Geschiedenis van het rijwiel
Mijne zorgen,
WETENSWAARDIGHEDEN
VAN OVERAL
*1 Q
II. <1
a
"xte "MuoRte jaor is *t slecht gewist met 'de
aerrepel en de boon; gelèk de ziekte der
in, wit Van Kessel wel."
„Jan, des woar, meneer, gelèk den boel
.verrot."
Van 'ffleseel stonft op, lei de twee handen
op, tafel en op zijn armen steunende en
zich naar Eomijn .voorover buigende,
spjrak hflj:
„Ja, as t kos, as 'C kos, dan zoude ons
oek gerieve kunne- Wij betalen hier zes
hönderderd gulden pacht. En da's duur, ijse-
lijk duur."
Plotseling stond de vrouw van Eomjjn uit
haar leunstoel o-p,
„Hoor eens menschen, wij komen vandaag
alleen maar eens kennis maken, maar wat
het geld betreft, wij' kunnen niets beslissen.
Maar als mijn man het mij vraagt, dan zeg
iks neen."
Daarop ging ze zitten.
De boeren zeiden verder niets meer. De
boerin stopte de vrouw van Romijia vol met
krentenbrood en kaas en koffie.
Nog twee pachtboeren van Romïjn die als
iele joude Gradus, ook het nieuws van ben
nieuwen heer hadden gehoord, kwamen bij
Van Kessel buurten, lieten zich daar het
hun reeds bekende als. nieuws vertellen,
lachten hij de aardigheden, welke mijnheer
debiteerde, dampten allen aan de dén-cents
sigaren, welke hen door Eomijn ,warcn uit'-*
reikt en kuierden als een soort eerewacht
met Eomijn en zijn vrouw mee, toen doze
zich' weer naar den vergulden Ossekop be
gaven, waar het rijtuigje, nog altijd aange
spannen stond te wachten.
De koetsier, die .wist, wat voor volkje
hij op, zijn kussens moest dulden, was één
en al verbazing toen hij bij het wegrijden
een hoopje boeren beleefd de pet van het
hoofd zag nemen. i
Eomijn strekte, toen het rijtuigje in be
weging was gekomen, de beenen uit, zette
den buik naar voren, kruiste de armen en
took hevig aan zijn sigaar.
Eensklaps sloeg zijn vtouw met haar mol
lige hand hem op de beenen en riep, zoo
hard, dat de koetsier omkeek:
„We zijn non rijk, Jan. Zoo rijk als ie
mand I"
En beiden lachten.
Toen vielen ze van vermoeidheid en Eet
ongewone van het gesohok van het kar
retje in slaap.
Den volgenden dag, toen Eomijh bij den
rijksontvanger .wilde betalen, kwam de ver
gissing uit.
Het was een harde ontgoocheling, 'doch
spoedig waren de twee gemoedelijke en
arbeidzame menseden weer met hun ouden
doen verzoend.
Een paar weken later werd in den win
kel op de erfenis van de zusters van Ger-
rit-neef-zaliger gezinspeeld.
Eomijn kreeg een kleur, maar zei:
„Hou, ik zal jullie eens precies zeggen,
hoe het gegaan is. 't Xs een vergissing
op het belastingkantoor."
En hij vertelde het historietje van het
aanslagbiljet, de waarschuwing, de aanma
ning, het dwangbevel enz.
Men lachte in den winkeL
„Grappenmaker," zei een oud man, die
op een ijzergieterij werkte, „maak dat an
deren wijsl Maar, gij hebt ze, dat is het
voornaamste. Hoe ge er aan komt, dat
raakt geen menschl"
Eomijn protesteerde. lederen dag verbelde
hij aan de klanten het historietje van het
aanslagbiljet. Sommige0 gingen verder en
aedden:
„Waar doet zoo'n vent nou nog winkel
voor? Hij heeft kind noch kraai en hij bulkt
yan het geld, de gierigaardl"
En als hij' voor de honderdste maal zijn
historietje vertelde, lachte men niet meer,
maar werd men boos.
