DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND.
GYMNASTIEKSCHOENEN.
Kinderhulsvest 29-33, Haarlem
f4000
f500
f 3©0
f 150
flOO
f75
f 60
f 15
Barteljsrissfraat
EERSTE BLAD
BE ÜÜÜL6®
THEOD. G. V. DUSSELDORP
TELEGRAMMEN
Van hedenmorgen.
P. W. TWEEHUIJSEN
korte berichten
ZATERDAGAVOND- NIEUWS
Zaterdag 18 September 191,.
4Qste Jaargang n°. 3853
Bureau van Redactie en Administratie:
intercommunaal Telefoonnummer i486.
i
Alle Detalende abonnés op dit Blad, die in het bezit zijn van eene Verzekeringspolis, zijn, volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voori
De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de »Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank* te Schiedam.
Zij, die zich met 1 October!
Aanstaande per kwartaal op
de „Nieuwe Haarlemsche
Courant" abonneeren, ont
vangen de vóór dien datum
verschijnende n°s« gratis
Gr. Cartel - Tel. 998.
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder de Officieele Kerkiijst en
het Geiliustreerd Zondagsblad in acht
bladzijden.
VERSPREIDE BERICHTEN
DEMI-SAISONS
WINTERJASSEN
Telefoon 2144.
BARTELJORISSTRAAT 27
Ilaarlemscne Aliedagjes. -o. nis.
wttrnm
ABONNBM^NTSPRIlS'i
Per s maanden voor Haarlem en voor de plaatsen waar een agenf
gevestigd is (kom der gemeente)/l,60
Voor de overige plaatsen in Nederland per pbst. 2,
Per week voor Haarlem en de agentschappen0,12*
Afzonderlijke nummers..*4 0,05
PRIJS DER ADVERTENTIENl
Van t5 regels
Iedere regel meer,
Buitenland per regel
Advertentiën In de rubriek „Vraag en Aanbod"
Elke regel meer
t—5 regel»
f 0.»
i 0,15
i 0,20
0,40
i o,io
bi) levenslange onga.
schiktheid tot werken
blf overlijden.
bij verlies van een
n hand of voet a
bij verlies van
een oog a
bij verlies van
een duim a
bij breuk van een
arm of been :i
bij verlies van
een wijsvinger
o!) verlies van een
anderen vinger
AGENDA. 19 SEPTEMBER.
Schouwburg Jauaweg 8 uur
N.V. liet Tooneel: Binnen de Wet.
Gebouw de Kroon 8 uur Ned. Ope
rette-ensemble: Mam'zelle Nitouche.
Gebouw St. Bavo Witte Bioscope
2, 4 en 8 uur voorstellingen.
Soc. Vereeniging Bioscope-exploi-
tatie Benno 8 uur voorstelling.
Bioscopetheater Barteljorisstraat
8 uur voorstelling.
iu den Hout balf drie Concert
Haarlem's Muziekkorps.
BLOEMENDAAL Lunchroom en Bo
dega „Rusthoek" Avondconcert 8 uur.
20 SEPTEMBER.
- Witte Bioscoop
AGENDA.
Gebouw St. Bavo
8 uur voorstelling.
St. E1 i sa be t hsg e bouw Jausstraat
49 van 2214 uur aanvrage om verster
kende middelen voor arme zieken der St.
Elisabetksvereeniging.
Bisschoppelijk Museum Jansstraat
79 geopend eiken dag van 10—5 uur tegen
betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zater
dagen en E.-K. feestdagen.
Het offensief der Russen in Galicië schijnt
nu tot staan te, zijn gebracht; uit Weenen
althans komt het bericht, dat de strijd in
Galicië en aan de Ikwa-linie belangrijk is
verflauwd. „Gezien de onmogelijkheid om
in dit gebied succes te behalen, zoo luidt
dit bericht verder, doen de Russen in den
laat-sten tijd des te heviger aanvallen op
onze in het vestinggebied van Wolhynië
staande troepen. De gisteren hier begonnen
gevechten duren nog voort."
