,f f h.. t V^r00t Tden"
OORLOGS-ALLERLEI
De Paus heeft heit vaste besluit genomen omPoznanskl melding raai do toestanden I# 8a
Zijn geheele macht aan de verzoening der oor- Rueeiaohe gevangenkampen. Deze mededeelin-
logvoerende volkeren te wijden. Voor ona,gen berusten op een onderzoek door afgevaar-
Duitschers, ia helaas! de tijd nog niet gekomen digden van het hulpcomité ter plaatse inge-
om over Trede te apreken. Maar wij begrijpen
en waardeeren volkomen deze vaderlijke ver
maning van den edelen Kerkvorst. Wij wijzen
haar niet af. Wij kunnen en zullen haar volgen,
zoodra de tijd gekomen 1».
Prof. Walter Köhler, ook een protestant,
ach reef reeds voor het verschijnen van den
atdd. Tot B Augustus bestonden er in War
schau twee hulpoomité's; het „Slavische", dat
zijn hoofdzetel in Moskau had en het „Pool-
sohe"; het eerstgenoemde werd ontbonden en
na 6 Augustus bleef alleen het Pooleche door
werken. Beide, oomité'a organiseerden ver
scheiden reizen, om met de krijgsgevangenen
vredesoproep dea Pausen: De neutraliteit van in aanraking te komen. De interneeringakam-
den Paus in dezen wereldoorlog ia natuurlijk.pen zijn zonder eenig stekel ingericht, zoodat
jWant het gaat niet om een godsdienstoorlog, j de behandeling dor krijgsgevangenen van de
iliier moesten de boven-wereldlqke, bovennatio- persoonlijke opvattingen van den kommandant
nale Katholieke gedachten tot uiting komen.1 afhangt. De regeering ia niet ln staat de go-
iLn het waren ideëen van vrede op aarde, van vangenen te registreeren, zoodat er nog geen
naamlijsten bosohikbaar zijn. De grrootte dor
kampen is zeer verschillend; over het algemeen
jhefde tot de vijanden, van verzoening. Zoo
Leeft de stem des Pausen als de stom van God
lover de wateren geklonken. Men heeft, ook worden de krijgsgevangenen mensohelijk behan.
.van protestantsche zijde, ditmaal iets van do deld. De sanitaire inrichting laat veel te wen-
iverheven zending van den Plaatsbekleeder van sohen en cholera en typhus komen veel voor.
Christus gevoeld. Men heeft zich slechts af te Toch is 't lot dor krijgsgevangenen voel beter,
vragen, hoe deze positie des Pausen in het dan dat der burgerlijke gevangenen, daar de
systeem van het Katholicisme gegrondvest is, eersten tenminste woning en voeding krijgen,
eu waarom het protestantisme niet over" een Toch treft men ook bij hen treurige gevallen
overeenkomstig universeel en boven-nationaal, aan. Zoo vond men in het kamp te Bolebej men-
ctiusch op de eerste christelijke beginselen sehen, die er totaal uitgedroogd uitzagen, soms
ook geheel opgezwollen, het beeld van honger-
typhus. Begin Juli werd de toestand echter
spirit. m I-1.1.T«rtomt-l,.. gedonder plowing
De re cru teer Ing gaat nog maar steeds 1 gerchiwïw.6"!^^ i?ntg^,'oei. oa woes<
ham-Palace aan het einde van de Mali gaan.
en er "wachten op het aflossen van de wacht.
Wie dan bovendien in White-Hall de twee i voort
Jhoreeguards" in hun paradouniformen, als 1 officieren
ruiterstandbeelden zoo stil aan weerskanten 1 Londen zietf met
en legelijfe
en wanneer men bedenkt, dat al die men den""viiand" hf"™kiöderaiaseK ziel
- en soldaten, die men overdag in was de bedoeling,de vijand moït meeS^n
van de poort had zien staan, den Tower had vëeï en veel meer in denog dat de artillerie opgehouden had: omdat de
bezocht en van het Embankment af het ma- oefenplaatsen moeten zijn,^ d?t dit over 1 ïitstkem^9^°"' w V'iai!d g0*ft nu «n
rine-opleidmgsschip op de Theems had zien het geheele land zoo is - want ook in de met verhnn n f1 uf g?schiet weer
liggen, was vrpwel uitgekeken wat Londen provincie kon ik hetzelfde constateereu - blik SS„ l 1 Yolgende oogen"
op militair gebied had te laten zien dan Begint men een begrip te S .nn Ï1 h_°er^ 611 „eljengeroep door
En nu overal soldaten, op straat, in dehet
heelemEti ^!n;dan begrijpt men ook, dat, wat mij door hl de üke siuL°
zeldzaamheid in de stalles van een theater voegde personen verzekerd werd, n.l. dat de 1 K «.5
meer officieren dan burgers te tellen, op te
merken, dat er van de 20 menschen, die er
in een bus gaan, meer dan 10 T-ommies zijn.