Op een morgen vond hij, toen hij de
blinden van de ramen ging nemen, een groot
papier op, de blinden geplakt. Hij las:
Een buske zwavel,
i Een buske kruit,
Hier hangt de gierige duvel urn
En het zaakje verliept. Komijn en zijn vtouw
hadden het hard te verantwoorden. Soms
leden zij gebrek. En de heele buurt noemde
beta: tie millioenenmenschen.
„N. KL"
Db oorsprong van het moderne rijwiel vindt
men terug in het „bobby horse" (hobbelpaard)
dat in het begria ran de vorige eeuw aecr popu
lair was. Het bestond uk twee wieleu, verbonden
aan een houten ixame; de rijder zat in den zadel,
bevestigd aan het frame, midden tusschen de
wielen en werd voortbewogen door met de voeten
op den grond voort te loopen. De naam „loop
wiel" zou hiervoor beter geschikt zijn, hoewel de
Engelschen het „hobby horse" noemden. Er was
geen stuur aan, zoodat men het alleen in een
rechte lijn kon voortbewegen.
In 1818 veranderde baron von Drais dit on
handelbare voertuig zoodanig, dat het voorwiel
kon bestuurd worden. Dat zulk een primitief
voortbewegingsmiddel spoedig zoodanig in den
smaak van het publiek zou vallen, was toen nog
ondenkbaar. Wij hebben nu reeds twee wielen
achter elkaar geplaatst, en bet voorste beweeg
baar: er ontbrak alleen nog maar aan, de
verandering van loop- in rijwiel. Deze uitvinding
wordt aan twee Schotten toegeschreven, nl. aan
Gravin Dalzell en Mac Millan. Men beweerde
dat de uitvinding van Dalzell dateert van 1834,
maar een nauwkeurig onderzoek in 1892 daar
naar ingesteld, leverde het bewijs, dat het wiel
door haar in 1847 was gemaakt In Dalzell's
uitvinding waren de trappers nog niet wat zij
nu zijn, de voeten beschreven slechts een gedeelte
van een cirkelomtrek. De bewegingsoverbrenging
geschiedde door middel van een hefboom op een
kruk aan de as van bet achterwiel, ongeveer op
dezelfde wijze als bij een scharenslijperswagen
Den jongen Franschman Ernst Machaux zijn
wij den vierden grooten stap bij de uitvinding
van het rijwiel verschuldigd. In 1855 kwam hij
op het denkbeeld een paar krukken aan het
voorwiel te bevestigen, toen hij bezig was een der
oude karren van baron von Drais op te lappen
Het Michaux-rijwiel of „velocipède", zooals het
toen werd genoemd, vond dadelijk veel bijval en
wellicht zijn er nog onder onze lezers, die met
genoegen deze kar in Engeland „bove shaker"
genoemd, bereden hebben. Er werden dadelijk
„velocipède"-vereenigingen opgericht en wedren
nen gehouden. In datzelfde jaar verschenen de
i n di a-rubber-ban den en maakte Michaux een
rijwiel met grooter voorwiel dan het achterwiel
en kwamen ook de remmen te voorschijn. Een
voortgaande verbetering gaf ons het oude wel
bekende „ordinary" of „spider"-wiel, dat gedu
rende eenige jaren zeer populair was. Dit nieuwe
rijwiel woog ongeveer 20 K.G. tegen 40 K.G.
gewicht bij de oudere velocipède. Er waren
echter vele gevaren aan dit hooge rijwiel verbon
den en verschillende patenten zijn er toen geno
men op verbeteringen tegen het gevaar van val
len, o. a. het kleine wiel werd verplaatst en de
voortbeweging door hefboomen, riemen en pal-
raderen geregeld. In 1880 voerde Starley de zoo
genaamde „Roveri' in, dat ons het eerste oor
spronkelijk model van de moderne „safety" gaf.
