TWEEDE BLAD
Üijwïei foar&den
Madonna.
m
HE OOHLOQ
H. J. v. d. MEER,
feuilleton
De toestand aan het Westelijk front.
Hef nieuwe
Fransch-Engeische
offensief.
*^%P«
©oedk®>®ps* «dras
Scbaychtlstraat 7-9 bij k hspg.
MAANPAQ 4 OCT}*:* 5
"BRussy.
urn
tyÜlsd
Chalons
EEN LEGERORDER VAN
generaal JOFFRE.
2finwJjet teht in de ..Illustration"
11 n ir!uaarin gMzegd wordt, dat
NIEUWE HAARLE/ASCHE COURANT
NTWEFErSi
olas
aMetfieln. j
^Maasiri
AMjognt
ci ffvto
j.m, Nam
ötwteYalencicrmjWoMons
rrjt o harJeroi
(blpbiïi
Cirolste.
troart
VbrjmonM
NcMmir
l hdiiny
SeitW
o
mpiepi
So/ssóns
Kuilen f,
Sren^W
Y
etz ffenebl
/wef^öcb
fmmre/ff/ritöi
Sf.Denïa
P
e
ftMjire-
ernayo
Ihieuecy
trstérnay
ólïjmpn
dcctrt
pina'
^SarU 0
l iïmitcw'
ïcnrerfsp
■Mêriirckc
SifMm
fonffnó)
Cosm
cBooroes Y9Q**V
psancoh
BIJ DE KAART.
Allo teek en en wijzen er op, dat liet groote
offensief der geallieerden aan het Westelijk
front acthipbrouik heeft geleden.
Toen in de eerste dagen der vorige week'
do gebeurtouiwen bekend werden en verno
men werd dat de Franeehen en Engekcfcen, teefceE.en had
gesteund door eon beschieting van de door TT^j_
gen den molen bezochten, konden zidh echter
overtuigen van de juistheid der waarne
ming. Voortdurend trilde de lucht van een-
dof gedreun. Ook uit JuciKen en Bulken
wordt bericht, dat daar het gedonder van de
kanonnen hoorbaar was.
De beschieting van do Duitscke stellingen
aan de Belgische kust, waarvan het gebul
der in ons land, o.a. aan dén Hoek Y*"1 C'
land waarneembaar was, heeft weim
Ite^DiTtadmra bezette" Belgische kust hij iHet
W-eeteiude, MkLdelkwke eu Zeehrugge door. „"'Sok in cimmpagne. Terwijl ne Engel-
de Engelsche vloot, den 25en September een 6Chen en Fransohen aan de kust, bh Yperen
groot offensief waren begonnen langs het eu ^en noorden van Atreoht fop de kaart:
geheele Westelijke front, werd algemeen ver-Arras) de Duitschers m-et krachtige aanval-
ondersteld dat, hetzij naar de ©ene of afi~]en bezighielden, hebben do Franseke ti'oepen
de ra zijide, weldra groote wijzigingen aan Qhampagne den eigenlijken slag geslagen,
dit front zenden plaats hebben. jj0 plaatsen waar het offensief voorname-
Di© voronderstelling is echter tot nog to© uitoefende, staan op do kaart met
niet bewaarheid geworden. Do frontlijn heelt pi]ltjes aangeteekend.
Hier aouden de Franschen naar in
hunne communiqués werd medegedeeld
over een afstand van 25 K.M.. in de Duitsehe
linies zijn doorgedrongen. Echter bleek al
spoedig uit nadere berichten dat er geen
Tueschen
ge-
T- Pr, infill bleek la-. i 'voard werd, had een Duitsehe divisie ten
al heel wat gebeurd was. En tocli bleek j 1,oorden vaQ Perthea haar voorste stelling,
ter, dat hst offensief, dat met j die door een urenlange kanonnade was ver
en m eerste stadium mot succes woc-st, prijsgegeven en een tweed© stelling,
laid. met dit resultaat had opgeleverd, da. dia er 2 k K M aditer gelog,en W3) inge-
Ihet offensief, dat zich
niet veel verandering ondergaan en loopt
nog bijna precies eender als in het voorjaar,
toen de positie-oorlog do plaats^ in kwam
neenon van het Duitsehe offensief en bet
Franach-Engolscb tegenoffensief.
laid, niet dit resultaat
redelijk -daarvan verwacht had kunnen wor-
Qf®n
Een voorbereiding door de artillerie, met
•en beschieting op sommige plaatsen gedti-
rsnde on®»v«er 50 uren, bracht de stellingen)
der ffoallittertiau eiechte op enkel© punten.