Zoo is „the man in khaki" op het ©ogenblik
de meest in het oog loopende figuur in Lon
den, en dat hij gevierd wordt, spreekt bijina
wel vanzelf. Te veel gevierd zelfs dan eigen
lijk goed voor hem is, zoodat er maatregelen J
tegen moesten worden genomen.
onzer artillerie ziet do vijan-
werd>. nl <te+ er ?u uit als 6611 ffreote vlok-
870,000 man versche troepen, die de laatste i gehoef dag ^eworden^Oo 'Ii!^llssc.*ien is bet
w-ta. ».«r Fr.»Wjk «un bracht fethïSLn hem® S
staat de
laatste offensief der geallieerden mogelijk j De aHilWi»
hebben^maakt, slechts een voorhoede rijnvoren. Indo „SÜS.'ÏÜS
In de stormstelling wordt het wachten
nverdragelijk. Traag sluipen,
Heel Londen lijkt wel één recru teering».1 i3 D°g- *?*- &°bt aur' en
dat n°g l°men sluipen de minu
menschen bedoelden het heusch niet kwaad,
maar deden intusschen heel wat kwaad
die het een soort van vaderlandelievenden
plicht vonden om af en toe soldaten, die ze
op straat tegenkwamen, te tracteeren. Toen
ik pas in Londen was, heb ik het bijv. dik
wijls gezien hoe zoo'n van gulle vaderlands
liefde overvloeiend mensch met vier of vijf,
j - ééns zag ik zelfs oen detachement van tien,
e esgaben meer m ontvangst worden geno- soldaten een har binnenkwam en tracteerde.
men, altaans in het gouvernement Ferm. En dan natuurlijk geen melk, maar ale,
A ooral het lot der Roetenen is treurig, zoo stout, ginger en zelfs whisky-soda. En ver-
ze niet tot de orthodoxie willen overgaan. Ook'telden de soldaten hun gastheer dan eéht-
worden de Duitsche soldaten slechter behandeld gebeurde of opgedischte oorlogsverhalen,
dan de Oostenrijkers. Van de verschillende dan W£te die al laDg beloond voor zijn gast-
Vooral op alcololiscl tekk<I .temden de I fcgelsche vl.g, .,"2" ™°™ider»
soldaten aan veel verleiding bloot. Er wa- i lettere: „Fight for it: work for it" J fc ffr- 6611 half -"*> -"*u nog e<
ren namelijk een groot aantel memsckfen» gewond© soldaat, die vraagt- Tsid v'nn vmir „ar Eindelijk voorwaarts, in vollen zi
vooral een slag oudere joviale hecren dei hit already!" of de teekening '-^n eeii/eege GD® r0e?t', schreeuwt, raast en werpt ondi
vermaningen van de
de troep steeds zenuw-
uur, dan nog een
zin.
onder
steunend orgaan kan beschikken.
Een onderhoud met generaal von Klnck. j
De correspondent van het blad New-York- i erger' IIoe Vürder de Russische troepen moe*-1
American had een paar dagen geleden een 1611 ^erugtrekken, hoe strenger werden de voor-1
onderhoud met den bekenden generaal von schriften. Ten slotte mochten, er zelfs geen!
Kluck. De correspondent trof den generaal
aan op het buitenverblijf Wilkensdorf bij
Strauss berg, een uur sporens vau Berlijn,
waar hij sedert eenige weken vertoeft om te
herstellen van de zeven wonden, die hij op
het westelijk oorlogstooneel opliep. Toen hij
voor di ie maanden, reeds bijna genezen, naar
vecht, met daarboven, dwars door den rook
van het gevecht, het vlaggesein, dat-Nelson
heeseh vóór den slag bij Trafalgar: „England
expects that every man will do hiss duty."