Beide wielen waren laag, het grootste voor. Het
achterwiel werd op dezelfde wijze als tegenwoor
dig door middel van kettingen met kettingwielen
voortgedreven. Langzamerhand kwamen veran
deringen in den vorm van het frame; stukken
van zeer ingewikkelden vorm, welke onmogelijk
te maken geacht werden, werden thans geperst en
•gesoldeerd. De sterkte der materialen, in gebruik
'bij de rijwielfabrieken, is zorgvuldig nagegaan
geworden, en de uitkomsten van die onderzoe
kingen hebben het mogelijk gemaakt, een rijwiel
van voldoende sterkte te maken, dat slechts 10
kilo weegt De eerste rijwielfabrikanten maakten
hunne frames naar verschillende modellen.
Ieder fabrikant had zijn eigen vorm gekozen.
Spoedig begonnen de verschillende vormen ineen
te smelten, tot, ten laatste, het vijfhoekig diamant-
frame algemeen werd; behalve dit, ziet men van
tijd tot tijd nog wel eens nieuwe vormen ver
schijnen en verdwijnen. De trap-as-metalen en
wiel naven trokken toen meer en meer de aan
dacht en. zijn zooveel verbeterd geworden, dat
men tegenwoordig duizenden mijlen rijden kan,
zonder eenige merkbare slijtage er aan te be
speuren. In de oude velocipèdes met recht frame
werden veeren toegepast; daarna volgden de
veerkrachtige massieve banden en ten laatste
werden de luchtbanden, waarop reeds veel vroe
ger patent was genomen, algemeen ingevoerd;
hierdoor had men de ideale veering tusschen
den wielrijder en den grond verkregen, waardoor
de hinderlijke trillingen bij het rijden over hob
belige wegen werden opgeheven en het wielrij-
den een aangename sport werd, die algemeen in
den smaak viel
De mechanische bezwaren waren bij den
tricycle minder dan bij het gewone rijwiel. Even
wel is de tricycle nooit populair geweest, zelfs
niet toen hij in denzelfden trant gebouwd werd
als het moderne rijwiel. Wellicht is er nog een
groote toekomst voor den motor-tricycle.
Wij hebben opgemerkt, dat er reeds een groot
aantal van verschillenden vorm in den handel
zijn gebracht, waarvan zeker het kettihgloozc het
belangrijkste is. Het kcttinglooze rijwiel heeft de
bezwaren van aanhangend vuil en daardoor ver
meerderde wrijving van den ketting opgelost en
beeft deze door een as vervangen Verschillende
veranderingen, waaronder bepaalde verbeterin
gen, zijn er voorgesteld geworden in de kogel
raderen. De meeste fabrikanten van kettinglooze
rijwielen gaai evenwel voort met het maken van
rijwielen met kettingen.
De tandem is ook een goed voorbeeld van'
bijzonderen vorm voor rijwiel en dagteekent reeds
van 1869, toen er een uitvinding werd voorge
steld, waarbij het mogelijk was met twee per
sonen op een één-velocipède te rijden;'de ach
terste zadel kon dan door een dame of heer
ingenomen worden.
De voordeden van een tandem zijn vele. Met
een hooge gearing loopt een tandem zeer snel,:
terwijl de beide rijders nog in staat zijn op hun
gemak een gesprèk te voeren. De weinige tril
ling en het gemak, waarmede men tegen den
wind kan inrijden, heeft hem zeer populair ge
maakt. Langzamerhand kwam er vraag naar
meer snelheid voor gangmaking en renners,
zoodat wij tegenwoordig zes of zeven, ja zelfs
tien personen op een paar rijwielen zien rijden.
De sextuplet is een merkwaardig en vernuftig
werkstuk, omdat daarmede een gewicht van 400
tot 500 K.G. wordt vervoerd. Een zoodanig
wid is gegeared op 153, waardoor iedere om
wenteling van de trappers het wiel 12 meters
doet afleggen.
