DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. Schoollaarzen Klnderhulsvest 29-33, Haarlem f4000 f75 f60 f 15 f500 f 300 f 150 f100 DE OOfSLOS EERSTE BLAD P. W. TWEEHUIJSEN, Donderdag 2 September 1915 IQstö jaargang n°. 8839 ABONNEMENTSPRIJS X Per s maanden voor Haarlem en voor de plaateen waar een agent Bevestigd is (kom der gemeente) 1.6? Voor de overige plaatsen in Nederland per post, 2,— Per week voor Haarlem en de agentschappen 0,18* Afzonderlijke nummers. -0,05 Bureau van Redactie en Administratie: Intercommunaal Telefoonnummer I486. PRIJS DER ADVERTENT1ËN I Van I5 regels 0.73 Iedere regel meer. 0,13 Buitenland per regel 0,20 Advertentlën In de rubriek „Vraag en Aanbod" van 1—5 regels 0,40 Elke regel meer •■i,,,,,,,,.*, 0,10 Alle Betalende abonnés bij levenslange onge« schiktheld tot werkert op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor: op dit Blad, die ia het bezit zijn van eene Verzekeringspolis, zijn, volgens de bepalingen bij verlies van een WJ verlies Van bij verlies van bij overlijden. a hand of voet a a een °°9 een duim a De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de «Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank» te Schiedam. bij breuk van een 1: arm of been n bij verlies van een wijsvinger bij verlies van een anderen wijsvinger Voor Mej. M, ZWANENBURG die door een ongeval, in den zin van onze polis, haar pols brak, ligt ten onzen kantore het bedrag der uitkeering ad f 75 beschikbaar, De Administratie, DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN AGENDA. 8 SEPTEMBER* üu,ouw St.-Bavo R.-K. VoiKsoond Spoor- en Trampersoneel, Propaganda- club. Paleis van Justitie Jansstraat half twee Bureau van consultatie. Meisjespatronaat St. Bos a N a&Snuxlaan 50 7BI—8*4 uur Spaarbank. Bisschoppelijk Museum Janestraat 79 geopaud eiken dag van 10—5 u.or tegen betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zater dagen en R- K. feestdagen. BLOEMEN DAAL Hotel Duin en Daal dagelijks 2 concerten bij gunstig weer. DIT DE STATENZAAL Nalezing van de Raadsvergadering Een rijk-overladen agenda met een paar -belangrijke punten, die de Burgemeester nog gaarne met den ouden raad afdeed, dat kon wel eens laat worden, dadhten wij gisteren, toen wij naar de raadsvergadering gingen. Echter.,.het werd later dan wij hadden verwacht! Eerst over zevenen gingen wij naar huis en de agendapunten waren nog niet eens allemaal afgehandeld. We wonen nu ongeveer 20 jaar vrij geregeld de raads zittingen bij. Docti, voorzoover 't ons (heugt, is dit toch een unicum! Waar de raad hot zoo al over had, dat maakte dat het zoo laat werd? In de eerste plaats over de kwestie der slachthuis- of huiskeuring. De winkeliers in toebereide vleeschwaren hadden dienaangaande, naar men weet, gis teren aan den raad een belangrijke Memorie toegezonden, die waarlijk wel der overwe ging waard .was in stede van er maar vluch tig van kennis te nemen. De heer Visser deed daarom een verstan dig voorstel, toen hij eï op aandrong om in verband met deze Memorie de zaak aan te houden. Links echter, dat kennelijk van plan is om, zoodra men van rechts iets voorstelt, onder aanvoering van het vrijzinnig-soc.