In het noorden v,an het Russisch front,
in de richting van Dwinsk, hebben de Duit-
schers weer succes behaald en ten zuiden
van die plaats den straatweg Widsy-Go-
durisjki-Komay bereikt, waarna zij de stad
Widsy veroverden.Langs de spoorlijn Dwinsk
Wilna, welke de Duitschers nabij Pod-
brodse reeds sedert eenige dagen hebben
bereikt, wordt de aanval in de richting
van Wilna nog steeds voortgezet. De vor
deringen in die richting doen vermoeden,
dat de verovering van ,Wilna nog slechts
een kwestie van enkele dagen zal zijn.
De Szczara, een zijrivier van de Njemen,
is nabij de stad van diezelfden naam, circa
meer zijn gemaakt in de richting van Riga;
dat op het middenfront van Dwinsk tot in
de Pripetmoerassen, met uitzondering van
in de buurt van Grodno, de Duitschers op
verschillende plaatsen weer zijn vooruitge
komen; terwijl op het Zuidoostelijk front
met wederkeerig succes is gevochten tus-
schen Russische en Oostenrijk-Hongaarsche
troepen, waarbij de Russen voornamelijk
aanvallend optraden, welk offensief nu zoo
langzamerhand tot staan is gebracht.
Van de overige fronten is er geen nieuws.
Alleen schijnt het ook, dat op Gallipoli aan
het Anaforta-front zeer verwoed wordt ge
vochten; echter zonder eenig beteekenend
resultaat voor een der partijen.
Het schijnt, dat het niet alleen in Rus
land op politiek terrein tot ernstige
botsingen der partijen is gekomen; ook aan
Enge land's poiitieken hemel dreigen zware
donderbuien zich tot een uitbarsting te ont
wikkelen. Naar Reuter uit Londen seint,
doet daar reeds het bericht de ronde, dat
een kabinetscrisis te wachten staat wan
neer de dienstplicht niet wordt aangeno
men.
20 K.M. ten zuid-oosten van dc vesting Mot-
sy, overschreden. Ook op andere punten
is de overgang over deze rivier geforceerd.
De algemëene toestand is dus, dat ge
durende geruimen tijd geen vorderingen
DuitsclilandAmerika.
Het besluit van president Wilson om een
vertrouwelijke ged ach ten wisse ling te voe
ren, wordt volgens den correspondent van
de U. p. o. A. door de Duitsche pers, met de
grootste voldoening ontvangen. In officieele
OVERZICH T.kringen in Duitschland heeft men nooit een
Amcrikaanschen wensch begrepen tot publi
catie van de stukken. De Amerikaansche
perstelegrammen van Vrijdag nemen den
twijfel weg over den aard der tegenwoordige
onderhandelingen tusschen Bernstorff en 't
ministerie van Buitenlands,ehe Zaken.
Het Amerikaansche gezantschap verklaar
de, dat Amerika niet zal antwoorden op de
Arabic-nota, daar zij de publicatie der no
ta's onverstandig acht.
De Lok. Anz. schrijft: De regeling der
moeilijke kwesties geschiedt het best door
rechtstrceksche onderhandelingen. Indien
Reuter de besprekingen publiceert en ieder
gewisseld woord onmiddellijk wordt bespro
ken, ontstaat hieruit noodzakelijk een onbe
hagelijke stemming. Zoodoende kan geen
goed werk worden volbracht. Ook de Ame
rikaansche pers, die dikwijls blaast in de
Engelsdhe hoorn, bekommert zich wéinig om
het succes barer regeering indien zij slechts
dagelijks nieuwe stof ontvangt voor haar
•seneatielust."
Het Tageblatt zegt: „Indien het doel wordt
bereikt een eerlijke openhartige overeen
komst met Amerika te bereiken, moet men
toegeven, dat de vroeger gewisselde nota's
van weinig nut waren."
De Kölnische Ztg. meent: „Onze meening
is, dat dit plan als ernstig moet worden be
groet. Do Amerikaansche regeering werd te
ruggehouden van besprekingen met Duitsch-
groote moeilijkheid bieden, want waar een
wil is, is een weg."
Kermis te Antwerpen.
