena tor Kraschemmkof woont, die het onderzoek naar de beweging in Mei leidt. Óp het herhaalde geroep van de menigte kwam de senator op het balkonhij beloofde, op het geschreeuw voor-vrij- lating der gevangenen, een onderzoek. De menigte trok toen naar het monument van Poesjkine, waar een aantai redevoeringen tegen den oorlog werden gehouden, zonder dat de politie iets deed om het te beletten. Riga en St. Petersburg. Uit St. Petersburg wordt aan het Kopenhaag- sche olad „Berlingske Tidende" gemeld: Wilna wordt ontruimd. Dagelijks komen stroomen van vluchtelingen uit Kowno en omlig gende streken naar St. Petersburg. Zij vertellen dat de Russische soldaten hm, woningen heb ben veranderd in ronkende puinhoopen. De wegen zijn versperd met verwoeste meubels en huisraad. De kwestie van het oprukken der Duitschers naar St. Petersburg hangt ermee samen, of het hun gelukt, de Golf van Riga te veroveren en zich daar een steunpunt te verschaffen. Men houdt deze poging voor gewaagd, omdat in het laatst van aen herfst het land tusschen Narew en Duna in een toestand geraakt, die voor de troepenbewegingen der Duitschers bijna onover winnelijke moeilijkheden biedt. Het is echter een feit, dat de Duitsdie-legers in Kurland zoo goed uitgerust zijn, dat men op groote gebeurtenissen moet rekenen. Men zegt, dat de artillerie In dit gedeelte meer dan 2000 stukken geschut tot haar beschikking heeft. De Russische terugtocht. f Naar het „Korr. Nor-den" meldt, noemt het Deensche regeeringsblad „Politiken" thans den toestand waarin het Russische leger verkeert, hopeloos. De vervolging der Duitschers is in de laatste dagen zoo snel gevorderd, dat het den schijn heeft alsof het weerstandsvermogen van het Russische léger geheel gebroken is. "De Russische terugtocht geschiedt met zulk een .haast dat die nu feitelijk op een vlucht gelijkt. De Duitsche legers naderen nu Wilna als drei gende overwinnaars. Aan den „Lokal Anz." wordt uit Boedapest gemeld, dat de oorlogscorrespondenten -der avondbladen uit het oorlogsperskwartier melding maken van den kritieken toestand, waarin de Russische legers zich bevinden, welke in den omtrek van Kobryn zijn teruggedrongen, aange zien door het voortrukken der Duitsch-Oosten- rijksche troepen, de meeste terugtochtswegen scherp bedreigd worden. De eenige weg naar het Noordoosten bleef voor hen open; doch het snelle opmarcheeren der verbonden legers bedreigt ook deze lijn. Vooral die Russische legers geraken in een ge vaarlijke positie, welke in de moerassige streken zijn samengeperst en door de verbonden troepen krachtig worden vervolgd. Het zal dezen Russischen legerafdeelingen niet gemakkelijk vallen zich uit deze positie "los te werken. KORTE BERICHTEN Vlieger verongelukt. Naar de „Secoio" meldt, is te Mirafiore de Italiaaneche mi litaire vlieger Bong'iovanni verongelukt. Zijn vliegtuig stortte neer, waarbij hij ge dood werd. Een auto-ongeval. Briand, de Fransche mi nister, heeft bij een botsing van zijn auto met een anderen, lichte kwetsuren opgei oo- pen. Aan de Dardanelles De Atheensehe bladen vernemen uit Konstantinopel, dat een duik boot van de geallieerden een deel van de brug bij Galata in de lucht "heeft laten vlie- I gen. De Balkan-historie. Van Duitsche zijde wordt gemeld, dat de voorwaarde, door de Entente aan Bulgarije gesteld, voor gebieds- afstand, bestond in de verplichting een oor logsverklaring aan Turkije te doen. De cen- tralen en Turkije verlangden hunnerzijds van Bulgarije als tegenprestatie voor den af stand van Turksch gebied welwillende neu traliteit. Het leger in Servië. Fransche bladen ma ken het besluit van den Servischen minis ter van oorlog openhaar, waarbij alle bui tenslands vertoevende Sei-viërs van 18 tot 50 jaar zonder uitzondering direct onder de wapens worden geroepen. Japansehc munitie voor Rusland. Naar de jTimes-eoiT-espondent to Tokio aan zijn blad meldt, 'heeft de Japansche regeering de ver zorging van Rusland met munitie ter hand genomen. Graaf Okuma heeft, vergezeld van den minister van oorlog «u den Russischen! ambassadeur, te Nikko een onderhoud met den Keizer