®enig« kihütn eters vooruit.
Ho© vei- de geweldige kanonnade op som
mige punten te hooren is geweest, kam blij
ken uit oen nwdedeeling uit Waldmiel. Het
d» kanonnen van Yperen zijn ge-
weeist, die volgens bewoners van die streek-
verneembaar waren op de brug achter den
Lüttelforater molen. Velen wilden 't gerucht
niet galooven, daar de geluidsgolven van
Yperen tot den Lüttelforster molen een af
stand hebben af te leggen van rond 240 kilo
meter. Personen uit GTadbaeh, die in die da-
1 tel ijk vernielde en den Duitschen troepen1
1 gelegenheid gaf vasten voet te krijgen in d«
Engelsche loopgraven. Later slaagden d© En-
gelsoben er in, slechte Sen gedeelte dier,
loopgraven te heroveren en hieven de Duit-
sehens in het bezit van een ander deed. Hier
'is dus weder d© gewone strijd ontstaan om
een loopgraaf en van de doorbraak mer
ken wij niets meer.
In Champagne is bet al niet anders. Eeni-
ge vooruitgang aan deze of gene zijd©, waar
bij een mitrailleur en dertig man werden
genomen; maar de groote aanvallen, bi)
Auberive en ten noorden van Massiges, waar
de Franschen poogden bet 6ucces van Zon
dag voort te zetten, jg geheel mislukt.
De ingenomenheid der Duitsehe pers met
het behoud van de stellingen, di© reed© zoo
lang in -het bezit der Duitschera waren, laat
zich even gemakkelijk verklaren als bet en
thousiasme der Fransch-Engeische bladteni
over het eerste sucees van het ondernomen
offensief.
Het Berk Tageblatt schrijft over den mili
tairen toestand in het Westen: „De heldhaf
tige tegenstand van onze troepen op het
Westelijk front had volkomen succes. D© vij
andelijke aanvallen werden niet alleen on
der reusachtige verliezen afgeslagen, doch
het gelukte ook op enkel© plekken, door een
welgeslaagd tegenoffensief, voordooien te
behalen. Naar wij vaa bevoegde zijd© hoo-
'ren, geeft de voortgang van de gevechten
recht tot groot vertrouwen, al staat het
vast, dat de gevechten nog niet zijn afge-
loopen. Een beslissing is nog niet gevallen.
Het is duidelijk, dat een ernstige en zware
worsteling pmats beeft. De geallieerden vech
ten, onder inspanning van alle krachten,
een goed georganiseerden strijd, van welk®
afloop voor hen veel, zoo niet alles afhangt."
Ook de omcieuze „Lo-kal Anzeiger" uit
zich in gelijken zin en zegt: „Wij moeten er
'op rekenen, dat de zware strijd nog zal
voortduren. De beslissing is nog niet geval
len, doch wij mogen die met goed vertrou
wen tegemoet zien."
Wij keeren als wij onze conclusie op
'de laatste^ legerberichten moeten samentrek
ken kier aan het Westelijk front weer
'terug tot den positie-oori0gj tot den strijd cwn
loopgraven eu in loopgraven, met bommen
en handgranaten, met al de hulpmiddelen
van den modernen, oorlog, die echter d© po
sitie der beine legers niet kunnen wijzigen.
Bii ernstige overweging door de oorlogvoe
rende mogendheden over den toestand in 't
Wasteii, kan deze hernieuwde poging tot een
a gemeen offensief dit gunstige resultaat af
werpen: Wanneer de mogendheden der En-
H-8 Zv!°n 6T| aan ^en Hjve ondervinden, dat
zeits bun krachtigste pogingen, zelfs een
gi oot aanvankelijk succes bun ten slotte geen.
t ft 6t b ft T 6 re&lllt,a/tan rlnAn KArpi.Vfm im Hpt»
nomen.
