DAGBLAD voor NOORD- en 'ZUID-HOLLAND.
Barteljirisstraat
BLOEMWERKEN
Uimmmm-mmm
Slobkousen vanaf L50
NASSAULAAN 49, HAARLEM
f 403® f 8®b f 300 f IS© 1100 Ï7S f @0 f 55
VAKUPLEIDIflG.
J. H. A. BIELEH, ZIJLSTRAAT b. d. Gr. Markt.
ÖE OORLOG
Waarom de Paus geld
noodig heeft
lecKSTE BLAD
THEOD. G. v. DUSSELDORP.
P. W. TWEEHUIJSEN
Zaterdag 30 October 1915
4Qste Jaargang n°. 8890
ABONNEMENTSPRIJS i
Per s maanden voor Haarlem en voor de plaatsen waar een agent
gevestigd is (kom der gemeente)1.60
Voor de overige plaatsen in Nederland per post. 2,
Per week voor Haarlem en de agentschappen ,,.012'
Afzonderlijke nummers
Bureau van Be^actis en •Administraties
latercosTam» Telefoonnummers I4-2S en 274i
PRIJS DÉR ADVERTENTIENi
Van 15 regels 0,75
Iedere regel meer. 0.13
Buitenland per regelo .23
Advertentiën in de rubriek „Vraag en Aanbod" van 1—5 regels 0,40
Elke regel meer0.10
Alle betalende abonnés op dit Blad die in het bezit zijn van eene Verzekeringspolis, zijn, volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor:
bil levpnclana-. «nrro bij verlies van een bij verlies van bij verlies van bij breuk van een bij verlies van
•chiktheid fotowerken bij overlijden. hand of voet s tt een oog a een duim a s: arm of been een wijsvinger
bij verlies van een
s anderen vinger a
De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de .Holiandsche Algemeene Verzekeringsbank» te Schiedam.
nummer bestaat uit vijf bladen
^aaromier de Officieele Kerklijst en
fet Geïllustreerd Zondagsblad in acht
bladzijden.
hoek
Op. Harkt - Tel. 998
ÏV. (Slot.)
z.Goals wij uiteenzetten wórdt in de laatste
laren veel gedaan voor de opleiding van jeug-
QlS« personen tot bekwame vaklieden en dat op
manier. Ook die voor ingenieurs en archi-
k"ten is sinds lang geregeld. Daarvoor dient de
7ecflflische Hoogeschool. Maar aan die voor op-
*;üiters en technici is hier te lande in tegenstel-
'IQg met in het buitenland nog niet veel gedaan,
'och neemt deze categorie van personen in de
bouwbedrijven en in de industrie eene belangrijke
ea bijzondere plaats in. Hun taak is een veelom
vattende.
Ze moeten, naar de lieer A D. F. W. Lichten-
belt uiteenzet, in het rapport- over middelbaar
technisch onderwijs, opgenomen in het Verslag
der Ineenschakelingsccmmissié, in staat zijn niet
alleen om de hun verstrekte plannen en ontwer-j
pen te doorgronden en uit te werken, maar ook'
om aan te geven hoe de vervaardiging, de samen
stelling en de verbinding der hoofd- en onder
deden op de beste, de voordeeligste en meest
rationeele wijze kan en dus behoort te geschieden.
Daaruit vioeit voort, dat ze moeten kunnen be
schikken zoowel over practische als theoretische
ontwikkeling, over technische als algemeene ken-
M, om den architect of ingenieur of de hoofden
van bedrijven, ais eene klasse van tusschenperso-
jien, te kunnen terzijde staan en dat mitsdien van
hunne opleiding en vorming veel afhangt.
Daar aan hen steeds hooger eischen wor-
gesteld, dient die opleiding en vorming
s'eeds meer het volmaakte nabij te komen en niet
aieer eene ten deele te zijn, zooals thans veelal het
2eval is. Aan 't geen nu nog aan die opleiding
0rubreekt, beoögt men met de oprichting van
Middelbare technische scholen tegemoet te komen.
