DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND,
BLOEMWERKEN
Gevaarlijke Vrienden.
HASSAULAAN 59, HAARLEM
f4000 «500 #300 #150 #100 175 #60 f 15
YAhUFLUOfNG.
L Earliljorisstraat
P. J. JANSSEN,
J. H. A. eiELEH, ZIJLSTRAAT b. d. Gr. Markt
DE DtüfSLöS
winterjassen, olookousoii vanaf 1.0
feuilleton
te*.
EERSTE BLAD
boek ff
59 GEKT PER EL.
Aneggancg. li. Warmoesstr.
THEOD. G. v. DUSSELDORP.j p. W. TWEEHUIJSEN
Zaterdag 23 October 191S
^40ste jaargang n°. 8884
ABONNEMENTSPRIJS i
Per 3 maanden voor Haarlem en voor de plaatsen waar een agent
gevestigd is (kom der gemeente)
Voor de overige plaa-en in Nederland per post.
Per week voor Haarlem en de agentschappen
Afzonderlijke nummert
Bureau van Redactie en Administraties -
Intepcomm» TeSefoonnummers 1428 en 2741
PRIJS DER ADVERTENTIEN i
Van 15 regels
Iedere regel meer
Buitenland per regel
Advertentiën in da rubriek „Vraag en Aanbod1' van 1—5 regel»
Elke regel meer
Alle betalende abonnés op dit Blad die in het bezit zijn van eene Verzekeringspolis, zijn, volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor:
bij verlies van bij verlies van bij breuk van een bij verlies van
een duim a arm oi been :r
bij levenslange onge
schiktheid tot werken
bij overlijden.
bij verlies van een
s hand of voet
De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de »Hollandsche Algemeene Verzekeringsbankte Schiedam.
bij verlies van eer»
een wijsvinger ti anderen vinger a
Dit nummer bestaai uit vijf bladen
waaronder de Gfficieele Kerklijst en
het Geïllustreerd Zondagsblad in acht
bladzijden.
in.
Behalve de opleiding in de ambachtsschool,
die, zooals wij zagen door eene op de werk-
p'aals dient te worden aangevuld, wordt nog
eene andere manier van opLeiding toegepast
door de vereeniging tot bevordering van het
vakonderwijs in Drenthe en wel door het
si uiten van contracten met patroons om één
of meer leerlingen in de werkplaats te onder
wijzen en op te leiden.
De vakken tot welker opleiding de ver
eeniging steun kan verleenen zijn: timmeren,
waaronder begrepen het wagen maken, schil
deren, smeden, meubelmaken, koperslagers,
loodgieters en zinkwerkersvak, het schoen
makersvak, waaronder zijn begrepen het
zadelmaken, het kleermaken en dan nog het
letterzetten.
De cursus is een driejarige en begint met
1 April van reder jaar. Ieder leeriing dre
aangenomen wordt moet een half je ar op proef
werken, waarna besloten wordt om hom
iefinitief aan te nemen of het contract te
vernietigen.
Natuurlijk is dit eene goede bepaling. Men
kan dan nagaan of een leerling zijn best doet
en de idéé, waarover men het in den laat-
ston tijd veel heeft, dat een ieder in dat
vak moet worden opgeleid, waartoe hij 't
moest aanleg heeft en het meest geschikt
is, kan worden toegepast. Dit is van deze
regeling een groot voordeel
Voor plaatsing komen in aanmerking zij
die a. den len April den leeftijd van 13
jaar hebben bereikt en nog geen 16 jaar
oud zijn; b. aan den leerplicht hebben vol
daan en c. gezond zijn van gestel. De patroon
ontvangt voor leergeld een bedrag van f 100
en wel in drie termijnen; na het eerste
jaar f 40: na het tweede f 35 en na het
derde f 25. Aan hét einde van Ieder leer
jaar moet door den leerling een proefstuk
,vo,den vervaardigd.
Het Hoofdbestuur verbindt zich verder om
aan den vader of vocgd van den knaap
door den patroon te zu"en doen uitbetalen
/oor loon: f 0.50 per week in het eerste
jaar; 1 0.80 in het tweede jaar en minstens
i i.in het derde jaar.
