DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. Groote Vergadering Spreker Mr. "lÜ^SöSiLOO Slobkousen vanaf 1.51 NASSAULAAN 59, HAARLEM f4.000 «nn f300 «150 «I®® «75 «6® «15 f S00 Waarom Dr.KUENEN VAKOPLEIDING. i)e siöiwaiiïiy van a.s. Vrijdag. R. K. POL. PROP. CLUB. EERSTE BLAD Donderdag, 21 October,^ avonds half negen uur P. W. TWÉEHUIJSET Wnonsdag 20 October 1915 40ste jaargang n°. 388 Bureau vusra üedaetis en Adnainlsfratiea - Infercemm» Telefossiïj^jgaffsïaRers I4SS en &74J AH(Tbetalende abonnés op dit Blad, die in het bezit zijn van eene Verzekeringspolis, zijn, volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor: De uifkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door dö «Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank» te Schiedam DïT NÜ&MÊK BESTAAT UIT TWEE BLADEN in het gebouw „St. Bavo", Smedestr. Over het Onderwerp Toegang vrij voor rechtsche Kiezers en hunne Dames. Dr. C H. KUENEN. overzicht. VERSPREIDE BERICHTEN BARTEL JORISSTRAAT Si* HAARLEBISCHE ALLEDAGJES No. 174; KORTE BERICHTEN ABONNEMENTSPRIJS j Per 3 maanden voor Haarlem en voor de plaatsen waar een aSent gevestigd is (kom der gemeente) L®0 Voor de overige plaatsen in Nederland per post. Per week voor Haarlem en de agentschappen 0,12* Afzonderlijke nummers0,05 PRIJS DER ADVEHTENTIENi Van 15 regels Iedere regel meer. Buitenland per regel Advertentiën in de rubriek „Vraag en Aanbod" van 1—5 regels Elke regel meer t 0,7S 0,15 0,20 0,40 0,10 bij levenslange onge schiktheid tot werkeat bij verlies van een bij overlijden. s hand of voet e bij verlies van a een oog a bij verlies van een duim a bij breuk van een ss arm of been :s bij verlies van een wijsvinger bij verlies van een ss anderen vinger u AGENDA. 21 OCTOBER, oubouw SL. Bavo R.-K. Volksbund R.-K. Bureau voor rechtskundig advies inzake arbeidersbelangen en voor militaire adviezen van 89 uur. Kantoor- en Win kelbedienden. Esperanto. Schouwburg Ja us weg 8 uur Ensenibie-Beigkegge: De Verloren Zoon. Gebouw St. Bavo R.-K. Pol. Prop. Club half negen - groote vergadering: spreker Mr. J. B. Bomans. Groote Kerk 23 uur Orgelbespe ling door den heer Louis Robert. (Zie pro gramma Stadsnieuws). St. M ar tb a-v er e en. Oude Gracht» 111 Betrekkingbureau geopend van 8—9 uur 's avonds. St. EI i sa be thsge bouw Jansstraat 49 van 12 uur aanvrage om verster kende middelen voor arme zieken der St. Elisabetbsvereeniging. Bioscope Barteljorisstraat 8 uur voorstelling. Bisschoppelijk Museum Jansstraat 79 geopend eiken dag van 10—5 uur tegen betaling van 25 eents. Uitgezonderd Zater dagen en R.-K. feestdagen. Wij hebben voor a. s. Vrijdag een gemakke lijkemaat toch óók een moeieliike taak. Len gemakkelijke, want na de victorie van Juli, die bij de periodieke verkiezing de recht- sche meerderheid bracht in den Raad op één stem na, is er nu wei niemand meer, dunkt ons, die niet'het gewicht inziet voor Rechts om den zetel van notaris Seignette voor de christelijke partijen te behouden en dus het werk van Juli 16 ]=n tóch, tóch zitten we bij deze verkiezing in een moeielijk en lastig parket immers: al weten we dat Vrijdag a.s. de kioon op het werk kan gezet worden, het valt niet te ontkennen dat daartegenover van links alle krachten zullen worden ingespannen! Nagtzaam heeft het al openlijk gezegdde stemming van Vrijdag moetde socialisten ,fip de wipzetten, dat zal de toeleg zijn De socialisten op de wip Dat wil zeggen, duidelijk en eenvoudig, dat de socialisten dan in Haarlem alles te zeggen zullen hebben. Dat de liberalen er geen voorstel zuilen doorkrijgen, of het