Bekend is, dat minister Kuijper een plan voor
e«ue Centrale Middelbare Technische School had
aGnhangig gemaakt. Echter, de opzet van dat
P'an was wel wat grootsch. De tijd daarvoor is
a°g niet aangebroken. Het lijkt meer de aangewe
zen weg om het middelbare technische onderwijs
Zich gestadig en langzaam te doen ontwikkelen
en het verstrekken daarvan aan het initiatief en
de zorg van particuliere vereenigingen over te
laten en die dan van Rijkswege, van de Pro
vincie en Gemeentewege steun te verleenen.
ftoeien. Én °nder f FF
bij het inslaan van dien wlef voordeel, dat
gedeelten van het land een middeib=Versc^1
school kan komen. technische
Gewenscht is zoodanige school toegankeiuv
stellen voor allen, die onverschillig welke hdnne
schoolopleiding is geweest, voldoen aan de
eischen van practijk en tevens een voldoend exa-
men in de Schoolwetenschap hebben afgelegd.
Gp die manier toch kan aan een breede schare
van jongelieden den weg tot vooruitkomen wor
den geopend.
Ono-gveer aldus ook is de regeling, die men
b'er wil maken ten aanzien van ue toelating tot
d« hier te stichten middelbare technische schooi
LX1II.
WEE KP RAATJE.
>.'t Zal wel wennen", was de leus, die Henri
#r Halt voor eenigen tijd tot zijn zooveelste revue
^lnspjreerd had. En 't mag voor ditmaal ook
e gedachte eens wezen, die ten grondslag ligt
van mijn periodiek causerietje, dat van week tot
eek pleegt te verschijnen.
11 Moet dan wel waar zijn i we wennen aan
a'ies. Ons aanpassingsvermogen is wel bijzonder
sioot en breed.
we wennen aan de verbijsterendste dingen, die
•'ch, in treurige en weemoedige tafereelen, afspe-
'iu 'w het groote werelddrama, dat in Augustus
-t begon en nu, in October, haast November
3, nog al maar door wordt voortgezet. We
,'Jken amper vreemd op, als de eene mogendheid
andere per brief mededeelt, dat ze zich van
bp e,a dan af, met haar in staat van oorlog
AVmdt, nu we zoo van om en bij de twintig van
veelzeggende briefjes hebben géhoord, kijken
«niet op één meer of minder.
Jen 2u0e™' gesneuvelden doen ons nog ontstel-
Jtew i°e £ro°' fnoe' Bet getal der vermisten' en
kpn u <jn we' zlJn voor we wezenlijk opschrik-
tij n,ie' ontzetting voor deze schier nooit eitt-
eie"df catastrophe? Treft het ons nog als een
tk er waarde van duizenden aan materiaal
.inhoud, m drie minuten voor altijd in den
•"«aan verdwijnt?
u.j'akj helaas! niet meer....
'o.,v e. vvennen aan alles, aan de kolommen oor-
nieuws, aan de kwelling van een moeilijk te
-n neutraliteit, aan de drukking van harde
waarvan wij in ons nummer van 29 September
een en ander mededeelden.
Over de samenkoppeling .van ambachtsschool
en middelbare technische school kan men ver
schillend denken. Natuurlijk kunnen wij die
quaestie niet in den breede behandelen.
Evenwel doen wij opmerken, dat de heer Lich-
tenbelt, die van deze quaestie eene breede studie
heeft gemaakt, van meening is. dat bij 't oprichten
van middelbare technische scholen gelet moet
worden op de mogelijkheid dat de ambachts
school voor het voorbereidend onderwijs te ge-
bruiken zal zijn of wel door uitbreiding hiervoorj
geschikt te maken is.
Hij voegt aan die opmerking toe: „Dit is met
't oog op de finantiëele zijde, hoewel het hebben
van het middelbaar technisch onderwijs in één
hand uit een paedagogisch oogpunt verre de
voorkeur verdient."
M. a. w. wat men hier van voornemen is te
doen, is niet ten eenenmale verwerpelijk, al kan 1
dan ook een anderen weg worden ingeslagenj
Gelijk van zelf spreekt dient men bij de nadere
uitwerking der plannen en de regeling van het
te geven onderwijs er rekening mede te houden,1
dat een ambachtsschool en een middelbare tech
nische school tweeërlei onderscheiden doel heb
ben.
Een ambachtsschool dient tot vorming en op
leiding van ambachtslieden en een M. T. S. tot
die van opzichters, technici enz., ten bate der
bouwvakken en de industrie, die theoretische ken- i
nis hebben en practisch onderlegd zijn, zoodat ze
in de practijk van het bedrijfsleven dadelijk bruik
baar zijn.
Daar komt 't op aanIn dat verband dienen
de leerkrachten van een M. T. S. personen te zijn,
die niet alleen de noodigé theoretische kennis be
zitten, maar bovendien practische bekwaamheid
en tact om te geven onderwijs, zooals dat aan
eene M. T. S. vereischte is, d. w. z. niet college
geven zonder meer.
