DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. GYMNASTIEKSCHOENEN. DE OORLOG Kinderhufsvest 20-33, Haarlem f4000 f500 f 300 f 150 f lOO f75 f60 f 15 EERSTE iSLAD P. W. TWEEtlUÏJSEN, TELEGRAMMEN Van hedenmorgen. BUITENLAND BRIEVEN UIT UUlTSCHLAND rif dag 17 September 1915 40sfe jaargang n°, 8852 Bureau van Redactie en Administratie: Intercommunaal Telefoonnummer 1426. fo, ts Alle Deialende abonnés op dit Blad, die in het bezit zijn van eene Verzekeringspolis, zijn, volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor: De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de »Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank* te Schiedam. Zijj, die zich met 1 October aanstaande per kwartaal op de „Nieuwe fiaarlemsche Courant" abonneeren, ont vangen de vóór dien datum verschijnende nos- gratis DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN HH Een uitnemend plan. VERSPREIDE BERICHTEN KORTE BERICHTEN fiaarlemsche hliedagjes. ko. 1714 NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ABÓNNEMF-NTSPRI1S Per 3 maanden voor Haarlem en voor de plaatsen waar een agenl gevestigd is (kom der gemeente)1,60 Voor de overige plaatsen In Nederland per post. 2, Per week voor Haarlem en de agentschappen 0,12' Afzonderlijke nummers0,03 PRIJS DER ADVERTENTIEN l Van I5 regels Iedere regel meer. Buitenland per regel Adverfentiën in de rubriek „Vraag en Aanbod" van 1—5 regel* m Elke regel meer 0,13 0,20 0,40 0,10 bij levenslange onge schiktheid tot werken bij overlijden. bij verlies van een a hand of voet u bij verlies van s een oog n bij verlies van een duim s bij breuk van een arm of been :t bij verlies van een wijsvinger •x nana oi voer u s ecu uua een uuim s :x arm ui uccu een wijsvin bi) verlies van een anderen vinger teekenis. j draagvermogen is driemaal zoo groot, terwijl Pi nek is de eenige stad, welk© is gelegenhunne snelheid met 30 is toegenomen. Er binnen de uitgestrektheid van het Pripet- worden nu per maand meer vliegers afgericht moerassengebied. Deze stad, door de Russen dan. vroeger in een jaar. tot een vesting versterkt, is nu genomen; j IQ verband met deze groot© ontwikkeling van waarbij de Russisch© stellingen aldaar wer- ^en Fransc'lerL luchtvaart-dienst, beeft de re- AGENDA. 18 SEPTEMBER. Gebouw St. Bavo R.-K. Volksbond Spaarbank. Spaarkas winterprovisie. Bakkerij. Proveniersbuis Groot© Houtstraat Consultatiebureau voor drankzuchtigen van 7—8 uur voor vrouwen, van 89 uur voor mannen. Met groot© ingenomenheid namen wij ken nis van het plan van den Nederlandschen R. K. Tooneelbond om door het houden van regisseurs-cursussen te trachten het p;eil van het R. K. tooneel' te verhoogen. De stukken die men veelal op het neutrale tooneel opvoert nog onlangs vermelden wij er een staaltje van ziijn van dien aard, dat wij katholieken zulke tooneelvoor- 3tellingen meestal niet kunnen bijwonen. Wij verlangen iets anders en dat andere kan het 'R. K. tooneel ons geven, dat in deze dagen een zeer verheven en ernstige roeping heeft ten opzichte van de geestelijke en zedelijke belangen van ons volk, die drei gen te worden aangerand door het bezoek van het z.g. neutraie tooneel. Immers men heeft niet éénige zekerheid dat op dat neutrale tooneel goede stukken worden opgevoerd, die niet in strijd zijn met de katholieke moraal 1 Doch, wil het katholieke tooneel trekken, dan dient men goed spel te geven, dat tech nisch op hoog peil staat. Daartoe is het zaak, dat leiders en regisseurs van onze R. K. tooneelgezeischappen en clubs meer dan tot heden met de wetten en eischen van goed tooneelspel worden bekend gemaakt. Dit beoogt onze .Tooneelbond met haar regisseurs-cursussen, waarvan wij in ons vorig nummer melding maakten, die zullen worden gegeven door den heer Frank Luns, welbekend op hét "tooneelgebied. De deelneming staat vóór ieder open; speciaal voor regisseurs van tooneelgezei schappen, leiders van Patronaten, Kruisver- bonden, Propagandaclubs, Seminaries, Eerw. Broeders en Zusters van Pensionaten, Onder- wijzers, enz. enz. De cursus zal bestaan in de volgende 8 lessen: le. Les. Inleiding en overzicht der te behandelen stof. Hoe komt een stuk tot uitvoering? 