gehad. De correspondent heeft uit welingelichte bron vernomen, dat het doel van dit bezoek was, van den Keizer toe stemming te krijgen om Rusland door Ja pan van munitie te doen voorzien. De mijnwerkers in Zuid-Wales. Het op nieuw gerezen geschil tusschen de mijnwer kers en mijneigenaren in Zuid-Wales, is we derom bijgelegd. In een conferentie te Car diff van 360 afgevaardigden, vertegenwoor-f digende 120,000 mijnwerkers, is met een klei ne meerderheid besloten het werk te her vatten. Verschillende eischen, met betrek king tot den loontoeslag werden ingewilligd. DE TURKSCHE OORLOGSTOESTAND. BERLIJN, 31 Aug. (Part.) De Turksehe Minister van Oorlog, Enver Pascha, heeft zich tegenover eenige dagbladcorrespondenten uitge laten over den Turkschen oorlogstoestand. Enver Pascha verklaarde, dat het ingrijpen van Italië niet veel te beteekenen heeft en dat Turkije met een revanche voor de Tripolis-oorlog nemen zal. Tripolis is voor Italië nu onhoudbaar, vooral door de stemming der Tripolitanen. Italië wacht daar een nieuw Abessinië. De Minister verklaar de, ook bekend te zijn met Ifaliaansche invasie- plannen in Klein-Azië en deelde mede dat Tur kije daarop is voorbereid. De vijand vordert niets op Gallipoli en de pogingen tot forceering van de zeeëngte zijn gestaakt. In de Kaukassus strij den wij met succes, door terreinmoeilijkheden kunnen wij ons siedhts tot een offensief bepalen. De Engelschen trekken onze tegen Perzië opdrin gende troepen tegemoet, doch ook daar zullen wij ons kunnen verdedigen. In Yemen werd de vijand teruggeslagen, zoodat wi/ Aden bedrei gen. Op den Balkan is het nog niet duidelijk. Onze betrekkingen met Bulgarije zijn uitmuntend en ook de besprekingen van het Grieksche vraag stuk hebben een normaal verloop. VAN HET OOSTELIJK FRONT. KOPENHAGEN, 31 Aug. (Part.) Naar hier vernomen wordt, worden er vanuit Duitschland reserve-troepen en geschut naar de Boekowina en Galicië vervoerd. Oostenrijksche troepen die te Hermannstadt en Kronstadt in garnizoen lig gen, worden eveneens naar Galicië overgèbracht. In de door de Duitschers veroverde Russische vestingen wordt zwaar vestinggeschut geplaatst. Bovendien zijn de Duitschers bezig met het maken van loopgravenstellingen langs den Weichsel. GENERAAL KUSMANEK, DE COMMAN DANT VAN PRZEMYSL. BERLIJN, 31 Aug. (Part.) De oorlogscor respondent van het „Berliner Tagéblatt" maakt melding van een gesprek met een gevangen Rus sischen stafofficier die langen tijd in Moskou geweest was, waar zich veel Hongaarsche offi cieren bevinden. Ook den Oostenrijksdien gene raal Kusmanek, commandant van Przemysl ont moette de Rus daar. De generaal kwam met zijn adjudant en een kolonel te Moskou aan, ongeveer begin April. Hij bewoonde twee kamers in het voornaamste hotel te Moskou. Ook bezocht hij café's en las hij kranten der geallieerden. Zijn sabel mocht hij behouden evenals zijn bagage. De generaal liet zich te Moskou een zwart pak maken, doch men kon toch zien dat hij militair was. Kusmanek was te Moskou algemeen bekend; zijn portret verscheen in de geïllustreerde bla den. Hij had hartelijk van den Rus afscheid genomen. OOSTENRIJK-HONGARIJE. Kardinaal Vaszary. Uit Weenen is bij het Vaticaan bericht ont vangen van de zeer ernstige ziekte van Z.Em. kardinaal Claudius Vaszary, prins-aartsbisschop van Gran, primaat van Hongarije, geboren 12 Febr. 1832, kardinaal gecreëerd 16 Jan. 1893. De H. Vader heeft den hoogen lijder op zijn verzoek den Apostolischen zegen gegeven. FRANKRIJK. Senator Bérenger t Te Parijs is de bekende senator Bérenger over leden. Bérenger is vooral bekend geworden door zijn strijd in het belang der openbare zedelijk heid. De wet-Bérenger op de voorwaardelijke ver oordeeling is eveneens van algemeene bekend heid. In 1873 was Bérenger minister van open bare werken. EENE ZANGHULDE AAN H. M. DE KONINGIN. Onder ontzaglijk veel toeloop van mem- sclien is gisterenavond aan H. M. de Konin gin vóór het Huis ten Bosch in Den Haag eene zanghulde gebracht, door eer groot aan- BARTEL]ORISSTKAAT 27. TELEFOON 17 7.0. ïiaariemscha Aliedagjjes. i7oa; DE VLAGGEN.... NIET