Natuurlijk moet aan dit succes voor de ge
allieerden wel eenige beteekenis worden -ge
hecht; d© daarbij bereikte resultaten: de ver
meestering van een uitgestrekte loopgra
ven-linie, van talrijke vuurmonden en het
maken van een groot aantal gevangenen
volgens de berichten 20,000 man - zijn voor
de Entente een moreele voldoening en van zienlijke troepenmacht en geweldige materiëele
middelen, zonder dat ©e steeds in waarde toe-
a r e resultaten doen bereiken im den
vorm van een doorbreking, die het een/ig©
middel is, om Frankrijk van de Invallers te
bevrijden. Wanneer zij ondervinden, dat do
ijizeren insluitingslinie der Duitschers ook
voor hun tweede groote poging niet wijkt,
zooals ook de Dmisehere hebben ervaren, dat
het. niet mogelijk is, verder in Frankrijk
door te dringen, d&n wellicht zullen beid©
partijen tot nadenken worden genoopt.
Dan wellicht zullen zij gaan begrijpen, dat
de óénige oplossing die overblijft, is vrede
te sluiten; elkander en Europa, nu langs den
weg der oorlogvoering töch geen positieve
resultaten te bereiken zjjDt Het leven niet
langer zoo ondragelijk te maken.
Sedert eenigen tijd is volgens een Whbericht
aan het oppercommando van het leger een
bevel van den Franschen opperbevelhebber Jof-
fre bekend gemaakt, gedateerd op 14 Sept. 1915
waarin het te nemen algemeen offensief wera
aangekondigd.
Daarin werd o. ffl- 'Medegedeeld, dat alle
maatregelen waren genomen 0m te zorgen dat
deze aanval zou kunnen geschieden met een aan-
D© l-ater© berichten hebben echter geen
nemonswaardige veranderingen in den toe
stand meer gemeld; zelfs de hernieuwde aan
vallen, nu tegen d© tweed© Duitsehe linie
op den 27sten, hebben geen wijziging in de
situatie gebracht.
Wel ig over 't geheele terrein in Frankrijk
ci» vorigo week die strijd voortgezet, maar
het resultaat is steeds minder gewórden. Uit
de Engelsche berichten blijkt, dat zij in
"hunne posities bij Hulluch en Loos een
kraebtigen tegenaanval, moesten doorstaan,
die eindigde met het verlies van een ge-
deelt© der loopgraven op den uitersten lin-
kervleaig.a, waarin de Duitschers zich vast
zetten. Op dén weg van Meenen naar Ype
ren werd een Duitec-h© mijn tot ontploffing
gebracht, die de Engelsche stelling gedeel-
- i -I
zijn vermeerderd. Aan de zware artillerie, het
belangrijkste aanvalsmiddel, is buitengewone
moeite besteed; een groote menigte zware bat
terijen Is met het oog op den eerstvolgenden aanr
val bijeengebrachten in gereedheid. De voor ieder
kanon per dag aangewezen munitie gaat het
grootste verbruik van tot dusverre te boven.
Het huidige oogenblik is voor den algemeenen
aanval bijzonder gunstig. Ten eerste zijn de con
tingenten van het leger van Kitchener in Frank
rijk geland en ten tweede hebben de Duitschers
in de jongste maanden troepen aan ons front
onttrokken om ze aan het Russische front te ge
bruiken. De Duitschers hebben slechts een karige
reserve achter de dunne linie van hun loopgra
venstelling.
De aanval zal algemeen zijn. Hij zal bestaan
uit een groot aantal groote, gelijktijdige aanval
len-, die op een groot front zullen plaats hebben.
De Engelsche troepen zullen met aanzienlijke
strijdkrachten daaraan deelnemen en ook de Bel
gische troepen zullen medewerken. Zoodra de
positie van den vijand geschokt is, zullen de
troepen aan de tot dat oogenblik werkeloos gela
ten gedeelten van het front ook tot den aanval
overgaan om de wanorde volkomen te maken en
het front te verbreken. De taak van de aanval
lende troepen zal niet alleen zijn de eerste vijan
delijke loopgraven te nemen, maar zonder rust
dag en nacht voort te gaan over de tweede en
derde linie heen tot in het vrije veld.
De geheele cavalerie zal aan deze aanvallen
deelnemen om van het succes met een grooten
voorsprong op de infanterie gebruik te maken.
De gelijktijdigheid van de aanvallen, hunne
kracht en uitgebreidheid zullen den vijand ver
hinderen zijn infanterie- en artillerie-reserves op
één punt bijeen te brengen, zooals hij dat ten
noorden van Atrecht heeft kunnen doen.