Damesrijwielen trokken pas de aandacht, na
dat de „safety" in gebruik kwam, en tegen
woordig verschilt het weinig van dat voor hee-
ren en is alleen een weinig zwaarder. Het eerste
damesrijwiel werd in '1887 gepatenteerd in
Amerika.
Eeaa ging ik des morgens naar groenende
veld;
Mijn zorgen zij wandelden mede.
„Ik wil niet," das sprak ik, „dat gij mij vers-
zeilt."
tToch volgde zu, schrede voor schrede.
Maar nauwelijks omringde ons Gods schoon®
natuur,
Toen moesten mjjfi aorgten on gelden.
„Gij," riepen de vogels, „gij bier op dit nor? i
„Wat maakt ge in de lachende velden?"
Het gras en de bloemen versperden haar pad;
De wind dreef zjjn spel met mijn zorgen
De dww loste ze op in haar parelend nat;
Zij smolten in 't licht van den morgen.
„Daar hebt g» al" riep ik bevrijd van haar
kruis,
„Wat doet 'ge hier buiten te komen?
„Een andermaal blijft liever stillekens thuis)
Gij hebt Gods nabijheid te sehromem"
HET VEEVEN VAN LEVEND HOUT.
Eeeds sinds vele jaren heeft men getracht
het hout van levende boomen door het toe
voeren van kleurstoffen te kleuren. Tot nu
toe lukte dat evenwel nooit. In 1839 nam
een Engelschman patent op een uitvinding,
die hij geschikt noemde om het hout der
boomen te kleuren.
Maar de man had geen andere resultaten
dan dat hij zijn geld verspeelde; de onder
neming Leed volkomen schipbreuk. In 1841
werden nieuwe proeven genomen om door
middel van kopervitriool het hout meer duur
zaamheid te geven. Ook hiermede werd wei
nig succes behaald, hoewel men dit middel
nog veel toepast bij boomen, die moeten
dienen als telegraafpalen. Ze kunhon het
daardoor werkelijk iets langer uithouden.
Kort geleden evenwel heeft zekere dr.
Kleinstück interessante proeven genomen om
levende stammen te kleuren.
Hij heeft den uitslag van zijn werk ge
publiceerd in eenige Duitsche tijdschriften.
Zijin proeven zijn goed geslaagd,
In den stam van een boom wordt een
kanaal of een systeem van gaatjes geboord.
Het eeno eind wordt met een kurk afgeslo
ten, in het andere eind wordt een aanvoer-
buis voor de verfstof geplaatst. Met aniline-
verfstoffen wordt zoo groen of methylblauw
bij beuken ingevoerd en dit kleurt het hout
regelmatig.
Door eosine weet men verder het hout
nog rood te aderen. Bij gebruik van een
zoutzuuroplossing van aniline van 1 procent
werd een beuk reeds in één nacht door en
door geverfd en na eenige dagen waren de
bladeren zooveel donkerder van kleur gewor
den, dat de boom in de verte wei een zwarte
beuk geleek.
Deae nieuwe uitvinding kan voor bef. vol
maken der houttechniek van groote waarde
zijn; speciaal voor intame-werk, dat juist
meer in den smaak komt, denkt men het
goed te kunnen gebruiken.