- dem. tweetal Slingenberg-Poppe, op zijn ach terste beenen te gaan staan daar zullen we nog wat van beleven maakte er een partijzaakje van En de heeren stomden het af! De (heer Van de Kamp schaarde zich bij deze stemming aan rechts. De heer Poppe, die hoe langer hóe meer onuitstaanbaar wordt jn bet verdere deel van de zitting moest de voor- ziter hem danig onder handen nemen we gen® zijn onhebbelijkheid noemde in de discussie ïhet stuk der winkeliers „oppervlak kig" en dat terwijl hij er ternauwernood van had kunnen kennis nemen! Bij zoo'u „oppervlakkig" gevormd oordeel anderen van „oppervlakkigheid" te betich- tigen, ie toch wel heel onbeschaamd. Doch .verwonderen over zoo iets van den heer Poppe doen wij ons niet meer. Dat heer staat nu eenmaal voor niets!.... Ixisinueeren is hij hem schering en! inslag en dat op de infaamste manier. Hij beschul dig', maar luk-raak. Wij zullem aan hem en zijn houding in dit debat maar niet veel woorden meer vuil maken, ook niet, waar hij een „seitenhieb gaf aan de partij, die een handelaar in bereide vleeschwaren voor den raad eandidaat stelde. Doen wij maar niet het beste met zoo iemand niet langer au eéieux te nemen? Na de bruutheid waarmede links en rood het voorstel tot uitstel had afgestemd, was te voorzien, dat een besluit zou vallen tot handhaving der slaohthuiskeuring. Dat is dan ook geschiedt Voor de winkeliers zeker oen teleurstelling! Of ze daarom den moed moeten verliezen? Wel neen! Carthago is ten langen leste ook wel verwoest, na Cato's aanhoudende opwek king daartoe aan het einde van iedere zit ing van den Senaat. Waarom zou dan hier m eenanaal niet eens een einde kunnen ko rf11 aaa de slaohthuiskeuring, onder het juk waarvan de winkeliers zuchten? Te Utrecht ^..flie keuring wel afgeschaft.... Een ander onderwerp van veel gewicht was: het havenplan. Daar is al zooveel over gesproken en geschreven, dat we 't belang daarvan hier niet breed behoeven uiteen te zetten. Pakkend was het, den heer Huls- wit die door toedoen van links zijn zetel is kwijt geraakt ten bate van een spoor- en overlaadhaven 't pleit te booren voeren en met warmte tegenover B. en W. de urgen tie ervan te verdedigen. Daar sprak uit liefde voor Haarlem welke belangen hij een aantal jaren als raadslid heeft behartigd en begeerte om van Haarlem iets groots te maken. Of. B. en W. dat' laatste dan ook niet wilden? Zeer zeker, maar ze waren zwaartillend, ze durf den niet en zagen! voor zich bergen van be- zwaren, die hen huiverig deden zijn om nu reeds met de zaak te beginnen^ vóórdat een grensregeling is tot stand gekomen en die hen zich deden kanten tegen het nemen van een principieele beslissing. Vooral des raade voorzitter bracht sterk de finantieele bezwaren naar voren. Daarbij vernamen wij terloops, dat B. en W. zware dagen hadden doorgemaakt om de begroo ting voor 1916 eenigszins sluitend te maken, zonder eenl al te groote verhooging van den Hoofdelij'ken omslag. Eindelijk hadden zo er dit op gevonden: de steenkolen,prijzen nor maal te ramen. Ander® had; men 300,000 op den Hoofdëlijken omslag moeten leggen!..., In den raad vonden die finantieele bezwa ren geen weerklank en de idéé om te wach ten totdat er een grensregeling was, vond geen instemming. Na heel wat discussie wer den amendementen en een sub-amendement op die amendementen op het voorstel van B. en W. door den raad aanvaard en daarna werd het geamendeerde voorstel aangeno men. Alleen de wethouders Loosjes, de Breuk en Kruseruan stemden tegen 't eerste amen dement! Er is nu besloten: Ie. In beginsel tot het maken van een open spoor- en overlaadhaven aan het Noorder B uiten-Spaar ne en B. en W. uit te noodigen uitgewerkte plannen met begrootingen van kosten in te dienen voor den aanleg van een zoodanige (haven. 