2e. Les. Het stuk. 3e. Les. De repetitie. 4e. Les. Het gesproken woord. 5e. Les. De beweging. 6e. Les. De aankleeding. 7e. Les. De plaats van uitvoering. 8e. Les. De tooneelrepetities en de generale. Eenige dezer lessen zullen zoo mogelijk door lichtbeelden worden verduidelijkt. De kosten voor den. geheelen cursus zijn vier gulden, bij vooruitbetaling te voldoen. Men verbindt zich voor den goh celen cursus. Aan hen, die den cursus geheel' gevolgd hebben, wordt vanwege den Bond een diploma uit gereikt. Hoewel het plan bestaat de cursussen te geven in eenige plaatsen, die wij reeds ver meldden, is het bestuur bereid om voor hen, die te ver van een dezer plaatsen afwonen en een cursus zouden willen volgen, bij vol doende deelneming daartoe ook elders ge legenheid te zoeken. Men kam zich daarvoor aanmelden bij den secretaris van den Bond, den heer Mach Mok te Heemskerk. Gaarne spreken wij; den wensch uit, dat dit uitnemend plan ten bate eener verheffing van ons R. K. tooneel moge slagen en bren gen wij eenwoord van hulde aan onzen tooneelbond die het initiatief daartoe nam'. den doorbroken; 6 officieren en 740 man wer den gevangengenomen en 3 machinegewe ren buitgemaakt. Naar in het rapport van maarschalk French, dat wij gisteren onder het laatste nieuwe nog konden afdrukken, wordt ge- |meld, werden in de laatste week niet min der dan 21 gevechten in de lucht geleverd). De spanning tmsedhen Duitsehland en Ame- rika schijnt nu geheel geweken. De kwesties j krijgen binnen 14 dagen hun beslag. Zeer opmerkelijk is bet, dat het telegram hier- over van het New-Yorkeche „Reuter"-bureau komt, dat tot in de laatste dagen ngo juist zulke vreeswekkende inzond. geering een onderstaatssecretaris voor het mili- toire vliegwezen aangesteld, waartoe René Bes- na rd door haar werd benoemd. Amnestie aan politieke gevangenen. Naar bet Popoio d'Italia mededeelt, heeft de Czaar aan allen, die om politieke redenen zijn veroordeeld, annestia verleend. Naar het heet, zullen door dit besluit meer dan honderdduizend menschen hun vrijheid terug krijgen. Ontruiming vanKief, Volgens de „Na tional Tidende" ig rnen aangevangen met de ontruiming van Kief, ofschoon de Duitschers zich nog op "300 K.M. afstand bevinden. Uitwisseling van geinterneerde burgera. Naar de Nordd. Allg. Ztg. meedeelt zijn de bericlhten de wereld Duitsche en da Engelsche regeering overeenge komen om in hat wederzijdsche gebied terugga j In de Russische politieke kringen heeft de overtuiging de overhand, dat de regeering niet van zins is toe te geven aan den wensch I om het kabinet te hervormen. Integendeel, de meeste waarschijnlijkheid is aanwezig dat de regeering, zoodra Goremykin van zijn reis naar den Czaar zal zijn teruggekeerd^ de Doema zal ontbinden. Reeds is een oekase verschenen, waarbij de Doema wordt ver daagde OVERZICHT. Van het Westelijk front wordt uit Berlijn gemeld, dat er niets van belang is gebeurd; ook van bet Italiaansebe gevechtsterrein komt over Weenen het bericht, dat geen veranderingen plaats grepen; terwijl over 't Russisch oorlogsterrein eveneens niet veel nieuws is mede te deelen. Er wordt caar wel verwoed gevochten, doch met wederkeerig kleine successen. Alleen het berio'hit, dat de Duitschers de stad Pinsk en de