BOT GO LID EN ZILVER IN DE WIGKELD. den dat voorbeeld. Eerst Peter de Groote,
Sedert 1900 vermeerdert de goudproductie do onvermoeide importeur van Westersché
van jaar tot jaar. De grootste factor daarin beschaving, bracht verbetering en stelde
is Transvaal, waarvan de vermeerdering per militaire artsen aan.
jaar wonderbaarlijk is. In 1911 bracht het 500 Met de apothekers was het hetzelfde: tot
millioen gulden aan goud voort Dan vol- de 18de eeuw was de hofapotheek te
gen de Vereenigde Staten met een productie j Moskou, de eenige in heel Eusland. Toen
van 250 millioen gulden en Australië met ongeveer in het midden van de 17e eeuw
meer dan 150 millioen. Mexico en Eusland de pest woedde, stierven daar ruim 250.000
lev eren respectievelijk voor 75 en 70 millioen menschen aan. Gedurende die epidemie werd
gulden op. I er absoluut geen geneeskundige hulp ver-
Sedert 1906 is Frankrijk ook begonnen goud lèend, de bevolking beschuldigde daarop de
voort te brengen; in 1911 leverde het 2726 artsen van de groote sterfte en richtte ware
kilo goud, di. voor bijna 5 millioen gulden,1 „dokter-pogroms" aan. Alle quarantaine-
uit 3 mijnen, te Beillière (Maine et Loire),maatregelen dienden alleen tot bescherming
Ob a tel et (Creuse) en La Lucette (Mavenne). van_ de Keizerlijke familie.
De koloniën leveren meeT dan het moeder
land: Guyana, in 1911: 3787 kilo; Madagascar
850 kilo, alzoo 11 millioen. Frankrijk heeft
bovendien voor 78 millioen gulden aam goud
ingevoerd, de koloniën er onder begretpen.
Na Peter de Groote's regeering waren er
verscheiden dokters in het leger en op de
vloot, maar tot 1730 was er nauwelijks één
burgerlijk geneesheer. In 1800 vermeerder
de dat aantal tot 500, waarvan het gTOOtste
Wat het verbruik betreft, de Vereenigde deel buitenlanders waren.
vuurweiiwaken te volgen, ca wij noesten <Se
Staten verbruiken meer dan zij voortbren
gen en staan bovenaan. Dan komen Voor- em
Achter-Indië, overbevolkte landen, dief se
dert eenigen tijd voorspoedig landbouw be
drijven, vervolgens de nieuwe landen, d.w.z.
nieuw op handelsgebied, zooals Brazilië, Ar
gentinië, Japan, Egypte enz.
In tegenstelling mei het goud, is zilver een
NIEUWj PEEPAKAAT VOOR HET STE-
RHJSEEREN VAN DRINKWATER.
Een nieuw preparaat voor het sterilisee-
ren van drinkwater is onlangs door een
firma te ELberfeld in den handel gebracht.
Het is voornamelijk bestemd om gebruikt
te worden door soldaten, die tijdelijk van
gewone koopwaar, onderhevig aan alle hun troep verwijderd zijn, bijv. op voor-
schommelingen der markt, 'tls een metaal, post staan. .Wanneer men gewoon bron- of
dat voornamelijk uit Amerika komt. Metxico, 1 rivierwater met dit apparaat behandelt,
de Vereenigde Staten en Canada leveren 82 wordt het geheel gezuiverd van alle ziekte-
percent van het gewonnen zilver, namelijk j kiemen. De behandeling is tweeledig: L het
5800 ton, terwijl de aarde 7000 ton jaarlijks i volkomen steriliseer en van het water door
voortbrengt. Frankrijk bracht in 1911 nit 4 middel van een poeder, dat 75 pOt chloor
zilverhoudende loodrnijnen voor bijna VA I bevat. Deze bewerking duurt ongeveer 10
millioen gulden voort, terwijl het jaarlijks j minuten, 2. Men strooit in het water een
voor 32 millioen gulden noodig heeft. Indië ander po.eder, dat de onaangename reuk en
verbruikt bet meeste zilver, n.I. 25 percent do smaak van het chloor in 1 4 2 minuten
van het geheel. Daarna volgen, met voor vrij geheel verdrijft.
wat minder bedragen, China, Rusland en j Het water kan hierna gewoon gebruikt
worden; het heeft een lichte troebeling ge
kregen, maar behoeft niet gefiltreerd.
Duitschland.