„Recruting-sergeants" zijn den gelheelen
het loopen het geweer van de ©ene hand in
de andere. De oogen zijn strak naar voren
gericht. D© eerste draadversperringen zijn
bereikt. Men stoot, hakt, snijdt met schaven
houweelen, kolven, zelfs mei; de bloote hane
dag op straat, en meermalen werd ik aan-en hei noodlot reeds getroffen
gespoord door zoo een zeer correct en beleefd 1 vo ussische machinegeweren hameren mot
optredende onder-officier, die me vroeg of 1 ac{ljer ar';isch'-0t inmiddels
ik niet wilde dienst nemen. Toonde ik dan 'r ukken de a g'voorw»aits"
Russische reserve stuift uit elkaar.
wijle ook zijn er groote meetings voor recru
"'draadversperringen, de rechtervleugel is er
reeds doorheen. De eene vijandelijke groep
gaan, Ziiu zijn wonden weer opengegaan,
waarbij er stukjes van kleeren te voorschijn
kwamen, die men niet tegelijk met de eplin-
Russische taal geschreven brieven veroorloofd een ]e"V€rldig verhaal deed van een 'gen 5 uur kwam ik zulk een collonno tegen
I ImTcnnnn O nnvro 1 wnf nri iroa trn n vlvii hii nii-Li,11JJ
Toch zijn de burgerlijke gevangenen er nog
veel slechter aan toe. Met heel veel moeite heb-
ters van den granaat, die hem trof, had kun- ben zij gedaan gekregen dat zij naar de Euro-
- Duitschen aanval met gifgaa, waarbij hij hij-
na dood was gebleven. Zijn kameraden had
den de grootste pret, en toen ik aan een hun
ner vroeg, waarom ze zoo lachten, fluisterde
de ontgoocheling was groot, daar er slechts granaa^ ^ad hoor en Springen
Voor enkelen iets te doen was. De anderen
wer-
Dat het op deze manier voor een jongen
den zeer slecht ontvangen ja zelfs hebben de'®°ldaat, die niet al.te vast in zijn schoenen
cto n+ nl L rvftl «.nwt nbl, nl Sll. 4-A
i -p i aavj. A v vft y Ti Uul vlil JLtUv ltivll vvil) I I 14 Uy 1
f.ea \crw»Jdeien. Len hernieuwde behande- peesch-Russische provinoies werden gezonden,deze me in, dat de verteller nog geen twee
ling vera daardoor noodzakelijk. Nu ziet de waar zij hoopten werk te zuilen vinden Doch'maanden recruut was en nog geen Duiteohe
generaal er weer steru en opgewekt uit.
Op een vraag van den correspondent om
trent den toestand in Vlaanderen en in Cham
pagne kreeg het gezicht vau den generaal
een ernstige uitdrukking en hij zeide, dat hij
op het oogenblik als particulier niet het recht
bezat een meening^ te uiten over den toe
stand en als soldaat moest hij zich aan zijn
oude principe houden om te zwijgen, daar
gelaten nog dat het een slechte politiek zou
zijn om profeet te willen zijn in oorlogszaken.
ondersteuningen, die he<t Amerikaansche ge
zantschap hun toezond, slechts in enkele geval
len de gevagenen bereikt.
De Franscho vliegmachines.
De Fransche minister van het luchtvaarhve-
1„. zen> Besnard, verklaart in het „Journal", dat hij „auw
Daar ik zegt de correspondent, de redenen overeenstemming tussdien de be- j Terboden' zijn. Daar was heel wat over te
7a) h n n- 6 rr° j 1,an. Vilsgm3chines doen, en toen ik de nieuwe wet tegenover
zal brengen. Dagelijks worden nieuwe vorderin-
waarom de generaal hier het stilzwijgen
wenseht© te bewaren volkomen moest bil-
etaat, al heel gemakkelijk was om reeds te
gen lunchtijd boven zijn bier te zijn, zal
iedereen begrijpen. Daar moest nu een eind
aan komen, en juist in de afgeloopen week
trad een wet in werking, waarbij het een
voudig verboden werd iemand eenigen alco-
holhoudenden drank aan te bieden. Het zoo
gauw gezegde ..What's yours" zon voortaan
lijken, stelde ik mijzelf tevreden met con- êen gemaakt. Dank zij de verhooging der motor-
clusies te trekken uit hetgeen zjjne Excel- kracht en de verbetering van het tweedekkers-
lentie mij verder in den loop van het gesprek systeem kan de actiesfeer en de snelheid der
wel wilde mededeelen. i 1
een, har-keeper verdedigde, vroeg die me
smalend of ik dacht, dat daarmee het alco
holgebruik zou verdwijnen. Maar dat is ook
de bedoeling van den wetgever niet geweest;
Hij kwam er rond voor uit dat hij groot houw van eendekkers ziet men langzamer- j de ang6t en tegenstand van de bar-keepere
respect had voor Joffre s hoedanigheden als hana geheel af.