De ibeer Kellenaers deelt in de Voorhoede
mede, dat op het oogenblik in Antwerpen
vclop en op z'n Antwerpscli kermis wordt
gehouden. Hij heeft het zelf gezien en ver
haalt het volgende:
Het was al tamelijk laat in den avond, als
ik mij begaf naar het vestingskwartier, de
veitingstraat en omliggende volksbuurten.
Nauwelijks was ik deze buurt uit, of ik
kom op een zeer groot, hel verlicht plein,
waar zicli duizenden menschen, joug en oud,
vroolijk bewegen en waar het volop foire
(zoc genaamde foor of kermis) is.
Alles wat men op oen kermis gewoon is
te zien, staat er: cinema's, careussels, Iboofd-
vau-juts, poffertjeskramèn, schommels en
de hemel weet, wat nog a) meer.
En overal heerscht een bedrijvigheid een
drukte, een gehos en getier, dat hooren en
jzien je vergaat.
En op den achtergrond zie ik de puinen
i van eenige gebombardeerde huizen en ver-
I woeste straten
Zoo viert Antwerpen, midden in den oor-
jlog, groote kermis en met de Antwerpsche
bevolking doet de-Duitsehe mede.
Wat zal men daar nu van zeggen?
De Russische bureaucratie.
Naar aanleiding van de verdaging der
Doema-zittingen tot half November, zegt de
St. Petersburgsche correspondent van de
„Daily Mail", dat dit een overwinning is van
de bureaukratie en van haar aanhang in de
Volksvertegenwoordiging. Driekwart van de
Doema en bijna de geheele pers heeft er
zich tegen verklaard.
Dc „Rjetsj" schreef, dat de geheele pers,
behalve de door do regeering gesubsidieerde
bladen, den maatregel als een dreigende na
tionale ramp beschouwen.
De „Nowoje Wremja" laat zich scherp uit
tegen Goremykin en zegt, dat hij is vastge
klonken aan de tradities van het slechte ver
leden en 'te oud is om het land, zell's in tijd
van vrede, te besturen.
5 Barteljorisstraat 5
GEESTE
ARRESTATIE VAN VREEMDE
LIJKEN.
TELEFOON 177 O.
DE R. KL VOLKSBOND:
Sedert den „nieuwen koers" in hot bestu
van de afdeeling Haarlem van den Ned
R. K. Volksbond, missen we de „agenda'
der vergaderingen in „De Volksbanier". Da
RONSTAN 1INOPEL, 18 Sept. Het lurk- ig 0p zichzelf geen gróót gemis, voor
sche perskwartier maakt de feiten bekend, die niet omdat die agenda toch nog al eens tus
geleid hebben tot de arrestatie van een aantalschentijds aan correctie onderhevig is. Maa
liet, feit zelf schijnt cr op te duiden, dat
men zich hier te Haarlem zou willen los
maken van het Bondsblad. Wij hebben zelf
al gehoord van propaganda voor een ander
blad.
Welnu, het zij hier openlijk gezegd, da
wij het breken met De Volksbanier ernsti
geestelijken, behoorende tot verschillende bui-
tenlandsche kloosterorden.
Drie maanden geleden heeft de Krijgsraad
een onderzoek ingesteld, naar aanleiding van
brieven, welke verzonden waren van Konstanti-
nopel naar Saloniki, op naam van Père Lobry
en bevattende de meest pessimistische inlich-zouden betreuren. Want dat is in ons oog ee
tingen betreffende de Keizerlijke vloot en dé stap naar zich losmaken van de Diocesan
militaire krijgsverrichtingen. Deze feiten wer. organisatie. Een blad, een bondsblad, is voo
den op geheimzinnige wijze in epn brief bijge-georganiseerden in een bond wat het vaan-Je
voogd, n.l. tusschen de regels door, in liet bin- 's v00r een regiment. Het is het symbool va
nensto deel van de enveloppen of onder de post- tenheid en van klacht, van saamgehoorig
zegels welke zich op deze brieven bevonden.heid en wederzydsch vertrouwen. Eu bg a
Deze zaak kwam toen in banden van den rech-
die verschillende belangen die de onderdee
ien van dat regiment kunnen hebben, zelfs a
ter. Bij gebrek aan documenten en bewijzen kon iickken ze gesepareerd en op eigen houtj
het inmiddels volbrachte onderzoek niel slagen, op, is het- vaandel toch het geestelijk mid
Verder werden 27 Maart j.l. twee priesters ge- denpunt
arresteerd, beschuldigd van spionnage en wer- j Een bondsblad is bovendien het "groo
den zij voor den Krijgsraad gebracht. Op grond diddel, om de eenheid van denken en ge
Voor den Engelsehe luchtvaartdienst. De
New-York World meldt, dat de Britsehe regee
ring bij fabrieken te Stratford
van documenten, afkomstig van den Hoofdcom
missaris van Politie, van de Algemeene veilig
heidsdienst en van het Informatiebureau uit
hot Hoofdkwartier, ging de Krijgsraad tot een
nieuw en nauwkeurig onderzoek over, hetgeen
de volgende resultaten opleverden.