móet de goedkeuring der socialisten hebben, welke goedkeuring zij zich natuurlijk duur zullen laten betalen! Wij weten niet, of de liberalen die toch nog eenig zelfbewustzijn en eenige eigenwaarde bezitten Willen, zich dat goedsmoeds zullen laten wel gevallen, maar toch.... de anticlericaliteit doet zoo dikwijls heel vreemd, en wie Nagt zaam zoo heel kalmpjes en beleefd hoort pra ten, merkt' oppervlakkig niet veel van het fana tieke klassenstrijd-gevoel dat de socialisten toch bij alles beheerscht! Doch om al die redenen zal de strijd voor Dr. KUENEN een moeilijke zijn a. s. Vrijdag, in District I De tegensanders, vooral de rooaen, zullen atie man naar de stembus brengen, en het spook van de „conservatief-kerkelijke meerderheid" is al uit het'doosje gekropen!' Wie nu maar een beetje verstand heeft, en uit zijn oogen kijkt, ziet klaar ais de dag dat een kerkelijke meerderheid iil deze dagen wel allesbehalve „conservatief" (in de ongunstige beteekenis die de socialisten eraan geven) zal zijnIntegendeel Maar niettemin zal het argument dienst doen, dat spreekt! Daartegenover staan onzerzijds ecnter de rechtsche arbeiders vooral, die beter weten, pal. iZij weten dat onze candidaat, nog jong, een man ais het ware uit het volk, een man die voor het volk warm gevoelt en dat zoo herhaaldelijk al heeft bewezen (wie, die niet weet wat Dr. Kuerten doet voor de kinderen der arbeiders en het mooie werk der R, K. Vacantiekolonies?), zij weten dat deze man óók hun belangen zal voorstaan met woord en daad. Zij weten dat Dr. Kuerten, die de nooden van het volk kent uit zijn arbeid en door zijn positie, die bij het voik ook gekend en geëerd is om zijn eenvoud, zijn medeleven met het volk, zijn hartelijke deelneming in hun lot, 'in Jen Raad een volksman zal wezen waar dat naar noodig is en kan. En daarnevens kent ook de Middenstand, de winkelstand, onzen voortreffelijken candidaat: en ernstig geneesheer, die staat voor zijn ern stige, zware taak, wien geen moeite te veel is die steeds studeert en voorlichting zoekt waar •die tc vinden is, doch die in moeielijke gevallen ■nergiek doortast en als een man een beslissend 55 51 Kaarten verkrijgbaar Gebouw St. Bavo, Dinsdag, Woensdag en Donderdag en voor zoover nog voorhanden 's avonds aan de zaal. HET BESTUUR. wij hem kennen en hoogachten, dan weet men dat hij de aangewezen man is voor een zetel in den Raad, dan wete men echter óók, dat geen moeite ongedaan, geen arbeid onbenut mag worden gelaten, om hem in den Raad te brengen. Vrijdag dus, rechtsche kiezers in District I, allen, zonder één enkele uitzondering, naar de stembus, en gestand op voord kan spreken op zijn pas Welnu: kent men zóó Dr. K KUENEN, zooalsj II. Tot recht verstand diene te worden opgemerkt, dat wij in deze artikelen sprekende over de vak opleiding, in hoofdzaak op 't oog hebben de opleiding van hen. die met handenarbeid in hun onderhoud later moeten voorzien. De vraag nu is: zijn voor zoodanige opleiding de ambachts scholen noodig en gewenscht en geven zij aües wat daartoe noodig is? Dienaangaande verklaarde eene commissie in 1886 benoemd door de Maatschappij tot bevor dering van Bouwkunst, om een rapport uit te brengen inzake de eischen, die gesteld moeien worden aan een goede regeling van vakonder wijs voor handwerkslieden in de bouwambachten, o, m.: „In de overtuiging, dat over 't algemeen in groote gemeenten de werkplaats van karakter is veranderd en in vele opzichten daar niet meer, zoóais voorheen, die goede opleidingsplaats is voor den toekomstigen ambachtsman om zich in het hanteeren van het