UIT! Wij beschouwen het uitsteken van de vader- landsche driekleur als een symbool van feest vreugde, van sympathie, van deelneming zeifs bij geval, maar dat houdt in, dat bij ofji- ciëete vaderlandsche gelegenheden ook officiëele personen en instellingen het zich' tot een plicht moeten achten, aldus hun bewijs van meeleven te geven. Het is velen opgevallen, en we hebben dat gisteren in de Courant al opgemerkt dat op den Koninginnedag van gisteren de officiëele stads-gebouwen (raadhuis, kerktoren, bureaux enz.) niet vlagden. Wij hebben heel wat opmerkingen, ook leelijke en schampere opmerkingen daarover gehoord. Vóór het huis van den burgemeester op de Parklaan, waar.... óók niet. gevlagd werd, zeide een vrij bekende figuur van „rooden" kani hardop tegen wie het hooren wilde (wij warec er zélf bijdat de oorlog blijkbaar de Oranje liefde óók gebluscht had.„en 't zal nog wei erger worden" Nu is natuurlijk zoo'n uitlating klinkklari nonsens, en ze werd als zoodanig ook opgeno men, want men lachte den man vrij algemeen, uit. Maar toch Dat niet-vlaggm van gemeentegebouwen en van 's burgemeesier's huis maakt een verkeerden indruk. Niet iedereen is zoo bureaucratisch en formalistisch aangelegd, dat hij het koninklijk parool „geen officiëele feestvieringl" dadelijk op vat als „nu moeten we doen alsof we nergens van weten," en dan als een struisvogel den kop in 't zand steekt en zegt: ik zie niets! Maar toch, elders is men overal wat minder bureaucratisch geweest. En het ware te wenschen, dat in Haarlem de burgemeester óók wat breeder en minder „for meel" had gedacht op dezen dag. Wij weten niet of de heer Sandberg-zèlf aan dit toch ietwat benepen „formalisme" schuld draagt, we gelooven van niet. Maar laat hij dan voortaan geleerd door de verkeerde opvattingen die men ervan heeft als in heel de stad op Koninginnedag de vlag gen wapperen, maar niet bij den burgemeester en niet van 't Raadhuis aan het ambtenaars regiem op dit punt althans een kleine controle oefenen tal dames en jonge meisjes behoorende tot de Haagsche afdeelingen van de Nat. Veree- niging voor den Volkszang, de R.-K. Veree- niging voor den Volkszang, de zangelub „Con Amore" en de damesafdeeling van Scbevenings Mannenkoor, met medewerking van do muziek van de grenadiers en jagers Als leider trad op de heer J- D. van Earns- horst. Nauw naderde de stoet, of een gróót ge juich steeg op uit 'het publiek, dat in een halven cirkel voor het paleis stond. Prinses Juliana was aan het middelste raam ver schenen van het eerste vertrek in den rech tervleugel. Daarop juichte men nog eens, toen de Ko ningin, de Koningin-Moeder en Prins Hen drik op het hordes plaats namen, omringd van een deel der hofhouding. Gedurende heel de huldebetooging bleef de Koninklijke familie daar, met uitzondering van Prinses Juliana, die vermoedelijk wegens de avond koelte aébter het raam bleef. Weldra waren de zangeressen in orde ge schaard en precies op den v astges telden tijd. klokslag half negen, zette da muziek hes Wilhelmus van Nassouwe in, dat daarna door de koren en een deel van het publiek werd gezongen. Daarop volgde de „Bede voor het Vader land" en het „Dankgebed" uit Valerius' bun del, gezongen door de koren. „Wij leven vrij, wij leven blij" werd weet, op verzoek van den heer Van Ramshorst meegezongen door het publiek, evenals Ara. Spool's „Wij willen Holland bouên,"dat blijkbaar door ze or velen werd geJhoord en de bekende variatie van „Wien Neerlandsch bloed" van J. W. van Dulfsen. Deze liederen werden afgewisseld door bet feestlied: 31 Augustas, van J. P. J. Wierts,' „Een lied van Nederland" van H. J. deiy Hertog en „Hollands Vlag" van J, P. J. Wierts en „Kind van Holland" door J. D. van Ramsborst, welke alle uitteraard alleen' door het koor werden gezongen. Het laatst zong men het nieuwe Wien Neerlandseh Bloed, waarna de heeren Ramsr horst en Hendriks de dirigent der Jagers- kapel met de besturen van de vereenigingeu en koren; ra de mede a^nwezice componist^ Uitgeleerd Vijf-en-Zeventig gld. f .0

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1915 | | pagina 1