Do geestelijken, die in verband met de oor-
voelen, die in een Bond onmisbaar is, t
behouden en te versterken, om den ban
met de andere afdeelingcn aan te houden.
En dat is noodig.
Wij zouden het dus ernstig betreuren, wan
neer de „nieuwe koers" in de Haarlemsche
Volksbond-afdeeling, waarvan wij de social
gevolgen met belangstel ling «wachten, als voor
logsverklaring verlof hadden gekregen om innaamsto of eerste uiting het negeêren va
te Stratford in do Ver. j
Staten 250 reusachtige tweedekkers en 10 nog 1
geweldiger
1I n«ai ue HHiüuujUKeii v au nuu uiuuu all nuuic
vliegmachines moeten over den AtlantischeuGriekenland> BulgarijÊ. Italië en Zwitsei,
Owiuin Iviinnpn vlieden. De aflevering van do -,
Koustantinopel te blijven, hadden, alvorens de
stad te verlaten, eerst met bun ambtgenooten,
die daar vertoefden, een code aangenomen orn
in hunne correspondentie de namen van steden,
militaire sterkten en van de vloot aan te duiden.
Voorzoover de genoemde geestelijken niet tijdens liet onderzoek afgelegd volgt, dat na d
ket bondsblad zou hebben. Integendeel: me
zou met reden wenschen, dat au do n o o d-
z a k e 1 ij k e eischhet bondsblad plicht
voor elk bondslid, met kracht werd aangevat!
d Ak v, f h t 11 D i naal' Erankryk terugkeerden, begaven zij zich arrestatie van den eersten geestelijke,zij op waar
tut t ,cis ice t ics e - naar de inrichtingen van hun orden in Rume- schuwing van den heer Ledoux, vroeger eerst
Oceaan kunnen vliegen. De aflevering van
tweedekkers moet einde October plaats hebben.
land.
Dezen dienden tot bemiddelaars tusschen de
tolk aan het Fransche gezantschap, en die to
het einde van de vorige week bij het Amerikaa
sche gezantschap geattacheerd was, evenals zij
land door haat en pogingen van de pens in
Amerika en Engeland om te beletten dat de
geschillen worden geregeld volgens de op
vatting der regeeringen. Indien de wensch
tot een vreedzame oplossing bestaat aan
Amerikaansdbe zijde, kan een regeling geen
jj, ii j I -cvzeu uicuucu lUü DcUiluucJ.aa 1lUoaBlieil Uö nao, crcuaio
Aan do fabriek woi t c e eeus ovei^e a en, 0 i geestelijken die zich in Frankrijk bevonden en ambtgenooten, de code en de brieven welk
proefvluchten over den Oceaan of over een ge-1 die -n Turkije waren achtergeb]evenj ten_
lijken afstand boven het grondgebied van de
Ver Staten te doen Plaats hebben. De bouwer I inliohti oyer te brengen>
heeft verklaard, dat do driedekkers wat den: ,r
Hun spionnagesysteein nog verder ontwik-
vorm betreft, reusachtige vliegbooten met mo- gingen wisse]en yfln ge_
toren binnen m het schip gelijken, maar dat pogtpakettea eu droegwi zy
zij met voor over drie maanden gereed kunnen roizigers de inlichtingen we]ke zij belang.
zijn; de proefvluchten zullen waarschijnlijk
tengevolge van het aanstaande koude jaarge
tijde, langs de kust van den Atlantische Oceaan
gemaakt worden.