gereedschap te bekwamen, acht de commissie de oprichting van ambachts scholen in die grootere gemeenten in het belang van den ambachtsstand," De quaestie van ambachtsscholen of dagscho len, die de commissie ook aanroerde, kunnen wij onbesproken laten. Hoofdzaak is voor ons, en erke /efgeu wij nadruk op, dat de commissie 'a 1 «-ii* de °Pleiding zooals die nu veelal op wf S ts geschiedt, een gebrekkige is en mSi rutfaaivau' dus als een plaatsvervanger, ambachtsonderwijs in ambachtsscholen aan beveelt. ™^a.'Klde het £erste deel van hare meening w.f"/ WeI geen verschil van inzicht bestaai.. In dit verband zij herinnerd dat ten opzichte van de manier van opleiding in fabriek en werkplaats ar Kuyper in de Memorie van Toelichting op het w. o.Tioudende bepalingen ter bescherming van den Arbeid, het volgende schreef: „jongens, die in eene fabriek of werkplaats worden toegelaten, leeren veelal met dan bij toe val het bedrijf. Aan den eenen kant werkt daartoe mede de zucht om den jongen geld te doen ver dienen en -aan den anderen kant is ook de .patroon er veelal a' te zeer op uit om den jongen zoo danig W'.rk op te dragen als voor hem patroon het mees. productief is. Aan het laten verrichten van werk, dat den jongen ontwikkelt en dat hem met ïm-crceie onderdeel en van het bedrijf bekend maakt, wor door den patroon slechts zelden gedacht. „Hierbij komt nog, dat de jeugdige personen niet zelden gebezigd worden tot het verrichten van boodschappen als anderszins, hetzij ten be- hoeve vun het bedrijf, hetzij ten behoeve van de huishouding van oen patroon. De zeer begaaf den zullen wellicht m staat zijn om nut te trek ken van hetgeen zij door den meesterknecht of door een flinken werkman zien verrichten, maar dat op dergelijke wijze van het vormen van goede vakarbeiders, die terdege hun bedrijf verstaan, geen sprake kan zijn, behoeft geen be- toog." Het zal, dunkt ons, duidelijk zijn, dat aan zulk eene opleiding en in den regel is ze aldus op eene werkplaats in 't algemeen niet veel waarde is te hechten. Dege vakkennis wordt aldus niet verkregen! Hoe evenwel nu is hei roei de opleiding op de ambachtsscholen en hier komen wij tot het tweede deel van de meening der zooeven aangehaalde commissie? Is men er daarmede alleen om te verkrijgen de kennis die noodig is om een bekwaam vakman te zijn? Of is tot het laatste meer noodig? Bij deze vraag stellen wij op den voorgrond, dat om een bekwaam vakman te wezen, iemand die het vak terdege verstaat, men daarin zoowel theoretisch als practisch ontwikkeld moet zijn en dat mitsdien eene theoretische vakopleiding alleen niet genoegzaam is. Op de practische opleiding dient men vooral nadruk te leggen, daar komt 't in hoofdzaak op.aan! Terecht zegt dan ook'de heer P Doorn in zijn rapport aangaande het lager technisch vakonder wijs opgenomen in het Verslag der Staatscom missie voor de reorganisatie van het onderwijs, in 1906 verschenen, dat de kennis, die noodig is om aan den eisch, een bekwaam werkman te zijn, te voldoen, slechts in de practijk kan worden verkregen en dat het onder wijs in de ambachtsschool zich dan ook zoo eng mogelijk moet aansluiten aan de practijk, wil het aanspraak maken op een practische en doelmatige voorbereiding tot het vak. Eerst in de practijk van het bedrijfsleven zal men zich volledig kunnen bekwamen. Daarom blijft ook, na den schoolcursus, opleiding in een goede werkplaats onmisbaar M. a. w. met eene opleiding op de ambachtsschool alleen komt men er niet. Er is meer noodig eer dat men op den naam van bekwaam vakman aanspraak kan ma ken. Eene