DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. GYMNASTIEKSCHOENEN. «- r" *r rs8emdJ' af dM,„.bij snrssrys Kinderhuisvest 29-33, Haarlem f4000 f 500 f 300 f 15© f lOO f75 f60 f 15 Annexatieplannen. ~OË~O0RL©0 Van hedenmorgen. liJk ?T- 7aar,de Duitech6r8 66,1 in puin EERSTEBEAD P. W. TWEEHUIJSEN, TELEGRAMMEN BINNENLAND STADSNIEUWS Woensdag zz septemoer isisr to"" jaargang n°, sböö Bureau van Redactie en Administratie Intercommunaal Telefoonnummer 1426» Alle Betalende abonnés op dit Blad, die in het bezit zijn van eene Verzekeringspolis, zijn, volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voort De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de »Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank* te Schiedam. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN BARTEEJORISSTRAAT 27. Haarlemsche AUetfagfes. u. nis. KORTE BERICHTEN VERSPREIDE BERICHTEN Per ABONNEMENTSPRIJS i 3 maanden voor Haarlem en voor de plaatsen waar een agenl gevestigd is (kom dér gemeente)1.80 Voor de overige plaatsen in Nederland per post. 2, Per week voor Haarlem en de agentschappen ••••••••••0,12' Afzonderlijke nummers 0,05 PRIJS DER ADVERTENTIËNl Van I5 regels «•til Iedere regel meer. Buitenland per regel Advertentiën in de rubriek „Vraag en Aanbod" van 1—5 regel» Elke regel meer e,r» 0,15 0,20 0,40 0,10 bij levenslange onge* schibtheid tot werken bij overlijden. bij verlies van een a hand of voet a bij verlies van a een oog u bij verlies van t: een duim 8 bij breuk van een arm of been :t bij verlies van een wijsvinger bij verlies van een anderen vinger Zij, die zich met 1 October aanstaande per kwartaal op de „Nieuwe fiaarlemsche Cou. ant" abonneeren, ont vangen de vóór dien datum verschijnende nos» gratis AGENDA. 23 SEPTEMBER. bebouw St. Bavo R.-K. Volksbond. Arbeidsrecht. Handels- en Kantoorbe dienden. Esperanto. bebouw St. Havo Witte Bioscoop 8 uur voorstelling. Groote Kerk 23 uur Orgelbespe ling door den heer Louis Robert. (Zie programma Stadsnieuws). St. Marthavereeniging Ged. O. Gracht 111 Betrekkingbureau geopend "'au 89 uur 's avonds. SL E 11 s a be t beg e bouw Jansstraat 49 van 1—2 uur aanvrage om verster kende middelen voor arme zieken der St. Elisabetbsvereeniging. Bisschoppelijk Museum Jansstraat 79 geopend eiken dag van 105 uur tegen oetaliug van 25 cents. Uitgezonderd Zater dagen en R.-K. feestdagen. De burgemeester van Heemstede heeft onlangs, bij de installatie der periodiek-her- en gekozen raadsleden, in zijn traditioneele welkomstspeech óók gesproken over de Haarlemsche annexatie- F'annen. En Jhr. van Lennep gaf daarbij te kennen: vooreerst dat Haarlem daarmee een onrechtvaar digheid zou begaan jegens de gemeente Heem stede, en tweedens dat hijer vooreerst nog geen vervulling van verwachtte. Van Heeinsteedsch standpunt beschouwd, kun nen wij inderdaad de eerste uitspraak van den heer van Lennep onderschrijven: de annexatie politiek van Haarlem is voortdurend en sinds jaren al een: ik-en-weet-niet-wat geweest; een vaste lijn, een welbewust willen van dit of van dat, heeft hier nooit voorgezeten, en al mogen dan de autoriteiten die alléén achter de schermen kijken kunnen, iets weten van omlijnde plannen en afgeronde denkbeelden over de annexatieplan nen, de burgerij van alle gemeenten die erbij ten nauwste betrokken zijn, heeft daarvan nooit gehoord Daarenboven hebben de Haarlemsche autori teiten zélf nog danig gewankeld, althans gehan deld of er dezerzijds van een vaste meening over de annexatie geen sprake was: de heer van Lennep heeft het zonneklaar aangetoond. Maardie