opperbevelhebber en hij trachtte op geen en- Det „Journal" voegt hieraan toe, dat de
kele wijze den strijdlustigen geest of de mili- draagkracht der Fransche vliegmachines in een
taire training van de Fransche 'soldaten te ïaai" verviervoudigd en de snelheid bijna ver
verkleinen; maar na een uur lang over aller-dubbeld is.
lei soort onderwerpen, den oorlog betreffen
de, te hebben gesproken, had ik het niet meer
noodig, vragen te stellen om ten volle over
tuigd te zijn, dat elke gedachte aan een moge
Vijf millioen mark liefdegaven.
is wel het beete bewijs, dat daar*veel kans
op bestaat. Natuurlijk gaf de wet tot moei
lijkheden aanleiding. De wet is, als veel be
palingen in de Engelsche wetgeving, kort,
krachtig en formeel. Maar, vroeg men, mag moeilijker, ongezien naderbij te komen, want
waarachter er zeker eenige honderden nieuw-
aangeworven recruten mee-march eerden,
uit volle borst zingende. „Tipperary" is, tus-
edben twee haakjes uit de mode geraakt.
- Een groot hulpmiddel voor de reorutee
ring, misschien wel het grootste, is echter
de publieke opinie, die het langzamerhand'
een schande gaat vinden wanneer een jonge
weerbare man zijn land niet op de een of
andere wijze dient.
EEN BESTORMING.
Een Oostenrijksch oorlogscorrespondent van
de Lokal Anzeiger schrijft: Het was de 18o
September. .Tegen het vallen van den avond
riep een telefoonsignaal alle afdeelingscom-
mandanten bijeen. Dien nacht zou gestormd
worden. Er werd bepaald waar in de draad
versperringen stormgaten gemaakt moesten
woiden. Om acht uur verzamelt de comman
dant zijn sappeursgroep in een berkenbosch-
Je. Om balf-negen gaan de sappeurs weg, rijk
met bommen voorzien en tegelijk met hen 'de
infanteiie-patroeljes. Langzaam sluipend gaat
het spookachtige front naar voren. Eerst, in
gedekt terrein, betrekkelijk snel en zonder
stilhouden, doch na een uur, vrij; ver nog van
de hindernissen van den vijand, slechts lang
zaam en bij tusschenpoozen. Het wordt steeds
nu ©en man, die met zijn -vrouw in gemeen
schap van goederen is gehuwd, haar niet
reeds vóór de hindernissen heeft de vijand
hier en daar luisterposten en patroeljes. Joch
TTif hpf Aprcfp faarvprclorr von V»of darvnf dnnr van gofwreren is pnuwu, naar me<w LlAC'i ÜAA luiouoipvouou °-AA AUVU
let ctEtrlS cLilé"an hft Rood, S Zr meer em e,as bIer m "?ae: 8611 ™el"? h0"""6" neer-
lijken ernstigen Duitschen nederlaag den liefdegaven te Berlijn opgerieht, uit Amerika en
- andere neutrale landen voor 4,767,632.31 Mark
vader zijn zoon, die de volgende week meer
derjarig wordt, geen whisky-soda meer of-
freeren! Dergelijke gevallen waren volgens
de kranten nog niet voorgekomen, maar wel
las ik reeds van een dame, die 40 pond boete
generaal vreemd was.
Toen de correspondent opstond om afscheid aaQ. (!s£aven1 V0Gr. de soldaten aan het front
te nemen, zeide de generaal dat bij eerst erV,n ,- e.l10SPi'aie'1 binnengekomen zijn. iaö ltrCTJO
sinds den vorigen dag officieel als genezen' Mierbij zijn met gerekend de tallooze gaven ^ad gekregen, omdat zij voor een vriendin
was verklaard. Hij voegde er nog bij, dat de yoor lotverwanten der soldaten, de oor-1 een ^as a]e had betaald,
jacht een goede training is voor den dienst mgsweduwen en -weezen, de vluchtelingen uit j p>e straffen bij overtreding van al deze
te velde, terwijl hij den correspondent in Gos.-Pruisen, E.zas-Lotharingen en het vijande- gpecjale oorlogis'bepalingen waren tronwens
de hal van het kasteel, twee prachtige steen- i buiten and en voor de krijgsgevangen Duit-buitengewoon streng. Op het laten uitstralen
bokken aanwees, die hij dienzelfden morgen sfne soldaten en burgers. Naast deze verdeelmg van bcht na verboden tijd stond bijv. eten
had geschoten. Zijne Excellentie kon niet pre- der liefdegaven- ra het groot^heeft men dan nog maxjmimt Van 100 pd.st. of een half jaar.
cies vertellen waar en wanneer hij wederom ^et kleinere werk, de vervulling van talrijke wen-1 intussohen, de" alcohol was niet het eenige
in actieven dienst zou treden, maar de cor- s™en u't de loopgraven en de hospitalen, en de g-cvaar, dat 'de jonge militairen in Londen
respondent vermoedt, dat men binnenkort wel gi^en van„soldaten zonder vriend"^ i liep-en.'Juist de laatste.woken waa de politie,
weer wat van hem zal vernemen.