Uitvoerverbod van gezouten haring. De
Frankf. Ztg. verneemt, dat Noorwegen een
beperkt uitvoerverbod voor gezouten haringen,
intredende 20 'September, heeft uitgevaardigd;
ieder exporteur moet 10 van de uit te voeren
hoeveelheid voor binuenlandsch gebruik bet-
stemd houden.
Verandering in liet Italiaanscli opperbevel.
rijk achtten, over te brengen
De briefkaarten, die in beslag genomen zija
en de bekentenissen door de geestelijken zelf
afgelegd, bevestigen dit.
Uit de data van de brieven, uitgewisseld tus
schen Binnen- en Buitenland en uit het feit,
dat zij nauwkeurige aanwijzingen in verband
met don loop van de operaties bevatten, blijkt
geheel en al het belang van deze correspon
dentie.
Het onderzoek naar aanleiding van. het voor
gevallene te Smyrna heeft op grond van de
Volgens de Köln. Volksztg. zou de gezondheid gevonden documenten, vastgesteld, dat er o.a.
van Cadorna, den laatsten tijd veel te wen
schen overlaten. Zwitsersche bladen zien hierin
een aanwijzing, dat binnenkort een wisseling
in* het Italiaausche opperbevel zal plaats vin
den.
zekere personen van deze stad naar het agent
schap van de „Eastern Telegraph" te Syra in
lichtingen overbrachten, welke zij ontvingen uit
de hoofdstad en uit het biifhenland.
Uitde getuigenissen door de geestelijken
zich in zijn bezit bevonden, vernielde.
Zij hebben eveneens aanbevolen de corrc
pondentie te staken, totdat de aanhangige zaa
geëindigd zou zijn. Het is inderdaad vastg
steld, door den inhoud van de in beslag gen
men briefkaarten en de verklaringen van de
cencors, dat zij na de opening van het onde
zoek en de arrestaties, de verschillende corr
pondenties hebben opgehouden.
Van een hondertal personen, die zich aan de
correspondenties wijdden, zijn er 54 ontd
door hun adressen. Uit het verhoor is gebleke
dat overeenkomstig de voorschriften van hum
orden, de kloosteroversten onder den naa
van de „Religieuden" correspondeerden, d
zich onder hun leiding bevonden en dat
eveneens relaties hadden aangeknoopt door b
middeling van Katholieken, welke in het R'
verblijf huden.
Zes en veertig van de gearresteerde pers
nen, welke niet zoodanig in de zaak betrokk
bleken te zijn, dat zij gedurende het verhoor i
gevangenschap moesten blijven, zijn achte.'
eenvolgens weer in vrijheid gesteld.
De Commissie van Onderzoek heeft deze fe'
LVIL
WE EKPR AATJE.
.We staan alwéér voor een raadsverkiezing.
De plaats van Notaris Seignette moet nu
worden vervuld, en do volgende week zal
onze kiesvereeniging vergaderen, om to be
slissen wie de candidaat zijn zal. Het spreekt
vanzelf dat er allerlei praatjes rondgaan, en
de „Siads-Editie" wist b.v. van' de week al
to vertellen, dat de heer Robbers ditmaal
weer onze candidaat zou wezen, een „nieuw
tje" dat blijkbaar uit den grooten duim van
een der heeren redacteuren was afkomstig,
en waarover bestuur en leden onzer kies
vereeniging, met den genoemde incluis, als
ze ervan vernomen mochten hebben, hartelijk
zullen hebben gelachen.
Enfin, ik zal natuurlijk niet verklappen,
wie ditmaal wél de candidatuur zal aan
vaarden, als de leden onzer kiesvereeniging
met het voorstel van het bestuur méégaan,'
-WiAfe zeer zeker ia .te .verwachten.
Maar ik mag wèl zeggen, dat de keuze van
het bestuur een zeer gelukkige is geweest
en dat het evenzeer verblijdend is, dat de
bedoelde candidaat ten slotte toestemde, zich
te laten stellen 1
Want daar zitten we mee in onzen tijdl
Het is niet, dat we geen mannen genoeg
hebben om te candideeren, bekwaam en ge
schikt voor het moeielijke ambt van raadslid,
maar wel, dat ze ervoor bedanken om ge
steld te worden.