retrospectieve beschouwingen mogen historische waarde hebben, practisch staat naar onze bescheiden meening het geval van de annexatie van grondgebied der omliggende gemeenten door Haarlem verre daarboven. En in tegenstelling met Jhr. van Lennep mee- nen wij, dat als er krachtig wordt aangepakt, de annexatiekwestie wel degelijk vrij spoedig tot °plossing zal komen. En wel, ten voordeele van allen die erbij zijn ^trokken. Het is nü de tijd, om èn den financiëelen èn üen plaatselijken toestand van Haarlem eens Voorgoed te gaan verbeteren, en wij hopen hier duidelijk te mogen maken, op welke wijze dat het best en het meest-rechtvaardig zou zijn te regelen. doende luxe-wijken die voor meer-gefortuneerde belastingbetalers woninggelegenheid bieden. Weliswaar is op dat gebied in Haarlem gedaan wat gedaan kon worden. De bouw van arbeiderswijken is zooveel mogelijk op den ach tergrond gehouden, en de gemeente heeft ge zorgd, o. a. op het Lakenkoopersveld, in het Kleverpark en elders het peil der woningen zoo hoog als de omstandigheden het maar ver oorloven, te houden. Niet altijd is dat gelukt, zooals het volkomen fiasco van de bebouwing van het terrein der oude gasfabriek aan de Zijlvest, dat nü maar voor scholen is gebruikt, bewijst. Maar toch, men heeft gedaan wat men kon. Helaas echter is dat alles ten eenenmale onvol doende gebleken, en bij het onrustbarend stijgen der lasten, duurt de exodus (de uittocht) der gefortuneerden, die ook de groote belastingbeta lers zijn, voort. Wij zien hierin de groote factor, die voor Haarlem moet leiden tot het aanhangig maken van een annexatie van omliggende gebieden. Zeker: de noodzakelijkheid van den havenaan- leg aan het Noorder-Buiten-Spaame is een aan leiding, -om de annexatie in te leiden. Doen de reden die noodzakelijkheid, om zelf behoud, de gemeente Haarlem tot Annexatie- voorstellen moet dwingen, is volgens onze mee ning geheel en al gelegen in het hierboven uiteen gezette: in den noodzakelijkheid van een billijke bevolkingsverhouding binnen de gemeente, en van het verdwijnen der luxe-wijken juist over de ge meentegrens, die de stad Haarlem van de nood zakelijke bijdragers lot de gemeentelijke lasten op onrechtvaardige wijze berooft. Als mén dit aanvaardt, dan is hiermee tevens o.i. uitgesproken, dat de annexatie-plannen moe ten omvatten. In een tweede artikel zullen wij hiervan spre ken, en tevens de wijze teekenen waarop de bur gerij, naar onze bescheiden meening, nu zelve voor deze noodzakelijk geworden hervormingen zal moeten optreden. OVERZICHT. Het nieuwe offensief tegen Servië blijkt reeds van invloed te zijn op de houding der overige Balkanstaten. Reeds heeft de Bul- gaarsche regeering de algemeene mobilisatie afgekondigd en het is te verwachten, dat nu ook Griekenland wel spoedig zal ingrijpen. Da stemming is daar zeer opgewonden en men verwacht daar ieder oogenblik evenals in Rumenië, dat de bom eindelijk ook hier van Oostenrijksch-Hongaarsch gebied door de Russen vermeld, waarover we eerder nog geen bericht aantroffen. Frans Jozef-land, 200 mijlen ten Oosten van Spitsbergen, dat eenige jaren .geleden bij toeval door een Oosten rijksch-Hongaarsch onderdaan werd ontdekt en sedert als behoorende tot Oostenrijk-Hon- garije werd beschouwd, zou kort na het uit breken van den oorlog door een Russische expeditie, die oorspronkelijk was uitgetogen met het doel om zekere personen, die daar gestrand waren te redden, in bezit zijn ge nomen, en waar de Russische vlag zou zijn geplant. De stemming in Griekenland. Naar de „Lokal Anzeiger" uit Athene