Yredesbemociingeu en.egoisme.
Naar de „Petit Parisien" uit Madrid ver- ongeveer 161/-, millioen Mark.
neemt, heeft de Spaansche minister-president j
Dato in een redevoering over den internat!©- i
nalen toestand verklaard, dat het volk en de
KoniDg wensehen, dat de oorlogvoerende par-
De gezamenlijke inkomsten van het Duitsche na aen feRe daartoe aansporend© actie van vijandelijke, die uitgezonden .waren om onze
en Pruisisc.ie comité van het Roode Ki'uis be- eenige groote bladen, campagne tegen sappeurs te vangen. Zoowel aaii den noor
dragen ongeveer 20 millioen Mark, de uitgaven de nachtclubs begonnen, die er iu Londen bij delüken als aan den zuidelijken vleugel en
'hoopjes waren. In de urine veiloren d© sol- Iook in het centrum hebben de sappeur» hun
daten geld en gezondheid, ln de rijke de [werk gedaan. Kuilen in den sand- en kiezel-
jonge officieren, onder W1G soms jongens 'grond wijzen den weg door de versperringen,
van 18—20 jaar zijn. resultaat van die Vele afdeelingen kunnen echter niet verder,
1 wftnt de nacht is helder gebleven en de
maan verraadt elke bewoging. Do vijandelijke
LONDEN IN HET KHAKI.
-n t j campagne was, dat reeds eenige van de be-
3>e zoo juist -uit Londen teruggekeerd» kendste nachtclubs waren gesloten, andere
tijen de vredesconferentie m Spanje zullen doen medewerker van het N. v. d. D. schreef over nici lanner nekoenheid gaven tot dansen
houden. de maatregelen om de zeppelin-aanvallen te- io n-pf .'.pgende ingezonden'stuk-
De ligging en de geschiedenis van Spanje, &en te gaan, nog aan zijn blad: ^en van dankhare oudcrB In de bladen, die
ook zijn correcte neutraliteit dwingen ons, zei catuurlijik zyn er nog wel andere ver- aandrongen op nog geherPer maatregelen,
de minister, bij het sluiten van den vrede een ^'bijnfirien op te mei .en, die er op wijzen, j 7j(lu oob werkelijk enn a^ande en
krachtige energie te ontwikkelen, om onze po- dat Randen de hoofdslad van een ooriogvoe- jaj^gj. zjjn wanneer b®* ®ngei»oho leger de reed en tusschen de infanterie weer de genie
litiek in nieuwe banen te leiden, want wii kun- ,trnf-llf Ta«4®. van zijn draadscharen, houweelen en handgrana-
6traten, Wat mij als vreemdeling heel sterk
n d a TÏ f Wlr d U!ei1- opviel - de Londenaars zü-n ook hieraan al
Om dit doel te bereiken, moeten wy terdege veer gewend - is de ontzagwekkende massa
nagaan, ^eike houding' voor ons liet voordee- militairen. Letterlijk overal waar je komt
ligst zal zijn. mannen in klhaki. Vroeger was het een vrij
Kriiasgevancenen in Rnsland groote zeldzaamheid in de Londensche stra-
xr ,v u 5 z ten ®°klaten Zlen' en zelfs „the man in the
tiet warsehausche hulpcomité voor ge van- street keek dan nog wel eens "even om naar
gen Polen in Rusland maakt, naar het Pool- de opvallende roode uniform. En wilde je 25
sche persbureau meldt, in het blad Dziennik soldaten bij elkaar zien, dan moest je al
dergelijke gevaren
zonder er alles wat
z0liük k tIÜ!1ind?reD^ten gewapend om tijdens de. bestorming
»i ouois mol6'J tegen te doen, bïesseu te vergrooten. Allen staan ha-
want dat materiaal is iö aItïemeen schit- tochtelijk opgewonden gereed. Nu hoeft de
artillerie het vuur geopend om de stelling
rijp voor den storm te maken. En welk een
terend; physiek zeker ge^°of- ook mo
reel. Vooral onder de a'1Gren zie je elk ÏUUl
oogenblik prachtkerels, focsch en veerkrach- yuurl Eerst langzaam, het eene schot na het