En vraagt u mij nu, of ze ongelijk hebben?
Als men ziet wat er tegenwoordig van
een raadslid wordt gevorderd en geëischt,
hoe men een candidaat-raadslid dikwijls be
handelt en figuurlijkerwijs gesproken uit
kleedt, dan is het te begrijpen dat menigeen
die juist de geschikte en de bek wame man
wezen zou, er voor bedankt om dat groote
offer aan de publieke zaak en voor het alge
meen welzijn te brengen.
Terwijl de menschen, die na rijpe over
weging en lang aarzelen het tóch doen, nog
dikwijlsik durf het woord niet .te zeggen,
voor dank krijgenl
Enfin: deze maal dan hebben sis>, in,,.,
daar noemde ik zoowaar haast den naam toch,
nu, ïn den aangewezene een goeden can
didaat met een goede kansl Want het is te
verwachten, dat nu van onzen kant de aller
uiterste krachten zullen worden ingespannen,
om deze stemming die nog belangrijker kan
wezen in hare gevolgen dan de periodieke
verkiezing van onlangs, ten gunste van
Rechts te doen afloopen.
Het kan, - dat weet iedereen.
iVelnu, dan moet het ook.
De ridder van de droeve figuur, de kermis-
vierder Joosten, die op zoo treurige wijs not
een jaar lang voor „vertegenwoordiger der
burgerij" heeft gespeeld, en toen er weer uit
lag, zal nu toch werkelijk ook wel niet „de
aangewezen man" zijn voorde liberalen!
Neen, de keuze van de soci's is niet heel'
gelukkig geweest ditmaal, wat natuurlijk
óns ten goede komt. Dat zat de stemming
be.wij zen 1
OORLOGSDAGBOEK.
(Van 11 tot 18 September.)
11 September. Op het Russische Noo-r-
derfront is ÜQ toestand onveranderd, Lij de
z.g. Wolhynische driehoekstelling is de strijd
hei belangrijkst.
Hier en daar aan het Westelijk front
vernieuwde actie.
Een Engelsch stoomschip gezonken.
Bommen op Gent uit een Franseh lucht
schip.
Een Duitsche marineluehlscbip. heeft een
aanval gedaan op het Russische vlootstation
Baltiseliport.
12 September. Het Duitsche offensief
tegen de Russen herstelt zich weer. In Galicië
behalen de Russen eenige successen; bij
Lithauen winnen de Oostenrijkers nog.
Zeppelinaanval op Londen.
13 Sept.ember. Groote troepentranspor
ten naar de Dardanellen.
14 September. Bj Wilna en Dunabrug
maken de Duitschers nog beteekenenden
voortgang.
In Galicië hebben de Oostenrijkers een
stelling van de Russen moeten prijsgeven.
Een Fransch, een Engelsch en een
Noorsch schip getorpedeerd.
- Zeppelinaanval op Engeland; Duitsch
vlieger boven Kent,
Een Oostenrijksche duikboot door ee.
Fransche torpedo zwaar beschadigd.
Fransche bommen op Trier.
15 September. Duitsche marinevlieglu
■gen bombardeerden de Russische' vloot in d
Golf van Riga.
i Tusschen Wilna en Dwinsk hebben d
Duitschers een belangrijken spoorweg afg
sneden. De Centralen maken meerdere vo
deringen; in Galicië is de Russische teged
stand nog niet te overwinnen.
Een Fransche vrachtboot en een Noorj
sche schoener in den grond geboord.
16 September. Yperen is weer ernsti
door de Duitschers beschoten. Onveranderd
toestand op het Oostelijke sirijdlooaael. Ee
Noorsche schoener in den grond geboord.
17 September. De Duitschers hebbe
Pinsk en de streek tusschen de Pripet e
de Jayolda bezet.
De Britsehe duikboot F. 7 is in de
grond geboord, naar de Engelschen than
erkennen.
(Wordt vervolgd.)