De laatste regeling valt inzonderheid toe
te juichen, d© Leerling heeft dan 't idee dat
hij iets verdient en dit kan heilzaam wer-
Kon en voor hem aanmoedigend om goed
zijn best te doen. Bovendien de gezinnen
ontvangen dan ten minste een kleine onder
steuning voor de derving van het loon/ dat
misschien een leerling zou kunnen verdienen
bij een patroon waar hij een minder go-a-je
Dienaangaande ontleenen wij een en an
der aangaande het reeds aangehaalde rapport
van den lieer Doorn.
Gr. Markt Tel. 938.
LASCLÉER voor DA80ES"
Roeden kost hlij otis
TELEF. 2BI0. - HAARLEM.
en niet contractueel geregelde opleiding zou
genieten.
In dit verband zij opgemerkt, dat veelal
een arbeider niet zijn jongens naar een
ambachtsschool zendt of zenden kau, omdat
hem dat in den regel op kosten vaa iesr-
geid komt te staan, waarbij dan nog komt
dat de knaap zelf niets verdient.
En de levensstandaard van den werkman
is meestal van dien aard, dat dit er niet op
kan overschieten.
Althans in arbeiderskringen hoorden wij
er zoo wel eens over praten 1 Bij deze manier
van opleiding nu is getracht om aan bezwaren
van dezen aard zooveel mogelijk tegemoet te
komen. Een groot voordeel is reeds dat de
ouders niet het leergeld hebben te betalen.
Do resultaten van dit leerlingstelsel, dat de
manier van opleiding in de gilden eeniger-
roate nabijkomt, zijn Bevredigend. Opmer
king echter verdient, dat de vereeniging ook
op baar program hééft staan: stichten van
ambachtsscholen en dat deze te Assen en
te Hoogeveen zijn tot stand gekomen.
ïe vermelden valt nog, dat de leerlingen
verplicht zijn herhalings- en teekenonder wijs
te volgen en dat aldus is getracht, te komen
tot eene practische en theoretische vakop
leiding.
Eindelijk releveeren wij nog dat door de,
vereèniging tot veredeling van het ambacht
in de laatste jaren telkens gelegenheid wordt
gegeven om proeven van bekwaamheid af
te leggen in de vakken die tot de bouwam
bachten behooren, waarvoor dan getuigschrif
ten vgn gezei oi meester worden afgegeven.
Ook dat kan bijdragen tot de vorming van
bekwame vaklieden.
Al deze pogingen tot opleiding van eten
arbeider tot een bekwaam vakman verdienen
in broeden kring waardeering. Want, zooais
dr. Kuyper aanmerkt in de in deze artikelen
reeds aangehaalde Memorie van Toelichting
op het W.O. houdende bepalingen tot be
scherming van den arbeid:
„Aan eene goede opleiding van arbeiders
is voor heel onze nationale ontwikkeling zeer
veel gelegen. Niet alléén' het belang] van
'den toekoinstigen arbeider staat daarbij op
het spel, maar een machtig staatsbelang is
evenzeer daarbij betrokken. Verheffing van
het peil, waarop onze handwerkersstand staat
zal heel ons volk ten goede komen."
Dr. Kuyper ontwierp dan een plan om in
de toekomst te komen tot een werkmans
stand, die ui technische Qntwikkeling hooger
staat dan de tegenwoordige en wei, het zij
door den jongen na het verlaten der lagere
®chool, als leerling te brengen in het bedrijf
man h"1 cJaar °P leiden tot geoefend werk-
wikkelin 'lurn cl<! gelegenheid tot verdere ont-
Hii lief op eene ambachtsschool.
een leerlingsSd eTf1!611 ,°P-^6t bclT? Vau
Sen'
legenkeid diende° teS° n°'^wikkeling, ge-
een cursus aan een sclX te volgen
technisch onderwijs, waar zij zich etenkoSn
bekwamen tot opzichter, enz. Daarover
in
verband met de hiér aanhangige plannen in
een volgend artikel. 111
OVERZICHT.
Het aanbod van Engeland om Cyprus aan
Griekenland af te staan, indien dit land ten
gunste van de Entente de onzijdigheid zou
prijs geven, is naar uit Londen wordt
gemeld door Griekenland afgewezen.