2e. B. en W. uit te noodigen ten spoedig ste stappen te doen ten einde de voor de ha ven en de daarmede samenhangende werken 'benoodigde terreinen in eigendom te verkrij gen en gelijktijdig grenswijziging op ruime schaal aanhangig te maken. Of men daarmede er nu echter is? Duide lijk was het niet! Nadat het besluit was ge vallen, deed de voorzitter kalmpjes opmer ken, dat men nu wel een beginselbesluit had, doch dat, indien de plannen in den raad komen1, do raad natuurlijk nog vrij blijft om uit te maken of de haven al dan niet ge maakt zal worden. - Dat heeft men eenmaal vSn zoo'n beginsel besluit, wilde hij daarmede te kennen geven. Eene opmerking, die wel wat naar ironie en leedvermaak zweemde! Ons dunkt, dat indien men eens goed leest 't genomen besluit, het in ieder geval dui delijk is, dat men hiermede nu een stap verder is gekomen, dan met de beginselver klaring van den raad van 1912 en zelfs een heel _emd verder. Er zal nu precies gebeuren wat in de discussie de heer Heerkems Thijs- sen bepleitte.... Overigens werden over een paar agenda punt enzware juridische-en technische debat ten gevoerd, waarbij somwijlen door 't leven dat de ventilator maakte en 't geroezemoes in de zaal, de sprekers totaal onverstaan baar waren.... Een daarvan gold de kwestie of door de in structie voor de buitengewone gemeente veldwachters deze te zeer belemmerd worden in de beoef eninghunner staatkundige rech'ten. De raad had naar aanleiding daarvan een paar. jaar geleden besloten om eene wijzi ging van tal van verordeningen ter hand te nemen. Nu echter in verband met eene mede'dee- ng van den Commissaris der Koningin de viees voor aanranding der politieke redhten h.i. ongegrond wa» gebleken, stelden vier le den der rechtsgeleerden-commissie voor om dat besluit in te trekken, te meer daar de commissie bij do cónworking der verordenin gen op tal van moeilijkheden was gestuit. De heer- Poppe dat heerschap durft al les sloeg aan dat laatste weinig geloof en insinueerde, dat bij de rechtsgeleerden-com missie politieke overweging den doorslag hadden gegeven. Een aantijging, die de voor- zitter krachtig den kop indrukte, waarhij hij te kennen gaf, dat men dus buiten den goe den* toon ging. Een oogenblik later insinueerde de heer Poppe, dat de voorzitter ten opzichte van raadsleden een toon aansloeg, die niet te pas komt. Terecht repliceerde de voorzitter, dat (hij over dit punt met iemand als de heer Poppe niet wil discussieer Deze sociaal-democraat, die het begrip van wat gepast is schijnt te missen, maakt zioh inderdaad meer en meer onmogelijk. Een_ waardig vertegenwoordiger der eoc.- dem. is hij allerminst. Het was daarom maar goed dat de voorzitter hem aan 't verstand bracht, dat hij wel eens een toontje lager mag gaan zingen. Of dit vermaan haten zal? Wij vreezon. Tenslotte is het voorstel der leden van de recht&gele erden-c onimissie verw orp en. Aan het einde der zitting nam de voorzit ter afscheid1 van de sdheidende raadsleden. In het bijzonder richtte hij daarbij waardee- rende woorden tot de heeren Van Styram en dr. Kruseman. De raad vernam ze met in stemming, en terecht. Met de heeren Van Styrum en Hulswit, die vielen als slachtoffer van de tactiek van links hij de jongste raadsverkiezingen, en met den heer dr. Kruseman, die vrijwillig af trad, gaan verdienstelijke raadsleden heen. De heer Van Styrum was in den raad een man van gezag, naar wiens woorden men gaarne luisterde; aan de technische advie zen van den (heer Hulswit werd er veel waar de gehecht en' dr. Kruseman was een voor zichtig wethouder van financiën, die meer dan eens met tact en. met beleid als waar nemend burgemeester optrad. Alle drie hielden de waardigheid van den raad hoog en ook dit is veel waard! Ook on zerzijds spreken we gaarne een woord van wnardeering uit voor hun arbeid in 't belang der gemeente. Nemen wij van ben afscheid, een