practische opleiding dient de in hoofd zaak theoretische op een ambachtsschool aan te vullen. Na deze opmerkingen tor zake vat. de vak opleiding op de ambachtsscholen willen wij in een slotartikel nog een ën ander in het midden brengen aangaande ancjgre wijzen van vakoplei ding en de quaestie van de regeling van het leerlingwezen. Gisteren, juist to laat om het nog in ons vorig nummer op te uem0u, berêikte ons het telegram betreffende oorlogsverklaring van Italië aan Bulgarije. Gelijk men weet, hebben Engeland en Frankrijk reeds eerder overeenkomstige ver klaringen afgelegd en mist men aUeen n,og die van Rusland. Volgens de Petit Parisian is de oorlogsverklaring. Yan 1{mland aan Bulgarije toch ook spoedig. t0 verwachten. Tot een Russische actie tegen Bulgarije is r&eds besloten. Volgens dit blad ie het mo gelijk, dat de afkon i.=iiig van het gewapend conflict samenvalt met de publicatie va;n den Czaar aan bet I'i!-saarsclie volk. De politieke tóestand op Jen Balkan is nog steeds niet geheel opgeklaard. In Grie kenland schijnt men meer naar Duitsohland te gaan overhellen. aa' zouden, volgens be richten uit Athene, o uitsehgezinde kabi netsleden Goenaais en Ui eo tok is, weer aan invloed winnen, Ook zouden er geruchten loopen dat Zaïmis *®igt af te treden. De Entente-mogen» '^en, die }uin irlvloed op de Griekscbe regeering zien verminderen en er vooral over ontstemd zijll; dat dit land aan Servië S'eeU U p bo,°d> hebben thans door de Emgelsób0 Russische gezanten aan Zaïmis doen mededeelen, dat zij het niet eens zijn met de m etoaiug door de Griek- eehe regeering van ljaar verdragsverplich tingen ten opzichte van Servië. Omtrent de deelname van Italië aan de ac tie in het nabije Oos cu, v erneemt het Petit Journal uit Rome, da de medewerking van Italië waarschijnlijk zal beginnen niet een maritieme actie in óe Lgeïsobe Zee. Gisteren maakten wij ip 01).„ overzicht mel ding van een bericit uit de Italiaaiisehe bladen, waarin wei' gemeld dat bij Enos, dat gelegen is bij ,0° mouding van de Marit- za, aan de Egeïseho zeer, Franseh-Briteclie troepen waren geland, Wij teekenden daarbij reeds aan, dat hierdoor de vraag kon won den gesteld of de f,eal]ioerdiell nu van alle rechtstreelviEohe hulp aan yervië afzagen, wijl het bericht ons tamelijk onwaarschijnlijk voorkwam, omdat de geallieerden, die hun troepen voor de expeditie naar het binnen land van Servië en aan de Dardanellen te zeer noodig hebben en daarmede een nieuwe onderneming zouden wagen aan de Maritza, en dus hun krachten neg meer zouden ver brokkelen. De Engelsclie bladen zoo wordt dan ook thans uit Londen gemeld be- «ehouw/uA het Ttaliaausche bericiht over een landing bij Enos als onwaarschijnlijk; en waar nn verder ook elke bevestiging van dit bericht ontbreekt, leggen wij er nog eene den nadruk op, dat dit bericht onder alle voorbehoud door ons werd weergegeven. Thans bereikt ons weer een ander bericht, dat slechts onder voorbehoud kan worden vermeld: de Bulgaren zouden namelijk vol gens een bericht uit.... Saloniki, bij Strom- nitza een ernstige nederlaag hebben geleden, waarbij een Bulgaarsdh bataljon geheel ver nietigd werd. Het bericht wordt in geen der officieele communiqué's nog bevestigd. Van het Servische front verdient vermei ding, dat de verbonden troepen thans de stad Obrenewatz hebben veroverd; ook de hoog ten ten oosten van Wranits, ten zuiden van Ripanj, en ten zuiden van Grotska aan den Donau, zijn in hun bezit Bij de gevechten om den Awalaberg en de stellingen ten noordwesten van Grotska hebben de verbon den troepen 2060 man gevangen