tig. Maar ook de „privatcf hoewel over bet andere, men schiet zich in. Gespannen kijkt
algemeen wat kleiner, zuQ van e©n fijnken men naar iederen treffer. Het is bijna ge-
lic.haamshouw. Verschcit'eI1 Malen zag Pk b©el licht geworden. Men hoort halfluid roe-
afdeelingen recruten ocfen€D en steeds viel n<--n ep.n versnerring getroffen wordt. Dan
teering, o.a, nog Zaterdag j.l. Groote kolen-t u.-,.- -
nes, muziek voorop, marcheerden door de 1U het ^JZ'jnde
stad, af en toe weid carré gevormd, en dan i ^®ch' Eff.°P het laatste oogenblik ternid-
hield een parlementslid een redevoering. Te- iden van h\[T handgemeen zwijgen de machine-
'geweren. Nu worden de flanken gedekt en
is de nieuwe stelling bezet. Plotseling is bet
dan weer stil. De eerste gevangenen komen
voorbij. De strijd is uit. De soldaten steken
hun pijpen weer aan
ACHTER HET FRONT,
In de „Vossisehe Zeitun'g" vertelt dr. Max Os-
bom van zijn indrukken achter het front in
Champagne.
In den avond was een ontzaglijk lichten aan
den hemel. Over een breeden horizon breidde het
zich uit. Een bliksemen vlamde zooals de natuun
het nooit heeft voortgebracht. De helderheid van
de maan, die met een troebelrood uit de zwarte
wolkenlagen opsteeg, verbleekte tegen het schelle
schijnsel, dat het onafgebroken vuren van de
kanonnen van twee legers verwekte. Lichtkogels
vlogen daar tusschendoor omhoog, niet één tege
lijk, maar een heele zwerm. Ze hingen als een
gesternte aan den horizon, gloeiden en verdoof
den weer om voor nieuwe plaats te maken.
Op de wegen ontzaglijke bedrijvigheid. Colon-
nen en transporten van enorme lengte trokken
voorwaarts, tallooze wagens en paarden achter
elkaar. De rijen schenen niet te zullen ophouden.
Ruiters, wielrijders, ordonnansen op motorrijwie
len suisden voorbij. In gesloten gelederen mar
cheert een heel bataljon naar het Zuiden, de
bagage achteraan. De schemering slokt de grijze
gedaanten op. -Stil schrijden zij voorwaarts,
rechtuit, daar waar het verschrikkelijke bliksemen
van de kanonnen flikkert. Zij staren in die rich
ting en denken wel wie van hen morgen nog zal
leven.
Wat blinkt daar in de verte? Licht na licht,
een onafzienbare gekronkelde lijn. Is het eene
stad, neen het is een lange reeks van automobie
len die eveneens alleen maar sneller versterkin
gen naar voren brengen. Ontzaglijke machines,
met 20, 25 man volgestopt, dreunen voorbij,
voorbij de ammunitie-, proviand- en hospitaal-
colonnen. Alles gaat in den kolk van vuur en
bloed1 die daar in het Zuiden wervelt.
In de plaatsen een gewemel van soldaten, dia
voor alarm gereed, op de straten voor hun kwar
tieren staan. Zij wachten op het uur dat ook zij
aan de beurt zullen komen. Zij weten, daarginds
gaat het op leven en dood niet alleen voor da
enkele soldaat, maar voor twee volken. Op ieder
drukt het ontzaglijk ernstige van deze dagen.
Verder vertelt Osbom van de gewonden. In
lange rijen komen ze aan, want de verliezen in
deze titanische worsteling zijn waarlijk niet ge*
ring. Grijsgeverfde automobielomnibussen, lad-1
derwagens, kleine karren, brengen de lichtge
wonden aan. Ze stappen uit met verbonden han
den, voeten, hoofden, beenen. De uniform is be
dekt met het witte stof van den krijtbodem dee
Champagne. Met den modder van de loopgra
ven, die de laatste dagen hebben opgewoeld. Ittj
hun oogen is nóg de gloed van den strijd. Zal
zijn hongerig en dorstig en hebben behoefte aan'
rust. Toch kunnen zij niet wachten met vertellen.