ver neemt is de openbare mcening aldaar sterk opgewonden wegens de direct aanstaande ac tie der Duitschers en Oostenrijkers tegen Servië, oindat. thans zal blijken in hoeverre Venizelos zich weer met de Entente inliet en of net hem is gelukt, het door Servië ge broken bondgenootschap op te lappen. In oppositiekringen, die bestendig terrein win nen, meent men dat de tegenstelling tus schen den Koning en Venizelos weer meer is geaccentueerd en dat do vrijlegging van den weg van Berlijn naar Konstantinopel ook voor Griekenland een beslissing zal brengen, zoodat als Venizelos' politiek niet volslagen verandert, waarschijnlijk een kabinetscrisis ontstaat. De centrale mogendheden en Rumenië. Uit Sofia wordt aan de „Voss. Ztg." ge seind, dat de sluiting van de grenzen van Rumenië voor invoerartikelen uit de Mid den- Europeeseho staten weliswaar gehand haafd wordt, doch daarvan in bijzondere 'ge vallen ook reeds afgeweken is. Aan den anderen kant heeft Rumenië besloten het graan, dat de Midden-Europeosche mogend heden het vorige jaar opgekocht hebben, af te leveren, en het doorvoerverkeer tusschen de Midden-Europeesche mogendheden en Bul garije, Griekenland en ^Turkije gemakkelijker te maken. Bulgarije eu de Entente. Uit Chiasso wordt volgens K. N. aan den Lokal Anzeiger geseind, dat de Corriere del- la Sera uit goed ingelichte huitenlandsche diplomatieke bron verneemt, dat de niuewe voorstellen door de Quadruple Entente aan Bulgarije gedaan, neerkomen op afstand van de gebieden van Monastir, Veles, Istip en Kotsjana, die in het verdrag van 1912 ge noemd worden. Echter niet van de gebieden Dibra, Uskub en Koemanowo, die op grond van genoemd verdrag twistappels bleven tus schen Bulgarije en Servië. In de voorstellen wordt met geen woord gerept over do ge bieden Kawalla, Drama en Seres, die in het ving beginnen ten behoeve van een bataljon kleurlingen, die bereid zijn naar het front in j Europa te gaan. Ze zullen te Kaapstad kam- peeren. Het bestuur te Wilna. De eerste-burgemees- ter Pohl van Tilsit is tot eerste burgemeester van de stad Wilna benoemd. Het Duitsche be stuur in de bezette gebieden breidt zich snel uit. Den 19den September was Wilna gevallen en reeds gisteren heeft het burgerlijk bestuur zijn nieuwen burgemeester gekregen, die door zijn werkzaamheid in het tijdelijk door de Rus sen bezete Tilsit meent men geschiktheid voor zijn nieuwen moeilijken po3t meebrengt. Italianen naar Egypte. De „Baseier Nachrieh- ten" meldt uit Miliaan: Generaal Tassoni gaat met een Italiaansch expeditieleger naar Egyp te. Onbekend is of daar Engelsche troepen worden afgelost of dat concentratie met an dere troepen der geallieerden tegen Turkije plaasvindt. De U-oorlog. Het Engelsche stoomschip „Linkmoor" is tot zinken gebracht. De beman ning is gered. Een gedeelte van de Turksche vlootmaebt torpedeerde bet geladen Engelsche stoomschip „Patagonia" (3653 netto tons) en braoht het vlak voor de haven van Odessa tot zinken. Een mijnramp. Uit Londen wordt gemeldt, dat 300 mijnwerkers tengevolge van brand in een mijn te Exhall zijn ingesloten; 10 lijken zijn reeds geborgen. Diplomatieke bijeenkomst. Alle bij de En gelsche regeering geaccrediteerde gezanten hebben Maandag een bezoek aan het ministerie van huitenlandsche zaken gebracht, wat nog zelden is voorgekomen. •?