Deze omstandigheden verzekeren het succes.
De bekendmaking dezer mededeelingen aan de
troepen zal niet nalaten den geest der troepen op
te wekken tot de zware offers, die van hen ge-
eischt worden. Het is daarom dringend noodig,
dat de mededeeling met verstand en overtuiging
geschiedt.
EEN SCHRIJVEN VAN HET,
POOLSÖH EPISCOPAAT.
Ondertoekend door den aartsbisschop van
Posen en Gnesen, mgr. Dr. Dalbor, ae La-
tij nsche ©n Armenische bisschoppen van Lem-
berg, mgr. Beleaomiski en mgr. Teodorowicz,
den aartsbisschop van Warschau, mgr. Ka-
kowski, de titulair-bisschoppon mgr. Symon
eu mgr. Hryniewichi, d©n vorst-bisscbop van
Krakau, mgr. Sapieha, d© bisschoppen van
Kielce, Kalisch, Ploch, Przemysl, Sandomir
en larnow, d© wijbisschoppen van Warschau,
Lemberg en Krakau, en de viarii capitularii
van Possen en Gnesen, Jedzïnk en KLoske,
hebben do Poolsciie bisschoppen een gezamen
lijk schrijven aan alle aartsbisschoppen en
bisschoppen der katholieke wereld gezonden.
Het schrijven luidt als volgt:
Aan de eerbiedwaardige broeders, aarts
bisschoppen en bisschoppen der Katholieke
wereld, biedt het Poolsche episcopaat zijn
broederlijken groet.
Met vertrouwvol hart en aangemoedigd
door 'de waarlijk Apostolische woorden van
den regeerenden Paus Benedictus XV, willen
wij de schoone en edele vermaning van den
ons allen zoo dierbaren Vader verwezen
lijken en smeeken wij u, eer bied waa. dige
broeders, innig om uw waardevolle hulp.
Uit den liefdevollen brief, dien wij u tege
lijkertijd zenden, zult gij zien, hoezeer onze
Vader vertrouwt, dat al Zijn kinderen op
den roep van het Poolsche episcopaat met
volle geestdrift déze stem zullen volgen en
door gemeenschappelijk gebed en gemeen
schappelijke offers tot leniging van het on
geluk van dit edele volk zullen bijdragen.
Polen, dat uitgestrekte Katholieke land,
lijdt ten gevolge van den oorlog onuitspreke
lijke smarten en is voor het grootst© gedeelte
zoo tot den grond toe verwoest, door zulke
verschrikkelijke nooden bedreigt, als de
wereld tot nu toe nog piet aanschouwd beeft.
Want millioenen troepen strijden in ons land
tegen elkaar en de onverbiddelijke oorloga-
noodzakelijkheden hebben ontzettend lijden
veroorzaakt. In puin, liggen eenige honder
den steden, eenige duizenden dorpen en bijna
duizend kerken. Niet genoeg, dat in dit uit
gestrekte gebied de middelen tot levensonder
houd totaal opgehouden hebben, zijn da Polen
om do maat van hun ongeluk vol to maken,
gedwongen, in drie elkaar vijandelijke legers
te strijden, en vaak berooft de broeder dan
broeder, de zoon den vader, de bloedverwant
don bloedverwant, de vriend den vriend,
tegen zijn wil van het leven. De H. Vader
begrijpt vólkomen den buitengewonen en
vreeselijken toestand van het Poolsche volk,
als Hij zegt, dat ,,dit volk meer dan eenig
ander de gruwelijke last van
droeg en nog draagt."
Dit Polen, dat sinds eeuwen
den oorlog
een schuts-
Naar den roman van W. COLLINS.
74 (Uit bet Engel-soh).
„Ja, ja!" zeida juffrouw Bedkover, hem in
de rede vallende, toen zij bemerkte dat hij
weder op dat gevaarlijke onderwerp terug
kwam, daar zijn stem veranderde en weder
die zonderlinge gloed in zijn oog schitterde.
„Ja, ja, maar boe hebt gij het kin voor
het eerst g«zieuJ Vertel mij dat eens."
„Jack nam mij mede naar den schilder."