geheele streek tusschen de Pripet en de Jasjolda hebben bezet, is vau bijzondere be- Russische oneenigheid. De geruchten, dat de Doema zal worden ont bonden, nemen in de parlementaire kringen te St. Petersburg, hand over hand toe. De regeering zou tot dit besluit zijn gekomen vooral door de oneenigheid in het liberale blok zelve. Ook in de andere rechtsolie partijen sohjjnt men een algemeenen terugtocht voor te j bereiden. Men begint te gevoelen de vooruit- strevende beweging ondersteund te hebben door het arbeidersprogramma van het blok te hebben onderteekend. Men ia in deze politieke kringen altijd de overtuiging toegedaan geweest dat de Doema zich steeds meer verwijderd beeft van haar oor spronkelijke bestemming en dat door de rede voeringen der linkscha woordvoerders de Doema meer op revolutionaire arbeidersverga deringen dan op een ernstige, beraadslagende volksvertegenwoordiging begon te gelijken. Uit St. Petersburg werd heden door Reuter geseind, dat een keizerlijke oekase de Doema tot half November heeft verdaagd. De omkoopsom Uit Londen wordt gemeld, dat naar aanlei ding van de verklaring van Asqnitb, dat Enge land leeningen tot een bedrag van 250 millioen pt. st. aan zijn bondgenooten beeft voorgescho ten en gegarandeerd de „Daily Telegraph" erop wijst, dat dit bedrag nagenoeg een vijfde gedeelte van de geheele som uitmaakt, die het Parlement sedert het begin van den oorlog voor oorlogsdoeleinden heeft toegestaan. Het blad merkt op, dat de zuivere waarheid deze is, dat bet geld en bet orediet van Engeland de voortzetting van den oorlog mogelijk hebben gemaakt en dat daarvan de mogelijkheid af hangt den oorlog tot een einde te brengen. De duurte van levensmiddelen in Engeland. De door het Britsche ministerie van Handel gepubliceerde cijfers bewijzen, dat de prijzen van levensmiddelen in het vereenigd konink rijk gedurende de maand Augustus gemiddeld met ongeveer 1 pöt. zijn gestegen. De stijging was het hoogst bij eieren, n.l. 11 pOt.verder bij spek en boter, n.l. 5 pOt. en bij visch 4 pOt. De gemiddelde stijging van de prijzen van voe dingsmiddelen sedert het begin van den oorlog bedraagt ongeveer 35 pOt, houden mannen tusschen 17 en 55 jaar toe te staan te vertrekken, voor zoover zij niet ge schikt zijn voor dienst in den oorlog. Tegen de milliardenleening in Amerika. De New-Yorksche correspondent van het Berlijn, sche Wolff-bureau seint: De veldtocht tegen de Engelsch-Fransche milliardenleening schijnt 'thans over liet geheele land zijn aanhangers te hebben: de leden der Engelsch-Fransche finan cieel© commissie ontvingen dreigbrieven, die zij aan de politie overhandigden. De U-oorlog. De Engelsche admiraliteit er kent thans, dat de duikboot E. 7 in het laatst van Augustus voor de Dardanellen is getorpe deerd. Uit Ohristiania wordt gemeld dat een Duitsche duikboot bet stoomschip „Randulf Hansen" met een lading hout van Arendal naar Engeland, heeft opgebracht. De duikboot ver, brandde den schoener „Wansbeck" uit Lillesoud en geladen met mijnbalken. De „Randulf Han sen" is als buit naar Duitsehland gevoerd. Brand in een motorenfabriek. Een hevige brand heeft in Frankrijk gewoed in een groote fabriek van motoren voor vliegmacbies te Boulogne. De vlammen sloegen weldra over op een aangrenzende fabriek van automobielen. De schade wordt geschat op 100,000 fres. Kwaad willigheid is uitgesloten, verzekert bet „Jour nal." De Fransche luchtvaart-dienst. Sedert het uitbreken van den oorlog is de Fransche lucht vaart-dienst enorm uitgebreid. Volgens senator Humbert heeft Frankrijk thans zeven maal meer vliegmachines dan in Augustus 1914. Er zijn nieuwe typen gebouwd, met motoren die FRANKFORT IN OOULOGSTi JDu Berlijn, 14 September 