„Ze komen er niet door," roept opgewonden een
jonge Rijnlander, wien een granaatsplinter 'n ge
deelte van zijn pink weggeslagen heeft. „Wij heb-
ben versterkingen gekregen, artillerie en infante-
rie. Nu is het uit."
Anderen komen erbij. Zij vertellen van den
strijd. Met eerlijk respect voor de dapperheid van
den vijand. Hoe heeft deze dagenlang geschoten,
hoe kwamen zij aangestormd, onstuimig en hard
nekkig. De handgranaten in den gordel, de dia-
cusschijven ln de broekzak.
3©legd of geworpen worden om zooveel en
zoo breed mogelijke gaten te slaan. Bijna
drie uur heeft het geduurd, voor men aan
de hindernissen is. Reeds trekken de wolken
weg en de maan zal spoedig opkomen. Op.
een dunbegroeide vlakte gaan de sappeura
voorwaarts, geflankeerd door infanterie-pa-
troeljes, die, als het vernielingswerk gelukt
is, den vijand moeten verhinderen, de draad
versperringen te herstellen. Nu is men er.
Doodsche stilte. Het volgende oogenblik komt
de eerste ontploffing, dan de tweede, derde
tiende. Van de overzijde komt reeds geweer
vuur. Daar wist men al wat er aan
hand
was. Onze patroeljes zijn ln gevecht met
machinegeweren komen ln actie. Alles moet
stilhouden, ook"de infanterie-patrooljes, ter
nauwernood 25 pas van de hindernissen. Spoe
dig zal onze artillerie het voorbereidings-
®®n werk beginnen. De stormkolonne staat ge
de
harts-
pletterend gevoel zich van hem meester da', ik aan mijne hospita vroeg om een brief
maakte bij de gedachte aan de vraag welke aan mijn vader te schrijven, waarin ik hem
hij doen moest aan een vriend, met wien hij vergiffenis enz. vroeg. Ik héb mij niet gedra
al» eeu broeder had geleefd van het eerste gen zooals het behoorde, en, ziet ge, als
oogenblik af dat bij hem ontmoet had. iemand ziek en alleen is, dan krijgt hij het
legen den avond werd Jack wakker. Het heimwee naar huis; en.... eu....
was verlichting voor Mat toen hij naar Zijne stem weigerde hem dienst en hij vol-
diens bed ging, dat hij thans zijn gelaat niet tooide den volzin niet.
duideiyk kon bespeuren. De last van die „Jack," zeide Mat, zijn gelaat van het bed
vreeseiyae vraag drukte loodzwaar op zijn afwendende terwijl hü sprak, „Jack, wat voor
hart, terwijl hu d© zwakke hand van rijmsoort van man is uw vader!"
vriend in de «tme huw. Hij antwoordde dan
ook zoo kort als hü kon ©p vele vrageiL
die deze tot hem richtte, terwijl hij geduldig
en zwügend luisterde naar het breedvoerige,
met zwakke stem medegedeelde en oneamenJ
hangende verhaal van hetgeen Jack over
komen was. Toen hij aan het slot er van wa»
Benaderd, haande Jack zelf onbewust deD
weg tot de noodlottige vraag, welke Mat zoo
vurig verlangde en toch niet durfde tot hem
ie richten.
„Nu, oud© jongen," zeide hü, met eenige
moeite zijn hoofd op sün kussen omwendende
om Matthew aan te zien, „zooals ik u gezegd
heb, ik ben er zoo akelig aan toe geweest,
dat ik niet wist wat ik doen moest. Zoo iets
van hetgeen men zou kunnen noemen, had
mch van mü meester gemaakt. Dezen mor-
fen inzonderheid, voelde ik mü zoo ongeluk-
ïg en zoo eer zaam (want ik wist niet wan-
beer, ja of gü wel eens terutr zondt komen)
Mat voor soort van man! Hoe bedoelt
IgÜ dat!"
„In zijn voorkomen. Gelü'kt ge op hem!"
„De hemel beware me, Mat! zoo weinig
mogelijk. Mü'n vaders geziekt is vol rimpel»
en scherpe trekken."
„Ja, ja, zooals van alle menschen, als rii
°n jaren komen. Grijs haar ook, he!"
i+.eniaal wit Maar nu ge daarvan
Spreekt; er ;a &en punt vaD gelijkheid tus-
had als thans het mijne-
Toen Jack die wooi'den ge®Proken hack
klopte juist de hospita aan cie dear en zeide
dat zü huiten stond met een lekker
kopje thee voor den zteky- Mat li©t haar
binnen en ging daarop .terstond naar de voor
kamer, de porle-brisée achter zich sluitende.