„Jank! Wel goede hemel, meent ge den
jonganSüeer Zachariaa Thorpef'
„Ik zag een jong meisje omringd van een
aantal njanechen en aller blik was op haar
gevestigd," vervolgde Mat, zonder op baar
woorden te letten. „Ik stond even dicht in
haar napijn«id als thans in de uwe. Ik zag
hoe zij plotseling opkeek, zij stond vlak voor
ooae oogen ontmoetten elkander. Een
ude huivering voer mij door de leden en
*eid» tot xnijzelven: „to-ary*» kind is in
'en, en zij is het."
..Maar zeg mij nu UOg, hoe gij in kennis Hoeden."'..'
Jack zyt gekomen. 1 -
„Ik zei de hij mijzelf; dat ie zij," herhaalde
Mat op bijna fluisterenden toon, en hij lette
hoe langer hoe minder op juffrouw Bedc
overs woorden. „Die twintig jaren schenen
nijj toe dis de dag van gisteren, en het was
alsof ik weder op de oude plek stond;
en, ^ngen die ik mij niet herinneren kon.
V imiï «ilen weder te binnen, toen ik
u.J berkhof kwam en vaders huis zag.
w fi,oTT>^fr<>I>6*afi" haar draaien met 't hoofd,
Sf-rW vao Jan, wenkbrauwen en hon-
Sd stonden ^^ivden die Ik vergeten
t iu Weer levendig voor den
geest, toen ik het jonge meisje zag."
„En Mjt gij inderdaad niet van plan u ooit
bij haar bekend te maken? Zeg mij dat
maar gij moet er mets van aan Jaok zec«-en."
„Wanneer ik weder naar de woeste streken
terugkeer, zal ik haar nuss&hien zeggen: ho©
ruw en onbeschaaiu ik er ook uitzie, toch
bon ik de broeder van uw© moeder, en gij zijt
de eenige, op de geheele wereld, voor wie
ik iets gevoel. Geef mij d© band en een kus.
ter liefde van uwe moeder, en ik zal u niet
langer lastig vallen. Dit zal ik misschien
zeggen, vóór ik mijn vaderland verlaat en
voorgoed van haar afscheid moet nemen."
„O, maar gij zult niet meer daarheen gaan.
Zeg slechts tot den heer Blyth, ik zal haar
niet van n afnemen en zeg hem dan, ik hen
„Zwijg! Spreek niet over Grice."
genomen verdediging de eerste linie onder
broken zou worden.
Het voortdurend toenemend gebruik van de
territoriale troepen aa11 'M-t front, zoo wordt ver
der in de legerorder £e^egd, de vermeerdering
van de in Frankrijk gelande Engelsche strijd
krachten hebben defl opperbevelhebber in staat
gesteld een groot aafltal divisies, wier sterkte
gelijk staat met die vaa een aantal legers, aan
het front te onttrekken- Deze strijdkrachten
kunnen, evenals die, vfeuce aan het front zijn
gebleven, beschikken °ver, meuw en volledig oor
logsmateriaal. Het aan-al machine-geweren is
meer dan verdubbeld voor-de veldkanonnen, die
naar mate zij verslet® zrjn, door nieuwe zijn
vervangen, is een aanZ:.LilliJke voorraad munitie
aanwezig, de autonioblC' mcoionnes, zoowel voor
de verpleging als voo^^troepenverplaatsing,
„Waarom niet? Bet is uw wettige naam.
nietwaar?"
„Voorzeker; maar fk '?or hem niet gaarne,
ofschoon het do milr'6 ls- Vader zeide ook.
dat hij er zidh voor schaamd©, omdat ik
onzen naam geen eer aandeed, toen hij mij
de laatste maal schreit; en ik schaamde mij
er ook over, toen ik Yan het schip deserteer
de. Tegenspoed is aan dien naam ver
bonden geweest. Ik jaren geleden af
stand van hem gedaan eu verlang hem nu
niet weder aan te nemen. Noem mij Mai. - - „-v.
Wees zoo vrij- met mu alsof ik tot uwe fa- .taak hem voldoen. Nooit was een© dame
milie behoorde." de keuze van d© stof.