1915. „Wie kann man nib aus Frankfurt sein?" Spotvogels beweren wel dat deze gedachte de quintessens is van al het gevoel dat een echten Frankfurter vol plaatselijk chauvinis me tegenover zijn landlieden uit de overige deelen van het rijk bezielt. Zeker is dat de bewoners van Frankfurt trotscb op hun stad zijn, die voorname tradities bezit en ook in den tegen woordigen tijd voornaam en groot scheeps leeft. Veel oud ingezeten patricische families, internationale relaties en de roep der vrouwen bijzonder veel aan toilet, doch in den goeden zin van een voorname distinc tie te hechten, geven aan deze niet al te ver van de Fransche grens gelegen stad een bijzonder cachet. D© oorlogstijd deed ook hief alle krach ten in den dienst van het vaderland stellen. De nationale vrouwendienst, een tak van de groote over geheel Duitsehland verbreide organisatie, die al meer dan een jaar in functie is, betaalt per week gemiddeld on geveer 100.000 mark aan naai- en breüoon uit. De omzet van een jaar bedroeg bijna twee millioen en de comitédames zijn er trotscb op dat de loonen die zij uitkeeren dubbel zoo hoog zijn dan die der onder nemers. Bijzonder trotsch is Frank|urt op haar universiteit, ook al een oorlogskind, waar van binnen nog de laatste hand aan gelegd wordt en die bovendien de eerste stedelijke univer siteit in Duitsehland is. Het legaat van een beroemd geneesheer uit de vorige eeuw, Seckenberg, vormde het begin van een langs reeks die ten doel hadden Frankfurt een eigen universiteit te verschaffen. In het eer ste semester (in Duitsehland rekent men met een zomer- en een winterhalfjaar) werd zij door 600, in het tweede reeds door 800 stu denten bezocht. Vele oorlogsinvaliden zijn reeds ingeschreven en het gansche vroegere corpswezen heeft zich opgelost in een groot sociaal hulpwerk. In het prachtige gebouw ontbreekt het noch aan een restauratie noch aan een aangename verblijfplaats voor vrou welijke studenten. Allerlei andere gebouwen hangen er mee samen: het zoogenaamde Seckenbergianum, een schitterende collectie van voorwereldlijke en andere opgezette die ren, een complex van laboratoria en zieken huizen die thans meest als lazaret dienen.. Interessant was een kijkje in liet laboratorium van den beroemden saiversanontdekker pro fessor Ehrlich .wiens plotselinge dood wei nige dagen na ons bezoek gemeld werd. Zel den zag ik een zoo pitoreske wanorde van boeken en schrifturen, nooit nog een zoo groote tafel geheel met fleschjes van allerlei geen vierkante centimeter van de oppervlakte vrij gebleven was. In een aangrenzende kamer werd het serum tegen tetanus dat tegen woordig veel voor de troepen gebruikt wordt op witte muizen geprobeerd, en wij hoorden bij deze gelegenheid dat deze middelen allen na anderhalf jaar op hun sterkte gecontro leerd en na drie jaar geheel uit den handel zullen getrokken worden. Van de lazaretten die wij hoe zou het anders kunnen zijn in den tijd dien wij be leven ook hier zagen, noem ik het Friedrichsbeim dat voor een jaar, toen liet nog nauwelijks klaar was, als lazaret in gebruik genomen werd en waar thans vooral zulke gevallen behandeld worden waarbij het genezingsproces wel afgeloopen is, doch nog 1 correctie door mechanische en orthopedische i middelen noodig' zijn. Ook stukgeschoten zenu- i wen worden hier genaaid en dan met massage en warme lucht behandeid. E'genaardig was de aanblik van een dozijn mannen bij wie de kogel op een ongevaarlijke plaats in het lichaam gebleven was en die nu door do i voorstelling daarvan aan depressie-toestanden I leden. Men mag aannemen dat dit slechts 1 uitzonderingen zijn, ikzelf ken een jongen kapitein die al acht maanden met een kogel in zijn voorhoofd rondloopt