welkomst groet richten wij tot den heer Wolzak, die gelukkig, van een ernstige ziekte hersteld, gisteren werd beëedigd en zitting nam. Na de roerende a fs dh ei dsplech ti gh ei d aangedaan beantwoordde de beer Kruse man in een vriendelijk speech je de afscheids woorden van den voorzitter kwam een pbotograaf en werd de raad in zijn huidig© samenstelling vereeuwigd. Ook dat was een unicum! In de geschied- hóeken van Haarlem zal zoo de raadszitting van 1 September 1915 als een belangrijke en historische worden anngeteekend. OVERZICHT* Zooals verwacht werd, zonden vermoede lijk nog in deze week de vijandelijkheden be ginnen tusschen Italië en Turkije. Blijkbaar zal dit dan ook wel het geval zijn,- want naar thans wordt gemeld zijn er reeds Italiaausche schepen in de huurt van Adalia en Mersina gezien. D© toestand aan het noordelijk deel van het Russisch front wordt voor de Russen steeds dreigender, zoodat de kans op een be legering van Riga in de naaste toekomst ia te verwacliteni Met hardnekkigheid wordt daarom van weerszijden gestreden om den overgang van de Duna, nabij Friedrichstadt, welke overgang, als het ware, de sleutel is. om van landzijde Riga te hereiken. Grodno, waaraan de Russen, wanneer de terugtocht daar mocht zijn geslaagd, geen waarde meer zullen hechten, zal niet lang meer stand houden. De Duitscliers staan aan het Westfront van deze stelling reeds voor de buitenste fortenlinie en zullen dus hun aanvallen nu op deze forten richten om een doorgang te forceeren. Over het geheels front blijven de Russen, onder den druk van de Dnitsch-Oostenrijk- sche troepen denterugtocht voortzetten. De Oostenrijkers veroverden Lutzk en trokken over een groot gedeelte van het Zui delijk front noordwaarts. Aan de gebeurtenissen op dit front, langs Wladimir—WolynskiLutzk, waar de Oos tenrijkers met een gi'oote troepenmacht ope- reeren, wordt door den Times-correspondent groote beteekenis gehecht. Blijkbaar is Von Mackensen's leger daarheen overgebracht voor een belangrijk offensief tegen de linie Kowel—Kazalin—Kief. Het aantal gevangenon, die de laatste da gen in Oost-Galicië en ten oosten van Wla dimir Wolynski werden gemaakt, steeg tot 36 officiereu en 15.250 man. Op het Westelijke en het Italiaansche ge vechtsterrein gebeurde weer niets bijzonders, evenmin als in de Kaukasus. Het geschil tusschen Amerika eni Duitscb- land, ten aanzien van den duikbooten-oorlog, is thans zoo goed als geheel bijgelegd en de vriendschap tusschen deze regeeringen her steld. VERSPREIDE BERICHTEN De verschrikkingen van den huidigen wereldoorlog. D© Vossische Zeitung haalt uit Babel's „Die Frau und der Soziausmus" aan wat hij over den volgenden oorlog schreef. Hij zegt, dat de veraielingswerktuigen zoo verbeterd zijn geworden, dat ze voor vriend en vijand verschrikkelijk zullen zijn. .Wordt eens de moderne krijgsmacht in beweging gebracht, dan zal er blijken, dat ze onbe stuurbaar is geworden. „Er is geen generaal, die over zoo'n -menigte kan bevelen; er i3 geen gebied, groot genoeg, om ze te omvat ten en op. te stellen; geen bestuursinstel ling, die ze op denduur kan voeden. En na de veldslagen ontbreken de hospitalen om de gewonden onder te brengen en zal het haast onmogelijk zijn da dooden te be graven. .Voegt men daarbij de vreeselijke stoornissen en verwoestingen, die heden ten dage een Europeesche oorlog op oeeonomisch gebied aanricht, dan kan men zonder over drijving zeggen: de volgende oorlog is de laatste oorlog. Het aantal bankroeten zal zonder voorbeeld zijn. De uitvoer houdt op, waardoor duizenden fabrieken tot stilstand worden gebracht; de