EEN AMPUTATIE DER HERSENS
In de moderne oorlogschirurgie schijnt
De methode is niet alleen eenvoudig, doch
ook zeer duurzaam en zal dus in het leger
het woord „onmogelijk niet meer te bestaan, goede diensten kunnen bewijzen.
Een sprekend bewijs bjervan wordt nit Pa
rijs gemeld. Daar werd een jonge soldaat in
- - - 1 i
't hospitaal opgenomen, die door 'n granaat-
splinter in het hoofd getroffen was, en die
daardoor een zware schedelbreuk in het ach-
terhoofd had.
vernieuwen, waarbij wij zoo voorzichtig waren
de stof driedubbel te nemen. Zoolang wij gekam
peerd waren, gaven wij een blad nit dat wij
„Blizzard" (sneeuwstorm) noemden .De bron
voor onze berichten was ons draadloos station,
op de, zuidwestelijk van Nieuw-Zeeland gele
gen, Markiezen-eilanden, dat in verbinding
staat met Hobart, de hoofdstad van Tasmanië.
Maar dikwijls werd de verbinding door den
invloed van de vliegende sneeuwdeeltjes, die
wrijvings-electriciteit opwekten, gestoord,
VERMINKTE MUSICI,
Voor musici, die in den oorlog een of meer
vingers verloren hebben, worden thans instru
menten voor de linkerhand vervaardigd. De
koningin van Zweden schonk onlangs aan tón
Duitschen matroos, die op het eiland Oeland
'geïnterneerd was, een speciaal voor de linker
hand gebouwde trompet, daar de arme musicus
de vingers van zijn rechterhand had verloren.
Prof. Barth uit Hamburg, die de vingers van
zijn linkerhand niet goed meer kon bewegen, nam
terstond den strijkstok links en zijn spel moet op
die manier weer de vroegere hoogte hebben be
reikt.
Ook fluitspelers zal men wel kunnen helpen.
Want honderd jaar geleden reeds heeft de in
strumentmaker Ehrard te Karlsruhe voor den
jongen baron von Birkenfeld, die zijn rechterarm
had verloren, een fluit gemaakt, met eventueel
toonen als de gewone. E. heeft later nog ver
schillende soortgelijke fluiten vervaardigd, die
nu misschien wel nuttig kunnen zijn.
In verzamelingen en musea zullen nog wel
voorbeelden te vinden zijn.
IETS VAN BLUCHER.
Er wordt dikwijls beweerd, dat vorst Bismarck'
zich het eerst van de Duitsche taal heeft bediendi
in zijn nota's aan vreemde mogendheden. Maar
dit is niet geheel juist. Het was Blücher, aan
wien het moet worden toegeschreven de eerste
te zijn geweest, een brief in het Duitsch aan een
Fransch machthebber te hebben gericht Napo
leon deed op 29 Juni 1815 afstand van den
I troon, ten gunste van zijn zoon, en maarschalk
Davoust was benoemd tot opperbevelhebber van
j de Fransche troepen. Deze nu richtte op 30 Juni
aan vorst Blücher een schrijven- waarin, hij hem
mededeelde, dat de verbonden mogendheden
j reeds verklaard hadden, dat de oorzaak van den
Bij de onmiddellijk uitgevoerde operatie '•.keren kennen slechts zwart als de kleur
verwijderde de chirurg de naar voren geko- van rouw. Deze kleur duidt het verlies
men hersenmassa en haalde Uit een verzwe
ring in de middenhereens drie beensplinters.
De patiënt, die eerst vrij goed was, ging
EOUWKLEUEEN.
