DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. Slobkousen vanaf 1.50 I MASSAULAAH 49, HAARLEM f4000 §OT© f ISO f 100 f76 f@0 fis f S©0 ÜANTELC08TUUIS. DE OORLOG De oorlogslasten en de gemeet\tehegrooting. EËBbTË ÖLAD üiï THEOD. G. v. DUS3ELD0RP. VOOR 1. H. DEN PAUS. P. W. TWEEHUUSEN kortê berichten insdag 26 October 1915 40Sïe Jaargang n°. 8386 Bureau van Redactie en Administratie i - Intercomm. Telefoonnummers 8428 en 2748 Alle betalende abonnés op dit Blad, die in het bezit zijn van eene Verzekeringspolis, zyn, volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor: De uifkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de »Hollandsche Algemeene Verzekeringsbankte Schiedam. Oil NUMMEH lic^TAAT TWEE BLADEN 5 Bar>feyopisstr>aai 5 Telefoon 2844. Politieke manoeuvre. VERSPREIDE BERICHTEN BARTEL JBRS3SYRAAT 27 HAARLES8SCHE ALLEDAGJES, No. 174} I ABONNEMENTSPRIJS i Per S maanden voor Haarlem en voor de plaatsen waar een «sent Bevestigd is (kom der gemeente) 1,60 Voor de overige plaatsen in Nederland per post. 2, Per week voor Haarlem en de agentschappen 0,12* Afzonderlijke nummers 0,05 PRI3S DER ADVERTENTIEN s Van 15 regels 0,75 Iedere regel meer. ,,..«••••••••••••••'0,15 Buitenland per regel 0.J0 Advertentlën in de rubriek „Vraag en Aanbod" van 1—5 regels 0,10 Elke regel meer 0,10 bij levenslange onge schiktheid tot werken bij overlijden. bij verlies van een a hand of voet s bij verlies van s een oog u bij verlies van een duim s bij breuk van een arm of been bij verlies van een wijsvinger bij verlies van een c anderen vinger s AGENDA. 27 OCTOBER. Gebouw St. Bavo R.-K. Volksbond Hoofdbestuur. Stateuzaal Prinsenhof - voorni. 10 uur gemeenteraad. Bovenzaal JDe Kroon Geloof en We tenschap 8K' uur Lezing van mevr. J- SterckProot. Bt VincentiuB-bibliotheek N. Groen markt geopend van 754—9 uur. Bioscope Barteljorisstraat 8 uur voorstelling. Bisschoppelijk Museum Jansstraat '9 geopend eiken dag van 10—5 uur tegen betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zater dagen en R.-K. feestdagen. Vorig bedrag A. O. M. E- <J. X.:Vele kleintjes maken een groote N. N. Op hoop van navolging Aalmoes voor Z. H. den Paus t (190.50 - 15.— 2.— 0.50 o 2.50 f 712.50 Ook de „Nieuwe Courantgelooft, in zake de openbaarmaking van 't rapport der subcommis sie van de Onaerwijs-commissie, aan een poli tieke manoeuvre Het blad schrijft o. m. in een artikeltje over deze zaak: „Hoe dit zij, men moet dan toch wel aan nemen dat er aanwijzingen zijn betreffende den dader der gepleegde schending en het vermoeoen bestaat dat de aanbieding van het rapport ter openbaarmaking een poli tieke manoeuvre was, ten doei hebbende in de onüerwijs-bevrediging vertraging te brengen, misschien haar te doen mislukken. In dat geval zou „De Telegraaf" dupe ge weest zijn in plaats van bevoorrechte. In dien men althans veronderstellen mag dat de zaak die haar politieke Haagsche redac teur met zooveel warmte voorstaat, haar als pers-orgaan iets schelen kan." Voor ons van, meer belang dan de kwestie, of juist De Telegraaf die „politieke manoeuvre" uithaalde, is een andere zaak, door de „Nieuwe Ct." voorgebracht. Het blad redeneert aldus: Het gepubliceerde rapport is door de Recht- sche pers alleen ongunstig besproken. Wanneer nu de Nieuwe HuurL Ct. zegt dat die publicatie met een politieke bedoeling is geschied, dan be grijpen we dit niet goed, daar men immers zou moeien aannemen dat dan een Roomsch lid der Kamer de schending van geheim pieegae. De logica dezer redeneering ontgaat ons. Immers: al keurt de Roomsche pers uit ontwerp af, daarmee is toch niet