„Nu dan, Mat, Juffrouw Beokover do kmur of het patroon van (haar japon, dan
met ©en glimlach. »-'£ heb u nog zooveel 1© Mat, net was bij de keuze van het bout; heit
vragen." lyns ern te dik, van het ander was hem de
„Ik wenschte dat het tot morgen uit kleur niet goed genoeg voor Mary's graf.
kondt stellen, -uatthew. Fmoelijk kooe bij een stuk notenhout, en toen
want ik ben 6 den ^vraagden prijs, zonder iet» af te
wc on.' Voor het overige vaTLi dag moTt mef betaalde' Vroe? h\°f er °?k 6ea^"
vei-rich ten 'S^koTC^
ToeÏ^V gy I r-6611 düi^tokr kan alle© bekomen wat bij wil. Vóór.den
1 Si vrO0g wat hy met dit voor- avond bad Mat alle gereedschappen by el-
P' ''at hij zoo onverwachts begeerde, kander, een loods om ze onder te bergen en
voornemens was te doen, antwoordde Mat een aangename zitkamer m een hotel, die ge-
haar, dat hij verlangde om terstond het kruis heel ter zijner beschikking was.
op het graf zijner zuster te verniewem. Hij- In het timmeren was hij zeer bedreven. Hij
wilde een duimstok hebben om de groote van ,zou onder alle omstandigheden zijn werk,
het oude kruis te meten, en vroeg Ihaar hij dat bij thans onderhanden had, binnen een
welken houtkooper bij wezen moest om ©en dag. of twee voltooid hebben, zoo niet ©en
muur van het Christendom wa3 en ook in
da pijnlijkste oogenblikken de beste ©n trouw»
ste dochter der Kerk bleef, heeft ook heden,
«iettegenstaande het verschrikkelijk ongeluk,
dat het ondoorgrondelijk raadsbesluit der
Goddelijk© Voorzienigheid over ons liet neer
komen, niet gewankeld. Het heeft echter meer
dan men zeggen kan, moreele hulp noodig
om in onwankelbaar geloof het nog komende
lijden te doorstaan, en materieel© hulp om
honderdduizenden van zijn zonen voor ziek
ten, nood en den reeds zoovele slachtoffers
eisch enden hongerdood te redden.
Wijl echter, zooals de H. Vader zegt, het
ongeluk van Polen tegenwoordig niet anders
te lenigen is, dan door eensgezinde hulp der
volkeren, 400 wenden wij, ondergeteekende
Poolsche aartsbisschoppen en bisschoppen ons
met vertrouwen en al weenende tot u, eer
biedwaardige broeders, in naam van de Moe
der van Barmhartigheid en in naam van
de heiligen, die Polen aan de geheele Kerk
geschonken heeft, met de volgende smeek
bede:
Bepaalt, dat de geloovigen van uwe dio
cesen bun gebed met het vurige gebed van
den H. .Vader volgens de meening der ge
heele Poolsche natie vereenigen, hun offers
met het offer, dat de stadhouder van Chris
tus bij Zijn in den tegenwoordigen vreese
lijken tijd meer dan ooit merkbaren eerbied
liefdevol naar Polen bestemd heeft.
liet kleinste gebed en de bescheidenste
gift zullen een verheven bewijs der liefde
van de Katholieken aller natiën voor de
lijdende zuster zijn en zeker door de God
delijke barmhartigheid rijkelijk beloond wor
den. Wijl ons de Goddelijke Verlosser zelf
het succes van het gemeenschappelijk ge
bed beloofde met de woorden: Waar twee
of meer in Mijn naam vereenigd zijn, ben
Ik in hun midden, smeeken wij u steunende
op deze heilig© woorden, bijzondere gebeden
voor Polen voor te schrijven en voor d®
inzameling van giften den dag te willen
vaststellen, dien wij u zouden willen voor
stellen.
Moge op dézen dag de geheele Katholiek©
wereld zich met giften van barmhartigheid
en in een innig gebed om Gods barmhar
tigheid over het arme volk aï te smeeken,
vereenigen.
Wilt dus in uw diocesen bepalen, dat op
Zondag 17 October 1915 de geestelijkheid in
alle kerken afkondigt, dat de volgende, op
den 24sten October vallende Zondag voor
deze gebeden en voor de inzameling van
giften vastgesteld is. Aan allen die hieraan
deelnemen, alle liefdevolle weldoeners van
geheel Polen, heeft de H. Vader „uit geheel
-Zijn hart Zijn bijzonderen Apostolischen
zegen verleend."