en zijn werk doet zonder in het minst physieke of- psychische bezwaren daarvan 'te ondervinden. Een juweeltje van een particulier lazaret bezochten wij op huis Buchenrode, het prach tige landgoed van den in industrie- en sport kringen bekenden heer von Weinberg. Me vrouw von Weinberg Huijgens, eene geboren Nederlandsche, heeft van het oogenblik af waarop baar echtgenoot als majoor te velde stond, haar met den fijnsten smaak ingericht huis dat te midden van een heerlijk park ligt, in den dienst dei' Charitas gesteld. Een j dozijn officieren en 25 manschappen worden onder haar en barer dochters toezicht daar verpleegd, en wel is het er een ideaal oord i voor gewonde krijgers om van al het uit- I gestane te herstellen. Voor ons Hollanders was bet aantreffen van deze beminnelijke landgenoote op zulk een post minstens een even groote verrassing als de Duitsche ge neraal die ons 's avonds in den beroemden Palmengarten in vloeiend Hollandsch aan sprak. Het imposantste wat wij in Frankfurt zagen was het hulpwerk voor de krijgsge vangenen, en vermisten. In deze stad en in Hamburg bestaan commissies die de onder steuning van het ministerie van oorlog en van de centrale van het Roode Kruis ge nieten en hun organisatie over geheel Duitsehland uitstrekken. Met behulp van plaatselijke coinité's wordt systematisch naar de vermisten 'gezocht en ondersteuningen naar do kampen in de vijandelijke landen gezon den. De relaties met het Roode Kruis in Geneve, Kopenhagen en Stokholm heeft reeds tot het opheffen van allerlei misstanden door inwerking op. de vijandelijke regeeringen go- leid. Zoo correspondeeren de 150 aangestel- den van het Frankfurtschebureau met een groot aantal commandanten van gevangenen kampen en met hun verlof heeft men daar een aantal Duitsche officieren en onderofficieren als bemiddelaars bij het zoeken naar do ver misten gewonnen. Verder heeft men geconsta teerd dat 90 percent der zendingen aan geld en andere milde giften werkelijk in de han den der geadresseerden komen. Ook In den dienst van de vreemden, de krijgsgevange nen en andere geïnterneerden in Duitsehland, heeft dit -comité zich gesteld. Over deze brug der menschelijkheid reiken de vijandelijke naties, vooraf1 Frankrijk en Duitsehland, eikaar de hand. M. BARTELJORISSTRAAT 27, TELEFOON 177 O. ONZE BRANDWEER. De lectuur eener gc-meentebegrooting is niet altijd amusant; 'tgeen trouwens bij reeksen van dorre cijfers wel bijna niet anders kan. Toch. wanneer wij zoo eens snuffeien in zulk eene be- grooting staan er wel eens aardige dingen in, die de aandacht trekken en verdienen. Zoo wat aangaat onze brandweer, op welke inrichting ieder paal-Haarlemmer prat gaat, hoewel een geïmporteerd Haarlemmer zich wel eens afvraagt, of indien eens een brand van grooten omvang uitbrak niet 't gemis van een stoomspuit zou worden gevoeld.... j Maarzoo ver zijn wij nog lang niet. j Voorhands mogen wij ons verheugen in het bezit I sinds eenige jaren, tenminste van een één paards-slangenwagen, in de wandeling Jetje geheeten. Wat misschien niet iedereen weet is, dat voor het vervoer van dien wagen dag en nacht een voerman en een paard gereed is, waartoe eene overeenkomst is gesloten met een stalhouder in de nabijheid van de bergplaats van den wagen. De kosten uit die overeenkomst voortvloeien de zijn op f 1500 uitgetrokken en dat nu al ze ker een achttal jaar. Wanneer men dat geld bij elkaar telt dan had men daar bijna een stoom- spuit voor kunnen aanschaffen Tusschen het hoofdbureau van politie en 't perceel waarin Jetje is gevestigd, is een schei- inrichting, waarvan de kosten op 20 zijn ge raamd. Dan is op de begrooting nog uitgetrokken een post van f 2800 voor het dagelijksch onder houd der brandbluschmiddelen en voorkomende herstellingen, een van f 300 als onkosten van den staf en een van f 300 vom- het houden van wedstrijden op brandweergebied, het uitloven van prijzen, alsmede het houden van bijeen komsten, enz. Met inbegrip van eenige andere kosten als voor de belastingen, seinbellen en aansluitingen enz. bedraagt de post: onderhoud der brand spuiten, brandladders enz. totaal f 6,801.