^7 strdd bij Wilna. Vol gene ©en telegram uit Zurich ^aan Engelsche bladen, leidt kei persoonlijk de operaties hij TELEFOON 177 O. zer Wilhelm Wilna. i Het Bulgaarsche opperbevel. De Romein- sche correspondent der Daily Telegraph neelt vernomen, dat koning Ferdinand van Hu 1 gar ij e zich, naar hij verklaarde, niet aan net hoofd zijner troepen zal plaatsen, zonder zich tevoren van de instemming van het land te hebben vergewist. PROPAGANDA. De Roomsclie Middenstandsvereeniging ver staat Horalius' les uit de Ars poëtica: „Wie 't nuttig aan het zoet het wijs- lijkst weet te paren „Verdient den eereprijsl" Zij' heeft gisterenavond op voortreffelijke wijze getoond, dat een opgewekt vereenigings* leven, sociaal voelen en denken, strijden voor maatschappelijke vakverbetering in eigen kring, volkomen parallel gaan kan met een gezellige ontspanning en een aangename feeststemming, ja, dat zoo iets heel wat kan bijdragen tot de propaganda voor hot werk dat. op de éérste plaats moet worden gedaan. Daar wordt wei eens smadelijk gelachen, als het werkprogram van de een of andere vereeniging, buiten den eigenlijken socialen of godsdienstigen arbeid, nog vermeldt de bevordering der gezelligheid, en ruimte laat voor een pretje. Doch wij Katholieken zijn van huis uit minnaars van de levensblijheid. Wij zijn geen puriteinen, en met doodbiddersgezichten be- hoeft men in onze kringen niet te loopen. Wij mogen wel een vroolijke ontspanning en een avond vol jolijt, het werk wordt er later des to beter en te prettiger om gedaan. Zoo heeft de R. K. Middenstandsvereeniging een goed voorbeeld gegeven, en de leden die op zoo keurige wijze deze ontspanning, die tevens leerrijk en opbouwend was, hebben ineengezet, kunnen de zekerheid hebben, dat hun niet gemakkelijk werk de algemeene in stemming heeft gehad. Maar óók, dat ze door een avond als die van gisteren voor de R. K. Middenstands organisatie een propaganda hebben gevoerd, waarvan de uitwerking dra door toeneming van leden en van populariteit zal .worden gevoeld. tot uitbarsting zal komen. .Van het Oostenrijksch-Servische front, waar 'bezit zijn van Griekenland, noch is daarin de centrale mogendheden hun nieuw offen- sPrake van een onmiddellijke bezetting door dat de Oostennjksche artillerie de Servische ;,6en zoo spoedig mogelijk antwoord verzocht, verdedigingswerken aan de beneden-Drina met de mededeeling dat indien het antwoord verwoest heeft. jniet binnen een week in haar bezit zou zijn, Op het Russisch" oorlögstooneel blijven de j*cb m®®r yo°rstellen ge- tv i henden achtte. De Corriere acht een gunstig Duitschers weer nieuwe vorderingen maken. antw00rd van de zijde van Bulgarije uitge- Zoo heeft de rechtervleugel van de leger- [sloten, groep van von Eichhorn, die ten Oosten van DUIKBOOT TOT ZINKEN GEBRACHT. PARIJS, 21 Sept. Uit Odessa bericht men, dat Russische schepen een Turksch-Duitsohe duikboot tot zinken brachten, welke onlangs in de Zwarte Zee verscheen .en in de Rus sische wateren van die zee begon te operee- ren. Wilna verder trekt, de streek ten Oosten van Lida, strekkende tot de streek ten Wes ten van Nowogrodek bereikt, terwijl een an- Italianen naar do Dardanellen? De Tribu- annexatieplannen van Haarlem zijn al oud. Dat is natuurlijk Door den grooten groei der •■stadsgedeelten" van de buitengemeenten op de <*rete plaats, maar óók door het op historische «ronden verklaarbare, doch volkomen onredelijk «emis aan uitbreidings-grondgebied van onze is de gezonde verhouding tusschen be- °?uwd en onbebouwd gedeelte der gemeente «Hang verbroken. Nauw ingesloten in den ring der fruitenge- ecui-te?' heeft Haarlem slechts hier en daar klein stulq'e vrijen grond nog, de rest is ussen aanvalt. Lje Dardanellen was, bepleit thans de zen- Ook da legergroep van Leopold van Beie- ding van een expeditiekorps naar