Italië, dat zich tegen dit aanbod heette
to zullen verzetten, kan dus gerust zijn; en
eigenlijk ook weer minder gerust. Immers,
uit deze afwijzing door Griekenland zou
men kunnen opmaken, wat voor eenige dagen
ook al werd gemeld, dat de houding van
Griekenland zich gaat wijzigen en richten
naar de politiek der Midden-Europe eeche mo
gendheden. En deze meening wordt nog meer
gesterkt door de berichten over de landing in
Saloniki. Griekenland zou namelijk niet alleen
geweigerd hebben ook Italiaansche troepen
te laten landen doch zelfs ook den eisch
gesteld hebben aan de Entente om de ge
lande troepen weer in te schepen.
Hoe het ook zij en wat er ook gebeure
moge, omtrent Griekenland's houding is men
geenszins nog zeker.
Mocht het waar zijn, dat Griekenland den
doortocht van de Entente-troepen moeilijk
heden in den weg lef^dan komen de geal
lieerden zeker te laat om de Servische bond-
genooten bij te staan. Nu reeds, als gevolg
van den snellen opmarsch der Bulgaren, wordt
er aan getwijfeld of de PranschEngelsche
versterkingen nog wel tijdig op het gevechts
terrein aanwezig kunnen zijn.
Intusschen wordt de opiparsch der Bul
garen en Duitsch—Oosbenrijkscho troepen met
kracht voortgezet.
De Duitschers onder v. Kövess hebben de
linie Arnagewo tot het Slatinawerk bereikt,
terwijl net leger van v. Galiwitz tot Selewats,
Sawonowats en Trnowtsa- en tot noordelijk
van Ranowats is doorgedrongen.
De Bulgaren, onder generaal Bajadjef drin
gen ten Noorden van Knjedzowats verder
door, terwijl weer ander© Buigaarsche af-
deelingen Koemanowo hebben bezet.
Ook is Weles, in hefc dal van de Wardar,
in Buigaarsche handen gevallen,
i De Engelsehen gchijnen nu van uit de
Egeïsche Zee de Bulgaren te willen bestoken
en hebben daar Dede Agatsj beschoten, zon
der echter schade aan te richten.
Aan het Russisch front eu in het Westen
is wel eenige beweeglijkheid, doch belang
rijk nieuws wordt vandaar niet gemeld. Wél
van het Italiaansche front; daar hebben de
Italianen, zooals, na ©en voorbereiding door
artillerievuur, die «löer dan 50 uur had ge
duurd, te verwacld®11 was, de algemeene be
storming tegen de Oostenrijksche stellingen
in hgt kustgebied ondernomen. Dit is de derde
stormloop in cte /ijf maanden van den Ita
lia anschcn
DEfRB-SAISONS s. t r
5 Barieljorisstraat 5 BARTEL JO RISSTRAAT
Tesefoon 2144. i
27
TELEFOON f770.
VERSPREIDE BERICHTEN
De nieuwe regeling in de Belgische levens
middelen voorziening.
HAARLEMSCHa ALLtiiAtuES, No. 1745
OPRUIING.
Ons gewerd een manifest, dat ook hier wei zal
Zooals bekend, is men in België tot in beslag- worden verspreid, waarin tot dienstweigering
neming van den korenoogst van 1915 overge-1 wordt opgewekt.
gaan in het belang der Belgische bevolking.) Op zichzelt is dat reeds afkeurenswaardig,
Om het land op gelijkmatige wijze van brood maar te meer is het dat, omdat een aantal del
te kunnen voorzien en om het speculeeren
tegen te gaan, heeft de Gouverneur Generaal
het Nationaal Hulp- en Voedingscomité, dat
reeds bijna al het buitenlandsche graan invoert,
belast met bet opkoopen en uitdeelen van het
binnenlandsche koren. Dit geschiedt onder be
heer en toezicht van de Oogstcentrale, welke
door de Duitschers werd ingesteld. Op deze
wijze zal hot koren, ook dat door het Natio
naal Comité werd opgekocht, onder beslag-
onderteekenaren, naar zij verklaren, om onder
scheidene redenen niet in de termen van militie
plicht vallen!
Natuurlijk leent men onzerzijds aan stemme
van dien aard geen gehoor.