gezegd, dat de katholieken de pacificatie-zelve niet willen? En deze laatste (zoo is de meening der commissie leden) zal in ieder geval door ae publicatie ver traagd worden, terwijl tevens het op dit moment uitlokken van discussie over de zaak niet bevor derlijk is aan het totstanü komen van een ver- geüjk. Van welken kant de publicatie kwam is dus duidelijk: van hen, die geen pacificatie willen, die in troebel water willen visschen, die grond wetsherziening zonder onderwijsbevrediging wil len doordrijven. - De „Nieuwe Courant" zal ongetwijfeld weten, aan welken kant juist deze opinies gaarne wor den voor-geschoven 1 zichtig, nü reeds dus tusschentijds reke ningen te gaan opmaken, bereddering te willen gaan uitvoeren van een boedel, die nog niet te overzien is. Het is, zeker, gemakkelijker om op dit oogen- blik de rekening maar te enaosseeren aan de nakomelingschap, en deze te laten opdraaien voor de oorlogslasten van het tegenwoordige geslachtmaar gesteld al dat men dit kan verdedigen, dan klemt tóch nog de vraag, of het dan wel nü, op dit oogenblik, 't juiste moment is, om aan het nageslacht de schuld op te dragen, die de omstandigheden op óns schuiven? In deze vraag ligt meenen wij de beant woording ook van de door den heer Hooij ge stelde kwestie: of het sluiten van een leening op langen termijn dan niet de meest-juiste weg zou wezen om uit de financiëele impasse van dit oogenblik te geraken. En tevens ligt hierin opgesloten het antwoord, dat we gisteren aan het eind van ons eerste artikel reeds in het uitzicht stelden: wat moet de uitweg zijn voor gemeenten, die minder- krachtig zijn op financieel gebied, wat moet hun gedragslijn hun financiëele politiek wezen?. werkelijk ook op ander dan financieel gebied wel gevoeld zullen worden! Wij hebben hiermede ons standpunt in de kwestie van „oorlogslasten en gemeentebegroo- ting" voldoende uiteengezet. Hoe het ook zijop dit oogenblik moeten wij ons-zèlf helpen, dat is de stelregel, die moet worden vooropgezet naar onze meening. Eerst na den oorlog kan ook ten onzent de verrekening en de reguleering komen, en wat dan zal geschieden naar recht en billijkheid, moet dan overwogen. Nü ons lot dragen, het is hard, het is in sommige gemeenten, dat biijkt, wel eens schrik kelijk zwaar, het zal zeüs hier en daar voor de socialisten, die liefst alle lasten maar afwen telen op de „kapitalisten", koren op den molen zijn, tóch zouden wij dat in de huidige om standigheden willen aanbevelen boven de struis vogelpolitiek der „leeningen op langen termijn", waarvan niemand weten kan, of ze wel zullen worden ingelost. Maar laier, als de oorlog voorbij en de laslen te overzien zijn, dan zal door de buitengewone omstandigheden die dan zijn ontstaan, ons ge meenterecht een ruimere speling moeten toe staan, en dat dan door een collectieve leening op langen termijn, misschien zelfs door een siaatsleening ten behoeve der gemeenten die het noodig hebben, de oorlogslasten zullen worden gedelgd,zóó iets komt ons héél aannemelijk voorl Grieksch-ï ranscli-Italiaansch conflict. De Korr. Norden meldt, dat de Lokal Anzeiger aan een bericht uit Athene in A Viiag ontleent, dat de Grieksclie regeo- ring bewijzen in handen heeft, dat de Ita- liaansche en de Fransche gezant te Athene met groote geldelijke offers demonstraties op. touw gezet hebben en een voor den staat vijandelijke beweging aanmoedigden. Met de bewijzen daarvoor onder zien, heeft de Grieksche regeering te Kome cn te Parijs de terugroeping van die gezanten geëischt. De Fransche gezant vroeg een au diëntie aan bij den koning, doch werd afge