genomen. De Bulgaren hebben de eerste versterkte linie ten oosten van Pirot, aan de Serviërs ontrukt en zijn tot in de streek van Wranja voorwaarts gerukt. Van de overige fronten niet veel nieuws, dan alleen van het Russisch'gevechtsterrein, waar de Dnitsdbers ten zuiden van Riga verscheiden Russische stellingen hebhen be stormd en ten oosten van Borkowitz, den linkeroever van de Duna, schuins tegen over Oger, bereikten. Een officier en 240 man werden gevangen genomen, 2 machine geweren buitgemaakt. Ook aan de boven-Styr maakten de Duit- eehers eenige vorderingen, waartegenover echter de Oostenrijkers aan de beneden-Styr een verlies aan de Russen hebben te erken nen. De Russen wisten daar in de streek van Tsartorisk vasten voet te krijgen. Het protest der Duitsche bischoppen. TELEFOON 1770. DE MANIER? Wij ontvingen heden weder <een raadsstul van eenige leden van rechts in zake het toe kennen van een duurtetoeslag aan gemeente werklieden enz., dat wij onder stadsnieuw: mededeelen. Van de week publiceerden wi, ook reeds een paar voorstellen aan den ram gedaan ter zake van dit onderwerp en L nemen maatregelen in zake den melkprijs enz die mede door een paar raadsl i. i van'rechts waren onderteekend. Natuurlijk erkennen wij de goedebedoe linpen der raadsleden van rechts, die „uikc voorstellen indienden of "iede°adf Echter vragen wij ons af of bet ^i-sch p niet meer gewenscht, is, datal ie o J^ zaken eerst eens in een vergader rechtsche raadsclub worden onder de om gezien? Dan kan men vooraf net wr e; tegen ervan overwegen, voordat men toe gevend aan een goede ingeving des harten een voorstel indient! Dat is veel waard. En de goede xaat van deze manier van handelen is ver lei- dat dan méér raadsleden van rechts een voor stel, dat yordt ingezonden, in de gelegen heid zijn te onderteekenen, dan thans. Het kan nu best gebeuren, dat leden van rectus eon voorstel zouden willen onderteekenen, maar dit niet kunnen, omdat 't hun niet ter onderteekeniug is gepresenteerd, omdat met hen geen overleg is gepleegd. Indien men door overleg en samenraa/i- vaste gedragslijn bij rechts inzake t india nen van voorstellen leek ons dat niet kw rad Het doet nu wel eens vreemd aan om ouder allerlei voorstellen, die van tegenpartij ders uitgaan, ook de handbeekening van een katno- Hot Of een ander rechtsch raadslid te bon komen tot het volgen van t en liek of vinden bedanken voor de tot dusverre behaalde over- De corespondent van de „Maasbode" te Keu- wjnnjjlgell eja 0m de spoedige eindoverwinning len seint, d.d. 19 Oct. aan zjjn blad: ^Tegen over de in den „Tijd" en de „Gazette de Laiir sanne" gepubliceerde bewering van mgr. Baudrillart, volgens welke de Duitsche bis schoppen niet in Rome zouden geprotesteerd hebben tegen het boek „'La guerre allemande et le catkolicisme," kunnen wij nog bet volgende mededeelenover het huldigingsadres, dat de Duitsche bischoppen, te Fulda vereenigd, den 17den Augustus 1915 aan Z. H. den Paus ge zonden hebben. De bisschoppen wenschen den H. Vader in dit adres geluk met Zijn troonsbestijging en bieden Hem hun gevoelens van liefde, eerbied en kinderlijke gehoorzaamheid aan. Zij danken den Paus voor Zijne liefdie, waarmede Hij on vermoeid de verschrikkingen van den oorlog tracht te lenigen en den vrede zoekt te bewer ken. Zij verzekereh, dat alle Duitsche Katho lieken den H. Vader in Zijn pogingen Meeds gaarne zullen ondersteunen en alles zullen vermijden, wat de tweedracht nog zou kunnen doen. toenemen. - Het adres gaat dan woordelijk als volgt voort: TT Het moge ons hier geoorloofd zijn Uwe