Hét moeten personen zijn, ook met de practijk
vertrouwd. Daar kau niet genoeg nadruk op wor
den gelegd
Alléén aldus kan het onderwijs aan eene M. T.
S. goede vruchten opleveren en gezorgd worden,
dat er komen opzichters, technici enz. die ook den
arbeider kunnen zeggen hoe iets moet gedaan
worden of gemaakt, omdat zij óók practisch be
kwaamd zijn. Aan zulke practische bouwkundi
gen is gebrek, zoo vernamen wij wel eens.
Indien daarin een M. T. S. door de manier
van opleiding mede kon voorzien, dan zou ze
inderdaad blijken aan een bestaande behoefte te
voldoen.
Theoretische en practische kennis dienen ook
?'er elkander aan te vullen en hand aan hand
te gaan.
kingen^ov zouden 110£ zÜn toe te voegen opmer-
op werkplaat deIf,.ractische opleiding in fabriek en
Ons voornemen ecbter ligt niet op onzen weg.
plannen van stirUt;S' alleen in verband met de
deze artikelen over nJLeen,ei: T- S. alhier in
men wat eene M, T. s pP eiding te doen uitko-
S' Waarvoor ze bestemd
en waarom ze noodzakelijk is.
Daar o. i. het nut daarvan vaststaande is,
hopen wij dat de Raad finantiëelen steun en mede-
werking zal willen verleenen tot de tot-stand-
koming van een M. T. S. alhier, omdat met de
middelbare vakopleiding, evenzoogoed als met de
lagereeen algemeen belang is 01
een regeling ook daarvan bijdragen zal tot bevor
dering der algemeene nationale welvaart.
Indien de Raad daaraan gedachtig is, en zien
dat voor oogen houdt, dan, wij twijfelen er niet
aan, zal hij gaarne aat de lofwaardige pogi g
van de vereeniging de Ambachtsschool st«
leenen en met algemeene stemmen aanIle
voorstel dat B. en W. ter zake hiervan d
deden.
J ACmJ ET-C0STU &i ifiS
EU SMOKINGS
5 iacteljopisstr'aal 5
Telefoon 2944.
BARTELJORIibTRAAT 27.
TELEFOON I77U.
omstandigheden, van een droeven 7-7
Totdat eindelijk de zon des vi-phI J
kere wolken van de oorlogslucht zaflm°n r de.don"
breken. Dan zullen we eerst wS ïechT™ i01'
wat een zegen en voorspoed er kau zijn, Ils het
vrede op aarde is. Hoe zullen we dan weer S
gemakkelijker en blij der ons wennen aan" den
tijd van geluk en den vreedzamen wedstrijd om
het tevreden en berustend menschelijk bestaan
Wanneer zal het daartoe.weer eens komen?
Willen we van het fooneel des internationalen
strijds liever afstappen. Hoe goed ik me ook voor
genomen had, het te mijden in m'n Zaterdan-
avondpraatjes, het is me niet gelukt.
Maar voor vandaag heb ik mijn hart nu vol
doende gelucht.
A propos: de Haarlemsche gemeenteraad heeft
Woensdag de begrooting afgehandeld en geluk-
kig weer in één dag. onze Vroedschap is daar
óók al flink aan gewend. Wel werd er gevreesd
dat het langer zou duren en het roode hoekje
geeft ook nooit veel hoop op korte debatten en i
zakelijke discussies.
Maar een van de toehoorders, die al 28 be- i
grootingen heeft hooren behandelen en aanne- j
men, zeide van te voren, 'dat het in één dag zou
afloopen.
Nu, zoo iemand kan 't weten.
Hij is gewend aan dergelijke aardigheidjes en
kan wel gerust een deskundige heeten op het
gebied van begrootingsdebatten-duur. Brrr! Wat
een woord! Zeven lettergrepen!
Nóg zoo'n mooi lang woord, van eenzelfde
aantal lettergrepen, schiet me nu ineens te bin
nen: Wamioesstraatplaveis'elwee. D. w. z wee
Wij zullen dit in 't kort eens duidelijk maken
Sinds den roof der Pauselijke Staten mist Z
H. de Paus zijn gewone inkomsten.
De Italiaansche Staal heeft hem toen een jaar-
geld aangeboden, dat natuurlijk geweigerd is.
Toen hebben de Katholieken der geheele we
reld voorkomen, dat hun Paus tot den bedelstaf
vernederd zou worden: de St. Pieterspenning
werd ingesteld.