De Europeeache en Amexikaan&che vol- oorlog door Napoleon's troonsafstand uit den
weg was geruimd, met Oostenrijk was een wa-
aan van licht, vreugde en leven. Maar
deze kleur is geenszins door de andere
volkeren als teekén van rouw geaccepteerd,
echter plotseling zóó sterk achteruit, dat hij Zoo rouwen de Egyptenaren bijvoorbeeld
na twee dagen een nieuwe operatie moest
ondergaan, waarbij weer een gedeelte der
hersens verwijderd, een nieuw gezwel open
gesneden werd, en. waarbij men eenige been
splinters vond.
in donker geeL
Dat is volgens hen de kleur der stër-
vende bladeren. Zij zijn de meening toe
gedaan, dat donker geel bet einde be toe
kent van alle leven en alle aardsche ver-
De soldaat, die na ongeveer een derde deel wachtingen. De Japanners daarentegen ron
van zijn linker hersenhelft mist, ondervindt wen weer in het wit. ,Wit verzinnebeeldt
daar niet de minste last van. Zenuwstelsel bij ben de reinheid van leven van den af-
en geestvermogen zijn volkomen normaal en
do patiënt is voor den velddienst goedge-
I iurd.
IJZEREN MUNTEN.
De ijzeren pasmunten, die nu in Duitsch
land geslagen worden, herinneren aan den
gestorvene, een opvatting, welke wij chris
tenen ook gedeeltelijk zijn toegedaan. Bij
de Syriërs is de rouwkleur weer hemels
blauw als om de plaats aan te duiden,
waar
penstilstand gesloten en hij, Blücher, zou voor
geheel de wereld een groote verantwoordelijk
heid op zich nemen, wanneer hij de vijandelijk
heden wilde voortzetten.
Toen de oude maarschalk van den inhoud van
dezen Fransch en brief had kennis genomen, riep
hij Gneisenau bij zich en met dezen samen stel
de hij een brief op van ongeveer den volgenden
inhoud:
„Mijnheer de maarschalk! Het is niet juist,
dat tusschen de verbonden mogendheden en
Frankrijk alle rédenen tot oorlog hebben opge
houden te "bes taan omdat Napoleon afstand van
den troon heeft gedaan. Hij heeft dit slechts con
ditioneel verricht ten behoeve van zijn zoon, én
het besluit van de verbonden mogendheden ver
klaart niet alleen Napoleon alleen, maar al zijn
t. li 7 a;0 nitGrie- orauwe kleur, omdat dit de kleur is der
oudsten vorm van munt, zooals die mtGrie a.,rrlft fcr,,ri-wrn„
kenland bewaard is gebleven. Onder de puin-
hoopen van het oude Heraion te Argos heeft
men kleine pakjes ijzeren staafjes gevonden,
die als munten gebruikt werden. Ze heetten
„obeloi"; meestal werden er verscheidene
samen gebonden om het betalen van groo-
men een afgestorvene gaarne heen familieleden van den'troon vervallen. Wij zetta
wenschk De Etiopiërs kleeden zich ia onze overwinningen voort, waartoe bod óns de
middelen en den wil heeft geschonken. Weet wel,
mijnheer de maarschalk, wat gij doet en stort
niet voor een tweeden keer een stad in het ver
aarde, waartoe de dooden terugkeeren.
BET LAND DER SNEEUWSTORMEN,
Dr. Douglas Mawson, de koene leider der
Australische Zuidpool-expeditie, is thans in En
geland bezig met de uitgave van een populair
o - -- boek over zijn reis. Hij verklaarde tegenover een
to sommen te vergemakkelijken. Too n new reporter van een Londensch blad, dat dit zijn
veelheid heette in het Grieksch „drachme I Jaatste antardische reis was
werd later de munteenheid met de waar- verzwakte ,yCZondheid hem een volgende iris br>even en opdrachten gezonden officieren vast-
van 1 franc. verbood. ^dt?
derf. Wilt gij de verwenschingen van Parijs óp
u laden, gelijk die van Hamburg? Alleen in
Parijs kan een betrouwbare wapenstils) :ml war
den gesloten. Ik maak u er attent op. i... teer
de maarschalk, dat, waar gij met ons onderhan
delen wilt, het zonderling is, dat gij onze met
en
de
In Oost-Azië' kwamen ook ijzeren mun
ten voor. Deze hadden in het midden een
vierkante opening en werden tot een zeker
bedrag, aan elkaar gëregen met aan de
einden knoopen. Later werden diezelfde
munten in brons nagemaakt en nu nog die
nen ze in Korea en China als wettigi be
taalmiddel. iWanneer men enkele jaren ge
leden in de binnenlanden van Korea zaken
wilde doen, moest men ladingen van der
gelijke „muntkettingen" meesleepen.