dat front, ren gaat nog steeds vooruit. De overgang aangezien de Duitschers van plan zouden zijn over de Molczadsj bij Dworsjec is gefor- 5ü0'0ü0 soldaten door Servisch gebied te la- Ta« AT\rn o vnli onuAfl Tlflrl.P IC nncfnviHi-i/rnnl r>*i BULGARIJE MOBILISEERT. BERLIJN, 22 Sept. Het Bulgaarsch ge zantschap alhier heeft een publicatie afge kondigd, waarin de dienstplichtige Bul ga- garen worden gelast, naar Sofia terug tel keeren, wijl de regcering in Bulgarije de al gemeene mobilisatie afgkondigd heeft. ceerd. Verder Zuidelijk bereikten de Duit sche troepen op de vervolging de linie ten Zuid-Oosten van MolczadsjNowaja Mysch ten Westen van Östrow. Aan het Zuidoostelijk front, waar de Rus sen in de laatste weken eenige successen wisten te behalen, wordt het nu wat kalmer. Hier en daar werden eenige wederzij dsche aanvallen in verwoede gevechten afgeslagen, en dus bad geen wijziging van het front meer plaats, dan alleen tusschen de Strypa en de i Sereth, waar de Russen weer zijn terugge trokken naar den .Westelijken oever van de Sereth'. Aan de overige fronton hadden geheel' geen f3 1 U ft j 61VUM AO U.O JLIVI1UUII li a oTy»ken AU des noords volgebouwd.(Wijzigingen plaats, behalve aan het Weste- P zichzelf zou dit met het ergste zijn. wan- i:«. - rmede ook niet de goede verhouding Zelf de verschillende klassen der bewoners ».r?chen de verschillende klassen Hor hmmnors. geschoten sluis-huis van Sapigneul, aan het j Ware verbroken. 2amÜÏÏ,ersi de meer-wèlgesfelden hebben lang er jLand voor een Soed deel het grondgebied 'bkompü verlaten, de menschen met vaste *e non- „n ,zijn »naar buiten" getrokken, waar ^aar Ha i i 11 van stadsbewoners hebben, ue Semeelrf w "'f te dra®en hebben- zoodat °lnvd jHarlem met haar gemis aan onbe- 'em tevens gevoelt het gemis aan vol- AisneMarnekanaal, ten Noord-*Westen van Reims, volgens plan hebben ontruimd, en da Franschen voet kregen op den rechter oever van dat kanaal. Een raadselachtig bericht. In een Engelsch blad .wordt een bezetting ten opmarcheeren naar Konstantinopel en het gewenscht is hen vóór te zijn. Munilievoorzlening voor Rusland. National Tidende verneemt uit St. Petersburg, dat de beweging, om de gébeele bevolking te mobi- liseereu voor de vervaardiging van krijgs behoeften, voortdurend in omvang toeneemt. Over het geheele rijk zijn talrijke plaatselijke i comité's gevormd. Vele fabrieken en werk-! plaatsen hebben zich ten dienste van hot le ger gesteld. In de laboratoria van de univer siteiten en de technische scholen worden thans explosieve stoffen vervaardigd. Baron vou Bissing geïnterneerd. Een broer van den gouverneur-generaal in België, Ba ron von Bissing, genaturaliseerd Engelsch onderdaan, is te Londen geïnterneerd. Hij had beroep aangeteekend tegen het inteimee- ringsbevel, dooh dat beroep is verworpen. Zjju loon! De „Anap," een Hongaarsch blad, vertelt dat prins George van Servië naar Parijs is „verbannen", na nieuwe oneenighedeu met zijn broer, kroonprins Alexander. Prins George zou moeite hebben gedaan om met Bulgarije tot een vergelijk te komen (ten einde een nieuw offensief der centralen met alle kracht te kun nen keeren) en daaromtrent te Parijs bespre kingen hebben gehad met prins Boris. Nog meer kleurlingen naar het front. Over een dag of tien zal in de Kaapkolonie de wer- UIT, DE STAATSCOURANT. Bij Koninklijk besluit is, met ingang van 1 Januari 1916, aan den landmeter van het kadaster O. Horstirig, to Nijmegen, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend, met dank betuiging voor de door hem gedurende ruim 49 jaar aan