wezen. Hij gaf daarop een feestmaal, waar de leden van het kabinet niet waren uitge- noodigd en waar VenizeLos een dronk uit- TELEFOON 1770. SOCIALISTISCHE TACTIEK. Het weekblad der S D. A. P.'ers te dezer stede kan niet nalaten, nog eens terug te komen op het échec dat de socialisten in de jongste raadsvergadering hebben geleden, toen ze mei groot lawaai en mist en scène opkwamen voor goedkoope melk en.... het bleek dat de bur- Om het dan maar ronduit te zeggenwij zijn van meening, dat üedeputeerde Staten, die hun goedkeuring op dit oogenblik onthouden aan gemeenteleeningen op langen termijn, enkel en alleen bestemd tot nivelleering van aen toestand, door de tijdsomstandgheden geschapen, volko men juist, volkomen in het belang dier gemeen- tenjVkuk,legagnedden nadruk op het hierboven ge- eindo,i;ik eens te vernemen, wat de Grieksche rsiveerne: on dit ooeenbhk. regeering nu vei er och wel van plan is. OVERZICHT. Nog moer dan de gebeurtenissen op de oorlogsvelden, trekt heden weer de houding van Griekenland aller aandacht. Nu de mo bilisatie van het Grieksche leger is afgeioo- pen, wensclien de Ententeniogendheden toch II. Nevens de meer theoretische, uit de vast- staand-gemeenterechtelijke beginselen over een voorzichtig financieel beheer voortvloeiende be denkingen tegen het door den heer Hooij ontwik kelde stelsel, om alle kosten van den critieken toestand en alle derving van inkomsten daar nevens, te brengen onder één hoofd en als „buitengewone schuld'' te delgen door een lee- ning op langen termijn, nevens die theore tische bedankingen staan nog andere, van meer practischen aard. 1 Niemand, die op dit oogenblik kan zeggen wat er nog uit den wereldbrand, uit den chaal der oorlogsgebeurtenissen, kan voortvloeien Niemand die zeggen kan hoe lang een en ander' duren zal, welke tijden we nog zullen moeten iSngepla°a0fstWeike probleraai wii zullen AKelnu, can is het ook in hooge mate onvoor- cursiveeree: op dit oogenblik. En volgens onze gemeenterechtelijke beginse len, èn volgens de pracujk die op den voorgrond moet staan, dienen de moeieiijkheden die de gemeenten in dezen tijd op financieel gebied hebben te doorworstelen, geuekt en overwonnen te worden door accres op ae gewone middelen. Dat wii zeggen, hoe hard het ook klinken moge: door vermeerdering van gewone inkom sten, uit de bestaande beiastingen op ae eerste plaats, uit de gemeentebedrijven, uit nieuw te scheppen belasuugoojecten. Een gemeente van hoofdzakelijk arbeiders staat aaarmj volstrekt niet in auaere positie dan eene, aie een gemengde bevolking ueeit; net is nu eenmaal zoo: wij ailen nebben onzen ïast van den oonogsioestana te dragen, en het sneven oiu lieist van de mmst-gegoeden alies at te wentelen en niet alleen aan ue gegoeueit ai reu last van den tegeuwoortugeu, maar óok uien van den toekomstig én toesianu (gesciiapen u°m kunstmatige bestendiging van uen tegen- wooraigeu) op uen rug te scnuiven, is niet an- üeiy ,^"u onouujk te noemen. z-ooiang ue oormgsioesiand er zs, hebben wij anen - giobaai genomen te dragen wat u uiageu var (ivien Begrijp en dit tusscnen naau-jcs oat wi, hieiuiL oorlogswinst om ore ut een „beiasung op nu maar met name te Ontstemd ook over de moeilijkheden, welke door Griekenland nog telkens worden opge worpen over de lauding en het doortrekken der Ententetroepen, heeft Sjr Francis Elliot, de Engel&che gezant te Athene, mede uit naam der overige Entente-diplomaten, de Grieksche re.geering een nota aangeboden, welke het karakter draagt van een ultima tum; teneinde van de regeering binnen drie dagen te Vernemen, of zij voort zal gaan met tegenwerpingen te maken tegen de landing der geallieerden. Tegenover de nauwer© aaneensluiting van de Grieksche regeeringspersonen met de cen trale mogendheden, zien wij dag tevens een verdere afscheiding zick ontwikkelen aan de zijde der Entente. Blijkbaar onzeker van de medewerking van Griekenland of zei Is een tegenwerking vreezende, heeft Lord Lorbeurn twee be langrijke schriftelijk© V1'agen tot de Engel- sche regeering gericht: lo. Of tot het uit- - ulct ucuuc is zenden van troepen naar Saloniki door de a°tu1j.