Ook in de binnenlanden van Afrika wordt
ijzer als betaalmiddel gebruikt, deels in
ruwe stukken, deels ook bewerkt b.v. sta
ven, bijlen, kuisen, dolken of messen.
ÜTE DE GESCHIEDENIS VAN HET RUS
SISCHE gezondheidswezen.
In de Russische geschiedenis verneemt
men pos heel laat van artoen. Tot het jaar
1600 zijn er in geheel slochte twaalf be
kend geweest; voor 1500 wordt er nergens
molding van gemaakt. Daarna veroorloofde
het Keizerlijk Huis zioh de luxe van een
ljjlarto, en enkele verlichte Magyaren volg-
I Niets, verklaarde hij verder, heeft zich gedu
rende mijn oponthoud in die poolstreek zoo vast
in mijn geheugen geprent als de voorstelling
van den aanhoudenden, in grimmige woede
vooirteuftenden wind. Hij waait het geheele jaar
door in Adelicland m de poolstreek met een
snelheid *an 80 kilometer. De grootste snelheid
die wij opmerkten was 185 kilometer, maar wij
hadden .ook rukwinden, die gedurende een paar
seconden een snelheid van 320 kilometer per uur
bereikten. Interessant was de uitwerking van
den wind in het beletten van 't dichtvriezen vair
het water. Het ijs kon niet meer dan een dtmne
korst, vormen, die telkens weer naar de open zee
werd gejaagd. De sneeuwdeeltjes, door den
storm meegevoerd, wekten wrijvings-electriciteit
op, met het gevolg, dat ieder uitstekende punt
een schitterend Ijlauw elcctrisch licht uitstraalde.
Onze neuzen en vingertoppen deden ijverig
mee «n deze Illuminatie en dc stalen punten van
onze tenten, en de masten van het draadloos
telegraaftoestel schitterden als de lichten van
cen electrische reclame. Zelfs onze kleeren kon
den met nalaten het algemeen voorbeeld van
Toen Gneisenau hiermede gereed was, wilde
Blücher naar de pen grijpen om den brief te
onderteekenen.
Eerst echter, Uwe Doorluchtigheid, meen
de Gneisenau, „moet de brief in het Fransch
vertaald worden.
Wat, wilt pij den brief eerst vertalen? zei
Blüdher verbaasd.
Natuurlijk, wij kunnen tod? niet van een
Franschman vergen, dar hij een Dnhscheu brief
Itegrijpt!
Waarom niet? riep Blüdher woedend Hoe
heeft Davoust dan aan mfi geschreven? In f
Fransch; dus heb ik het rechi am hem in het
Duitsch te schrijven. Hij mag voor mijn part
zijn neus in den wind steker, en zeggen, die
kerel, die Blücher, fe zoo dom, dat hq niet eens
Fransch verstaat en mij in zijn eigen te-al terug-
schrijft Ik doe frrHjk hü er zeg. die Davoust
m zoo dam, dat b* gwen Duitsch kent mij
dus wrl ki rijn moedertaal moet ach rijven! Dasi
hij Mcrf hef en de brfcf bleef ottvcrtonld
IAUtR»ÖYEND8 &&BDIE&BN.
Die kast van Californiö ia «en
E 9- be ■S- 'aCU J4 -n be-
V-it -TH *V» VrfV ♦-«
i i i J. /T i o
T J11/rtA'n hrtfi-