Heiligheid onze smart uit te drukken over het voor de Oostènrijksche wapenen af te smeeken. Aan de processie, welke door tienduizenden ga- volgd werd, namen o.m. deel de aartshertogin nen Zita, Maria Josepha, Maria Annunziata prinses Elizabeth Liechst en stein, de president- van het lieerenhuis vorst Windischgratz, laim- maarschalk vorst Liechtenstein en burgemees ter Weiskirchner. De processie vertrok van de Votiefkerk door den Hofburg naar de St Stefanuskerk, waar aartshertog Karei Frans Jozef den stoet opwachtte. De leden van het keizerlijk huis woonden dan het plechtige Lot bij, dat door kardinaal Piffl in den dom gecele breerd werd. De indrukwekkende plechtigheid werd besloten met bet zingen van een stro*' van bet volkslied. Toen de troonopvolger, zijn gemalin en overige leden van het keizerlijk huis de dom verlieten, werd hun door de bevolking een geestdriftige ovatie gebracht. Felix Decori. t Felix Decori, de secretaris -van president Poincaré is den 17den Octo- ber in het Elysée plotseling gestorven. - Steun'aan die pers. In bet hertogdom Ba den hebben verschillende gemeentehestureii verschijnen van een boek, waarin zekere Katho- jbesloten uit de gemeentekas een subsidie te Heken geleerden, gedekt door de autoriteit vanverlee'nen aan de plaatselijke bladen, wegens bisschoppen, zoover gegaan zijn, dat zij, z.g. ter bescherming van hun eigen vaderland, de Duitsche Katholieken verdacht gemaakt heb ben, dat dezen van de reinheid des geloofs zou den afgedwaald zijn. „Door deze handelwijze is te vreezen, dat -X .ril Otl no/lll ilr\ 1 de booge uitgaven, die de oorlogsberichten aan deze bladen veroorzaken. Grootvorst Nikolaas. De Deutsche Tages- ztg. ontleent aan het Neue "Wiener T age bi r t bet niet waarschijnlijke bericht, dat groot vorst Nikolaas bet opperbevel der Servische i troepen zon hebben overgenomen en reedf» strekte rust moéten ne iramp In Frankrijk. Een trein met Een,l.Ai., gewonde soldaten is bij den i T,;; a ml se), an „W. i HOOP CU ZOU neUUBU 0\ Clgenunie K In.d0 groote familienaar Servië zou zijn vertrokken, der Kerk zullen binnendringen, welke toch j De Engelsehe minister Asquitli- Giste rets volgen den geest van den Verlosser allen zou is een cffficieele kennisgeving "govern èn'ltofde^11 keih?en band van vrede behelzende d at,4"^ o en igo dagen vol- T darmkatbarr lyat. eiuy wjj deze onze smart in Uw vaderlijk ar uitstorten, zullen wij niet ophouden Uwe Pogingen met onze gebeden te. ondersteunen, en Steeds zullen wij onze geloovigen opnieuw aan sporen om door werken van boete en door Po- wijzen van liefde, ook tegenover den vüan van de Goddelijke barmhartigheid de or- tihg van do dagen der verschrikking af te Hnipea slotte verzekeren de bisschoppen, dat zij en de geloovigen steeds vurig voor bet welzijn van den H. Vader zullen bidden." lien oorlogs-smeekprocessie in Weeneu. Zondagmiddag beeft te Weenen e.en groote oorlogs-smeekprocessie plaats gehad om God te n„Wr>?lende gewonae tornaren is du den timnel van St. Privat ontspoord door het breken van een koppelstang. Zeventien dcv>- den en tal van gekwetsten zijn reeds uit ae overblijfselen te voorschijn genaaid. Eén lorpeilóboot verongelukt. Reuter meldt uit Kopenhagen, dat een Duitsche torpedo boot in de-Oostzee door een veerboot is aan gevaren en in tweeën gescheiden. Slechts 5 man van de bemanning, die 45 koppen tel de, werden gered. De U-oorlog. De Duitsche s.s. „Pernambii- co" en de „Soederhamn" zijn in den mudrt: door Énjpélsihe A nteu nabij Höfrhige

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1915 | | pagina 1