En uit alle landen stroomde het geld toe, zoo
dat de Paus voldoende hM voor zijn eigen huis
houdelijke uitgaven, hè. 'Stsluur der Kerk en de
Missiën.
Aan deze feiten moet herinnerd bij eiken op
roep „Voor den Paus". Want sinds de gebeur
tenissen van 1870 is er een geslacht voorbijge
gaan, en wat onze vaderen hebben beleefd, ken
nen wij slechts bij overlevering.
Die overlevering echter sterve niet en even
sterk als in 't vorige geslacht moeten de feiten,
die de instelling van den St. Pieterspenning om
ringen, in ons blijven leven.
Het was een eerezaak voor onze vaderen, den
Paus te bewaren voor de vernedering dat Hij
zijn hand zou moeten uitsteken om een aalmoes
te ontvangen van het Italiaansche gouvernement,
hetwelk hem zijn staten had ontroofd; het
blijve een eerezaak, ook voor ons.
Als wij dit goed hebben begrepen, dat de St.
Pieterspenning het eigenlijke inkomen van den
Paus vormt, kunnen wij zonder nadenken bevroe
den, in welken nood de Pauselijke schatkist ver-
keert
Oorlog over heel Europa.
Frankrijk, dat zoovele duizenden per jaar
placht op te brengen, _Belgie, ciat jaai.jps een
ton bijeenbracht enkti door een collecte in de
Katholieke bladen; Dm schland en Oostenrijk,
twee landen met vele mi loenen Katholieken en
ook Italië zelf, kunnen dit jaar geen bijdragen
En toch is er meer geld noodig dan andere
De ellende is op veie plaatsen groot en dui
zenden vragen hulp aatl den H. Stoel.
Bisschoppen uit vei woeste landen staan met
de bedelmap om den m s voor de poorten van
het Vaticaanbisschoppen uit de missiën zenden
klachten naar Rome, aat het werk tot verbrei
ding des Geloofs dreigt onder te gaan wegens
gebrek aan geld.
De Paus heeft dus veel noodig niet voor
zich zeiven, maar voor goede werken heeft
méér geld noodig dan in gewone tijden, en er
komt veel minder in.
Dus moet er geholpen.
Moet er allereerst geholpen door de Katholie
ken der neutrale landen.
God spaarde hen tot heden voor den gruwel
des oorlogs; zij hebben redenen zich dankbaar
te toonen en deze dankbaarheid uit te drukken
door het storten van ruime giften voor den H.
Vader onzen Paus
De eereplicht, door de Katholieken van heel
de wereld in 1870 aanvaard, rust thans voor een
grooter deel op ons en al zal het ons wat
meer inspanning kosten dien plicht thans te
vervullen, wij zuilen hem vervuLen ten einde toe.
DE DON AU BIJ OHSOWA.
I)e Berlijnsehe „Tag" noemt een van de
belangrijkste gebeurtenissen van de laatste
dagen ihet overtrekken van den Donau bij
Orsowa. De Serviërs hadden tiaar den eer
sten aanval verwacht en daartoe omvangrijke
verdedigingswerken aangelegd; de van na
ture reeds sterke stelling was nog door een
talrijke artillerie versterkt, waarbij ook
eenige Engelscbe en Fransche scheepskanon-
nen. Toen echter de rivier op verschillende
andere plaatsen als bij verrassing was over
schreden, werd een groot deel van de Ser
vische troepen die aan het Donaufront wa
ren bijeengebracht, naar het Bulgaansche
front verplaatst en bleef bij Orsowa slec/lits
een betrekkelijk geringe strijdkracht. Zelfs
deze kleine macht zou toch in staat zijn ge
weest den rivierovergang ernstig te bemoei
lijken, wanneer niet de zeer krachtige Duit-
sclie artillerie aan den strijd had deelgeno
men. Op 22 October, 's morgens vroeg, begon
Ihet zware geschut zich in te schieten en den
volgenden morgen begon daarop een zoo ge
weldig bombardement, dat de vijand zijn
sterke posities langs den Donau en de aan
grenzende heuvels moest ontruimen.