Echter ter wille van anderen zouden wij he:
gewenscht achten, dat men van overheidsweg'
verspreiding van dergelijke manifesten verbooc
en ze in beslag nam
Immers velen onderscheiden niet wel!
Feitelijk dienden de onderteekenaren van hel
name der Duitsche autoriteiten blijven tot 0p manj'esb, Wjei, °P toed en 'en zeeiste valt te laken
bet oogenblik, dat de maandelykscke nage
noeg gelijkmatige hoeveelheden op bevel van de
oommissie der Oogstcentrale zullen worden uit
gegeven voor de consumptie.
Dë Gouverneur Generaal stelt eveneens de
maxima prijzen vast- tegen welke het koren van
de landbouwers moet worden gekocht alsook do
hoogste verkoopsprijzen, waartegen het koren,
het meel, de zemelen en het brood over het- ge-
strafrechterlijk te worden vervolgd
oorlog-
de Belgen af te snijden, mocht ten uitvoer leg
gen.
Wat de verkoopsprijzen van het koren in
gevoerd zoowel als inheemsck betreft, ei
eveneens die van zemelen, meel en brood, deza
zijn voor het oogenblik nog tamelijk hoog in
verhouding tot de vastgestelde prijzen voor he»
heele bezette gebied moet worden van de hand aankoopen der binnenlandsche granen van d»
gedaan. Hij stelt ook't dagelijksch rantsoen per landbouwers.
hoofd vast. De boekhouding van bet Nationaal j Dit komt doordat tot 1 October een betrek-
Comité betreffende den in- en verkoop van kei ijk geringe hoeveelheid koren van het eigen
koren en van de vervaardiging van meel, zeme- land niet voor gebruik beschikbaar kon wordeD
len en brood worden door de Duitsche overhe- J gesteld, w aardoor voor het meerendeel de ver
den nagezien en de magazijnen, waarin het op- koopsprijzen voorloopig nog steeds met de be-
gekochte koren wordt bewaard, worden gere- trekkelijk hoog© inkoopsprijzen van het inge>
geld door de provinciale oogstcomité's geeon-voerde koren overeenkomen. Zoodra grootei
troleerd. Deze Matste bepaling werd d-oor de hoeveelheden inlandsch koren, waarvan de ver
afgevaardigden van den Gouverneur Generaal koopsprijs veel lager is, voor de algemeene voe-
gemaakt, teneinde de zekerheid te erlangen, dat ding van het land beschikbaar zullen zijn, zul-
liet gedeelte van den oogst, dat maandelijks voor len de verkoopsprijzen beneden de tegen woor-
do consumptie wordt uitgegeven, de vastgestel-dige verlaagd worden wijl men in principe heeft
de hoeveelheid niet overschrijdt: deze regeling aangenomen, dat- de maxima verkoopsprijzen
beoogt de levensmiddelenvoorziening van de van koren, zemelen en meel voor het geheel*
Belgische bevolking te verzekeren door de bin- j land gelijk moeten wezen, en de streken waa»
nenlandsche stocks, welke in deze magazijnen j geen koren verbouwd wordt, niet ten gunste
bewaard woi'den. Dit voor het geval, dat de j van de andere streken waar dit wel het geva,
voorziening met buitenlanasclie koren door de is, benadeeld mogen worden. Wat den maximum
Britsehe regeering zou worden belet, iéts verkoopsprijs betreft van het brood, dez»
waarmee altijd rekening dient te worden gehou- werd geregeld met inachtneming van de onkos-
(jgj, ten der bakkers in dat gedeelte van het land
Ter uitvoering van deze regelingen heeft dej waar die onkosten het hoogste zijn.
Gouverneur Generaal, te beginnen met. 15 j Om, waar pl&atselijke omstandigbéden r ,n
October, het meelrantsoen op 350 gram per dag
en per persoon vastgesteld. De maxima prijzen,
waartegen het koren, het meel, de zemelen en
het brood moeten worden verkocht, werden
door aanplakbiljetten in alle gemeenten aan liet
publiek bekend gemaakt. Waar het vastgeste de,
meelrantsoen voor sommige categoriën er
voiking misschien niet bereikt- de hoe» et ci
welke dezen in vredestijd gewoon zijn, mag De
bepaalde toch als ruimschoots voldoende wor
den geacht. Grooter rantsoen zou broodgeb
ltunnon beM>» 'T^'.1"l™
Naar het I'ransch.