den lande bewezen diensten. Vrijdag a.s. geen audiëntie bij den Minister van Marine, Zaterdag a.s. geen au diëntie bij den Minister van Binnenland- sche Zaken. Een auto-ongeluk. Te Dieren is de auto E. 552, komende uit de richting Bramen* bij het kruispunt van den Rijksweg met den Kanaalweg in hotsing gekomen met een door den heer Huiskamp, papierfabrikant te Eerheek, hereden motorrijwiel, met het ge volg dat de heer H. zijn linkerheen brak en aan het hoofd en armen werd verwond. Het motorrijwiel was totaal vernield, de auto licht beschadigd. Een boefje. Te Zuid-Eschmarke, in de gemeente Lonneker, was sedert eenigén tijd bij den landbouwer R. een 14-jarig knechtje in dienst getreden, een pupil van de vereeniging „Pro Juventute". Niet lang na zijn in-dienst-treding verdween de knaap en met hem een nieuwe fiets van R. Uit de nasporingen van de politie bleek, dat hij op de fiets was gepeddeld naar Utrecht, daar de fiets voor f 15 had verkocht en verder per spoor zijn tocht naar Rotterdam had voortgezet. Hij is aldaar aangehouden en weder naar Lonneker teruggebracht. „J. J. OREMER". Voor een flink bezette schouwburgzaal gal gisteravond de Koninklijke Letterlievende vereeniging „J. J. Cremer" haar eerste too- neelvoorstelling in dit seizoen, j Opgevoerd werd het tooneelspel van Hen drik lbseu „Een Poppenhuis" (Nora) in drie bedrijven. Met deze eerste voorstelling ibeeft „J. J. Cremer" haar ouden roem gehandhaafd en er blijk van gegeven, dat de vereeniging onder haar leden nog immer hoog te waardeeren krachten telt. Zonder overigens aan de waarde van de prestaties der overige speelsters en spelers iets te kort te doen, zij het ons vergund hier in het hijzonder eenige namen te noemen. Dan op de eerste plaats: Nora, die de zeer moeilij ke titelrol te vervullen had, welk zij op hoogst verdienstelijke wijze heeft weten te vertol ken, waardoor zij van het begin tot het einde haar auditorium heef-t weten te boeien. Een in-schijn-ondergeschikte, maar in werkelijk heid toch veel beteekende rol, namelijk die van den procureur Krogstad werd meesterlijk vervuld. Als hulde voor zijn ongekunsteld spel mocht Krogstad, tot tweemaal toe, ■bij open doek een welverdiend applaus in ontvangst nemen. Ook de advocaat Helmer, de echtgenoot van Nora, leverde uitstekend spel en heeft, door inachtneming van de strenge tooneelschoolregels, de verdienste ge had dat hij het slot, waarhij zeer veel van zijn opvatting en spel werd gevergd, pak kend heeft doen zijn, zonder in overdrijving te vervallen, waartoe dat gedeelte van zijij moeilijk te vervullen rol zoo ruim aanlei ding gaf. Dank zij Je goede leiding, waarin de ver eeniging zich zeker mag verheugen, werd et zeer correct en prijzenswaardig-goed samen spel te zien gegeven, hetgeen door het dank baar publiek, blijkens het hartelijk en lang durig applaus dat na ieder bedrijf weerklonk* hoogelijik werd gewaardeerd. De rijke bloemenhulde aau alle speelster» en spelers, ieder afzonderlijk, gebracht, wa< zeker welverdiend. De eerste tooneeluitvoering van „J. J. Cre mer" in hét nu aangebroken seizoen, is vooï de vereeniging een succesavond geweest. GEVONDEN VOORWERPEN. Hoofdbur. v. Pol1., rijtuigdop; B. Kooij, Wouwermanstr. 33 rood, kinderzak; R. van Tiemen, Frankenstraat 9, zeildoeken; Van Alfen, Spaarne no. 26, stuk biljard; H. Ploes, Mr. Joostenlaan 19, dasspeld; Bur. Gem.* reiniging, beursje met inhoud; G. .Voerman, Romolenstr. 31, dasspeld; F. v. Houten, Tuin straat 14, leerboek; H. Rip hagen, Barendse-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1915 | | pagina 1