—. Verder is voor gratificaties aan brandspuitlie- den uitgetrokken f 3400. Zoodat de gemeente als zoodanig per jaar voor de brandweer een f 10,000 uitgeeft. Dat is nog wel om te doen! driemaal zoo sterk zijn als de vroegere; ook hub.kleur en vorm bedekt, zoodat ei' letterlijk DUITSEHLAND EN DE VEREENIGDE STATEN. NEW-YORK, 16 Sept. Reuter seint aan. eenige bladenBernstorff beeft verklaard, dat, volgens zijn opinie, binnen veertien dagen alle veronderstelde moeilijkheden tusschen de Ver- eenigde Staten en Duitsehland voor goed zou den zijn uit den weg geruimd en dat da verhou ding tusschen de beide landen vriendsehappelij- ker dan ooit te voren zou zijn. EEN BANK DER ENTENTE TE SOFIA. BERLIJN, 16 Sept. Volgens de bladen heeft do Quadruple Entente te Sofia een bank ge vestigd met een kapitaal van 4 millioen francs. Tot directeur werd Ghenadief benoemd. VLIEGERAANVAL OP TRIER. Men schrijft ons uit Keulen: De „Obermoseler Zeitung" bericht het vol gende van een Fransche vLiègeraanval te Trier Hetgeen de bewoners van Trier sedert eenigen tijd vreezen is 1.1. Maandagmorgen werkelijkheid'geworden. De stad kreeg tegen' 8 uur bezoek van 20 Fransche vliegmachi-' nes, die., voorzoover thans vernomen is ca. 30 bommen wierpen. De bomaanvallen golden klaarblijkelijk het station. Er viel echter slechts één bom op het perron, waardoor een postambtenaar licht gewond werd. Een andere bom ontplofte tusschen het kleine station en Hotel Terminus; er werden hierbij slechts eenige vensterruiten vernield. Blijkbaar werd do tramrails voor den spoorbaan aangezien, want in 'één straat kwamen niet minder dan 10 bommen terecht. In den tuin der Broeders van Barmhartigheid, waarvan het gebouw het roode kruis voert, werden 10 bommen ge worpen, die evenwel geen schade aangericht hadden. Ook op tallooze andere plaatsen kwa men bommen terecht. Zoo vielen er twee in de Liebfrauenkirche zonder te ontploffen, zij' wierpen echter een stuk uit den kansel en de communiebank. In den Dom zou juist een nieuwe Priester ingewijd worden. Toen de vlieger gemeld werd, begaf men zich naar de Crypta, waar men bleef bidden tot het ge vaar voorbij was. De aviateurs waren op groote hoogte, zoodat de afweerkanonnen niets uitrichten konden. Verschillende personen ge- looven, toch bemerkt te hebben, dat één der machines beschadigd was. Tegen 12 uur kwa men eenige vliegers naar Trier terug, blijk baar om de schade te constateeren, welke zij: aangericht hadden. DU1TSCHLAND EN DE PAUS. ZüRICH, 16 Sept. (Part.) De Osservator© Romano meldt, dat de Duitsche Regeering bif monde van haar vertegenwoordiger bij den Heiligefl Stoel haar oprechten dank uitsprak, voor wat de Paus deed in verband met de overbrenging van Duitsche gevangenen uil Dahomey naar Noord-Afrika. DE ITALIAANSCH-TURKSCHE OORLOG. BERLIJN, 16 Sept, (Part.) De bladen mel den, dat de Italiaanscho Ministerraad be sloot, de effectieve blokkade der geheele Klein. Aziatische kust af te kondigen. Een gereed liggend escader heeft bevelen dienaangaande ontvangen; de blokkade werd reeds van kracht. CHINA. De overstrooming in Zuid-China. Het Soerabaiaasch Handelsblad ontleen) aan Hóngkongisehe bladen van 16 en 17 Juli uitvoerige bijzonderheden over de ramp, dit)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1915 | | pagina 1