Hoe dapper hij ook was, hu YaF bnng op dat
©ogenblik Jack in het gelaat t» zjen<
Hy ging naar den schoorsteen en legde
zijn hoofd in zijn arm °P aGa schoorsteen
mantel. Een poos lang hteet hij peinzend in
die houding staan; toen rees hij op, tastte i»
zijn zak en haalde nogniaai6 die noodlottige
haarlok te voorschijn, welke hij zoo vaak en
met zooveel brandende gierigheid gedurende
de laatste veertien dagen bezichtigd ha(<l.
„Uw werk is thans gedaan, zeide hij, nog
op de haarlok starende die hü in de hand
hield; toen wierp hij ze in den laaien gloed
der haard. „U w werk is thans gedaan, en
schen hem ©n mij; ten minste, diat was er het m ij n e zal niet veel tijd vorderen," sprak
t fr,fï"°n8 V'af4'" hij en weder legde hij zijn arm en zün liooi'd
„wat danï vermoeid op den schoorsteenmantel, terwijl
„WÜ_ hebben van zyn haar gesproken. Ik hij er bijvoegde:
heb myne moeder vel eenK hooren zeggen» -„Ik en Jack zpn broeders dat is een
dat toen zü met hem trouwde.... schud mün hard ding. Ik en Jack zijn broeders
kussen nog eens op, Mat, wilt g©V'
„Ja, ja, en wat hebt gij uwe moeder hooren HOOFDSTUK XVI.
zeg-gen!"
„Och niets bijzonders. Alleen dat toen hii is HIJ DE MAN?
jong. was zün haar precies dezelfde kleur
Op den voormiddag, na Mat's terugkeer
in Kirkstreet, werd het sombere voorkomen
van Baregrove Square een weinig verleven
digd door drie rijtuigon. «Pe op elkander
volgden en voor de deur van den heer Thor
pe stilhielden. Uit elk rijtuig stegen hoeren
van zeer eerbiedwaardig voorkomen, in
zwarte rokken gekleed, terwijl de meesten
van hen witte dassen droegen. Een dezer hoe
ren had een zilveren inktkoker in zyne hand
en een ander heer, die hem volgde, droog
een rol papier, waaromheen een breed don
kerrood lint gewonden was. Deze rol bfva
eene dankbetuiging aan den heer'D1®*1',
waarin zijn karakter met de bopg^a
termen werd geprezen de-inktko,
de als een Lew fis daarvoor
daarna overhandigd worden 11en'
aan wie de rütuigen behoorden,waren allen
uitstekende leden der vereniging, waaraan
de heer Thorpe steeds. z«an^e krachten
als bccretaris had geWfH 0 betrek
king hü thans uit hoofde van zqne zwakke
gezondheid moest n?t ei eSSen.
Eeu kleine ordeluke en eerbiedige groep
van nietsdoeners had zich op de stoep ver
zameld om te zien welke heeren uit de rijtui
gen kwamen, moe zij het huis binnentraden,
den inktkoker te bewonderen, nieuwsgierige
blikken op de rol papier te werpen, op te
merken dat de huisknecht zijn mooiste livrei
droeg en de dienstmeid een nieuw lint om
haar muts had, en hare Zondagsche japon
aan had. Toen d© huisdeur gesloten was, en
d© verschillend© voorwerpen, welke zoozeer
de bewondering van de omstanders hadden
opgewekt, verdwenen waren, bleef er toch
nog buitenshuis iets aantrekkelijks over, en
een ieder luisterde er gretig naar. Een der
koetsier© namelijk had een menigte bijzon-
derfhedeu omtrent de afgevaardigden en hun
geschenk verzameld en toen hü z© aan een
anderen koeteier verhaalde, die ook gaarne
alles er van wist, schaarde zich de bewonde
rende menigte om hem en luisterde gretig
naar de toelichtingen op de plechtigheid die
binnenshuis voorviel.
Hy, die de meeste aandacht schonk, wag
een donker en breed geschouderd man mei
een breeden ruwen knevel en een gelaal
waarop menig litteeken zichtbaar was; hii
was de eerste geweest bü wien het denkbeeld
om de deputatie van naderbij te zien, was
opgekomen. Aller blikken waren evenzeer op
hem gevestigd als op de leden der commis
sie en' eindelijk was het onder hen uitge
maakt dat hü ©en vreemdeling was van ds
meest uitheemsche soort; nochtans was hi|
even zoo goed een geboren Engeleohman als
de overigen en niemand anders dan Matei
thew Grice.
Wordt vervolgd.)