fi
iSiechts twee bijzonderheden waren haar
duidelijk bijgebleven. De een was die bespot-
kölijke profetie, dat zij niet meer naar haar
•'gen land zou terugkeeren, en de ander was
die vreemde waaxsehuwing betreffende haar
i-'iannen. "Wat den blonden man aanging, dié
•:en rol in baar leven zou spelen doze voor
spelling van de waarzegster had haar een
'zeetje boo« gemaakt. Frangiaises hielden
niaeohieu van dergelijke toespelingen, haar
iirgorde 'net te hoor en bewereu, dat zij spoe
dig verliefd zou zijn, en nog wel voor het
■/erst, in haar leven.
Toch was het wel heel vreemd, dat ma
tera* Uaghoetra gezien of eigo.-j.ijk geraden
tad, 'Jat zij een ketting bezat, wna.-ma
'■onderen prijs op 6telde. Maar or bostond
och ook iet* als telephatie? Eu beweren
ommige mensehen niet, dat waarzeggers
envoudig de gedachten lezen van hen, die
ien komen raadplegen en deze daa met hun
rjjka fantam© yeroer .uitwerken! j i
Dit zou een eenvoudige verklaring zijn
van wat zij van de parelen Ihad g'ezegd.
Sylvia gevoelde zich altiid eenigszin© on
behaaglijk, als zij haar parelen niet om haar
hals had. Voor het eerst had zij ze in het
j bureau van het hotel achtergelaten, toen zij
j met haar nieuwe vriendin een Hhc-ater zou
bezoeken, dat laat in den nacht uitging en
- zij had zich toen bepaald onplezierig en
vreemd gevoeld. Zelfs had zij zich afgevraagd
of de heer Girard, de eigenaar van het he
itel, wel zoo eerlek was en of hij haar mooie
parelen niet .by ©en bekwaam juwelier zou
ruilen voor een snoer dat ©r precies zoo uil
jzag —ofschoon zy^er innerlijk van overtuigd
waa, dat z« baai eigen snoer uit duizend an-
deren zou herkeuneu.
i Maar wat was ei gaande tusechen de twee
Madame Cagliostra logde de kaarten lang
zaam en voorzichtig op de tafel neer. Toen
gaf zij opeens een zachten, heeschen kreet,
op
nies, maar ik hoop dat dit u geen reden zal
zijn om mij niet bil nw kennissen te recom-
numleeren. Ik verzeker n, dat ihet mii niet
dikwijls gebeurd, da 1 ooor zoo'n duizeling
.overvallen wordt.
I Haar stem daalde 01 een gefluister. Met
een blik vol ontzetting Zag zj; neer op ^e(-
spel kaarten dat op tatel lag.
Ik zal u maar eRn rijksdaalder bereke
nen, mompelde zij eiinelyk, want ik weet
'dat hetgeen ik u a gezegd, u niet heeft
voldaan.
Sylvia ging naar het raam, schoof de gor
dijnen op zij en opentte het venster.
Geen wonder, dat cle stakker flauw valt.
zeido zy. Hoe verzint Ze alles zoo
I potdicht te houden m een kamertje als dit,
'dat eigenlijk niet veel meer is clan een groote
jdoos, met drie meiischen er in!
Madame Cagliostra was weer op haar
'stoel neergevallen.
Ik moet u verzoeken weg te gaan da
jines, zeide zij. Ik verlang niets meer'clan
een rijksdaalder.
i Maar Anna Wolsky deed nu iets dat Svl-
iyia vreemd vond. Zij trad 6ne\ op dJ LȆ-
i legs ter toe
jen nam ze haastig weer op
S Het spijt me wel, mevrouw, zeidé zij,
'staande - maai' ik kan u niets zeggen, heele-
jmaal niets! Ik voel me onwel.... heel on-
wol! En het ontging zelfs Sylvias jonge on-
ervaren bogen niet, dat zy heel bleek was.} U hebt iets in de kaarten gezien, dat u
geworden. "ta
De kaartlegster staarde Anna Wolsky eeni-
ige oogenblikken in het verbaasde gelaat.
I Ik.wfet, dë-ii ik u heb. ieieursiesteld, ha-
jrne niet wilt vertellen, zeide zij op een toon
van gezag.