éi"zou-ïamgenuteUj.regeering besloten was met veile goedkeu 1 zou, geauu/iut üt„ miners onmv.00Uük> vdü °oge- zonae, immers cnoertkaiouie gcmceiUtpOmiai 101 rege- getuigen, ais we nu reeos maanogen nng gingen nemen. i\cüt. lijden wat er te lijaen valt. Maar iiei aeniioeeiü aal ue heer ttoorj omwuaêiJe is naarom volstrekt met ten eeuenmate verwer pelijk, m tegendeel. Het is buitengemeen goed-bedacht.voor 't oogenulik wanneer we de lasten van den oorlog kunnen overzienVoor het moment dat we zui len weten. waar we aan toe zijn. Als eenmaal üe oorlogstoestand en de oor- logselienae voorbij zullen zijn en dat zal dan toen vioeg ot iaat moeien gebeuren aan pas kan, en moet, ae baians worden opgemaakt! Dan kan gezega hoeveel er versDeeiu is noe- «d er —a gewon.ee mafoS ""'ft r™ SiZfT ""«"■'WW women m- wacht (wat nu met kau gebeuren) dat zij ten dekking van de geleden SChaüe over meerdere jaren, naar ^ng van de draagkracht der gemeente die het betrett, zuilen goedkeuren. Wij willen dus zeggen, het denkbeeld, door den heer Hooij ontwikkeld, achten wij voor het oogenblik, gedurende den oorlog, terwijl nie mand weet wat er nog van komen kan, onaan nemelijk en niet in het belang van een gezonde gemeentepolitiek. Hoch als eenmaal de oorlogsellende voorbij is, als er door allen is geleden* en gezucht (hoe ellendig dit moge klinken), dan is de tijd voor atrekening daar. En dan kan het ook bil lijk' wezen dat wij het nageslacht een aandeel (maar dan ook een vaststaand aandeel) laten meebetalen in de tekorten vasT"dezen tijd, die ring1 van de hoogste maritieme en militaire raadgevers en ten tweede, of de regeering de verzekering kan geven, dat alle maatregelen zijn getroffen om de ve.binding met de troe pen te onderhouden en ze te voorzien van nieuwe mannen en xneteriaal. Vermoedelijk za^ de regeering het ant woord van Griekenland op de nieuwe nota moeten afwachten, «Horens ze de tweede vraag zelf zal kunnen beantwoorden. De houding welk0 Griekenland ten slotte zal aannemen, zal dan voor een groot deel misschien ook heelissen over het lot van do reeds in Saloniki gelande troepen. Van de fronten overigens weinig be langrijk nieuws roede te deeleu, dan alleen uit Servië, waar de Duitseh-Oostenrijkeche legers en de Bulgaren hun opmarsch blij' reeds teruggeroepen; de Italiaansche regee ring heeft dit echter nog niet gedaan. Nog geen oorlogsverklaring van Itusland nan Bulgarije. De Loridensclie correspondent van de Man chester Guardian had dezer dagen oeu ge sprek met ecu hooggeplaalsten Kus, wien hij mededeelde, dat de Londenaars zich er over verbaasden, dat Kusland nog steeds niet den oorlog had verklaard aan Bulgarije. Het antwoord van den Kus was zeer merkwaar dig. Hij zei de, dat de oorlogsverklaring op zichzelf niets beteekende. Kusland was op het oogenblik nog niet klaar om Bulgarije aan te vallen, maar wanneer het klaar zou zijn, dan zou de oorlogsverklaring tegelijk met, de eerste oorlogsdaad plaats hebben. Verder dacht bij, dat Italië door middel van Montenegro Servië zou te hulp komen. Daar Kcemenië nog niet in den