aanvoer" van levensmid delen houdt op, waardoor reusachtige stijging van de levensmiddelen ontstaat. Het aantal gezinnen, waarvan de broodwinners te velde staan, loopt in de millioenen en de meeste moeten ondersteund worden. Waar krijgt men echter daartoe de middelen Vandaan?" Ten slotte zeido Bebel, dat die oorlog de burgerlijk maatschappelijke orde ten onder gang zal brengen, zoodat zij met haar eigen middelen haar vernietiging bewerkt. Terecht maakt do Vossischo Zeitung do op merking, dat Bebel wel een goedo voorstelling heeft gehad van do geweldige afmetingen, die de dingen in dezen oorlog hebben aan genomen, maar dat hij zich niet heeft kun nen voorstellen, hoo men die reusachtige middelen in den oorlog soeverein beheersent. Do taak dor vliegtuigen. Naar aanleiding van een dezer dagen mislukte poging van eenige Duitsche vliegers om een bezoek aan Paris te brengen, bespreekt de Matin" het vliegervraagstuk en schrijft o. a.: Ónze bommenwerpers-aviateurs zijn den laatsten tijd herhaaldelijk eskadersgewijze naar vooraf gekozen vijandelijke doelpunten gevlogen, welke zij ook bereikten, waarna zij steeds weer behou den terugkeerden. Deze nieuwe vorm van oorlog voeren is nog slechts in de beginperiode, waar van de ontwikkeling met de grootste belangstel ling moet worden gevolgd. Reeds is er een stroo ming ontstaan in zekere kringen in Engeland, Amerika en Frankrijk, om den geallieerden zulk een groote luchtvloot te verschaffen, dat deze op afdoende wijze kan medewerken tot de voorberei ding zoowel als tot de ontwikkeling .van den strijd. Dat streven moet worden aangemoedigd, want steeds meer zal de noodzakelijkheid blijken van het bezit van talrijke vliegmachines. De hoogere bevelvoering heeft een dubbelen plicht te vervullen; ten eerste, vliegers op te leiden en machines te doen aanmaken; en ten tweede de taak van de aviateurs te omlijnen en hun gebruik te specialiseeren. Het blad meent, dat vóóral aandacht dient gewijd te worden aan het gebruik van vliegers als waarnemers van het artillerievuur. In dat opzicht kunnen zij veel bijdragen tot de over winning. Engelsclxe verliezen. De laatste verlieslijst, zegt de „Daily Mail", bevat de namen van 128 officieren, van wie er 44 zijn gesneuveld. In Vlaanderen was het totaal 19, van wie zes gesneuvelden. Aan de Darda- nellen waren de verliezen der officieren 107, van wie 37 gesneuveld. Hieronder zijn begrepen 18 Indische officieren (5 gesneuveld). De verliezen der manschappen bedroegen 831 (196 gesneu veld) en van deze kwamen er 666 voor in Vlaan deren (169 dooden), terwijl de lijst der Darda- nellen de namen vermeldt van 118 man (20 ge sneuvelden) en de vlootlijst die van 47 man (7 dooden). Wat de manschappen betref^ zal deze lijst nog wel aanvulling behoeven. Het is immers niet aan ie nemen, dat de verliezen aan officieren aan de Dardanellen ongeveer even groot zouden zijn als die aan manschappen. Verlies van het gezichtsvermogen. Het aantal slachtoffers, van dozen oorlog, die het verlies van hun gezichtsvermogen hebben te betreuren, ia betreurenswaardig groot. Vele soldaten .werden reeds hlindrreschoten. Volgens BARTBZ]ORISSTRAAT 27. TELEFOON 177 O. Haariemsche Miedagjes, "o noi- JVIE ZAL Dr. KRUSEMAN .OPVOLGEN.!, Deze vraag houdt in, wat men elders noemt: da .Wethouders-kwestie. M. a. w.: wie zal er a.s. Woensdag in da plaats van Dr. Kruseman wethouder .van financiën .worden?,.. Als wa nu eens, zoo heel onder elkaar en partijschap uitbannend, het lijstje der raads leden da revue lieten passeereu, en dan vroegen: wie is nu de maest-aangewezene van do dertig... wel, dan is het tien