Een van de eeste schoten trof al'
dadelijk een munitiekolonne van den vijand,
j die juist een batterij van schietvoorraad zou
'voorzien. Een ontzettende ontploffing was
er het gevolg van en de vijandelijke artil
lerie moest daarop baar stellingen ontrui
men en trachtte gedurende zijn geheelen
ovértoöht niet meer de bewegingen van de
Duitsche troepen te verhinderen. De eerste
troep infanterie kon dus, dank zii de krach
tige artilleristieche voorbereiding, bijna zon
der verliezen den anderen oever bereiken en
spoedig daarna volgde onder even gunstige
omstandigheden de verdere overtocht. Dank
zij de artillerie kon deze belangrijke rivier-
overgang worden genomen, zonder dat die
meer offers kostte dan een middelmatig pa-
HAARLEMüCHc ALLcDAiiiES No. 1751
WAAR BLIJVEN ZE?
Het gaat met onze inschrijving voor Z. H. den
Paus allesbehalve zooaih het hoort.
Eerlijk gezegd, het gaat ?i erg slecht mee.
Waar blijven nu dt katholieke Haarlemmers,
de katholieke Kennemers, de Roomsche bevolking
van de Bollenstreekwaar blijven ze alien,
nu de Bisschop-zèlf door middel der Roomsche
krant komt vragen om steun vooi den Paus?.
Waar blijven vooral de gegoeden, die ais ze
eens wilden het bedrag op onze inschrijflijst bin
nen een paar dagen wel konden vertienvoudigen?
O ja, wij weten het wel: het is vooral de
sleur, die velen doet achterblijven. Men vergeet
het den eenen dag, den anderen dag komt men
den kant van de Nassaulaan niet uit, den derden
dag denkt men er niet aanEn zoo voorts.
Maar dat moet toch niet gebeuren.
Geven voor een Paus in deze dagen is eere
plicht voor een katholiek, en niet alleen de werk
man en de dienstbode die nu in onze Couranf
hun dubbeltje en kwartje en gulden verantwoord
zien, maar nog vee' meer de gegoede, de midden
stander, de vermogende zijn aangewezen om den
s Paus te steunen
En helaas, juist onder dezen wordt 't uit sleur
of omdat men het vergeet, of omdat men oen1
ernst der tijden niet begrijpt, al maar nagelaten.'
Dat moet nu toch anders worden, hopen we. i
Wij doen een ernstig beroep, mits dezen, op al
onze lezers die tot nu toe in gecreke bleven, cm.
voor den Paus iets af te zonderen Onze katho
lieke dorpen van Nooid- en Zuid-Holland, onze
Roomsche bevolking van Haarlem, de Bisschops
stad, moeien toch waarlijk een beter figuur maken
op de lijst der giften voor den Paus, dan ze
deden tot nog toe, de goede uitzonderingen
dan daargelaten!
Op een andere plaats in dit nummer vertellen
j wij, waarom wij voor den Paus moeten bijdragen,
i waarom er gegeven moet worden.
Daaruit zal worden begrepen, hopen wij, dat
het waarlijk plicht is te geven, plicht bovenal
voor hen die door fortuin en in zaken zijn be
gunstigd!
Onze administratie houdt zich ten allen tijde
bereid, de gaven der Katholieken voor den Paus
in ontvangst te nemen: wij hopen dat onze plaat
selijke agenten eveneens een handje willen helpen
om in dezen de deelneming zoo algemeen moge-
Hjk te doen zijn!
trouillegevecht. De eene dekking na de an
dere ligt in puin geschoten, de draadver
sperringen en loopgraven zijn op vele plaat
sen totaal vernield. Vooral Tekya heeft
zwaar geleden, waar heele huizen door de
Duitsche granaten in puin werden geslagen.
Volgens de weinige bewoners die waren ach
tergebleven, waren de Serviërs overihaast en
i^i-izware vei'Bezen al vluchtend teragge-
i ken. Op een van de .heuvelstellingen
moesten de Servische troepen twee kleine
Üransche scheepskanonnen achterlaten, daar
de bedienende manschappen het in het'over
stelpende vuur der zware artillerie niet kon
I hetwelk voortspruit u'LtJ^aDlaveisel of de bestra
ting van de Warmoes.
De bewoners van d e st'^ ^ben 2ICh lang
gewend aan hun fflerl dlg,e blauwe straat-
vloer, al werden er ook nuen,dan pogingen ge
daan, om daar verander g en verbetering in te
j Ifaar dat gelukte met
En toch was het eefl erYleemds'e steenbeleg
ging in die straat. Die a e 'nnger lioe vreemder,
I hoe langer hoe leelijkeI en ouder, en daarmee hoe
langer hoe gevaarlijker werd.
Daar zijn al verschil» de ongelukjes gebeurd.