oorlog betrokken was, kan Rusland zijn legioenen nog niet op Bulgarije werpen. Hij was echter over tuigd, dat Roemenië mee zou doen. Verder zeide hij, dal generaal Koeropatkin op het oogenblik onder generaal Koesski diende. In- der lijd heeft Skobeieff die op het oogenblik ook een hooggeplaatste stafofficier is, de Bul garen geholpen tegen de Turken. Zoodoende nan het zijn, dat de Buigaren mosten voch ten tegen den man, die hen bevrijd heeft, daar Koeropatkin nu onder Skobeieff en Roesski dient. Griekenland'» onzijdigheid. Koning Konstantijn heeft den vroegeren burgemeester van Athene in particuliere audiëntie ontvangen) lu den loop van het gesprek zeide de koning, dat niemand kan voorspellen, hoe de oorlog zal afioopen. Toen de burgemeester op de Grieksche sympa thieën voor Engeland wees, verklaarde de koning, dat het Grieksche volk nóch Fran- sche of Engelsche, nóch Duitsche sympa thieën mag vertoonen. Griekenland moet volkomen onpartijdig zijn en slechts de Grieksche beiaugeir behartigen. Do Engelsche pers over Griekenland'» on zijdigheid. In een hoofdartikel; van het Engelsche weekblad „Nation", waarin het Balkan- vraagstuk wordt besproken, herinnert de schrijver er aan, dat Servië, in zijn strij op leven en dood, reeds heeft ver.klam dat het zich misrekend heeft, toen he Grieken vertrouwde en dat het be gedaan, zich met Bulgarije te ver a; gen de Grieksche verraders. vf". land, zegt het blad verder, h? de ge schiedenis verder worden ge p e' van de natie, die in het uur dei beproe vinsr baar eerewoord gebro JRL. gemeester daar al kalmpjes en zonder ophef bracht tegen de neutrale politiek der Griek- 1 voor had gezorgd. sche regeering. Dat had zoo verteken de heeren de De Fransche regeering heeft haar gezant burgemeester niet mogen doen, en als ze op dat moment niet zoo verbluft hadden gestaan, zouden ze den heer Sandberg eens duchtig hebben laten voelen, dat het ongehoord is als een burgemees ter achter den rug van de „ware volksmannen" om, voor het volk durft te zorgen En de N. Haart. Ct., die een beetje den draak slak met het malle figuur dat de heeren maak ten, krijgt dan natuurlijk óók den wind van voren. Nu moeten wij, bij dit alles, toch nog eens één ding heeL duidelijk zeggen. We zeiden dat al in ons raadsoverzicht: de socialisten hebben hier weer eens geleerd, hoeveel beter voor de zaak-zelve het is, wanneer ze over belangrijke kwesties eens kalm en zakelijk binnenkamers met degenen wien het aangaat, spreken zouden, dan dadelijk met „adressen" te werken (waarvan iedereen weet hoe ze ontstaan!) en in den Raad op hoogen toon voor de tribune te kraaien (waaiwan iedereen kat nagaan, waarvoor het eigenlijk dient.) Maarzóó is de socialistische tactiek! Reclame, en publieke kabaaimakerij, om dan later te kunnen zeggen: ziet ge, dal hebben wij gedaan Niet om de zaak-zelve is het in de eersie plaats te doen, maar bovenal voor de partij, om zieltjes te winnen En als dan de zaak-zelve, ondanks de kraaiende reclame, al stil door een ander is opgeknapt, dan voelen natuurlijk de heeren zich beieedigd, want.dan is de zaak wel in orde, maar de reclame ging hun neus voorbij!... Zooals nu. ViTaa X MdSSTtiVW de Quadruple Aan den ai Grieksche gouverue- meS" duidelijk maken, dat Griekenland geen duimbreed grond» door ztjn verraad zaUverkrijgeii. De groote drommen van ecu vernieuwde glorie voor het Hellenisme, voor eeu vereenigd Griekenland ouder één vlag, voor de schepping van een grooten zeestaat in iict Oosten, zullen \oor altijd vervlo^e-n zijn. De onthullingen omtrent Turkije ma ken het zeker, dat de geallieerden nimmer den oorlog zullen staken, vóórdat hetTurk- sclie.