Moge de goede God onze gemeenschap
pelijke pogingen voor het moi-eele en ma
teriëele welzijn der aan onze hoede toever
trouwde geloovigen zegenen, en de wonden
van vele lijdenden heelend aan de met bloed
gedrenkte wereld spoedig een blijvenden
vrede en een herstel uit dezen zoo gruwe-
lijken oorlog schenken.
De vrede van God moge immer met u
zijn, eerbiedwaardige broeder*.
Uwe broeders in Christus.
DE KATHEDRAAL VAN
REIMS.
Er is een publicatie verschenen van het
Pruisische ministerie van Oorlog, betreffende
de bijzonderheden, waardoor wordt bewezen, dat
de beschieting van de kathedraal van Reims
gerechtvaardigd was, wegens de militaire toebe
reidselen, welke door de Franschen zijn geno
men.
Het uitvoerige stuk is thans in de Duitsehe
pers opgenomen.
Daarin wordt nogmaals weerlegd de bewering
van Duitschland's vijanden, dat de beschieting
zonder eenige militaire noodzaak is geschied en
slechts een uiting van vernielzucht zou zijn. Ver
zekerd wordt, dat blijkens officiëele rapporten
van den Duitschen staf van 23 September 1914
uitsluitend het misbruiken van een der torens
van de kathedraal tot waarnemingspost de be
schieting heeft veroorzaakt en noodzakelijk ge
maakt.
De publicatie van het Pruisische ministerie
van oorlog haalt vervolgens eenige reeds bekende
beweringen aan uit de vroeger reeds in Berliin
Uitgegeven brochure „De beschieting van de ka
thedraal van Reims", waarin o. a. wordt venve-
r 1914 0p den noordertoren een
zoeklicht was opgesteld en naar het verhaal van
een Engelschman, Frank Hedges Buller uit Lon
den, die in een vaktijdschrift voor den wijnhan-
ufrl Zef 1at hij haif SeP'ember hoven op den
toren den loop van het gevecht had gevolgd en
£°?gemei1ct' dat naast de vlag van het
Roode Kruis een electrisrh» Tb,
soldatenbedden waren geniaal e 01
stuk hout te koopen, en verder, wideLJ
zoii hii juffrouw Be-ckovor
tostin vallen. Hoe-zonderling haar deze gril
toescheen, de goede vrouw ^ag toch dat het
hem ernst was en voldeedaan zijn
verzoek. Zij gaf een dunnstok, gaf hem het
adres van een (houtkooper en nadat Mat
haar beloofd bad dien avond terug te komen,
verliet hij het huis van den heer Handle.
Toen hij in den aangewezen winkel kwam.
nadat bij «tipt de maat van het oude kruis
had genomen, was bet geen gemakkelijke
W55
zonderlinge nauwgezetheid, een hem geheel
ngewone zorg voor de onbeduidenste din
gen, zijn work had vertraagd.
Juffrouw Beckover, die iederen morgen
naar zijn werk kwam zien, was ten uiterste
verbaasd over de weinige vorderingen die hij
maakte. Eerst droeg hij de grootste zot»
dat er aan het kruis niets kwam. Eerst toen
hij de stukken gezaagd en gereed bad ge
maakt om in elkander geslagen te worden,
nadat de letters er op gegrift waren (op raad
van juffrouw Beckover dezelfde als die»
welke op bet oude kruis gestaan hadden.
„M. G." en bet jaar van Mary's'dood „1828)
nadat zij deze dingen gedaan bad, bekroop
hem een onoverwinnelijke lust om het kruis
met snijwerk te versieren. Ondanks al de
tegenwerpingen die juffrouw Beokover
maakte, sneed hij aan de eeoe zyde een an-
ike- en aan de ander© een tomahawk, want
dit waren d« voorwerpen die hij het best
kende en daarom kcos hij ze voor dit dool
uit. Maar zelfs toen het geheel voltooid was»
kon bij er niet toe besluiten het op zijn©
plaats te zetten. Met dezelfde ingenomen
heid waarmede axtisten en auteurs de laatste
hand aan hun werk leggen, met zooveel zelf
voldoening beschouwde Mat dag aan dag
het monument ter herinnering aan zijn© zus-
teter, dat hij met zijn eigen ruw© handea
vervaardigd had. Hij polijstte het dagelijks
wreef er met een zeemlederen lap over.