tegen een, dat iedereen zou zeggen: de rapporteur van do financieels commissie, hij die het meest steeds to maken had met den wethouder van financiën, de heer Mr. Heerkens Thijs- sen, die bovendien in ambtenaarsdienst vroe ger reeds zijn sporen heeft verdiend, is d* meest-geschikte persoon vaa alle tegenwoor dige raadsleden om als wethouder van fiuan< ciën op te treden!... Wie het samenstel van den Raad op het oogenblik nagaat, en wie dan ook eens be denkt,Twat daar op financieel gebied vooral zoo beheerschend al het overige! is ge zegd en geschreven, hij moet het met da algemeene opinie eens zijn, dat Mr. Heerkens Thijssen als persoon da aangewezen© is voor den .wethouderszetel l Maar De onzalige „anticlericaliteit" heeft tot nog toe de rechtvaardigheid in den hoek gezet! Terwijl wij' van Rechts al zooveel jaren hebben gestreden, om een billijke vertegen woordiging van minstens één derde deel der kiezers ook te hebben in het dagelijksch bestuur der gemeente, heeft men van links steeds gedaan, aisof de Rechtschen zoo'n beetje „quantité negligeable" waren. Dat evenwel is nu uit! Men kan nu eenmaal' ons, Rechtschen, niet meer voorbijgaan, dat hebben da jongste stemmingen wel geleerd! En nu zou het ditmaal nog eens mogelijk kunnen zijn, dat door roerende samenwerking van links en wat minder met politiek ver wante motieven daarnevens, ten slotte aan Rechts tóch nog de al zoolang ons toe komende zetel in het Collega van Dage lijksch Bestuur werd onthouden. Het zou mogelijk zijn Maar dat neemt niet weg, dat zoo iet» nii ongehoord zou wezen'en tevens... een. feit dat men geen twéé keer zou zien ge- beuren! Wij eisclïen nu onze plaats, van Rechts, in het College van dagelijksch bestuur. .Vol gens de Stads-Editie ziet zelfs de heer Nagtzaam In, dat 't noodig is AI rekenen we nu zulke sympathie zoo'n beetje tot dekalverliefde, en al zijn we ervan overtuigd dat da heer Nagt zaam, die vertelt dat nü Rechts het meeste aanspraak kan maken op den wethouders zetel, .weer een spelletje speelt en specu leert op do toekomst, .wij weten niet temin, dat de heer Nagtzaam gelijk heeftl méér nog: wij kunnen het bewijzen aan wien ook! prof. von Gross is dit aan het geweerraun (mackinegeweervuur) en aan de shrapnells te' wijten. Steekwonden in het oog noemt hü zéér zeldzaam. Tachtig percent ia op rekening vaal geweervuur te stellen. Natuurlijk ia het absolut» aantal doorschoten oogen veel grooter dan dat, hetwelk in de hospitalen wordt waargenomen, omdat zoo'n schot tot de gevaarlijkste behoort, en veelal direct doodelijk is. Van da dooden! kan evenwel geen statistiek der doodsoorzaak; worden bijgehouden. Een schot in het gel aat brengt in den regel het verlies van een oog^ zelden dat van beide, oogen, mede. D# kogel, di« door de slapen intreedt en het hoofd verlaat^ kan óf den achterwand van beid© oogbollen vernietigen, óf de gezichtzenuw treffen, wat hetzelfde effect heeft. Ook blijkt, dat een inf den omtrek van het oor inkomende kogel dik wijls een uitweg vindt langs de aan de ander*, zijde liggenden oogholte. Het is ook wel bekend^ dat een ziekte van één oog dikwijls het ander©, gezonde, in gevaar brengt» waarom in der ge» lijke gevallen het eerste al spoedig moet worden opgeofferd. Bij da operaties van het oog komt* in het bijzonder de electromagneet tot toepa**' sing. Het is bekend genoeg, dat het lot der blindt soldaten de volle aandacht der regeeringeai heeft. Von Gross doet eohter opmerken, dat de| ééaoogigen, hoewel betrekkelijk weinig inval Uitkeering Vijf-en-Zeventig gld.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1915 | | pagina 1