't Kan me niet schelen het te weten.
Ik h.ea geen. kind
nep madame Cagliostra boos^ ik voel me,nu vol licht, lucht en zon was.
veel te ziek om iels te zien. De kaarten zeg-
"Tu 'bet 'heldere zonlicht, dat nu de kamer
binnenstroomde, kon men zien, dat zij lijk
bleek was.
jk bied u wel'myn excuses aan, dames
zeide zij weer. Als u ine den rijksdaalder
niet wilt géven, heb ik daar vrede mee
Zij wees met een bevenden vinger naar de
deur en bylvia legde een rijksdaalder
fel neer.
op ta-IAls ge er werkelijk toe komt hier v
te gaan en ik vrees dot ge d'_«u -oen
Maar voor de bezoeksters op het donkere -- dan raad ik n aan zoo spoemg mogelylr
Meiirtran hmlden'de d*^weS 1,af lage, naar Pmys terug
trap hadden gevonden, hoorden zy haar
stem weer.
Dames! riep zij. Dames, ik smeek u,
nog even terug te komen.
é,y keken elkaar aan. 1 oen RSaJjeen j© wordt, antwoordde de waarzegster plechtig'
haar vinger op <lo lippen eo s11*.\.i
Integendeel, in dat opzicht zie
Zij
Wil jij ook even terugkomen, Sylvia!
■moet ons heiden spreken.
De stem van Anna Wolsky trilde van op-lis! riep zij uit,
^vinding en nieuwsgierigheid. Eu Sylvia ging Het is uw leven
De Poolscbe lachte eenigszius wecmocvig
Ik zou wel eens willen wcfeu wat d
de broodbereiding dit- veroorloover dez© prij
zen nog meer te verlagen, heeft de Gouvernc-at
Generaal aan de provinciale oogst-comin; :s
ocgestaan, om in sommige gemeenten dé
hoogste broodpryzen lager te stellen dun de a
algemeen bepaalden prijs, er. wei ua het advj
van den plaatselijken burgemeester t« hebbe:»
iegewonnen afwel op diens voorstel.
Daar de maalverhouding vanaf 1 OecobeJ!
voor het geheel© land op 76% is gesteM zal ©r
yan dezen datum af uitsluitend wittebrood iri
het bezette gebied worden gebakken en terzelfl
Engelsche regeerïng hare bedreiging om den der tjjd zal eene groótero hoevbellnv-i veevoedc-t
overzeeschen toevoer van levensmiddelen voor bachikbaar komen.
Gaat naast elkaar staan, zei de kaart}
legster kortaf. Zij staarde hen een poosjd'
aan en zei toen zeer ernstig:
Ik durf u uiet weg te lateu gaan zon
der u te waarschuwen. Uw beide levens zijn
zoo dicht dooreengevlochten. Ge moet Pa rijd
niet voor eenigen tyd verlaten en vooral: go
moet Parijs niet samen verlaten. Ik zie u
beiden een vreeselijk gevaar tegemoet gaan»
andaan
Iets moet ik u toch vragen, zeide Anne
Za'l ik geluk hebben? U weel wat ik be
doel. Ik speel.
Het is niet uw geluk, dat bedreigd
kamer wwr binnen. aeggeu had,tengewoon veel geluk hebben. Ik zie slapen»
lp zirkortaf'Wat is het? ibankbiljetien eii goudstukkea voor u liggen
Neen, zei madame Cagliostra de an-'.Het is niet uw geluk in 't spel, het is iet»
dere dame moet er ook bij zijn. U moet hei- van veel meer beteekenis dat iu gevaar jst
den tegenwoordig zijn bij wat ik u ga zeggen, ilets waaraan ge zelf oneindig meer waard»
Amfa ging naar de deur terug eu riep: 'becht dan aan uw geluk.
1,60
2,—
0,12»
0,05
0,75
0,15
0.20
0,40
0.10
j uvciu|u«,u - nctiiu v« vwt - een oog wu -• ccu wif^vn
TTovhanrl mp.r, cm hipr w
«SS
Xttt m
jLü vciav»*'* t, 11
«e» J A liiïti JJ.O» «-O u/ei Ui» ^niun. ULil' UL'-j 1GI LTü