Van de week nog, i°en.1 VOor de curiositeit ter
plaatse poolshoogte S1U.S nemen van den toe
stand, waarin het P'fyff z/ch bevond, heb ik
mijn hart vastgehouden toen het paard van Vis
ser met de vrachtkar thuis kwam
En ik heb vreemd opgekeken van de leelijk-
afwisselehde trottoirnj en de nog leelijker en
ook gevaarlijke steen en bedekking op den rijweg.
Dat er verbetering nooaig tS_ 2aj njemand meer
ontkennen. Ze zal aan ook koinen
Wethouder de Breuk heeft de belofte gedaan,
dat het verbeterd zal worden, welke belofte „in
1916" zal ingewisseld worden teoen de daad.
Nu is 1916 heel groet, van Januari tot Decem
ber liggen 12 maanden Moge het dus liever
begin, dan einde 1916 zijn!
oorlogsdagboek
(van 23 lot 30 October.)
23 October. Griekenland weigert Cyprus van
Engeland, dat haar dit aangeboden had voor te
verleenen' hulp aan de Entente.
De Duitschers maken grooje vorderingen in
Servië; Bulgarije's troepen bezetten Koemanowo
De Engelschen beschoten de Bulgaaische
plaats Dede Agatsj van uit zee.
-De Italianen zetten een groot offensief langs
het front van Ti en lino tot de zee met succes tegen
de Oostenrijksche stellingen voort.
De Russische troepen hebben een overwin
ning behaald bij Tarnopol en duizend vijanden
gevangen. Dui{gclie boot iieeft een Zwee(jschen
onderzeeër beschoten, waarvan een man gedood
werd.
24 October. Uit Wfeenen wordt, in tegenstelling
met Romeinsche officieele gegevens, bericht dat
de Italiaansche aanvallen geen succes hadden
De Bulgaren hebben Uskub veroverd 0p de
Serviers en vervolgen hun succesvollen aanval
HeVgestiüt (KeuprÜlü) werd het offen-
F Fto^er\ É>e geheele Donaa-oever is door
erviers ontruimd voor de Duitscb-Oostenriik-
sche troepen. J
De Russen hebben de Bulgaarsche plaat
sen Warna en Boergas beschoten.
26 October. Door de viervoudige Entente is
een nota gericht aan Griekenland, die binnen
drie dagen antwoord verzoeki op de vraag, of
Griekenland zal voortgaan met zich te verzetten
tegen de landing en het doortrekken door Grie
kenland van Ententetroepen.
De DuitscU-Oostenrijksche en Bulgaarsche
troepen blijven met succes hun veldtocht in Servië
voortzetten. De Serviërs erkennen dat zij na wan
hopige gevechten over verschillende en. groote
gedeelten van het front moesten terugtrekken.
/o^n?eiDuitS?he k,ruiSei »Prinz Adelbert"
(9UU0 ton) is getorpedeerd door een Engelschen
onderzeeër.
Oostenrijksche vliegers hebben Venetië be
schoten
Bericht, dat het Engelsche transportschip
„Marketti" in de Egeïsche Zee getorpedeerd is.
27 October. Fransch succesje bij Mesnil; de
Duitschers maken in Champagne vorderinoen.
De Engelsche minister Landsdowne° heeft
medegedeeld dat hij vreest, -dat Servië den cen-
tralen vijanden niet lang meer zal kunnen weer
staan.
28 October. Het groote Italiaansche offensief
heeft tot enkele plaatselijke successen geleid;
eenige Oostenrijksche tegen aanvallen hadden
succes.
Nieuw offensief tegen Riga van von Bu-
low's leger.
Het Duitsche stoomschip Fetea door een
torpedo getroffen.
29 October. De Servische Donauvesting Kla<
dovo is door de Duitschers veroverd. Daardoor
is de vereeniging met het Bulgaarsche leger tot
stand gebracht; de Donauweg is nu ook weder
vrij geworden voor de Centrale Mogendheden en
de verbinding met Turkije moet nu ook verzekerd
zijn.
Twee Russische oorlogsschepen moeten door
de Bulgaren tot zinken gebracht zijn, toen een
Russisch eskader de Bulgaarsche kust beschoot.
Ia de Oostzee hebben Engelsche duikboo<
ten vier Duitsche stoomschepen doen zinken
zoo wordt officiëel uit St. Petersburg gemeld.
(Wordt vervolgd.)
HBffi HUSLENSCNE MOT
1 t 0,05