üjk geheel uiteen gescheurd is, tot rnf lurkscke overheerschiag over dpn^Tn"^ volstrekt onmogelijk is gewor- u ,Westeü van Aziatisch-Turkije os n ae belooningen, die in dezen oorlog O» „n]l UIU AU, uunoiJL UUtlUjj ven vo-ortzetten. De oerviër* erkennen in zuuen Worden gegeven, maar anderen dan een officieel bericht van den 24sten, dat zij na wanhopige gevechten over verschillende en groote gedeelten van bet front moesten terugtrekken. Het staat dus te vreezen, dat de Serviërs den strijd niet zullen kunnen volhouden en zich in de bergstreken zullen moeten terugtrekken, om af te wachten of zij al of niet de beloofde hulp der geallieer den zullen krijgen. Komt die hulp dan nog, dan zal die vermoedelijk wel te laat zijn en zullen de geallieerden ook met deze expe ditie een volslagen fiasco hebben geleden. Griekenland zullen met dezen rijken buit gaan strijken. Het land zal nu nog moge lijk offers en bijstand willen verieenen, het zal telaat zyn. Met den droom van het Hellenisme is het afgeloopen. Dr. Dumba's reis. Dr. DumLa is gisteren met zijn echtgenoot» uit Den Haag, te Ber lijn aangekomen en heeft zijn intrek geno men in het hotel „Adlon". Verder wordt vernomen, dat Keizer Frans Joseph den gezant Dumba, den adellijken titel heeft verleend. Twee vliegers gedood. Het BerL Tagcbl. meldt, dat de looisehef der „Hansa- und Brandenbur&ischen Fiugwerke", Franz Kei- terer en zyn begeleider, kapitein Bela Mo- gan, te Briest by Brandenburg door eeu val gedood werden. JReiterer had juist op 21 September 1.1. met 5500 Meter hoogte een hoogterecord behaald. Hij gebruikte daarbij een tweedekker met een Mercedes- tor van 100 II. en nam nog vier passa giers mee. In 48 minuten gelukte het hem een hoogte van 6000 Meter te behalen en den vo,genden dag overtrof hij deze presta» tie door nog 500 Meter hoöger te vliegen in 68 minuten. De Fransche lichting 1917. Dit Geneve wordt gemeld, dat da Minister van Oorlo - Miilerand in de legercommissie den weusch uitsprak, dat de jaarklasse 1917 15 Novem ber a.s. onder de wapenen zouden kunnen geroepen worden. De Kamer zal in het begin van November daartoe moeten besluiten. Blinde slachtoffers. Blinde soldaten en ook zwaargewonden krijgen, naar de Frank furter Ztg. verneemt, een plaats op de kei- 1 zerlijke bezitting Cadinen. Het gebruiken van blinden voor landarbeid is reeds met goed gevolg geprobeerd. Het aanwenden van deze arbeidskrachten heeft voorname lijk plaats op het buiten Kickelhof, dat aan Cadinen grenst. Tegen de Russische diplomatie. Het No- woje Wremja bevat, volgens de Duitsche bladen een scherp artikel tegen do Russi sche diplomatie, die haar nederlaag op den Balkan tracht te verontschuldigen door to zeggen, dat de loop der gebeurtenissen in Bulgarije zich politiek zoodanig ontwikkeld hebben, dat niemand dien kou tegenhou den. Het blad vraagt:. Als men reeda vroe ger wist, dat Bulgarije voor Kusland ver loren was, waartos diende het dan dat het vernederende gevlei te Solia tot het iaaUto werd doorgezet? Voor de achtergeblevenen. De Tagl. Rund schau heeft berekend, dat het Duitsche rijki thans 125 millioen Mk. maandelijks voor ondersteuning van familieleden van soldaten te velde uitgeeft. 'Fesanten met hetgeen da gemeenten ontvangen hebben, kau men zeg gen, dat in het geheel tot heden reed4 meer dan 1 milliard Mk. voor de onaersie.it» ning van families der in dienst staand» mannen is uitgegeven. Jules Védrines gcdecöraord. De bekendij aviateur Jules .Védrines is gedecoreerd mei

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1915 | | pagina 1